ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây...

21
Mt sbài hình hc phng hay, và khó đã sưu tm và gii. Bùi Đình Hiếu NTH 52vlpt.vn-Mo Hi k2pi.net Bài 1:(Trích đề HSG s10 diễn đàn k2pi.net năm học 2013-2014) Cho hình thang ABCD vuông A và B tho mãn 1 1 2 3 AD AB BC . Gi hình chiếu vuông góc các trung điểm ca AB và CD xuống đường thng AC là H và N.Biết 6 13 HN C(2; 4). Đỉnh A thuộc đường thng 5x+4y-4=0, đường thng 8x-5y- 11=0 đi qua đỉnh B. Xác định tọa độ các đỉnh A, B, D. Bài gii:(Bùi Đình Hiếu) Đây là một bài toán hay, mi,vì mình lấy ý tưởng tbài toán hình hc vec-tơ của lp 10. Đặt AD=a. Gọi I,J là trung điểm ca AB và CD. Hình chiếu vuông góc ca D xung BC là E. Ta có: 2 2 2 2 2 2 4 . 3 . ( ) . 1 1 .13 6 . 2 2 . 2 ABBD ABBA a BC BD BC BE a AC BD AB BC BD ABBD ABBD a AC BD AC IJ AC a a a Mt khác: 6 13 . 13 a ACIJ ACHN a HN HN Theo bài ra ta có a=1. Tđó:

Transcript of ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây...

Page 1: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Một số bài hình học phẳng hay, và khó đã sưu tầm và giải.

Bùi Đình Hiếu NTH 52vlpt.vn-Mạo Hỡi k2pi.net

Bài 1:(Trích đề HSG số 10 diễn đàn k2pi.net năm học 2013-2014)

Cho hình thang ABCD vuông ở A và B thảo mãn1 1

2 3AD AB BC . Gọi hình chiếu

vuông góc các trung điểm của AB và CD xuống đường thẳng AC là H và N.Biết

6

13HN C(2; 4). Đỉnh A thuộc đường thẳng 5x+4y-4=0, đường thẳng 8x-5y-

11=0 đi qua đỉnh B. Xác định tọa độ các đỉnh A, B, D.

Bài giải:(Bùi Đình Hiếu)

Đây là một bài toán hay, mới,vì mình lấy ý tưởng từ bài toán hình học vec-tơ của

lớp 10.

Đặt AD=a.

Gọi I,J là trung điểm của AB và CD.

Hình chiếu vuông góc của D xuống BC là E.

Ta có:

2

2

2

2 2 2

4

. 3 .

( ) .

1 1.13 6 .

2 2

.

2

ABBD ABBA a

BCBD BC BE a

ACBD AB BC BD ABBD ABBD a

AC BDACIJ AC a a a

Mặt khác:

613 .

13

aACIJ ACHN a HN HN

Theo bài ra ta có a=1.

Từ đó:

Page 2: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

2 23; 13.BC AC AB BC

Chú ý bài cho C(2; 4). Đỉnh A thuộc đường thẳng 5 4 4 0;8 5 11 0x y x y đi qua

đỉnh B.

Bài toán đưa về tương giao đường thẳng và đường tròn.

Tìm ra 56 111

(0;1); ;41 41

A A

C(2; 1)hoặc 418 473

;89 89

C

Bài 2:(Đề thi HSG k2pi.net lần 6 2013-2014)

Trong mặt phẳng Oxy cho đường thẳng (d): x-y+1=0, và đường tròn: 2 2( ) : 2 4 4 0C x y x y Tìm điểm M thuộc (d) sao cho qua M kẻ được các tiếp

tuyến MA, MB, đồng thời khoảng cách từ 1

0;2

N

đến đường thẳng đi qua A, B là

lớn nhất.

Lời giải: (Nguyễn Hữu Tú)

Tâm I(1;-2)

Ta có điểm M thuộc d nên M(a;a+1)

Gọi K trung điểm của MI thì K1 1

;2 2

a a

Đường tròn (C') tâm K,đường kính MI có phương trình

2 2 2

2 2

1 1 2 5

2 2 2

( 1) ( 1) 2 0

a a a ax x

x y a x a y a

Dễ thấy AB là giao điểm của (C) và (C')

Page 3: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

AB là trục đẳng phương của hai đường tròn nên có phương trình

(1 ) ( 3) 2 0a x a y a

Khoảng cách từ N đến AB là

/2 2

7( )

2 (1 ) ( 3)N d

ad f a

a a

Khảo sát hàm số f(a) ta được ( )

34 3

4 2f amax a

Do đó 3 1

;2 2

M

Bài 3:(Trích đề thi HSG số 8 diễn đàn k2pi.net, năm học 2013-2014)Cho hình

thang cân ABCD có đáy lớn AB ngoại tiếp đường tròn bán kính r và nội tiếp

đường tròn bán kính R mà 2

73

R

r . Biết phương trình đường thẳng AB là 2x-

4y+5=0. Biết đường thẳng AD qua N(8; 5). Xác định toạ độ điểm A?

