โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum...

44
*179* การเกิดภาวะภูมิไวเกินจากยาเคมีบำบัดกลุ่ม Taxane สุจิรา ฟุ้งเฟื่อง, จุไรรัตน์ ธรรมเพียร, โยธิน ไชยวุฒิ โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี ที่มาและความสำคัญของปัญหา : โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรีเป็นโรงพยาบาลระดับตติยภูมิให้การรักษาผู้ป่วย โรคมะเร็ง โดยผู้ป่วยที่มารับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัดทางหลอดเลือดดำต่อปีมีจำนวนมากในปี พ.ศ. 2555 มีผู้ป่วย มาใช้บริการจำนวน 2,421 ราย ของการฉีดยาเคมีบำบัดทางหลอดเลือดดำ แม้ว่าการรักษาด้วยเคมีบำบัดจะมีประโยชน์ในการรักษาโรคมะเร็งแต่ทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนทางร่างกาย กับผู้ป่วยได้ ภาวะภูมิไวเกิน (Hypersensitivity Reactions:HSRs) จากยาเคมีบำบัดเป็นภาวะแทรกซ้อนหนึ่งที่พบได้จาก การได้รับยาเคมีบำบัดบางชนิด อาการดังกล่าวส่วนใหญ่จะเกิดขึ้นหลังได้รับยาเคมีบำบัดในครั้งแรกๆ หรือเมื่อได้รับยา เคมีบำบัดหลายครั้งในยาบางชนิด โดยอาการแสดงจะแตกต่างตามระดับความรุนแรงของการเกิด จากรายงาน กลุ่มยาเคมีบำบัดที่พบภาวะภูมิไวเกินได้บ่อย คือ Taxanes, Platinum compounds, Asparaginase, และ monoclonal antibodies 1,2 ในบริบทของโรงพยาบาลมะเร็งลพบุรีส่วนใหญ่ให้การรักษาผู้ป่วยมะเร็งชนิดเป็นก้อน (solid tumor) จาก ข้อมูลยาเคมีที่ใช้บ่อยได้แก่ กลุ่ม Taxanes ที่ใช้ในการรักษามะเร็งได้หลายชนิด การวิจัยจึงมุ่งเน้นยาในกลุ่ม Taxanes จากข้อมูลข้างต้นโรงพยาบาลมะเร็งลพบุรีมีบทบาทในการดูแลผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด ให้ความสำคัญในการค้นหาการเกิดภาวะภูมิไวเกินจากยาเคมีบำบัด ซึ่งวิธีการปฏิบัติงานที่ใช้อยู่มีการรายงานข้อมูล การเกิดภาวะ HSRs จากระบบรายงานความเสี่ยงของโรงพยาบาล และการสุ่มประเมินของทีมความคลาดเคลื่อนทางยา (Medication Error:ME) ดังนั้นเพื่อประเมินความถูกต้อง ของระบบการเฝ้าระวังการเกิดภาวะ HSRs ทีมการดูแลผู้ป่วย จึงเห็นความสำคัญในการศึกษาการเกิดภาวะ HSRs แบบติดตามไปข้างหน้า ซึ่งข้อมูลที่ได้จากการศึกษาจะช่วยให้เห็น ถึงประสิทธิภาพของระบบการเฝ้าระวัง รวมทั้งเป็นข้อมูลพื้นฐานประกอบการพัฒนาการดูแลของผู้ป่วยที่ได้รับยาเคมี บำบัดที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดภาวะภูมิไวเกินได้อย่างเหมาะสมต่อไป วัตถุประสงค์ของการศึกษา : เพื่อศึกษาการเกิดภาวะภูมิไวเกินของยาเคมีบำบัดกลุ่ม Taxane ได้แก่ Paclitaxel และ Docetaxel ระเบียบวิธีวิจัย : การศึกษาเป็นการวิจัยเชิงบรรยาย กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยมะเร็งที่ได้รับเคมีบำบัดกลุ่ม Taxane ได้แก่ ยา Paclitaxel และ Docetaxel ที่แผนกผู้ป่วยนอกเคมีบำบัด และหอผู้ป่วยในโรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี ในช่วงเดือน มีนาคม ถึง กรกฎาคม พ.ศ 2556 หรือจนกว่าจะเก็บข้อมูลครบจำนวน 253 ราย โดยเครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยนี้ ประกอบ ด้วย 2 ส่วนคือ ส่วนที่ 1 แบบบันทึกข้อมูลพื้นฐาน ประกอบด้วย 1. แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคล ได้แก่ เพศ อายุ 2. แบบ บันทึกข้อมูลเกี่ยวกับความเจ็บป่วยและการรักษา ได้แก่ การวินิจฉัยโรคและระยะความรุนแรงของโรค (cancer staging) โรคร่วม ประวัติการแพ้อาหารและยา และประวัติการรักษาด้วยยาเคมีบำบัด ได้แก่ การได้รับยาเคมีบำบัดมาก่อน สูตรยาเคมีบำบัดที่ได้รับ (regimen) รอบของการรักษา (cycle) Pre-medication ขนาดยาและอัตราเร็วในการให้ยา และ ส่วนที่ 2 แบบบันทึกการเฝ้าระวังภาวะภูมิไวเกิน โดยใช้เกณฑ์จาก Common Terminology Criteria Adverse Event (CTCAE) Version 4.0 ตรวจสอบคุณภาพของเครื่องมือในด้านความตรงเชิงเนื้อหา (Content Validity) โดยผู้ทรงผู้ทรง การประชุมวิชาการประจำปี 56 คณะแพทยศาสตร์ มศว Patient Safety

Transcript of โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum...

Page 1: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*179*

การเกดภาวะภมไวเกนจากยาเคมบำบดกลม Taxane

สจรา ฟงเฟอง, จไรรตน ธรรมเพยร, โยธน ไชยวฒ

โรงพยาบาลมะเรงลพบร

ทมาและความสำคญของปญหา  : โรงพยาบาลมะเรงลพบรเปนโรงพยาบาลระดบตตยภมใหการรกษาผปวย

โรคมะเรง โดยผปวยทมารบการรกษาดวยยาเคมบำบดทางหลอดเลอดดำตอปมจำนวนมากในป พ.ศ. 2555 มผปวย

มาใชบรการจำนวน 2,421 ราย ของการฉดยาเคมบำบดทางหลอดเลอดดำ

แมวาการรกษาดวยเคมบำบดจะมประโยชนในการรกษาโรคมะเรงแตทำใหเกดภาวะแทรกซอนทางรางกาย

กบผปวยได ภาวะภมไวเกน (Hypersensitivity Reactions:HSRs) จากยาเคมบำบดเปนภาวะแทรกซอนหนงทพบไดจาก

การไดรบยาเคมบำบดบางชนด อาการดงกลาวสวนใหญจะเกดขนหลงไดรบยาเคมบำบดในครงแรกๆ หรอเมอไดรบยา

เคมบำบดหลายครงในยาบางชนด โดยอาการแสดงจะแตกตางตามระดบความรนแรงของการเกด จากรายงาน

กลมยาเคมบำบดทพบภาวะภมไวเกนไดบอย คอ Taxanes, Platinum compounds, Asparaginase, และ monoclonal

antibodies1,2 ในบรบทของโรงพยาบาลมะเรงลพบรสวนใหญใหการรกษาผปวยมะเรงชนดเปนกอน (solid tumor) จาก

ขอมลยาเคมทใชบอยไดแก กลม Taxanes ทใชในการรกษามะเรงไดหลายชนด การวจยจงมงเนนยาในกลม Taxanes

จากขอมลขางตนโรงพยาบาลมะเรงลพบรมบทบาทในการดแลผปวยมะเรงทไดรบการรกษาดวยยาเคมบำบด

ใหความสำคญในการคนหาการเกดภาวะภมไวเกนจากยาเคมบำบด ซงวธการปฏบตงานทใชอยมการรายงานขอมล

การเกดภาวะ HSRs จากระบบรายงานความเสยงของโรงพยาบาล และการสมประเมนของทมความคลาดเคลอนทางยา

(Medication Error:ME) ดงนนเพอประเมนความถกตอง ของระบบการเฝาระวงการเกดภาวะ HSRs ทมการดแลผปวย

จงเหนความสำคญในการศกษาการเกดภาวะ HSRs แบบตดตามไปขางหนา ซงขอมลทไดจากการศกษาจะชวยใหเหน

ถงประสทธภาพของระบบการเฝาระวง รวมทงเปนขอมลพนฐานประกอบการพฒนาการดแลของผปวยทไดรบยาเคม

บำบดทมความเสยงตอการเกดภาวะภมไวเกนไดอยางเหมาะสมตอไป

วตถประสงคของการศกษา : เพอศกษาการเกดภาวะภมไวเกนของยาเคมบำบดกลม Taxane ไดแก Paclitaxel และ

Docetaxel

ระเบยบวธวจย  :  การศกษาเปนการวจยเชงบรรยาย กลมตวอยางเปนผปวยมะเรงทไดรบเคมบำบดกลม Taxane

ไดแก ยา Paclitaxel และ Docetaxel ทแผนกผปวยนอกเคมบำบด และหอผปวยในโรงพยาบาลมะเรงลพบร ในชวงเดอน

มนาคม ถง กรกฎาคม พ.ศ 2556 หรอจนกวาจะเกบขอมลครบจำนวน 253 ราย โดยเครองมอทใชในการวจยน ประกอบ

ดวย 2 สวนคอ สวนท 1 แบบบนทกขอมลพนฐาน ประกอบดวย 1. แบบบนทกขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย 2. แบบ

บนทกขอมลเกยวกบความเจบปวยและการรกษา ไดแก การวนจฉยโรคและระยะความรนแรงของโรค (cancer staging)

โรครวม ประวตการแพอาหารและยา และประวตการรกษาดวยยาเคมบำบด ไดแก การไดรบยาเคมบำบดมากอน

สตรยาเคมบำบดทไดรบ (regimen) รอบของการรกษา (cycle) Pre-medication ขนาดยาและอตราเรวในการใหยา และ

สวนท 2 แบบบนทกการเฝาระวงภาวะภมไวเกน โดยใชเกณฑจาก Common Terminology Criteria Adverse Event

(CTCAE) Version 4.0 ตรวจสอบคณภาพของเครองมอในดานความตรงเชงเนอหา (Content Validity) โดยผทรงผทรง

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 2: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

คณวฒทมความเชยวชาญดานการรกษาโรคมะเรงดวยยาเคมบำบด และผเชยวชาญดาน การพยาบาลผปวยทไดรบยา

เคมบำบด จำนวน 3 ทาน นำมาปรบแกตามคำแนะนำและคำนวณคา Content Validity Index (CVI) เทากบ 0.95

ผลการศกษา : 

ผลการวจยพบวาผปวย 253 ราย กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง 175 ราย (69.2%) อาย เฉลย 63.5 ป

(S.D. = 8.4) เปนผปวยมะเรงปอด 101 ราย (39.9%) และมะเรงเตานม 93 ราย (36.8%)

Chemotherapy agents N Grade 1 Grade 2 Cycle 1 Cycle 2

Paclitaxel 209 3.8 (8) 2.9 (6) 40 24.1

Docetaxel 44 6.8 (3) 2.3(1)

โดยภาพรวมของภาวะ HSRs ของกลม Taxane พบ 7.1% การให Pre-medication สวนใหญใหแบบ Standard

prophylaxis regimen 207 ครง (81.8%) และพบวาในกลมทใหยาเคมบำบดแบบ weekly paclitaxel ไมพบภาวะ

HSRs และในปวยทมประวตการเกด mild HSRsในรอบของการรกษา (cycle) กอน จำนวน 4 ราย (28.58 %) ม

ปจจยเสยงตอการเกด HSRs ในรอบของการรกษาถดไป

การนำผลการวจยไปใชประโยชนในงานประจำ  : ผลการวจยทไดพบวาการเกด HSRs มการเกดท ใกลเคยงกบ

ระบบการตามรอย และเฝาระวงการเกดภาวะ HSRs จากการไดรบยาเคมบำบดในกลม Taxane ทโรงพยาบาล

ดำเนนการอย โดยในระบบพบ 5.7 % และผลการวจยพบ 7.1% ซงทำใหเหนไดวา แนวทางทใชอยในปจจบนของ

โรงพยาบาล การเฝาระวงขณะทผปวยไดรบยาเคมบำบดอยางตอเนองสมำเสมอ และแกไขดแลอยางเหมาะสมรวดเรว

เมอเกด mild HSRs จะลดชวยผลกระทบของการเกด HSRs ชนดรนแรงได และการดำเนนการตอไปควรมการตด

ตามประเมนระบบการดแลผปวยในกลมนอยางตอเนอง รวมทงเฝาระวงอยางใกลชดในผปวยทมปจจยเสยงจากการเกด

mild HSRs ในรอบของ การรกษากอน

บทเรยนทไดรบ  :  การประสานความรวมมอของทมสหสาขาวชาชพทเกยวของ คอปจจยสำคญของการพฒนา

กระบวนการดแลผปวย การเฝาระวง และประเมนระบบการดแล ชวยใหเกดการปรบปรง และพฒนาการดแลไดอยาง

มประสทธภาพ แตควรมการปรบแนวทางการดแลตามสถานการณและองคความรใหม เชน มรายงานพบวาการเกด

HSRs มความแตกตางกนในตวยาเคมบำบดชนดเดยวกน ทมา จากตางบรษทยา

ปจจยแหงความสำเรจ  : งานวจยไดรบความรวมมอจากผเกยวของในการปฏบตงานในหนางานโดยตรงทงทมแพทย

พยาบาลและเภสชกรในการตดตามประเมนและปรบแนวทางการดแลผปวย ชวยใหการพฒนาระบบการดแลผปวย

กลมนมความตอเนอง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร/สถาบนทใหทน :  -

เอกสารอางอง

1. Gottieb GR., Bordoni, R.E., Lawhead, R.A. Feinberg, B.A . Successful Outpatient Desensitization of Cancer

Patients With Hypersensitivity Reactions to Chemotherapy. Commun Oncol 2010 Oct 01;7(10): 452-7.

2. Lee C, Gianos M. Klaustermeyer WB. Diagnosis and management of hypersensitivity reactions related to

common cancer chemotherapy agents. Ann Allergy Asthma Immunol 2009; 102(2): 179-87.

*180*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 3: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*181*

ประสทธผลของการใชแนวปฏบตการพยาบาลทางคลนกตอภาวะเยอบชองปากอกเสบในผปวยมะเรงศรษะและคอทไดรบรงสรกษา และ/หรอเคมบำบด

สจรา ฟงเฟอง

กลมภารกจบรการวชาการ โรงพยาบาลมะเรงลพบร

ทมาและความสำคญของปญหา  :  จากขอมลสถตของโรงพยาบาลมะเรงลพบร พบวาผปวยมะเรงศรษะและคอพบ

เปนอนดบ 1 คดเปนรอยละ 28.9 29.8 และ 27.8 ตามลำดบ ของมะเรงในเพศชาย และพบเปนอนดบ 3 คดเปนรอยละ

9.6 8.4 และ 7.3 ตามลำดบ ของมะเรงในเพศหญง1 ภาวะเยอบชองปากอกเสบคอภาวะแทรกซอนทพบไดบอยใน

ผปวยมะเรงมะเรงศรษะและคอทไดรบการรกษาดวยรงสและ/หรอเคมบำบด2 สอดคลองกบขอมลของการคนหาปญหา

ทางคลนกของโรงพยาบาลมะเรง ลพบรพบวาอบตการณภาวะเยอบชองปากอกเสบในผปวยมะเรงศรษะและคอทไดร

บรงสรกษาและ/หรอเคมบำบด โดยพบวาในผปวยมะเรงศรษะและคอจำนวน 73 ราย ในสปดาหท 6-7 ของการฉายรงส

มระดบความรนแรง/เกรด(grade)ของภาวะเยอบชองปากอกเสบ เกรด 2 พบ รอยละ 34.2 และเกรด 3 พบรอยละ 19.2

ทำใหผปวยตองไดรบการรกษาเพมขนเพอแกไขภาวะแทรกซอนทเกดขน และผปวยบางรายตองเลอนระยะเวลาของก

ารรกษาออกไป ทำใหการรกษาไมตอเนอง สงผลตอระยะวนนอน ในโรงพยาบาล และคาใชจายในการรกษาพยาบาล

ทเพมสงขน

จากเหตผลดงกลาวขางตน กลมภารกจบรการวชาการโรงพยาบาลมะเรงลพบรจงสนใจทจะการพฒนา

แนวทางปฏบตการพยาบาลทางคลนก ในการปองกนและจดการภาวะเยอบชองปากอกเสบในผปวยมะเรงศรษะและ

คอทไดรบรงสรกษา และ/หรอเคมบำบด โดยมหลกฐานเชงประจกษเปนพนฐานในการกำหนดแนวทางปฏบต เพอ

เพมประสทธภาพของการดแลผปวย โดยทางทมคาดหวงวา แนวทาง ปฏบตการพยาบาลทางคลนกนจะชวยลดอตรา

และ/หรอระดบความรนแรงของการเกดภาวะเยอบชองปากอกเสบในผปวยมะเรงศรษะและคอทไดรบรงสรกษาและ/

หรอเคมบำบดได

วตถประสงคของการศกษา  : เพอเปรยบเทยบระดบความรนแรงของภาวะเยอบชองปากอกเสบในผปวยมะเรง

ศรษะและคอทไดรบรงสรกษา และ/หรอเคมบำบดกอนและหลงพฒนาแนวปฏบต และความคดเหนของพยาบาล

ตอการใชแนวปฏบต

ระเบยบวธวจย  : การศกษาใชแนวคดตามกรอบการนำหลกฐานเชงประจกษมาใชในการปรบปรงคณภาพการรกษา

พยาบาล โดยตรวจสอบความตรงเชงเนอหา (Content Validity) ของแนวปฏบตโดยผทรงคณวฒ จำนวน 5 ทาน

นำมาปรบแกตามคำแนะนำ นำไปทดลองใชกบผปวยทมความคลายคลงกบกลมตวอยาง โดยกลมตวอยางม 2

กลมคอผปวยมะเรงศรษะและคอทไดรบรงสรกษา และ/หรอเคมบำบดในหอผปวยใน ชวงเดอน สงหาคม พ.ศ. 2555

พฤษภาคม พ.ศ. 2556 เปนกลมผปวยกอนใชแนวปฏบต 73 ราย หลงใชแนวปฏบต 93 ราย ทมคณลกษณะใกลเคยง

กน และกลมตวอยางทเปนผใชแนวปฏบต เปนพยาบาลวชาชพ 48 ราย เครองมอทใชในการวจยน ประกอบดวย 3

สวนคอ สวนท 1 แบบบนทกขอมลพนฐานของผปวย ประกอบดวย 1. แบบบนทกขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย

2. แบบบนทกขอมลเกยวกบความเจบปวยและการรกษา ไดแก การวนจฉยโรค ระยะความรนแรงของโรค ปรมาณ

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 4: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

