Academisch Schrijven

Masterproefseminarie

Wetenschappelijk schrijven

Lieve De Wachter

Jordi Heeren

Wetenschappelijke paper: algemene kenmerken

• geschreven door en voor academici

• een wetenschappelijke probleemstelling

• een objectieve en verifieerbare argumentatie

• verwijzingen naar bestaande literatuur en bronnen

• een strikte drieledige structuur

• geschreven in een wetenschappelijke stijl

Uitwerken probleemstelling

- Fenomeen: WAT ga je precies onderzoeken?

- Drijfveer: WAAROM wil je dit onderzoeken?

- Relevantie: WAT is de RELEVANTIE van je

onderzoeksvraag op wetenschappelijk vlak?

- Theorie: BINNEN WELK KADER wil je dit

onderzoeken?

- Methode/strategie: HOE ga je te werk?

Müller, 2005

Uitwerken probleemstelling: moeilijk?

You would be surprised at the number of years it

took me to see clearly what some of the problems

were which had to be solved… Looking back, I think

it was more difficult to see what the problems were

than to solve them.

(geciteerd in Merton 1959, p.IX)

Als ik een uur had

om een probleem op

te lossen, zou ik 55

minuten besteden

aan de analyse van

het probleem en vijf

minuten aan de

oplossing.

Opbouw wetenschappelijke paper

Inleiding ...

Middenstuk Theoretisch kader/literatuurstudie

Materiaal en methode

Analyse / Resultaten

Discussie

Slot Conclusie

Terugkoppeling onderzoeksvraag

Voorstellen verder onderzoek

Inleiding ≠ voorwoord ≠ abstract

Voorwoord:

• Aanleiding

• Doelstelling

• (Onderdelen)

• Dankwoord

Abstract

• Korte samenvatting

• RESULTATEN op de voorgrond!

• eigen bijdrage

• Geen referenties

• Ongeveer 1 pagina

LIMO!

Inleiding: welke onderdelen?

Inleiding ...

Middenstuk Theoretisch kader/literatuurstudie


Analyse / Resultaten

Discussie

Slot Conclusie



Inleiding: welke onderdelen?

Inleiding aanleiding en brede context

theoretisch kader

aanzet probleemstelling

probleemstelling

onderzoeksvraag

afbakening probleemstelling/ onderzoeksvraag

materiaal

(korte aankondiging) methode

strategie

hypothese

doel

→ welke onderdelen hangt af van opzet paper

Trechter: van algemeen naar specifiek

brede context (algemeen) (eventueel voorafgegaan door aanleiding)

brede context (specifiek) EN/OF aanzet probleemstelling

probleemstelling

onderzoeks-

vraag+ materiaal/methode

+ theoretisch kader

+ strategie

Middenstuk: welke onderdelen?

Inleiding

Middenstuk Theoretisch kader/ literatuurstudie


Analyse / resultaten

Discussie

Slot Conclusie



Theoretisch kader / literatuurstudie

• Bestaande theorieën:

o Kader voor onderzoek

o Introduceren vaktermen

o Relevantieonderzoeksvraag/vragen

• Kritische houding

o ‘Dialoog’ synthese

o Blootleggen gelijkenissen en/of tegenstellingen, evoluties, lacunes

Hoe pak je dat aan?

Middenstuk: welke onderdelen?

Inleiding




Discussie

Slot Conclusie



Discussie

-Bespreking en interpretatie van de resultaten

- vergelijking ten opzichte van elkaar

- verbanden tussen deelonderzoeken expliciteren

- redenen voor resultaten: bv. migratie aanhalen als reden

voor bevolkingsgroei (eventueel door te linken aan literatuur)

-Kritische bespreking

- resultaten die te beperkt zijn om te kunnen vergelijken /

interpreteren / …

- beperking methode / materiaal kan resultaten

beïnvloeden

Slot: welke onderdelen?