Bài giải:(Bùi Đình Hiếu)

Gọi E và F là trung điểm của DC,AB, và I là tâm đường tròn nội tiếp hình thang.

Nên ta có I là trung điểm của EF.

Đặt BAD thì ta có: 2

.sin

rAD BC

Đặt AB=x, CD=y thì: 4 cot .x y r 4

;( ).sin

rx y AB CD AD BC

1 cos 1 cos2 . ; 2 .

sin sinx r y r

2 22 2 2 2 2

2 2

1 cos 4 1 cos2 . .cos 4 8 cos .

sin sin sin

rBD AB AD AB AD BAD r r

22 2

2 2 2

2 cos 1 14 4 1 2 2 . 1 .

sin sin sinr r BD r r

Page 4: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Do 2

12 .sin 2 1

sinBD R r

Nên theo giả thiết 2

73

R

r

4 2

2

2 17 sin 1 28sin 9sin 9 0.

3 sin

Giải ra ta có :3

sin ( sin 0).2

do Vậy 60 .oBAD

Phương trình đường thẳng AD có dạng:

( 8) ( 5) 0 8 5 0.A x B y Ax By A B

Ta có , 60oAD AB

2 2

2 2

| 2 4 | 13 8 3 0.

220

A BA AB B

A B

2 216 11 0 8 5 3.A

A AB BB

Tọa độ điểm A thỏa mãn:

(1)2 4 5 0

( 8 5 3) 40 3 59 0 (2)

x y

x y

Hoặc:(3)2 4 5 0

( 8 5 3) 40 3 59 0 (4)

x y

x y

Bài 4:(Dạng toán chung với các bài liên quan tới Đường tròn 9 điểm Ơ-le)

Trong mặt phẳng với hệ trục tọa độ Oxy , cho tam giác ABC trọng tâm 1;2G .

Phương trình đường tròn đi qua trung điểm của hai cạnh AB,AC và chân đường

cao hạ từ đỉnh A đến cạnh BC là 2 2

3 2 25x y Viết phương trình đường tròn

ngoại tiếp tam giác ABC

Lời giải: (Thục)

Gọi M, N, P lần lượt là trung điểm của AB, BC, CA. Ta thấy trọng tâm G của tam

giác ABC cũng chính là trọng tâm của tam giác MNP, phép vị tự tâm G tỉ số k = -

Page 5: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

2 biến tam giác MNP thành tam giác ABC nên đường tròn ngoại tiếp tam giác

ABC chính là ảnh của đường tròn ngoại tiếp tam giác MNP qua phép vị tự này.

Gọi I ; R lần lượt là tâm và bán kính đường tròn ngoại tiếp ABC và I' ; R' là tâm và

bán kính đường tròn ngoại tiếp của tam giác MNP. Suy ra I'(3;-2) ; R' = 5

Sử dụng công thức 2GI GI và R = 2R' để tìm ra tâm và bán kính đường tròn

ngoại tiếp tam giác ABC.

Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh tam giác,

ba chân đường cao kẻ từ ba đình và trung điểm của mỗi đỉnh với trực tâm tam giác

Bài 5: (Sưu tầm-nhiều đề thi) Cho tam giác ABC cân tại A , có D là trung điểm

AB .Biết 11 5 13 5

, ; ,3 3 3 3

I J

lần lượt là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC và

trọng tâm tam giác ADC . Biết 3, 1M và 3,0N lần lượt thuộc CD ,AB .Tìm

A,B,C biết tung độ của điểm A dương.

