A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te...

48
OVER HONOURS DOCENTEN EN HONOURS- ONDERWIJS A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG VOOR HONOURSDOCENTEN

Transcript of A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te...

Page 1: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

OVER HONOURS DOCENTEN

EN HONOURS- ONDERWIJS

A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCELEERGANG VOOR HONOURSDOCENTEN

Page 2: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat
Page 3: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

1

VOORWOORDOnderwijs is meer dan het overdragen van kennis en vaardigheden, het gaat ook om persoonlijke groei en om maatschappelijke vorming. Maar hoe zorg je ervoor dat studenten en medewerkers niet alleen kundig zijn, maar ook kritisch reflecte-ren op wat ze weten en hoe ze zich gedragen? Of, om het plechtig te zeggen: hoe zorgen we ervoor dat ze verantwoordelijke burgers worden in onze democratie?

Honoursonderwijs – onderwijs voor studenten die meer uit hun studie willen halen - heeft inmiddels laten zien een van de antwoorden op deze vraag te zijn. Dat is niet onopgemerkt gebleven. De Hanzehogeschool Groningen was niet alleen de eerste hogeschool die honoursonderwijs in de praktijk bracht, ook zijn deze in-spanningen inmiddels beloond met het Keurmerk voor Kwaliteit van Hobéon voor onze honoursprogramma’s. Een prachtige prestatie.

Het is een erkenning van de meerwaarde van onderwijs dat gericht is op studen-ten die meer willen en meer kunnen, die het beste uit zichzelf willen halen. Dat kunnen ze niet altijd meteen helemaal zelfstandig. Daarom zijn docenten nodig die studenten stimuleren om te ontdekken wat er boven het maaiveld te beleven is.

De leergang A Teacher’s Road to Excellence is bedoeld om docenten te laten doordenken wat het betekent om studenten te laten uitblinken, en te onderzoeken hoe ze studenten de ruimte en het vertrouwen kunnen geven om zelf regie te ne-men over hun ontwikkeling. Juist dat onderzoek naar de eigen onderwijspraktijk heeft dit jaar centraal gestaan in de leergang. De uitkomsten helpen ons om ons onderwijs te verbeteren, dragen bij aan de professionalisering van docenten en stellen studenten in staat om meer uit hun studie te halen. Daarmee brengen de docenten in deze leergang ook het motto van de Hanzehogeschool Groningen in de praktijk: Share your talent. Move the world.

In dit tijdschrift leest u over het onderzoek van de deelnemers aan de leergang. De verschillende abstracts geven een fraai beeld van de meerwaarde van ho-noursonderwijs in het algemeen en deze leergang in het bijzonder. Ik wens u veel leesplezier toe!

Henk PijlmanVoorzitter College van Bestuur Hanzehogeschool Groningen

Page 4: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

INHOUD

Page 5: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

3

5. HOU DOE IK DAT NOU?DOOR: MARCA WOLFENSBERGER

15. ABSTRACTS ONDER-ZOEK IN HONOURS-ONDERWIJS DOOR HONOURS DOCENTEN

20. HET ESSAY, MIDDEL VOOR KENNISONTWIKKELING IN HET HONOURSONDERWIJSDOOR: NOL HOVENS

32. WHAT TRUST DOESDOOR: YVANKA HULLEGIE-VLETTER

40. DE STUDENT AAN HET WOORD OVER DE INTERVENTIES

26. PUSHING THE BOUNDARIES OF ASSESSING BOUNDED FREEDOMDOOR: GEMMA COUGHLAN-NIJDAM

9. A TEACHER’S ROAD TO EXCELLENCEDOOR: INGE WIJKAMP

16. A LOOK AT EXCELLENCE THROUGHOUT THE YEARSDOOR: ESTHER VERTELMAN

22. “WE ARE…” SAMEN ZIJN WE STERKER.DOOR: NATALIE GUMBS

37. WAT WIL IK LEREN?DOOR: LYNDSAY DRAYER

42. VALORISATIE

28. “IK GA TOCH ZEKER NIET WAT EXTRA’S VOOR DIE SCHOOL DOEN!”DOOR: GERDA ELEMA

13. DE HONOURSDOCENT EN ONDERWIJSKUNDIG ONDERZOEK DOOR: MARJOLEIN HEIJNE

18. HONOURS IN DE LOGOPEDISCHE INTERNE STAGE DOOR: AAFKE VAN DER SCHAAF

24. HOE HET EXCELLENTIE PROGRAMMA BIJ BEDRIJFSKUNDE MER UIT DE VERF KOMT DOOR: KARIN PRINS

38. VRIJHEID GENIETEN!DOOR: CHRIS ROOIJAKKERS

30. HOE HOOG MOET DE LAT LIGGEN EN WAT VOOR LAT WIL JE? STUDENTEN FORMULEREN HUN EIGEN BEOORDELINGSCRITERIA. DOOR: MENNO WIERDSMA

Page 6: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat
Page 7: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

5

HOE DOE IK DAT NOU?Door: MARCA WOLFENSBERGER Lector Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

Echt deze student uitdaging bieden? Wanneer is het me gelukt om sociaal en-gagement te bevorderen? Hoe stimuleer ik ambitieus ondernemerschap bij deze student? Kan ik prestatiegerichtheid aanwakkeren zonder competitiestrijd? Welke doceer strategieën kan ik gebruiken om studenten weerbaarder te maken?

We zien ons gesteld voor complexe uitdagingen op mondiaal niveau, zoals het creëren van duurzame sociaal-economische ontwikkeling en het bevorderen van gerechtigheid. Ook op het niveau van onze instelling zien we grote uitdagingen, zoals hoe zorgen we ervoor dat we onze studenten optimaal voorbereiden op de toekomstige samenleving? Honours is één van de antwoorden. Het stimuleren van innovatieve en creatieve leeromgevingen waar mensen elkaar werkelijk ont-moeten en waar kennis en cultuur gemaakt wordt en kan circuleren is essentieel voor de Hanzehogeschool. Hoe doe je dat, hoe weet je dat het werkt en hoe zorg je dat je het op hoog niveau blijft doen? Het lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving zoekt samen met docenten, studenten en een (inter)nationale gemeenschap naar antwoorden.

Het lectoraat ontwikkelt inzichten en stelt deze kennis beschikbaar aan docenten en beleidsmakers, zodat de onderwijspraktijk hiervan kan profiteren. Het onder-zoek van het lectoraat kent vier domeinen: de docent, de student, het beroep en de onderliggende kernwaarden. De valorisatie activiteiten van het lectoraat rich-ten zich op dezelfde vier domeinen.

De docent van de Hanzehogeschool is de sleutel om excellente prestaties te be-reiken. De docent is de bepalende factor voor het welslagen van onderwijs en ont-moetingen. Daarom doen we onderzoek hoe docenten meer uit hun (potentiële) excellente studenten kunnen halen. Daarom vinden we het belangrijk dat docen-ten zelf de transformerende ervaring meemaken van onderzoek doen naar hun eigen onderwijspraktijk. Daarom zet het lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving in op verdergaande professionalisering zoals met onze leergang honours didactiek. In de honours leergang A Teacher’s Road to Excellence bren-gen we kennis en ervaring samen én voeren docenten een klein onderzoek uit naar hun eigen honours onderwijs.

