4k beeldkwaliteit

Het is tijd voor 4K (beeld)kwaliteitPraktijkmiddag Beeldkwaliteit 2016

Martin Burger voor CROW Levende Stad

Burger’s Organisatie- & Beheeradvies

Mijn ervaringen met beeldkwaliteit en beheer

• 22 jaar actief in beheer

• DHV, Utrecht, Almere

• Werken met beeldkwaliteit sinds 1998

• 2003 introductie Kwaliteitsinstrument in Utrecht

• 2010 introductie BOR-Schouw Almere

• Nu: Tijd voor de Stadsrentmeester

Ontwikkeling van integraal beheerder in een systeemwereld naar beschouwend stadsrentmeester in de leefwereld

Stelling

Een modern bestuur dwingt zijn “stadsrentmeester” niet in een keurslijf van vastgestelde kwaliteitsniveau’s, maar geeft zijn stadsrentmeester de ruimte om in samenspraak met de samenleving te kunnen differentiëren in kwaliteit!”

Waarom stel ik dit?

• Beeldkwaliteit helpt bestuurder, politiek, inwoners en ondernemers niet in het verwezenlijken van hun ambities

• Beeldkwaliteit is benadering vanuit systeemwereld waar benadering vanuit de leefwereld nodig is

• Beeldkwaliteit houdt geen rekening met de levenscyclus van assets

• Beeldkwaliteit is het topje van de ijsberg

• Beeldkwaliteit is een momentopname waar lange termijn inzicht nodig is

• Beeldkwaliteit doet geen recht aan de ontwerpgedachten van de inrichting

• Beeldkwaliteit belemmert de inzet en ontwikkeling van vakmanschap

• Beeldkwaliteit is een makkelijk instrument om de kwaliteit mee te verschralen

of

MIJN BENADERING IN ALMEREAlmere

Oppervlakte 25.000 ha

Woningen circa 73.000

Inwoners circa 190.000

Openbare ruimte 11.600 ha 47%

1.590 m2 per woning610 m2 per inwoner

Buitendijks water 10.800 ha 43%

Particulier 2.600 ha 10 %

Eigendom derden 5.800 ha 23%

795 m2 per woning

305 m2 per inwoner

Gemeente-eigendom5.800 ha 23%

795 m2 per woning,

305 m2 per inwoner

Stadsbeheer 4.300 ha 17%

560 m2 per woning, 226 m2 per inw.

Andere diensten 1.500 ha 6%

Groen 2.400 ha (10%)

Verharding 1.200 ha (5 %)Water 700 ha (2%)

Vervangingswaarde openbare ruimteCirca € 2,5 miljardCirca € 34.000,- per woning Circa € 13.000,- per inwoner

Riolering 1.100 kmDrainage 1.300 kmStraatbomen 120.000 stuks

Lichtmasten 40.000 stuksVerkeersregelinstallaties 100 stuksBruggen en viaducten 520 stuksIndividuele speelobjecten 3.900 stuks

Speelplekken 1.200 stuksAfvalbakken 3.000 stuksBeheerkosten

€ 540,- per woning € 207,- per inwoner

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

blauw

grijs

groen

kwaliteitsschouw 2010"heel"

A+

A

B

C

D

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

blauw

grijs

groen

kwaliteitsschouw 2010"schoon"

