De weg naar de markt loopt via Nokia.

Over kleine boeren en de GSM in het Zuiden

Bjorn Van Campenhout

Groei in Afrika

Belang van ICT voor ontwikkeling

“The single most transformative technology for development” – Jeffrey Sachs

<->

Heeft Afrika geen problemen die meer aandacht nodig hebben (bvb te lage productiviteit van kleine boeren, onderwijs,...)

Kader: technology threadmill

• Idee: geen vooruitgang door productivieitsverhogende technologie zonder een afzetmarkt

• Effect van innovatie afhankelijk van prijselastciteit van de vraag: – Inelastisch: gevraagde hoeveelheid stijgt weinig bij

gegeven prijsdaling (verticale vraagcurve)

– Elastisch: gevraagde hoeveelheid stijgt veel bij gegeven prijsdaling (horizontale vraagcurve)

– >bepalend voor welzijnseffecten van innovatie

Kader: technology threadmill

• Landbouwproducten zoals mais hebben een lage prijselasticiteit

• Op lange termijn stijgt aanbod zo sterk dat prijzen kelderen

• Innoverende boeren zijn slechter af dan voor de innovatie (hoewel consumenten beter af zijn)– > belangrijke voorwaarde: goed geintegreerde

markten – arbitrage: belang van informatie!

gebruik

• In W landen: sociaal/status symbool

• In OL compleet andere impact:

– Dikwijls eerste technologische vooruitgang

– Sector zelf heeft enorme impact op locale economie:

• Telefoonshops

• Prepaid verdelers

• Batterij opladers,...

– Technologie dikwijls zeer goed aangepast aan context (geen electriciteit, eenvoudig te bedienen,...)

Aangepaste services

• M-pesa

• MIS

• Gezondheidsmonitoring

• Prepaid – zeer kleine bedragen

• Flexiebele systemen om te herladen

• Mobiel internet (tethering)

Impact

• Bijzonder veel anecdotisch materiaal te vinden in bvb technology quarterly van economist, BBC world,...

– Vissers in Zanzibar

– Taxichauffeurs in Dar es Salaam

– Slagers en andere producenten van bederfbare producten

– Etc...

Impact

Impact - macro

• Roller and Waverman (AER 2001): impact van telecom infrastructuur, maar voor vaste lijnen

• Fush, Meschi and Waverman (2005): 10 percent toename in mobile telefoonadoptie -> 0.6 % snellere groei dan gelijkaardige landen

• Qiang (2009): 10 percent toename in mobile telefoonadoptie -> 0.8 % toename in GDP/capita

MAAR: hoe loopt causaliteit?

Vissers in India (Jensens 2007 QJE)

Vissers in India

Handelaars in graan in Nigeria

• Studie van Jenny Aker.

• Quasi-experiment: 2001-2006

• Nadruk op zoekkosten van hadelaars– Hogere reservatieprijs koper

– Lagere marge tussen verschillende market

• MAAR: wie komt deze besparing ten goede? De producent (hogere prijs), de consument (lagere prijs).

The man in the middle

• Middlemen zijn traditioneel niet zo graag gezien – niet productief, parasieten, leugenaars,...

• MAAR: zeer belangrijke functie in economie!

• Studie in Tanzania die inzoemt op het onderhandelingsproces tussen boeren en middlemen

Kleine maisboeren in Tanzania

• 1100 boeren bevraagd, nadruk op marketing van mais.• Focus op onderhandelingspositie van de boer• Zowel economische als gedragsfactoren meenemen:

– Hoe staat de boer tegenover risico?– Hoe ongeduldig is de boer?– Hoe goed is de boer op de hoogte van de prijzen in andere

markten?

• Uitkomstvariabele: – verschil tussen prijs in de winkel en prijs op de boerderij op

moment van transactie (arbitrage over ruimte)– Verschil tussen prijs op de boerderij tijdens oogst en prijs

op de boerderij tijdens verkoop (arbitrage over de tijd)

Mais verkocht?

Aan wie verkocht?

Prijsverwachtingen

Aan wie verkocht?

Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)

(Intercept) 25709 5617 4.577 6.14e-06 ***

to_soldlocal market 1411 38997 0.036 0.97115

to_soldlocal trader 38469 12476 3.083 0.00217 **

to_soldexternal trader 25850 9842 2.626 0.00893 **

to_soldexternal market 4828 16485 0.293 0.76974

Eigenaar mobiele telefoon

Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)

(Intercept) 13920.8 5971.8 2.331 0.02020 *

to_soldlocal market -12881.9 38112.6 -0.338 0.73553

to_soldlocal trader 34318.2 12186.9 2.816 0.00508 **

to_soldexternal trader 26198.9 9591.4 2.731 0.00656 **

to_soldexternal market -210.2 16096.8 -0.013 0.98958

own_phoneyes 43468.5 8803.6 4.938 1.12e-06 ***

Toegang tot mobiele telefoon

Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)

(Intercept) 13519 13068 1.034 0.30148

to_soldlocal market 2527 39101 0.065 0.94851

to_soldlocal trader 38200 12514 3.053 0.00241 **

to_soldexternal trader 25897 9878 2.622 0.00905 **

to_soldexternal market 3622 16561 0.219 0.82700

access_phoneyes 13843 13255 1.044 0.29688

Interacties

Estimate Std. Error t value Pr(>|t|)

(Intercept) 22138 6342 3.491 0.000531 ***

to_soldlocal market -8338 59153 -0.141 0.887964

to_soldlocal trader 18825 14908 1.263 0.207377

to_soldexternal trader 6996 11071 0.632 0.527805

to_soldexternal market -21041 20107 -1.046 0.295943

own_phoneyes 13166 12178 1.081 0.280233

to_soldlocal market:own_phoneyes 9034 76896 0.117 0.906535

to_soldlocal trader:own_phoneyes 50146 25393 1.975 0.048922 *

to_soldexternal trader:own_phoneyes 72048 21477 3.355 0.000864 ***

to_soldexternal market:own_phoneyes 62886 32998 1.906 0.057339 .

Conclusie

Moeten we collectieven voor marketing aanmoedigen (zie special issue JDS)? Of geeft private prijsinformatie een “first mover advantage” in een competitieve markt?