Page 8: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

6

Honours laat zien dat onderwijs gericht op sociale innovatie en kenniscocreatie alle betrokkenen uitdaagt en gelukkiger maakt. Binnen de HG is sprake van een beginnende cultuurverandering, maar excellentie als benaderingswijze is ook bin-nen de HG nog geen gemeengoed. Het lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs doet daarom onderzoek naar bijvoorbeeld de percepties van (honours) studenten en hun motivaties. Wat is nodig in de docent-student interactie om deep-learning te bereiken en welke leeromgeving en curricula passen daarbij?

Een honours programma dient toegevoegde waarde te hebben voor de instelling, de student en docent, en de samenleving. Er ontwikkelt zich een maatschappij waarin integratie van disciplines een richtinggevend concept is. Het draait boven-dien niet meer alleen om kennis, maar ook om mensen die burgerschapsvaar-digheden beheersen. Het is belangrijk dat mensen respect tonen en betrokken-heid ervaren met anderen (hier en ver weg, wereldburgers dus). We verbinden daarom ook ons onderwijs en onderzoek met internationale partners van Finland tot Amerika. Het vereist dat studenten zichzelf leren kennen en leren hun ratio te integreren met empathisch vermogen. Dit overstijgt het leren uit boeken, maar vereist doen en érvaren. Het vereist ook gedragsveranderingen van docenten en management. Dat wat we vragen van onze studenten, zouden onze docenten al moeten beheersen.

Onderzoek naar de kernwaarden van onderwijs gericht op het bereiken van ex-cellente prestaties is nodig. Om gedragsveranderingen tot stand te brengen en om ideeën te internaliseren is naast de cognitieve kant juist ook de persoonlijke of affectieve component nodig. Binnen het honours onderwijs is een lange traditie van persoonlijke en maatschappelijke vorming vanuit de uitdaging om toekomsti-ge leiders op te leiden opdat zij hun samenleving met wijsheid kunnen vormgeven. Het lectoraat ontwikkelt daarom bijvoorbeeld de cursus Samenleving 2.0 waar deze vorming expliciet ook onderdeel van het curriculum is. We volgen de cursus met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven.

Het lectoraat wil door het uitvoeren van praktijkgericht onderzoek de bouwstenen aanreiken waarmee honoursonderwijs voor studenten uitdagend en stimulerend gemaakt wordt. Het honoursonderwijs is binnen de Hanzehogeschool een proef-tuin gebleken van onderwijsvernieuwing en een kweekvijver voor talent. Honours programma’s hebben uitstralingseffecten naar de gehele Hanzehogeschool en dragen bij aan excellentiecultuur binnen de instelling. We onderzoeken hoe je deze toegevoegde waarde meet en hoe je deze kan vergroten.

Page 9: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

7

Dit stuk is gebaseerd op een introductietekst van een visiedocument van het lec-toraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving. Er staan geen literatuurver-wijzingen in, terwijl dat wel goed zou passen. Het zoeken van wetenschappelijke literatuur, het beoordelen van bronnen en het maken van passende verwijzingen is onderdeel van onze onderzoekstraditie. Het lezen (van artikelen) zou toch maan-delijkse en liefst wekelijkse kost moeten zijn om als docent aan honours studenten het goede voorbeeld te geven. Of denkt u daar anders over? Heeft u zelf een (leer)omgeving die u ondersteunt om artikelen te vinden, te lezen en te gebruiken en wellicht om ze zelf te schrijven?

A Teacher’s Road to Excellence heeft de deelnemende docenten een context willen bieden om met elkaar kennis te creëren en uit te wisselen op het terrein van honours onderwijs. Het doen van onderzoek naar je eigen hoger onderwijs is daar onderdeel van. Diverse resultaten van de leergang worden op creatieve wijze gepresenteerd tijdens een symposium. Abstracts worden gepubliceerd in het voorliggende tijdschrift. Hoe doe ik dat nou? Community vorming bevorde-ren? Studenten om leren gaan met vrijheid? Toetsen van honoursstudenten? Hoe doe ik dat nou?

Page 10: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat
Page 11: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

9

A TEACHER’S ROAD TO EXCELLENCEDoor: INGE WIJKAMP Projectleider en trainer A Teachers Road to excellence; onderzoeker lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

LEERGANG VOOR HONOURSDOCENTEN“In the beginning of Honours it was like: ‘give me a structure!’, and now I know ‘no, I’ll find it myself’”

(Danique, honoursstudent Fysiotherapie)

Honoursstudenten zijn studenten die meer willen en kunnen dan de reguliere op-leiding hen biedt. Ze leren sneller en kunnen meer autonomie en complexiteit aan. Studenten dus die, met een beetje begeleiding, in staat zijn om hun eigen leer- en ontwikkelroute te bepalen op weg naar een eigen benoemd einddoel. Honours-onderwijs vraagt daarmee om docenten die pedagogisch en didactisch goed zijn toegerust om deze specifieke groep studenten te begeleiden.

“Studenten de gelegenheid geven om hun eigen fouten te maken; daar leer je het meeste van”

(deelnemend honoursdocent A Teacher’s Road to Excellence)

A Teacher’s Road to ExcellenceHoe kun je talentvolle studenten prikkelen en enthousiasmeren om uitdagingen aan te gaan, voldoende ruimte bieden om hun leerproces te stimuleren en tegelij-kertijd daarbij de structuur bewaken? Met deze vragen in het achterhoofd is in 2012 de leergang voor honoursdocenten A Teacher’s Road to Excellence ontwikkeld. Tijdens deze leergang nemen ho-noursdocenten hun eigen doceerstijl onder de loep, expliciteren hun opvattingen over honoursonderwijs en passen hun doceerstrategieën aar waar nodig aan . Bij de opzet en invulling van de leergang speelt onderzoek een grote rol. Zo is de inhoud ervan gebaseerd op de drie pijlers die lector Marca Wolfensberger in haar proefschrift benoemd als essentieel voor het begeleiden van honoursstudenten: stimuleren van academische competenties, bieden van (gebonden) vrijheid en creëren van een honours leergemeenschap (ook wel community genoemd).

Page 12: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

10

De leergang bestaat uit vijf inhoudelijke scholingsbijeenkomsten. Deze worden afgewisseld met kleinschaliger bijeenkomsten, de zogenaamde communities of practice, waarin de deelnemer werkt aan persoonlijke leervragen over het opti-maliseren van een onderdeel van zijn of haar honours-docentschap. De leergang wordt afgesloten met een symposium. Hierin presenteren de deelnemers de be-vindingen en resultaten van het eigen onderzoek in hun dagelijkse honoursprak-tijk aan collega’s, (honours)studenten en andere belangstellenden van binnen en buiten de Hanzehogeschool.

