ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

51
zakendoen met België

description

Maak van uw onderneming in het België een succesverhaal. Wij hebben alvast huiswerk voor u gedaan. Onze internationale zakenreisgidsen zijn onmisbaar voor uw zaken over de landsgrenzen. Vol informatie van insiders en handige weetjes over het land en het zakenklimaat. En niet te vergeten tips van andere ondernemers. Dan heeft u meteen een voorsprong. http://www.abnamro.nl/internationaal

Transcript of ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

Page 1: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

zakendoen metBelgië

Page 2: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

322 zakendoen met België

Voorwoord 5

Zakenklimaat Handelsgeest 6

Economische situatie 12

Handelsrelatie 16

Kansrijke sectoren 20

Zakencultuur 26

Omgangsvormen 30

Bedrijfsprofielen 34

Zakendoen in de praktijk Een bedrijf opzetten 36

Wet- en regelgeving 42

Douanezaken 52

Visa en vergunningen 56

Productaansprakelijkheid 60

Personeel 64

Belastingen 68

Betalingsverkeer 74

Dit kan ABN AMRO voor u betekenen 80

Nuttige adressen 89

inhoudsopgave

Page 3: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

Ziet u toekomstige expansie in het buitenland voor uw onderneming?

Zakendoen over de grens en daarmee succesvol zijn, blijkt in de praktijk veelal

een uitdaging. Daarom introduceert ABN AMRO de zakenreisgids, onmisbaar

voor uw zakelijke, internationale avontuur!

Een gids vol informatie van insiders; met handige weetjes over het

betreffende land, het zakenklimaat en ondernemerstips. Uiteraard staan wij

u daarnaast ook graag bij met netwerken in binnen- en buitenland, advies,

producten en diensten op maat.

ABN AMRO wenst u veel succes op uw zakelijke reis!

Edzard EnschedéManaging Director International Network Commercial and Merchant Banking

voorwoord

© ABN AMRO Bank N.V.ABN AMRO is gevestigd aan de Gustav Mahlerlaan 10, Amsterdam (Postbus 283, 1000 EA). KvK nummer 34334259. BTW-identificatienummer: NL 820646660B01.

In deze brochure staat algemene informatie en is niet speciaal geschreven voor uw persoonlijke situatie. De brochure is daarom geen advies om iets te doen of niet te doen. Beslissingen die u alleen neemt op grond van de informatie in de brochure komen voor uw eigen risico.

Wij proberen alleen betrouwbare bronnen te gebruiken voor de informatie in de brochure. We kunnen niet garanderen dat alle informatie altijd juist, volledig of niet al verouderd is. Als u meer informatie wilt over het onderwerp van de brochure, kunt u altijd contact met ons opnemen, bijvoorbeeld via internet (www.abnamro.nl) of via een bankshop bij u in de buurt.

De informatie in deze brochure is bedoeld voor onze klanten in Nederland. We kunnen er niet voor in staan dat de informatie in de brochure ook bruikbaar is in andere landen.

Page 4: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

766 zakendoen met België

InvesteringsklimaatDe openheid van de Belgische economie is goed zichtbaar in de

investeringsstatistieken. Mede door de centrale ligging van het land,

is het investeringsklimaat gunstig. Er is een goede infrastructuur voor

transport, logistiek en telecommunicatie en voor bepaalde branches

zijn er gunstige belastingvoorwaarden.

België is in 2011 naar de zesde plaats geklommen in de Europese top

20 van aantrekkelijke investeringslanden.

Open economieKijkend naar de export- en importwaarde ten opzichte van het bruto

binnenlands product (bbp), is België een van de meest open

economieën ter wereld. De buitenlandse handel is enorm belangrijk

voor de economische ontwikkeling en er is een grote inbreng van

buitenlandse investeerders. De waarde van de uitvoer bedraagt

meer dan 80% van het binnenlands inkomen.

Een bijna even groot invoeraandeel geeft aan dat veel handel bestaat

uit de doorvoer van goederen. De Belgische conjunctuur is daarmee

erg afhankelijk van de economische ontwikkelingen in Frankrijk,

Duitsland en Nederland. Deze hebben veel invloed op de groei van

de Belgische economie.

handelsgeest

Page 5: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

988 zakendoen met België handelsgeest

Sinds de jaren tachtig hanteert België gunstige belastingvoorwaarden

voor bepaalde ondernemingsvormen. Vooral met de volgende diensten-

centra hoopt het land meer buitenlandse investeerders aan te trekken:

▶ distributiecentra (België profileert zich steeds meer als een

distributieland);

▶ servicecentra, zoals callcenters.

Investeringsbevorderende instantiesIn de gewesten Brussel, Vlaanderen en Wallonië zijn er aparte

investeringsbevorderende instanties die zich specifiek richten

op de situatie in hun regio.

internettip

Brussels Agentschap voor de Onderneming: www.abe-bao.beFlanders investment and trade: www.investinflanders.comInvest in Wallonia: www.investinwallonia.be

Buitenlandse bedrijven investeren het meeste in:

▶ (petro)chemie;

▶ autoassemblage;

▶ biotechnologie;

▶ ICT;

▶ transport en logistiek.

Daarnaast investeren buitenlandse ondernemingen veel in de diensten-

sector. De hoge loonkosten en de fiscale druk noemen deze

investeerders de belangrijkste handicaps van België.

Buitenlandse bedrijvenBuitenlandse bedrijven hebben een aandeel van ongeveer 70% in de

Belgische industrie. Ze brengen veel kennis en nieuwe technologie

met zich mee, wat de productiviteit ten goede komt. Enkele grote

internationale bedrijven maken de dienst uit in een aantal industrieën,

de financiële dienstverlening en in de handel.

In België kunt u als buitenlandse ondernemer aanspraak maken op

dezelfde investeringsfaciliteiten als binnenlandse bedrijven. Financiële

faciliteiten regelt u via de gewesten. Fiscale maatregelen komen

vanuit de federale overheid. Werkgelegenheidsmaatregelen kunt u

zowel op federaal als op gewestelijk niveau aanvragen.

“België is een avontuur vol plezier en prettige relaties dat zich boven verwachting ontwikkelt en waar veel geld verdiend wordt.”

Indra - Mark Visschers

Page 6: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

111010 zakendoen met België

Waalse interesseWallonië werkt hard om buitenlandse bedrijven aan te trekken en is

erg geïnteresseerd in Nederlandse investeerders. Volgens de Waalse

investeringsorganisatie Awex is Nederland de derde belangrijkste handels-

partner van Wallonië. Het Waals Gewest promoot investeringen in

biotechnologie, distributiecentra en callcenters. Daarnaast zijn ruimte-

vaart, chemie, informatica en elektronica en regionale (Europese)

hoofdkwartieren belangrijke investeringsdoelen. Waals-Brabant,

met name de regio Louvain-La-Neuve, loopt voorop als het gaat

om investeringen.

Brusselse bloeiHet Brussels Hoofdstedelijk Gewest heeft een eigen exportorganisatie

om de internationale handel te bevorderen: Brussels Export. Dit gewest

wisselt met Nederland onder meer voedingsmiddelen en milieu-

technologische producten uit. Brussel beschikt over een sterke ICT-

sector en er zijn veel administratieve en financiële dienstencentra en

onderzoeksinstellingen in deze regio gevestigd.

“Je moet echt in de relatie investeren, persoonlijke aandacht geven. Daarom bezoeken wij

onze klanten. Als iemand een prijsopgave vraagt, mailen we de die niet door. We gaan er zelf heen en

geven uitleg over het product. Belgen waarderen dat.”

Nestaan - Kay Hennekens

handelsgeest

Vlaamse wensenHet Vlaams Gewest wil een goede investeringslocatie worden voor

financiële bedrijven. Fiscaal gezien, is investeren in vastgoed in

Vlaanderen het goedkoopst. U betaalt er 10% registratierechten,

terwijl dit in de rest van België 12,5% is. Daarnaast investeert het

gewest veel in hoogtechnologische productie- en assemblage-

industrieën en verwelkomt Vlaanderen buitenlandse investeringen in:

▶ auto-onderdelen;

▶ petrochemie;

▶ onderzoek en ontwikkeling;

▶ medische technologie;

▶ biotechnologie;

▶ informatica en

e-business;

▶ grafische communicatie;

▶ logistiek en vervoer;

▶ Europese

distributiecentra;

▶ callcenters;

▶ Europese

hoofdkwartieren.

Page 7: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

131212 zakendoen met België

Door de zeer open economie is België heel gevoelig voor buiten-

landse economische ontwikkelingen. In 2009 deden vooral de uitvoer,

voorraadvorming en investeringen het slecht. De uitvoer daalde met

ruim 11%. Door de sterke terugval van de buitenlandse vraag bliezen

bedrijven hun investeringen af, of stelden deze uit. De investeringen

daalden in 2009 daardoor met maar liefst 8%. Omgekeerd was het

economische herstel in België ook te danken aan de opleving in het

buitenland.

België binnen de eurozoneBelgië draagt krap 4% bij aan het bruto binnenlands product (bbp) van

de eurozone. De economie is heel open, meer nog dan de Nederlandse.

De omvang van de Belgische uitvoer bedraagt ongeveer 80% van het

bbp. Na de crisis van 2008-2009, heeft de economie zich goed hersteld.

In het voorjaar van 2011 koelde deze echter af en in de tweede helft

van dat jaar belandde België opnieuw in een economische recessie.

Economie 2008-2011In 2009 nam het Belgische bbp met 2,8% af, om het jaar erna weer

toe te nemen met 2,3%. Daarmee deed België het beter dan de euro-

zone als geheel. In de eerste helft van 2011 groeide de economie

verder. In het eerste kwartaal van dat jaar lag het bbp weer op een

hoger niveau dan vóór het begin van de recessie, in het tweede

kwartaal van 2008.

economische situatie

Page 8: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

151414 zakendoen met België

ConcurrentiepositieDe Belgische concurrentiepositie is redelijk, maar op een aantal ter-

reinen zeker voor verbetering vatbaar. Volgens de Global Competitiveness

Index van het World Economic Forum eindigde België in 2011 op de

19e plaats. Daarmee staat het hoger dan Frankrijk en Oostenrijk,

maar duidelijk lager dan Nederland (achtste) en Duitsland (vijfde).

Als bedreiging voor de concurrentiepositie worden de regulering van de

arbeidsmarkt, de belastingtarieven en de inefficiënte overheid genoemd.

Op het terrein van de arbeidsmarkt wordt onder meer gewezen op de

loonkosten die harder stegen dan die van omringende landen. De auto-

matische loonindexering wordt hierbij als schuldige aangewezen.

Gezien het grote belang van de buitenlandse handel voor de Belgische

economie, is de zorg hierover terecht.

OverheidsfinanciënNa een formatieproces van anderhalf jaar kreeg België eind 2011 weer

een regering. Staatshervorming is onderdeel van het regeerakkoord

en regelt onder andere de overdracht van bevoegdheden naar de

gewesten en de bijbehorende financieringsmechanismen. Verder wordt

fors bezuinigd om het begrotingstekort in 2014 terug te brengen naar

minder dan 1% van het bbp. Doordat de groei in 2012 waarschijnlijk

lager uitvalt dan eind 2011 nog werd verwacht, zijn inmiddels extra

bezuinigingen aangekondigd om te voldoen aan de afspraken met de

Europese Commissie (tekort: 2,8% van het bbp in 2012).