Inleiding




Discussie

Slot Conclusie



Onderdelen

Inleiding en slot

• Belangrijkste alinea’s in een paper

• Structurerende functie

• Motiverende functie

Inhoudstafel

• Structuur tekst

• Gelijkvormigheid tussentitels

Alinea

Alinea

• één onderwerp/thema (of één aspect van een onderwerp)

• kern: centrale gedachte (feit/mening)

rest: uitwerking of opbouw kerngedachte

• altijd meer dan 1 zin

• ca. ⅓ tot ⅟2 van pagina

• kernzin op een voorkeursplaats (vaak vooraan/achteraan)

• thema moet in hele alinea herkenbaar blijven

Voorbeeld

Er zijn twee manieren om een hard materiaal te bekomen. Een eerste

methode is het direct harden, wat gebeurt bij het laserharden. Hierbij

wordt de hardheid verhoogd door het materiaal op te warmen en nadien

snel af te koelen, en is het mogelijk het volledige stuk te harden of tot

enkele mm onder het oppervlak. Een tweede methode betreft een

diffusiebehandeling, hieronder vallen carboneren, nitreren, boroneren,

carbonitreren, ferritisch nitrocarboneren en diffusiebehandelingen met

bijzondere elementen. Diffusie staat voor de beweging van bouwstenen

van een materiaal, met als drijvende kracht een samenstellingsverschil.

Dit zorgt ervoor dat toegevoegde elementen zoals koolstof, stikstof of

andere elementen, of combinaties van elementen, zich gaan verdelen

over het materiaal. Een belangrijk aspect van diffusiebehandelingen is de

tijd waarover de behandeling uitgevoerd wordt. Hoe langer de

behandeling duurt hoe meer de elementen verdeeld worden over het

materiaal. Op de diffusiebehandeling wordt echter niet verder ingegaan

aangezien dit niet van toepassing is bij dit onderzoek. [2]

Voorbeeld

Elk jaar vinden er in enkele steden in Afrika en China bijeenkomsten

plaats die de persoonlijke relaties moeten versterken. In de

categorieën van Eisenman (2007) wordt dit de ‘zachte’ aanpak

genoemd, naast landbouw- en technische steun, investeringen en

economische hulp, militair patronage en ‘peacekeeping’ en

diplomatische steun (Eisenman, 2007, 43). China’s zachte aanpak

verwijst naar de humanitaire, culturele en onderwijsprojecten gericht

op het promoten van China’s imago en invloed. Het gebruik van dit

charmeoffensief dateert terug van de jaren 1950-1960 en het primaire

doel hiervan is om ongunstige gevoelens tegen te gaan die

veroorzaakt worden door China’s commerciële en politieke expansie

op het continent. Beijing gebruikt dus meerdere methodes om in Afrika

zijn invloed te kunnen verwerven en om hun interesses te verzekeren

in het Afrikaanse kapitaal.

Uitwerken alinea

Impliciet Expliciet

Uitwerken alinea: impliciet

Progressie doorheen de alinea: zinspatronen

o Kettingpatroon

o Stapelpatroon


Stapelpatroon

Kettingpatroon

Taalvaardigheid is essentieel voor studiesucces. Het is het

middel waarmee kennis wordt overgebracht. Taal kan dus

ook een barrière vormen voor sommige studenten.

Taal is essentieel voor studiesucces. Dat wordt natuurlijk

bepaald door meerdere factoren. Daarvan zijn motivatie

en leerstrategieën de belangrijkste.


Het principe van gestimuleerde emissie wordt toegepast enversterkt in een laser door gebruik te maken van twee spiegels aanweerzijde van een buis met daarin een medium. Het medium krijgteen hoger energieniveau door het op te pompen via eenelektrische bron of een lichtbron. Door gebruik te maken vanspiegels worden de fotonen steeds gereflecteerd waardoor dehoeveelheid fotonen stijgt. Eén van de spiegels wordt vervaardigduit een halfdoorlatend materiaal waardoor de laserstraaluitgezonden wordt. Doordat enkel de fotonen worden uitgezondendie zich op de optische as bevinden, wordt licht uitgezonden metéén golflengte.