Hướng giải: Trần Trung Hiếu

Gọi G là trọng tâm ABC ta chứng minh được I là trực tâm DJG .Khi đó viết được

pt(DC) suy ra toạ độ D

tiếp đó viết pt(AG) suy ra toạ độ A sau đó là B.Viết pt ngoại tiếp ABC suy ra C

Bài 6: (Trích đề thi thử trường THPT Đặng Thúc Hứa)Trong mặt phẳng với hệ tọa

độ Oxy, cho tam giác ABC có 135oBAC , phương trình đường cao kẻ từ B là 3x

+ y + 10 = 0, trung điểm cạnh BC là 1 3

( ; )2 2

M

và trực tâm của tam giác ABC là

H(0; -10). Xác định tọa độ các đỉnh A, B, C của tam giác ABC

Lời giải: Nguyễn Tấn Sang:

Ta có BH có 1 vtpt là (3;1)BHn

( ; 10 3 ) ( )B BH B t t t R

Do B có tung độ âm nên 10

(1)3

t

Page 6: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Vì trung điểm của BC : 1 3

( ; ) (1 ; 7 3 )2 2

M C t t

( 1; 17 3 )CH t t

Giả sử AB có 1 vtpt là 2 2( ; ) ( 0)ABn a b a b

Vì 135 45o oBAC ABH | cos( ; ) | cos45o

AB BHn n 2 2 2 2

3 1

2(3 1 )( )

a b

a b

2 2 2(3 ) 5( )a b a b (2 )( 2 ) 0a b a b

Vì 2 2 0a b nên từ đây ta suy ra (1; 2)

( 2;1)

AB

AB

n

n

TH1: Nếu ( 2;1)ABn

Vì H là trực tâm tam giác ABC nên CH và AB vuông góc nhau, do đó ta có:

. 0 1( 1 ) 2(3 17) 0 7CH AB t t t (loại vì không thỏa (1))

TH2: (1; 2)ABn

Tương tự TH1 ta cũng suy ra được t=3 (thỏa (1)). Suy ra ( 3; 1); (4; 2)B C

Đường thẳng AB đi qua B(-3; -1) và có vtpt là (1; 2)ABn

nên ptts của AB là 3 2

( )1

x ss R

y s

( 3 2 ; 1 )A AB A s s ( 7 2 ;1 )CA s s

Vì H là trực tâm tam giác ABC nên CA và BH vuông góc nhau, dó đó ta có

. 0 1( 7 2 ) 3(1 ) 0 2 (1; 3)CA BH s s s A

Thử lại: ta có ( 4; 2) (3;1)AB AC

12 2 1cos( ; ) cos135

16 2. 9 1 2

oAB BC

(thỏa mãn).

Gọi I(x; y) là tâm đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC

Page 7: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Ta có 2 2 2 2 2 2

2 2 2 2 2 2

1( 1) ( 3) ( 3) ( 1)

2( 1) ( 3) ( 4) ( 2)

xIA IB x y x y

yIA IC x y x y

Và bán kính đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC: 2 2( 1) ( 3) 5IA x y

Đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC có tâm I(1; 2) và đi qua A(1; -3)nên suy ra

phương trình đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC: 2 2( 1) ( 3) 25x y

Vậy tọa độ các điểm: (1; 3), ( 3; 1), (4; 2)A B C

Phương trình đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC 2 2( 1) ( 3) 25.x y

Bài 7(Sưu tầm)Cho tam giác ABC cân tại A, có trực tâm H(-3;2) . Gọi D,E lần lượt

là chân đường cao kẻ từ B và C. Biết rằng điểm A thuộc đường thẳng (d) : x-3y-

3=0 và điểm F thuộc đt DE . F(-2;3) và HD=2. Tìm tọa độ A.

Lời giải:

Gọi (AH): y=k(x+3)+2 thì: (DE): ky+x+2-3k=0 (Do DE đi qua F(-2;3) và DE

vuông góc với AH )

Gọi AH cắt DE tại K thì: ;( )2

1

1H DE

kHK d

k

Theo tính chất hệ thức lượng của tam giác vuông ADH thì:2 24 1

(*)1

HD kAH

HK k

Mặt khác: A là giao của (d) : x-3y-3=0 và (AH) nên:

29 9 6 2 12 1; (1) (**)

1 3 1 3 1 3

k k kA AH

k k k

Từ (*) và (**) thì: 2

1 3 3 19

k k k

Thay vào (1) ta được: 21 2

;5 5

A

Page 8: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Bài 8(Trích đề thi thử đại học diễn đàn k2pi.net năm học 2013-2014-đề số 1)

Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Đề-các Oxy cho hình bình hành ABCD với A(-

3;6). Biết tam giác ABC có . 60 2AB AC và nội tiếp trong đường tròn có tâm

I(1;3) và bán kính R=5 . Hình chiếu của điểm A xuống cạnh BC thuộc đường

thẳng d :x+2y-3=0. Hãy tìm tọa độ các đỉnh B,C,D biết hoành độ hình chiếu của A

lớn hớn 1 và hoành độ của điểm B bé hơn hoành độ điểm C

Lời giải (thai dong)

1 1 . .sin .. .sin . 6 2.