“België is een heel interessante groeimarkt.”

Indra - Mark Visschers

economische situatie

Opvallend genoeg, zijn de particuliere consumptieve bestedingen in

België blijven toenemen. Alleen toen de recessie eind 2008 het hardst

toesloeg, liet de consumptie kwartaal op kwartaal een min optekenen.

Twee kwartalen later was dit verlies echter al weer ruimschoots goed-

gemaakt. Het was gunstig voor de consumptie dat de werkgelegenheid

in 2009 per saldo licht kromp en in 2010 weer toenam. Bovendien stegen

in 2009 de lonen in reële termen flink.

Na een goede start liep de groei in 2011 sterk terug. In het tweede

kwartaal daalde de uitvoer en in het derde en vierde kwartaal kromp

de hele economie. België leed onder de afkoeling van de wereldhandel.

Het overgrote deel van de Belgische uitvoer gaat naar Europa en ook

daar viel de economische groei terug. Van de goederenuitvoer blijft 72%

binnen de EU. Duitsland is de belangrijkste exportmarkt met ruim 18%

van het totaal. Daarna volgen Frankrijk met 16%, Nederland met 12%

en het Verenigd Koninkrijk met 7%.

BBP-groei versus eurozone (Bron: Thomson Reuters Datastream)

-3,0

1,5

0,0

-1,5

België Eurozone

% k-o-k

07 08

09

10 11

Page 9: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

171616 zakendoen met België

Globalisering speelt hierin een belangrijke rol. Denk aan acties ter

verbetering van de wederzijdse communicatie, het wederzijds imago,

natuur en milieu en vooral de economie. België is na Duitsland de

grootste handelspartner van Nederland. Omgekeerd is Nederland het

derde exportland van België (11,8 %). De economische waarde van de

handelsrelatie bedraagt ongeveer 101 miljard euro.

BeneluxBelgië en Nederland werken in economisch opzicht intensief samen.

Al sinds 1944 hebben ze een bevoorrechte handelsrelatie. Tijdens de

Tweede Wereldoorlog richtten Nederland, België en Luxemburg de

Benelux op. Binnen dit samenwerkingsverband kunnen de drie landen

onderling vrij goederen transporteren. Daarnaast hanteren ze een

uniform tarief voor goederen van buiten de Benelux. In 1958 werd

de Benelux een economische unie en vanaf de jaren zeventig zijn

de verworvenheden ervan stapsgewijs opgenomen in de EU.

Strategisch partnerschapDe voornaamste handelspartners van België zijn buurlanden Nederland,

Duitsland en Frankrijk. Vlaanderen beschouwt Nederland als een

bevoorrechte, strategische partner. Onder meer vanwege historische,

geografische en taalkundige banden en gedeelde economische

belangen. Om aan dit partnerschap inhoud te geven, formuleerde

de Vlaamse regering in de Strategienota Nederland een aantal

doelstellingen om de samenwerking te verstevigen.

handelsrelatie België - Nederland

Page 10: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

191818 zakendoen met België

“België is niet het land waar mensen uit het Noorden van

Nederland - ‘Hollanders’ zoals zij het noemen - makkelijk een

voet tussen de deur krijgen. Je moet je eerst aanpassen

aan de Belgische cultuur.”Nestaan - Kay Hennekens

Page 11: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

212020 zakendoen met België

Vervoer en logistiekBinnen Europa staat België aan de top op het gebied van logistiek

en transport. Het land laat hiermee Frankrijk en Nederland achter zich.

Deze positie dankt België aan de centrale ligging binnen Europa,

de goede toegankelijkheid en de lage huurprijzen.

België heeft een uitgebreid waterwegennet, belangrijke internationale

zeehavens (Antwerpen, Zeebrugge, Gent en Oostende) en havens voor

de binnenvaart (Luik, Charleroi, Brussel, Genk). De snelwegen en

De bouwsectorDe bouwsector is een van de motoren van de Belgische economie en

is opgedeeld in drie deelmarkten:

1. Woningen Vlaanderen is goed voor 80% van alle afgeleverde bouwvergunningen

voor flats in België. Het aantal bouwvergunningen voor appartementen

groeit veel sneller dan het aantal vergunningen voor eengezinswoningen;

2. Burgerlijke bouwkundeDeze deelmarkt bestaat voor 80% uit nieuwbouw, waarbij de

overheid vaak opdrachtgever is;

3. BouwmaterialenhandelIn België zijn ongeveer achthonderd bouwmaterialenhandelaren actief.

Een grote groep kleine bedrijven en een beperkt aantal grote spelers

zijn samen goed voor 850 verkooppunten en ongeveer achtduizend

arbeidsplaatsen.

kansrijke sectoren

Page 12: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

232222 zakendoen met België

(Petro)chemieDe Belgische chemiesector is de op een na grootste productiebranche

van het land, goed voor 34,5% van de totale export in 2011. Het is een

van de grootste chemiesectoren ter wereld. Doordat 80% van de

producten is bestemd voor uitvoer, is de sector sterk afhankelijk van de

internationale conjunctuur. De branche wordt gekenmerkt door een

netwerk van middelgrote en kleine bedrijven. Twee derde van de

chemische industrie bevindt zich in Vlaanderen, de rest in Wallonië. De

haven van Antwerpen staat na Houston (Texas) op de tweede plaats

van de wereldranglijst van petrochemische centra. Hierdoor zijn grote

samenwerkingsvoordelen ontstaan op het gebied van:

▶ aanvoer van grondstoffen en energie;

▶ transport van afgewerkte producten;

▶ onderlinge uitwisseling van producten en utiliteiten.

ICT-sectorDe Belgische ICT-sector omvat hardware, software, telecommunicatie

en nieuwe technologieën, zoals e-commerce en e-government.

Ondernemers in de ICT groeiden uit van zuivere technologie-

leveranciers tot partners die in overleg met de klant naar oplossingen

zoeken. Er liggen kansen voor Nederlandse bedrijven die zich richten

op nichemarkten. Vooral kleine Belgische ICT-dienstverleners die hun

afzetkansen willen verbeteren, hebben soms onvoldoende mogelijk-

heden om te investeren. Samenwerking met Nederlandse bedrijven

biedt dan perspectief.

kansrijke sectoren

spoorwegverbindingen zijn goed en het land beschikt over verschillende

luchthavens (Brussel Airport, Antwerpen, Oostende, Luik en Charleroi).

In Luik wordt een trimodale logistieke zone ontwikkeld met als doel

intensieve samenwerking met Antwerpen en Rotterdam.

Lucht- en ruimtevaartZowel in Wallonië als in Vlaanderen is de lucht- en ruimtevaartindustrie

de afgelopen vijftien jaar sterk gegroeid. Tussen 2007 en 2015 zal het

wereldwijde vliegverkeer verdrievoudigd zijn, waardoor de productie

in deze industrie flink wordt opgevoerd. De grootste uitdaging voor

deze sector is grote concurrenten het hoofd te bieden door de expertise

op peil te houden. In de lucht- en ruimtevaartindustrie bestaat een

grote vraag naar knowhow en flexibiliteit van kmo’s (kleine en middel-

grote ondernemingen - de Vlaamse tegenhanger van het mkb).

Auto- en transportmiddelenindustrieBelgië heeft de grootste concentratie van autoproducenten op

wereld niveau. De activiteiten variëren van onderzoek tot productie.

De transport middelenindustrie is de belangrijkste branche binnen

de metaalbewerking in België en trekt veel investeerders aan.

De branche bestaat voor het grootste deel uit assemblage -

bedrijven en toeleveranciers voor de auto-industrie.

Er worden per jaar ongeveer een half miljoen auto’s gemaakt, naast

vrachtwagens, opleggers, bussen en aanhangwagens. België kent

enkele grote, internationaal opererende producenten van tram- en

spoorwegmaterieel. De vliegtuigbouw, scheepsbouw en de productie

van motoren en fietsen nemen een bescheiden plaats in. De totale

sector heeft ongeveer driehonderd toeleveringsbedrijven.

Page 13: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

252424 zakendoen met België

WellnessDe wellness-industrie is enorm in opkomst in België. De fitness-,

cosmetica- en voedingsmiddelensector profiteren daarvan, net als

producenten en leveranciers van voedingssupplementen.

MilieutechnologieVlaanderen is toonaangevend in diverse domeinen van de milieu- en

energietechnologie. Door de aandacht voor een schoon milieu en de

opgave om de uitstoot van schadelijke stoffen te verlagen, neemt het

belang van deze sector alleen maar toe. Consumenten, bedrijven en

overheden doen er alles aan om de verschillende milieunormen te

halen, vervuiling te voorkomen en waar mogelijk te saneren. Het maakt

deze groeiende sector interessant voor Nederlandse bedrijven.

Medische sector en thuiszorgNet als in Nederland, sluiten ook steeds meer Belgen aanvullende

ziektekostenverzekeringen af bij particuliere verzekeraars. Door de

toenemende vergrijzing van de bevolking, groeit de behoefte aan

ouderenzorg. Met het oog op de groeiverwachtingen en de beperkte

financiële mogelijkheden van de overheid, worden nieuwe private

initiatieven ontwikkeld om tekorten in de zorg op te vangen.

“Zowel Vlaanderen als Wallonië zijn interessant. Er is een duidelijke scheiding tussen het Nederlandstalige en het

Franstalige gedeelte. Als je in België zaken wilt doen, moet je sowieso tweetalig te werk gaan, anders kun je

de markt nooit optimaal benutten.”

Plukon Food Group - Peter Poortinga

kansrijke sectoren

WaterzuiveringBelgië heeft een flinke achterstand op het gebied van waterzuivering.

Het land werd hiervoor al verschillende keren op de vingers getikt

door de Europese Commissie. Er zijn dan ook volop mogelijkheden

voor Nederlandse bedrijven die in deze sector actief zijn.

Samenwerking met lokale partners verhoogt ook hier de

slagingskansen.

In Vlaanderen wordt de waterzuivering gecoördineerd door de Vlaamse

Milieumaatschappij (VMM). Zij stellen de plannen op die Aquafin

vervolgens uitvoert of laat uitvoeren. In Wallonië is de Société Publique

de Gestion de l’Eau (SPGE) de centrale waterzuiveringorganisatie.

In Brussel is dit het Brussels Instituut voor Milieubeheer (Institut

Bruxellois pour la Gestion de l’Environnement).

Het Vlaams Gewest werkt niet langer met investeringsprogramma’s,

maar met een optimalisatietraject. De nadruk ligt hierbij op verbetering,

modernisering en onderhoud van installaties. In Wallonië gaat veel

aandacht uit naar de aanleg van riolering in afgelegen gebieden en

individuele waterzuivering voor dunbevolkte regio’s.