A+

A

B

C

D

44,24,44,64,8

55,25,45,65,8

6

2001 2006 2009

Wijkpeilingnetheid buurt

5,4

5,6

5,8

6

6,2

6,4

6,6

2001 2006 2009

Wijkpeiling Onderhoud en beheer fysiek

Almere

Haven

Stadscentrum

Stad Oost

Stad West

Buiten

0% 20% 40% 60% 80% 100%

beplanting

bomenziekte

verharding

sluizen

beschoeiing

riool/dwa

riool/rwa

zetting ondergrond

technische inspecties % onder de gestelde eisen

voldoende onvoldoende

ACTIVITEITEN 210 211 221 560 580 724 922 938/940 214/215 722/726 TOTAAL

KOSTENw

egen, straten

en

plein

en

verkeersmaatregelen

te land

bin

nen

haven

s en

waterw

egen

op

enb

aar groen

en

op

enlu

chtrecreatie

overige recreatie

lijkbezo

rging

stelpo

st

bu

itenreclam

e

parkeren

riolerin

g

Beheerorganisatie regulier 1263 155 131 1027 148 22 0 28 6 1179 3959

Wijkregie 863 0 0 378 0 0 0 0 0 103 1344

Beheersysteem 469 14 26 217 35 0 0 4 0 14 779

Monitoring, inspectie en onderzoek 135 0 0 302 125 0 0 0 0 477 1039

Correctief onderhoud 930 414 58 0 252 62 0 23 0 2356 4095

Dagelijks verzorgend onderhoud 2079 83 313 5993 113 0 0 0 0 0 8581

Groot onderhoud en vervangingsinvestering 17443 0 700 2700 0 0 0 0 0 2431 23274

Planmatig onderhoud 1252 181 114 792 110 0 0 0 0 180 2629

Schadeherstel 209 59 2 5 30 0 0 0 0 0 305

Gladheidsbestrijding 883 0 0 0 0 0 0 0 0 0 883

Straatreiniging 2225 0 0 0 0 0 0 0 0 0 2225

Nutskosten 707 120 20 2 0 0 0 0 0 280 1129

Overige uitvoeringskosten 0 0 0 12 0 0 0 0 30 0 42

Stelpost compensatie loon, prijs en areaal 0 0 0 0 0 0 -68 0 0 0 -68

SUBTOTAAL KOSTEN 28458 1026 1364 11428 813 84 -68 55 36 7020 50216

BATEN

Belasting en leges 0 0 0 -226 0 0 0 -1953 0 -8176 -10355

Opbrengsten derden -370 0 -40 -67 -120 0 0 0 0 0 -597

Subsidies 0 0 0 -15 0 0 0 0 0 0 -15

Verhaal schades -80 -5 0 0 0 0 0 0 0 0 -85

SUBTOTAAL BATEN -450 -5 -40 -308 -120 0 0 -1953 0 -8176 -11052

SALDO 28008 1021 1324 11120 693 84 -68 -1898 36 -1156 39164

KWALITEIT lasten baten saldo

Heel en veilig 36400 -8300 28100

Schoon en netjes 8800 0 8800

Levend en aantrekkelijk 2400 -200 2200

Service 2800 -2600 200

Totaal 50400 -11100 39300

Kwaliteit Budget

Areaalgegevens

Weten wat je hebtAanlegwaarde openbare ruimte in Nederland circa € 150 miljard

Ons kostbaarste en waardevolste bezit.

Weten welke middelen je

hebtBeheerbudget (BEX) in

Nederland circa € 6 miljard / jaar

Weten in welke toestand het

verkeerdRuim 60% van de Nederlanders is

tevreden over de kwaliteitGemiddelde waardering is een 6,7

Woongebieden die aantrekkelijk blijven

voor bewoners. Zo blijft Almere leefbaar en gewaardeerd. Bewoners voelen zich betrokken bij hun woonomgeving en de gemeente staat hier voor open. Bestaande wijken moeten daarbij hun concurrentiekracht houden ten opzichte van nieuw te ontwikkelen wijken.

Werkgebieden die voldoende

aantrekkelijk zijn voor ondernemers en hun werknemers.. Daarmee faciliteren wij het economisch beleid van de stad. Er is ruimte voor wat lagere ambities, omdat bedrijven goed in staat zijn zelf zinvolle bijdragen te leveren aan het beheer. Bovendien is de levenscyclus in werkgebieden relatief snel. Mogelijkheid is bewust in te zetten op versobering van bepaalde bestaande bedrijventerreinen.