2 2 2ABC

AB AC A AB ACS AB AC A BC AH AH

BC R

Do H d nên 3 2 ;H h h , với h<1.

Ta có 2 2

6 2 6 2 6 72 0AH h h h hoặc 36

5h (loại). Do đó H( 3;0 )

Suy ra phương trình đường thẳng BC là x-y-3=0.

Mà phương trình đường tròn (ABC) là 2 2

1 3 25x y .

2 2

3

63 0

( 1) ( 1) 25 2

1

y

xx y

x y y

x

Do đó tọa độ điểm B và C là nghiệm của hệ phương trình

Vì B Cx x nên 1; 2 ; 6;3B C

Ta có ABCD là hình bình hành 4; 8 6 ;3 2;11 .D DAB DC x y D

Bài 9:(Trích đề HSG k2pi.net-đề số 1/2013-2014)

Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Đề-các Oxy cho đường tròn 2 2( ) : ( 2) ( 3) 4C x y và hai điểm A(2;-1), B(2;-5). Một đường kính MN thay

đổi sao cho các đường thẳng AM,AN cắt tiếp tuyến tại B lần lượt tại P và Q. Tìm

Page 9: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

tọa độ trực tâm H của tam giác MPQ biết điểm H nằm trên đường thẳng d : x+y

+3=0.

Lời giải: gsxoan

Từ giả thiết ta thấy hai điểm A,B thuộc (C) và AB là đường kính của hình tròn

Gọi H' là hình chiếu của H lên PQ và K là hình chiếu của P lên MQ

Xét tam giác PHQ có hai đường cao là HH' và QK nên M là trực tâm của tam giác

PHQ

Mặt khác: Do MN là đường kính nên PA vuông góc với AQ

Từ đó suy ra A thuộc HQ

Xét tam giác NHM có AI song song MN và I là trung điểm của MN nên

HM=AB=2AI.

Suy ra BA MH Do ( )M C nên H thuộc đường tròn (C') là ảnh của (C) qua phép

tịnh tiến theo BA

Công việc của ta là xác định (C')

2 2(0; 4); (2; 7); 2;( ) : ( 2) ( 7) 4BA I R R C x y

Từ đó suy ra tọa độ điểm H là nghiệm của hệ:

2 2

3 0

( 2) ( 7) 4

x y

x y

H(2; -5);H(4; -7)

Bài 10 (Trích đề thi thử đại học số 14/2012-2013 của k2pi.net)

Trong mặt phẳng tọa độ Oxy;cho tam giác ABC có 3 1

( : )2 16

I và E(1;0) lần lượt là

tâm đường tròn ngoại tiếp và nội tiếp tam giác.Đường tròn (T) tiếp xúc với cạnh

BC và các cạnh AB,AC kéo dài có tâm là F(2;-8) .Tìm tọa độ các điểm A,B và C

biết A có tung độ âm.

Page 10: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Lời giải:Trần Trung Hiếu

Câu này gần giống câu trong đề thi HSG Nghệ An thì phải

Gọi J là giao của EF và đường tròn ngoại tiếp tam giác ABC .Khi đó có BJ=EJ và

tam giác BEF vuông tại B suy ra J là trung điểm EF

Ta có phương trình đường tròn ngoại tiếp ABC và EBC là

2 2 2

2

22

3 1 65:

2 16 16

3 65: 4

2 4

I x y

J x y

Suy ra (BC)có phương trình :y=-2 do đó 5, 2 , 2, 2B C

Bài 11(Trích đề thi thử ĐH của k2pi.net-đề số 12/2012-2013)

Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy, cho đường thẳng : 2 0d x y và hai đường

tròn có phương trình lần lượt là 2 2 2 2

1 2( ) : ( 1) ( 1) 1 ;( ) : ( 3) ( 4) 4C x y C x y .

Hãy tìm điểm M trên đường thẳng d sao cho từ M kẻ được lần lượt hai tiếp tuyến

MA,MB ( với A,B là tiếp điểm) đến đường tròn 1( )C và đường tròn 2( )C đồng thời

đường thẳng d là đường phân giác trong của góc AMB.

Hướng giải: Lê Tuấn Anh

Ý tưởng của bài này khá đơn giản:

1 2(1;1); ( 3;4)I I

Lấy đối xứng của MA qua 1OI thì dễ thấy rằng nó tiếp xúc với 1( )C tại C.

