5. Internet

5.1. Inleiding5.1. Inleiding

Scheikunde : veel voordelen uit stormachtige ontwikkelingScheikunde : veel voordelen uit stormachtige ontwikkelinginternetinternet

Heel wat bronnen chemische informatie :Heel wat bronnen chemische informatie :on-lineon-line

Opleidingsonderdeel dat handelt over computers en chemie :Opleidingsonderdeel dat handelt over computers en chemie :

Groot hoofdstuk over scheikunde op het internet ?Groot hoofdstuk over scheikunde op het internet ?

Groot probleem : Groot probleem : informatie snel verouderdinformatie snel verouderd !!! !!!

Wel : Wel : immense hoeveelheid informatieimmense hoeveelheid informatie over alle takken over alle takkenvan de scheikunde op van de scheikunde op internetinternet … …

vb. tik in een zoekrobot van het www vb. tik in een zoekrobot van het www “Chemistry”“Chemistry”

meer dan 6 miljoen webpagina’s !!!meer dan 6 miljoen webpagina’s !!!

In één of verschillende van die pagina’s : In één of verschillende van die pagina’s :

Informatie die jij nodig hebt !Informatie die jij nodig hebt !

Verdiepen in Verdiepen in geavanceerde zoekmethodesgeavanceerde zoekmethodes

Tot nu toe : internet = Tot nu toe : internet = aanvullendeaanvullende bron van informatie ! bron van informatie !

Bron van informatie die :Bron van informatie die :

- - nietniet te vinden is in bibliotheek te vinden is in bibliotheek

- - zeer actueelzeer actueel moet zijn moet zijn

Internet kent niet Internet kent niet organizatieorganizatie + + standaardisatiestandaardisatie bibliotheek bibliotheek

Veel moeilijker om Veel moeilijker om betrouwbarebetrouwbare + + completecomplete informatie informatiete zoekente zoeken

The internet is an enormous library in which someone The internet is an enormous library in which someone has turned out the lights and tipped the index cards has turned out the lights and tipped the index cards

all over the floor all over the floor

Meer en meer publicaties (tot voor kort enkel in bibliotheek)Meer en meer publicaties (tot voor kort enkel in bibliotheek)

InternetInternet

Vooral : Vooral : tijdschriftentijdschriften waarvan nu waarvan nu elektronische versieselektronische versies

vroeger : vroeger : gedrukte gedrukte versiesversies

» Meestal : uitsluitend te bekijken als » Meestal : uitsluitend te bekijken als extra betaalde extra betaalde faciliteitfaciliteit bij abonnement op papieren editie bij abonnement op papieren editie

» plaatsing van artikels » plaatsing van artikels op internetop internet zodra zodra aanvaard voor publicatieaanvaard voor publicatie + + correctie drukproevencorrectie drukproeven

» publicatie » publicatie op internetop internet voor publicatie nummervoor publicatie nummer waarin waarin artikel zal verschijnen artikel zal verschijnen

» literatuuropgave : » literatuuropgave : verwijzingverwijzing naar ander artikel naar ander artikel

Dadelijk aanklikken + Dadelijk aanklikken + consulterenconsulteren

Voorbeeld : Voorbeeld : Journal of the American Chemical Society

Nu : Nu : OverzichtOverzicht van de verschillende interessante van de verschillende interessante informatiebronneninformatiebronnen voor voor scheikundigenscheikundigen op het op het internetinternet

5.2. Chemische informatie op het internet5.2. Chemische informatie op het internet

Relevante scheikundige informatie : verschillende vormen opRelevante scheikundige informatie : verschillende vormen opwwwwww

1. Bibliografische bronnen1. Bibliografische bronnen

Wat gepubliceerd door Wat gepubliceerd door welbepaald persoonwelbepaald persoon over over welbepaald onderwerpwelbepaald onderwerp ? ?

