1

Reputatieonderzoek Controlerend Accountants bij drie stakeholdergroepen

Prof. dr. Cees B.M. van RielNovember, 2016

2

OnderzoeksopzetDoelstelling onderzoek• In 2013 is er een onderzoek uitgevoerd naar de percepties over controlerend accountants. Recent is in kaart gebracht wat nu anno

2016 de beeldvorming is. Is er ten opzichte van 2013 een voortuitgang waar te nemen?

Object van onderzoek• Controlerend accountants

Doelgroepen• Algemeen publiek (Representatieve steekproef Nederlandse publiek)• Autoriteiten (AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst,

Auditdienst Rijk)• Gebruikers van informatie (Beleggers, financieel analisten en banken)

Meetmethode• RepTrak® van het Reputation Institute• Deze methode is de afgelopen 15 jaar toegepast in 40 landen • Hierdoor zijn miljoenen data beschikbaar die als benchmark dienen • RepTrak brengt niet alleen “de” reputatie in kaart, maar ook oorzaken en gevolgen ervan

3

Veel negatieve reacties in de pers..…

Reputatie accountants in de media

4

Stakeholders die dichter bij de accountant staan zijn kritischer dan het algemeen publiek

Autoriteiten

Gebruikers van

informatie

Algemeen Publiek

AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk

Beleggers, financieel analisten en banken

Representatieve steekproef NL publiek57.8

59.3

63.5

Controlerend Accountants

5

Reputatie op brancheniveau: Virtuele positie accountants is voor verbetering vatbaar

Source: Data stems from RI’s Annual Global Pulse Study in 2015 among 17 countries.

6

Lichte vooruitgang in 2016 bij het algemeen publiek, maar gebruikers van informatie en autoriteiten geven een onvoldoende

63.559.3 57.8

Algemeen publiek

Gebruikers van informatie Autoriteiten

Handhaven Verbeteren Direct actie

20132013

+3.6-5.1 +4.7

Gebruikers van informatie zijn beleggers, financieel analisten en bankenAutoriteiten zijn AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk

7*Respondenten kunnen meerdere associaties per persoon noemen.

Algemeen publiek Gebruikers van informatie

Men associeert accountants het vaakst met de werkzaamheden en haar bekwaamheid Spontane associaties accountants

Autoriteiten

“Geleerde mensen die

goed kunnen rekenen”

“Maatschappelijk belangrijke, doch

beschadigde beroepsgroep”

Gebruikers van informatie zijn beleggers, financieel analisten en bankenAutoriteiten zijn AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk

“Belastingadvies, papierwerk,

regelingen, geld”

“Duur”

“Een persoon die controleert of de

jaarrekening juist is opgesteld met de juiste aannamen”

“Financieel experts”

“Rule-based tick-the-box afvinkers.

Denkt niet pro-actief mee”

“Controle van jaarrekening (financiële gegevens)”

“Vertrouwens-man van het

maatschappelijk verkeer”

8

Er is vooral kritiek op innovatie, producten & diensten en de communicatie van accountants!

2016 Algemeen publiek

ReputatieRepTrak® Pulse Accountants 63,5Producten & Diensten 69,0Innovatie 66,2MVO 71,5Leiderschap 68,2Kwaliteiten 69,3Communicatie 68,4

2016 Gebruikers van informatie Autoriteiten

ReputatieRepTrak® Pulse Accountants 59,3 57,8Producten & Diensten 58,7 58,9Innovatie 50,9 47,4MVO 67,2 72,2Leiderschap 62,8 61,0Kwaliteiten 69,9 65,5Communicatie 58,2 59,0

Handhaven (≥70)Verbeteren (tussen 60-70)Direct actie (<60)

Gebruikers van informatie zijn beleggers, financieel analisten en bankenAutoriteiten zijn AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk

9

Acceptatie legitieme rol van accountants neemt af! Belangrijk zijn:• Respecteert vertrouwelijkheid• Professioneel• Vakbekwaam en zorgvuldig• Goede prijs/kwaliteitverhouding• Innovatief/Past zich snel aan

Rationeel: Varieert van onvoldoende tot ruim voldoende

Emotioneel: Onvoldoende

Overall oordeel:Gebruikers van informatie (beleggers, financieel analisten en banken)

2016

-5.1

10

Overall oordeel:Autoriteiten (AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk)

2016

+4.7

Rationeel: Varieert van onvoldoende tot goed

Emotioneel: Onvoldoende

Acceptatie legitieme rol van accountants neemt toe. Belangrijk zijn:• Respecteert vertrouwelijkheid• Toegevoegde waarde maatschappij • Bereid om toelichting te geven• Past zich snel aan• Onafhankelijk• Oordeelt correct over weergave risico's jaarverslag

11

Overall oordeel:Algemeen publiek (representatieve steekproef NL bevolking)

2016

+3,6

Acceptatie legitieme rol van accountants neemt toe. Belangrijk zijn:• Professioneel• Toegevoegde waarde organisatie• Respecteert vertrouwelijkheid• Goede prijs/kwaliteitverhouding• Objectief/Onafhankelijk

Rationeel: Varieert van voldoende tot goed

Emotioneel: VoldoendeNB: Millenials zijn aanzienlijk positiever dan mensen boven de 35 jaar

12

De bereidheid om accountants te steunen neemt af onder gebruikers van informatie.

Daarentegen zijn Autoriteiten wel bereid accountants te steunen!

Algemeen publiek blijft neutraal in haar opvattingen om accountants te steunen.

Handhaven (≥70)Verbeteren (tussen 60-70)Direct actie (<60)

Wisselende mate van steunend gedrag bij 3 stakeholder groepen

Gebruikers van informatie zijn beleggers, financieel analisten en bankenAutoriteiten zijn AFM, DNB, Algemene rekenkamer, Raad van de Jaarverslaggeving, Ministeries, Nza, Inspecties, Belastingdienst, Auditdienst Rijk

13

Kernuitkomsten

Er is goed nieuws:• Legitieme rol controlerend accountant wordt nog steeds erkend.• Vakbekwaamheid controlerend accountant en professionele infrastructuur

kantoren wordt erkend, met name door autoriteiten en algemeen publiek.

14

Kernuitkomsten

Maar ook stevige kritiek: • Scepsis bij met name de gebruikers van informatie neemt toe over de

kwaliteit van de controle, de prijs/kwaliteitsverhouding en het gebrek aan voldoende innovatief vermogen van de branche.

• Bij het algemeen publiek (de groep die het minste van de branche af weet) sluimert onderhuids het gevoel dat de branche niet objectief is en niet onafhankelijk.