Page 14: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

272626 zakendoen met België

Vertrouwen ontstaat aan tafelDe Belgische cultuur is een Bourgondische: zakendeals worden aan

tafel gesloten. Een broodje ham met een glas karnemelk zal dus niet

volstaan om tot een overeenkomst te komen. In België gaat u uitge-

breid tafelen, waarbij u eerst uitgebreid met elkaar kennismaakt.

Zo smeedt u een band. Dit sluit naadloos aan op een ander belangrijk

verschil met Nederland. In België is een goede overeenkomst het

gevolg van groot vertrouwen tussen de zakenpartners. In Nederland

geldt doorgaans het omgekeerde.

CultuurverschillenVeel Nederlanders die in België zakendoen, of dit van plan zijn,

vergissen zich in de onderlinge cultuurverschillen. België ligt dicht

bij Nederland en we denken de Belgen goed te kennen, alleen al

doordat veel Belgen dezelfde taal spreken. Hierdoor vergeten

Nederlandse ondernemers zich vaak te verdiepen in de Belgische

mentaliteit van zakendoen en dat breekt ze op.

Wees bescheiden België is wel degelijk buitenland. En dat blijkt direct uit een aantal

culturele signalen, die u maar beter kunt opppikken. Een Belg luistert

veel naar zijn gesprekspartner en zal de Nederlandse directe aanpak

snel als brutaal ervaren. Daarbovenop komt bescheidenheid. Waar bij

ons zelfzekerheid als een belangrijke zakelijke deugd wordt gezien,

verwacht men in België dat mensen met veel kennis van zaken hier

niet mee te koop lopen. Doet u dit toch, dan zal u snel arrogant over

komen.

zakencultuur

Page 15: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

292828 zakendoen met België

“Het contact met klanten is anders dan in Nederland. Het duurt even voordat je het vertrouwen hebt

gewonnen van een Belg.”

Nestaan - Kay Hennekens

TaalIn België heerst tot op de dag van vandaag een taalstrijd tussen

Nederlands- en Franstaligen. In het Vlaamse en Waalse binnenland

merkt u hier weinig van, maar aan de taalgrens kunt u er versteld

van staan hoe gevoelig deze kwestie ligt. In Vlaanderen is er voor

Nederlanders taalkundig gezien geen probleem, maar let wel:

Vlamingen tillen zwaar aan spelfouten. In Wallonië moet u in het Frans

zaken kunnen doen. Beheerst u deze taal onvoldoende, zorg dan voor

een tolk.

Let op: Brussel is niet WaalsTenslotte geven we u nog dit mee: maak goed onderscheid tussen

Vlamingen, Brusselaars en Walen. Franstalige Brusselaars zijn geen

Walen. Wanneer u dit insinueert, zien zij dat als een belediging.

zakencultuur

Respecteer de hiërarchieVervolgens is het belangrijk de Belgische hiërarchie te erkennen.

In Nederland heerst de gewoonte ieder zijn zegje te laten doen,

in België bestaat een sterke gezagsrelatie tussen werkgever

en werknemer.

Eén land, twee culturenHet is evengoed van belang om de verschillen tussen de Belgen

onderling te noemen. Vlamingen vinden van Walen dat ze traag en

vaag zijn. Omgekeerd vinden Walen dat Vlamingen soms te hard zijn.

Walen zijn - nog meer dan Vlamingen - afstandelijk en storen zich aan

de amicaliteit van Nederlanders. Walen hebben ook meer een Franse

mentaliteit. Meestal hebben ze al een besluit genomen voordat de

vergadering is begonnen. Vlamingen zijn hierin een stuk flexibeler

en staan ook meer open voor nieuwe dingen.

“De hiërarchische instelling van Belgen blijkt onder andere uit hun gedrag rond de eettafel. Is er een lopend buffet op een personeelsfeest, dan wacht iedereen tot het bestuur is geweest. Pas daarna sluit de rest van de organisatie aan in de rij. In Nederland is dat wel eens anders.”

Plukon Food Group - Peter Poortinga

Page 16: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

313030 zakendoen met België

“Er wordt veel genetwerkt op beurzen, maar ook tijdens speciale lunchmeetings. Die beginnen soms rond vier uur en iedereen neemt wat zakenrelaties mee. Je stelt wat mensen aan elkaar voor en hebt het over zaken en persoonlijke interesses.”

Indra - Mark Visschers

Imago van NederlandersNederlanders staan bij Belgen te boek als goede kooplieden.

In dit opzicht hebben ze veel respect voor ons. Maar soms kan de

Nederlandse dominante en assertieve mentaliteit ook weerstand

oproepen. We tonen meer zelfvertrouwen dan Belgen en zijn gesteld

op onze bestuurlijke en geestelijke vrijheid. Nederlanders hebben

vaak een eigenzinnige en openhartige mening. Daardoor vinden

Belgen ons vaak betweterig, drammerig en arrogant. Wees beschei-

den en gereserveerd wanneer u met Belgen communiceert. Voorkom

dat u overkomt als de Nederlander die het allemaal beter weet.

Respect voor autoriteitIn België bestaat veel respect voor autoriteit. De relatie tussen een

Belgische werkgever en werknemer is veel formeler dan in Nederland.

Bij onderhandelingen is het goed te weten met wie u spreekt en welke

positie uw gesprekspartner binnen het bedrijf inneemt. Degene die

u spreekt, is niet altijd degene die de beslissingen neemt. Verwacht

ook niet dat Belgen na het gesprek gelijk de knoop doorhakken.

Ze hebben doorgaans enige bedenktijd nodig.

omgangsvormen

Page 17: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

333232 zakendoen met België

Vertrouwen als voorwaardeBelgië is een contactland, Nederland een contractland. Voor de

Belgen is vertrouwen een voorwaarde om tot zaken te komen.

Ze leggen zich liever niet meteen vast voor de lange termijn.

Nederlanders zien vertrouwen eerder als een gewenst gevolg

van succesvol zakendoen.

CompromissenBelgen zijn specialisten in compromissen sluiten. Daardoor zijn

ze nog wel eens terughoudend en spreken ze niet altijd uit wat

ze denken. Dat kan er zelfs toe leiden dat een Belg ‘ja’ zegt als

hij ‘nee’ bedoelt, of andersom.

“Ik vind het heel belangrijk om verschillende talen te spreken, ook al is het niet vloeiend. Als je met een Waal een Frans gesprek hebt gevoerd en je maakt daarbij een paar fouten, zegt hij toch aan het eind: ‘Dankjewel dat je met mij in het Frans hebt gesproken.’ Ze waarderen dat enorm, en het geeft je ook zakelijk gezien een streepje voor.”

Nestaan - Kay Hennekens

Page 18: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

353434 zakendoen met België

IndraIndra staat voor infiltratie en drainage. Het bedrijf is gespecialiseerd in producten en systemen voor afwatering van infrastructuur. De leidingsystemen van Indra worden geproduceerd met duurzame, hoogwaardige grondstoffen en zijn 100% recyclebaar. Indra werkt met de meest innovatieve infiltratiesystemen en hun technische personeel biedt ondersteuning in de ontwerpfase en op projectlocatie. Indra telt momenteel elf medewerkers en is actief in België, Nederland en Luxemburg.

Mark Visschers startte in 1997 REZO water en solar systems, een bedrijf dat in dezelfde branche acteert als Infra nu doet. In 2002 verkocht hij zijn bedrijf aan Wavin, Europees marktleider in kunststof leidingsystemen. Hij bleef er vervolgens nog zes jaar actief als divisiedirecteur, om vervolgens in 2009 Indra op te richten.

Plukon Food GroupPlukon Food Group produceert en vermarkt pluimveevlees en maaltijdconcepten. Met tien vestigingen in Nederland, Duitsland en België is het een van de grootste spelers op de Europese pluimveevleesmarkt. Plukon produceert voor het topsegment van de food- en snackindustrie en voor private labels van internationale (supermarkt)organisaties. Het heeft verschillende eigen merken, zoals Friki, Pingo, Maïski, De KuikenaeR en Stolle.Peter Poortinga is CEO en mede-eigenaar van Plukon Food Group. Sinds 1988 is hij in verschillende functies aan het bedrijf verbonden geweest.

NestaanNestaan is een echt familiebedrijf, opgericht in 1968 door Jan van Nes en overgenomen in 1998 door Kay en Helen Hennekens-van Nes. Nestaan produceert isolatiematerialen: polyurethaan blokschuim en tweecomponentensystemen. Er werken inmiddels 45 krachten fulltime voor het bedrijf. Dankzij zijn toegevoegde waarde op de markt heeft Nestaan een goede positie veroverd. Via vertegenwoordigers leveren ze hun producten aan België, Frankrijk, Engeland, Ierland, Duitsland, Denemarken, Finland, Qatar, India, Dubai en andere golfstaten.

bedrijfsprofielen

Page 19: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

373636 zakendoen met België

De Belgische Reparatiewet voorziet in de volgende rechtsvormen

van handelsvennootschappen:

▶ vennootschap onder firma (vof)

▶ gewone commanditaire vennootschap (comm.v)

▶ naamloze vennootschap (nv)

▶ besloten vennootschap met beperkte aansprakelijkheid (bvba)

en de éénpersoonsvennootschap-bvba

▶ coöperatieve vennootschap (cv) met diverse varianten

▶ commanditaire vennootschap op aandelen (comm.va)

▶ economisch samenwerkingsverband (esv)

Registratie bij ondernemingsloketBedrijven in België worden niet geregistreerd bij de Kamer van

Koophandel, maar via een ondernemingsloket. De ondernemings-

loketten zijn opgericht in het kader van de regeling Kruispuntbank

van Ondernemingen. In dit register worden alle basisgegevens van

ondernemingen en hun vestigingseenheden opgeslagen. Als u zich

wilt vestigen in België, moet u kunnen aantonen dat u over vakkennis

beschikt en/of kennis heeft van bedrijfsbeheer (middenstandsdiploma).

Voordat u handelsactiviteiten met een vennootschap start, moet

deze vennootschap eerst zijn vermeld in het Belgisch Staatsblad.

Belangrijkste ondernemingsvormen in BelgiëU kunt zich in België vestigen als een:

▶ zelfstandige eenmanszaak zonder rechtspersoonlijkheid;

▶ bijkantoor dat in België is opgericht door een buitenlandse

vennootschap, zonder eigen rechtspersoonlijkheid;

▶ onderneming naar Belgisch recht.

een bedrijf opzetten

Page 20: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

393838 zakendoen met België

Registratie bij de Limosa databank ontslaat u van de noodzaak om

Belgische documenten op te stellen in het kader van het arbeids-

reglement, het personeelsregister en controledocumenten voor

deeltijdwerknemers. In feite zorgt Limosa voor een administratieve

vereenvoudiging voor het tewerkstellen van werknemers in België.

Verplichtingen voor ondernemingenAls u een onderneming start in België, dan zijn de volgende

handelingen verplicht:

▶ meld u aan bij de Belgische belastingdienst en vraag een

btw-nummer aan;

▶ schrijf u in bij de Kruispuntbank van Ondernemingen;

▶ als u een vennootschap opricht, moet u een financieel plan

opstellen om de levensvatbaarheid van de vennootschap

gedurende de periode van twee jaar aan te tonen.