Naar: masterproef student Ingenieurswetenschappen

Oplossing

Het principe van gestimuleerde emissie [A] wordt toegepast enversterkt in een laser door gebruik te maken van twee spiegels aanweerzijde van een buis [B] met daarin een medium [C]. Hetmedium [C] krijgt een hoger energieniveau door het op te pompenvia een elektrische bron of een lichtbron [D]. Door gebruik temaken van spiegels [B] worden de fotonen steeds gereflecteerdwaardoor de hoeveelheid fotonen [E] stijgt. Eén van de spiegels[B] wordt vervaardigd uit een halfdoorlatend materiaal waardoorde laserstraal uitgezonden wordt [F]. Doordat enkel de fotonen [E]worden uitgezonden die zich op de optische as bevinden, wordtlicht uitgezonden met één golflengte [G].

Naar: masterproef student Ingenieurswetenschappen

Opletten voor herhaling

Uitwerken alinea

Impliciet Expliciet

Verband Signaal/verwijs/structuurwoord

Opsomming En, ook, voorts, daarnaast, bovendien, niet alleen…maar ook, zowel…als,

noch…noch, daar komt nog bij dat, vooreerst, ten eerste (op de eerste plaats),

ten tweede, ten derde, ten slotte (≠ tenslotte!), …

Tegenstelling Maar, echter, doch, toch, daarentegen, integendeel, evenwel,

enerzijds…anderzijds, aan de ene kant…aan de andere kant, in tegenstelling

tot, desondanks, daar staat tegenover, niettemin, of…of, …

Reden Want, aangezien, omdat, immers, namelijk, derhalve, daarom, vanwege, …

Oorzaak-gevolg Doordat, daardoor, waardoor, hierdoor, met als gevolg, ten gevolge van, dit is te

danken/wijten aan, de oorzaak hiervan is, bijgevolg, dan ook, …

Doel-middel Opdat, om, daartoe, met de bedoeling, waarmee, door middel van, met (be)hulp

van, …

Uitleg, verklaring Bijvoorbeeld, dat houdt in, dat wil zeggen, preciezer geformuleerd, zo, met

andere woorden, ter illustratie, …

Voorbeeld Bijvoorbeeld, ter illustratie, zo, zoals, stel, neem, …

Voorwaarde en beperking Als, indien, wanneer, op voorwaarde dat, tenzij, mits, hoewel, ondanks (het feit

dat), weliswaar, tenzij, ofschoon, …

Vergelijking Alsof, evenals, eveneens, evenzeer, op dezelfde wijze, zoals ook, hetzelfde is

het geval, in vergelijking met, net als, vergelijk, …

Samenvatting en besluit Samenvattend, kortom, om kort te gaan, dus, concluderend, de slotsom is, dat

betekent, …

Alinea en paragraaf

• alinea:

• één thema

• kernzin + uitweiding

• paragraaf:

• combinatie van alinea’s

• Soms paragraafnummer en titel

• logische argumentatie

Doel:

-gedachten en ideeën op logische manier met elkaar verbinden

-structuur in de tekst aanbrengen voor, tijdens en ‘na’ het schrijven

verhoogt leesbaarheid!

Onbemande vliegtuigen ook Unmanned Aerial Vehicles (UAV’s) of drones genoemd zitten

tegenwoordig erg in de lift. Oorspronkelijk werden ze ontwikkeld voor militaire toepassingen, maar

tegenwoordig zijn ze ook commercieel beschikbaar. Door recente technologische ontwikkelingen zijn

radiografisch bestuurbare (RC) vliegtuigen, helikopters en ook multicopters steeds toegankelijker

geworden voor het brede publiek.

De commercialiteit van onbemande vliegtuigen is echter niet zonder complicaties. Zo zijn er vragen

op gebied van verzekering en privacy, waardoor duidelijke richtlijnen en wetgeving voor dergelijke

onbemande vliegtuigen noodzakelijk zijn. De Federal Aviation Administration (FAA) in de Verenigde

Staten hoopt in 2015 de eerste wetsvoorstellen met betrekking tot deze sector klaar te hebben.

Europa verwacht een eerste regelgeving voor onbemande vliegtuigen rond 2018 [13].