Lại do tính chất đối xứng thì ( ; ) ( ; )CM d BM d do đó: MB tiếp xúc với 1( )C tại C và

2( )C tại B.

Chứng minh tương tự cho MA.

Từ chứng minh trên ta rút ra kết luận rằng: M chính là tâm phép vị tự biến

1 2( ) ( )C C

Page 11: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Nói cách khác: 1 2M I I

Bài 12(Sưu tầm)Hình thang ABCD vuông tại A và D với CD =2 AB, có đỉnh B

(1;2).Hình chiếu vuông góc của D trên AC là H(-1;0). N là trung điểm của HC.

Phương trình đường thẳng DN là x -2y -2 = 0.Tìm tọa độ các điểm A, C, D.

Hướng giải theo Trần Trung Hiếu:

Gọi K là trung điểm của DH.Khi đó ta có

ABNK là hình bình hành và K là trực tâm ADN suy ra BN DN

Do đó tính được toạ độ , ,N C A D

Bài 12:(Sưu tầm)Cho hình vuông ABCD. Có đỉnh D(-1;2), M là trung điểm của

BC. N nằm trên đoạn AC sao cho 1

4AN AC .Phương trình đường thẳng MN là

1 0x y .Tìm tọa độ các điểm A, B, C.

Gợi ý của thầy Lưỡi Cưa:

Gọi I là giao điểm của hai đường chéo AC và BD và J là trung điểm của BI. Khi

đó ta có MINJ là hình bình hành có các tính chất sau:

* PT đường chéo : 1 0MN x y

* NI vuông góc với IJ

* NI=IJ

* IJ đi qua D(-1;2)

Bài 13:(Sưu tầm)Trong mp với hệ trục tọa độ Oxy cho tam giác ABC có M(2;3) là

trung điểm AB, H(1,5) K(5,9) là chân đường cao kẻ từ C, B . Tìm tọa độ A,B,C

biết B có hoành độ dương

Lời giải: Châu Ngọc Hùng)

AB đi qua HM nên phương trình 1 5

: 2 7 01 2

x yAB x y

CH AB nên phương trình : ( 1) 2( 5) 0 2 9 0CH x y x y

Page 12: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

;x 0 ( ;7 2 )BB AB b B b b

Tam giác AKB vuông tại K có M là trung điểm AB nên

2 2 2 2( 2) (4 2 ) 3 6 5MB MK b b b

nên 5; 3B và 1;9A .

AC qua A,K có phương trình : 9AC y

Tọa độ C là nghiệm hệ 2 9

9;99

x yC

y

Bài 14(Ngô Hoàng Toàn)Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy cho đường thẳng d

: 8 0x y và đường tròn (T): 2 2( 1) ( 2) 25x y .Viết phương trình đường tròn

(C) có tâm nằm trên (T),tiếp xúc với d và cắt (T) tại hai điểm phân biệt A,B sao

cho đường thẳng AB đi qua tâm của đường tròn (T).

Hướng giải: Bùi Đình Hiếu:

Gọi H và N lần lượt là tâm của đường tròn (T) và (C)

Giao điểm của 2 đường tròn này là A và B.

Theo bài ra ta có A, H, B thẳng hàng nên từ đây tam giác ANB vuông cân ở N.

Bán kính đường tròn (C)=AN= 5 2

( ,( )) ( ) 5 2

( )

N d Cd R

AN d

Chọn C(4;-4) thuộc (d)

;

2 05 2

18 0C AN

x yd

x y

Tọa độ tâm N thỏa mãn:

2 2( 1) ( 2

0

)

2

2

18

5

0

x

x y

x y

y

Page 13: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Bài 15:(Trích đề thi số 4 HSG k2pi năm học 2013-2014)Trong mặt phẳng toạ độ

Oxy cho tam giác ABC cân tại A đỉnh B thuộc đường thẳng d có ph ương trình x-

4y-2=0 cạnh AC song song với đường thẳng d. Đường cao kẻ từ A có phương trình

x+y+3=0. Điểm M(1;1) trên đoạn AB. Tìm tọa độ các đỉnh của tam giác?

Bài giải:

*Do tam giác ABC cân tại A, nên khi dựng hình bình hành AMEM' thì

AMEM' là hình thoi và tâm I là hình chiếu của M trên đường cao AH.

* Từ đó ta có cách xác định các đỉnh A,B,C như sau:

+viết pt đt EM đi qua M,//d :x-4y+3=0.

Xác định giao điểm E của ME và đường cao AH; E(-3; 0)

+Xác định hình chiếu I của M trên AH; tính ra3 3

;2 2

I

.