De oprichting moet gebeuren bij een Belgische notaris;

▶ bij de oprichting van een vennootschap en inbreng van goederen,

moet u een verslag opmaken van de bedrijfsrevisor (vergelijkbaar

met de Nederlandse registeraccountant) ter verantwoording van

de inbrengwaarde;

▶ voor sommige activiteiten moet u vooraf erkend zijn of een

vergunning aanvragen. Bijvoorbeeld als u aannemer bent,

een zaak wilt openen waar voedingsmiddelen worden verkocht

of een reisbureau wilt beginnen;

▶ als u zich bezighoudt (of gaat houden) met bouwen, verbouwen,

afwerken, inrichten en onderhouden van onroerende goederen,

moet u een registratienummer aanvragen;

▶ een inventarisboek en centralisatieboek zijn wettelijk vereist.

Ze dienen afgestempeld te worden bij de griffie van de Rechtbank

van Koophandel. Een accountant kan u hierbij helpen.

een bedrijf opzetten

Voor meer informatie over de verschillende Belgische vennootschapsvormen en de bijbehorende voordelen, kunt u terecht op de online portal van de Belgische overheid: www.belgium.be

internettip

Meldingspunt voor buitenlandse werknemersBuitenlandse ondernemingen, organisaties, werknemers, zelfstan-

digen en stagiairs die in België werkzaamheden verrichten, moeten

zich registreren in de Limosa databank. Door registratie krijgt u een

meldingsplichtbewijs L-1. Hiermee wil de Belgische overheid

concurrentievervalsing, uitbuiting van werknemers, sociale dumping

en de toenemende druk op het Belgische solidariteitsmechanisme

tegengaan. De Europese regels voor vrij verkeer van personen,

diensten, goederen en kapitaal worden hierbij in acht genomen.

“Vanuit België kunnen we zowel de Belgische als de Franse markt bedienen. De Belgen zijn verantwoordelijk voor de complete Franse afzet. Daarvoor zijn ze uitermate geschikt vanwege het taalvoordeel dat ze hebben.”

Plukon Food Group - Peter Poortinga

Page 21: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

414040 zakendoen met België

MarktentreeDe meest gebruikelijke marktbenaderingmethoden zijn die via de

zelfstandige handelsagent, de handelsvertegenwoordiger, de

distributeur of via een franchiseovereenkomst. U kunt in België het

beste op zoek gaan naar een samenwerkingspartner in plaats van

een agent. Bij het inhuren van een agent of distributeur kunnen er op

het gebied van wetgeving addertjes onder het gras zitten voor de

exporteur. Op de website van AgentschapNL en de Belgische

overheid vind u hier meer informatie over.

“We hebben bij de Belgische Kamer van Koophandel een bvba opgericht, dit maakt zakendoen in het land veel makkelijker. Een eigen kantoor in België hebben we niet, alleen een postadres”

Indra - Mark Visschers

www.limosa.bewww.agentschapnl.nlwww.belgium.be

internettips

Page 22: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

434242 zakendoen met België

2. kmo’s

kleine en middelgrote organisaties. Zij moeten een volledige dubbele

boekhouding voeren, maar mogen voor een verkort schema kiezen;

3. grote ondernemingen

Zij moeten hun jaarrekening volgens het volledige schema indienen.

Financiële instellingen en de verzekeringsmaatschappijen vallen

onder specifieke regelgeving.

Financiële verslagleggingNiet alle ondernemingen in België zijn aan hetzelfde

boekhoudkundige stelsel onderworpen. De verplichtingen

verschillen, afhankelijk van:

▶ rechtsvorm

▶ sector

▶ omzet

▶ balanstotaal

▶ aantal werknemers

We onderscheiden drie grote categorieën ondernemingen:

1. kleinhandelaars

zij hebben de mogelijkheid om een vereenvoudigde boekhouding te

voeren;

wet- en regelgeving

Page 23: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

454444 zakendoen met België

uw agent of vertegenwoordiger op te stellen. Belangrijke onderwerpen

die u in ieder geval in een schriftelijke overeenkomst moet regelen,

zijn onder andere:

▶ toepasselijkheid van het Nederlandse recht;

▶ bevoegdheid van de Nederlandse rechter;

▶ contractduur en opzegging;

▶ minimum omzetverplichtingen;

▶ vertegenwoordigingsgebied en exclusiviteit.

Handelsagent en -vertegenwoordigerHet juridische onderscheid tussen een handelsagent en een

handelsvertegenwoordiger is belangrijk voor een buitenlandse

ondernemer in België. De twee begrippen worden namelijk nogal

eens door elkaar gehaald. Ze nemen geen van beiden het

economisch risico op zich. Dat ligt bij de opdrachtgever.

Wet handelsagentuurovereenkomstBij een handelsagentuur belast u als principaal de handelsagent

permanent en tegen vergoeding met het bemiddelen en afsluiten

van zaken, in uw naam en voor uw rekening. De handelsagent is

een zelfstandige en staat dus niet onder uw gezag. Zijn positie is

geregeld in de wet handelsagentuurovereenkomst. Deze over-

eenkomst is aan geen enkele vormvereiste onderworpen.

Een mondelinge overeenkomst is dus voldoende.

wet- en regelgeving

DistributieovereenkomstIn België wordt onderscheid gemaakt tussen handelsagenten en

handelsvertegenwoordigers. Beiden vallen onder het begrip ‘distributie-

overeenkomst’. Hierbij verleent de ene partij de ander het recht om

zijn producten te verdelen. Er zijn verschillende

distributieovereenkomsten:

▶ handelsagentuur;

▶ handelsvertegenwoordiging;

▶ concessieovereenkomst;

▶ franchiseovereenkomst;

▶ aanneming;

▶ lastgeving;

▶ commissionair.

De overeenkomst mag tussen de drie en zes maanden van

tevoren worden opgezegd. Contracten die voor onbepaalde tijd

zijn afgesloten, mogen alleen worden beëindigd met een redelijke

opzegtermijn of een eerlijke opzegvergoeding.

Een distributeur kan bovendien aanspraak maken op een compensatie

voor goodwill als klanten worden overgedragen aan het bedrijf of

aan een nieuwe distributeur. Daar kan nog compensatie bijkomen

voor kosten in verband met de beëindiging van de overeenkomst,

inclusief kosten voor het ontslaan van medewerkers. Verklein de

kans op geschillen door goede schriftelijke overeenkomsten met

“In België werken we niet met contracten, alleen met losse orders: bestelling - order - bevestiging - levering - factuur.”

Nestaan - Kay Hennekens

Page 24: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

474646 zakendoen met België

HandelsvertegenwoordigingEen handelsvertegenwoordiger treedt ook op in uw naam en voor

uw rekening. De handelsvertegenwoordiger is geen zelfstandige.

U sluit met hem een arbeidsovereenkomst af en oefent daarmee

leiding en gezag over hem uit. De positie van de handels vertegen-

woordiger is specifiek geregeld in de wet betreffende de arbeids-

overeenkomsten. Bij een handelsvertegenwoordiging bent u als

Nederlands bedrijf werkgever. Dit betekent dat u zich moet inschrijven

in het handelsregister, een arbeidsongevallenverzekering moet

afsluiten en sociale zekerheidsbijdragen voor de handels vertegen-

woordiger moet regelen.

AanbevelingenGa regelmatig naar België om (potentiële) klanten te bezoeken en

om op de hoogte te blijven van marktontwikkelingen. Bezoek ook

vakbeurzen of neem hier actief aan deel.

Neem deel aan een handelsmissie. Dit is een goede manier om u te

oriënteren op de Belgische markt en uw kansen hierop. Tijdens zo’n

missie worden verkennende gespreken met mogelijke zakenpartners

voor u geregeld. Referenties en persoonlijke contacten zijn in België

erg belangrijk als u bedrijfsactiviteiten wilt opstarten of uitbreiden.

Laat de indrukken die u heeft opgedaan tijdens een handelsreis thuis

rustig op u inwerken voordat u vervolgstappen onderneemt. Zorg voor

follow-up, ook voor partijen waar u in eerste instantie niet mee verder

gaat. Stuur bijvoorbeeld een bedankje naar de contacten die u tijdens

de reis heeft opgedaan.

wet- en regelgeving

Een aantal elementen hiervan geldt echter alleen in schriftelijke

vorm, zoals

▶ het concurrentiebeding;

▶ het delcrederebeding. Hierbij stelt de agent zich aansprakelijk

voor de verplichtingen die voor de derde uit de bemiddelde of

afgesloten overeenkomst voortvloeien;

▶ het beding over de duur van het contract.

In de wet zijn bepalingen opgenomen over:

▶ wederzijdse rechten en plichten van u en uw agent;

▶ vergoeding;

▶ beëindiging van de overeenkomst;

▶ toepasselijk recht.

De voorschriften zijn ook van toepassing op overeenkomsten die zijn

gesloten voordat de wet van kracht werd.

“We zitten tegenwoordig ook in alle normcommissies in België en dat is ook heel belangrijk. Als je dat niet doet en de gang-bare keurmerken niet hebt, dan verdien je hier geen euro.”

Indra - Mark Visschers

Page 25: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

494848 zakendoen met België

dierenrassen. Natuurwetenschappelijke theorieën, wiskundige

methoden en artistieke creaties worden niet als uitvindingen

beschouwd en kunnen dus niet worden geoctrooieerd.

Geldigheidsperiode en internationale beschermingAls het octrooi is afgeleverd, beschikt de houder over een tijdelijk

industrieel eigendomsrecht. De geldigheidsduur is maximaal twintig

jaar. Ook het grondgebied waar het octrooi geldig is, staat omschreven.

Voorbeelden van octrooien die in België geoctrooieerd kunnen worden:

▶ Belgische octrooiaanvraag;

▶ Europese octrooiaanvraag (al dan niet met vermelding van België).

Geldig in meer dan dertig Europese landen, biedt grotere juridische

zekerheid door diepgaand onderzoek vooraf;

▶ internationale octrooiaanvraag (PCT, al dan niet met vermelding van

België). Geldig in meer dan honderd landen.

SpecialistenwerkEen octrooiaanvraag moet voldoen aan bepaalde inhoudelijke en

vormelijke regels. De redactie van de beschrijving en de conclusies

is uitermate belangrijk. Daarom raden we u aan om een specialist in

te schakelen. Bijvoorbeeld iemand van de Belgische Dienst voor de

Intellectuele Eigendom (DIE).

wet- en regelgeving

Analyseer de Belgische markt en potentiële partners grondig. Laat u

hierin ondersteunen. Laat u ook goed voorlichten over de dienst-

verlening van tussenpersonen als agenten, handelsvertegen-

woordigers en distributeurs.

Overweeg om uw producten op een proactieve manier in België in

de markt zetten door uw tussenpersoon te laten begeleiden door

eigen medewerkers. U kunt ook iemand ter plaatse aanstellen en

opleiden. Deze medewerker kan als directe vertrouwenspersoon

fungeren voor uw klanten, wat erg professioneel overkomt. Op deze

manier heeft u ook meer zicht op de vorderingen. Natuurlijk is het

ook mogelijk om een eigen verkooppunt in België op te richten.