Ook op academisch niveau hebben onbemande vliegtuigen al een aantal jaar hun intrede gedaan

als onderwerp van verschillende onderzoeksprojecten. Aansluitend op deze onderzoeken ontstaan

er elk jaar nieuwe start-ups die onbemande vliegtuigen ontwikkelen voor een breed publiek of

specifieke sector of toepassing. Een voorbeeld hiervan is Gatewing, een spin-off van de universiteit

Gent. Hun onbemande vliegtuigen dienen voornamelijk voor surveillantie en het in kaart brengen van

terrein [12].

Naast de militaire, recreatieve en professionele toepassingen zoals surveillantie kunnen onbemande

vliegtuigen ook gebruikt worden voor transport. Niet alleen pizza [14] of post, maar ook medicatie

zou op afgelegen of moeilijk bereikbare plaatsen gebracht kunnen worden. Matternet bijvoorbeeld is

een project waarbij een netwerk van onbemande vliegtuigen pakketjes, maar ook medicatie tot bij

klanten brengt [15]. Ook de grote webshop Amazon wil zo’n netwerk ontwikkelen (Prime Air [16]).

Onbemande vliegtuigen die ter plaatse pakketjes afleveren, moeten in staat zijn verticaal te landen

en op te stijgen. Deze vliegtuigen heten VTOL’s, wat staat voor Vertical Take-Off and Landing.

Bron: Hochstenbach, Notteboom (2014). Ontwerp en bouw van een onbemand vliegtuig voor autonoom pakkettransport met

gecontroleerde transitie van verticaal opstijgen naar voorwaartse vlucht. VertiKUL, een quadcopter staartlander. Masterproef, KU Leuven.

Wetenschappelijke stijl

AcademischestijlOnpersoonlijk

Neutraal

Objectief

Precies

To-the-point

Ik-vorm

Breng jezelf zo weinig mogelijk naar voren in een

wetenschappelijke tekst.

vermijd ‘ik’, ‘wij’, ‘onze’, … (uitzondering ‘wij’: technisch-wetenschappelijke teksten in teamverband1)

geeft vaak subjectieve, persoonlijke en verhalende indruk

soms wel mogelijk:

Ook al kan dit geen terechte gevolgtrekking zijn uit Becks hypothese van het levenslange conflict, toch wordt zijn prognose enigszins gehypothekeerd door mijn onderzoek. Dat toont immers aan dat…

(uit: paper Sociologie)

1 Crauwels, M. Gérard, M. & De Bruyn, J. (2016). Wetenschap Communiceren. Leuven: Acco.

Alternatieven

Passief Men Naamwoordstijl

Alternatieven

Passief Men Naamwoordstijl

Passivitis

Men Naamwoordstijl

3e persoon

Voorbeeld

De laatste jaren proberen steeds meer instellingen uit het

hoger onderwijs rekening te houden met de academische

taalvaardigheid van de studenten. Zo worden er

bijvoorbeeld verschillende handleidingen over

schrijfvaardigheid gepubliceerd.

Onder andere De Wachter & Heeren (2012) tonen aan

dat schrijfvaardigheid een belangrijk knelpunt vormt voor

veel studenten. Dit artikel zal het effect van een van die

schrijfhandleidingen bestuderen.

Naar: De Wachter en Heeren (2015). Taalvaardig aan de start: een doelgroepgerichte aanpak

als uitgangspunt voor de ontwikkeling van efficiënte en effectieve schrijfondersteuning.

3e persoon

passief

3e persoon:

auteur

3e persoon:

tekst zelf


STIJLOnpersoonlijk

Neutraal

Objectief

Precies

To-the-point

Neutraal en objectief schrijven

Bij de berekening van de afhankelijkheidsratio’s heb ik uit gemakzucht de populatie op ‘arbeidsleeftijd’ tegenover de rest gezet. Om correct te zijn zou je rekening moeten houden met het aantal werklozen, mensen die voor hun 60 op pensioen gaan, jongeren die tot na hun 19 studeren, mensen die na hun 59 op pensioen gaan, enzovoort.

De Wachter, Fivez & Van Soom 2014, p.90

Wel bevatten beide versies een aantal gewichtig klinkende Franse leenwoorden, vooral de Nederlandstalige versie barst ervan.

