Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor...

27
Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter Heide, Piet Geerke, Ton Hurkmans, Fred Binkhuysen, Jos Vloemans, Gitte Biekmann en Evert Castelein met medewerking van vele anderen Castricum, 11 oktober 2018

Transcript of Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor...

Page 1: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Aardwarmte Castricum VerkenningSamenvatting voor Raadsinformatieavond

Stichting Aardwarmte Castricum

Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter Heide, Piet Geerke, Ton Hurkmans, Fred Binkhuysen, Jos Vloemans, Gitte Biekmann

en Evert Casteleinmet medewerking van vele anderen

Castricum, 11 oktober 2018

Page 2: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Stichting Aardwarmte Castricum

Burger Initiatief Gestart in 2017. Onderzoeken of aardwarmte een alternatief is voor het verwarmen van woningen in de gemeente Castricum

ContactenNauwe samenwerking met CALorieDiverse bedrijfsbezoeken gebracht (o.a. Floricultura, Purmerend, Pijnacker, ……)Contacten gelegd met: Gemeente Castricum, Provincie Noord-Holland, Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, Kennemer Wonen, HVC Alkmaar

Oprichting StichtingBurger Initiatief positief ontvangen door alle partijen. Samen met de wethouder besloten om de Stichting Aardwarmte Castricum (SAC) op te richten. Financiële ondersteuning door de gemeente

Doelstelling StichtingHet onderzoeken en bevorderen van de haalbaarheid van een substantiële en uitbreidbare Aardwarmte Pilot in kern Castricum; met mogelijke toepassing van de onderzoeksresultaten in Limmen & Akersloot, BUCH en Noord-Holland. Eerste stap rapport verkenningsfase

Stichting Aardwarmte Castricum 2raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 3: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Doelstellingen Energie Transitie

Rijk / Landelijk • Fossiele CO2 uitstoot tenminste halveren t.o.v. 1990 niveau in 2030• Fossiele CO2 uitstoot vrijwel elimineren t.o.v. 1990 niveau in 2050• Energietafel Bestaande Bouw met Diederik Samsom

een kwart van de bestaande woningen van het aardgas af in 2030

Castricum als Groene Gemeente• Fossiele CO2 uitstoot lager dan landelijke doelstellingen

Energie Transitie in Castricum versnellen• Vergroot steun aan bestaande initiatieven, zoals CALorie• Ontwikkel meer opties, zoals Aardwarmte Pilot

Stichting Aardwarmte Castricum 3raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 4: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

CE Delft Kosten Warmte Transitie Castricum

Stichting Aardwarmte Castricum 4

CEGOIA: Aardwarmte is ca. 50% duurder dan Aardgas CV => SDE+ is essentieel voor de business case (0,036 €/kWh)

Onvoldoende Beschikbaar

Warmte Transitie Atlas is verfijning van CE Delft

raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 5: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Stichting Aardwarmte Castricum 5

Raadsprogramma 2018 - 2022

In het kader van de energietransitie:

• Maakt een provinciaal en landelijk afgestemd meerjarenplan voor de energietransitie van de bestaande bebouwing.

• Zorgt dat in 2022 de hoofdstructuur (backbone) voor het warmtenet in Castricum bekend is.

• Draagt bij aan een actieve en innovatieve ontkoppeling van het aardgasnetwerk en de aanleg van een warmtenet.

GroenLinks motie dd. 09.11.2017 noemt meerjarenplan en HVC warmtenet

raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 6: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Techniek, hoe werkt het!

Stichting Aardwarmte Castricum 6raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 7: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Aardwarmte Pilot Project

Boortoren3-4 maanden

Warmte-wisselaar

Circulatie & Warmte Pompen

ProducerInjector

Buffer Tank

(200m3?)

+/- 3.800 Woningen

ca. 2.400 m

85 °C Zandsteen

Floricultura bespaart 5 mln m3 aardgas per jaar met aardwarmte

Page 8: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Warmtenet Installaties in Woningen

Stichting Aardwarmte Castricum 8

Aanpassingen in de woning zijn klein door hoge temperatuur warmtenet

76°C

46°C

79°C

43°C

koud tapwater

aanvoerwater

retour water

rad

iato

ren

heet tapwater

war

mte

wis

sela

arI

war

mte

wis

sela

arII

46°C

raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 9: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Stichting Aardwarmte Castricum 9

Leidingen Plan van Aardwarmtenet

locatie met putten en installaties

deelwijk met verdeelstation

500 WEQ (3,6 MW piek)

toekomstige uitbreidingen

hoofdleidingen 250 mm ID

straatleidingen 68 mm ID

2.000 m

raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 10: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Potentiele aansluitingen aan Aardwarmte

• Kennemer Wonen met 1700 woningen in kern Castricum• KW is bereid expertise beschikbaar te stellen