Centrumgebieden die blijvend

aantrekkelijk en wervend zijn. Dat is goed voor de kwaliteit van de stad, het imago, de bezoekers, de winkels en de horeca. In verband met de vele belanghebbenden vraagt dat om veel sturing vanuit de gemeente.

Een hoofdverkeersnet bieden dat

functioneel is. Daarbij is het onze verantwoordelijkheid om de bereikbaarheid in, van en naar de stad tijdens de uitvoering te borgen, zodat de overlast op het zwaar belaste wegennet bij werkzaamheden tot een minimum worden beperkt. Met het beheer efficiënt inspelen op de komende uitbreiding door synergie met onderhoudsmaatregelen te zoeken.

Groen- en watergebieden aanbieden, die ook op de lange duur aantrekkelijk blijven voor bewoners, de stad en de natuur. Zo blijft Almere ook in de toekomst leefbaar en door de Almeerders gewaardeerd.

ServiceLevend en aantrekkelijkSchoon en netjesHeel en veilig

Maatschap. vraagDoelmatigheid

Schaarste

Geen sturing


Schaarste

Geen sturing


Schaarste

Geen sturing


Schaarste

Geen sturing


Schaarste

Geen sturing

Wij willen:

Onze kwaliteitsdoelen:

Actief burgerschap ’Almeerders maken hun eigen stad’Mensen maken de stad! Zij weten wat er speelt in de stad. Daarom moeten we de Almeerders ook ruimte krijgen om hun inzichten te benutten om de stad ruimtelijk en sociaal vorm te geven.

Actief burgerschap betekent burgers meer ruimte geven om zich vanuit betrokkenheid (weer) verantwoordelijk te voelen voor hun woon- en leefomgeving.

Kernwaarde is empowerment: burgers mogelijkheden geven om mee te doen met en mee te denken over hun woon- en leefomgeving en het beheer, het onderhoud en de ontwikkeling daarvan.

Er zal sterk worden ingezet op stimuleren door te faciliteren. Het benutten van de eigen kracht die al leeft onder de Almeerse bevolking staat daarbij centraal. Burgers en ondernemers die ideeën hebben voor beheer van de openbare ruimte worden gestimuleerd om deze zelf vorm te geven.

Samen met bewoners vormgeven van het beheer van de openbare ruimte zorgt voor een verbetering van de kwaliteit en functionaliteit van de openbare ruimte.

Beheerorganisatie ’van onderhoud- naar beheerorganisatie’Met het beheer van de openbare ruimte werken we in de woon- en leefomgeving van de burger. Het beheer van de openbare ruimte staat dan ook dichtbij de burger. De veranderende opvatting over de rol van de gemeente in het beheer vraagt om een beheerorganisatie die dicht bij de burgers opereert. Een gebiedsgerichte organisatie van het beheer in de woon- en leefomgeving met een stedelijke regie op het beheer van de hoofdstructuren biedt daarvoor goede aanknopingspunten.

Naast de vorm is de cultuur van de beheerorganisatie belangrijk. Daarin zullen balansen moeten worden gezocht tussen aanbod- en vraaggestuurd werken, en creatief meedenken en formeel beoordelen.

Om een bijdrage te kunnen leveren aan de ontwikkelopgaven van de stad is professionaliseringsslag van de beheerorganisatie nodig . De nieuwe vormen van ontwikkeling (particulier opdrachtgeverschap) en nieuwe vormen van samenwerking vragen naast technische kennis om gedegen juridische en financiele kennis.

De uitvoering van het beheer is volledig uitbesteed aan aannemers, waardoor de uitvoeringsorganisatie voor de Almeerders anoniem is geworden. Een herkenbare uitvoeringsorganisatie waarmee bovendienwordt gewerkt aan werkgelegenheid voor de Almeerders kan bijdragenaan het vergroten van de betrokkenheid van de Almeerders bij hun stad.