Voornamelijk artikels uit wetenschappelijke tijdschriftenVoornamelijk artikels uit wetenschappelijke tijdschriften

+ catalogi bibliotheken on-line geplaatst (boeken)+ catalogi bibliotheken on-line geplaatst (boeken)

Enkele voorbeelden :Enkele voorbeelden :

Chemical abstracts

VUB bibliotheek

2. Elektronische tijdschriften2. Elektronische tijdschriften

Tijdschriften, patenten en soms zelfs boeken …Tijdschriften, patenten en soms zelfs boeken …

vb.vb. Journal of Chemical Physics

Patenten

3. Verzamelingen van data en databanken3. Verzamelingen van data en databanken

Fysische en chemische (soms biologische) informatieFysische en chemische (soms biologische) informatie

Enkele voorbeelden :Enkele voorbeelden :

Fundamentele fysische constanten

NIST Chemistry webbook

Periodieke tabelPeriodieke tabel

Ook Nederlandstalige versieOok Nederlandstalige versie

Berkeley laboratory isotopes project : table of isotopesBerkeley laboratory isotopes project : table of isotopes

Beilstein crossfireBeilstein crossfire

4. Sites die zich toespitsen op het probleem van de chemische4. Sites die zich toespitsen op het probleem van de chemischenomenclatuurnomenclatuur

5. Gezondheids-, veiligheids- en milieuinformatie5. Gezondheids-, veiligheids- en milieuinformatie

Opgelet :Opgelet :

» Betrouwbare informatie» Betrouwbare informatie

» Up-to-date» Up-to-date

IUPACIUPAC

vb. Oxford Universityvb. Oxford University

6. E-mail lijsten6. E-mail lijsten

discussie met mensen of collega’s die in hetzelfde onderwerpdiscussie met mensen of collega’s die in hetzelfde onderwerpgeïnteresseerd zijn geïnteresseerd zijn

7. Websites van welbepaalde organizaties7. Websites van welbepaalde organizaties

» chemische societeiten» chemische societeiten

American Chemical SocietyAmerican Chemical Society

Royal Society of Chemistry (UK)Royal Society of Chemistry (UK)

Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging (KVCV)Koninklijke Vlaamse Chemische Vereniging (KVCV)

» Departementen van universiteiten» Departementen van universiteiten

» Onderzoeksinstituten en agentschappen die fondsen » Onderzoeksinstituten en agentschappen die fondsen verschaffenverschaffen

Onschatbare bron van informatie voor :Onschatbare bron van informatie voor :

- contacten- contacten

- publicaties- publicaties

- conferenties- conferenties

- beurzen- beurzen

= meer specifieke types van informatiebronnen= meer specifieke types van informatiebronnen

zoekmachineszoekmachines

Internet : overstelpende hoeveelheid informatieInternet : overstelpende hoeveelheid informatie

Januari 2000 : grens van 1 miljard pagina’s gepasseerdJanuari 2000 : grens van 1 miljard pagina’s gepasseerd

Zoekmachines : generieke term voorZoekmachines : generieke term voor

» Onderwerpgidsen (“subject directories”)» Onderwerpgidsen (“subject directories”)

» Zoekrobots (“search engines”)» Zoekrobots (“search engines”)

OnderwerpgidsenOnderwerpgidsen

Door een redactie op onderwerp geordende verzameling vanDoor een redactie op onderwerp geordende verzameling vanverwijzingen naar geselecteerde www-pagina’sverwijzingen naar geselecteerde www-pagina’s

(“best of the web”)(“best of the web”)

Gebruiken wanneer je je in een breed onderwerp wilGebruiken wanneer je je in een breed onderwerp wilgaan oriënterengaan oriënteren

ZoekrobotZoekrobot

Volautomatische trefwoordenlijst waarmee in principe het Volautomatische trefwoordenlijst waarmee in principe het hele www kan doorzocht wordenhele www kan doorzocht worden

Gebruiken wanneer je op zoek bent naar speciefiekeGebruiken wanneer je op zoek bent naar speciefiekeinformatie over zaken over zaken die je met 1 ofinformatie over zaken over zaken die je met 1 of

meer termen nauwkeurig kunt omschrijvenmeer termen nauwkeurig kunt omschrijven

Informatie over een welbepaalde persoon of organizatieInformatie over een welbepaalde persoon of organizatie

Pogen alle www pagina’s in hun systeem onder te brengenPogen alle www pagina’s in hun systeem onder te brengenen met trefwoorden te omsluitenen met trefwoorden te omsluiten

