Aandachts- en interpretatiebias bij agressieve kinderen:

een experimentele analyse

Doctorandus: Melanie Hendrickx

Promotor: Prof. Dr. G. CrombezCo-Promotor: Prof. Dr. H. RoeyersBegeleidingscommissie: Prof. Dr. A. Vandierendonck

Prof. Dr. C. BraetProf. Dr. P. BijttebierDr. B. Orobio De Castro

Overzicht presentatie

• Theoretisch kader

• Vraagstelling

• Operationalisering

• Implicaties

Situering

• Prevalentie agressie bij kinderen: 4%-9%

• Geen systematisch experimenteel onderzoek naar affectieve en cognitieve processen bij agressieve kinderen

Uitgangspunt

Sociaal-cognitieve model (Crick & Dodge, 1994)

5 fasen:•Encodering van cues•Interpretatie van cues•Doelstelling•Response selectie•Response evaluatie

Differentiatie proactieve & reactieve agressie

• Definiëring PA - RA• Dodge: PA en RA vertonen bias in SC-

processen, maar in verschillende fasen:

– Encodering van cues RA– Interpretatie van cues – Doelstelling– Response selectie PA– Response evaluatie

Vraagstelling• Experimenteel onderzoek van het sociaal-

cognitieve model (Crick & Dodge) op volgende terreinen:

1.Aandachtsprocessen in de selectie van agressie-relevante cues (facale stimuli) in normale en agressieve kinderen

2. Interpretatiebias in normale en agressieve kinderen

3. Experimentele validatie van het onderscheid tussen PA - RA

Operationalisering aandachtsbias

• Model Posner & Petersen (1990):3 aandachtscomponenten– Attentional shift– Engagement– Disengagement

• Cueing paradigma PosnerFixatiekruis cue target

cue = bedreigende en neutrale gezichten

X

X

X

X

X

X

Hypothesen aandachtsbias

Aandachtsbias voor dreiging: modellen uit exp. psychopathologie vs. evolutionair perspectief

iedereen besteedt selectief aandacht aan agressie-relevante cues

klinische populatie: moeilijkheid om aandacht van dreiging los te maken (Fox, 2001)

Hypothesen aandachtsbias• Alle kinderen reageren sneller op valiede trials

met bedreigende gezichten dan op trials met neutrale gezichten

• Agressieve kinderen maken aandacht moeilijker los van bedreigende gezichten en zijn dus trager op invaliede trials

+ controleren voorexternaliserende variabelen (ADHD)internaliserende variabelen (angst)

Operationalisering interpretatiebias

• Evidentie: angstige en agressieve kinderen maken negative interpretaties van ambigue stimuli

• Dodge: interpretatiebias gebaseerd op voorbarige en snelle informatieverwerking

Operationalisering interpretatiebias

• Paradigma: modificatie Bradley & Lang (1999)

Categorisatie van visuele beelden met positieve of negatieve valentie als positief of negatief

gelaatsexpressies van kinderen categoriseren in blije en kwade gezichten

Hypothesen interpretatiebias

• Agressieve kinderen zullen geneigd zijn neutrale/ambigue gezichten te categoriseren als kwade gezichten

• Agressieve kinderen categoriseren kwade gezichten sneller dan neutrale en blije gezichten

Validatie onderscheid PA - RA

Nood aan betrouwbaar en valied instrument om te differentiëren tussen PA - RA

kritische beschouwing van bestaande instrumenten (Dodge & Coie, 1987; Brown et al., 1996)

validering Dodge-vragenlijst en VIRA (Van Goozen & Matthys, 2001

Klinische implicaties

• Vroegtijdige opsporing en preventie van gedragsproblemen

• Subtypering agressie: verfijnde screening en diagnostiek