Nieuwe gebieden ‘beheerbewust ontwikkelen’Elke ontwikkelopgave is een toekomstig beheervraagstuk. De structuurvisie Almere 2.0 geeft de groeiambities van Almere weer. Tijdens en na de groei zijn ambities zijn ook een grote opgave voor het beheer. Tijdens de ontwikkeling moeten de bestaande gebieden leefbaar en aantrekkelijk worden gehouden. Daarnaast betekent de ontwikkeling een grote uitbreiding van het te beheren areaal openbare ruimte.

Voor de beheerexploitatie van areaaluitbreidingen is het financieel kader vastgesteld op € 550,- per woning per jaar (exclusief riolen en gemalen). Om het toekomstig areaal ook voor dit bedrag te kunnen beheren zijn een beheerbewust planproces en een goede beheeroverdracht cruciaal.Uitgangspunt voor actuele en toekomstige ontwikkelopgaven is dat deze conform de uitgangspunten van AROMA in de verschillende planstadia worden getoetst op beheer- en gebruiksaspecten en een sluitende beheerexploitatie. Daar hoort ook expliciete besluitvorming over het toekomstig beheervraagstuk bij om onnodige verrassingen in de toekomst te voorkomen.

Vanuit beheer wordt gewerkt aan een handreiking voor beheerbewustegebiedsontwikkeling. Daarnaast worden een rekenmodel en eenheidsprijzen ontwikkeld voor het doorrekenen van beheerexploitatiesin de verschillende planstadia.

:Kernopgave: in stand houden en verbeteren van de functionaliteit van de openbare ruimte ten behoeve van de functies van een gebied, om het gebruik en de maatschappelijke waardering te bevorderen.

Beheerthema’s:

LEERERVARING:

• Openbare ruimte is het kostbaarste en waardevolste bezit van een gemeente!

• Openbare ruimte is een robuust en kwetsbaar systeem!• Schaarste betekent keuzes maken waar de meeste

waardecreatie kan plaatsvinden!• Beheer is verbinden van de wereld van gebruik en beleving

met de wereld van techniek en zorgplicht• Beheer is verbinden van middelen en mogelijkheden

• Tijd op afscheid te nemen van oude beleidsambities en plaats te maken voor een beheeragenda!

• Tijd dat de stadsrentmeester in dialoog met de samenleving aan werkt aan het complete verhaal!

Denkraam: Beheren is het instandhouden van permanente ontwikkeling

WELKE BEHEER-INSPANNING IS

NODIG?

HOE ORGANISEREN WE HET BEHEER?

HOE KUNNEN DE GEMEENTELIJKE

ASSETS DAAR AAN BIJDRAGEN?

WAT VOOR STAD WILLEN WE ZIJN?

Leefwereld

Samenleving

RichtenKoers bepalen

InrichtenStructureren

VerrichtenUitvoeren

Organisatie

Productie-middelen

LevenscyclusEvolutie en ordeningVoortbestaan

Dromen en angstenKansen en

beperkingen

Behoeften, vragen en initiatieven

Activiteiten

Proces sturenKeuzes maken Uitvoeren

Middelenbeleid maken Middelen sturen

Faciliteren organisatie

WHY HOW WHAT

Leefwereld centraalstellen

DE OPENBARE RUIMTE

Vertaling naar een beheeraanpak

WAT VOOR STAD WILLEN WE ZIJN?

LEVENDE EN AANTREKKELIJKE STAD

HOE DRAGEN DE PUBLIEKE VOORZIENINGEN (OR en MV) DAAR AAN BIJ?

Economische functies

Ecologische functies

Esthetische functies

Feitelijk gebruik

GOEDE FUNCTIONALITEIT EN POSITIEVE BELEVING

WAT VRAAGT DIT VOOR BEHEERAANPAK EN –INSPANNING VAN DE STAD?