รงสรกษาทไดรบ ชนดของยาเคมบำบดทไดรบ สปดาหของการไดรบรงสรกษาและครงทของการไดรบเคมบำบด

สวนท 2 เปนแบบประเมนระดบความรนแรงของภาวะเยอบชองปากอกเสบโดยใชเกณฑของ Radiation therapy

oncology group (RTOG) แบงเปน 5 ระดบ 0 - 4 และสวนท 3 แบบประเมนความคดเหนของพยาบาลตอการใช

แนวปฏบต 5 ประเดน ในเรองความสะดวกในการใชแนวปฏบต เนอหาชดเจนเขาใจงาย มประโยชนตอหนวยงาน

สามารถนำไปปฏบตไดจรง และพงพอใจในการใชแนวปฏบต ใชเกณฑแบบมาตราสวนประมาณคา (Rating scale) 5

ระดบ ตามแบบ ของลเครท (Likert Scales) จากนอยทสด-มากทสด

ผลการศกษา  : ผลการวจยพบวาระดบความรนแรงของการเกดภาวะเยอบชองปากอกเสบหลงใชแนวปฏบตนอยกวา

กอนใชแนวปฏบตอยางมนยสำคญทางสถต (p = .018) และระดบความรนแรงเฉลยกอนการใชแนวปฏบต และหลงใช

แนวปฏบตอยท 2.78 (SD = .854) และ 2.31 (SD = .859) ตามลำดบ โดยพบเกรด 3 นอยกวาในกลมหลงใชแนว

ปฏบต (23.3% กบ 8.6 %) ในสปดาหสดทายของการ ฉายรงส ในดานความคดเหนของพยาบาลตอการใชแนว

ปฏบตในเรองความสะดวกในการใชแนวปฏบตเนอหาชดเจนเขาใจงาย มประโยชนตอหนวยงานสามารถนำไปปฏบต

ไดจรง และพงพอใจในการใชแนวปฏบต ผลการประเมนคะแนนเฉลยเทากบ 4.25 (SD = .438) 4.25 (SD = .438)

4.21 (SD = .41) 4.29 (SD 459) และ 4.31 (SD = .468) ตามลำดบการนำผลการวจยไปใชประโยชนในงานประจำ

: แนวปฏบตการพยาบาลนมความเหมาะสมในการจะนำมาใชพฒนาการดแลผปวยผปวยมะเรงศรษะและคอทไดรบรง

สรกษา และ/หรอเคมบำบดได แตควรมการยกระดบหลกฐานเชงประจกษททนสมย เหมาะสมกบบรบทของหนวยงาน

และมการตดตามประเมนแนวปฏบต และผลลพธอยางตอเนอง เพมประเดนของการตดตามคณภาพชวตของผปวยใน

เพอความครอบคลมผลลพธในองครวมบทเรยนทไดรบ : การประเมนระบบการดแลอยางตอเนอง และการนำแนวทาง

ปฏบตการพยาบาลทางคลนกมาใชในพฒนาการดแลผปวย ชวยลดภาวะแทรกซอนจากการรกษาไดอยางมประสทธภาพ

แตควรมการปรบใชใหเขากบบรบทของหนวยงานโดยรปแบบการประเมนควรใชแนวทางเดยวกนในสหสาขาวชาชพ

ทเกยวของ จงจะสามารถใชไดในสถานการณจรงและเพมประเดนการดแลดานโภชนาการใหเหมาะสมกบสภาพรางกาย

ผปวย

ปจจยแหงความสำเรจ : ไดรบความรวมมอจากพยาบาลผปฏบตในการนำแนวปฏบตการพยาบาลมาใชอยางตอเนอง

และไดรบความคดเหนจากผทรงคณวฒ/ผเชยวชาญในการปรบแกแนวทางปฏบตใหครอบคลม และเหมาะสม รวมทง

แนวปฏบตนำมาปรบใชไดงายและเหมาะสมกบบรบทของหนวยงาน

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร/สถาบนทใหทน :  -

เอกสารอางอง

โรงพยาบาลมะเรงลพบร. สถตโรคมะเรง โรงพยาบาลมะเรงลพบร ป 2552-2554. 1.

Rose-Ped AM, Bellm LA, Epstein JB, Trotti A, Gwede C, Fuchs HJ. Complications of Radiation Therapy for 2.

Head and Neck Cancers. The Patient’s Perspective. Cancer Nurs 2002;25:461-7.

*182*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 5: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*183*

การศกษาผลของโปรแกรมทนตสขศกษาทมตอพฤตกรรมการรบรการทางทนตกรรมในเดกกอนวยเรยน

จราพร บญสนต, สวภทร คำโตนด

กลมงานทนตกรรม โรงพยาบาลสามโก จงหวดอางทอง

ความสำคญของปญหา  :  เนองจากในการใหบรการทางทนตกรรมในเดกกอนวยเรยนนนมกพบปญหาในการให

บรการเนองจากเดกสวนใหญจะมปฏกรยาตอตานในการรบบรการทางทนตกรรม ซงแสดงออกโดยการไมยอมใหความ

รวมมอ ซงจากการเกบขอมลการใหบรการทางทนตกรรมแกเดกกอนวยเรยนระหวางเดอนกรกฎาคม ถง ตลาคม 2555

พบวาเดกกอนวยเรยนสามารถรบบรการทางทนตกรรมสำเรจเพยงรอยละ 48.97 และเดกทสามารถรบบรการทนตกรรม

ไดสำเรจนนตองใชเวลาคอนขางนาน การปฏบตงานเปนไปดวยความลำบาก ตองสญเสยทรพยากรมากกวาการให

บรการทไดรบความรวมมอ ดงนนเพอใหการบรการทางทนตกรรมในเดกกอนวยเรยนประสบความสำเรจมากขน จำเปน

ตองสรางความเชอมนแกเดกวาตนเองสามารถใหความรวมมอตอการรบบรการทางทนตกรรมได โดยสรางใหเกด

ประสบการณในการรบบรการทางทนตกรรมทประสบความสำเรจดวยตนเอง มกจกรรมใหเดกกอนวยเรยนไดมการ

เรยนรเกยวกบสถานท เครองมอ และทนตบคลากร ซงหากเดกกอนวยเรยนมโอกาสไดรบบรการทางทนตกรรมดวย

วธการคอยเปนคอยไป และไดเหนตวแบบรบบรการทนตกรรมสำเรจ จะทำใหเดกกอนวยเรยนมความเชอมน และ

สามารถใหความรวมมอตอการรบบรการทางทนตกรรมในครงตอไป

วตถประสงค  :  เพอศกษาผลของโปรแกรมทนตสขศกษาทมผลตอพฤตกรรมการมารบบรการทางทนตกรรมของเดก

กอนวยเรยน ในประเดนพฤตกรรมตอไปน

- สามารถเขารบบรการทางทนตกรรมไดโดยลำพง

- สามารถนงบนยนตทำฟนได

- สามารถอาปาก ขดฟนได

- สามรถเคลอบฟลออไรดได

ระเบยบวธวจย  : การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง (Quasi-Experimental Research) หนงกลมวดผล สองครง

รวบรวมขอมลตามตวแปรกอนและหลงการทดลอง

เครองมอทใชในงานวจย

- โปรแกรมทนตสขศกษาทสรางขน ประกอบดวย กจกรรมการเรยนรทศนศกษาในคลนกทนตกรรม

การเรยนรเกยวกบอปกรณตางๆ ไดแก เกาอทนตกรรม หลอดดดนำลาย หวยางขดฟน ผงขดฟ แผนยางกดเคลอบ

ฟลออไรด สารฟลออไรดรสตางๆ นาฬกาทราย และการดตวแบบในการ เคลอบฟลออไรด

- สอทนตสขศกษาหนมอเลาเรองเกยวกบการเคลอบฟลออไรด

- ชดนทานทนตสขศกษาเรองหนนดไปหาหมอฟน สำนกทนตสาธารณสข กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข

- วดทศนหนมอเพอสขภาพชองปาก คณะทนตแพทยศาสตรมหาวทยาลยมหดล

- เพลงทนตสขภาพสำหรบเดกวยเรยน และวยกอนเรยน สำนกทนตสาธารณสข กรมอนามย กระทรวง

สาธารณสข

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 6: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

เครองมอในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก แบบประเมนพฤตกรรมการมารบบรการทางทนตกรรมของเดกกอน

วยเรยน

กลมตวอยาง เดกกอนวยเรยนทศกษาอยในศนยพฒนาเดกเลก อำเภอสามโก จงหวดอางทอง ในชวงเดอน

ธนวาคม 2555 ถง เมษายน 2556 การเลอกกลมตวอยาง จากการสมโดยวธจบสลากศนยพฒนาเดกเลก 2 ศนย

จำนวน 47 คน

การวเคราะหขอมล โดยใช t-test parired t-test Willcoxon Signed Rank Test

ผลการศกษา  :  พบวา เมอเปรยบเทยบความแตกตางของคาคะแนนเฉลยการรบรความสามารถในการรบบรการทาง

ทนตกรรมของเดกกอนวยเรยนกอนและหลงการทดลอง พบวา หลงการทดลองคะแนนเฉลยของการรบรความสามารถ

ในการเขาหองทนตกรรมไดโดยลำพง คะแนนเฉลยของความสามารถนงเกาอทนตกรรม คะแนนเฉลยของการอาปาก-

ขดฟน และคะแนนเฉลยรบบรการเคลอบฟลออไรดได เพมมากขนกวากอนการทดลองอยางมนยสำคญทางสถต

(p-value<0.001)

การนำผลการวจยไปใชประโยชนในงานประจำ  : เมอนำโปรแกรมทนตสขศกษามาใชกบเดกกอนวยเรยนพบวา

เดกใหความรวมมอในการรบบรการทางทนตกรรมดขนโดยใชระยะเวลาในการใหบรการลดลง ใหบรการทนตกรรม

สำเรจมากขน ทนตบคลากรใหบรการทนตกรรมไดสะดวกขน ลดความเสยงตอการเกดอบตเหตจากการทำงาน และ

ประหยดทรพยากร

บทเรยนทไดรบ :

1. การใหเดกกอนวยเรยนไดเขามาเรยนรการทำงานของอปกรณและเครองมอทางทนตกรรมในหองทนตกรรม

ดวยตนเอง ทำใหเดกเกดการเรยนร เขาใจการทำงานของอปกรณและเครองมอทางทนตกรรมมากขน และเมอได

ลองรบบรการทนตกรรมจนประสพความสำเรจทำใหเดกกอนวยเรยนเกดความเชอมนวาตนเองสามารถรบบรการทาง

ทนตกรรมได สงผลใหเดกกอนวยเรยนใหความรวมมอในการรบบรการทนตกรรมมากขน

2. การนำตวแบบทมความใกลเคยงกบกลมตวอยางมาใชในการดำเนนกจกรรมจะชวยใหกลมตวอยางมความ

มนใจในการเลยนแบบพฤตกรรมตามทตวแบบปฏบตใหเหน

ปจจยแหงความสำเรจ : การทำงานเปนทม

การสนบสนนทไดรบ  : ไดรบงบประมาณสนบสนนจากงาน R2R สำนกงานสาธารณสขจงหวด อางทอง

*184*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 7: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*185*

ศกษาผลของการนวดไทยแบบราชสำนกรวมกบการประคบสมนไพรตออาการปวดหลงในหญงหลงคลอด โรงพยาบาลโก จงหวดอางทอง

นตยา บำรงเวช, พรเพญ โพธเจรญ,สนย เกตวงษ

โรงพยาบาลสามโก จงหวดอางทอง

ทมาและความสำคญของปญหา  : หญงหลงคลอดปกตระยะแรกมกมอาการปวดกลามเนอหลงกระเบนเหนบ

สะโพกและตนขา เนองจากในชวงระหวางการคลอดปกตจะเกดอาการเกรง การขยายตวและการหดตวของกลามเนอ

การรกษาของแพทยแผนปจจบน จะใชวธการรกษาโดยการฉดยาแกปวดและการกนยาแกปวด นอกจากนการนวด

เปนวธหนงทจะชวยกระตนการไหลเวยนเลอดใหดขนและยงชวยบรรเทาอาการปวดเมอยตามสวนตางๆ ของรางกาย

ได เชน ปวดหลง ปวดกระเบนเหนบปวด สะโพกและขา ปจจบนระบบบรการสาธารณสขของประเทศมการพฒนา

และสงเสรมการนำความรทางดานการแพทยแผนไทยเขาสระบบบรการมากขน มการผสมผสานศาสตรการแพทย

แผนไทยกบแผนปจจบนในการดแลรกษาผปวย การปองกนการฟนฟสภาพ รวมทงการสงเสรมสขภาพ การนวดไทย

แบบราชสำนกรวมกบประคบสมนไพร การกดจดสญญาณสามารถบงคบเลอดความรอนพลงประสาทไปยงสวนตาง ๆ

ของรางกายมผลตอการไหลเวยนเลอดนำเหลองระบบประสาทใหทำงานดขนกลามเนอคลายตวลงอาการปวดกลดลง

ซงเปนอกทางเลอกหนงในการบรรเทาอาการปวดหลงในกลมหญงหลงคลอดปกตในระยะแรกเปนการรกษาแบบองครวม

เปนการรกษาทงดานรางกาย จตใจ และสงคม สงผลใหผปวยลดการใชยาแกปวด

วตถประสงคของการศกษา :

1. เพอศกษาผลของการนวดไทยแบบราชสำนกรวมกบการประคบสมนไพรในหญงหลงคลอดทมอาการปวด

หลงระยะแรก

2. เพอเปรยบเทยบผลการนวดไทยแบบราชสำนกรวมกบการประคบสมนไพรในหญงหลงคลอดทมอาการ

ปวดหลงระยะแรก กอนการนวดและหลงการนวด

ระเบยบวธวจย : การศกษากงทดลอง (quasi experimental research) มวตถประสงคเพอเปรยบเทยบอาการปวดกลาม

เนอหลง กอนและหลงนวดแบบราชสำนกรวมกบการประคบสมนไพร กลมตวอยางคอหญงหลงคลอดปกต ทตกผปวยใน

โรงพยาบาลสามโก อำเภอสามโก จงหวดอางทอง ในระหวางเดอน ตลาคม 2555 ถงเดอน กนยายน 2556 จำนวน

30 คน เลอกกลมตวอยางแบบเจาะจงตามคณสมบตทกำหนด คอหญงหลงคลอดทมอาการปวดกลามเนอหลง

ตรงตำแหนงสญญาณ 1-3 หลง ทไดรบการนวดจากผศกษาตามสตรราชสำนก และประเมนระดบอาการปวดกลามเนอ

หลง ระหวางกอนและหลงนวด ทง 3 ครง โดยใชมาตรวดความรสกปวด Pain Scale 0-10 โดยใหผปวยเปนผประเมน

ความรสกปวดดวยตนเอง วเคราะหขอมลทวไปดวยคาเฉลย ( X ) และสวนเบยงเบนมาตรฐาน (S.D.) และวเคราะห

ขอมลระดบอาการปวดกลามเนอหลงระหวางกอนและหลงนวดโดยการใชสถต paired t-test

ผลการศกษา  :  ผลการศกษาพบวา คาเฉลยระดบความรสกปวดกลามเนอหลงของหญงหลงคลอดปกต หลงไดรบการ

นวดแบบราชสำนกรวมกบประคบสมนไพร ในการนวดครงท 1 การนวดครงท 2 และการนวดครงท 3 อาการปวดกลาม

เนอหลงลดลงอยางมนยสำคญทางสถต ( p-value < 0.05 )

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 8: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

การนำผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำ  :  ไดรปแบบการดแลหญงหลงคลอดปกตระยะแรกทมอาการปว

ดหลงโดยใชการนวดไทยแบบราชสำนกรวมกบการประคบสมนไพร ในการบรรเทาอาการปวดหลงแทนการฉดยาและ

กนยาแกปวด

บทเรยนทไดรบ : การนวดไทยแบบราชสำนกรวมกบการประคบสมนไพร สามารถลดอาการปวดหลงในหญงหลงคลอด

ปกตได ผปวยมความพงพอใจ สามารถนงใหนมลกไดอยางสบายขนไมปวดหลง

ปจจยแหงความสำเรจ : ความรบผดชอบของเจาหนาท ทมงานตามงานทไดรบมอบหมาย

การสนบสนนทไดรบ : เงนบำรงโรงพยาบาลสามโก จงหวดอางทอง

*186*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 9: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*187*

ผลของโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรมของผมภาวะอวนลงพงของเครอขายสขภาพอำเภอไชโย

เกศสดา เหมทานนท และคณะฯ

เครอขายบรการสขภาพอำเภอไชโย สำนกงานสาธารณสขอำเภอไชโย จงหวดอางทอง

ทมาและความสำคญของปญหาในการศกษา  :  ภาวะอวนลงพงเปนปจจยเสยงตอการโรคอมพฤกษอมพาต และ

โรคหวใจ ผทมภาวะอวนลงพงมโอกาสเกดโรคไดมากกวาคนปกต ๒ - ๔ เทา นอกจากนยงพบวา รอบเอวทเพมขนทกๆ

๕ เซนตเมตร จะเพมโอกาสเกดโรคเบาหวาน ๓ - ๕ เทา คนทมนำหนกเกนตงแต ๑๓ กโลกรมขนไป มถงรอยละ ๓๐

ทมปญหาความดนโลหตสง คนอวนรอยละ ๓๐ - ๔๐ มอาการขอกระดกเสอมเรวกวาปกตและเสยงตอการเปน

โรคเกาท (สำนกงานนโยบายและยทธศาสตร. ๒๕๕๔) จากการศกษาของสำนกงานนโยบายและยทธศาสตร (๒๕๕๔)

พบวาการลด นำหนกลงไดเพยง รอยละ ๕ - ๑๐ ของนำหนกตว จะสามารถลดความเสยงทเปนโรคมะเรง โรคหวใจ

และหลอดเลอด อตราการเสยชวต รอยละ ๓๗, ๙ และ ๔๔ ตามลำดบ

จากผลการดำเนนงานคนอางทองไรพง ป ๒๕๕๕ ของเครอขายบรการสขภาพอำเภอไชโย ป พ.ศ. ๒๕๕๒ -

๒๕๕๓ มประชาชนอาย ๑๕ ปขนทรอบเอวเกน รอยละ ๒๑.๖๕ และ ๒๑.๐๕ ตามลำดบ ในอำเภอไชโย ปพ.ศ. ๒๕๕๒ -

๒๕๕๓ มประชาชนอาย ๑๕ ปขนทรอบเอวเกน รอยละ ๒๔.๖๒ และ ๒๗.๕๐ ตามลำดบ เมอแยกเปนเพศหญงเพศชาย

ในป ๒๕๕๓ พบประชากรชายมรอบเอวเกน รอยละ ๒๓.๖๗ และประชากรหญงอาย ๑๕ ปขนไปมรอบเอวเกน รอยละ

๓๐.๙๔ (สำนกงานสาธารณสขอำเภอไชโย. 2555) ซงไมผานเกณฑการประเมนชมชนสรางสขภาพดวถชวตไทยท

กำหนดไว ประชากรชายมรอบเอวเกนไมเกนรอยละ ๑๐ และประชากรหญง มรอบเอวเกนไมเกนรอยละ ๓๐ (คมอ