Xác định tọa độ của A theo công thức trung điểm, A(0;-3).

+ xác định B là giao của MA và d: 2 1

;3 3

B

+Xác định C là điểm đối xứng của B qua AH, không khó thấy rằng 8 11

;3 3

C

Bài 16:(Trích đề thi HSG k2pi.net năm học 2013-2014 đề số 5) Trong mặt phẳng

Oxy , cho đường tròn 2 2

( ) : 1 1 25C x y và các điểm 7;9 ; 0;8A B Tìm

tọa độ điểm M thuộc (C) sao cho biểu thức 2P MB MA đạt giá trị lớn nhất.

Lời giải: Nguyễn Hữu Tú

Bài này được chế từ một bài hình học tương tự:Tìm giá trị nhỏ nhất của

2 ; ( , ), 2MA MB M O R OA R

Tâm (1;1), 5, 10 2I R OA R

Gọi K thỏa mãn ; 2,5K IA IK

Page 14: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

~ ( . . ) 2 2 2( ) 2IKM IMA c g c MA KM P MB MA MB MK BK

Đẳng thức xảy ra khi B,K,M thẳng hàng

Khi đó M(5;-2) hoặc M(1;6)

Bài 17:(Trích đề thi HSG k2pi năm học 2013-2014 đề số 7) Trong mặt phẳng tọa

độ Oxy cho tam giác ABC có A(2; 0); C(7; 5). Về phía nửa mặt phẳng bờlà đường

thẳng đi qua 2 đỉnh A, C, không chứa B, vẽ tam giác vuông ACE(vuông ở E). Biết

diện tích tứ giác ABCE bằng 15, và đường thẳng đi qua 2 đỉnh B,E có phương

trình 5x+y-8=0. Biết điểm E có hoành độ nguyên. Lập phương trình đường tròn

ngoại tiếp tam giác ABC?

Lời giải: Nguyễn Hữu Tú

, 5 8 0 ( ; 5 8), ( ; 5 8); 5 2E B x y E a a B b b AC

Đường tròn (C) đường kính AC có phương trình 2 2

9 5 25

2 2 2x y

(C) cắt đường thẳng 5x+y-8=0 tại hai điểm 19 9

(1;3); ;13 13

E E

Vậy (1;3) 10 5EAC BACE S S

AC có phương trình

/ /

2| 6 10 | 1 5 2 | 6 10 | 4 4

2 0; 5 . . 5 (2; 2) ;42 3 32 2 2

3

orB AC BAC B AC

bb b

x y d S AC d B Bb

Với 4 4

;3 3

B

thì B nằm cùng phía với E không thoả mãn, do đó B(2;-2)

Từ đây suy ra phương trình ngoại tiếp tam giác ABC là 2 2 16 2 0x y x y

Bài 18:( Trích đề thi HSG k2pi năm học 2013-2014 đề số 2)Trong mặt phẳng tọa

độ Oxy; cho 2 đường thẳng d1:x-y-1=0 và d2:x-4y-4=0 cắt nhau tại I và điểm

Page 15: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

A(3;1).Tìm M thuộc d1 ;N thuộc d2 sao cho IM=2IN và P=AM+2AN đạt giá trị

nhỏ nhất.

Lời giải: Lê Tuấn Anh

Áp dụng BDT Ptoleme:

. . . .(2. ) . 2. .MN

IM AN IN AM AI MN IN AN AM AI MN AN AM AIIN

Mặt khác: Gọi 1 2( ; )d d .Theo định lí hàm cos ta có:

2 2 2 2. . .

5 4. 2. . 5 4.

MN IM IN IM IN cos

MNcos AN AM AI cos

IN

11 2

5) (1;1); (4;1) cos

34U U

2) I( 0;-1)

26013 2. 65

34AI AN AM

Bài 19:(Sưu tầm)Hình thang cân ABCD có đáy nhỏ AB, đường cao bằng nửa tổng

độ dài hai cạnh đáy. Biết rằng điểm A(5; 5); trung điểm của cạnh bên BC là ,

đường thẳng chứa cạnh BC có phương trình . Tìm tọa độ các đỉnh B,C, D?

Lời giải: (Bùi Đình Hiếu)

Từ B kẻ BH vuông góc với CD. Lấy E trên tia DC sao cho CE=AB thì ABEC là

hình bình hành, do vậy BE=AC=BD, từ đó tam giác DBE cân ở B.

Từ 2 2 2

AB CD CD CE DEBH HB HE DB BE BD AC

Do vậy tam giác BDE vuông cân ởB.