= illusie in de praktijk= illusie in de praktijk

1998 : meest gebruikte zoekrobots bleken tezamen slechts1998 : meest gebruikte zoekrobots bleken tezamen slechts40 % van het www te bestrijken40 % van het www te bestrijken

Grote delen van het www zijn dus in principe onvindbaarGrote delen van het www zijn dus in principe onvindbaarvoor de internetgebruikervoor de internetgebruiker

Zoekrobot met de beste zoekresultaten Northern LightZoekrobot met de beste zoekresultaten Northern Light

Kwam niet verder dan 16 %Kwam niet verder dan 16 %

= verstandig om altijd meer dan één robot te raadplegen= verstandig om altijd meer dan één robot te raadplegen

+ robots zijn vaak verschillend opgebouwd+ robots zijn vaak verschillend opgebouwd

Eenzelfde zoekvraag kan tot sterk verschillende en Eenzelfde zoekvraag kan tot sterk verschillende en uiteenlopende resultaten leidenuiteenlopende resultaten leiden

Tips bij het gebruiken van een zoekrobot :Tips bij het gebruiken van een zoekrobot :

» ga na bij iedere zoekrobot hoe je daarin het beste kunt» ga na bij iedere zoekrobot hoe je daarin het beste kunt zoekenzoeken

kan verschillen van robot tot robotkan verschillen van robot tot robot

= leer de zoekrobot op de meest efficiënte manier gebruiken= leer de zoekrobot op de meest efficiënte manier gebruiken

» kies bij je zoekactie zo specifiek mogelijke zoektermen» kies bij je zoekactie zo specifiek mogelijke zoektermen

precies krijgen wat je hebben wilt !!!precies krijgen wat je hebben wilt !!!

Indien te weinig : verruim Indien te weinig : verruim voorzichtigvoorzichtig je termen je termen

Te algemene termen kunnen vaak in teTe algemene termen kunnen vaak in teveel en onbruikbaar materiaal resulterenveel en onbruikbaar materiaal resulteren

» Verfijn eventueel het zoekproces door zoektermen te gaan» Verfijn eventueel het zoekproces door zoektermen te gaan combineren met operatorencombineren met operatoren

““and” (of +)and” (of +)

““or”or”

““not” (of -)not” (of -)

““near” (of ~)near” (of ~)

Standaardoperator is meestal orStandaardoperator is meestal or

Bij een combinatie van twee zoektermen is het dan Bij een combinatie van twee zoektermen is het dan voldoende als er 1 van beide termen in het documentvoldoende als er 1 van beide termen in het document

voorkomtvoorkomt

““and” : beide termen moeten aanwezig zijnand” : beide termen moeten aanwezig zijn

““not” : term volgend op deze operator mag niet voorkomennot” : term volgend op deze operator mag niet voorkomen

““near” : beide termen moeten in elkaars nabijheid staannear” : beide termen moeten in elkaars nabijheid staan

(vb. “geld near uitgeven”)(vb. “geld near uitgeven”)

Met deze laatste drie operatoren : lange lijst van treffers (“hits”)Met deze laatste drie operatoren : lange lijst van treffers (“hits”)meestal reduceren tot een acceptabel en relevant aantal !!!meestal reduceren tot een acceptabel en relevant aantal !!!

» Kort een zoekterm af met een asterisk (*) als je op zoek bent» Kort een zoekterm af met een asterisk (*) als je op zoek bentnaar alle woorden die overeenstemmen met de beginletters vannaar alle woorden die overeenstemmen met de beginletters vandat woorddat woord

» Plaats zoektermen die exact in de door jou aangegeven» Plaats zoektermen die exact in de door jou aangegevenvolgorde moeten voorkomen tussen dubbele aanhalings-volgorde moeten voorkomen tussen dubbele aanhalings-tekenstekens

vb. “human resources management”vb. “human resources management”

Zoekrobots : algemene en bijzondere zoekrobotsZoekrobots : algemene en bijzondere zoekrobots

Bekendste :Bekendste : AltavistaAltavista

InfoseekInfoseek

GoogleGoogle

Northern LightNorthern Light

= algemene zoekrobots= algemene zoekrobots

Ook meer specifieke zoekrobotsOok meer specifieke zoekrobots

= wanneer je op zoek bent naar meer = wanneer je op zoek bent naar meer specifieke informatiespecifieke informatie