• Gebouwen met centrale stookinrichtingen (nog niet benaderd)• Openbare gebouwen o.a. gemeentehuis, bibliotheek, theater• Scholen o.a. JP Thijsse, Bonhoefer, Clusius, negen basis scholen• Appartementsgebouwen o.a. De Loet, De Weere, Ambassadeur,

Sans Souci, Kooiplein• Zorgcentra o.a. De Boogaert, De Santmark, Het Klaverblad• Sportvoorzieningen o.a. nieuw zwembad, sporthal• Winkelcentra o.a. Geesterduin

• Beperkte nieuwbouw in Castricum (en andere NH gemeenten) vanaf 1 juli 2018 zonder aardgas

• Ca. 50 potentiele geïnteresseerden op Publieksavond dd. 21.02.2018

• Meer aansluitingen zijn nodig voor het ‘verdichten’ van de Aardwarmte Pilot

Stichting Aardwarmte Castricum 10raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 11: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Voorlopige Schets Aardwarmte Backbone

Stichting Aardwarmte Castricum 11

Page 12: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Business Case

Stichting Aardwarmte Castricum 12raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 13: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

-12 -8 -4 0 4 8 12 16 20 24

cum

ula

tiev

e te

mp

erat

uu

rdis

trib

uti

e

vere

ist

verm

oge

n [

kW]

Daggemiddelde temperatuur [C]

Vereist vermogen (SF=0,225, tapwater +leidingverlies: 0,50kW, Q_int=0,30kW)

Cumulatieve distributie daggemiddelde temperatuurWijk aan Zee

alleen aardwarmte (28% van de totale warmte)

aardwarmte + WP (30% + 35%)

aardwarmte + WP + gas

(3%+2%+2%)

Stichting Aardwarmte Castricum 13

Warmtevraag Woningen & Peak Shaving

8,3 MW9,6 MW9,1 MW

raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 14: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Kapitaal Kosten Aardwarmtenet per Doublet

Haalbaarheid Studies & Conceptuele Selectie & Financiering € 1.000.000Horizontale productie put € 6.000.000ESP completion + VSD voeding productie put € 500.000Injectie put € 5.000.000Putten locatie (100 m x 100 m) met bestrating & randgoten € 1.000.000Warmtewisselaar en warmtenet circulatie installaties € 2.000.000Aardgas bijstook & back-up + gas aansluiting € 2.000.000Warmtepomp + elektrische aansluiting € 2.000.000Hoofdleidingen (3.000 m x 1.000 €/m), inclusief herbestrating € 3.000.000Deelwijk verdeelstations (14 x € 100.000) € 1.400.000Straatleidingen (8 m/woning, 500 €/m), inclusief herbestrating € 15.200.000Aansluitingen 3.800 woningen (€ 1.000 per woning), incl tuinwerk € 3.800.000Installaties in 3.800 woningen (€ 2.000 per woning), incl meerwerk € 7.600.000Totaal kapitaal kosten per doublet € 50.500.000Project contingentie (30%) € 15.200.000Totaal CAPEX inclusief project contingentie € 65.700.000

Stichting Aardwarmte Castricum 14raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 15: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Kosten Warmtenet per Doublet & 3.800 Woningen

Totaal kosten kapitaal per doublet met 3.600 woningen € 65.700.000

Kapitaal kosten (30 jaar annuïteiten, 3%) per jaar € 3.285.000Elektriciteit kosten per doublet (0,1 €/kWh) € 1.070.000Aardgas (0,3 €/m3) incl peak shaver (300 uur) & back-up (2%) € 65.000Onderhoudskosten putten & installaties (2% capex) € 1.310.000Operationele en aflevering kosten (2% capex) € 1.310.000Totale kosten per doublet per jaar exclusief SDE+ € 7.040.000SDE+ (((3.800*(365-7)*24*1.5)–5.420.000)*0,036) € 1.570.000Totale kosten per doublet per jaar inclusief SDE+ € 5.470.000

Totale kosten per woning (incl SDE+ ex BTW): € 120 per maand

Totale kosten per woning per maand Aardwarmte (incl BTW) € 145 (+/-30%)+/-30% is de geschatte onzekerheidsmarge van de berekeningen

Stichting Aardwarmte Castricum 15raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 16: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Stichting Aardwarmte Castricum 16

Economie Base Case met Subsidie

Project financiering is haalbaar doordat diep ‘CAPEX’ dal ontbreekt met subsidie en doordat het Resultaat robuust is bij financiële tegenvallers

raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 17: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Samenvatting Business Case

• Forse investeringen vooraf

• SDE+ voor onrendabele top

• Kosten aansluiting bestaande woning +/- 4000 euro, hoe wordt dat gefinancierd? (subsidie Ollongren?)

