Een steekje los? Een eigenwijs spel

Koop een bromfiets luidt het vonnis

Wet cliëntenrechten in de zorg (Wcz)in ontwikkeling

Vraag3 oktober 2010

aan bod

Zorgbelang Gelderland en het nieuws

Inhoudsopgave

Colofon

EindredactieKim Scheffers

RedactieHilde Boei, Marit van der Goot,en Liesbeth Zwanepol

Aan dit nummer heeft ook Bert vanDijkhuizen (beleidsmedewerkergemeente Heerde) meegewerkt

RedactieadresZorgbelang GelderlandPostbus 5310, 6802 EH ArnhemIJsselburcht 4, 6825 BP ArnhemTelefoon 026 384 28 22Fax 026 384 28 23www.zorgbelanggelderland.nlinfo@zorgbelanggelderland.nl

BasisvormgevingTva! reclame en communicatie,DoetinchemOpmaakVerheij & van der Heide, ArnhemFotografieJoost Ooijman, Seen Images, Velp;Niek Tricotteux en ZorgbelangGelderlandDrukwerkTrioprint Nijmegen bv, Nijmegen

Vraag aan Bod is een uitgave van Zorgbelang Gelderland.Artikelen uit dit blad kunnen met bronvermelding worden overgenomen.

In de zomer is Zorgbelang Gelderland meerde-re malen in de media geweest. Hieronder leestu in het kort waarover.

• Provinciale bezuinigingen: in verschillende edi-ties van de Gelderlander kwamen de bezuini-gingen aan bod. Zo stond in de Betuwe editieeen stuk over de handtekeningenactie vanZorgbelang Gelderland. In de Arnhem editiestaat een artikel over de weerstand die debezuinigingen oproept.

• Vrijwilligers gezocht bij Zorgbelang Gelderland,staat in verschillende kranten te lezen. Zobesteedden De Gelderse Post, Regiodiek enStad Tiel.nl hier aandacht aan.

• Het Doetinchems Vizier doet een oproep naarmysterie patiënten voor het Slingeland zieken-huis. U kunt zich hiervoor aanmelden op desites www.zorgbelanggelderland.nl ofwww.slingeland.nl.

• De meldactie over het al dan niet moeten beta-len voor luxe voorzieningen in tehuizen zorgtvoor twee artikelen. De Nieuwe Krant en BrugNijmegen schrijven hier beiden een artikel overmet de oproep te reageren.

• In de Nijmeegse editie van de Gelderlanderwordt aandacht besteed aan de kloof tussen debehoeften van allochtone ouderen en het aan-bod van de thuiszorg, dagbesteding en woon-vormen. Na de zomer gaat ZorgbelangGelderland met verschillende organisaties omde tafel om te bespreken hoe deze generatieallochtone ouderen beter te begeleiden is.

Cover Evaluatie van de testversie van het spel Een Steekje Los

Zorgbelang Gelderland en het nieuws

Een stem geven aan mantelzorgers

Een Steekje Los? Een eigenwijs spel

Succesvol invloed uitoefenen op aanbestedingstrajecten; Grip op Vervoer

Hoe tevreden bent u over Zorgbelang Gelderland

Kwartiermakersfestival

Koop een bromfiets luidt het vonnis

Gemeente Druten koploper met Pgb’ers

Mantelzorgers in de gemeente Heerde niet op de hoogte van ondersteuning

Wet cliëntenrechten zorg (Wcz) in ontwikkeling

Invoering van zorgzwaartepakketten in de sector verpleging en verzorging

Kort nieuws

Casus Informatie en Klachtenopvang

Pagina 2

Pagina 3

Pagina 4 en 5

Pagina 6

Pagina 6

Pagina 7

Pagina 8

Pagina 8

Pagina 9

Pagina 9

Pagina 10

Pagina 11

Pagina 12

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 3

Mantelzorgers verdienen een duidelijke positie

Een stem geven aan mantelzorgers80% Van alle zorg in Nederland wordt verleend door mantelzorgers en vrijwilligers. De overige20% zorg wordt door professionals gegeven. Maatschappelijke ontwikkelingen hebben tot gevolgdat de druk op mantelzorgers toeneemt: de dubbele vergrijzing en een afname van het aantalmensen dat op de arbeidsmarkt komt om voor deze ouderen te zorgen. Mensen die door debezuinigingen op de AWBZ minder zorg krijgen, vallen terug op de eigen omgeving. Daardoorraakt een steeds groter aantal mantelzorgers overbelast.Om dit te voorkomen zal er in de samenleving nadrukkelijk aandacht moeten zijn voor deinformele zorg. Informele zorgverleners, waar naast mantelzorgers ook zorgvrijwilligers toebehoren, moeten erkend worden in hun positie en ondersteuning krijgen bij de uitvoering vanhun zorgtaken.