การดำเนนงานชมชนสขภาพดวถชวตไทย. ๒๕๕๕)

การทประชาชนทมภาวะเสยงจะปรบเปลยนพฤตกรรมในการดแลสขภาพของตนเองนนปจจยหนงทสำคญคอ

การเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรม ซงสอดคลองกบผลการศกษาของราศคนธสาร (๒๕๔๘) พบวาการใช

กระบวนการสรางพลงมผลตอการเปลยนแปลงพฤตกรมการบรโภคการออก กำลงกาย และมผลตอการลดระดบนำตาล

ในเลอด จงนำไปสการศกษาเพอพฒนาโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรมของผมภาวะอวนลงพง

เพอใหผมภาวะอวนลงพงมพฤตกรรมสขภาพทเหมาะสม สามารถลดความเสยงตอการเกดโรคเรอรง และนำไปใชใน

การวางแผน ปรบปรง รปแบบการปรบเปลยนพฤตกรรมของเครอขายอำเภอไชโย

วตถประสงคของการศกษา :

1. เพอศกษาโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรมทเหมาะสมของผมภาวะอวนลงพง

2. เพอศกษาประสทธผลของโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรมของผมภาวะอวนลงพง

ระเบยบวธวจย Research Design :

การศกษาโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรมของผมภาวะอวนลงพงเครองมอทใชคอประเดน

คำถาม เกบขอมลโดยวธการ focus group

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 10: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*188*

การศกษาประสทธผลของโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรมของผมภาวะอวนลงพง โดย

ใชคาเฉลย สวนเบยงเบนและ Pair t-test เพอเปรยบเทยบ พฤตกรรมสขภาพ นำหนก รอบเอว และ BMI กอนและ

หลงเขารวมโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรม

ผลการศกษา  : จากการเชญประชมเจาหนาทสาธารณสขผรบผดชอบงาน และผเขารวมการปรบเปลยน พฤตกรรม

ปงบประมาณ ๒๕๕๕ ทงหมดจำนวน ๒๒ คน เพอการศกษาโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรม

ของผมภาวะอวนลงพง สรปไดวาลกษณะโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรมของผมภาวะอวนลงพง

โดยลกษณะโปรแกรมจะเนนใหผปวยเปนศนยกลางและใหเรยนรดวยตนเอง ฝกทกษะในการวเคราะหปญหา วเคราะห

สาเหต และหาวธการปรบเปลยนพฤตกรรมทจะแกไขปญหา อปสรรค จนบรรลเปาหมายสขภาพทตนเองปองกน

หลงจากไดดำเนนการโปรแกรมการเสรมพลงในการปรบเปลยนพฤตกรรมของผมภาวะอวนลงพงพบวา พฤตกรรม

สขภาพดานการบรโภค อาหาร การออกกำลงกาย การผอนคลายความเครยด การสบบหร และการดมสรา มการ

เปลยนแปลงในทางทดขน สงผลใหนำหนก และคา BMI ลดลง รอยละ ๘๘ และ ๘๖ ตามลำดบ

การนำผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำ :

๑. เครอขายบรการสขภาพอำเภอไชโยสามารถนำผลการวจยไปใชวางงแผน ปรบปรง โปรแกรมปรบเปลยน

พฤตกรรมเพอลดภาวะเสยงตอการเกดโรคเรอรง

๒. ทำใหเกดบคคลตนแบบในการปรบเปลยนพฤตกรรม เพอเปนแรงบนดาลใจใหบคคลอนปฏบตตาม

ปจจยแหงความสำเรจ :

๑. กลมตวอยางทเขารวมโปรแกรมคอ กลมผนำชมชน อาสาสมครสาธารณสข และเจาหนาท สาธารณสข

ซงเปนผนำและแกนนำสขภาพ จำเปนตองมการปรบเปลยนพฤตกรรมและเปนแบบอยาง ทดแกคนในชมชน

๒. การมสวนรวมในการกำหนดปญหา และคนหาแนวทางทำใหเกดการยอมรบและนำไปสการปฏบตได

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร/สถาบนทใหทน  :  ไดรบงบประมาณจากเครอขายบรการ

สขภาพอำเภอไชโย

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 11: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*189*

ผลสมฤทธของการใชโปรแกรมปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมรวมกบการนวดกดจดสะทอนเทาเพอการรกษาผปวยตดบหร

*ปญชลย ฐตวงศวภาส, **กมลวรรณ เลยงถนอม

กลมงานจตเวช โรงพยาบาลบานหม จงหวดสระบร*,

กลมงานแพทยแผนไทย โรงพยาบาลบานหม จงหวดสระบร**

ทมาและความสำคญของปญหาในการศกษา  :  ประชากรโลก 6 ลานคนเสยชวตดวยโรคทเกยวของกบบหร ผท

สบบหรจด มโอกาสเสยชวตดวยโรคมะเรงมากกวาผทไมสบบหร 20 เทา ใน 20 ปขางหนา จากการสำรวจอตราการ

บรโภคของประชากรไทยจะลดลงชวง 18 ปทผานมา นบตงแต พ.ศ.2534 - พ.ศ.2552 ยงมผเสพถ 10.91 ลานคน

ซงหมายถงวาประเทศไทยจำเปนตองคดถงระบบการเลกบหรอยางจรงจง องคการอนามยโลกไดกำหนดใหการตดบหร

(Tobacco Dependence) เปนโรคเรอรงเปนๆ หายๆ คลายกบโลกทางกายอนๆ เชน เบาหวาน ความดนโลหตสง การ

ดแลรกษาโรคตดบหรจงเปนหนาทสำคญของบคลากรสาธารณสข ปจจบนการดแลสขภาพดวยศาสตรของไทยและ

การแพทยทางเลอก เนองจากโรงพยาบาลบานหม จ.ลพบร ประกาศเปนโรงพยาบาลปลอดบหร 100% ในปพ.ศ.

2545 และเปนสมาชกคลนกฟาใส ตงแตพ.ศ.2556 จากขอมลผมารบบรการคลนกฟาใสมผเขามารบบรการ 142 คน

จากการตดตามผล 3 เดอน และ 6 เดอน โรงพยาบาลบานหม เลงเหนความสำคญ จงไดนำกจกรรมทไดอบรมเรอง

การดแลผตดบหรดวยการแพทยแผนไทย และการแพทยทางเลอกของเครอขายวชาชพสขภาพเพอสงคมไทยปลอดบหร

เมอวนท 5-6 มถนายน 2555 ดวยการบรณาการการใชแพทยทางเลอกโดยนวดกดจดสะทอนเทารวมกบการใช

โปรแกรมปรบเปลยนความคดและพฤตกรรม เพอประยกตใชรวมกนในการดแลผปวยตดบหร เพอเสรมประสทธภาพ

และชวยลดคาใชจายในการจดซอยา ดแลรกษาอยางถกตองและเปนระบบ พรอมมการตดตามประเมนผลและตดตาม

อาการเปนระยะๆ เชนเดยวกบโรคเรอรงอนๆ

วตถประสงคในการศกษา :

1. เพอศกษาผลสมฤทธของการใชโปรแกรมปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมรวมกบการนวดกดจดสะทอน

เทาเพอการรกษาผปวยตดบหร

2. ไดแนวทางใหมในการดแลผปวยตดบหรทมประสทธภาพและไมมคาใชจายในการบำบดผปวยตดบหร

ระเบยบวธวจย :

1. เมอผปวยสมครใจเขาโปรแกรม ผบำบดเรมตนสรางสมพนธภาพทด

2. ประเมนความตองการและความคาดหวงของผปวยตอการบำบดรกษา

3. ผบำบดใหขอมลเกยวกบแนวทางการบำบดรกษา โดยชแจงวตถประสงค ขนตอน วธการ ระยะเวลา

ขอมลทวไปและขอมลการสบบหร และประโยชนจากการไดรบการบำบด

4. ผบำบดขอตรวจวดระดบกาซในลมหายใจ โดยใหเปาลมเขาเครองตรวจวดระดบ CO คา CO ตงแต 5

PPM และหรอผตดบหรประเมนจากแบบประเมน FTND คะแนนตงแต 3 คะแนนขนไป

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 12: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*190*

5. ใหการปรกษารายบคคลโดยใชโปรแกรมปรบเปลยนความคดและพฤตกรรม 2 วน/สปดาห โดยเขารบ

การบรการจำนวน 15 ครง กอนไปนวดกดจดสะทอนเทา แตละครงจะมอบหมายการบานใหผปวยกลบไปฝกตอทบาน

6. หลงจากผบำบดไดใชโปรแกรมปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมแลวจะสงตอผตดบหรไปยงหนวยงาน

แพทยแผนไทย

7. ผทำการบำบดจะสงตอไปยงผรวมทำวจยทแพทยแผนไทย โดยผวจยจะแบงกลมผเขารวมวจยเปน 2

กลม ซงผตดบหรมโอกาสไดรบการสมใหอยในกลมใดกลมหนงเทาๆ กนคอ กลมทดลองและกลมควบคม

8. หลงจากเขารบการรกษาครบทง 15 ครงแลว ผบำบดจะตดตามสอบถามอาการและความรสกของผตด

บหร รวมทงขอตรวจระดบกาซในลมหายใจ จำนวน 3 ครง คอภายหลงการรกษา ครงท 1 (1 เดอน, 3 เดอน, 6 เดอน)

ซงเปนการตดตามอาการของผทเขารบการรกษาในคลนกฟาใสตามปรกต

ผลการศกษา  : กลมทดลอง 8 ราย ผลการตดตามภายหลงการรกษาครงท1 เดอน 3 เดอน 6 เดอน ไมสบบหร

กลมควบคม 8 ราย ผลการตดตามภายหลงการรกษาครงท 1 เดอน 3 เดอน 6 เดอน พบวาตดตามทเดอนท 6

พบวาไมสบบหร 1 ราย ยงสบบหรอย 7 ราย

การนำผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำ  : เนองจากการทำการศกษากลมทดลองและควบคมพบวากลม

ทดลองประสบความสำเรจในการเลกบหรมากกวากลมควบคม จงจะนำการใชโปรแกรมปรบเปลยนความคดและ

พฤตกรรมรวมกบการนวดกดจดสะทอนเทาเพอการรกษาผปวยตดบหรโดยใชวธการปฏบตในผปวยโรคตดบหรโดย

ใชโปรแกรมปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมรวมกบการนวดกดจดสะทอนเทาเพอรกษาอาการตดบหรตอไป เพอ

ประสทธภาพในการบำบด

บทเรยนทไดรบ  :  การวจยนไดประสทธผลในการบำบดผปวยตดบหร เปนการลดคาใชจายในการรกษาดวยยาโดย

ประยกตภมปญญาไทยควบคกบการใหโปรแกรมปรบเปลยนความคดและพฤตกรรม

ปจจยแหงความสำเรจ  : การทผตดบหรมแรงจงใจและมวนยในการทำการบานสงผลในความสำเรจ การมาตามนด

15 ครง การทผทเขามารบการบำบด walk in เขามามกประสบความสำเรจในการบำบดการสนบสนนทไดรบจาก

ผบรหารหนวยงาน : แพทยมการคดกรองผทตดบหรคดกรองและสงมาบำบดทคลนกฟาใส

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 13: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*191*

ผลการรกษาโรคหลอดเลอดโปงพองในสมองแตกดวยการผาตดในโรงพยาบาลสระบร

สรเชษฐ ศรแกว

กลมงานศลยกรรม โรงพยาบาลสระบร จงหวดสระบร

ความสำคญและทมาของปญหา

โรคหลอดเลอดโปงพองในสมองแตก เปนโรคทอนตราย หากไมไดรบการรกษาททนทวงท จะมอตราการ

เสยชวตสง ปจจบนการผาตด (Clipping aneurysm) เปนมาตรฐานในการรกษา

วตถประสงค

เพอศกษาผลของการผาตดรกษาโรคหลอดเลอดโปงพองในสมองแตกดวยการผาตดในโรงพยาบาลสระบร

รปแบบการวจย

ศกษาเชงพรรณนา (Descriptive study)

กลมตวอยาง

ผปวยทไดรบการผาตด (Clipping aneurysm) โดย ผวจยทงหมดตงแต ก.ค.53 - ธ.ค.56

วธการวจย

ผปวย จำนวน 60 ราย ไดถก นำมาศกษา โดยทงหมด ไดรบการประเมน อาการทางระบบประสาทกอน

ผาตดดวย Hunt and Hess grading และประเมน ปรมาณและลกษณะเลอดออกในสมอง (subarachnoid hemorrhage)

ดวย Fisher grading โดยหลงผาตด ผปวยทกคนไดรบการรกษาตาม มาตรฐาน ดวยการปองกนภาวะหลอดเลอด

สมองตบ (vasospasm) ไดแก Triple-H therapy, Calcium channel blocking agent ประเมนผล ของการผาตดทระยะเวลา

30 วน ดวย Glasgow outcome scale (GOS)

ตวชวดทสำคญ

ผลการผาตดประเมนจาก Glasgow outcome scale (GOS) โดยกำหนดวาผลการผาตดทไดผลด (favorable

outcome) หมายถง GOS5, 4 ผลการผาตด ไดผลไมด (unfavorable outcome) หมายถง GOS3,2 และเสยชวตหมายถง

GOS1

ผลการวจย

ผปวยทไดรบการผาตด 60 รายเปนเพศชาย 15 ราย (25%), หญง 45 ราย (75% ) มอายระหวาง 31 - 79

ป (mean = 58) กอนผาตด Hunt and Hess grade II 20 ราย, (33.3%) grade III 21 ราย (35 %), grade IV 19 ราย

(31.7%) ลกษณะ subarachnoid hemorrhage ตาม Fisher grading grade I 1 ราย (1.7% ), grade II 9 ราย (15%), grade

III 13 ราย (21.7%), grade IV 37 ราย (61.7%) จากการ ตดตามหลงผาตดท30วนพบวา มผเสยชวต 12 ราย (20%)

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 14: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*192*

ผลการผาตด นาพอใจ (GOS5,4) 30 ราย (50%) ผลการผาตดไมนาพอใจ (GOS3,2) 18 ราย (30% ) ผปวยทเสยชวต

ทกรายกอนผาตด ม Fisher grading IV (100%) และทกรายมภาวะหลอดเลอดสมองตบ (vasospasm) หลงผาตด

(100%) ผปวยทผลการผาตดนาพอใจสวนใหญมFisher gradingกอนผาตดทI-III (19 ราย 63.3%) และ Hunt and Hess

grading II-III 29 ราย (96.6% ) ผปวยทมภาวะหลอดเลอดสมองตบหลงผาตด จะมอตราการเสยชวตสง ถง 33.3%

(12 ราย) และผปวยทม Fisher grade IV (37 ราย)มอตราการเสยชวต 32.4% (12 ราย) ในขณะทไดผลการผาตดด 11

ราย (29.7%)

สรปผลการวจย

ผปวยทไดรบการผาตด Clipping aneurysm 60 ราย มผเสยชวต 12 ราย (20%) มผลการ ผาตดไดผลด

30 ราย (50%) ผลการผาตดไมด 18 ราย (30%) ปจจยทสมพนธกบผลการผาตดไดแก ลกษณะของเลอดทออก

(subarachnoid hemorrhage) และภาวะหลอดเลอดในสมองตบหลงผาตด (post-operative vasospasm)

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 15: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*193*

อตราการรอดชวตของโรคมะเรงเตานมโรงพยาบาลศนยสระบร ป พ.ศ. 2550-2555

สรกจ พรชย

กลมงานศลยกรรมโรงพยาบาลสระบร

ความสำคญ :  มะเรงเตานมเปนมะเรงทพบมากเปนอนดบ 1 ของสตรทวโลก

วตถประสงค  :  เพอศกษาอตรารอดชพโดยรวมและปจจยทมผลตออตรารอดชพโดยรวมในผปวยมะเรงเตานมทไดรบ

การรกษาทโรงพยาบาลสระบร

รปแบบการศกษา : ภาคตดขวางแบบวเคราะห

สถานท : โรงพยาบาลสระบร

วสดและวธการ : สำรวจขอมลจากแฟมประวตผปวยในโรงพยาบาลสระบรตงแตวนท 1 มกราคม พ.ศ. 2550 ถง 31 ธนวาคม พ.ศ. 2555 จำนวน 398 ราย โดยขอมลประกอบดวย เพศ, อาย, ปทวนจฉย, ระยะ, histological types,

histological grades, lymphovascular invasion และ hormone receptor status เพอประเมนอตรารอดชพโดยรวมและปจจย

ทมผลตออตรารอดชพโดยรวมโดยใช Kaplan-Meier method และ log-rank test

ผลการศกษา : ผปวยมะเรงเตานมจำนวน 398 คนทถกคดเลอกเขาการศกษาน เปนผหญง 395 คน (99.3%) และ

ผชาย 3 คน (0.7%) ชวงอายทพบมากทสดคอ 51-60 ป (31.7%), อายเฉลยคอ 52.66 ป. อตรารอดชพโดยรวมคอ

74.9% อตรารอดชพโดยรวมของ stage 0, I, IIA, IIB, IIIA, IIIB, IIIC และ IV คอ 100%, 100%, 95.2%, 94.7%, 76.8%,

58.1%, 45.5% และ 11.9% ตามลำดบ. อตรารอดชพท 5 ปของ stage 0, I, IIA, IIB, IIIA, IIIB, IIIC และ IV คอ 100%,

100%, 94.6%, 92.8%, 74.8%, 47.4%, 35.5% และ 9.1% ตามลำดบ. ปจจยทมผลตออตรารอดชพโดยรวมประกอบด

วย stage, T status, N status, M status, LVI, PR, Her-2 receptor and molecular subtype.

