3c Documentatiebladen P-T - Papier

5
Papier Paper Plaats Gebouw, onderdeel Omschrijving Datering ToeJich ting Overzicht van de zuidzijde van Oud- Amelisweerd Overzichtsplattegrondje van het huis Tekst Opmeting en tekening Datum Schaal Foto’s Behangselpapier wallpaper UDC 691.14 DocbJad 01- 1 Bunnik Koningsweg 9, landhuis Oud-Amelisweerd Wandbespanning van Chinees behang ca. 1770 - In de twee rechter voorkamers aan de zuidzijde van het huis (rivier- zijde) bevinden zich zeer zeldzame wandbespanningen van handbe- schilderd Chinees behangsel, waarop allerlei voorstellingen, zoals jacht- en feestscènes, bloemen en vogels zijn afgebeeld. Met Chinees behang wordt bedoeld in China vervaardigd behang met Chinese voorstellingen. Het behangsel bestaat uit vellen rijstpapier. In de meest oostelijke kamer, hier kamer 1 genoemd, zijn de afmetingen van de vellen 115,5 cm bij 61 cm en die in de aan- grenzende salon, hier kamer 2 genoemd, 120 cm bij 61 cm. De vellen behang zijn aangebracht op een linnen drager, die voorzien is van grauw grondpapier. Het geheel is bevestigd op tegen de muur bevestigde houten tengels. Het behangsel van de getekende wand (noordwand in kamer 2) met jachtscène heeft in de breedte en de hoogte een overlapping van respectievelijk 3,5 en 1,5 cm. De banen zijn van rechts naar links aangebracht. De jachtscène op de wand is deel van een doorlopende voorstelling die begint op de oostwand en eindigt op de noordwand; de westwand geeft een beeld van het feestdat in het teken van de drakenbootwedstrijd staat.De eerste voorstelling wordt verstoord door twee deuren die mogelijk in de jaren 1808 - 1810 zijn aangebracht. Oorspronkelijk waren op dezelfde plaats twee ‘blinde deuren’ waar de voorstelling overheen liep. Zeer waarschijnlijk heeft Gerard Godard Baron Taets van Amerongen kort na 1770 opdracht gegeven de kamers met Chinees behang te verfraaien. Aannemelijk is dat hij het vanuit Canton naar Nederland geïmporteerde behang- sel via de Verenigde Oostindische Compagnie heeft betrokken. Uit onderzoek en restauratie bleek dat er een ‘tijdelijk’ behang was aan- gebracht in afwachting van het Chinese behang. Dit ‘tijdelijke’ behang is ook op grondpapier en een linnen drager geplakt. In kamer 1 is het ‘tijdelijk’ behang verwijderd toen het Chinese behang werd aan- gebracht, terwijl in kamer 2 het tijdelijk behang achter het Chinese behang is behouden. De tengels cor- responderen noch met de breedte, noch met de hoogte van de behang- vellen. Chinees behang is vrij zeldzaam in Nederland. Voorbeelden in situ zijn aanwezig in het huis Marquette in Heemskerk, Huis Ten Boschin Den Haag en in kasteel Heeswijk te Heeswijk-Dinther. In het verleden was in het Museum Paleis het Loo in Apeldoorn ook Chinees behang aanwezig. Verder worden nog enkele resten bewaard in het Rijksmuseum te Amsterdam, het Westfries Museum in Hoorn, het Breda’sMuseum, het Huis Sparrendaal te Driebergen en het huis Dreef 3 te Haarlem. Literatuur M. Knuijt, Oud-Amelisweerd, Koningslaan 9, Bunnik, Archeologische en Bouwhistorische Kroniek van de Gemeente Utrecht, Utrecht 1989, p. 65-70. Zie ook M.J.F. Knuijt, Restauratievademecum, RVbJad Papier 01, Behangselpapier: Het dateren, conserveren en restau- reren van papierbehang (1991). B.H.J.N. Kooij H.F.G. Hundertmark maart 1997 1:40en1:5 1: IJ.Th. Heins, RDMZ 1996,2-7: P. van Galen, RDMZ 1991 RDMZRV1998/40-97