Een voorbeeld: Focusgroep ‘(gebonden) vrijheid’Het bieden van vrijheid is een belangrijk facet in de begeleiding van honours-studenten. Om de deelnemers aan de leergang bewust te maken van hun eigen gedachten en werkwijzen op dit gebied, vindt er een focusgroepdiscussie plaats met als centrale vraag: “ Hoe bied ik mijn studenten ruimte om eigen keuzes te maken voor zowel inhoud als aanpak?“In een discussie van een uur met één van de trainers als gespreksleider, delen de deelnemers hun gedachten over het belang van het geven van vrijheid aan de honoursstudent en komen ze samen tot nieuwe inzichten. Ook het sparren over ‘wat werkt wel en wat werkt niet’ is een terugkerend onderwerp in deze discussie. De deelnemers sluiten de discussie af met een beoordeling van de belangrijkste bevindingen: welke elementen zijn van wezenlijk belang bij de begeleiding van honoursstudenten , welke zijn belangrijk, maar gelden ook voor reguliere studen-ten en welke zijn bij nader inzien toch niet belangrijk bij de begeleiding van ho-noursstudenten.De deelnemers aan A Teacher’s Road to Excellence van het afgelopen jaar kwa-men tot de conclusie dat met name het loslaten en het als coach ‘achteroverleu-nen’ van wezenlijk belang is om deze groep studenten goed te kunnen begelei-den. Dit kan als de docent zelf ook om kan gaan met het krijgen van ruimte en vrijheid en zich daardoor kan inleven in de student. De honoursdocent als rolmo-del is voor hen een belangrijk gegeven.

Page 13: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

11

A ROAD TO EXCELLENCE VOOR PROFESSIONALSNu meer en meer honoursstudenten hun weg vinden naar de beroepspraktijk, wordt de vraag hoe deze externe begeleiders en opdrachtgeverstalentvolle stu-denten voldoende ruimte bieden om het leerproces van de student te stimuleren relevant. Hoe prikkelen en enthousiasmeren zij deze studenten bijvoorbeeld om uitdagingen aan te gaan en toch concrete producten op te leveren? Vragen die op hun beurt aanleiding kunnen zijn om A Teacher’s Road to Excellence verder te ontwikkelen tot een leergang voor externe begeleiders van honoursstudenten of leidinggevenden van getalenteerde en excellente professionals.

Het inhoudelijke fundament van A Teacher’s Road to Excellence wordt gevormd door het onderzoek uitgevoerd door Marca Wolfensberger, lector Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving.

Wolfensberger, M.V.C. (2012). Teaching for Excellence. New York: Waxmann.

Page 14: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat
Page 15: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

13

DE HONOURSDOCENT EN ONDERWIJS KUNDIG ONDERZOEK Door: MARJOLEIN HEIJNE onderzoeker lectoraat Excellentie in Hoger Onderwijs en Samenleving

Als Honoursdocent werk je met studenten die gemotiveerd zijn, nieuwsgierig, leergierig en creatief. Dit betekent opnieuw zoeken naar wat de beste en meest passende doceerstrategie is, welke werkvorm uitdaging biedt en voldoende vrij-heid, maar meteen ook de benodigde hoeveelheid structuur. Het betekent uit-proberen en bijstellen, aanpassen en verbeteren. Juist in honoursonderwijs is dit nodig en kan dit goed plaatsvinden, met name omdat de groepen vaak kleiner zijn en de studenten zoals gezegd extra gemotiveerd - honours als proeftuin. Dit pro-beren en verbeteren gebeurt grotendeels spontaan en afhankelijk van de docent wordt dit wel of niet ondersteund door wat er bekent is uit de literatuur en door principes en aannames uit leertheorieën. Omdat Honours geschikt is als proeftuin en er nog beperkt onderzoek is gedaan naar honoursdidactiek, doceerstrategi-een van honoursdocenten en de invloed op verschillende honoursstudenten is het extra belangrijk dat dit proberen en verbeteren gestructureerd en in aansluiting op literatuur en theorie gebeurt. Een methode die hiervoor geschikt is, wordt Onder-wijskundig Ontwerp Onderzoek genoemd.

De kern van Onderwijskundig Ontwerp Onderzoek is het onderzoeken van nieuwe onderwijsvormen terwijl ze ontworpen en uitgetest worden in de praktijk (Cre-mers, 2012). Er worden vier fases onderscheiden:

Fase 1: Tijdens deze eerste fase wordt het probleem / de vraag die leeft in de praktijk vastgesteld en worden de vraagstellingen die men wil beantwoorden en die het startpunt vormen van het onderzoek vastgesteld (Diagnose stellen en vaststellen onderzoeksagenda).

Page 16: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

14

Fase 2: Tijdens de tweede fase worden mogelijke oplossingen voor het probleem geformuleerd, dit gebeurt op basis van de literatuur en theorie en mondt uit in ini-tiële ontwerprichtlijnen op basis waarvan een interventie vormgegeven kan wor-den (Analyse en exploratie).

Fase 3: De derde fase staat in het teken van het uitproberen en bijstellen. Op basis van de richtlijnen geformuleerd in fase 2 worden concrete onderwijsvormen of instrumenten ontwikkeld. Deze worden toegepast in de praktijk, er wordt ge-evalueerd hoe deze worden ervaren (kwalitatief onderzoek) of leiden tot verschil bijvoorbeeld met betrekking tot prestaties of motivatie (kwantitatief onderzoek). Het mooiste is wanneer er sprake is van mixed-methods en er zowel kwalitatieve als kwantitatieve informatie wordt verzameld. Op basis van de evaluatie wordt de interventie bijgesteld en verbeterd om vervolgens opnieuw te worden toegepast in de praktijk waarna opnieuw evaluatie plaatsvindt. Bij onderwijskundig ontwerp onderzoek herhaald dit proces zich meerdere keren (Ontwerp, implementatie en evaluatie)

Fase 4: De laatste fase draait om de inbedding van de interventie in het onderwijs en het verfijnen van de ontwerprichtlijnen (kennisontwikkeling en consolidatie).

Wanneer interventies volgens deze stappen ingevoerd worden, zijn ze ingebed in de theorie, sluiten ze aan bij bestaand de literatuur en vorige onderzoeken en zijn ze op een gestructureerde manier uitgeprobeerd en bijgesteld.

Eigenlijk zou er een fase 5 moeten worden toegevoegd, de fase van de versprei-ding en valorisatie. Wanneer op een dergelijke gedegen manier onderwijs is ont-worpen is het belangrijk dat dit gedeeld wordt met andere onderzoekers en do-centen zodat zij hun onderzoek weer aan kunnen laten sluiten bij de opgedane inzichten en de interventies ook zelf kunnen gaan toepassen in hun onderwijs. Dit tijdschrift is een begin. In het volgende deel beschrijven docenten uit de leergang de interventie die zij hebben gepleegd in hun eigen onderwijs en wat dat heeft opgebracht.

Cremers, P.H.M. (2012) Onderwijskundig ontwerponderzoek: Onbekend maakt onbemind? Onderwijsinnovatie, maart.

Page 17: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

ABSTRACTS: ONDERZOEK IN HONOURS-

ONDERWIJS DOOR HONOURS-

DOCENTEN

Page 18: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

16

A LOOK AT EXCELLENCE THROUGHOUT THE YEARSDoor: ESTHER VERTELMAN Honoursdocent SIEN – Advances Sensor Applications (ENG)

At the Hanze University of Applied Sciences special programmes exist for ho-nours students. One such programme is the bachelor Advanced Sensor Appli-cations (ASA). In contrast to the other bachelor programmes, ASA consists ex-clusively of honours students and it is not possible to follow the programme as a regular student.