สรป  :  อตรารอดชพโดยรวมของการศกษานไมไดแตกตางจากการศกษาอนๆ ททำในประเทศไทย ดงนนแสดงใหเหนวาการรกษาโรคมะเรงเตานมในโรงพยาบาลสระบรไมไดดอยกวาโรงพยาบาลอนๆ ในประเทศไทย

การนำผลงานวจยไปใชประโยชน  :  สามารถนำขอมลทไดจากการวจยไปพฒนาระบบการดแลรกษาผปวยมะเรง

เตานมทงเชงรกและเชงรบ ในโรงพยาบาลศนยสระบร

บทเรยนทไดรบ : ไดทราบถงจำนวนผปวยทเพมมากขน อตรารอดชพโดยรวม ปจจยทมผลตออตรารอดชพโดยรวมในผปวยมะเรงเตานม

ปจจยแหงความสำเรจ :  1. สามารถตรวจคนเวชระเบยนไดมากกวา รอยละ 90

2. ขอมลมความถกตองแมนยำมากกวา รอยละ 90

3. การวจยนไดเผยแพรและเปนทยอมรบสสากล

การสนบสนนทไดรบ : แผนกศลยกรรมสระบรและคณะกรรมการโรคเตานมโรงพยาบาลสระบรทเปนผใหการสนบสนน

ผนพนธ ทงดานขอมล และกำลงใจ

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 16: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*194*

นกศกษาแพทยชนคลนกกบการใชบรการหองสมด

อมพร อนทรเปยม, สมศร พนธศกดศร, ณฤด ทศนะ

โรงพยาบาลสระบร

ความสำคญและทมาของปญหา : โรงพยาบาลสระบร เปนสถาบนในโครงการรวมมอเพอการผลตแพทยเพมเพอชาว

ชนบท และรบผดชอบการเรยนการสอนนกศกษาแพทยระดบชนคลนก หองสมดของโรงพยาบาลสระบร จงมภารกจ

หลกในการสนบสนนการเรยนการสอน คนควา ตำรา เอกสาร งานวจย ทงนกศกษาแพทยและอาจารยแพทย เพอให

การบรการและจดสรรทรพยากรสารนเทศททนสมยและมประสทธภาพ จงตองศกษาปจจยทเกยวของกบการใชบรการ

หองสมดของนกศกษาแพทยเพอนำมาปรบปรงการบรการและจดหาสารนเทศทเหมาะสมตอไป

วตถประสงค  : เพอศกษาความคดเหนของนกศกษาแพทยทมตอสภาพความเปนจรงดานตวนกศกษา ดานหองสมด

ดานการเรยนการสอน และการใหบรการของหองสมด

1. เพอศกษาปจจยทเกยวของตอการใชบรการหองสมด

วสดและวธการ  :  เปนการศกษาแบบ Descriptive study ประชากรทใชในการศกษาเปนนกศกษาแพทย ชนคลนก

ภาคเรยนท 1 ป การศกษา 2556 ทกคนทศกษาอยโรงพยาบาลสระบร เกบรวบรวมขอมล โดยใชแบบสอบถาม

ผลการศกษา  :  นกศกษาแพทยชนคลนกรอยละ 54.5 เปนเพศหญง รอยละ 39.0 เปนนกศกษาแพทยชนปท 5

การใชบรการหองสมดสวนมากใชบรการ 1-2 ครงตอสปดาห โดยชวงเวลาทเขาใชบรการมากทสดคอ วนจนทร-วนศกร

เวลา 16.30 - 20.00 น.สารนเทศทเลอกใชมากทสดคอ ตำราภาษาไทย และตำราภาษาตางประเทศ สำหรบความคด

เหนทมตอสภาพความเปนจรงพบวา นกศกษาแพทยตองการใหหองสมดเปดใหบรการนานขน และรสกดทหองสมด

อยอาคารเดยวกบหอพก นกศกษาแพทยจะมเวลาเขาหองสมดนอยลงหากตองขนปฏบตงานทหอผปวย นกศกษา

พงพอใจตอการใหบรการทเทาเทยมกน ไมเลอกปฏบตของเขาหนาทหองสมด และพอใจกบปรมาณเครองคอมพวเตอร

ทมเพยงพอตอการสบคนขอมล

สรป  :  หองสมดของโรงพยาบาลสระบรตงอยในสถานททเหมาะสม มเทคโนโลยเพยงพอตอการใหบรการ แตอาจ

ตองขยายเวลาการเปดใหบรการเนองจากนกศกษาแพทยมภาระกจทตองปฏบตงานตรวจรกษาผปวยทงในเวลาราชการ

และนอกเวลาราชการ นอกเหนอจากการเรยนการสอนในหองเรยน

คำสำคญ : นกศกษาแพทย, การใชบรการหองสมด

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 17: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*195*

ประสทธผลของวธการกำจดอากาศในชดใหสารนำทางหลอดเลอดดำโดยใชระบบเปด และระบบปด

พรปวณ ธนเศรษฐชชน*, ศรธร ยงเรงเรง **

*โรงพยาบาลสระบร

** วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสระบร

ทมา  และความสำคญของปญหาในการศกษา  :  การใหยา สารนำ สารอาหารทางหลอดเลอดดำเปน สงจำเปน

ทผปวยจะตองไดรบใหครบถวน ถกตองตามแผนการรกษา แตเนองจากภาระงานทคอนขางมาก จงมโอกาสพบสาร

นำหมดไปจากขวดกอนเวลาตอขวดใหม พบปญหา มอากาศไหลเขาไปในสายยางของชดใหสารนำปรมาตรคอนขาง

มากพยาบาลสวนใหญใชวธกำจดอากาศออกดวยระบบเปด ซงเปนวธดงเดมทเคยปฏบตสบตอกนมา แตจดเปนวธ

ทมความยงยาก ซบซอน เสยเวลา สนเปลองทรพยากร และเสยงตอการตดเชอขณะกำจดอากาศ ดงนนผวจยจงค

ดคนวธปฏบตแบบใหม พบวา ระบบปด เปนอกวธการหนงทสามารถชวยแกปญหาดงกลาวได แตยงไมพบหลกฐาน

อางองเชงประจกษ วตถประสงคของการศกษา : เพอเปรยบเทยบระยะเวลา คาใชจาย ความพงพอใจของพยาบาลวชาชพ

ตอการกำจดอากาศในชดใหสารนำดวยระบบเปดและระบบปด และศกษาความเปนไปได ตอการนำระบบปดไปใชใน

การปฏบตงาน

ระเบยบวธวจย  :  เปนการวจยกงทดลองชนด One group pretest posttest design กลมตวอยาง เปนพยาบาล

วชาชพ สาขากมารเวชกรรมจำนวน 30 คน โดยใหผชวยวจยสอน/สาธต วธการกำจดอากาศฯ ดวยระบบปด และ

ใหกลมตวอยางสาธตยอนกลบ 2 ครง และแนะนำวธการกำจดอากาศฯ ดวยระบบเปด อยางถกตองตามหลกปองก

นการตดเชอ แลวใหกลมตวอยางทำการทดลองทง 2 วธ ตามลำดบทจบฉลากได โดยมผชวยวจยสงเกตการใชวสด

อปกรณ จบเวลา และตอบแบบประเมนความ พงพอใจตอการกำจดอากาศฯ ทง 2 ระบบ วเคราะหขอมลดวยการ

แจกแจงความถ รอยละ คาเฉลย คาเบยงเบนมาตรฐาน และ Paired t-test

ผลการศกษา : กลมตวอยางอาย <30 ป รอยละ 33 และอาย >40 ป รอยละ 36.7 มประสบการณการปฏบตงาน

ดานการพยาบาลนอยกวา 5 ปคดเปนรอยละ 33 ปฏบตงาน 6-10 ป คดเปนรอยละ 33 และปฏบตงานมากกวา 15 ป

คดเปนรอยละ 36.7 เคยอบรมการปองกนการตดเชอในโรงพยาบาลในระยะ 3 ป ทกคน จบการศกษาระดบปรญญาตร

หรอเทยบเทาทกคน และเคยอบรมการปองกนการตดเชอ ในโรงพยาบาลในระยะ 3 ป ทกคน พบวากลมตวอยางใช

ระยะเวลาเฉลยในการกำจดปรมาตรอากาศดวยระบบปด นอยกวาระบบเปด 1.5 (SD = .56) นาท (t = 15.84, p <.001) พยาบาล

มคะแนนเฉลยความพงพอใจตอการกำจดอากาศดวยระบบปดมากกวาระบบเปด 2.33 (SD = 2.73) และมความเหนวา

เปนวธปฏบตทมความเปนไปได ในการนำไปใช ในระดบมาก คดเปนรอยละ 56.0 และมากทสดคดเปนรอยละ

32.7

การนำผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำ  : จากการนำงานวจยไปใชพบวา ระบบปด นอกจาก จะชวยลด

ระยะเวลาในการปฏบตงาน และพยาบาลวชาชพมความพงพอใจในการปฏบตแลว ยงพบวามประโยชนในเรองสำคญ

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 18: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*196*

อนๆ ไดแก 1) ชวยลดตนทนคาใชจายของโรงพยาบาล (ระบบเปดใชสำลแอลกอฮอลอยางนอย 2 กอน แตระบบ

ปดไมตองใชสำลแอลกอฮอล) 2) ลดโอกาสเสยงตอการตดเชอขณะกำจดอากาศออกจากชดใหสารนำ และ 3) ชวยลด

การสญเสยปรมาณยา สารนำ สารอาหารทใหทางหลอดเลอดดำในขณะกำจดอากาศ

นำผลงานวจยเสนอตอหวหนากลมการพยาบาลโรงพยาบาลสระบร ไดรบการสนบสนนใหเผยแพรในการประชม

รวมกบหวหนาหอผปวย และสนบสนนใหผปฏบตนำระบบปดไปใชในการกำจดอากาศในชดใหสารนำ โดยเปดโอกาส

ผวจยใหเขาไปสาธตปฏบตใหแกบคลากรทางการพยาบาลระดบปฏบตการทกหอผปวย

บทเรยนทไดรบ : 

1. งานใหมๆ จะเกดได ตองมาจากความใสใจในการคนหาปญหาในสงเดมๆ แลวแสวงหาวธการ ในการ

แกปญหา จะชวยใหสามารถคนพบสงใหมๆ ทดกวาได

2. การไดรบการสนบสนนจากผบรหาร จะทำใหงานทคนพบใหมๆ สามารถลงสผปฏบตไดงาย ปจจยแหงความ

สำเรจ : การไดรบการสนบสนนของศนยวจยของโรงพยาบาลสระบร และการไดรบ กำลงใจจากทปรกษา ทำใหม

พลงใจในการมงมนใหเกดผลสำเรจ เพอใหพยาบาลไดมโอกาสนำวธปฏบตใหมไปใชใหเกดประโยชนในวงกวาง

การสนบสนนทไดรบจากผบรหาร : ไมม

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 19: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*197*

ผลของการใช Surfactant ในทารกแรกเกดกอนกำหนดทเปน Respiratory distress syndrome

ของโรงพยาบาลสระบร

ชนตา พจนพศทธพงศ, พรมนส พนธสจรตไทย

กลมงานกมารเวชกรรม โรงพยาบาลศนยสระบร

Respiratory distress syndrome (RDS) เปนสาเหตททำใหทารกแรกเกดกอนกำหนดมภาวะหายใจเหนอยพบบอยทสด

เกยวของกบ การสรางสาร surfactant ในปอดยงไมเพยงพอ และเปนโรคทเปนสาเหตอตราการเสยชวตของทารก

แรกเกดทพบมากทสดของทารกแรกเกดกอนกำหนด โรงพยาบาลสระบรเรมมการนำ surfactant มาใชรกษาในผปวย

กลมนเมอ พ.ศ. 2555 แตเนองจากราคาของ surfactant คอนขางสง ไมสามารถใหกบผปวยไดทกราย เปนการรกษาแบบ

selective surfactant therapy จงไดทำการศกษาการผลของการใช surfactant ตออตราการเสยชวตและการลดภาวะ

แทรกซอนทเกดขนจากการรกษา รวมทงระยะเวลาการนอนโรงพยาบาล ระยะเวลาการใชเครองชวยหายใจและ

คาใชจาย โดยการสบคนขอมลประวตการปวยและการรกษาจากเวชระเบยนของทารกทมนำหนกแรกเกดนอยกวา 2000

กรม และไดรบการวนจฉยวาเปน moderate to severe RDS ศกษาปจจยทง อายครรภ เพศ นำหนกแรกเกด APGAR

SCORE การไดรบ Dexamethasone กอนคลอดและการไดรบ surfactant ในการรกษา เปรยบเทยบอตราการเสยชวตจาก

RDS และ การเกดภาวะแทรกซอนทเกดขนจากการรกษา ตงแต 1 มกราคม 2552 ถง 31 ธนวาคม 2555 การศกษาแบบ

retrospective analysis โดยใช Cox Proportional hazard regression พบวามผปวยทารกแรกเกดกอนกำหนดทเปน

moderate to severe RDS 64 ราย เปนผปวยทไดรบ surfactant 18.75% ผปวยทไมไดรบ surfactant 81.25% ไมม

ผปวยทไดรบการรกษาโดย surfactant ทเสยชวตจากโรค RDS และไมพบการเกด pneumothorax หรอ pneumomediastinum

ในผปวยกลมน การเกดภาวะ pneumothorax ในผปวยทำใหมอตราการเสยชวตทมากขน โดยเฉพาะ bilateral pneumothorax

HR 3.5 ( 95% CI 0.44 – 28.79) แตยงพบการเกดภาวะแทรกซอนอนๆได คอ patent ductus arteriosus, pulmonary

interstitial emphysema และ bronchopulmonary dysplasia ได สามารถลดความรนแรงได แตไมมนยสำคญทางสถต HR

0.71 ( 95% CI 0.14 – 3.68 ) เมอเปรยบเทยบระยะเวลาการนอนโรงพยาบาลและคาใชจายไมมความแตกตางกนอยาง

มนยสำคญทางสถต แตระยะเวลาการใชเครองชวยหายใจผปวยทไมไดรบ surfactant นอยกวาอยางมนยสำคญทางสถต

สรปวา การให surfactant ในผปวย ทเปน moderate to severe RDS สามารถลดอตราการเสยชวต และ ลดภาวะ

แทรกซอนทตามมาจากการรกษาได แตไมมนยสำคญทางสถต เนองจากยงมปจจยเรองจำนวนประชากรในการศกษา

ความแตกตางของจำนวนผปวยทไดรบและไมไดรบ surafactant คอนขางมาก

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 20: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*198*

ความสมพนธระหวางโรคจมกอกเสบภมแพกบคณภาพชวตของนกศกษาแพทย มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ศวาพร ทรพยสพรง, พาณภค เตมบญนาค, อรพรรณ โพชนกล

โรงพยาลสระบร

ความสำคญและทมาของปญหา  : โรคภมแพเปนโรคทพบบอยในเวชปฏบตทวโลก และมความชกเพมขน โดยโรค

ภมแพทพบบอยทสดและเปนปญหาสขภาพทสำคญทวโลก ไดแก โรคเยอบจมกอกเสบจากภมแพ อาการสำคญของ

โรคภมแพไดแก นำมก คดจมกและคนจมก ซงอาการเหลานถาเปนเรอรงจะมผลตอคณภาพชวต คณภาพของการ

นอนแยลง สงผลใหการเรยนการทำงานและการใชชวตประจำวนแยลงได จากการสำรวจนกศกษาแพทย มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร พบวามปญหาเรองการนอนหลบ มอาการออนเพลย มความรสกอดนอนระหวางวนทำใหขาดสมาธใน

การเรยน มการนอนหลบในหองเรยน ดงนนงานวจยชนนจงจดทำขนเพอหาความสมพนธระหวางโรคจมกอกเสบ

ภมแพกบปญหาเรองคณภาพชวตของนกศกษาแพทยธรรมศาสตรวามความสมพนธกนหรอไม เพอพฒนาคณภาพชวต

ของนกศกษาแพทย และศกยภาพของคณะแพทยตอไป

วตถประสงค :

1. เพอหาความชกของโรคเยอบจมกอกเสบจากภมแพในนกศกษาแพทย มหาวทยาลยธรรมศาสตร

2. เพอเปรยบเทยบถงคณภาพชวตในดานตางๆ ของนกศกษาแพทยทเปนและไมเปนโรคเยอบจมกอกเสบ\

จากภมแพจมก

รปแบบวจย : การวจยเชงพรรณนา

กลมตวอยาง : นกศกษาแพทย มหาวทยาลยธรรมศาสตรตงแตชนปท 1-6 ทศกษาอยในปการศกษา 2555 จำนวน

214 คน

ขนตอนการดำเนนการศกษาตามลำดบ  :  ทำการศกษาในนกศกษาแพทย มหาวทยาลยธรรมศาสตรจำนวน 214

ราย ทโรงพยาบาลธรรมศาสตรเฉลมพระเกยรตและโรงพยาบาลสระบร วนท 1 เดอนมนาคม พ.ศ. 2556 ถงวนท

28 เดอนตลาคม พ.ศ. 2556 โดยนกศกษาทเขารวมโครงการทกรายทำแบบสอบถาม 2ชด ชดแรกเปนแบบสอบถาม

เพอประเมนภาวะภมแพทางจมก (ISAAC) และชดท2เปนแบบสอบถามเพอประเมนคณภาพชวตสำหรบผปวยโรคภมแพ

จมก (Rcq-36) นกศกษาทมคะแนนเขาตามเกณฑวนจฉยโรคภมแพจมกจากแบบสอบถามท 1 ( ISAAC) จะไดรบการ

ทดสอบภมแพผวหนงตอสารกอภมแพทพบบอย5 ชนดไดแก ไรฝน หญา ขนสตว(แมว, สนข)และ แมลงสาบ เพอ

วนจฉยวาเปนเยอบจมกอกเสบจากภมแพ จากนนนำขอมลมาเปรยบเทยบความสมพนธของโรคภมแพจมกกบคณภาพ

ชวตสำหรบโรคเยอบจมกอกเสบจากภมแพ 6 ดาน ไดแก คณภาพชวตทสมพนธกบ อาการทางจมก, อาการทางตา,

อาการทางระบบอน, การการเรยนและความจำ, ดานการทำกจวตรประจำวน, ดานการนอน, ดานการเขาสงคม,

ดานอารมณ และคณภาพชวตโดยรวม

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 21: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*199*

ผลการศกษา  :  นกศกษาแพทยทเขารวมโครงการจำนวน 214 คน โดยจากการตอบแบบสอบถาม ISAAC ม

นกศกษาทมอาการเขาไดกบภาวะเยอบจมกอกเสบจากภมแพจำนวน 160 คน และเมอไดทำการทดสอบภมแพท

ผวหนง พบวามนกศกษาแพทยทดสอบภมแพทางผวหนงจำนวน 129 คน ไดผลบวกตอการทดสอบภมแพทางผวหนง

โดยสวนใหญไดผลบวกตอไรฝน และแมลงสาบ นกศกษาสวนใหญมอาการทางจมก คอจาม นำมกไหล แนนหรอ

คดจมกโดยไมไดเปนหวดหรอไขหวดใหญในชวง 12 เดอนทผานมา โดยมกมอาการทางจมกมากกวา 1 เดอน ซง

เดอนทมคนมอาการมากทสดคอ มกราคมและพฤศจกายน และอาการทางจมกและทางตาสรางความรำคาญใหกบ

นกศกษาทมภาวะเยอบจมกอกเสบจากภมแพมากกวานกศกษาอกกลม ตลอดจนมคณภาพชวตดาน การเรยนร

การทำกจกรรมออกกำลงกาย การนอนหลบ การเขาสงคม แยกวานกศกษาทไมเปนภมแพจมก

สรป  :  นกศกษาแพทยทมภาวะเยอบจมกอกเสบจากภมแพจมก มคณภาพชวตดอยกวานกศกษาแพทยทไมมภาวะ

เยอบจมกอกเสบจากภมแพ ดานการเรยนร การทำกจกรรม การนอนหลบ และการเขาสงคม หากนกศกษากลมท

ปญหาจากภมแพจมกไดทราบถงปจจยกระตน และหลกเลยงสงทไดจะทำใหคณภาพชวตในดานตางๆ ดขน

คำสำคญ : โรคจมกอกเสบจากภมแพ, ความชก, คณภาพชวตสำหรบผปวยโรคภมแพจมก

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 22: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*200*

การเจรญเตบโตและระดบฮโมโกลบนในเดกทปวยเปนโรคธาลสซเมยเมเจอรทไดรบเลอดของโรงพยาบาลสระบร