Transcript of 3c Documentatiebladen P-T - Papier

Page 1: 3c Documentatiebladen P-T - Papier

Papier

Paper

Plaats Gebouw, onderdeel

Omschrijving Datering

ToeJich ting

Overzicht van de zuidzijde van Oud- Amelisweerd

Overzichtsplattegrondje van het huis

Tekst Opmeting en tekening

Datum Schaal Foto’s

Behangselpapier

wallpaper

UDC 691.14

DocbJad 01 - 1

Bunnik Koningsweg 9, landhuis Oud-Amelisweerd Wandbespanning van Chinees behang ca. 1770 - In de twee rechter voorkamers aan de zuidzijde van het huis (rivier- zijde) bevinden zich zeer zeldzame wandbespanningen van handbe- schilderd Chinees behangsel, waarop allerlei voorstellingen, zoals jacht- en feestscènes, bloemen en vogels zijn afgebeeld. Met Chinees behang wordt bedoeld in China vervaardigd behang met Chinese voorstellingen. Het behangsel bestaat uit vellen rijstpapier. In de meest oostelijke kamer, hier kamer 1 genoemd, zijn de afmetingen van de vellen 115,5 cm bij 61 cm en die in de aan- grenzende salon, hier kamer 2 genoemd, 120 cm bij 61 cm. De vellen behang zijn aangebracht op een linnen drager, die voorzien is van grauw grondpapier. Het geheel is bevestigd op tegen de muur bevestigde houten tengels. Het behangsel van de getekende wand (noordwand in kamer 2) met jachtscène heeft in de breedte en de hoogte een overlapping van respectievelijk 3,5 en 1,5 cm. De banen zijn van rechts naar links aangebracht. De jachtscène op de wand is deel van een doorlopende voorstelling die begint op de oostwand en eindigt op de noordwand; de westwand geeft een beeld van het feest dat in het teken van de drakenbootwedstrijd staat. De eerste voorstelling wordt verstoord door twee deuren die mogelijk in de jaren 1808 - 1810 zijn aangebracht. Oorspronkelijk waren op dezelfde plaats twee ‘blinde deuren’ waar de voorstelling overheen liep. Zeer waarschijnlijk heeft Gerard Godard Baron Taets van Amerongen kort na 1770 opdracht gegeven de kamers met Chinees

behang te verfraaien. Aannemelijk is dat hij het vanuit Canton naar Nederland geïmporteerde behang- sel via de Verenigde Oostindische Compagnie heeft betrokken. Uit onderzoek en restauratie bleek dat er een ‘tijdelijk’ behang was aan- gebracht in afwachting van het Chinese behang. Dit ‘tijdelijke’ behang is ook op grondpapier en een linnen drager geplakt. In kamer 1 is het ‘tijdelijk’ behang verwijderd toen het Chinese behang werd aan- gebracht, terwijl in kamer 2 het tijdelijk behang achter het Chinese behang is behouden. De tengels cor- responderen noch met de breedte, noch met de hoogte van de behang- vellen.

Chinees behang is vrij zeldzaam in Nederland. Voorbeelden in situ zijn aanwezig in het huis Marquette in Heemskerk, Huis Ten Bosch in Den Haag en in kasteel Heeswijk te Heeswijk-Dinther. In het verleden was in het Museum Paleis het Loo in Apeldoorn ook Chinees behang aanwezig. Verder worden nog enkele resten bewaard in het Rijksmuseum te Amsterdam, het Westfries Museum in Hoorn, het Breda’s Museum, het Huis Sparrendaal te Driebergen en het huis Dreef 3 te Haarlem.

Literatuur M. Knuijt, Oud-Amelisweerd, Koningslaan 9, Bunnik, Archeologische en Bouwhistorische Kroniek van de Gemeente Utrecht, Utrecht 1989, p. 65-70. Zie ook M.J.F. Knuijt, Restauratievademecum, RVbJad Papier 01, Behangselpapier: Het dateren, conserveren en restau- reren van papierbehang (1991).

B.H.J.N. Kooij H.F.G. Hundertmark maart 1997 1:40en1:5 1: IJ.Th. Heins, RDMZ 1996,2-7: P. van Galen, RDMZ 1991

RDMZRV1998/40-97

Page 2: 3c Documentatiebladen P-T - Papier

DOCblad Papier 01-2

l i-A

Aanzichtvan denoordwandin kamer2vóórderestauratie

Doorsnede C - C

Doorsnede A - A

Reconstructie van de noordwand in kamer 2

0 200 cm

RDMZRV 1998/40 98

Page 3: 3c Documentatiebladen P-T - Papier

Het noordeliik deel van de oostwand in kamer 2 De deur in de oostwand van kamer 2

De noordwand in kamer 2

l ^.

--I

^_c___ __--- .4-3r - . -..%L -

/‘!

De westwand in kamer 2

RDMZRV 1998140 99

Page 4: 3c Documentatiebladen P-T - Papier

Detail D

Metselwerk

m Hout

m Stucwerk

t-( Behang

Detail E

Detail G

DOCblad Papier 01-4

‘tijdelijk’ behang 3 Chinees behang

Detail F

0 25cm

RDMZRV I998/40 - 100

Page 5: 3c Documentatiebladen P-T - Papier

DOCblad Papier 01-5 /

b

_ -_-_ _- I - --

/ _.._ 1. _ _ _. - _--.

Een deel van het behang op de oostwand in kamer 1

Detail van het beschadigde behang

RDMZ RV 1998140 - 101