OctrooienHet octrooi biedt een bescherming in de vorm van een titel van

eigendomsrecht. Met een octrooi kunt u als eigenaar uw uitvinding

gedurende een bepaalde tijd en op een bepaald grondgebied zonder

toelating gebruiken of in de handel brengen. Het octrooi bevat ook

technische en strategische informatie.

Wel en niet octrooieerbaarEen uitvinding komt in aanmerking voor wettelijke bescherming en is

gecertificeerd als ‘octrooieerbaar’ als ze:

▶ nieuw is dat wil zeggen: niet behorend tot de huidige stand van de

techniek;

▶ het resultaat is van uitvinderswerkzaamheid dat wil zeggen: voor

een deskundige op een niet voor de hand liggende wijze

voortvloeiend uit de huidige stand van de techniek;

▶ geschikt is voor industriële toepassingen.

Bepaalde categorieën van technische en wetenschappelijke

vondsten zijn uitgesloten van octrooibescherming, zoals bepaalde

Page 26: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

515050 zakendoen met België

Contracten Een koop- of verkoopovereenkomst is een contract waarin een partij

zich vastlegt om tegen betaling een goed te leveren aan een andere

partij. In principe kan men pas een geschreven overeenkomst eisen

vanaf een bedrag van € 371,84. Meestal gebeurt dit in de vorm van

een onderhandse akte. Met een overeenkomst kunt u bewijzen dat

er een akkoord bestond tussen u en de verkoper, wat vooral nuttig is

als er een geschil ontstaat.

De verkoper moet u het verkochte object leveren binnen de

overeengekomen termijn en hij moet een garantie geven. De koper

verbindt zich ertoe het goed bij levering te accepteren en te betalen.

Voorwaarden voor geldigheidAls u een dergelijk overeenkomst afsluit, zijn de algemene

geldigheidsregels van kracht:

▶ er moet een volledig akkoord bestaan tussen de partijen.

Van bedrog of dwang mag dus geen sprake zijn;

▶ alle partijen moeten bekwaam zijn om een contract af te sluiten;

▶ de overeenkomst moet betrekking hebben op een bepaald en

wettig voorwerp;

▶ de oorzaak van de handeling moet geoorloofd zijn.

Conventie van WenenAls u zaken niet schriftelijk en expliciet in een contract heeft

vastgelegd, kunt u zich beroepen op de Conventie van Wenen. Dit is

een verdrag van de Verenigde Naties op het gebied van internationale

koopovereenkomsten. Het verdrag is van toepassing op roerende zaken

en gelden voor alle aangesloten verdragslanden, waaronder België.

Page 27: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

535252 zakendoen met België

“Als je in België gevestigd bent en een Belgische bvba hebt, kun je direct importeren uit andere landen. Je hoeft het dan niet meer via Nederland te doen. Betaal de btw binnen een week, anders krijg je niets het land binnen.”

Indra - Mark Visschers

InvoerreglementeringAls volwaardig lid van de Europese Unie past België het import-

regime van de EU toe. Ondernemers uit Nederland en andere EU-

lidstaten hebben alleen een vergunning nodig voor strategische

goederen, zoals wapens en militair materieel. Voor de afgifte van

dergelijke vergunningen is in Nederland de Centrale Dienst voor In-

en Uitvoer (CDIU) verantwoordelijk: www.belastingdienst.nl/douane

douanezaken

InvoerrechtenBelgië past voor de invoer van producten uit derde landen het EU-buitentarief toe. Op www.berichtenbox.antwoordvoorbedrijven.nl vindt u hierover meer informatie.

internettip

Page 28: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

555454 zakendoen met België

EU-lidstaten elkaars producten. Producten met een CE-markering en

producten waarvoor de Europese normen zijn toegekend, kunnen

vrij op de Belgische markt worden gebracht. Voor producten

waarvoor nog geen EU-richtlijnen bestaan, gelden in principe

nationale eisen.

EtiketteringvoorschriftenIn België vindt u de etiketteringvoorschriften in de wet betreffende

de marktpraktijken en consumentenbescherming. Volgens deze wet

moet het etiket van een product zijn opgesteld in de taal of de talen

van het gebied waar u het product op de markt brengt. Hetzelfde

geldt voor gebruiksaanwijzingen en garantiebewijzen. Voor België

houdt dit in dat etiketten in ieder geval in het Nederlands en het

Frans moeten zijn opgesteld, en mogelijk ook in het Duits.

Voor de aanduiding van het land van oorsprong op producten gelden

in België strenge regels. Als producten door hun etikettering of

beschrijving ten onrechte de indruk kunnen wekken dat zij afkomstig

zijn uit een van de EU-lidstaten, mogen ze in België niet worden

ingevoerd, doorgevoerd of uitgevoerd.

Wilt u meer weten over etiketteringvoorschriften in België? Ga dan naar economie.fgov.be

internettip

douanezaken

Intracommunautaire transactiesOp communautaire producten worden geen invoerrechten geheven.

Ook worden goederen niet aan grenscontroles onderworpen.

Een factuur aan de afnemer sturen is voldoende. Vermeld op

de factuur het btw-identificatienummer van zowel leverancier als

afnemer. De Europese Commissie heeft richtlijnen opgesteld over de

harmonisatie van btw-facturen. Volgens deze regels worden digitale

facturen en elektronische uitwisseling van gegevens ook geaccepteerd,

net als het gebruik van elektronische handtekeningen.

EU-richtlijnen voor productenAls lidstaat van de Europese Unie is België verplicht alle EU-

richtlijnen op het gebied van productgezondheid en -veiligheid om te

zetten in nationale wetgeving. Hetzelfde geldt voor bescherming van

het milieu en consumenten. Op grond van deze richtlijnen accepteren

Page 29: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

575656 zakendoen met België

Europeanen kunnen zich daardoor binnen de Europese Unie overal

vestigen waar zij willen.

Om vrij verkeer van personen eenvoudiger te maken, zijn in Europa

regelingen getroffen rondom de erkenning van diploma’s. In

sommige vakgebieden gebeurt dit altijd, bijvoorbeeld bij artsen.

Anderen moeten eerst een test afleggen om te bepalen of de eisen

die aan het diploma zijn gesteld, passen bij de nationale standaard.

Er is nog geen regel dat nationale diploma’s een-op-een gelden in

andere lidstaten.

Ondernemen over de grenzenHoewel er binnen de Europese Unie vrij verkeer van personen,

goederen, diensten en kapitaal is, blijkt grensoverschrijdend

ondernemen niet eenvoudig. Zeker voor kleine en middelgrote

ondernemingen kunnen administratieve verplichtingen een drempel

vormen. Het verlagen van bureaucratische barrières is een van de

speerpunten van de beleidsmakers in Brussel.

Vrij verkeer van personenBewoners van de Europese Unie kunnen zonder beperkingen reizen

in andere EU-lidstaten en Liechtenstein, Noorwegen en IJsland.

Deze drie landen maken deel uit van de Europese Economische

Ruimte (EER). Voor nieuwe lidstaten geldt een overgangstermijn.

Zelfstandige ondernemers kunnen zich vrij vestigen in alle lidstaten.

Dankzij het vrije verkeer van personen kan een Europees

staatsburger drie maanden in een andere EU-lidstaat reizen en

werken zonder een visum aan te hoeven vragen. De enige

voorwaarde is dat hij of zij een geldig identiteitsbewijs heeft.

visa en vergunningen

Page 30: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

595858 zakendoen met België

De kosten voor een vergunning zijn gekoppeld aan de aard van de

activiteit en het aantal personen dat in de vestiging betaald werk

verricht. De vergunning is drie jaar geldig. Uiterlijk drie maanden voor

het verstrijken van de vergunning moet u een nieuwe aanvragen.

Aannemers in de bouwsectorAannemers in de bouwsector moeten zich registreren bij de Commissie

voor erkenning der aannemers van de provincie in het ambtsgebied

waar de onderneming is gevestigd (woonplaats of maatschappelijke

zetel). Met deze registratie voldoet u aan uw sociale en fiscale verplich-

tingen. Hiervoor moet u ook een speciaal formulier aanvragen bij het

Bestuur der Directe Belastingen. Het ingevulde formulier stuurt u

vervolgens aangetekend naar de voorzitter van de registratiecommissie.

Kiest u voor de uitvoering van uw bouwwerkzaamheden voor een

niet-geregistreerde aannemer, dan bent u zelf hoofdelijk

aansprakelijk voor de betaling van de sociale en fiscale

verplichtingen van deze aannemer.

Erkenning van aannemers voor openbare werkenWilt u als aannemer in aanmerking komen voor de uitvoering van

werken voor de Belgische staat of andere Belgische overheidsdiensten,

dan moet u een erkenning als aannemer kunnen voorleggen.

Voor werken van geringe omvang heeft u deze erkenning van

de Commissie voor erkenning der aannemers niet nodig.

Andere vergunningen of erkenningenVoor sommige activiteiten heeft u een specifieke vergunning nodig,

of erkenning van de sector in kwestie. Bijvoorbeeld als u een

slachthuis, reisbureau of huwelijksbureau heeft.

visa en vergunningen

Werken in een ander land in de EUU heeft het recht om in een ander EU-land een baan te zoeken, in

loondienst te gaan, als zelfstandige te werken of van uw pensioen te

genieten. U wordt dan op dezelfde manier behandeld als de burgers

van dat land. Een aantal rechten die u als werknemer in de EU heeft,

gelden ook voor uw huwelijkspartner en uw familieleden.

VoedingsmiddelenbrancheAls u voedingsmiddelen fabriceert, in de handel brengt of invoert,

moet u een vergunning aanvragen bij de dienst Eetwareninspectie

van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

(FAVV). Deze verplichting geldt voor alle zaken waar

voedingsmiddelen worden verkocht:

▶ ondernemingen in de horecasector;

▶ keukens van scholen;

▶ bedrijfsrestaurants;

▶ krantenwinkels en tankstations.

Voor een vergunning van de FAVV moet uw onderneming:

▶ een schriftelijke aanvraag in tweevoud indienen bij het FAVV;

▶ bij controles van het FAVV voldoen aan de hygiënereglementering;

▶ de kosten betalen voor het afgeven van de vergunning.

Een model van het aanvraagformulier kunt u terugvinden op de website van het FAVV: www.favv-afsca.be.

internettip

Page 31: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

616060 zakendoen met België

In het kader van de objectieve aansprakelijkheid als bedoeld in de

richtlijn, hoeft de nalatigheid of de schuld van de producent of

importeur dus niet te worden aangetoond.

De beantwoording van de vraag of een product een gebrek vertoont,

hangt af van de veiligheid die het grote publiek redelijkerwijs zou

mogen verwachten. Die wordt bepaald op grond van:

▶ de presentatie van het product;

▶ het redelijkerwijs te verwachten gebruik van het product;

▶ het tijdstip waarop het product in de handel is gebracht.