นท สาครยทธเดช, อจจมา อสสระ, บงอร อบล

กลมงานกมารเวชกรรม โรงพยาบาลสระบร

ความสำคญและทมาของปญหา : ในชวงป 2555-2556 ทโรงพยาบาลสระบรมผปวยเดกประมาณ 300 คนมภาวะ

โลหตจางรนแรง ตองไดรบเลอดสมำเสมอรวมกบยาขบเหลกเพอใหมการเจรญเตบโตทใกลเคยงกบปกต แตยงไมมการ

ศกษาทแสดงใหเหนขอมลในดานการเจรญเตบโต และคาเชงโลหตวทยาของผปวยดงกลาว

วตถประสงค  : เพอศกษาลกษณะการเจรญเตบโตและระดบของฮโมโกลบนในเดกทปวยดวยธาลสซเมยเมเจอรใน

โรงพยาบาลสระบร

วสดและวธการ : การศกษานเปนแบบยอนหลงเชงพรรณนา เกบขอมลจากผปวยทเปนโรคโลหตจางเบตาธาลสซเมย

เมเจอรทไมไดตดมามและไดรบเลอด วดสวนสง ชงนำหนก และบนทกระดบฮโมโกลบนกอนใหเลอด นำสวนสงและ

นำหนกมาคำนวณหาคา Z-score และมธยฐาน นำคาฮโมโกลบนครงแรกกอนทผปวยจะไดรบเลอดมาเปรยบเทยบกบ

ครงหลง

ผลการศกษา  :  สวนสงและนำหนกทวดไดของผทนำมาศกษาอยในชวงตำกวาเกณฑปกต เมอผปวยมอายมากขน

อตราการเพมขนของสวนสงและนำหนกจะลดลง และมคาฮโมโกลบนทตำกวาทควร

สรป  : ผปวยเดกโรคธาลสซเมยในโรงพยาบาลสระบรควรเพมความถในการรบเลอดขน เพอใหคงระดบฮโมโกลบนท

สงเพยงพอ รวมไปกบการใหยาขบเหลก การเสรมสรางภาวะทางโภชนาการและสขอนามย เพอใหผปวยมการเตบโต

ใกลเคยงกบเดกปกตทสด

คำสำคญ : การเจรญเตบโต การใหเลอด ธาลสซเมย ฮโมโกลบน

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 23: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*201*

การศกษาประสบการณทมผลตอความวตกกงวลและความเครยดของผปกครองเดกปวยในหอผปวยหนกกมารเวชกรรม โรงพยาบาลสระบร

นางโสภา เกดพทกษ และคณะ

โรงพยาบาลสระบร

ทมาและความสำคญของปญหาทศกษา : การเจบปวยทตองเขารบการรกษาในหอผปวยเดกหนกกมารเวชกรรม เปน

สถานการณทรนแรงและเปนสงทคกคามตอชวต ซงสงผลกระทบไมเพยงแตจะเกดขนกบผปวยเดกเทานน แตมผลกระทบ

ตอผปกครองอกดวย โดยอาจทำใหผปกครอง มความรสกกงวลและ เครยดสบสนกบเหตการณทเกดขน (Melnyk,

1996) สาเหตของความเครยด และความวตกกงวล ของผปกครอง เชน สภาพและอาการเจบปวยของบตร การเหน

บตรไดรบการทำหตถการ เหนบตรเจบปวด สงแวดลอมในหอผปวย พฤตกรรมและการสอสารของบคลากรในหอผปวย

เดกหนกกมารเวชกรรม เปนตน (Melnyk, 1996; Riddle, Hennessey, Eberly, Carter, & Miles, 1989) ถาหาก ผปกครอง

ไมสามารถทจะเผชญกบปญหาหรอ ไมมวธการลดความเครยดนนไดกจะสงผลใหผปกครองเกดปญหาตางๆ ตามมา

อาทเชน ปญหาทางดานจตใจ สภาวะอารมณดานลบและอาจทำใหผปกครองไมมนใจทจะดแลบตรของตนไดดเทาทควร

ดงนนถาหากลดภาวะความเครยดหรอ ความวตกกงวลของผปกครองได กจะชวยทำใหผปกครองเพมความมนใจ

ในความสามารถของตนในบทบาททจะดแลบตร อกทงยงเพมความสามารถในการชวยเหลอดานอารมณ และการ

เผชญปญหาของบตรของผปกครองแตละคนได (Smith, et. al, 2007) การทจะใหผปกครองสามารถเผชญกบความ

เครยดไดอยางเหมาะสม และเพมความสามารถในการจดการกบปญหาไดอยางมประสทธภาพ สามารถทำไดโดยการ

ใหขอมลแกผปกครอง (เลขา แพงนเคราะห, 2548)

การใหขอมลแกผปกครองทผานมานนสวนใหญเปนการใหขอมลตามมมมองของผใหบรการซง บางครงอาจไม

ตรงกบประสบการณของผปกครอง ทมบตรเจบปวยในสถานการณนนๆ (Johnson, 1999) และยงไมมแบบแผนทเปนไ

ปในแนวทางเดยวกน ซงการใหขอมลทมประสทธภาพและ สามารถลดความเครยด และความวตกกงวลไดดนน ขอม

ลทใหจะตองไดมาจากประสบการณสวนใหญของผปกครองทมบตรเจบปวย ในหอผปวยหนกกมารเวชกรรม (Johnson,

1999) จากเหตผลดงกลาว จงสนใจทจะศกษาประสบการณของผปกครองเดกปวยในหอผปวยหนกกมารเวชกรรม เพอ

นำประสบการณของผปกครองสวนใหญ ไปสรางเปนขอมลทจะใหกบผปกครองเดกปวยในหอผปวยหนกกมารเวชกรรม

วตถประสงคของการศกษา  :  เพอศกษาประสบการณทมผลตอความวตกกงวลและความเครยดของผปกครองเดก

ปวยในหอผปวยหนกกมารเวชกรรม

ระเบยบวธวจย : 

กลมตวอยาง คอ ผปกครองของเดกปวยทมอาย ตงแต 1 เดอน ถง 15 ป มปญหาในระบบทางเดนหายใจ

และใสเครองชวยหายใจ เคยเขามารกษามาแลวอยางนอย 1 ครง มระยะเวลาอยางนอย 1 สปดาห

การดำเนนการศกษา โดยในวนแรกสงเกตขนตอนการปฏบตงานของเจาหนาท และสภาพแวดลอมของ

หอผปวย สมภาษณผปกครองผปวยเดกประมาณ 30-40 นาท และในวนท 2 สงเกตการปฏบตงานและขนตอนการ

ปฏบตงานของเจาหนาท และสภาพแวดลอมของหอผปวยเพมเตมจากวนแรกทสงเกตยงไมครบถวน เมอสนสดการ

สมภาษณมการพฒนาแนวคำถามทใชในการสมภาษณ

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 24: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*202*

ผลการศกษา : ประสบการณการรบรทมผลตอความวตกกงวลและความเครยดของผปกครองในดานตาง ๆ มทงหมด

10 ดาน สวนดานทมผลตอความวตกกงวลและความเครยดของผปกครองมากกวาครงหนง (รอยละ 50) มดงน 1)

กจกรรมทผปกครองตองทำกอนเขา และออกจากหอผปวยหนกกมารเวชกรรม (รอยละ 70.85) 2) กจกรรมการพยาบาล

ทผปวยเดกจะไดรบในหอผปวยหนกกมารเวชกรรม (รอยละ 70.85) 3) ขอมลทเกดขนตามลำดบเหตการณ ในการรกษา

(รอยละ 57.2) 4) เครองมอ อปกรณทางการแพทย และหตถการทผปวยเดกจะตองไดรบ (รอยละ 55.68) 5) สถานท

และสภาพแวดลอมของหอผปวย (รอยละ 55.63) 6) เหตการณฉกเฉนทอาจเกดขนในหอผปวยหนกกมารเวชกรรม

(รอยละ 50.75)

การนำผลงานวจยไปใชในงานประจำ : นำขอมลไปใชในการสรางรปแบบการใหขอมลแกผปกครองเดกปวยทเขารบ

การรกษาในหอผปวยหนกกมารเวชกรรม

บทเรยนทไดรบ : ควรมการจดทำแบบสงเกตนำไปใชในการสงเกตรวมดวยจะทำใหไดขอมลทสมบรณมากยงขน และ

ควรเพมขอคำถามในประเดนของประสบการณของผปกครองทเคยมบตรเขารบการรกษาในหอผปวยหนกกมารเวชกรรม

และควรเปดคำถามกวางๆ โดยไมใชคำถามนำ

ปจจยแหงความสำเรจ : ความมงมนของพยาบาลของหอผปวยหนกกมารเวชกรรมทตองการจะใหผปกครองของผปวย

ไดมความเชอมนในการใหการดแลรกษาผปวยของบคลากรทางการแพทยของหอผปวยหนกกมารเวชกรรม โรงพยาบาล

สระบร

การสนบสนนทไดรบจากผบรหาร :

1. หวหนาหอผปวยหนกกมารเวชกรรม กลมการพยาบาล โรงพยาบาลสระบร

2. คณะกรรมการการวจยในคนของโรงพยาบาลสระบร

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 25: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*203*

ความเชอมนในการอานผลอลตราซาวดสมองของแพทยในไอซยทารกแรกเกด

วราลคน สภวตรจรยากล, พรมนส พนธสจรตไทย

วตถประสงค  :  ประเมนความเชอมนในการอานผลอลตราซาวดสมองทารกแรกเกดในหอผปวยทารกแรกเกดหนกโดย

แพทยทวไปเทยบกบผลการอานของรงสแพทย

รปแบบการวจย :  ศกษาจากการเกบขอมลไปขางหนาเพอนำมาวเคราะห (prospective analysis)

กลมตวอยาง : เกบขอมลจากทารกแรกเกดในหอผปวยทารกแรกเกดหนกทงหมด 65 คน ตงแต กรกฎาคม- ตลาคม

2556

วธดำเดนการวจย  : เกบรวบรวมขอมลโดยใชเครองมอบนทกวดผลการอานอลตราซาวดสมองทบนทกโดยรงสแพทย

และแพทยทวไปเพอนนำไปวเคราะห

ตววดทสำคญ : วดความสอดคลองของผลอานจากแพทยทวไปเทยบกบรงสแพทยโดย Cohen’s kappa statistic และ

weight kappa

ผลการวจย  :  พบความความสอดคลองโดยรวมอยในระดบนอย แตเมอแยกวเคราะหตามความรนแรงและลกษณะ

ของโรคแลวพบวา ความสอดคลองของผานอาน IVH grade 1 หรอ 2, IVH grade 3 หรอ 4, และ PVL อยในระดบ

ปานกลางถงระดบด (kappa=0.45, 0.52, 0.71 ตามลำดบ) สวนความสอดคลองของผลอาน IVH grade 3 และ ventricular

enlargement อยในระดบแย

สรป : พบวาความเชอมนของการอานผลอลตราซาวดของแพทยทวไปเทยบกบรงสแพทยแปรผนตงแตระดบแย จนถง

ระดบด ขนอยกบความยากในการแปรผลและความชำนาญของผอาน มความเหนวาแพทยทวไปควรไดรบการฝกฝน

เพมเตมเพอเพมคณภาพในการวนจฉย

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 26: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*204*

ปจจยทมผลตอความสำเรจในการใช NP-CPAPในผปวยทารกแรกเกดโรงพยาบาลสระบร 

นางดวงพร โสภตลาภธนา และคณะ

หอผปวยหนกทารกแรกเกด กลมงานกมารเวชกรรม โรงพยาบาลสระบร

วตถประสงค : ทารกแรกเกดทมภาวะหายใจลำบาก จำเปนตองใสทอชวยหายใจ ปจจบนมการรกษาโดยใชเครองชวย

หายใจผานทางจมก NP-CPAP ซงชวยลดโอกาสตดเชอและภาวะแทรกซอนจากการใสทอชวยหายใจ แตยงพบปญหา

ในประสทธภาพการใช NP-CPAP ใหประสบความสำเรจ การศกษาเพอหาปจจยทมผลตอความสำเรจในการใช NP-CPAP

จะชวยใหหนวยงานสามารถนำไปพฒนาแนวทางในการใช NP-CPAP ทเหมาะสม

รปแบบการวจย :  retrospective study โดยทบทวนเวชระเบยนยอนหลงกลมตวอยางทารกแรกเกดทมปญหาทางเดน

หายใจและไดรบการชวยหายใจดวยการใช NP-CPAP

กลมตวอยาง : ทารกแรกเกดทมปญหาทางเดนหายใจและไดรบการชวยหายใจดวยการใช NP-CPAP ทหอผปวยหนก

ทารกแรกเกดโรงพยาบาลสระบร ระหวางวนท 1 ตลาคม 2554 ถง 30 กนยายน 2555 จำนวน 50 คน

วธดำเนนการวจย  : เกบขอมลทวไป และปจจยทสงผลตอความสำเรจในการใช NP-CPAP ไดแก นำหนกแรกเกด

อายครรภ คะแนน APGAR โรคทเปนสาเหต

ตววดทสำคญ : วเคราะหขอมลโดยใช logistic regression

ผลการวจย : ผปวยทารกแรกเกดทตองใส NP-CPAP สวนใหญเปนทารกเกดกอนกำหนดทมอายครรภอยในชวง 32-36

สปดาห (รอยละ 54) มนำหนกแรกเกด 1500-2499 กรม (รอยละ 52) และโดยม APGAR score ท 1นาทอยในชวงคะแนน

8-10 (รอยละ 78) สาเหตในการใช NP-CPAP ม 6กลม ไดแก 1) ภาวะแรงดนเลอดในปอดสง (transient tachypnea of

newborn) 2) ภาวะกลมอาการหายใจลำบากจากการขาดสารลดแรงตงผวในถงลม (surfactant) 3) ปอดอกเสบตดเชอ

4) ภาวะหยดหายใจในทารกเกดกอนกำหนด 5) ภาวะตดเชอในกระแสเลอด 6) โรคหวใจพการแกกำเนด ผลการศกษา

พบวาตวแปร ไดแก อายครรภ ปอดอกเสบตดเชอ และภาวะกลมอาการหายใจลำบากจากการขาดสารลดแรงตงผว

ในถงลม เปนปจจยทมผลตอความสำเรจของการใช NP-CPAP ของทารกแรกเกด โดยอายครรภทเพมขน ทารกเปน

โรคปอดอกเสบตดเชอ ทารกภาวะกลมอาการหายใจลำบากจากการขาดสารลดแรงตงผวในถงลม การใช NP-CPAP

มโอกาสลมเหลวอยางมนยสำคญทางสถต

สรป  :  อายครรภ ปอดอกเสบตดเชอ และภาวะหายใจลำบากจากการขาดสารsurfactant นบเปน ปจจยทมผลตอ

ความสำเรจของการใช NP-CPAP ในทารกแรกเกด

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 27: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*205*

โครงการศกษาผลการรกษาโรคนวระบบทางเดนปสสาวะสวนบนโดยวธสลายนวดวยคลนชอคเวฟ ในโรงพยาบาลสระบร

พทยา ชาญเชงภพ, ดษณย สมบรษ, วราภรณ ไวทยบรณ

ศนยสลายนว โรงพยาบาลสระบร

วตถประสงค  : เพอศกษาถงประสทธภาพการรกษาโดยสลายนวดวยคลนชอคเวฟของผปวยทเขารบการสลายนว

ระบบทางเดนปสสาวะสวนบนครงแรกในโรงพยาบาลสะบร ตงแตวนท 1 ตลาคม 2555 ถง 30 กนยายน 2556

ปญหาและสาเหต  : โรงพยาบาลสระบรเปนโรงพยาบาลตตยภมระดบสงรบผดชอบดแลดานสขภาพของประชาชน

ในจงหวดสระบรและจงหวดใกลเคยงของภาคกลางตอนบน มศกยภาพในการดแลผปวยระบบทางเดนปสสาวะ โดยม

ศลยแพทยเชยวชาญระบบทางเดนปสสาวะ 4 คน จากสถตการใหบรการผ ปวยทมปญหาโรคนวระบบทางเดนปสสาวะ

มากขนทกป ผปวยสวนใหญนอกจากการรกษาดวยวธผาตดแลวจะไดรบการรกษาโดยวธสลายนว ซงการสลายนว

(Extracorporeal shock wave lithotripsy: ESWL) โดยใชคลน SHOCK WAVE ซงเปนคลนเสยงความถสงกระแทกจาก

เครองซงอยนอกรางกาย ไมมบาดแผล มภาวะแทรกซอนนอย ลดระยะเวลาพกฟนและสามารถกลบไปทำงานไดเรว

กวาเดม โรงพยาบาลสระบรไดนำวธการรกษานวดวยคลนชอคเวฟเขามาใชเปนครงแรกเมอป 2547 จนถงปจจบน

โดยการทำสญญาเชาเครองจากบรษท เพราะเครองสลายนวมราคาตนทนสงมาก ดงนน เพอประเมนมาตรฐาน

คณภาพของการรกษาทางทมงาน จงไดจดทำโครงการเพอศกษาประสทธภาพของการรกษาโดยวธสลายนวดวยคลน

ชอคเวฟในโรงพยาบาลสระบร และนำขอมลทไดรบมาปรบปรงและพฒนาคณภาพการรกษาผปวยสลายนวดวยคลน

ชอคเวฟตอไป

วธดำเนนการ :  เปนการศกษายอนหลงโดยคดเลอกผปวยแบบเจาะจง มการเกบขอมลโดยสรางขนเอง การวเคราะห

ใชคาทางสถต คอ รอยละ

ผลการศกษา : ผปวยทงหมดจำนวน 214 คน แยกเปนผปวยชายรอยละ 52.80 ผหญงรอยละ 47.20 อายเฉลย

53 ป กลมอายทพบมากคอ ระหวาง 40-59 ป โดยจำแนก ออกเปนนวในไตจำนวน 131 คน คดเปนรอยละ

66.21และนวททอไตจำนวน 83 คน คดเปนรอยละ 38.79 โดยกอนนวมขนาดเสนผาศนยกลางดานทยาวทสดเฉลย 12

มลลเมตร ผลการรกษาพบวาสามารถสลายนวออกหมดสมบรณในครงเดยวจำนวน 73 คน คดเปนรอยละ 34.11 โดย

นวทอไตมผลการรกษาสำเรจรอยละ49.40 และนวในไตมผลการรกษาสำเรจรอยละ 24.43 ใชเวลาในการสลายนวเฉลย

45 นาท ตอครง ในดานความสมพนธของขนาดนวกบผลการรกษานนพบวามความสมพนธแบบแปรผกผนโดยนวยง

มขนาดเลกจะถกทำใหแตกละเอยดงายกวาเมดนวทมขนาดใหญ ทงนผปวยทเปนนวชนดทตางกนใหผลการรกษา

ทไมแตกตางกนและผปวยทมตำแหนงนวตางกนใหผลการรกษาทแตกตางกนโดยนวในทอไตจะมผลการรกษาทดกวา

สรป : การรกษาโดยวธสลายนวดวยคลนชอคเวฟนนเปนทางเลอกทไดผลการรกษาทด

แผนพฒนาตอไป : จดทำแนวคดเลอกผปวยรกษาดวยวธสลายนวดวยคลนชอคเวฟ

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 28: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*206*