Dankzij een goede communicatie is het mogelijk om in een bedrijf op korte tijd veel meer gedaan te krijgen.

Vaktaal: vergelijk schrijfstijl.Wie aan cholesterol denkt, denkt automatisch ook aan hart- en vaatziektes. Toch is cholesterol een levensnoodzakelijke stof die elke cel in je lichaam nodig heeft. Cholesterol is immers een belangrijke bouwsteen van de membranen die elke levende cel omringen, en vormt ook de basis van bepaalde hormonen.

Wetenschappers maken een onderscheid tussen “goede” en “slechte” cholesterol. Wanneer je teveel slechte cholesterol in je bloed hebt, wordt dit tegen de bloedvatwand afgezet waardoor vernauwingen ontstaan en je risico op hart- en vaatziekten verhoogt. De goede cholesterol kan een deel van de overtollige cholesterol binden en naar de lever transporteren, waar het wordt afgebroken.

Cholesterol is een component van de celmembranen en een precursor van verschillende steroidhormonen. Het wordt via de voeding opgenomen en ook door het lichaam zelf geproduceerd in de lever. Na binding met low-density-lipoproteïnen (LDL) kan cholesterol langs de bloedbaan naar de perifere cellen worden gevoerd.

Wanneer een cel cholesterol nodig heeft, produceert ze LDL-receptoren. Deze binden cholesterolrijk LDL uit de bloedbaan, waarna het LDL-cholesterol door endocytose in de cel opgenomen wordt. De lysosomen in de cel hydrolyseren de binding tussen cholesterol en LDL. Het vrijgekomen cholesterol kan nu ingebouwd worden in het membraan, tot andere stoffen omgezet worden of afgebroken worden.




Neutraal

Objectief

Precies

To-the-point

Dit stuk zal verschillende onderwerpen aanraken. Er bestaan verschillende theorieën betreffende dit thema, en van enkeledaarvan zal ik een aantal punten toelichten.(uit masterproef Taal- en Letterkunde)

Dat een metafoor definiëren niet altijd gemakkelijk is, blijkt uit de verschillende definities en de verschillende nadruk die ze op bepaalde aspecten leggen. (uit bachelorpaper Taal- en Letterkunde)


Vage taal

Dit werk gaat opgesteld worden op basis van voornamelijkelektronische bronnen zoals wetenschappelijke artikels en websites maar ook op basis van wetenschappelijke boeken.(uit paper Geschiedenis)

Vage taal

Afkortingen en getallen

Getallen in wetenschappelijke teksten:

• voluit: 0-20, tientallen tot honderd, eeuwen• anders: in cijfers (maten, gewichten, historische data)

Geen rare mix!Van de 45 studenten zijn er zeventien geslaagd en 28 gezakt.

Van de 45 deelnemers zijn er 17 geslaagd en 28 gezakt.

Afkortingen:

• Vermijden: afkortingen op het niveau van de tekst (m.a.w., bv.)

• Toegelaten: inhoudelijk (eerste = voluit, of met lijst)



Neutraal

Objectief

Precies

To-the-point

Omslachtig taalgebruik: tips

• Vermijd clichés of 'lege zinnen': staaf je beweringen!

• Less is more: nietszeggende formuleringen = bladvulling

• Vermijd onnodige herhalingen: varieer woordgebruik, gebruik verwijswoorden, synoniemen en omschrijvingen

• Vermijd naamwoordstijl en voorzetselclusters (= onnodig

zwaar)

• Vermijd archaïsche woorden

Derhalve

Doch

…

Laatste stijltip…

…schrijf correct

Zinslengte en

interpunctie

Grammatica

en spelling

Letterlijke

vertalingen

Zinslengte en interpunctie

Zinslengte en interpunctie

Zinslengte in wetenschappelijke teksten:

• gemiddeld: 20 à 25 woorden

• inhoudelijk: stelling = kort uitleg = langer

• effect: korte zin trekt de aandacht

lange zin = uitweiding

• ideaal: afwisseling lange en korte zinnen

• vermijden: - zinnen met een overvloed aan werkwoorden

- bijzinnen in bijzinnen

54

Grammaticale en spelfouten

• Typische fouten

o Werkwoordsvervoegingenbv. Deze paper onderzoekt hoe mannen door reclame worden beïnvloedt.

o Congruentiebv. Anderhalve eeuw geleden duurde een zending te paard enkele weken, later

ontstonden koerierdiensten, zoals DHL, die pakkettransport over heel de

wereld in enkele dagen mogelijk maakte.

o Hoofdzin/bijzinbv. Vooral omdat zij fundamenteel verschillen wat betreft hun beleid rond de

evolutie van de vergrijzing.

