CCJ

Datavisualisatie&Infographics

CCJDatavisualisatie&Infographics

5 Kaarten

Het gebruik van kaarten

Kaarten in de krant• Geschiedenis kaarten in de krant• Voorbeelden afgelopen decennia• Voorbeeld MH17• Bijzondere projecten• Interessante geografische sites

Geschiedenis cartografie Trouw• In de Golfoorlog van 1991 liep dagblad Trouw aan

tegen het probleem dat ze geen actuele kaarten van actuele oorlogssituaties konden plaatsen. De reactie hier op was dat Nel de Vink werd aangesteld als cartograaf.

Mijn achtergrond• Infografieken, in Trouw carto's, zijn grafische

elementen die nieuws verbeelden. Tekst en beeld vullen elkaar aan om de vierkante centimeter.

Zoals schrijvende journalisten Nederlandse taal gebruiken om lezers te informeren en accenten te leggen, zo bedient de redactie cartografie zich van de grafische taal: lijnen, vlakken, symbolen, kleuren en (grijs)tinten.

Op de kaarten die ze maakt, moet de lezer in één oogopslag kunnen zien waar het epicentrum van een aardbeving was, hoe een wandelroute loopt, waar precies gevochten wordt in Irak, of het per land, regio, provincie of gemeente met een thema is gesteld.

Ontwikkelingen• Zoeken naar vorm. Zoeken naar mogelijkheden.• Basiskaarten maken… inspiratie Bosatlas.• Altijd weer nieuwe technieken.• Van grof naar fijn en weer naar grof maar dan

beter. • Oude cartografie• Metrokaart

BosatlasEen kaart waarop te veel informatie is opgenomen, verliest zijn transparantie en inzichtelijkheid.

Alleen dat wat op leeg lijkende kaarten staat onthoud je.

Dit citaat is van de negentiende-eeuwse geograaf en ontdekkingsreiziger Alexander von Humboldt.

Bosatlas

1675John Ogilby - The Road from London to the City of Bristol

Beck

wandelen

Archief Carpress

Tijdsbalk met kaarten

Een infografiek is een visuele weergave van informatie of data. Het presenteert

iets complex in een snelle en begrijpelijke vorm. Daarvoor is het nodig dat je de

doelgroep kent en dat je keuzes maakt

Wat is het verhaal dat je wil vertellen op dit moment aan

deze doelgroep en met dit medium?

• Een datavisualisatie helpt bij de analyse, en is explorerend en is voor je eigen begrip van de data. En een infografiek is uitleggend, en is af, goed vormgegeven en voor 1 uitleg vatbaar voor 1 doelgroep.• Bij een infografiek helpen labels en pictogrammen,

dat zijn soort shortcuts in de boodschap.

• Een kaart kan een infografiek zijn en het kan een datavisualisatie zijn...• Een kaart is een gemodelleerde weergave van het

aardoppervlak; meestal een geografische weergave, soms schematisch.• • https://nl.wikibooks.org/wiki/Geo-visualisatie

Kaart niet handig gebruikt

Dan geen kaart of anders

Voorbeeld uit The Functional Art van Alberto Cairo

1e opdracht• Lagen van informatie• Jouw verhaal• Layout; witruimte• Titel, legenda

• Hoe benadruk je je focus met de layout?• Onderwerp: doelgroep nieuwe collega/thuis;

lunchrestaurant op wandelafstand, hoe ver kan je wandelen in lunch tijd? natuur, buiten, vijvertje EN winters: even warm lunchen.

Waar een verschijnsel niet is• Een heel bijzonder aspect van een kaart is dat een kaart ook laat zien waar een verschijnsel níet is. Wanneer in een tabel 10 moorden zijn opgesomd en daarnaast in alle tien de gevallen de naam van een achterstandswijk staat, denk je al gauw dat alle moorden in achterstandswijken worden gepleegd. Worden de moordlocaties op een kaart alle wijken getoond, dan is plotseling te zien dat in allerlei andere achterstandswijken helemaal géén moorden plaatsvinden.

• Voorbeeld CartoDB• fietsendiefstallen

Lege plekken: ook informatie• Conclusie: toon ook lege plekken; waar géén data is

(maar wel gepoogd is het verschijnsel te traceren) is dus informatie! We zagen ditzelfde in een beroemd voorbeeld in de inleiding, bij de niet besmette waterpompen aan de randen van de kaart; hier waren géén getroffenen van de cholera (zie cholera verspreidingskaart) Zoom dus nooit te ver in.