• Doelstelling SAC: kosten voor gebruik warmtenet niet hoger dan verwarmen met aardgas (voldoen aan Warmtewet)

Stichting Aardwarmte Castricum 17raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 18: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Organisatievorm

Stichting Aardwarmte Castricum 18raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 19: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Organisatie Raamwerk Aardwarmte Castricum

Aardwarmtenet Eigenaren

Stemrecht• Risico Kapitaal Verschaffers• Gemeente • Aardwarmte Afnemers• Aardwarmtenet Beheerder

Adviseurs• Verschaffers van Leningen• Technische Experts

Aardwarmte Afnemers

Aardwarmtenet Beheerder

Ingenieurs Bureaus & Contractoren • Ontwerp• Constructie • Operaties • Onderhoud

AuditBenchmarkingLeveringszekerheidVerbeterplan

Geen monopolie positie eigenaar warmtenet

Page 20: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Planning

Stichting Aardwarmte Castricum 20raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 21: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Stichting Aardwarmte Castricum21

Voorlopig Tijdschema Aardwarmte Pilot Castricum

• Te financieren CAPEX = Totaal + 30% Contingency + Voorfinanciering• Grootste financieel project risico door de boringen i.v.m. diep CAPEX dal

CAPEX

(k€) Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4

Project Initiatie

& Verkenning 100

Haalbaarheid

Studies 200

Conceptuele

Selectie 600

Beslissing &

Financiering 100

Detail Ontwerp

& Contracten 700

Putten Locatie

& Boringen 14000

Installaties &

Hoofdnet 8400

600 Woning

Equivalent 4400

1250 Woning

Equivalent 4400

1900 Woning

Equivalent 4400

2550 Woning

Equivalent 4400

3200 Woning

Equivalent 4400

3800 Woning

Equivalent 4400

Totaal 50500

2022 2023 2024 20252017 2018 2019 2020 2021 2026 2027 2028 2029 2030

raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 22: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Overdenkingen

Stichting Aardwarmte Castricum 22raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 23: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Pluspunten & Minpunten Aardwarmte

Minpunten• Afscheid van succesvolle Aardgas HR-ketel (klimaat)• Overlast door open straten tijdens aanleg warmtenet• Rompslomp voor bewoners tijdens aansluitingen• Hoge investeringen• Risico’s vergen aanzienlijke financiële buffers• Geen actieve koeling in zomer (zoals met WKO)

Pluspunten• Aardwarmte rekening niet hoger dan Aardgas CV door Warmtewet

(Aardgas wordt duurder door toenemende belastingen)

• Aardwarmte levert een hogere CO2-reductie dan warmtepompen• In de woning minimale aanpassingen aan het CV-systeem• Geen additionele warm tapwater installatie nodig in woning• Aardwarmte maakt duurzaam verwarmd nieuw zwembad mogelijk• Lokale werkgelegenheid voor o.a. loodgieter bedrijven• Betere presentatie van Castricum als groene gemeente• Pilot toepasbaar in Limmen & Akersloot, BUCH en Noord-Holland• Kansen voor co-financiering en zeggenschap in aardwarmte bedrijf

Stichting Aardwarmte Castricum 23raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 24: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Stichting Aardwarmte Castricum 24

Lokale Politieke Partijen

• Vroegtijdig en breed maatschappelijk en politiek draagvlak is nodig

• Vroegtijdige vragen en ideeën van burgers zijn zeer welkom in het aardwarmtenet project ([email protected])

• In een later stadium is mogelijk steun nodig van lokale politieke partijen voor het werven van ‘ambassadeurs’ in straten en buurten

• De regie voor de Warmte Transitie ligt bij wethouder Binnendijk.

• De Gemeente Castricum start nu met de Warmte Transitie Atlas

raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 25: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

Hoe nu verder?

• Verkenningsfase laat zien dat verwarmen door middel van een aardwarmtenet een reële optie is

• Haalbaarheidsfase: Intentie Verklaring met betrokken partijen (Gemeente Castricum, HVC, SAC, Kennemer Wonen, Provincie NH, Ontwikkelingsbedrijf NHN). Plan van Aanpak. Subsidie Provincie NH (200k euro). ‘Best Practices’ onderzoeken

• SAC en HVC staan in de startblokken om door te gaan met de haalbaarheidsfase, zoals afgesproken in mei 2018

• Belangrijke zaken onder discussie met wethouder Binnendijk– Financiële ondersteuning van SAC door de Gemeente Castricum

– Wachten op WTA (met een jaar vertraging) is niet nodig

Stichting Aardwarmte Castricum 25raadsinformatieavond 11 oktober 2018

Page 26: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

raadsinformatieavond 11 oktober 2018 Stichting Aardwarmte Castricum 26

VRAGEN?

Page 27: Aardwarmte Castricum Verkenning · Aardwarmte Castricum Verkenning Samenvatting voor Raadsinformatieavond Stichting Aardwarmte Castricum Hans van Dongen, Hans Disselhorst, Jeep ter

raadsinformatieavond 11 oktober 2018 Stichting Aardwarmte Castricum 27

[email protected]