Grammaticale en spelfouten: gebruik tijden

• Algemene regel:

o gebeurtenissen uit het verleden = VT (historische gebeurtenissen, ouder onderzoek)

o analyse van teksten of wat auteurs over gebeurtenissen schrijven = TT

o twijfel? VTT ('hebben' en 'zijn') = tussen heden en verleden

"In 1965 hebben [ref.] ook al beweerd dat..." (nadruk op resultaat)

"In hun onderzoek uit 1965 beweerden [ref.] dat...“

o eigen onderzoek = meestal TT of zelfs in de Toek.T

“Dit onderzoek focust op..." of ".... zal verder in dit onderzoek aan bod komen.”

“De resultaten uit dit onderzoek bevestigen de hypothese dat …”

• Vaak wisseling tijden

Nuttige links

• Handige hulpmiddelen:

o Spellingscorrector tekstverwerker

o groene boekje: www.woordenlijst.orgo taalunieversum.org/inhoud/spelling-hulpmiddelen/brochure-spelling-de-regels-op-een-rij

o taaladvies.net

o taaltelefoon.be

o www.vrt.be/taal

o www.onzetaal.nl

o www.taalwinkel.nl

o synoniemen.net

• Top tip:

o Schrijfhulp Academisch Nederlands: ilt.kuleuven.be/schrijfhulp_nl

http://www.woordenlijst.org/

http://www.vlaanderen.be/nl/publicaties/detail/spelling-de-regels-op-een-rij

http://taaladvies.net/

http://taaltelefoon.be/

http://www.vrt.be/taal

http://www.onzetaal.nl/

http://www.taalwinkel.nl/

http://synoniemen.net/

ilt.kuleuven.be/schrijfhulp_nl

Letterlijke vertalingen

Tot slot is er de theorie dat publieken de neiging hebben om

technologische innovaties te adopteren die het voorzien in media

inhoud vergemakkelijkt, als aanvulling of vervanging van een

bestaande technologie (in geval van radio bvb.: downloaden van

muziek via internet).

Letterlijke vertalingen

Tot slot is er de theorie dat publieken de neiging hebben om

technologische innovaties te adopteren die het voorzien in media

inhoud vergemakkelijkt, als aanvulling of vervanging van een

bestaande technologie (in geval van radio bvb.: downloaden van

muziek via internet).

Woord ingeburgerd in het Nederlands of niet? Woordenboek!

Woord vertaald uit het Engels: let op spelling!

Aan elkaar schrijven van samenstellingen

Werkwoordsvervoeging

Woorden die je zonder vertaling overneemt uit een andere taal:

enkelvoudige aanhalingstekens (' ') of cursief

Stijlkenmerken

WEL

• Neutraal en objectief

• Helder, duidelijk en precies

NIET

• Persoonlijk en verhalend

• Omslachtig, archaïsch en

vaag

Hulpmiddelen?

Schrijfhulp Nederlands:

ilt.kuleuven.be/schrijfhulp_nl

De functie van een

wetenschappelijke tekst!

Vragen?

Hulpmiddelen van het ILT

ilt.kuleuven.be/taalvast (oefenplatform)

ilt.kuleuven.be/schrijfhulp_nl (automatisch tekstadvies)

ilt.kuleuven.be/schrijfcentrum (face-to-face advies)

De Wachter, L. Fivez, K. & Van Soom, C. (2014). Wetenschappelijk

schrijven. Een praktische gids. Leuven, Acco.

Academisch Schrijven

Documents

Transcript of Academisch Schrijven