การพฒนาระบบการดแลผปวยตดเตยง อำเภอเมองปทมธาน

ศกดชาย ธนะรชต, นฤนาท ยนยง, สญญา เหมอนโพธทอง, สดารตน อมสมบต,

ปณชญา กตตสทธเปรม, ศภณฐ ประดษฐ

เครอขายสขภาพอำเภอเมองปทมธาน จงหวดปทมธาน

ทมาและความสำคญของปญหา : ดวยบรบทของชมชนเมอง จำนวนผปวยตดเตยงมจำนวน 257 รายในป 2556 และ

มแนวโนมเพมมากขน การดแลและการเขาถงบรการอยางเหมาะสมของผปวยยงนอย ทำใหเกดภาวะแทรกซอนและ

เปนภาระของครอบครว การดแลผปวยกลมนตองอาศยการดำเนนการโดยกระบวนการมสวนรวมจากทกภาคสวน

ลดภาระคาใชจายตางๆ ยกระดบและเพมคณภาพชวตของผปวยตดเตยงแบบองครวม สงผลกระทบตอทางดานสงคม

และทางดานคาใชจายในการรกษาพยาบาล รวมถง ในสภาวะปจจบนในอำเภอเมองปทมธานทเปนชมชนสวนใหญเปน

ชมชนเมอง ทำใหมการแขงขน รบเรงในการทำงาน ทำใหผดแลผปวยหรอญาตผปวยขาดการดแลและเอาใจใสผปวย

ตดเตยงเทาทควรจะเปน รวมถงสรางผลกระทบตอตวผปวยทไมสามารถเขาถงบรการทเทาเทยมกน ทำใหผปวยถก

ซอนเรนในสงคม รวมถงผดแลยงขาดความรทเหมาะสมในการดแลดานการกายภาพ หรอ ยงขาดวสดกายภาพบำบด

เนองจากสภาพทางเศรษฐกจ ทางภาคเครอขายอำเภอเมองจงไดจดทำโครงการเกยวกบการดแลผปวยตดเตยงใหเปน

ระบบเดยวกนและเปนมาตรฐานในการดแลหรอลงเยยมผปวยตดเตยงเพอสรางความเทาเทยมกนแกผปวยใหสามารถ

เขาถงบรการมากขน สรางคณภาพชวตทดของผปวยตดเตยง และสรางความยงยนโดยการอบรมผดแลผปวย พรอมทง

สรางภาคในการมสวนรวมในการดแลผปวยตดเตยง สรางคณคาแกจตอาสา เพอใหเกดความยงยนในการปฏบตตอไป

โดยจากสำรวจผปวยตดเตยงตามมาตรฐานการประเมนผปวยแบบ ADL (Basic activity of daily living) เพอจำแนก

ผปวยทเปนผปวยตดเตยงจรง 257 ราย จงทำใหคณะผศกษาวจยมความสนใจในการพฒนาระบบการดแลผปวย

ตดเตยงใหสามารถเขาถงการบรการทกมตในการดแลผปวย เพอสรางความเทาเทยมในการรบบรการของผปวยตดเตยง

ในอำเภอเมองปทมธานตอไป

วตถประสงคของการศกษา : 

1. เพอใหผปวยเขาถงบรการสขภาพอยางถวนหนาและเทาเทยมพฒนาระบบการดแลผปวยตดเตยงในชมชน

2. เพอสรางการรบรและทำความเขาใจตอการดำเนนงานของเครอขายสขภาพระดบอำเภอ

ระเบยบวธวจย : เปนการศกษาเชงคณภาพ(Qualitative Research)กระบวนการพฒนาระบบการดแลผปวยตดเตยงใน

พนทอำเภอเมองปทมธาน โดยอาศยกระบวนการตาม CIPP MODEL เพอสรางการมรวมในการจดทำมาตรฐาน (CPG)

ทงภาคสาธารณสขและภาคประชาชน โดยทำการศกษาในกลมเจาหนาทใน รพ.สต. จำนวน 21 แหงและผปวยตดเตยง

257 ราย โดยดผลการศกษาจากผลการประเมน ADL โดยทำการศกษาในปงบประมาณป 2557 โดยอาศยการมสวน

รวมทกระดบตงแตกระบวนการทำ CPG การอบรมเชงปฏบตการใหแก อสม.และผดแลผปวยตดเตยงและรวมถงการให

อปกรณในการกายภาพบำบดเพอยกระดบคณภาพชวตของผปวยตดเตยงในพนทอำเภอเมองปทมธาน

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 29: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*207*

ผลการศกษา  :  จากการพฒนาระบบการดแลผปวยตดเตยงโดยอาศยกระบวนการมสวนรวม พบวาผปวยตดเตยงท

มระดบความพงพงสมบรณจำนวน 148 คน มระดบความพงพงดขนเปนระดบพงพงรนแรง จำนวน 42 คน คดเปนรอยละ

28.37 และผปวยตดเตยงมมระดบความพงพงรนแรงจำนวน 103 คน มระดบความพงพงเปนระดบปานกลางจำนวน

25 คน คดเปนรอยละ 24.27 ระดบความพงพอใจของเจาหนาทในการพฒนาระบบการดแลผปวยตดเตยงในอำเภอเมอง

ปทมธานจากจำนวนหนวยบรการ 21 แหง มความพงพอใจในการพฒนาระบบการดแลผปวยตดเตยงคดเปนรอยละ 91

การนำผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำ : 

1. มระบบการดแลผปวยตดเตยงในพนทและงายตอการดแลลดภาระงานของเจาหนาท (ผปวยเขาถงบรการ

ทกราย)

2. มขอมลผปวยทเปนปจจบนในแตละพนท (กระบวนการคนขอมลสชมชน) เพอจดทำโครงการในกองทน

สปสช.

3. เกดการมสวนรวมในการดำเนนงานระหวางภาครฐ,ภาคทองถนและภาคประชาชนในการปญหาในชมชน

เกดนวตกรรมใหมในการดแลผปวยตดเตยง

4. สนบสนนการดำเนนงานของ DHS และตวชวดในองคกรดานการดแลเยยมบานผปวยตดเตยงในพนท

บทเรยนทไดรบ : 

1. การสรางกระบวนการมสวนรวมในการพฒนาระบบการดแลผปวยตดเตยงในพนทถงวาเปนทจำเปนและ

เปนหวใจในการพฒนางานดานสาธารณสขตางๆ

2. ชมชนในพนทมกระบวนการจดการอยแลวแตตองคนหาและสนบสนนใหเกดความเหมาะสมถงวธจงทำให

งานสำเรจได

3. ผปวยกลมนยงขาดการดแลจากภาครฐและภาคประชาชนและยงถกหลบซอนอยในชมชนเมอง

4. รปแบบการพฒนาตามระบบ DHS เปนรปแบบทเหมาะสมในการดแลผปวยตดเตยง

ปจจยแหงความสำเรจ :

1. ผบรหารใหความสำคญในการดำเนนงานเพอพฒนาระบบการดแลผปวยตดเตยงในพนทอำเภอเมอง

ปทมธาน

2. รปแบบการจดการทเหมาะสมในพนท ซงแตละพนทมการดแลทแตกตางกนไปมจดออนจดแขงตางกนไป

จงจำเปนตองมการแลกเปลยนการดแลและจดทำแนวทางทเหมาะสมในพนทและในระบบงานของสาธารณสข (CPG

การดแลผปวยตดเตยงในพนทอำเภอเมองปทมธาน ทงภาครฐและภาคประชาชนพรอมประกาศใชรวมกน)

3. ภาคเครอขายทงสวนสาธารณสขและภาคเครอขายภาคประชาชนรวมถงองคกรปกครองสวนทองถนใน

พนท การดำเนนงานภาคประชาชนและองคกรในทองถนมความจำเปนมาในการสรางกระบวนการจดการใหเกดความ

ยงยนในพนทโดยอาศยกระบวนการมสวนรวมในการดแลประชาชนในพนทของตนเองโดยทางสาธารณสขมหนาทใน

การสนบสนนองคความรและตดตามประเมนผลพรอมทงมการคนขอมลใหแกชมชนอยางสมำเสมอ

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 30: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

*208*

การสนบสนนทไดรบจากผบรหารหนวยงาน/องคกร/สถาบนทใหทน  :  สปสช.เขต 4 : ใหการสนบสนน

งบประมาณในการดำเนนงาน โรงพยาบาลปทมธาน : สนบสนนวชาการ สนบสนนแพทย นกกายภาพบำบด

นกกจกรรมบำบด สำนกงานสาธารณสขอำเภอ: จดทำแผนงาน ควบคม กำกบ ประเมนผล(รวบรวมผลงาน)

โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบล: สนบสนนในการประสานงาน วชาการ และลงพนทปฏบตงาน และระบบสงตอ

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 31: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

การไมมาตรวจตามนดของผปวยจตเวช โรงพยาบาลพระนารายณมหาราช

โชตพร พนธวฒนาชย, วนเพญ คำด, สกญญา กรสสมย

โรงพยาบาลพระนารายณมหาราช

ความสำคญและทมาของปญหา  : โรคทางจตเวชเปนการเบยงเบนของอารมณ ความคดและพฤตกรรม มความ

บกพรองในกจวตรประจำวน สถตกรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข ผปวยโรคทางจตเวชมแนวโนมสงขน พบวาม

ผมาใชบรการผปวยนอก สถานบรการสงกดกระทรวงสาธารณสข ป 2553 จำนวน 1,494,585 คน ป 2554 จำนวน

1,674,388 คนและป 2555 จำนวน 1,825,738 คน สถตของโรงพยาบาลพระนารายณมหาราชยอนหลง 3 ป มผปวย

จตเวชมารบบรการแบบผปวยนอก ป 2553 จำนวน 4,053 คน ป 2554 จำนวน 4,925 คนและป 2555 จำนวน 5,251 คน

ซงจะเหนไดวาจำนวนผปวยมแนวโนมสงขนเชนเดยวกน กลมงานจตเวช โรงพยาบาลพระนารายณมหาราชไดเปด

ดำเนนการมาตงแต พ.ศ.2544 โดยมระบบการบำบดรกษา การนดและการประสานตดตามผปวยเพอใหมารบการรกษา

ตอเนอง สงผลใหผปวยไดรบการตดตามการรกษาจากแพทยผรกษาอยางสมำเสมอและตอเนอง ไดรบความรเกยวกบโรค

การรกษา วธการปฏบตตวทถกตอง มความเสยงของการบำบดรกษาในโรงพยาบาลและการมาหองฉกเฉนลดลง สำหรบ

ผปวยไมมาตรวจรกษาตามแพทยนด มผลทำใหปวยซำ อาการทางจตกำเรบรนแรงเปนอนตรายตอตนเองและผอน

ตองมารบการบำบดรกษาทหองฉกเฉน คณภาพชวตลดลงและขาดโอกาสในการไดรบขอมลทจำเปนจากแพทย

มความเสยงในการขาดยา ขาดโอกาสในการเรยนรทกษะการมปฏสมพนธทางสงคมกบบคคลอน ขาดความรความ

เขาใจเกยวกบโรค การรกษาและการดำเนนของโรคทตนเองเปนอย รวมถงการปฏบตตวทไมถกตองตามแผนการรกษา

ของแพทย

กลมงานจตเวช โรงพยาบาลพระนารายณมหาราชไดมการสำรวจพบปญหาการไมมาตรวจ ตามนดของผปวย

จตเวชในปพ.ศ.2547 คดเปนรอยละ 44 โดยมาหลงวนนด มากอนวนนดและไมใหความสำคญกบการมาตรวจตรง

วนนด จงไดจดระบบการนดและตดตามผปวยโดยออกจดหมายตามผปวยทไมมาตรวจตามนดตงแต 2 สปดาหขนไป

ทำใหในป 2550 การไมมาตามนดเทากบรอยละ 33.76 ไดทบทวนและพฒนาระบบการนด โดยออกจดหมายตาม

ผปวยทไมมาตรวจตามนดตงแต 2 สปดาหขนไปรวมกบประสานงานโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบลพนททผปวย

อาศยอยตดตามให โดยใชแบบตดตามเยยมผปวย สงผลใหการไมมาตรวจตามนดลดลง ป 2555 รอยละ 31.30

อยางไรกตามพบวาสถตการรกษาแบบผปวยในของผปวยจตเวช โรงพยาบาลพระนารายณมหาราชมจำนวนเพมขน

ดงน ป 2553 จำนวน 1,008 คน ป 2554 จำนวน1,059 คนและ ป 2555 จำนวน 1,126 ผปวยจตเวชฉกเฉน

ทมอาการกำเรบรนแรง อยในภาวะเปนอนตรายตอตนเองและผอนทมารบบรการทหองฉกเฉน ป2554 จำนวน 79 คน

ป 2555 จำนวน 122 คน คน มคาใชจายในการรกษาพยาบาลจำนวนสงถง 475,830 บาท/ปเฉลย 4,575 บาท/ราย

กลมงานจตเวช โรงพยาบาลพระนารายณมหาราช ตระหนกถงความสำคญของปญหาดงกลาวและยงไมเคย

มการศกษามากอน จงไดทำการศกษาอตราการไมมาตรวจตามนด สาเหตและผลกระทบจากการไมมาตรวจตามนด

นำมาประกอบกบการพฒนานวตกรรม เพอลดอตราการไมมาตรวจตามนดของผปวยจตเวชตอไป

วตถประสงคของการศกษา  : เพอศกษาอตราการไมมาตรวจตามนด สาเหตการไมมาตรวจตามนดและผลกระทบ

จากการไมมาตรวจตามนดของผปวยจตเวชทมารบการรกษาแบบผปวยนอก กลมงานจตเวช โรงพยาบาลพระนารายณ

มหาราช

*209*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 32: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ระเบยบวธวจย  :  เปนวจยเชงพรรณนา กลมตวอยางคอ ผปวยทไดรบการวนจฉยวาเปนโรคทางจตเวชตามเกณฑ

การวนจฉยขององคการอนามยโลก (ระบบ ICD-10 กลม F) ทไมมาตรวจตามนด มารบการตรวจรกษาทกลมงาน

จตเวช โรงพยาบาลพระนารายณมหาราช อำเภอเมอง จงหวดลพบร ระหวางเดอนสงหาคม 2556 ถง เดอนกนยายน

2556 จำนวน 47 คน เครองมอทใชในการศกษาคอแบบสอบถามทผวจยพฒนามาจากแบบบนทกขอมลของวชชดา

จนทราษฎร (2554) และจากการทบทวนวรรณกรรม ประกอบดวยสวนท 1 คอขอมลทวไปของผปวยจำนวน 13 ขอ

สวนท 2 คอขอมลการมาตดตามการรกษา จำนวน 6 ขอและสวนท 3 คอขอมลสาเหตการไมมาตรวจตามนด การ

วเคราะหขอมลดวยสถตเชงพรรณนา

ผลการศกษา : อตราการไมมาตรวจตามนดคดเปนรอยละ17.77 สาเหตการไมมาตรวจตามนดสวนใหญคอตดธระสวนตว

รอยละ 29.8 รองลงมาคอลมวนนด รอยละ 25.5 ผลกระทบจากการไมมาตรวจตามนดคอ มภาวะจตเวชฉกเฉน

รอยละ 93.6 ตองปรบยา รอยละ 91.6 รบไวรกษาตวในโรงพยาบาล รอยละ 4.2

การนำผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำ  :  นำผลการศกษาทไดมาใชในการพฒนาระบบการดแลผปวย

จตเวช เฝาระวงผปวยกลมเสยงตอการผดนด แกไขปญหาสาเหตการผดนดทพบบอย กำหนดระยะเวลาการนดทเหม

าะสมกบผปวยแตละราย ระยะเวลาการตดตามผปวย เพอเพมอตราการมาตรวจตามนด รวมถงการพฒนานวตกรรม

ทนำมาใชเพอลดอตราการไมมาตรวจตามนดของผปวยจตเวชซงทมผวจยจะไดทำการศกษาตอไป

บทเรยนทไดรบ  ปจจยแหงความสำเรจและการสนบสนนทไดรบ  :  ไดประสบการณเพมเตมในการทำวจยใน

รปแบบ “จากงานประจำสงานวจย” (Routine to Research)เกดความคดสรางสรรคในการพฒนานวตกรรม นำมาใช

เพอทำใหผปวยมคณภาพชวตทดขน ทมผวจยไดรบความรวมมอทดจากทกฝายในองคกรและไดรบการสนบสนนจาก

ทมผบรหาร คณะทำงานและเจาหนาททเกยวของ ไดใหคำแนะนำ อำนวยความสะดวกในการดำเนนการและให

กำลงใจทมผวจยเปนอยางด

*210*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 33: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ผลพฒนาการใชหนงสอนทานเลมแรกในเดกอาย 0-2 ป ตำบลหนองร อำเภอลำสนธ จงหวดลพบร

ชาญวทย คมวงศ*, ณชานนท เสมาทอง*,เมลดา พทธมาตร*,อไรลกษณ ลาภเบญจกล*ธชญธมว เขยวศร**, ปฐะกาญจน แสงณฤทธ**, พฒชนนท พฒนยนด**, อาภสสร เสรมชพ**,

ณศสทธ วงศจรปภทร**, ธนภทร พนธสวางวงศ**, ธนภม ไลไธสง**

*โรงพยาบาลลำสนธ อำเภอลำสนธ จงหวดลพบร**คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด มหาวทยาลยมหดล

ทมาและความสำคญ : 

1. โรงพยาบาลลำสนธตรวจพบเดก LD (Learning disability) ในชวงอาย 7-12 ป จำนวน 150 คน โดย

นกจตวทยาคลนก ถาไมสงเสรมพฒนาการในดานทบกพรอง เดกมความเสยงจะถกชกจงไปในทางทไมเหมาะสมไดงาย

เชน เปนเดกกาวราวใชความรนแรง ตดยาเสพตด แขงรถซงสรางความเดอดรอน

2. อำเภอลำสนธพบเดกนกเรยนชนประถมศกษาทอานหนงสอไมออก เขยนไดเปนบางคำ, เดกทเรยนหนงสอ

ไมจบมเพมขน เนองจากเดกไมไดรบการกระตนดานการเรยน

3. เดกและวยรนมพฤตกรรมเสยงเพมมากขน เชน พบวยรนอายตำกวา 20 ป มาคลอดบตรสงเกนเกณฑ

(เกณฑ < รอยละ 10) ป 52,53,54 และ 55 รอยละ 27,29.4,29.5 และ 25.4 และมวยรนเขารบการบำบดยาเสพตด

ในป 54 ยอดรวม 51 ราย

4. วยทำงานมอตราความชกโรคเบาหวานเพมขนรอยละ 3.28,3.34,และ 3.51 ในป 52-54 อตราความชก

โรคความดนโลหตสงเพมขนรอยละ 6.94,7.07 และ 7.53 เหตทมแนวโนมเพมขนสวนหนงเกดจากพฤตกรรม

สขภาพ เชน การชอบรบประทานอาหารรสหวาน เคม

จากปญหาทกลาวแลวนนเปนปญหาทเกยวของกบการเรยนของเดก พฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสมตงแต

เดกวยเรยน วยรน วยทำงาน ถงแมวาไดดำเนนการแกไขอยางตอเนอง แตกไมเพยงพอและทนเหตการณทจะลด

พฤตกรรมเสยงได โรงพยาบาลลำสนธจงกลบมาทบทวนวาหากจะแกไขหรอเปลยนแปลงพฤตกรรมในระยะยาวควรเรม

ทวยเดก การปลกฝงและสรางเดกใหมคณภาพดวยหนงสอนทานเลมแรก (book start)เพอสงเสรมพฒนาการดานตางๆ

เพอเปนทางออกในการแกปญหา

วตถประสงค : 

1. เพอศกษาปจจยการใชหนงสอนทานเลมแรกของผดแลเดก

2. เพอหาแนวทางการสงเสรมการใชหนงสอนทานเลมแรก

3. เพอศกษาการใชหนงสอนทานเลมแรก

*211*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 34: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ระเบยบวธวจย : 

1. ประชากรทศกษา/พนท ผดแลเดก ทมเดกอาย 0-2 ป มทะเบยนบานใน ต.หนองร อ.ลำสนธ จ.ลพบร

จำนวน 55 คน

2. วธการศกษา

ในระยะแรกหาปจจยการใชหนงสอนทานเลมแรกโดยลงพนทเกบขอมลจากการสมภาษณ, การประเมนพฒนา

การเดกดวยเครองมอทางจตวทยา,ในระยะสองการหาแนวทางการสงเสรมการใชหนงสอนทานใชกระบวนการ

สนทนากลม และระยะสามตดตามเยยมบานโดยใชแบบสงเกตพฤตกรรมการใชหนงสอนทาน

3. ชวงเวลา เมษายน – กรกฎาคม 2555

4. การวเคราะหขอมล

แบบสมภาษณผดแลเดกและแบบประเมนทางจตวทยาเปนการเกบขอมลเชงปรมาณใชคารอยละ และแบบ

สงเกตพฤตกรรม เปนการเกบขอมลเชงคณภาพ ใชการวเคราะหเชงเนอหา

ผลการศกษา :

1. ปจจยทเกยวของกบการใชหนงสอนทานเลมแรก (55 คน)พบวาเปนเดกชายรอยละ 44 เปนเดกหญงรอยละ

56, เดกมพฒนาการทสมวยรอยละ 63 พฒนาการสงกวาวยรอยละ 33 พฒนาการตำกวาวยรอยละ 4, พอ แม คอ

ผเลยงดใกลชดทสดรอยละ 74 รองลงมา ยา ยายรอยละ 20, ความสามารถในการอานหนงสอโดยอานหนงสอออก

รอยละ 89, ความสามารถในการเลานทานของผดแลเดก สามารถเลานทานไดรอยละ 69,สามารถอานหนงสอไดและ

เลานทานไดม 36 คน คดเปนรอยละ 65,ไมเคยอานหนงสอใหเดกฟง/ไมเคยเลานทานม 22 คน คดเปนรอยละ 40

เนองจากผดแลเดกคดวาเดกทยงพดไมได ถงแมเลานทานไปแลวกยงไมรเรอง ไมเขาใจ และอกเหตผลหนงคอ ผดแล

เดกเลยงเดกไปโดยไมไดคดวาการเลานทานใหเดกฟงจะสงผลดอะไรกบเดก

2. การสงเสรมการใชนทานเลมแรกดวยกระบวนการสนทรสนทนา (Dialogue) กบผดแลเดก 38 คน ซงผดแล

เดกตองมคณสมบต 1) เชอมนในศกยภาพของตนเองทจะเลยงดเดกใหดทสด 2) เชอมนวาการอานหนงสอหรอ

เลานทานจะชวยเสรมสรางพฒนาการของเดกได 3) ผดแลมเวลาอานหนงสอนทานวนละ 5-15 นาท

3. ผลการใชหนงสอเลมแรก (38 คน) มการใชหนงสอเพมขนหลงผานกระบวนการสนทรสนทนาพบวา 1)

ใชหนงสอนทานเลมแรก 4-6 วน/สปดาหพบรอยละ 65.78 2) ใชหนงสอนทานเลมแรก 7 วน/สปดาหพบรอยละ 21.05

3) ใชหนงสอนทานเลมแรก 1-3 วน/สปดาหพบรอยละ 13.15

การนำผลการวจยไปใชประโยชนในงานประจำ : 

1. การใชหนงสอเลมแรกในเดก 0-2 ป ผดแลเดกสวนใหญสามารถอานนทานกบเดกไดจงไดพฒนาตอยอด

ดวยการสงเสรมการใชนทานเลมแรกในศนยพฒนาเดกเลก 10 แหง ดวยกระบวนการสนทรสนทนา

2. ชวยสงเสรมพฒนาการดานภาษาของเดกเรวขนและดขน ทงดานการรบสาร-สงสาร

3. เปนเครองมอสรางความรกความอบอนของครอบครว เนองจากเปนกจกรรมทตองมสวนรวม

4. ไดเครอขายผปกครองเดกจากการใชหนงสอนทานเลมแรกเปนเครองมอสงเสรมพฒนาการ

5. สรางกระแสการมสวนรวมเพมมากขนในชมชน (DHS)

*212*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 35: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

บทเรยนทไดรบ  :  ไดเรยนรวาการใชหนงสอนทานเลมแรกสามารถสงเสรมพฒนาการใหกบเดกในทกๆ ดานไดจรง

และเหนความรกความทมเทของผดแลเดกทใชหนงสอนทานอยางตอเนอง กระบวนการสนทรสนทนาสามารถโนมนำให

ผดแลเดกมความมนใจทจะใชหนงสอนทานอยางตอเนอง ผดแลเดกทอานหนงสอไมออกกสามารถใชรปภาพในหนงสอ

ประกอบทาทางและเลนกบเดกได

ปจจยแหงความสำเรจ :

1. Develop personal skill ดวยการแลกเปลยนประสบการณเพอดงความรสกรกเดกทผกพนออกมา และ

สรางความเชอมนวาผปกครองสามารถพฒนาเดกไดดวยความรก

2. Create supportive environment ปรบทศนคตการเลยงเดกทเหมาะสมเกดความรกและเชอมนในการสราง

เดกทดเพอสรางชมชนใหมคณภาพ

3. Strengthen community action ชมชนมสวนรวมในการแบงปนความรเกดความสนทสนมกนในหมบาน

สรางสงแวดลอมทเออตอการเจรญพฒนาของเดก

4. ทกภาคสวนตระหนกถงความสำคญของการใชหนงสอนทานเลมแรก ในการพฒนาเดกจงสนบสนนใหเกด

กจกรรมในชมชนอยางตอเนองและยงยน

การสนบสนนทไดรบ  :  อบต.หนองร สนบสนนหนงสอนทานสำหรบเดก, คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธบด

สนบสนนงบประมาณ, โรงพยาบาลลำสนธสนบสนนยานพาหนะ

*213*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 36: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ผลการใชรปแบบการพฒนาสมรรถนะภาวะผนำของพยาบาลวชาชพในหนวยผปวยวกฤตตามการรบรของตนเอง

นางสาวดวงพร อนอนนต, นางสาววชดา แขโส

งานหองผปวยหนกอายรกรรม รพ. พระนารายณมหาราช จ.ลพบร

ทมาและความสำคญของปญหาในการศกษา  :  การบรหารหนวยงานของรฐโดยคณะกรรมการขาราชการพลเรอน

ซงกำหนดใหทกหนวยงานมสมรรถนะหลก (Core Competency) เปนสมรรถนะทวไปททกคนพงม เพอสนบสนนให

ขาราชการแสดงพฤตกรรมทเหมาะสมแกหนาทและสงเสรมใหปฏบตภารกจในหนาทใหดยงขน (สำนกวจยและพฒนา

ระบบงานบคคล:ก.พ.ร,2547ข) พยาบาลวชาชพตองมการพฒนาและเพมสมรรถนะ เพอใหการปฏบตการพยาบาลม

มาตรฐานตอบสนองความตองการของสงคมและประชาชนไดมประสทธภาพมากยงขน โดยเฉพาะพยาบาลในหนวย

ผปวยวกฤตจำเปนตองมทมพยาบาลทมประสบการณ มความรความเชยวชาญเฉพาะดาน เนองจากมภาระงานท

เรงรบในการดแลผปวยวกฤต พยาบาลกลมนอาจไมเหนความสำคญในการแสดงภาวะผนำทไดจากการทำงานประจำ

ในการจดการการดแลผปวยเรองการรายงานการรบ-สงเวร การประชมปรกษาทางการพยาบาลกอนการปฏบตงาน การ

ประชมปรกษาทางการพยาบาลหลงการปฏบตงาน การเยยมตรวจทางการพยาบาล การประชมปรกษาทางการพยาบาล

และการประชมปรกษาเชงเนอหา โดยปฏบตไมสมำเสมอตลอดจนวธการปฏบตในกจกรรมแตละกจกรรมยงไมถกตอง

ทำใหไมเกดการแลกเปลยนเรยนรระหวางผรวมงาน หากพยาบาลกลมนไมมการพฒนาตนเองและไมไดรบการสนบสนน

จากผบรหารใหมการพฒนาภาวะผนำในงานผปวยวกฤต จะทำใหพยาบาลไมสามารถปฏบตงานทมประสทธภาพ เสยง

ตอการเกดอบตการณอนไมพงประสงคจากการแกไขปญหาและตดสนใจผดพลาดกบผปวยได ทำใหเกดความเบอหนาย

และไมมความสขในการทำงาน สดทายอาจลาออกจากองคกร การพฒนาความกาวหนาของความสามารถทางคลนก

ของพยาบาลกลมนควรมการเปลยนแปลงไปในทางทมความเจรญและพฒนาดานทกษะทางคลนกเพอใหเกดคณภาพ

บรการทดและการดแลผปวยใหผานพนภาวะวกฤตของชวตได (เพลนตา ศรปการและคณะ, 2551) ตามแนวคดบนได

วชาชพของ Benner (1984) ทใหความสำคญเรองของความรทเกดจากการปฏบตการพยาบาล ซงเปนความรทไดรบจาก

ประสบการณตรงจากการทำงาน และ Knowles (1973) ทกลาววาผใหญเกดการเรยนรไดดวยตนเองเปนการเรยนรทเนน

การนำไปใชไดจรงอางองกบประสบการณเดมและเสรมแนวคดทไดรบการเรยนร พยาบาลททำงานแลวซงถอวาเปน

ผใหญ จงสามารถเรยนรไดเปนกระบวนการตอเนองไปตลอดชวต และภาวะผนำการเปลยนแปลง ซง Burns (1978)

ไดอธบายภาวะผนำ โดยเรมจากมคณลกษณะและความสามารถพเศษ การดลใจ การกระตนการใชทกษะทางปญญา

และการคำนงถงผอน ซงมความสอดคลองกบการปฏบตงานในหนวยวกฤตทมการเปลยนแปลงอยางรวดเรว

จากการศกษางานวจยทผานมาพบวามการศกษาภาวะผนำเฉพาะพยาบาลวชาชพทมประสบการณทำงานใน

หนวยวกฤตตงแต 5 ปขนไป แตบรบทของโรงพยาบาลพระนารายณมหาราช พบวามพยาบาลวชาชพทมประสบการณ

ทำงานในหนวยวกฤตตำกวา 5 ป มจำนวน 11 คน คดเปนรอยละ 31.43 จากปญหาและความสำคญดงกลาว ผวจย

จงสนใจศกษาการใชรปแบบการพฒนาสมรรถนะภาวะผนำทบรณาการแนวคดภาวะผนำการเปลยนแปลงของ Burns

(1978) แนวคดบนไดวชาชพของ Benner (1984) และแนวคดการเรยนรของผใหญของ Knowles (1973) เพอใชในการ

วางแผนพฒนาสมรรถนะภาวะผนำของพยาบาลวชาชพในหนวยผปวยวกฤตใหแสดงพฤตกรรมภาวะผนำทเหมาะสม

*214*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 37: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ในการปฏบตงานใหเกดผลผลตในงานเพมขนและเพอเตรยมความพรอมกบสถานการณทอาจเปลยนแปลงภายใน

องคกร ซงจะนำไปสความมคณภาพประสทธภาพในการบรหารบคลากรรวมถงการใหบรการทางการพยาบาลสงผล

ใหเกดประโยชนสงสดแกผปวยตลอดจนพฒนาวชาชพใหเจรญกาวหนาตอไป

วตถประสงคของการศกษา  : 1. เพอศกษาระดบพฤตกรรมสมรรถนะภาวะผนำของพยาบาลวชาชพในหนวยผปวย

วกฤต กอนและหลงการใชรปแบบการพฒนาสมรรถนะภาวะผนำ 2. เพอเปรยบเทยบการรบรพฤตกรรมสมรรถนะ

ภาวะผนำของพยาบาลวชาชพในหนวยผปวยวกฤต กอนและหลงการใชรปแบบการพฒนาพฤตกรรมสมรรถนะภาวะ

ผนำ

ระเบยบวธวจย  : การวจยครงนเปนการวจยแบบกงทดลอง (Quasi–experimental research) ชนด ศกษา 1 กลม

วดกอนและหลงการทดลอง (One-Group pretest- posttest design)

ผลการศกษา  : 1. ระดบการรบรพฤตกรรมภาวะผนำของพยาบาลวชาชพ หลงการทดลอง อยในระดบ มากทสด

สวนกอนทดลองอยในระดบ ปานกลาง 2. คาคะแนนเฉลยการรบรพฤตกรรมภาวะผนำของพยาบาลวชาชพ หลงการใช

รปแบบสงกวากอนการใชรปแบบอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ 0.05

การนำผลการวจยไปใชประโยชนในงานประจำ : นำรปแบบการพฒนาสมรรถนะภาวะผนำของพยาบาลวชาชพมา

ใชในงานประจำของงานผปวยหนกอายรกรรมอยางตอเนอง ทำใหผลการประเมนสมรรถนะภาวะผนำของพยาบาลทง

โดยรวมและรายบคคลเพมขนอยางชดเจนมการทำงานเปนทมมากขน และลดความเสยงในดานตางๆ ตลอดจนเพม

บรรยากาศในการทำงาน ใหเปนองคกรแหงการเรยนร

บทเรยนทไดรบ  :  พยาบาลทกคนมสมรรถนะภาวะผนำมากนอยแตกตางกน การไดรบการสนบสนนสงเสรมจาก

ผบรหารใหพยาบาลมการพฒนาสมรรถนะภาวะผนำ โดยใหแสดงพฤตกรรมภาวะผนำทเหมาะสมในการปฏบตงาน

มสวนสำคญมาก

ปจจยแหงความสำเรจ  : การเปนทปรกษาและตดตามการทำงานตามรปแบบการพฒนาสมรรถนะภาวะผนำของ

พยาบาลวชาชพอยางตอเนอง จนเปนวฒนธรรมขององคกร

การสนบสนนทไดรบ จากผบรหารหนวยงาน/ องคกร/สถาบนทใหทน : เปนทปรกษา/นเทศและตดตาม

*215*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 38: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ผลของการใช Warm chain ในการปองกนภาวะอณหภมกายตำในทารกแรกเกด 2 ชวโมงแรกหลงคลอด

สภาภรณ แสงเขยว, พรทพย จนทาทพย

หองคลอด ศนยการแพทยสมเดจพระเทพรตนราชสดา ฯ สยามบรมราชกมาร, คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ

ทมาและความสำคญของปญหาในการศกษา  :  ภาวะอณหภมกายตำของทารกแรกเกดเปนปญหาทพบบอยใน

หองคลอด สาเหตจากระบบควบคมอณหภมรางกายของทารกยงไมมประสทธภาพเทากบผใหญ ประกอบกบลกษณะ

ทางสรระของทารกแรกเกดจะมพนทผวกายกวางเมอเปรยบเทยบกบนำหนกตวและมปรมาณไขมนใตผวหนงนอย ทำให

การเกบรกษาความรอนไวภายใตรางกายไมดพอ จงมการสญเสยความรอนไดงาย อณหภมรางกายเปลยนแปลงได

ตลอดเวลาตามสภาพแวดลอม นอกจากนหลงคลอดทารกทเปยกชนจากนำครำของมารดาและอณหภมสงแวดลอม

ทหนาวเยนระหวางคลอด ทำใหทารกแรกเกดสญเสยความรอนออกจากรางกายในปรมาณมาก ทงโดยกระบวนการ

ระเหยจากผวกาย การนำ การพาและการแผรงสความรอน ทารกแรกเกดจงมอณหภมรางกายลดตำลงอยางรวดเรว

โดยเฉพาะอยางยงในชวง 15-30 นาทแรกเกด อยางไรกตาม รางกายทารกจะมการปรบตวเพอเพมความรอนภายใน

รางกายโดยการเพมอตราการเผาผลาญไขมน นำตาล ซงเปนปฏกรยาทางเคมทตองใชออกซเจนและกลโคสจำนวน

มาก ขณะททารกแรกเกดมขอกำจดในการเพมปรมาณออกซเจนและกลโคสใหกบรางกาย ออกซเจนและกลโคสทสะสม

ในรางกายถกนำไปใชในปฏกรยาดงกลาวอยางมาก ทำใหทารกเกดภาวะนำตาลในกระแสเลอดตำ (Hypoglycemia) และ

ภาวะขาดออกซเจนในกระแสเลอด (Hypoxemia) สงผลใหทารกเสยชวตไดหากไดรบการชวยเหลอไมทน และแมวาการ

สญเสยความรอนทารกจะไมรนแรงถงขนเสยชวตแตกอาจมผลกระทบตอสขภาพทารกในดานตางๆ เชน นำหนกตวลดลง

ตดเชอไดงายหรอเกดความผดปกตของการแขงตวของเลอด เปนตน

ดวยเหตผลดงกลาว การดแลทารกแรกเกดไมใหเกดภาวะอณหภมกายตำตงแตกอนคลอด ขณะคลอด และ

หลงคลอด จงเปนสงสำคญมาก ซงการดแลจะตองครอบคลมปจจยตางๆ เชน การควบคมอณหภมหอง การเชดรางกาย

ทารกแรกเกดใหแหงทนท การใชเครองใหความอบอนชนดแผรงส การใหมารดาอมสมผสทารกแรกเกดแบบเนอแนบเนอ

หรอการรกษาความอบอนใหทารกขณะเคลอนยาย เปนตน

จากสถตของการเกดภาวะอณหภมกายตำในทารกแรกเกดของโรงพยาบาลพระนารายณมหาราช ป พ.ศ.