EU-richtlijnProductaansprakelijkheid is binnen de EU geregeld door middel van

een officiële richtlijn (85/374/EEG). Alle EU-lidstaten hebben deze

richtlijn omgezet in nationale wetgeving. Bij productaansprakelijkheid

gaat het om de objectieve aansprakelijkheid van de producent in geval

van schade veroorzaakt door een gebrek aan zijn product. Bovendien

is het begrip van toepassing op roerende zaken, ongeacht of deze nu

wel of niet een bestanddeel vormen van een ander goed of gebouw,

landbouwgrondstoffen (zoals vlees, granen, groenten en fruit) en

producten die voortkomen uit de jacht. Ook elektriciteit valt binnen

deze context.

BewijslastDe benadeelde moet:

▶ het bestaan van de schade bewijzen;

▶ het gebrek van het product bewijzen;

▶ het oorzakelijk verband tussen de schade en dit gebrek bewijzen.

product- aansprakelijkheid

Page 32: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

636262 zakendoen met België

Een product mag niet als gebrekkig worden beschouwd, omdat er

nadien een beter product op de markt is gekomen.

SchadeGedekte schade is schade:

▶ veroorzaakt door de dood of door lichamelijk letsel;

▶ veroorzaakt aan een ander ge- of verbruiksgoed in de privésfeer

dan het gebrekkige product;

▶ met toepassing van een franchise (€ 500).

Page 33: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

656464 zakendoen met België

Strenge wetgeving belemmert flexibiliteitOm flexibeler te kunnen omspringen met het arbeidsrecht, is de

laatste jaren deeltijdwerk en tijdelijk werk aan een sterke opmars

bezig. Toch blijft de strengheid van de wet bij onze zuiderburen een

grote drempel op weg naar een echt flexibele regeling voor werving

en ontslag.

Onbepaalde tijd als uitgangspunt Elke werknemer moet over een arbeidscontract beschikken. Is dit niet

het geval, dan gaat de rechtspraak er van uit dat er een mondelinge

arbeidsovereenkomst van onbepaalde tijd was. Dit uitgangspunt biedt

de werknemer aanzienlijk meer bescherming dan een overeenkomst

Complex arbeidsrecht De Belgische arbeidswetgeving behoort tot de meest ingewikkelde

van het land. Dit geldt voor alle regelgeving omtrent tewerkstelling,

gezondheid en veiligheid. Ondanks het feit dat veel van deze

wetgeving is gebaseerd op EU-richtlijnen, zijn er in de Belgische wet

vaak veel details aan toegevoegd. Dit komt doordat het Belgische

arbeidsrecht zijn oorsprong vindt in overeenkomsten tussen

werkgeversorganisaties en vakbonden. De Belgische regering zet

deze vervolgens om in wetgeving.

personeel

“Goed personeel is niet moeilijk te vinden. Gewoon uit je doppen kijken. En wat is ‘de werkhouding’ van de Nederlander? Vind ik ook moeilijk om te zeggen. Wij zijn heel tevreden over de Belgen die bij ons werken.”

Nestaan - Kay Hennekens

Page 34: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

676666 zakendoen met België

voor bepaalde tijd. De mogelijkheden voor een contract voor bepaalde

tijd zijn sterk afgebakend doordat de rechtspraak in België uitgaat van

het karakter van onbepaalde tijd bij arbeid.

Specifieke wetgeving tijdelijke opdrachtenEen Belgische wet van 5 maart 2002 implementeert de EU-richtlijn

96/71 op het gebied van tijdelijke opdrachten. Deze wet is ontworpen

om goedkope import van arbeid te voorkomen, maar ook te voorzien

in het vrije verkeer van werknemers die onderdaan zijn van een

EU-lidstaat. De Belgische wetgeving heeft in principe voorrang op de

buitenlandse wetgeving, maar de buitenlandse wetgeving mag ook

worden toegepast als deze de werknemer gunstiger uitkomt.

Andere rechten voor ‘arbeiders’ en ‘bedienden’In België bestaat nog altijd verschil tussen arbeiders en bedienden.

Dit is een belangrijk punt om rekening mee te houden. Zo hebben

bedienden een betere ziekte- en ontslagregeling, maar zijn ze

onderworpen aan langere proefperioden en opzegtermijnen.

De Belgische regering vroeg vakbonden en werkgeversorganisaties

in maart 2010 om een nieuwe regeling op te stellen, zodat deze

verschillen zouden verdwijnen. Op het moment van schrijven (mei

2012) was hierover nog steeds geen akkoord bereikt.

“Als je in Nederland bijvoorbeeld een bonus geeft van 10.000 euro, dan is het daarmee gedaan. In België gaat daar nog belasting overheen, dus dan kost het je uiteindelijk duizenden euro’s meer.”

Plukon Food Group - Peter Poortinga

Page 35: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

696868 zakendoen met België

Als btw-plichtige moet u:

▶ een verklaring van beroepsactiviteit indienen als u een activiteit

opstart, wijzigt of stopzet;

▶ een boekhouding bijhouden op basis van een factuurboek en een

dagboek van ontvangsten;

▶ een periodieke btw-aangifte indienen, maandelijks of per kwartaal;

▶ een bijzondere btw-aangifte indienen. Dit geldt als u onderworpen

bent aan bijzondere stelsels en geen klassieke periodieke aangifte

indient;

▶ een jaarlijkse lijst van belastingplichtige klanten indienen;

▶ een overzicht indienen van de intracommunautaire handelingen

met andere EU-landen.

Btw-tarievenHet normale btw-tarief in België bedraagt 21%. Dit tarief is op een

groot aantal producten van toepassing, zoals benzine, alcoholische

dranken en kleding. Dagbladen en bepaalde weekbladen zijn

vrijgesteld van btw. Daarnaast zijn er twee verlaagde tarieven:

▶ 6% voor onder andere landbouwproducten, bepaalde

voedingsmiddelen, alcoholvrije dranken, bepaalde geneesmiddelen,

boeken en bepaalde tijdschriften;

▶ 12% voor onder andere bepaalde energiebronnen, kijk- en

luistergeld en sociale huurwoningen.

Btw-identificatienummerAls Nederlandse ondernemer moet u zich registreren in België als

u er goederen verkoopt of tijdelijke werkzaamheden verricht. Het is

in België niet meer verplicht om een lokale vertegenwoordiger aan

te stellen. U kunt nu zelf de btw-registratie doen. Een Belgisch

btw-nummer begint met de letters ‘BE’, gevolgd door negen cijfers.

belastingen

Page 36: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

717070 zakendoen met België

“Als je te maken hebt met verkeer over de grens, moet je alert zijn op de btw-verplichtingen. Wees secuur met

goederenstromen en de factuurstromen, btw-posities zijn daarvan afhankelijk. Als je hiermee de mist in gaat,

kan dat je veel geld kosten.”

Plukon Food Group - Peter Poortinga

belastingen

Meer weten?Op de website van de EU (http://ec.europa.eu) vindt u de btw-tarieven binnen de EU. Informatie over btw-identificatienummers van buitenlandse ondernemers vraagt u op bij uw regionale filiaal van de Belastingdienst in Nederland.

De Belastingdienst geeft ook brochures uit over dit onderwerp. Deze bestelt u via belastingdienst.nl of de Belastingtelefoon voor Ondernemingen (055 5 385 385).

Tip !

AccijnzenVerbruiksbelasting of accijnzen zijn in België van toepassing op:

▶ alcohol en alcoholhoudende producten;

▶ niet-alcoholhoudende dranken;

▶ minerale oliën (benzine, kerosine, stookolie, gasolie);

▶ tabaksproducten.

Op bepaalde accijnsgoederen wordt in België ook een bijkomend

bijzonder accijns geheven.

MilieubelastingOver een groot aantal producten en voorzieningen wordt in België

milieubelasting geheven. De milieubelasting op motorvoertuigen

wordt geïnd via de belasting op motorbrandstoffen (btw, accijnzen,

bijkomende rechten en energiebelasting) en via de motorrijtuigen-

belasting. Verder wordt belasting geheven op:

▶ pesticiden;

▶ kunstmest;

▶ afval (huishoudelijk en industrieel);

▶ drinkwatervoorziening;

▶ afvalwaterzuivering.

In lijn met de heffing op drankverpakkingen (verpakkingsheffing),

heft de overheid een milieutaks voor milieuonvriendelijke

verpakkingen. Papier en papierkarton zijn van deze heffing

uitgesloten.

Page 37: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

737272 zakendoen met België

Hulp van HLB InternationalDeze reisgids is geschreven met hulp van HLB International, een internationaal

netwerk van accountants en belastingadviseurs. In België heeft HLB International

kantoren in: Antwerpen, Brussel, Charleroi, Kortrijk en Luik.

HLB Belgium

Straatsburgdok

Noordkaai 21B10

2030 Antwerpen

België

Tel +32 3 449 9757

Kijk op: www.hlbi.com voor de contactgegevens van deze kantoren.

internettip

Page 38: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

757474 zakendoen met België

IBAN en BICVoor het internationale betalingsverkeer van en naar België wordt

gebruikgemaakt van een International Bank Account Number (IBAN)

en een Bank Identifier Code (BIC). Beide vindt u op uw dagafschriften

van uw bank.

Een rekening openenAls particulier of ondernemer kunt u in België een bankrekening

openen, ofwel een ‘zichtrekening’. Een bijkomend voordeel is dat uw

Belgische klanten dit als een tegemoetkoming kunnen zien.

Bovendien benadrukt u hiermee het international karakter van uw

onderneming.

Bij sommige banken kunt u alleen een rekening openen als u in België

bent gevestigd. De reden hiervoor is dat u in geval van schulden

makkelijker bent te traceren. Maar bij veel banken is het wel mogelijk

om als buitenlander of als buitenlands bedrijf een rekening te openen.

Met behulp van de volgende documenten is dat vaak binnen enkele

dagen geregeld:

▶ een bewijs van inschrijving bij de Kruispuntbank van

Ondernemingen;

▶ uw identiteitspapieren;

▶ de statuten van uw bedrijf (in het Nederlands of Frans);

▶ de oprichtingsakte van uw bedrijf (in het Nederlands of Frans).

betalingsverkeer

Page 39: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

777676 zakendoen met België

BetalingstermijnDe gemiddelde betaaltermijn in België is 45 dagen. Uit een peiling in

2011 kwam België in de top 5 van landen naar voren die het meest

behoedzaam omspringen met handelskrediet. Amper een kwart van

de Belgische handel verloopt via krediet. Bedrijven nemen doorgaans

kredietbeslissingen met oog op een goede handelsrelatie met de

betreffende klant.

Respondenten geven aan dat de betalingstermijn in België zes dagen

korter is dan het EU-gemiddelde. Hiermee gaat België ongeveer gelijk

op met Duitsland en Zweden. Ten opzichte van het wereldwijde

gemiddelde, wordt er in België één dag eerder betaald.

Vrij kapitaal- en betalingsverkeer Tussen de lidstaten van de Europese Unie (inclusief België) geldt op

grond van Europese regelgeving:

▶ recht op vrij verkeer van werknemers;

▶ vrijheid van vestiging;

▶ vrijheid van diensten;

▶ vrijheid van kapitaal- en betalingsverkeer.

“Alleen onze financiering wordt vanuit Nederland geregeld. Daarnaast werken we altijd samen met een lokale bank.

In Frankrijk is bijvoorbeeld nog steeds veel cheque-verkeer. De cheques die je daar ontvangt, moet je lokaal

bij een bank kunnen indienen.”