Clustering• Een tweede verrassend effect is de geografische

clustering van bepaalde objecten / verschijnselen; ook iets dat een tabel of grafiek nooit zou kunnen bewerkstelligen. Op dezelfde misdaadkaart is misschien te zien dat niet de achterstandswijk bepalend is.

• Een 'moordkaart', nu niet met achterstandswijken als achtergrond, maar met locaties van coffeeshops erbij levert dan heel andere conclusies! Met andere woorden, een causaal (oorzakelijk) verband kan met een kaart terecht of onterecht gesuggereerd worden, versterkt worden, of aangetoond worden. Wanneer dit bewust gebeurt, is de GIS-specialist / onderzoeker goed bezig.

Problemen onderweg• Het basismateriaal… ambachtelijk...• Inzoom Nederland; kijk altijd even naar de

Waddeneilanden; staan ze er op? • Projectie wereldkaart; is Afrika wel groot genoeg?• Gis: Esri is duur… of ondertussen?• Kleurenblindheid; werk met goede contrasten licht

donker (rood en groen zelfde werkt niet)

Atoombom• De website Nukemap http

://nuclearsecrecy.com/nukemap/ laat zien wat de effecten zouden zijn als een atoombom op een willekeurige plek op aarde zou ontploffen. Op een kaart zie je hoeveel schade er zou ontstaan, en hoeveel mensen dodelijk getroffen zouden worden. Geen leuk voorbeeld natuurlijk, maar wel één waarmee een verhaal wordt verteld. Als je de virtuele bom laat afgaan boven je eigen woonplaats, en ziet hoeveel slachtoffers daarbij zouden vallen, wordt het ineens heel concreet.

Bijzondere projecten• Frisia-Nld• Visualisatie Normandië• Snowfall• Gis• https://www.volksgezondheidenzorg.info/kaarten• Woestijnvaders

• http://citysdk.waag.org/buildings/

Google maps ‘mijn kaarten’• overzicht mijn kaarten

voorbeeld GHL

Na de pauze (incl opdracht 2)• Gebruik data in excel in kaart.• a. uitleg voorbeeldkaart Geloof en een hoop liefde; hoe doe

je dat excel/googlemaps combi• b. met googlemaps eigen datadoc verwerken voor eigen

doelgroep tot kaart• c. hoe kom je aan (geografische) data; tips geven van

bronnen en methodes (oa Esri)• d. werken met powerpoint kaart maken• e. hoe zou je 't anders willen als je meer tijd/techniek had:

en wat je voorstel voor eindvisualisatie. • doel is dat je een vormgever kan briefen!

• Waar t mis ging met inladen vd data• nederland paardenland

41

42

43

c

46

47

• Zoek openbare data over de stad waar je bedrijf zit. Te vinden in:• de website van de gemeente• Google Maps• data.overheid.nl• andere plekken

• Kies 2 verschillende variabele • Gebruik een kaart van de gemeente om de variabelen in te tekenen• Digitaal, dus met behulp van Powerpoint, Photoshop, Paint etc.• Kijk of er patronen of verbanden te vinden zijn• Titel, legenda maken het af

mh17

MH17 juli 2014• Wat vooraf ging• Verdwenen vliegtuig; piketdienst maart 2014• Oorlogskaarten Oekraïne• De Krim in de geschiedenis• En toen…

In een avond nieuws• Rond 1800 uur staat de adjunct bij m’n bureau. Wie

heeft er avonddienst vraagt ze mij en m’n collega. Ik…• Er is een vliegtuig neergestort.• Weet ik... Ik had twitter aan en dan blijf je bij...• Wat doen we? Weten we nog niet... Maak vast wat. • Doe ik

Regiokaart opgezocht

Eerste rondje zoeken via twitter

Gek om dit zo bijna live te zien

Kippevel dat je dan ook dit vind

Avondproductie• Vormgever weet nog niet welke maten ze kan

gebruiken en chef niet welke onderwerpen• Alles is heel onduidelijk• Internetredacteur kan ook wel wat beeld gebruiken

maar hoe technisch?

Driekoloms

Twee koloms

1 kolom

Terugblik maart 2014

Verdwenen vliegtuig

check

Het vliegtuig

Meteen op twitter

Paar dagen later

Follow up• Bij NYT zie ik een prachtige productie…• We gaan zo iets maken voor de zaterdagkrant

Follow-up:overzicht

Actuele voorbeelden open data• Kernbom • De waag• www.Gleamviz.org