This research started with research done by C. Achterberg (2005) and S. Scager (2012) in which it was attempted to give a definition of an honours student. The question to be answered in this study is to see whether a student learns how to become an honours student or whether a student just is “honours”.

Based on the literature a questionnaire was developed which was filled in by four different students:• 1st year ASA students (n = 20)• 2nd year ASA students (n = 13)• 3rd year ASA students (n = 11)• 1st year Human Technology students (non-honours students, control group;

n = 14)

The answers to this questionnaire were statistically analysed. The results for all 4 groups were quite similar, especially when we take error margins into account. Comparing the groups with each other was therefore quite hard; you cannot see a growth or decline throughout the various years, nor can you see a difference between the control group and the honours students. This either means that the questionnaire that was taken doesn’t give a measure for honours or that none of the students that were questioned were honours. In order to answer the research question, a closer look needs to be taken to the questionnaire and a larger sample of students needs to be taken as well.

Page 19: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

17

C. Achterberg, “What is an honors student?”, Journal of the National Collegiate Honors Council, 2005, p. 75-84

S. Scager, “Do honors students have more potential for excellence in their profes-sional lives?”, Higher Education, (64), 2012, p. 19-39

Page 20: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

18

HONOURS IN DE LOGOPEDISCHE INTERNE STAGE Door: AAFKE VAN DER SCHAAF Honoursdocent SAGZ / logopedie – Honoursspecialisatie Speech Language Pathologie

Binnen een leeromgeving voor honoursstudenten horen communityvorming en actief leren (Wolfensberger 2012). Deze zijn beide onderdeel van de lessen interne stage (INST): studenten werken onder supervisie met cliënten: ze leren therapeu-tische vaardigheden door diagnostiek en therapie. Een setting waarin ze kritisch naar eigen en andermans handelen kijken; als persoon, professional en collega (Opleiding Logopedie, 2014-2015). In het honoursprogramma Speech Language Pathology (SLP) volgen momenteel 42 studenten dit onderwijs verdeeld in twee groepen. Elk van deze twee heeft een andere start: of vanuit HBO (Logopedie) of universiteit (SLP).Deze studenten lijken verschillende behoeftes te hebben op theoretisch en prak-tisch gebied en in de begeleiding bij INST.

Hoe ervaren honoursstudenten de interne stage en de begeleidende docent? En bestaan er verschillen tussen deze twee honoursgroepen?

METHODE Er zijn twee focusgroepdiscussies gehouden: Groep a (N=6), startopleiding logo-pedie en groep b (N=6), startopleiding SLP.Onderwerpen waren: verwachtingen, rol theorie/praktijk en de docent.

RESULTATEN Beide groepen starten verwachtingloos, ervaren veel vrijheid en verantwoordelijk-heid. Studenten gaven aan samen te leren en elkaar te ondersteunen. Theorie en praktijk worden door beide groepen verschillend ervaren. Ook de ervaringen met de begeleidende docent. Studenten geven aan bevestiging en feedback van de docent nodig te hebben, maar dit niet altijd te krijgen.

Page 21: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

19

CONCLUSIE/ DISCUSSIE Dit onderzoek is gericht op de ervaringen van honoursstudenten met INST en de docent. De resultaten bevestigen verschillende aspecten die ook uit de literatuur naar voren komen. Zo geven beide groepen aan ‘het beste’ te willen en hebben een hoge intrinsieke motivatie zoals vaker gezien bij honoursstudenten (Wolfs-berger 2012). Studenten vinden het prettig van en met elkaar te leren, vinden veel steun bij elkaar, iets wat door Scager et al (2014) ook aangegeven wordt. Beide groepen onderstrepen het belang van positieve/ negatieve feedback door de docent, zoals ook wordt aangeraden door Ericsson (2007).De groep met start-opleiding logopedie vindt de praktijkcompenent fijn omdat de theorie uit jaar 1 daarmee landt. Hieraan moet de groep vanuit de universiteit juist wennen. Zij zoeken steun in de literatuur en bij de docent. Kortom: vrijheid, eigen verantwoordelijkheid en flexibiliteit zijn belangrijk (Wol-fensberger 2012), maar de docent moet wel blijven coachen. Daarbij is een ge-motiveerde docent die hoge studentverwachtingen heeft (Scager et al 2014), met kennis van didactische principes aansluitend op de behoeftes van de honours-student van belang (Hermsen en Cooppolse, 2014).

Ericsson, K., Prietula, M. & Cokely, E. (2007). The making of an expert. Harvard Business Review.

Hermsen, L. en Coppoolse, R. (2014) Didactische principes voor honoursdocen-ten bij het begeleiden van honoursstudenten in hun leercurve: een exploratieve studie. Tijdschrift voor Hoger Onderwijs (31/32) 4/1 93-2105

Scager, K, Akkerman, S., Pilot, A. & Wubbels, T. (2014). Challenging high -abil-ity atudents. Faculty of Social Sciences, Utrecht University. Geraadpleegd in november 2014

Wolfenberger, M. (2012) Teaching for Excellence. Munster/New York/ Munchen/Berlin: Waxmann

Page 22: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

20

HET ESSAY, MIDDEL VOOR KENNIS-ONTWIKKELING IN HET HONOURS ONDERWIJSDoor: NOL HOVENS Honoursdocent SIMM – Honoursminor Da Vinci

De minor Da Vinci is een van de honoursminoren binnen de Hanzehogeschool. Binnen de minor werken studenten aan hun ontwikkeling als ‘innovatieprofes-sional’. Er wordt gewerkt vanuit de principes van ‘zelfgestuurd leren’. De studen-ten werken, individueel of in kleine groepjes, aan hun innovatieve projecten en ontmoeten elkaar in een atelier (ateliermodel). Studenten ontwikkelen zo zichzelf, ontwikkelen ‘de ander’(samenwerking binnen het atelier), voegen door hun pro-jecten waarde toe aan de maatschappij en ontwikkelen –door theorie en praktijk- kennis op het gebied van innovatie, creativiteit en ondernemerschap.

Een belangrijke vaardigheid van een innovatieprofessional is het overtuigen van betrokken stakeholders, zoals opdrachtgevers, klanten, financiers e.d. Binnen de minor is er voor gekozen om kennisontwikkeling en overtuigingskracht te combi-neren in een opdracht waarbij studenten een essay schrijven. Een van de doelen van het essay is: “De student kan derden overtuigen van zijn/haar visie m.b.t. een zelf gekozen onderwerp/thema”.

Er wordt binnen de minor al enige jaren gewerkt met het essay. Bij onderzoek bleek dat studenten in het algemeen positief staan tegenover het essay. Men vond echter dat er van ‘overtuigen’ te weinig sprake was. Men schreef een es-say; in principe was het alleen de beoordelende docent die het las en toetste op overtuigingskracht. Om overtuigen echt tot zijn recht te laten komen, zou er naast het schrijven meer moeten gebeuren. De suggestie werd gedaan om een debat te organiseren op basis van de stelling in het essay.