Levend en aantrekkelijk (GEBRUIK EN BELEVING) Heel en veilig (TECHNISCHE KWALITEIT)

Schoon en netjes (BEELDKWALITEIT)Dienstverlening (SERVICE)

LEEFWERELD EN SYSTEEMWERELD VERBINDEN

FOCUS OP WAARDECREATIE

DEFINITIE WAARDECREATIE:Stijging (of voorkomen van daling) van welvaart en welzijn

Immateriële waardecreatie | peilbaarMateriële waardecreatie | meetbaar

WELKE MIDDELEN ZETTEN WE DAAR OP IN?

SCHAARSTE VRAAGT OM KEUZES MAKEN EN SYNERGIE BENUTTEN

De vragen waar ik mee worstel

• Hoe komen we los van VHS als onderhoudsmantra?

• Hoe maken we de stap naar stadsrentmeesterschap?

• Hoe en waar kan beeldgericht werken daarin bijdragen?

• Welke stappen zijn verder nodig?

Beheren is in dialoog met de samenleving luisteren naar de ritmes van de stad

Gebruiker = hoge polsslag

Functies

Gebouwen

Inrichting openbare ruimte

Structuur openbare ruimte = lage polsslag

0 50 100 150 200 250 jaar

Topje van de ijsberg

Momentopname

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

blauw

grijs

groen

kwaliteitsschouw 2010"schoon"

A+

A

B

C

D

K

t

Hoe ontwikkelt beeldkwaliteit zich in

de tijd?

schoon

Levenscyclus

K

t

Waar is de asset in zijn levenscyclus?

0% 20% 40% 60% 80% 100%

beplanting

bomenziekte

verharding

sluizen

beschoeiing

riool/dwa

riool/rwa

zetting ondergrond

technische inspecties % onder de gestelde eisen

voldoende onvoldoende

Beheren is instandhouden van permanente ontwikkeling

• Nieuwe functies / assets toevoegen aan

de stad

• Oude functies /assets verwijderen uit de stad

• Onderhouden van bestaande assets

• Verbeteren bestaande assets

• Planologische indelen van functies in de stad

• Vergunningverlening

• Handhaving en toezicht op het gebruik

Reguleren Ordenen

Ontwikkelen / vernieuwen

Onderhouden /aanpassen

Identiteit en diversiteitVersterken identiteit en diversiteit; de mensen herkennen en waarderen dat zeer.

Behouden van de bestaande identiteit en diversiteit; de mensen zijn daar neutraal over.

Toestaan vermindering identiteit en diversiteit; er ontstaan klachten.

BetrokkenheidActief betrekken van gebruikers. Dat geeft veel ruimte voor ontplooiing.

Passief inspelen op bewonersinitiatieven; actieve bewoners ontplooien zich.

Negeren bewonersinitiatieven. Alleen doorzetters ontplooien zich.

Ecologie en welzijnVersterken ecologische waarde en het welzijn van de mensen.

Behouden ecologische waarde; het welzijn van de mensen blijft op peil.

Toestaan vermindering ecologische waarde en aantasting welzijn van de mensen.

Te niet doen van de ecologische waarde en het welzijn van de mensen

Ontmoedigen bewonersinitiatieven. Mensen worden beperkt in hun mogelijkheden.

Te niet doen identiteit en diversiteit; de mensen zijn daar ongelukkig mee en klagen veel.

Levend

en aan

trekkelijk

Sturen op maatschappelijke vraag

Sturen op doelmatigheidSturen vanuit schaarsteGeen sturing

Aantrekkelijk en levend staat voor de gebruiks- en belevingswaarde. 1. Identiteit en diversiteit: Kunnen gebruikers zich identificeren met en in hun omgeving? 2. Betrokkenheid: Voelen gebruikers zich betrokken bij hun omgeving en het beheer ervan? 3. Ecologische waarde: Komen ecologische kwaliteiten van de openbare ruimte tot uiting door het beheer?

Reactietijd / ResponstijdGevaar: direct uitrukken;Overig: sneller dan de normGevaar: direct uitrukken

Overig: binnen de norm Gevaar: zo snel mogelijkOverig: wordt ingepland

OplossingsbereidheidAlles wordt opgelost.