Plukon Food Group - Peter Poortinga

betalingsverkeer

De structuur van een IBAN is overal gelijk, maar de lengte (maximaal

34 karakters) hangt af van de standaarden van het land dat het IBAN

uitgeeft. Een Belgisch IBAN ziet er als volgt uit:

▶ Landcode geeft het land aan waar het IBAN is uitgegeven en waar

de rekening loopt. België word weergegeven als ‘BE’;

▶ Controlegetal twee variabele posities die het de bank mogelijk

maken om een integriteitscontrole uit te voeren;

▶ Rekeningnummer identiek aan het twaalfcijferige nationale

rekeningnummer.

BetaalinstrumentenDe meest gangbare betaalmiddelen in het handelsverkeer met België

zijn elektronische overschrijvingen (SEPA) en incasso’s. En dan vooral

het automatische incasso, dat in België DOM ’80 heet. Sinds de komst

van SEPA Direct Debit (SDD) in 2009, is België een van de koplopers

als het gaat om de invoering van dit vervangende incasso-instrument.

Eind 2012 moeten alle huidige Belgische incasso-instrumenten zijn

vervangen door SDD. Cheques en wissels worden nog gebruikt als

betaalmiddel.

BetalingsvoorwaardenIn principe moet u betalen na levering van een product of na voltooiing

van een dienst, tenzij u een latere termijn bent overeengekomen.

Op de achterkant van een factuur staan algemene voorwaarden.

De bijzondere betalingsvoorwaarden die hierin staan vermeld,

moet u respecteren. Op voorwaarde dat:

▶ u deze betalingsvoorwaarden op de een of andere manier heeft

geaccepteerd (al dan niet stilzwijgend) toen u het contract afsloot;

▶ de betalingsvoorwaarden niet afwijken van de voorwaarden die u

op voorhand met de verkoper of de dienstverlener had afgesproken.

Page 40: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

797878 zakendoen met België

De vrijheid van kapitaal- en betalingsverkeer strekt zich ook uit tot

derde landen. Dit betekent dat EU-lidstaten het kapitaalverkeer tussen

lidstaten onderling niet mogen belemmeren, net zomin als dat tussen

lidstaten en derde landen is toegestaan.

SEPASEPA (Single Euro Payments Area) is een initiatief van de Europese

Unie en de gezamenlijke Europese banken uit de 27 EU-landen,

Noorwegen, Liechtenstein, IJsland en Zwitserland. Het doel ervan is

harmonisatie van het eurobetalingsverkeer binnen Europa. Het gaat

hierbij in eerste instantie om giraal betalingsverkeer en betalingen met

betaalkaarten en creditcards, en om de interbancaire betaalsystemen

die deze betalingen mogelijk maken. Met SEPA wil men een

concurrerende markt voor betalingsverkeer realiseren. Door de

invoering van SEPA wordt het Europese betalingsverkeer

overzichtelijker, goedkoper en sneller.

Kijk op www.sepabelgium.be voor meer informatie.

internettip

Page 41: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

818080 zakendoen met België

Wanneer u als zelfstandig ondernemer of als een Belgische rechts-

persoon zakendoet in België, moet u een zichtrekening hebben bij

een in België gevestigde bank. Deze rekening mag u alleen gebruiken

voor handelsactiviteit(en) die u uitoefent. ABN AMRO heeft een

commercial banking unit in Antwerpen en kan u met lokale

economische en culturele expertise bijstaan om uw ondermening

in België te ontwikkelen.

Hulp van een ervaren handelspartner Wanneer u zakendoet over de grens, krijgt u vroeg of laat met

bankzaken te maken. Bijvoorbeeld omdat u:

▶ betalingen wilt doen naar of in het buitenland;

▶ betalingen van uw buitenlandse zakenpartners wilt ontvangen;

▶ met financieringsvraagstukken te maken krijgt;

▶ risico’s wilt afdekken.

Dan is het prettig als u ondersteuning krijgt van een Nederlandse

bank. Een bank die uw taal spreekt en handelsgeest deelt. ABN

AMRO kan u op verschillende gebieden ondersteunen in België.

Met onze producten en diensten, jarenlange internationale ervaring

en handige internettools helpen wij u om efficiënt en succesvol

internationaal zaken te doen.

dit kan ABN AMROvoor u betekenen

Page 42: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

838282 zakendoen met België

Soepel Europees betaalverkeer met SEPA SEPA (Single Euro Payments Area) is een initiatief van de Europese

Unie en de gezamenlijke Europese banken uit de 27 EU-landen,

Noorwegen, Liechtenstein, IJsland en Zwitserland. Zij ontwikkelden

samen uniforme betaalproducten, waarmee u in deze landen een stuk

eenvoudiger zakendoet. De belangrijkste voordelen van SEPA op een rij:

Overzichtelijk Dezelfde voorwaarden, rechten en plichten in alle SEPA-landen.

GoedkoperLagere kosten door geautomatiseerde verwerking.

SnellerKortere verwerkingstijd van betaalopdrachten.

SEPA biedt u mogelijkheden om alle betalingen binnen Europa uit te

voeren vanuit één rekening. Zo kunt u vanaf uw Nederlandse rekening

gelden incasseren van uw afnemers binnen heel Europa. Bovendien

worden betalingsgegevens meegestuurd tijdens het volledige betalings-

proces. Dit maakt betalingen ontvangen en verwerken veel eenvoudiger.

Op abnamro.nl/sepa ziet u welke SEPA-betaalmiddelen ABN AMRO

op dit moment aanbiedt en hoe u hiervan gebruik kunt maken. Ook

vindt u hier uitgebreide informatie over welke stappen u moet nemen

om klaar te zijn voor SEPA.

Internationale groei financierenIn aanvulling op reguliere financieringsvormen, is lease of factoring in

veel gevallen een passende manier om uw internationale activiteiten

te laten groeien. Via onze dochtermaatschappijen kunnen we u

dit kan ABN AMRO voor u betekenen

Betalingsverkeer via ABN AMROUw lokale betalingsverkeer regelen we via ons kantoor in België.

Wij kunnen voor u:

Rekeningen openenZoals een rekening-courant, zowel voor ingezetenen als niet-

ingezetenen, ook in andere belangrijke vreemde valuta.

Betalingen doenLokale en internationale (spoed)overboekingen, in batch- of

enkelvoudige opdrachten.

Online inzicht en controleDigitaal betaalsysteem Access Online geeft u altijd en overal inzicht

in en controle over al uw betaalstromen. Met Access Online kunt u

al uw bankrekeningen aansturen. Zowel nationaal als internationaal

en van andere banken. Meer informatie vindt u op www.abnamro.nl/

accessonline.

Cash PoolingDoor het samenvoegen van saldi kunt u uw liquiditeit eenvoudiger

beheren. U kunt het saldo van uw rekeningen in Frankrijk en andere

landen automatisch overboeken naar uw ABN AMRO rekening(en)

in Nederland. Cash Pooling is een verzamelnaam voor verschillende

oplossingen voor het handig omgaan met uw betaalrekeningen,

zowel binnen als buiten Nederland.

Rapportages leveren Intradag en elektronische einde dag-informatie over mutaties

op rekeningen, ook van andere banken.

Page 43: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

858484 zakendoen met België

afspraken te maken over zowel levering als betaling, beperkt u de

risico’s van buitenlandse handel tot een minimum.

Er zijn drie mogelijkheden om uw betalingsrisico’s af te dekken:

1. Documentair krediet: zekerheid voor de im- en exporteur

Hiermee verplicht de bank van de importeur zich tot betaling van het

afgesproken bedrag en schakelt voor de naleving van de transactie de

bank van de exporteur in.

2. Documentair Incasso: leveren na betaling

Biedt de exporteur de zekerheid dat de importeur pas over de

handelsdocumenten kan beschikken als deze heeft betaald.

3. Bankgarantie: zekerheid en vertrouwen

U verkleint het risico van uw klanten op niet-betalen of niet-leveren.

ABN AMRO stelt zich garant. Zo wordt u een aantrekkelijke partij voor

relaties in binnen- en buitenland.

Valutarisico’s afdekkenRenteschommelingen, wisselende valutakoersen en ontwikkelingen

op de energie- en grondstoffenmarkt kunnen veel invloed hebben op

het rendement van uw onderneming. In feite zijn het zowel risico’s als

kansen die zich op verschillende momenten en plaatsen voordoen.

Onze Treasury Desk geeft u inzicht in de valutarisico’s van uw onder-

neming en kan deze voor u afdekken. Vanuit hun kennis en ervaring

kijken specialisten naar de totale positie van uw onderneming. Zo

ontwikkelen ze samen met u een evenwichtige treasury-strategie die

risico’s beperkt en uw rendement waar mogelijk verbetert.

dit kan ABN AMRO voor u betekenen

hiermee helpen in uw financieringsbehoefte te voorzien. We adviseren

u bijvoorbeeld over de mogelijkheden om uw export naar of bedrijfs-

middelen in België te financieren.

LeaseVia ABN AMRO Lease kunt u bedrijfsmiddelen financieren in België.

Onze leaseoplossingen zijn toegespitst op lokale wet- en regelgeving.

De voordelen van leasen zijn:

▶ financiering tot 100% van de aanschafwaarde is mogelijk;

▶ de aflossing wordt afgestemd op de economische levensduur van

het object;

▶ uw maandelijkse lasten staan vast;

▶ u hoeft niet onnodig beslag te leggen op uw werkkapitaal.

FactoringABN AMRO Commercial Finance in België kan op basis van uw

handelsstromen de cashflow van uw onderneming optimaliseren door

de inzet van uiteenlopende creditmanagementdiensten.

Grip op risico’sIn het buitenland liggen mogelijkheden, maar ook bedreigingen.

Terwijl u op de kansen let, werken onze verzekerings-, treasury- en

trade-specialisten nauw samen om de risico’s die u loopt in kaart te

brengen, ook in het buitenland. Zo kunt u onnodige risico’s vermijden

en u tegen andere indekken of verzekeren.

Betalingsrisico’s beperkenInternationaal zakendoen kan betekenen dat u met relatief onbekende

handelspartners of economisch minder stabiele landen te maken krijgt.

Maar ook in de westerse zakenwereld kunt u voor onaangename

verrassingen komen te staan. Bijvoorbeeld doordat uw inkopen niet

geleverd of uw leveringen niet betaald worden. Door duidelijke

Page 44: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

878686 zakendoen met België

Internationaal verzekerenDoor verschillen in wet- en regelgeving of politieke en economische

omstandigheden, loopt u in het buitenland andere risico’s dan in

Nederland. Uw verzekeringsadviseur in Nederland weet waarmee u

rekening moet houden en hoe u risico’s kunt afdekken. Hij kan u een

voorstel doen dat volledig is afgestemd op uw behoeften en de lokale

omstandigheden.

Page 45: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

898888 zakendoen met België

1. Algemeen

Benelux-Bureau voor intellectueel Eigendomwww.boip.int/

Octrooicentrum Nederlandwww.octrooicentrum.nl

Federatie Overheidsdienst Economie in Belgiëhttp://economie.fgov.be/

Grensinfopuntwww.grensinfopunt.nl

De virtuele wegwijzer van de overheid voor vragen over wonen,

werken, studeren en ondernemen in het buitenland. De portal is

opgezet met steun van de EU.