2553 , 2554 และ 2555 คดเปนรอยละ 3.24 , 4.25 และ 4.21 ตามลำดบ ผวจยจงไดพฒนาแนวปฏบตในการปองก

นอณหภมกายตำในทารกแรกเกดโดยใชหลกฐานเชงประจกษตามขนตอน Warm chain ของ WHO ผานการตรวจสอบ

จากผทรงคณวฒและพยาบาลผปฏบตงานหองคลอด นำมาทดลองปฏบตกบทารกแรกเกดคลอดครบกำหนด จำนวน

10 ราย พบวาทารกกลมดงกลาวไมมภาวะอณหภมกายตำภายใน 2 ชวโมงแรกหลงคลอด

วตถประสงคของการศกษา  :  เพอศกษาประสทธผลในการปฏบตตามขนตอน Warm chain ในการปองกนภาวะ

อณหภมกายตำในทารกคลอดครบกำหนด 2 ชวโมงแรกหลงคลอด

*216*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 39: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ระเบยบวธวจย  :  เปนการวจยแบบกงทดลองแบบสองกลมวดหลงการทดลอง (Two group-posttest design) กลม

ตวอยางเปนทารกแรกเกด ครรภครบกำหนด จำนวน 30 คน แบงเปนกลมทดลอง 15 คน และกลมควบคม 15 คน

กลมทดลองไดรบแนวปฏบตตามขนตอน Warm chain และกลมควบคมไดรบแนวปฏบตตามปกต ในการปองกน

ภาวะอณหภมกายตำ เกบรวบรวมขอมลในระยะ 2ชวโมงแรกหลงคลอด โดยการวดอณหภมทารกทางทวาร 3 ครง

หลงทารกคลอด 10 นาท 1 ชวโมง และ2 ชวโมง ตามลำดบ

ผลการศกษา :  ทารกแรกเกดทรบแนวปฏบตตามขนตอน Warm chain มอณหภมรางกาย ใน 10 นาท 1 ชวโมง

และ 2 ชวโมงแรกหลงคลอด สงกวา ทารกแรกเกดทไดรบ แนวปฏบตปกต ในการปองกนภาวะอณหภมกายตำ

อยางมนยสำคญทางสถต (p<0.05)

การนำผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำ  : สามารถนำแนวทางการปฏบตตามขนตอน Warm chain เพอ

ปองกนภาวะอณหภมกายตำในทารกคลอดครบกำหนด 2 ชวโมงแรกหลงคลอด จากการศกษานไปใชในการปองกน

การสญเสยความรอนในทารกแรกเกดไดอยางมประสทธภาพในหองคลอด โดยเฉพาะในชวง 60 นาทหลงคลอดเปน

ชวงททารกจะมอณหภมรางกายลดตำลงมากทสด บคลากรตองเฝาระวงการสญเสยความรอนของทารกแรกเกดใหมาก

ทสดเชนเดยวกน

บทเรยนทไดรบ  : ควรมการประเมนผลการใชแนวทางทางการปฏบตตามขนตอน Warm chain เพอปองกนภาวะ

อณหภมกายตำในทารกคลอดครบกำหนด 2 ชวโมงแรกหลงคลอดในหองคลอดและตดตามผลลพธ คอ อบตการณ

การเกดภาวะอณหภมกายตำในทารกแรกเกดทคลอดครบกำหนดเปนระยะอยางตอเนอง

ปจจยแหงความสำเรจ  : การไดรบความรวมมอจากพยาบาลหองคลอดโรงพยาบาลพระนารายณมหาราชในการ

ทดลองใชแนวทางการปฏบตตามขนตอน Warm chain เพอปองกนภาวะอณหภมกายตำในทารกคลอดครบกำหนด

2 ชวโมงแรกหลงคลอด

การสนบสนนทไดรบ จากผบรหารหนวยงาน/องคกร/สถาบนทใหทน :

คมอปฏบตในการปองกนอณหภมกายตำในทารกแรกเกด โดยการปฏบตตามขนตอน Warm chain ของ WHO

ซงพฒนามาจากแปลภาษาและกำหนดแนวทางปฏบต ผานการตรวจสอบความตรงของเนอหาและภาษาทใชโดยสต

แพทย กมารแพทย และหวหนาหองคลอด ไดนำมาปรบปรงตามขอเสนอแนะ

*217*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 40: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

การพฒนาคณภาพชวตและการดแลผปวยตดเตยง อำเภอไชโย จงหวดอางทอง 

นางศรนทรทพย วชระไพโรจน*, นางสาวพฒนา คลายพงษ*, นางสาวธารณ ฤกษนนทน**, นางผกามาศ เพงศร***, นางพชรนทร ทองพม****, นางอรยาภรณ คงพลพพฒน*****

*โรงพยาบาลไชโย, **สำนกงานสาธารณสขอำเภอไชโย, ***โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบลจรเขรอง

****โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบลเทวราช, ****โรงพยาบาลสงเสรมสขภาพตำบลชะไว

จากสถานการณปจจบนระบบการแพทยไดพฒนา ประเทศไทยกาวเขาสสงคมผสงอาย และประเดนปญหา

สาธารณสขทสำคญท ผสงอายบางรายเปนผสงอายทพงตนเองไมได พการ หรอทพพลภาพ ซงเราจดวาเปนกลม

ตดเตยง ตองไดรบการดแลจากผอน โดยพบวาสวนมากเนองมาจากสาเหตจากผลของภาวะแทรกซอนจากโรคเรอรง

แตผสงอายหลายครอบครวมกไดรบการดแลไมเหมาะสม หรอบางรายไมมผดแล เนองจากสมาชกในครอบครวตอง

ออกไปทำงานนอกบาน เนองจากปญหาเศรษฐกจในครอบครว จากสถตขอมลในอำเภอไชโย ป พ.ศ. 2556 – 2557

พบวาผปวยตดเตยงมแนวโนมเพมจำนวนมากขน คอ จำนวน 51 คน , 75 คน ตามลำดบ ซงผปวยนอนตดเตยง

สวนใหญชวยเหลอตวเองไดนอย และยงมปญหาในดานคณภาพชวต ทงทางดานรางกาย ดานจตใจ ดานความ

สมพนธทางสงคม และดานสงแวดลอม ซงการศกษาครงนเปนการวจยเชงปฏบตการ เพอศกษาการพฒนาคณภาพ

ชวตและการดแลผปวยตดเตยง ในอำเภอไชโย จงหวดอางทอง โดยผวจยคดเลอกกลมตวอยางทศกษาแบบเจาะจง

โดยเปนผปวยทพงตนเองไมได ชวยเหลอตวเองไมได จากพนททง ๙ ตำบล ในอำเภอไชโย จำนวนทงสน ๕๐ ราย

มการประเมนกอนและหลงการทดลอง ดำเนนการทดลองตงแต วนท ๑ สงหาคม ๒๕๕๖ ถงวนท ๓๑ ธนวาคม

๒๕๕๖ โดยพฒนารปแบบการดแลผปวยจากทมผดแล (Caregivers Team) อำเภอไชโยเกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบ

ประเมน คณภาพชวต ขององคการอนามยโลก (WHOQOL – BREF - THAI) ซงมองคประกอบ ๔ ดาน คอ ดาน

รางกาย ดานจตใจ ดานความสมพนธทางสงคม และดานสงแวดลอม แบบประเมนความสามารถในการดำเนนชวต

ประจำวน ดชนบารเธลเอดแอล และแบบสอบถามความพงพอใจตอการใหบรการ โดยวเคราะหขอมลสถตพรรณนา

ไดแก จำนวน รอยละคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน และสถตวเคราะห โดยใชสถต ท (pair t – test)

จากผลการศกษา พบวา ผปวยตดเตยงสวนมากเปนเพศหญง ซงมอายระหวาง ๗๑ – ๘๐ ป โดยสาเหต

มาจากโรคทางระบบหวใจและหลอดเลอดมากทสด เครอขายบรการสขภาพอำเภอไชโยไดพฒนาระบบการดแลผปวย

ตดเตยงทประกอบดวยสหสาขาวชาชพ เรยกวาทมผดแล (Caregivers Team) ทงในระดบตำบลและอำเภอ เขาตดตาม

เยยมผปวยตามแผน ซงพบวา การรบรดานรางกายของตนเองกอนและหลงการทดลอง ไมแตกตางกน (P-value =

0.160) , การรบรทางจตใจของตนเอง ลดลงอยางมนยสำคญทางสถต ทระดบ 0.05 , การรบรความสมพนธดานสงคม

การรบรดานสงคมกอนและหลงการทดลอง ไมแตกตางกน (P-value = 0.134) และการรบรเกยวกบสงแวดลอม กอน

และหลงการทดลองลดลงอยางมนยสำคญทางสถต ทระดบ 0.05 และจากการประเมนดชนบารเธลเอดแอล กอนและ

หลงการทดลอง ลดลงอยางมนยสำคญทางสถต ทระดบ 0.05 ซงจากการศกษานนผปวยอาจอาจรบรการเปลยนแปลง

ดานรางกายไมแตกตางกน ซงปจจยดานผปวยบางรายนอนปวยมานาน การเปลยนแปลงยอมตองใชเวลามาก อาจยง

ไมรสกวาเปลยน ประกอบกบบางรายการรบรอาจคลาดเคลอนจากสภาวะปกต แมเรมมการเปลยนแปลงแลวแตผปวย

อาจสอสารไดไมชดเจน ปจจยดานเจาหนาท อาจมประสบการณและทกษะในการฟนฟผปวยไมมากเทากบผม

ประสบการณตรง เชน นกกายภาพบำบด แตการรบรดานจตใจนนลดลงเนองจากผปวยอาจรสกเครยด วตกกงวล ท

*218*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 41: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ตองนอนปวยนานๆ เมอมทมเขาไปตดตามเยยม และใหกำลงใจ ผปวยยอมรสกผอนคลายและมกำลงใจมากขน และ

การเปลยนแปลงของเอดแอล กอนและหลงการทดลองทพบนนสวนหนงไดจากการประเมนซกถามจากญาต การ

สงเกตผปวย อาจไมไดซกถามโดยตรงเพราะผปวยบางคนไมสามารถสอสารได แตใหผปวยปฏบตตามคำแนะนำบาง

รายสามารถทำตามคำสงไดด

จากการศกษาครงนสงทไดรบคอการบรณาการทกภาคสวน เพอเขาตดตามเยยมผปวยดวยใจ คอ เขาถง

ผปวยอยางใกลชด ตอเนองนนยอมเกดการสรางสมพนธภาพทดระหวางผปวย ครอบครว ชมชน และสรางแรงบนดาล

ใจทจะเปลยนแปลงทงผปวยและญาต ซงเปนแนวทางในการดำเนนการทำแผนตดตามเยยมผปวยอยางตอเนอง โดย

ชมชนหรอสวนทองถนเขามามสวนรวมมากขน และดำเนนงานดวยตนเอง อยางยงยน ตามแนวการดำเนนงาน CBL

เพอเปนการพฒนาระบบการดแลผปวยทเขมแขงตอไป

*219*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 42: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ศกษาการใชโปรแกรม 3อ 1ย ตอการควบคมระดบ HBA1c ในผปวย Uncontrolled DM โรงพยาบาลไชโย จงหวดอางทอง   

นางเกษสดาพร แปนทอง และ นางกญญารตน ทองสด

งานผปวยนอก โรงพยาบาลไชโย อำเภอไชโย จงหวดอางทอง

ทมาและความสำคญของปญหา:  โรงพยาบาลไชโยไดเลอกโรคเบาหวานมาเปนโรคสำคญทเปนจดเนนในการพฒนา

เนองจากผปวยเบาหวานเปนกลม High Rick, High Cost, และ High Volume รองจาก Hypertension พบปญหาใน

การดแลทซบซอน จงไดดำเนนการพฒนาคณภาพการดแลตงแตป 2550 เปนตนมา ทมเครอขายพฒนาคณภาพการ

ดแลผปวยเบาหวานซงประกอบดวย ทม PCT ของโรงพยาบาล ทมจาก รพ.สต.9 แหง ไดพฒนารปแบบการดแลผ

ปวยเบาหวาน เพอใหผปวยสามารถควบคมระดบนำตาลใหอยในระดบปกต ปองกนการเกดภาวะแทรกซอนตางๆ

ป 2553 - 2555 พบวา ผปวยเบาหวานทรกษาในคลนก ไมสามารถคมนำตาลในเลอดได มากกวา รอยละ

39.79 30.73 และ 34.00 ทม PCT และ รพ.สต. 9 แหงในอำเภอ รวมกนวเคราะหสถานการณ และพฒนาโปรแกรม

3อ 1ย (อาหาร ออกกำลงกาย อารมณ และยา ) โดยการพฒนาเปนรปแบบโปรแกรมของเครอขายการในการดแล

ผปวยเบาหวาน รวมทงพฒนาศกยภาพบคลากรในทมในการใชโปรแกรม 3อ 1ย ใหผปวยมสวนรวมในการดแลตนเอง

ใหสามารถดแลตนเอง ปองกนภาวะแทรกซอนเบาหวานทตอเนอง และยงยน ตรงกบปญหา และความตองการ และ

เกดการแลกเปลยนเรยนรในกลม ระหวางทมสหวชาชพ ผปวย และครอบครว

วตถประสงคของการศกษา: เพอศกษาผลของการใชโปรแกรม 3อ 1ย ตอการควบคมระดบ HBA1c ในผปวย

Uncontrolled DM

ระเบยบวธวจย: 

1. ขนาดของกลมตวอยาง: การสมตวอยาง เลอกแบบเจาะจงผปวยเบาหวานผปวยเบาหวานทไมสามารถ

ควบคมระดบนำตาลได มระดบ HbA1C มากกวา 7 จำนวน 63 ราย

2. ตวแปรทใชในการศกษา: ตวแปรตน คอ โปรแกรม 3อ 1ย ตวแปรตามคอ ระดบ HbA1C

3. เครองมอทใชในการศกษา

3.1 คมอโปรแกรม 3อ 1ย (อาหาร ออกกำลงกาย อารมณ และยา) สำหรบบคลากร ไดพฒนาโดย

ทมสหวชาชพรวมกบเครอขายฯ โดยปรบรปแบบใหเหมาะสมกบการเรยนรของผปวย โดยใหบคลากรมการทดลองใช

และปรบปรงตามขอเสนอแนะ

3.2 คมอโปรแกรม 3อ 1ย (อาหาร ออกกำลงกาย อารมณ และยา) สำหรบผปวยเบาหวาน ไดพฒนา

โดยทมสหวชาชพรวมกบเครอขายฯ โดยปรบรปแบบใหเหมาะสมกบการเรยนรของผปวย โดยการทดลองใชกบผปวย

และปรบปรงใหเกดการเรยนรแบบมสวนรวม

3.3 กจกรรมกลมเรยนร ไดปรบกจกรรมซงเปนรปแบบการเรยนรแบบมสวนรวม โดยเนน การสอน

สาธต ทดลองปฏบต

4. วธการเกบรวบรวมขอมล วธการวดผล HbA1C กอนการดำเนนการ และหลงการดำเนนการ และระยะ

เวลาเกบรวบรวมขอมล การรวบรวมขอมลกอนการทดลอง (Pre-test) โดยใชผลระดบ HbA1C ในครงแรกของการ

*220*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 43: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

ดำเนนการทดลองในเดอนพฤศจกายน – ธนวาคม 2555 และดำเนนการโปรแกรม 3อ 1ย (อาหาร ออกกำลงกาย

อารมณ และยา) รวบรวมขอมลหลงการทดลอง (Post-test) โดยใชการวดผลระดบ HbA1C ในเดอนท 6 หลงดำเนน

การโปรแกรม 3อ 1ย

5. การวเคราะหขอมล ทำการวเคราะหขอมลโดยใชสถต จำนวน รอยละ โดยนำคะแนนทไดจากการเกบ

รวบรวมขอมลทงกอนและหลงดำเนนการโปรแกรม 3อ 1ย ในผปวย Uncontrolled DM มาคำนวณ โดยใชสถตในการ

วเคราะหขอมล ดงน

5.1 วเคราะหขอมลทวไป โดยหาคาจำนวน และรอยละ

5.2 วเคราะห ผลระดบ HbA1C เปรยบเทยบผลกอนและหลงการใชโปรแกรม 3อ 1ย ในผปวย

Uncontrolled DM โดยใชสถต จำนวน และรอยละ

สรปผลการศกษา:  จากผลการศกษาพบวา ผปวยเบาหวานหลงการใชโปรแกรม 3อ 1ย สามารถควบคมระดบ

นำตาล โดยสามารถลดระดบ HBA1c<7 ไดรอยละ 76.19 และพบวามระดบ HBA1c>7 รอยละ 23.81

การนำผลงานวจยไปใชประโยชนในงานประจำ: 

1. พฒนารปแบบการดแลผปวย ใหเกดผลลพธดานตางๆ เชน ทางคลนก คอ ลดผปวย Uncontrolled DM,

Readmit, Revisit และ Complication ผปวยสามารถดแลตนเองได เพมกลม Controlled กลบสชมชน ผปวยและผให

บรการเกดความพงพอใจ และลดคาใชจายในการรกษาโรคเบาหวาน ของเครอขายในระยะยาว

2. เกดการแลกเปลยนเรยนร ระหวางผปวย และทมสหวชาชพ ในการพฒนารปแบบการทำงาน

3. ปลกกระแส ใหหนวยงานและบคลากร ไดเรยนรการพฒนาคณภาพการทำงานประจำสงานวจย

บทเรยนทไดรบ: 

1. เกดการแลกเปลยนเรยนรในการทำงาน เกดทกษะในการจดการความร

2. เกดความสามคคในทม ความภาคภมใจของทม

3. วธการพฒนางานประจำสงานวจย ในการศกษาคนควาอยางเปนระบบระเบยบ เพอแสวงหาคำตอบ

สำหรบปญหา หรอคำถามการวจยทกำหนดไว หรอเพอแสวงหาความรใหม

ปจจยแหงความสำเรจ: 

1. ผบรหารใหการสนบสนน เหนความสำคญ กำหนดเปนนโยบายขององคกร

2. มผจดการโรค และผประสานการทำงานเปนทมของ สหวชาชพ

3. บรรยากาศการเรยนร และการประสานงานทดระหวางทมในเครอขาย

4. มผใหคำปรกษาในทมดานวชาการ

5. นำผลงานนำเสนอเพอแลกเปลยนเรยนรรวมกบองคกรภายนอก เพอพฒนา

6. มการนำหลกความรทางวชาการเขามาบรณาการ พฒนาตอยอด เชน CQI., R2R

7. ความรวมมอของผปวย ครอบครว และภาคเครอขายในชมชน

8. นำผลการศกษาไปใชใหเกดประโยชน และตดตามผลของการใชโปรแกรม และพฒนาอยางตอเนอง

*221*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety

Page 44: โรงพยาบาลมะเร็งลพบุรี 2556/8. R2R Forum (P178-P222).pdfคุณวุฒิที่มีความเชี่ยวชาญด้านการรักษาโรคมะเร็งด้วยยา

การสนบสนนทไดรบ: 

1. การกำหนดเปนนโยบาย ใหทกหนวยงานพฒนากจกรรม CQI นวตกรรม R2R อยางนอยปละ 1 เรอง

2. สนบสนนงบประมาณโครงการ กจกรรม และรางวลในกจกรรมประกวดผลงานพฒนากจกรรม CQI

นวตกรรม R2R ประจำป ปละ 1 ครง

3. การสนบสนนงบประมาณใหบคลากรไดพฒนาดานวชาการ และการแลกเปลยนเรยนรจากหนวยงาน

ภายนอก

*222*

การประชมวชาการประจำป 56 คณะแพทยศาสตร มศว Patient Safety