Na afweging worden reële vragenopgelost

Alleen echte knelpunten wordenopgelost.

Aanspreekbaarheid / zichtbaarheidPro-actief benaderen van burgers.Presenteren wat je doet

Zichtbaar en eenvoudig door burgers te benaderen.Uitleggen wat je doet

Weinig zichtbaar en moeilijk tebenaderen; afschermen wat je doet

Niet zichtbaar en benaderbaar, geen voorlichting.

Geen oplossingen.

Gevaar: traag met minimaleingreepOverig: wanneer het een keerschiktService



Serviceniveau staat voor de wijze waarop wij in het beheer reageren op vragen, meldingen en klachten. Ook staat het voor de wijze waarop wij zichtbaar zijn naar de burger.1. Reactietijd en respons 2. Oplossingsbereidheid3. Aanspreekbaarheid en zichtbaarheid

InrichtingskwaliteitInspelen op maatschappelijke wensen.Behouden van oorspronkelijke

kwaliteit.Aantasting van de kwaliteit is toegestaan.

Volledig kwaliteitsverlies toestaan

FunctionaliteitAanpassen aan wensen en eisen van deze tijd.

Volledig functiebehoud.Beperkt functieverlies accepteren.

Volledig functieverlies toestaan

Technische staatPerfecte staat van onderhoud, eerder vervangen dan technisch nodig is.

Staat van onderhoud voldoet ruim aan wettelijke normen en technische richtlijnen.

Staat van onderhoud voldoet om fysieke veiligheid te waarborgen.Beperkte functiebeperkingen.

Fysieke veiligheid waarborgen middels functiebeperkingen.

Hee

l en veilig



Heel en veilig staat voor de technische kwaliteit:1. Technische staat: De mate van slijtage van een object2. Functionaliteit: De mate waarin een object voldoet aan de beoogde functie3. Inrichtingskwaliteit: De afwerking en materialisatie van een object

NetjesInspelen op alle maatschappelijke wensen; hoge tevredenheid van de mensen.

Voldoende netjes houden voor de betrokken plek; meeste mensen tevreden.

Het wordt rommelig maar niet gevaarlijk; veel mensen ontevreden.

SchoonPrima schoon, vuil wordt verwijderd voordat het storend is.

Voldoende schoon, maar het stoort soms wel een beetje.

Het wordt smoezelig en behoorlijk vuil, maar het is niet onhygiënisch; het stoort mensen

Uiterlijke slijtageUitstekende uiterlijke staat van onderhoud; iedereen vindt het prima.

Staat van onderhoud redelijk, meeste mensen storen zich er niet aan.

Het oogt sleets en de mensen vinden het armoedig.

Tot de draad versleten, mensen willen het niet meer gebruiken.

Het wordt vies en onhygiënisch en werkt verloederend. Mensen ontwijken de situatie.

Het wordt een troep en het stoot af en werkt verloedering in de hand.

Scho

on

en n

etjes



Schoon en netjes staat voor de visuele kwaliteit1. Netheid: Hoe netjes is alles onderhouden, ligt het er verzorgt bij?2. Schoon: De mate van vervuiling door weersinvloeden, onkruidgroei, zwerfvuil en graffiti3. Uiterlijke slijtage: Hoe sleets oogt de openbare ruimte?

T T

A

A

A

1.0 Basisgebieden (Het fundament of de basisstructuur)

2.0 Aandachtsgebieden (strategische projecten / maatschappelijke vragen)- obv. Achterstand- obv. Talent/ toplocaties

3.0 Initiatieven vanuit samenleving (kunnen overal in de stad zijn)

Gemeente laat los

Gemeente stuurt

Flexibelinstrumentarium

Vast instrumentarium

(nu)

3.0

1.0

2.0

4k beeldkwaliteit

Government & Nonprofit

Transcript of 4k beeldkwaliteit