Page 23: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

21

Als interventie is er in semester 2 van het schooljaar 2014/2015 geëxperimenteerd met een debat. De studenten zijn in eerste instantie erg positief over dit debat. Nader onderzoek op basis van een open vragenlijst, die vergeleken kan worden met de 0-meting, kan leiden tot verdere verbetering van de inzet van het essay als overtuigingsmiddel.

Page 24: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

22

“WE ARE…” SAMEN ZIJN WE STERKER.Door: NATALIE GUMBS Honoursdocent SIBK – talentprogramma Bedrijfskunde MER

De aanleiding voor dit onderzoek is het gebrek aan groepscohesie bij de honours-groep van Bedrijfskunde MER (BKM). Groescohesie is essentieel voor het bestaan van een groep. Bollen en Hoyle (1990)bevestigen dit. Volgens hun is groepscohe-sie gekoppeld aan 2 aspecten nl; Sense of belonging en Feelings of morale.

Hierbij spelen groepsaspecten zoals motivatie, doelstelling, structuur, interde-pendentie en interactie (Shaw, 1971) een belangrijke rol. Indien groepscohesie ontbreekt, kunnen er volgens Robbins en Judge (2011) verschillende interventies worden gepleegd.

Het doel van dit onderzoek is het vergroten van de groepscohesie van de ho-noursgroep van BKM.

De onderzoeksvragen luiden:

Met welke interventies kan groepscohesie vergroot worden bij honours BKM? De deelvragen zijn:• Is er sprake van groepscohesie bij honours BKM? • Welke interventies kunnen helpen bij BKM?

METHODE:Een combinatie van kwantitatief en kwalitatief onderzoek door middel van een groepsinterview over de groepskenmerken (Shaw) en een enquête op basis van theorie van Bollen en Hoyle. Daarnaast zijn met een groepsinterview gezamenlijke doelen en mogelijke interventies besproken. Populatie: BKM honoursstudenten en BKM honoursdocenten.

Page 25: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

23

RESULTATEN:Er wordt geen groepsgevoel ervaren. Groepsnormen zijn niet aanwezig en er is geen gemeenschappelijk doel. Beide aspecten van groepscohesie scoren laag. Studenten hebben minder het gevoel echt een lid te zijn van honours BKM en zien zichzelf minder als daadwerkelijk onderdeel van de honours BKM. Ze zijn wel blij deel te mogen nemen aan het honoursprogramma BKM. Ingebrachte ge-meenschappelijke doel : “Het stimuleren en bevorderen van het groepscohesie”. Mogelijke interventies: “verplichte” maandelijkse bijeenkomsten, aanscherpen selectieprocedure, meer gezamenlijke les, meer gezamenlijke opdrachten en aanwezigheid van een honoursruimte.

CONCLUSIE:BKM honoursgroep ervaart groepscohesie als relevant voor het honourspro-gramma. Er is nu meer bewustzijn voor groepscohesie. Herhaling van dit onder-zoek kan helpen inzichtelijk te maken of de interventies inderdaad tot verhoging van de groepscohesie zullen leiden.

Shaw (1971) in Remmerswaal, J. (2013), Handboek Groepsdynamica: Een inlei-ding op theorie en praktijk, Boon/Nelissen, Amsterdam.

Robbins, P. en Judge, T.A. (2011), Gedrag in Organisatie, Pearson Education, Be-nelux

Bollen, K.A. en Hoyle, R.H. (1990), Perceived Cohesion: A Conceptual and Em-pirical Examination, Social Forces, 69 (2,) 479-504, DOI: 10.1093/sf/69.2.479

Page 26: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

24

HOE HET EXCELLENTIE-PROGRAMMA BIJ BEDRIJFSKUNDE MER UIT DE VERF KOMT Door: KARIN PRINS Honoursdocent SIBK – talentprogramma Bedrijfskunde MER

Het programma –gebaseerd op autonomie en meesterschap- is 5 jaar geleden gestart. Het aanvankelijke enthousiasme is nu wat doodgeslagen en zowel de studenten als de docenten zijn op zoek naar nieuwe inspiratie. Het doel van het onderzoek is de tevredenheid van de studenten en de docenten te verhogen, zodat de uitstraling van het programma verbetert. De onderzoeksvraag is: in hoe-verre voldoet de opzet en inhoud van het excellentieprogramma van IBK aan de behoeften van de Bedrijfskunde MER-studenten en –docenten en hoe heeft dit invloed op hun tevredenheid met het programma?

Ik heb actie-onderzoek uitgevoerd waarbij ik studenten en collega’s heb geraad-pleegd, gegevens uit evaluaties en enquêtes heb gebruikt en workshops heb ge-volgd. Dit heeft geleid tot een diagnose van de huidige situatie en tot (aanzetten voor) oplossingen.

Page 27: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

25

Het programma is in balans gebracht, er zijn aanpassingen gedaan in de selec-tie- criteria, de doelen van de studenten zijn geïnventariseerd en er zijn meer ge-zamenlijke bijeenkomsten, waar de studenten erg tevreden mee zijn. Ook komt er na de zomer een onderzoekatelier, waarin de ongeveer 20 honoursstudenten bij elkaar kunnen komen. De volgende stap is dat de 4 docenten van het programma samen keuzes maken voor de missie, de interne structuur en de relaties met het werkveld. Daarna passen we de opzet en inhoud van het programma aan (o.a. peer feedback, meer lessen, meer reflectie, aandacht voor leerstijlen). Ten slotte gaan we ook aan de slag met de uitstraling van het programma naar het werkveld, de studenten en de docenten.

De conclusie is dat de uitgangspunten van het excellentieprogramma -zoals au-tonomie en meesterschap- prima zijn, maar dat de concrete uitwerking nog wel beter kan en dat het ook zou helpen als de positie van het programma wat con-stanter zouden zijn, zoals een vaste honoursruimte en een meer-jaren begroting met een waarborg van de uren voor de honoursdocenten. Dit alles zal de mo-tivatie en tevredenheid van de honoursstudenten en -docenten en wellicht ook de studieresultaten ten goede komen. Het honoursprogramma van Bedrijfskunde MER zal meer uit de verf komen!

Page 28: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

26

PUSHING THE BOUNDARIES OF ASSESSING BOUNDED FREEDOMDoor: GEMMA COUGHLAN-NIJDAM Honoursdocent en –coordinator SIBS, talentprogramma

Wolfensberger (2013) identified that a key pedagogical approach to engaging hon-ours students was that of ‘Bounded Freedom’, where students are given the re-sponsibility of designing their own goals, in line with their personal or professional learning trajectories. Using this bottom up technique, students create a tailored curriculum, showing higher levels of commitment and responsibility for projects.

In principle this approach is inspiring, but in reality it becomes difficult to assess, when the standard educational approach is to have fixed learning outcomes that measure all students by the same objectives. My intervention was therefore to design an assessment approach that has as much bounded freedom in the as-sessment as in the initial project design. Thus ensuring that students are actually being assessed in line with their particular goals.

I restructured our assessment approach, by redesigned five learning outcomes based on the domains identified in the Excellence Profile for International Busi-ness Professionals (van Heugten, 2013). Within these domains there are 16 ‘Good Practice Behaviours’, which have been categorized into 3 taxonomy levels. Stu-dents now select 1-2 of these behaviours per project, and identify how this project will develop these behaviours. The students (with guidance, and final quality as-surance from their mentor) write their own learning outcome for each project, that incorporates the ‘Good Practice Behaviour(s)’, and the specific project content and parameters.