Laatste bijzondere categorie van zoekrobots :Laatste bijzondere categorie van zoekrobots :

““metasearchers” of “metacrawlers”metasearchers” of “metacrawlers”

Verschillende zoekrobots kunnen tegelijk bevraagdVerschillende zoekrobots kunnen tegelijk bevraagdwordenworden

vb. Metacrawlervb. Metacrawler

Geven binnen enkele seconden een compilatie van de zoek-Geven binnen enkele seconden een compilatie van de zoek-resultaten in de door hen onderzochte zoekrobotsresultaten in de door hen onderzochte zoekrobots

Brengen echter slechts een korte tijd door in iedere zoekrobotBrengen echter slechts een korte tijd door in iedere zoekrobot

Halen er dikwijls niet meer dan 10 % van de erinHalen er dikwijls niet meer dan 10 % van de erinopgeslagen informatie uit !!!opgeslagen informatie uit !!!

5.3. Praktisch gebruik5.3. Praktisch gebruik

Belangrijke waarschuwing aangaande het www is hier aanBelangrijke waarschuwing aangaande het www is hier aande orde !!!de orde !!!

Geen enkel review proces voor het publiceren vanGeen enkel review proces voor het publiceren vandocumenten op het www !!!documenten op het www !!!

» Om het even wie kan om het even welke informatie op een» Om het even wie kan om het even welke informatie op eenwebsite plaatsenwebsite plaatsen

ZonderZonder dat je er een dat je er een goed ideegoed idee van kan hebben of de van kan hebben of degeplaatste geplaatste informatie gebaseerd is op goed en degelijkinformatie gebaseerd is op goed en degelijk

onderzoek !!!onderzoek !!!

Criteria volgens dewelke je een eerste ruwe schatting kuntCriteria volgens dewelke je een eerste ruwe schatting kuntmaken van de kwaliteit van de informatie die jemaken van de kwaliteit van de informatie die je

terugvindt op het www !!!terugvindt op het www !!!

1.1. NaamNaam van de van de persoonpersoon of of organizatieorganizatie verantwoordelijkverantwoordelijk voor de site :voor de site :

- status van de auteur- status van de auteur

- doel en aard van de organizatie- doel en aard van de organizatie

- commerciële, overheids- of wetenschappelijke site ?- commerciële, overheids- of wetenschappelijke site ?

2. 2. DateringDatering van de informatie van de informatie

- Hoe oud is de informatie ?- Hoe oud is de informatie ?

- Ergens aangegeven wanneer de site voor het laatst isErgens aangegeven wanneer de site voor het laatst is bijgewerkt ?bijgewerkt ?

3. 3. ZorgvuldigheidZorgvuldigheid waarmee de site is opgezet waarmee de site is opgezet

- Geeft de startpagina voldoende aanwijzigingen over de Geeft de startpagina voldoende aanwijzigingen over de hierboven vermelde vragen ?hierboven vermelde vragen ?

- Is de taal waarin de site geschreven is verzorgd en correct ?Is de taal waarin de site geschreven is verzorgd en correct ? (spelfouten !!!)(spelfouten !!!)

- Werken de hypertext links ?Werken de hypertext links ?

Indien voldoende voldaan aan voorgaande voorwaarden :Indien voldoende voldaan aan voorgaande voorwaarden :

OpnameOpname van de website in van de website in aantekeningensysteemaantekeningensysteem

Scheikunde : vele voordelen uit het internetScheikunde : vele voordelen uit het internet

Weergave moleculen en 3-dimensionele figurenWeergave moleculen en 3-dimensionele figuren

+ animatie+ animatie

Nadeel : Protocols en formats die nodig zijn om dezeNadeel : Protocols en formats die nodig zijn om dezegeavanceerde chemische figuren weer te geven ontwikkelengeavanceerde chemische figuren weer te geven ontwikkelen

en veranderen snelen veranderen snel

Voorbeeld : Oxford university Department of ChemistryVoorbeeld : Oxford university Department of Chemistry

Zelfstudie : werk zelf eens door de Internet ChemistZelfstudie : werk zelf eens door de Internet Chemist

= tutorial van internet skills voor scheikundigen= tutorial van internet skills voor scheikundigen(University of Oxford)(University of Oxford)