Chiều cao của hình thang ( ,( )) 2 2 2 4A CDBH d BD AC BH

(AB) có phương trình: 10 0x y

Page 16: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

2 2

( ) ( ;6 )

4 ( 5) (1 ) 4 5; 1

C CD C a a

AC a a a a

5 (5;1).

B(6;4)

AC/ / Oy.BD AC BD/ /Ox, y 4

4; (2;4)

1 (1;5) (10;0),D(10; 4)(L)

D B

D

a C

y

x D

a C B

Mâu thuẫn vì BC không là cạnh bên.

Bài 20:(Sưu tầm)Cho tam giác ABC có trung điểm M(1;6), trung điểm AC là

N(2;3).Phân giác trong góc A cắt BC ở D(3;1). Tìm tọa độ các đỉnh của tam giác

ABC.

Lời giải: Bùi Đình Hiếu

Đường thẳng BC đi qua D và nhận MN là vec-tơ chỉ phương, nên (BC):3x-y-8=0.

Gọi B(b; 3b-8), dùng công thức trung điểm ta có A(2-b; -3b+8), C(b+2; 3b-2)

2 2

2 2

40 200 260; 40 20 120

10 60 90; 10 20 10

2 (0;2); (2; 2); (4;4)

AB b b AC b b

DB b b DC b b

DB ABb A B C

DC AC

Bài 21: (Sưu tầm)Hình thang cân ABCD có AB//CD. Phương trình đường chéo

AC là 7x+y-17=0. Phương trình đường thẳng chứa trục đối xứng là 6x-4y-13=0.

Trung điểm của BC là 3

4;2

M

. Tìm tọa độ các đỉnh của hình thang.

Lời giải: Bùi Đình Hiếu

Gọi I là trung điểm của AB

, / / AC

(IM) : 7 x y c 0.

53( )

2

I IM

M IM c

Page 17: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Tọa độ I thỏa mãn:

6 4 13 07

;25327 0

2

x y

Ix y

: (4;6) : 2 3 13 0AB vtpt u x y

Tọa độ điểm A thỏa mãn:

2 3 13 0(2;3) (5;3); (3; 4)

7 17 0

x yA B C

x y

Do ABCD là hình thang cân nên từ đây ta có 24 10

;13 13

D

Bài 22(Sưu tầm)Cho hình thoi ABCD có 3

( 2;5), (2;1),cos5

A C BAD . Xác định tọa

độ các điểm B, C, D biết 0Bx

Lời giải (?)

Gọi I là tâm hình thoi thì

(0;3)

; (4; 4) ( ) : 3 0.

( ; ) 3; 0.

I

BD AC AC BD x y

B a b b a a

I là trung điểm của BD

( ;3 )

( 2; 2); (2 ; a 2)

3 | . | 3cos 1 1( 0)

5 5| | . | |

(1;4); ( 1;2).

D a a

AB a a AD a

AB ACBAD a a a

AB AC

B D

Bài 23:(Trích đề thi thử đại học lần 3/2012-2013 của diễn đàn k2pi.net) Trong mặt

phẳng với hệ tọa độ vuông góc Oxy cho hình thoi ABCD có 0ˆ 60A .Trên các cạnh

AB,BC lấy các điểm M,N sao cho MB NB AB Biết ( 3;1)P thuộc đường thẳng

Page 18: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

DN và đường phân giác trong của góc MDN có phương trình là : 3 6 0.d x y

Tìm toạ độ đỉnh D của hình thoi ABCD

Lời giải: Nguyễn Hữu Phương

Từ giả thiết 0ˆ 60 ,A ABD CBD là các tam giác đều.

Theo đề bài ta có , .AM BN BM CN

Xét hai tam giác ADM và BDN ta có: 06 ;0 ,DAM DBN AD BD AM BN hai

tam giác bằng nhau (1).ADM BDN

Xét hai tam giác BMD và CND ta có: 060 ; ;DBM DCN CD BD CN BM nên hai

tam giác bằng nhau (2).NDC MDB

Từ (1) và (2) 0.60MDN

Gọi P' là điểm đối xứng của P qua đường phân giác d P thuộc đường thẳng DM

PDP là tam giác đều.

( / )2 6.P dDP PP d

Gọi D có tọa độ 2 2 26 6 3( ; ) ( 3) ( ) 36

3 3

a aD a PD a

3 3, 6 3 (3 3;1 3 3), ( 6 3;1).a a D D

Bài 24 (Trích đề thi thử đại học số 9, k2pi)Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Đề-các

Oxy cho tam giác ABC cân tại A, phương trình cạnh bên Trên tia đối của tia CA

lấy điểm E. Phân giác trong góc BAC cắt BE tại D Đường thẳng d đi qua D song

song với AB cắt BC tại F. Tìm tọa độ giao điểm M của AF và BE biết phương

trình đường thẳng AF: 2x+y-5=0 và I(-1;-3) là trung điểm của DF.