Page 29: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

27

The first round of testing was completed in February 2015. The initial results showed some resistance, as students felt unsure about the process. Subsequent-ly, the information available to them was annotated, and with clearer instructions from mentors, we have seen a greater acceptance and implementation towards this method, which will go into a second round of testing in June 2015. We are seeing students are developing skills from this theoretical framework by identify-ing specific, manageable objectives that can be practically implemented.

This new approach to assessment has been approved by O&O, and is now receiv-ing (inter)national attention.

Wolfensberger, M (2013) Teaching for Excellence, Waxman Pressvan Heuten, P (2013) The Excellence Profile for International Business Professio-

nals, Hanze University of Applied Sciences

Page 30: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

28

“IK GA TOCH ZEKER NIET WAT EXTRA’S VOOR DIE SCHOOL DOEN!”Door: GERDA ELEMA Honoursdocent en coördinator SFEM

Het is goed leuk om je te onderscheiden en je talenten te ontwikkelen. Vanuit deze gedachte nodigt het Instituut voor Financieel Economisch Management (FEM) eer-stejaarsstudenten uit om te participeren in het honourstalentprogramma (HTP). Studenten worden geselecteerd op gemiddeld cijfer van zeven of hoger en uitge-nodigd voor voorlichtingsbijeenkomst. In april 2014 bezochten 23 studenten deze bijeenkomst; dertien solliciteerden. Huidige deelname HTP is HG-breed te laag (3% i.p.v. 6%). Het niet-solliciteren van 10 studenten resulteerde in hoofdvraag:

Wat zijn redenen voor tien studenten, die wél naar de voorlichting honourstalent-programma zijn geweest, maar niet hebben gesolliciteerd?

Doelstelling: geven van gefundeerd advies aan MT/honoursdocententeam inzake toename HTP. Onderzoeksmethode: bestuderen vakliteratuur en het afnemen van enquêtes.

RESULTATEN:Ik heb acht ingevulde enquetes ontvangen. Achteraf betreur ik de door mij gehan-teerde onderzoeksmethode want ik had graag door willen vragen.

Page 31: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

29

CONCLUSIES:1. Programma is niet aantrekkelijk genoeg, te theoretisch.2. Bezwaren om te beginnen: niet aankunnen hoge werkdruk, te moeilijk, te

zwaar i.c.m. reguliere opleiding, slecht in Engels, te weinig tijd voor hobby’s, angst oplopen studievertraging.

3. Niet gemotiveerd inzetten extra studietijd voor alleen aantekening.4. HTP sluit niet aan bij het tempoprogramma. 5. Qua inspanning en tijd is individueel honourstraject voordeliger en zelfde re-

sultaat.6. Vanuit literatuur: ontwerp een ambitieus programma met studenten en bedri-

jfsleven.7. Vanuit literatuur: werk naar cultuuromslag: ‘gesloten’ lessituaties op school

naar authentiek leren in regio met ondernemers en externe actoren.

AANBEVELINGEN:1. Programma aantrekkelijker maken: samenwerken met bedrijfsleven, ‘real life

projecten’ aanbieden, internationale uitwisselingen.2. Geen studenten uitnodigen wiens reguliere programma niet aansluit.3. Voorlichting aanpassen.4. Nadrukkelijker voordelen (vervolg)studie/arbeidskansen benoemen. 5. Aantrekkelijker maken dan reguliere nevenactiviteiten studenten.6. Samenwerken lectoraat Excellentie.7. Vervolgonderzoek participatie studenten componeren aantrekkelijk honour-

sprogramma.8. Vervolgonderzoek financieringsmogelijkheden honoursactiviteiten voor stu-

denten.

INTERVENTIE:N.a.v. onderzoek samenwerking Gebiedscoöperatie Westerkwartier geïntensi-veerd en inzet honoursstudenten gefaciliteerd. Resultaat: ontwikkelen en imple-menteren honoursstudentenbedrijf FEM-office; een bedrijf dat bemiddelt tussen (honours)studenten en ondernemers. Met publicatie projectenboek FEM-Office hebben studenten/ondernemers ruim 160 projecten gebouwd van regio tot bui-tenland. Studenten vervullen alle posities, van CEO tot uitvoerder en volgen el-kaar op van jaar tot jaar waardoor meerjarig onderzoek mogelijk wordt. Ultiem doel is de continuering van het werk-leerbedrijf naar een geregistreerde nieuwe onderneming opererend binnen het kennisdomein van FEM in eigendom bij pas afgestudeerden.

Page 32: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

30

HOE HOOG MOET DE LAT LIGGEN EN WAT VOOR LAT WIL JE? STUDENTEN FORMULEREN HUN EIGEN BEOOR DELINGS CRITERIA. Door: MENNO WIERDSMA Honoursdocent en -coördinator SPEA – talentprogramma

In het huidige honoursonderwijs aan de pedagogische academie wordt gebruik gemaakt van een set met generieke ‘honourscompetenties’. Een nadeel is dat deze competenties niet specifiek zijn. De pedagogische academie (PA) heeft op basis van literatuur- en empirisch onderzoek in het werkveld een profiel van de excellente leerkracht opgesteld. Dit profiel moet richting geven aan het ho-noursonderwijs aan de pedagogische academie. Daarom is besloten om de domeinen en aspecten die in het profiel van de excellente leerkracht worden genoemd te gebruiken als basis voor een nieuwe set met competenties die meer specifiek is voor de pedagogische academie.

Page 33: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

31

Een belangrijke pijler van het honoursonderwijs aan de Hanzehogeschool is zelf-sturing van studenten. In een serie korte interventies is het profiel van de excel-lente leerkracht aan de studenten geïntroduceerd en hebben zij de aspecten in het profiel gewaardeerd als wel, niet of enigszins essentieel voor een excellente leerkracht. Daarnaast hebben studenten zichzelf beoordeeld aan de hand van de generieke honourscompetenties, maar ook aan de hand van het huidige profiel. Naar aanleiding van deze zelfinschatting zijn de studenten in twee focusgroep gesprekken in discussie gegaan over voor-en nadelen van beide beoordelings-instrumenten. Zelfinschattingen van de studenten en geluidsopnamen van de fo-cusgroep gesprekken zijn kwalitatief geanalyseerd om een zo volledig mogelijk antwoord te vinden op de onderzoeksvragen.

De studenten geven aan alle domeinen en aspecten in het profiel essentieel te vinden voor een excellente leerkracht. Het merendeel van de studenten vindt dat de competentiebeschrijvingen op verschillende niveaus houvast bieden, maar de meer op de leerkracht geschreven aspecten van het profiel zeer te waarderen. De studenten geven de voorkeur aan een set met competenties die op verschillende niveaus zijn beschreven en gebaseerd op het profiel van de excellente leerkracht. Ook geven zij aan dat sommige van de generieke competenties een zinvolle aan-vulling kunnen vormen op de domeinen en aspecten die in het profiel zijn aange-geven en dus niet als vanzelf aan de kant moeten worden gelegd.