2. Nederlandse overheid

www.evd.nlDe Economische Voorlichtingsdienst (EVD) is een agentschap van het

Ministerie van Economische Zaken dat landenexperts in dienst heeft.

Op de landenpagina www.evd.nl/belgië vindt u een uitgebreide

nuttigeadressenBuitenlandse plannen? Oriënteer u online

Vlekkeloos betalingsverkeer, financieringen of risicobeperking. Voor elk aspect van internationaal zakendoen

bieden wij oplossingen die aansluiten bij uw specifieke situatie en plannen. Daarnaast adviseren wij u op

vele gebieden: zowel over kansen en ontwikkelingen als over praktische zaken in het buitenland.

Op abnamro.nl/internationaal vindt u meer informatie.

Zakendoen in België? Uw relatiemanager helpt u op wegIn Nederland is uw relatiemanager uw vaste aanspreekpunt, ook voor uw financiële zaken in België.

Hij of zij zorgt ervoor dat uw zaken wereldwijd geregeld worden en schakelt waar nodig specialisten voor u in,

hier of in België. Onze relatiemanagers hebben veel ervaring met internationaal zakendoen en kennen de weg

in het buitenland. Zij kunnen u dus goed op weg helpen.

Praktische vragen? Stel ze aan onze International DeskOok de adviseurs van onze International Desk Netherlands staan voor u klaar. Zij adviseren u bij het

zakendoen over de grens en adviseren u uitgebreid over - onder andere - lokale vestigingseisen, wetgeving

en financieringsmogelijkheden. Neem voor meer informatie contact op per e-mail:

[email protected], of bel (020) 629 55 92.

Page 46: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

919090 zakendoen met België

Nederlands consulaat-generaal te Antwerpenwww.nederlandsconsulaat.be

Bezoekadres: Uitbreidingstraat 86, 2e verdieping,

2600 Antwerpen-Berchem, België

Postadres: Uitbreidingstraat 86 bus 2,

2600 Antwerpen-Berchem, België

Telefoon: +32 3 287 0830

Fax: +32 3 281 4331

E-mail: [email protected]

Nederlands consulaat-generaal te GentBezoekadres: Recollettenlei 12, 9000 Gent, België

Telefoon: +32 9 225 1816

Fax: +32 9 225 6523

E-mail: [email protected]

3. De Belgische overheid in Nederland

Belgische ambassade in Den Haagwww.diplomatie.be/thehaguenl

Bezoekadres: Alexanderveld 97, 2585 DB Den Haag

Telefoon: (070) 312 34 56

Fax: (070) 364 55 79

E-mail: [email protected]

Openingstijden: ma., wo., do. 9.30-12.00 en 14.00-16.00 uur,

di. en vr. 9.30-12.00 uur

Brussels Hoofdstedelijk Gewestwww.exportbrussel.nl

Telefoon: (070) 345 25 94

Fax: (070) 345 62 78

E-mail: [email protected]

nuttige adressen

rapportage over België, waaronder basisgegevens, regio-

beschrijvingen, sectorinformatie, economische ontwikkeling,

marktbenadering, praktische informatie en wet- en regelgeving.

Neem contact op met de landenmedewerker België

voor meer informatie over zakendoen in België:

Telefoon: 070-778 8932

E-mail: [email protected]

www.internationaalondernemen.nlWebsite van het Ministerie van Economische Zaken, met uitgebreide

informatie over internationaal ondernemen en een overzicht van

activiteiten. Naast veel nuttige informatie over internationaal onder-

nemen, vindt u op deze website ook links naar andere organisaties die

u van dienst kunnen zijn op het gebied van internationaal ondernemen.

www.senternovem.nlSenterNovem is een agentschap voor duurzaamheid en innovatie

van het Ministerie van Economische Zaken. Hier kunt u onder andere

informatie krijgen over financiële ondersteuning bij internationaal

ondernemen, zoals subsidies.

De Nederlandse Ambassade en consulaten in België

Nederlandse ambassade te Brusselwww.nederlandseambassade.be

Bezoekadres: Herrmann Debrouxlaan 48, 1160 Brussel, België

Tel: +32 2 679 17 11

Fax: +32 2 679 17 75

E-mail: [email protected]

Page 47: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

939292 zakendoen met België

In de gewesten Brussel, Vlaanderen en Wallonië zijn aparte

investeringsbevorderende instanties, te weten:

Belgische Federale Overheidwww.belgium.be

Deze internetportal van de Belgische federale overheid geeft toegang

tot veel informatie over buitenlandse ondernemers die in België willen

starten.

Brussels Agentschap voor de Ondernemingwww.abe.bao.be

Flanders investment and tradewww.investinflanders.com

Hier kunt u terecht voor informatie over het opstarten van een bedrijf

in Vlaanderen. Tevens is het mogelijk om contact op te nemen met

een investeringsofficer over investeren in Vlaanderen.

Invest in Walloniawww.investinwallonia.be

Hier kunt u terecht voor informatie over het opstarten van een bedrijf

in Wallonie en over investeren in Wallonie.

Kruispuntbank van Ondernemingenhttp://economie.fgov.be/nl/ondernemingen/KBO/

De Kruispuntbank van Ondernemingen is een register dat alle

basisgegevens van ondernemingen opslaat. Het is vergelijkbaar met

het Handelsregister in Nederland.

Rijksdienst voor Sociale Zekerheidwww.rsz.be

Buitenlandse bedrijven of zelfstandigen die een tijdelijke opdracht

uitvoeren in België, moeten zich melden bij de Rijksdienst voor

nuttige adressen

Vlaams Agentschap voor Internationaal Ondernemenwww.export.vlaanderen.be

Bezoekadres: Koninginnegracht 86, 2514 AJ Den Haag

Telefoon: (070) 416 81 06/07/08

Fax: (070) 416 81 09

E-mail: [email protected]

Agentschap Wallonië voor de Export, Awex (Waals Gewest)www.wallonie-nederland.nl

Bezoekadres: Lange Voorhout 53, 2514 EC Den Haag

Telefoon: (070) 365 50 19

Fax: (070) 361 51 24

E-mail: [email protected]

Federale Overheidsdienst voor Economiewww.mineco.fgov.be

Op de website van de Federale Overheidsdienst voor Economie vindt

u veel informatie over contingenten en vergunningen. Onder andere

voor goederen die zich niet in het vrije verkeer van de EU bevinden

en waarvoor een invoervergunning nodig is.

KBO-Beheerscel - VergunningenLeuvenseweg 44, 1000 Brussel

Telefoon: +32 2 548 6632

Fax +32 2 548 6877

E-mail: [email protected]

Federal Agency of Foreign Investmentshttp://ib.fgov.be/

Informatie over investeringsfaciliteiten in België kunt u vinden via het

Federal Agency of Foreign Investments.

Page 48: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

959494 zakendoen met België

6. Nuttige organisaties in Nederland

www.bno.nlBeroepsorganisatie van Nederlandse ontwerpers. Deze organisatie voorziet haar leden

onder meer van advies en ondersteuning met betrekking tot internationaal

ondernemen.

www.cumela.nlCumela Nederland voorziet haar leden onder meer van advies en ondersteuning bij

internationalisering.

www.fenedex.nlWebsite van de Fenedex. Hier kunt u informatie krijgen over exporttrainingen.

www.fhi.nlFederatie van technologiebranches die haar leden onder andere voorziet van advies

en ondersteuning met betrekking tot internationalisering.

www.fenex.nlWebsite van Fenex. Hier kunt u terecht voor ondersteuning bij expeditiezaken.

www.handelsbevordering.nlSite van het Nederlands Centrum voor Handelsbevordering. Hier kunt u onder

andere terecht voor beursdeelnames en handelsreizen.

nuttige adressen

7. Geraadpleegde bronnen ▶ AgentschapNL

▶ Ambassade van het Koninkrijk der

Nederlanden te Brussel

▶ Belgie.be

▶ Bepalingen van de Europese Commissie

▶ CBS (Centraal Bureau voor Statistiek)

▶ De Nederlandse Kamer van Koophandel

voor België en Luxemburg (NKVK)

▶ EIM (Economisch Instituut voor

het Midden- en Kleinbedrijf)

▶ EVD (Economische

Voorlichtingsdienst)

▶ HLB Internationaal

▶ Wikipedia NL

Sociale Zekerheid. Via het elektronische netwerk Limosa kunt u de

identiteit van de werknemer en de aard, plaats en duur van de

werkzaamheden melden. Ga naar www.limosa.be.

4. Douanezaken

www.douane.nlHier vindt u informatie over alle regelgeving en documenten met

betrekking tot internationaal ondernemen.

5. Belastingen/fiscale zaken

www.belastingdienst.nlHier vindt u onder andere informatie over omzetbelasting en

intracommunautaire transacties, teruggave van btw en btw-

identificatienummers van ondernemers in België. Bel de

BelastingTelefoon voor meer informatie: 0800 0543

www.hlbi.comDeze reisgids is geschreven met hulp van HLB International,

een internationaal netwerk van accountants en belastingadviseurs.

In België heeft HLB International kantoren in: Antwerpen, Brussel,

Charleroi, Kortrijk en Luik. Kijk op: www.hlbi.com voor de contact-

gegevens van deze kantoren.

HLB Belgium

Straatsburgdok

Noordkaai 21B10

2030 Antwerpen

België

Tel +32 3 449 9757

Page 49: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

979696 zakendoen met België

naar BelgiëOndanks nieuwe technologieën waarmee zakendoen in het buitenland velen

malen gemakkelijker is geworden, blijft fysiek contact met lokale leveranciers,

afnemers en partners vaak toch nog noodzakelijk.

Veel landen en steden die interessant zijn voor Nederlandse ondernemers,

zijn bereikbaar met KLM. KLM biedt gunstige vertrektijden en vele vluchten

per dag naar verschillende bestemmingen in België. Waaronder 5 vluchten per

dag naar Brussel.

Ga naar klm.nl voor het actuele vluchtschema en tarieven.

Page 50: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

999898 zakendoen met België

Colofon

Deze publicatie is een uitgave van ABN AMRO en is onderdeel van de

serie Zakelijke Reisgidsen. Een serie gidsen over internationaal

zakendoen.

Contact:ABN AMRO International Desk Netherlands:

Telefoon: +31 (0) 20 – 629 55 92

E-mail: [email protected]

Distributie:U kunt de serie zakelijke reisgidsen vinden op:

www.abnamro.nl/internationaal

© ABN AMRO, mei 2012Deze publicatie is alleen bedoeld voor eigen gebruik. Verveelvoudiging en/of openbaarmaking van deze publicatie is niet toegestaan, behalve indien hiervoor schriftelijk toestemming is gekregen van ABN AMRO Bank. Teksten zijn afgesloten op 3 mei 2012.

Page 51: ABN AMRO zakenreisgids "zakendoen met België"

100100 zakendoen met België

abnamro.nl/internationaal

AA

68

30

zakendoen metBelgië