Lời giải: (Hoàng Kim Quân):

Cho P là trung điểm của BC.Ta có:

AM PB AM PC AF FCDF AB PM AC PM EC MB ME

MF PF MF PF MF PF ‖ ‖ ‖

Page 19: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Kẻ đường thẳng MP giao AB tại trung điể J, cắt (d) Dùng định lý ta lét ((d) song

song AB) : Vậy PM đi qua trung điểm I của PDF

Cuối cùng ta tìm được M là giao điểm của P và AF suy ra M(9;-13)

Bài 25: (Trích đề thi thử đại học số 3 năm 2013-2014, k2pi )

Trong mặt phẳng Oxy, cho tam giác ABC với A(2;3),B(2;1),C(6;3). Gọi D là giao

điểm của đường phân giác trong BAC với BC. Tìm điểm M (có hoành độ hữu tỉ)

thuộc đường tròn 2 2

: 3 1 25C x y sao cho 2MDC ADBS S ?

Lời giải: Nguyễn Thị Ngân:

Phương trình đường thẳng BC là: 1

2y x

Gọi 1

;2

D t t BC

Khi đó ta có: AD là đường phân gíc trong của góc BAC.Suy ra: BD AB

DC AC

Mà:

12; 1 ;

2

16 ;3 ;

2

2; 4

BD t t

DC t t

AB AC

Nên ta có:

Page 20: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

2 22 2

2222

2

1 12 1 2 1

2 1 12

2 411 6 36 322

10 510;3

3 35 0 34

2 2; 1

t t t t

t tt t

Dtt t

t D

Ta có: Tâm đường tròn 3;1I

Gọi ;M a b C

1 14 8

2 2

12 2. 8

2

MDC

ADB

S DM DC a b

S DADB

Mà theo bài ra ta có:

12 4 8 8

2

4 8 0 2 0

4 8 16 2 44 8 16

4 8 0 2 0

8 4 16 2 4

MDC ADBS S a b

a b a b

a b a ba b

a b a b

b a b a

Mặt khác: 2 225 25 3 1 25 1IM R IM a b

Với 2 0

2 4

a b

a b

thay vào (1) ta được:

2

1 2 29 18 4 29

5 55 2 23 0

1 2 29 18 4 29

5 5

b a

b b Loai

b a

2 0

2 4

a b

b a

thay vào (1) được:

26;55 6

6 5 02;11 2

Mb ab b

Mb a

Page 21: ABBD ABBA a BCBD BC BE a - k2pi.net.vnk2pi.net.vn/dinhkem/tonghopmotsobaihnhphanghay.pdf · Đây chính là đường tròn Euler, đường tròn này đi qua trung điểm ba cạnh

Bài 26: (Trích đề thi thử đại học số 2 năm 2013-2014 , k2pi)

Trong mặt phẳng với hệ tọa độ Oxy , cho tam giác ABC vuông tại A có đường

cao AO . Gọi (C) là đường tròn tâm A , đường kính OD . Tiếp tuyến của (C) tại

D cắt CA tại E(-8;8). Đường thẳng vuông góc với ED tại E và đường thẳng đi

qua A, vuông góc với EB cắt nhau tại M(-8;-2) . Viết phương trình đường tròn

ngoại tiếp tam giác ABC biết đường thẳng EB có phương trình 4x+3y+8=0.

Lời giải: Đậu Trọng Nhạc:

Ta có tam giác BCE cân tại B,EC là phân giác góc BED

Hai tam giác vuông ADE và AKE bằng nhau,

ta thấy ngay BE là tiếp tuyến của đường tròn tâm A,từ đây AB là đường trung trực

OK

Phương trình AM có dạng :3x- 4y+c=0 mà đi qua M(-8;-2) nên c=16

AM: 3x-4y+16=0 suy ra16 8

;5 5

K

Gọi I là trung điểm OK thì 8 4

;5 5

I

Phương trình AB: 10x-5y+20=0 suy ra toạ độ 2;0 , 0;4B A

OB: y=0; EA có phương trình : x+2y-8=0 suy toạ độ C(8;0)

Gọi J trung điểm BC thì J(3;0) và BC=10

Vậy phương trình đường tròn cần tìm là: 2 23 25.x y