Page 34: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

32

WHAT TRUST DOESDoor: YVANKA HULLEGIE-VLETTER Honoursdocent SIRE – talentprogramma

“There’s nothing you can do to make people trust you.Except saying only what you mean.Except doing exactly what you say you’re going to do.Except standing up for what you know is right.Except fixing what you know is wrong.Except never betraying a confidence.Except never falling back on status and titles.Except admitting it when you make a mistake.Except forgiving others when they make their own.”

INLEIDINGIk ben geïntrigeerd naar het spanningsveld tussen vertrouwen en conflict. Blijk-baar zijn we in de overtuiging geraakt dat deze niet samen kunnen gaan. Over het algemeen vinden we het erg lastig om elkaar van constructieve feedback te voorzien. Dit is echter wel een essentieel onderdeel voor persoonlijke groei. Hoe kunnen we dit dan toch bewerkstelligen. Ik werd geïnspireerd door Margaret Heffernan. “Most people instinctively avoid conflict, but as Margaret Heffernan shows us, good disagreement is central to progress. She illustrates (sometimes counterintuitively) how the best partners aren’t echo chambers — and how great research teams, relationships and businesses allow people to deeply disagree.

There is this deep virus within organizations that we somehow have found difficult to cure… that virus is the “fear of conflict.” The fear to confront or face people in difficult situations. This fear cripples us. It keeps many from being satisfied at work, at home. It keeps us from being honest and forthright Zie ook het volgend filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=PY_kd46RfVE Het filmpje duurt mij wat te lang  -  de boodschap is vrij snel duidelijk. Hoe kun je er voor zorgen dat er een veilige omgeving wordt gecreëerd, waarbij je elkaar blijft uitdagen. Een col-lega van mij (meestal op verzoek, soms ook niet), redigeert mijn stukken. Soms vind ik mezelf werkelijk briljant, maar dan weet hij me altijd weer aan het denken te zetten. Is dit goed genoeg en kan het niet beter (is dit de bedoeling?). Dat is zijn kracht. Daartegenover staat, dat hij het lastig vindt om uit het niks dingen te creëren, wat ik weer makkelijker doe. Is het niet heel mooi als iedereen niet een ‘Nar’ gaat krijgen, die alleen maar tot taak heeft om jou aan het denken te zetten (en visa versa?). Voor de nieuwe lichting honoursstudenten ga ik een programma opstellen.

Page 35: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

33

METHODEDe interventie heb ik als volgt uitgevoerd. In eerste instantie heb ik in oktober 2014 een presentatie gehouden voor de honoursstudenten en docenten. Ik heb hier mijn interventie gepresenteerd (zie ook bijlage). Naar aanleiding daarvan heb ik twee focusgroepen georganiseerd. Tevens zijn er interviews met studenten ge-houden (een afspiegeling van tweedejaars, derdejaars en vierdejaars).

DE RESULTATENDe resultaten zijn opvallend. Waarbij de docenten gelijk door hadden, wat ik be-doelde. Hadden de studenten er meer moeite mee om het concept goed door te krijgen. Zij gaven aan dat ze het heel lastig vinden om zo’n maatje te vinden. Aan welke voorwaarden moet je dan voldoen. Tevens kwam het ‘woordje’ vertrouwen terug. Zij gaven helder aan dat er vertrouwensband moet zijn wil je zo’n construc-tie kunnen opzetten. Daarenboven kwam nadrukkelijk de wens van buddy terug in de gesprekken met de studenten. De docenten daarentegen waren erg enthousi-ast en gingen gelijk een ‘Nar’ (zo noem ik het maatje) uitzoeken. Daarenboven in-spireerde ik enkele docenten om het format ook voor te leggen in de expertgroep.

DISCUSSIE EN CONCLUSIENaar aanleiding van de resultaten heb ik gesproken met de honoursdocenten en hebben we een brainstormsessie gehad waarbij we de theorie en de praktijk op een goede manier kunnen verwerken in het programma. Het programma wordt als volgt aangepast.

Bij de introductie starten we met City as Tekst. Verder gaan we meer activiteiten organiseren waardoor de studenten elkaar beter leren kennen. Na het eerste blok gaan ze ‘narren’ met elkaar. Dit betekent dat ze koppels gaan formeren. Echter deze moeten ze samenstellen op basis van de beoordelingscriteria die wij (de docenten) vaststellen. Na het tweede blok wordt de samenwerking samen met de coach geëvalueerd en zo nodig wordt een ander koppel gevormd. Tevens zullen we voor de tweedejaars een buddysysteem opzetten. Hierbij zullen de huidige tweedejaars (dus in september derdejaars), een buddy zijn van nieuwe lichting. Dit doen we door middel van een speeddate sessie. Nu de criteria voor een buddy minder strikt zijn dan voor een ‘Nar’.

Page 36: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

34

De volgende literatuur heb ik hiervoor gebruikt:1. Willfull blindness van Margaret Heffernan (http://www.mheffernan.com/book-

wbsummary. shtml)2. The Art of Thinking Clearly van Rolf Dobelli3. Are you fully Charged van Tom Rath4. Strengthsfinder 2.0 van Tom Rath5. The Uncertainty Principle van Jan Hilgevoord (http://plato.stanford.edu/en-

tries/qtuncertainty/)6. Mindset van Carol Dweck7. De Creatieve Actie Methodologie van dr. Delnooz

Page 37: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat
Page 38: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat
Page 39: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

37

WAT WIL IK LEREN?Door: LYNDSAY DRAYER Honoursdocent ILST – talentprogramma

In het Honours Talent Programma (HTP) van het Instituut voor Life Science & Technology (ILST) zit veel vrijheid voor studenten om zelf invulling te geven aan het programma. De studenten kunnen een activiteit aandragen bij hun honourscoach, bijvoorbeeld een summercourse, studentassistentschap, onderzoeksprojecten, of extra theorie modules. Docenten merken dat studenten moeite hebben om leerdoelen te formuleren en na afloop te reflecteren op de activiteit. Doel van de interventie is om honoursstudenten vaardiger te maken in het helder formuleren van leerdoelen en reflecteren op activiteiten om zo het leerproces te stimuleren.

METHODETwee honoursstudentes Toegepaste Psychologie hadden opdracht gekregen om een workshop te ontwikkelen en te gegeven aan honoursstudenten ILST. Het les-plan bestond uit “leerdoelen opstellen en communiceren” (workshop 1), en “re-flecteren op leerdoelen” (workshop 2). Acht studenten hebben deelgenomen aan de workshops gedurende 2 avonden van 3 uur. De portfolios van huidige stu-denten en voorgaande cohorten zullen vergeleken worden om te analyseren hoe studenten in hun leerproces vorderen.

RESULTATENEerste reacties na afloop van de deelnemende studenten: “positief, iets nieuws wat niet in de reguliere opleiding aan bod komt, is behoefte aan, leuk dat de workshop door studenten gegeven werd”. Twee studenten ILST zullen tijdens het symposium “A Teacher’s Road to Excellence” met het publiek ingaan op hun er-varingen en leerresultaten. Hoe ervaren zij het samenstellen van hun portfolio na het volgen van de workshops?

DISCUSSIE EN CONCLUSIE:Het identificeren van leerbehoeften worden als centrale punt gezien in het leer-proces van studenten (1). Met deze workshops als onderdeel van het HTP wordt mogelijk een stap in de juiste richting gezet voor ILST honoursstudenten.

REFERENTIE:1. Driessen E., van Tartwijk, J. & Dornan T. The self critical doctor: helping stu-

dents become more reflective. BMJ 2008: 336 (827-830).

Page 40: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

38

VRIJHEID GENIETEN!Door: CHRIS ROOIJAKKERS Honoursdocent SASS – honoursspecialisatie Talentontwikkeling

Een boek schrijven, een cultuurveranderingsplan op touw zetten, een spel ont-werpen, of een rouwbundel maken...

De honoursstudenten in de specialisatie ‘talentontwikkeling’ (SASS) krijgen de vrijheid om hun eigen talenten, passies en dromen te verwezenlijken. Die vrijheid is wat de studenten het meest waarderen.

Maar diezelfde vrijheid heeft een prijs. Het is spannend om zelf te bepalen, zon-der terug te kunnen vallen op voorgestructureerde voorbeelden. ‘Doe ik het wel goed?’ is zo’n beetje de meest gehoorde vraag in de specialisatie. Veel studenten ervaren, met name in de beginfase van de specialisatie, onzekerheid en daarmee: stress…

Ik heb een training ontwikkeld om studenten sterker te maken om de aangebo-den vrijheid aan te kunnen. Het gaat daarbij om de ontwikkeling van zelfsturende vaardigheden. • Durven dromen: ik weet wat ik wil bereiken• Durven doen: ik ga stap voor stap te werk• Durven vertrouwen: ik herken mijn belemmerende overtuigingen en vervang ze voor oplossingsg-

erichte strategische gedachten.

De studenten die dit jaar de honoursspecialisatie ‘talentontwikkeling’ volgden, kregen deze training aangeboden. Waren ze beter gewapend om de vrijheid te genieten?

Page 41: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

39

Per activiteit hebben de studenten opgeschreven wat de effecten waren op hun denken, kunnen en voelen. De uitkomsten zijn bemoedigend en soms opzien-barend, b.v: ‘ minder onzekerheid’, ‘ gaf een boost om verder te gaan’, ‘ ‘ ik kan mijn passie voelen zonder gelijk beperkingen te ervaren’ ‘ ik voel letterlijk ruimte in gedachten en doen’

Naast de positieve effecten van de losse onderdelen, is er een totaaleffect merk-baar dat uit gesprekken met studenten en docenten is gekomen. • Als docenten team hebben wij bemerkt dat onzekere kwesties minder een

thema waren in deze groep. • Een (onbedoeld) neveneffect, dat zowel door studenten als door docenten (los

van elkaar) werd gesignaleerd is dat het een positieve werking heeft gehad op de community-vorming.

Binnen Sociale Studies, en ook binnen het werkveld waar onze studenten voor worden opgeleid, is er nooit zoveel gesproken over ‘ het nemen van eigen regie’ als vandaag de dag. Welke zelfsturende vaardigheden je nodig hebt om zelf regie te kúnnen nemen en hoe je die kan trainen, is veel minder een onderwerp van gesprek. De training is een mooie aanleiding om hierover opleidings-breed en honoursoverstijgend, in gesprek te gaan, want…

…steeds wanneer wij ‘eigen verantwoordelijkheid, eigen regie of zelfsturing’ van studenten verwachten, hebben wij als opleiding de taak te borgen dat ze daartoe, letterlijk en figuurlijk, uitgerust zijn….

Page 42: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

DE STUDENT AAN HET WOORD OVER DE INTERVENTIES

Page 43: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

41

“ Very scientific study with a humble approach, since you

acknowledge that the sample size is not big enough”.

“I like the colours of the lines”.

“ The question we have to ask ourselves is whether we are really

honours students”.

“ Het is leuk om zo met elkaar in gesprek te gaan en bewust te

worden van wat we in de INST gedaan hebben. we horen zo ook

van elkaar wat we vinden en hoe we er naar kijken“.

“ Voorbeelden van structuur aanbod zijn: werkplannen,

beoordelingsformulier voor behandelplan en samenvattende

mailtjes voor bijvoorbeeld informatie over in te leveren portfolio’s.

Deze aanpak was erg fijn. Je leerde zo intercollegiaal bezig te zijn

en zelf goed na te denken. Bovendien sluit deze aanpak aan bij

meerdere werkstijlen.”

“ Voor de mensen die eerst zelf bezig willen en dingen willen

uitzoeken, is het goed om eerst vrij gelaten te worden in hun

keuzes. Voor de mensen die meer structuur en bevestiging nodig

hebben, helpt het om toch in te grijpen waar nodig en die structuur

te bieden. Zo leer je ook van alle werkstijlen een beetje.”

“ De aspecten in het profiel zijn gericht op een (excellente) leerkracht

en dat is prettig, maar dat is niet altijd waar ik in de projecten

aan werk. De algemene honourscompetenties zijn weer erg vaag

beschreven.”

“ (…) ik heb dit zelf als heel waardevol ervaren. Ik vond het goed

dat Natalie iedereen in de interventie betrok en iedereen zijn/ haar

mening als even waardevol beschouwde. Daardoor kreeg ik het

gevoel dat zij het serieus nam en dat er daadwerkelijk wat gedaan

gaat worden aan de groepsvorming.”

Page 44: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

VALORISATIE

Page 45: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat

43

WAT GEBEURT ER VERDER MET HET ONDERZOEK.

HONOURSTUDENTEN BIEDEN PROJECTBOEK AAN AAN RELEVANTE KENNISINSTELLINGEN.

HONOURSSTUDENTEN VERZORGEN WORKSHOP.

ONDERZOEKSRAPPORT

RAPPORT

PRESENTATIONS AT VARIOUS DUTCH IBMS

INSTITUTIONS

HONOURSMODEL WORDT AAN HANZE HOUNORS

COLLEGE AANGEBODEN.

THIS NEW APPROACH TO ASSESSMENT HAS BEEN

APPROVED BY O&O WITHIN HANZE.

THE INTERVENTION WILL BE DISCUSSED DURING A STAFF MEETING OF THE ASA LECTURER’S TEAM.

EEN ESSAY OVER LEERSTIJLEN

BESPREKEN MET STUDENTEN

(MISSCHIEN) EEN (NEDERLANDSTALIG)

ARTIKEL

COMPETENTIES GEBRUIKEN IN DE

ASSESSMENT GESPREKKEN

HONOURSMODEL BASIS VOOR HET

HONOURSPROGRAMMA HTP KOMEND STUDIEJAAR.

PRESENTATION AT THE WACE CONFERENCE IN

TOKYO IN AUGUST

THE POSTER THAT IS MADE OF THIS

INTERVENTION WILL BE HANGED IN THE HALL

WAY OF THE INSTITUTE OF ENGINEERING, LOCATION

ASSEN

VERDIEPING EN VERVOLG ONDERZOEK

Page 46: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat
Page 47: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat
Page 48: A TEACHERS ROAD TO EXCELLENCE LEERGANG ......met onderzoek om een volgende cursus effectiever te maken en gefundeerde adviezen aan de onderwijspraktijk te kunnen geven. Het lectoraat