Gelders Platform BelangenbehartigingMantelzorgersZorgbelang Gelderland ondersteunt het GeldersPlatform Belangenbehartiging Mantelzorgers. Ditplatform bestaat uit mantelzorgers en ex-mantel-zorgers, ofwel een groep mensen die ervarings-deskundig is op het thema Mantelzorg. Zij wetenals geen ander wat mantelzorgers ervaren entegen welke knelpunten zij aanlopen. De plat-formleden hebben kennis van de regio waarin zijwonen en van specifieke thema’s, bijvoorbeeldmantelzorg aan GGz-cliënten of de juridischeaspecten van mantelzorg. Het Platform heeft inde afgelopen periode onder andere themabijeen-komsten en workshops georganiseerd.

Belangenbehartiging in de praktijkHet Platform voert projecten uit die tot doel heb-ben de mantelzorgers een stem te geven. Voor deStichting Thuiszorg Midden-Gelderland zet hetPlatform zich in om de mantelzorger een plaatste geven in de ketendienstverlening: niet alleende cliënt, c.q. zorgvrager, wordt gehoord alscliëntsysteem van de zorgverlener, maar heelnadrukkelijk ook de mantelzorger(s) van diecliënt. Een ander voorbeeld is de Regio NoordVeluwe, bestaande uit zes gemeenten. Daarkrijgen mantelzorgers een stem door pergemeente een klankbordgroep van mantel-zorgers te organiseren. Deze groepen vervullenna een korte training een adviserende rol inverbinding met de Wmo-raad van de gemeente,maar ook met organisaties op het terrein vanzorg en welzijn.

Overbelasting voorkomenOp dergelijke manieren krijgen mantelzorgerseen stem, worden hun behoeften en wensenduidelijk en ontstaat inzicht in de knelpuntenwaar zij tegenaan lopen. Dan kan naar oplossin-gen voor die ervaren knelpunten worden gezochten krijgt de belangenbehartiging vorm.Mantelzorgers verdienen een duidelijke positiewaarin naar hen geluisterd wordt. Dat maakt deuitvoering van hun onmisbare informele zorg-taken plezieriger en voorkomt dat zij overbelastraken, waardoor zij de zorg voor hun naastemoeten opgeven.

Voor meer informatiekunt u contact opnemenmet Heleen den Breeker,heleendenbreeker@zorgbelanggelderland.nl

Mantelzorg is zorg die niet in het kader vaneen hulpverlenend beroep wordt gegevenaan een hulpbehoevende, maar door één ofmeer leden van diens directe omgeving,waarbij de zorgverlening direct voortvloeituit de sociale relatie. (definitie NationaleRaad voor de Volksgezondheid).

Heleen den Breeker, adviseur

mantelzorg.

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 4

Een Steekje Los? Een eigenwijs spelEen uniek, flexibel en veelzijdig spel, voor iedereen die een raakvlak heeft met psychischegezondheid. Bijvoorbeeld cliënten, ervaringsdeskundigen, hulpverleners, familie en vrienden.Het spel is bijzonder geschikt voor gemengde groepen, om op deze manier de belevingswerelden de beeldvorming vanuit diverse invalshoeken spelenderwijs bespreekbaar te maken.

hield met alle teksten en een groepje dat samenmet de vormgever alle creatieve wensen en idee-ën heeft besproken. In februari was de eerstebijeenkomst en in augustus was alles klaar om inproductie te gaan.

TestfaseEind juni en begin juli is het spel getest in twaalfverschillende groepen, met in totaal 80 personen.Bijna alle psychiatrische ziektebeelden warenvertegenwoordigd. Ook alle doelgroepen warenaanwezig, cliënten, hulpverleners, re-integratie-consulenten, spv’ers, en docenten van deopleiding creatieve therapie. Alle reacties ensuggesties van deze gevarieerde groep zijnverwerkt.

Diepgang en GezelligheidHet doel van het spel is: in gesprek gaan overpsychische gezondheid én kwaliteit van leven,aan de hand van acht levensthema’s. Het spel kaningezet worden als communicatiemiddel tijdensgroepsgesprekken, bijvoorbeeld in zelfhulpgroe-pen of therapiegroepen. Er is veel tijd voor hetuitwisselen van ervaringen. Daarnaast is het eeneducatief gezelschapsspel om samen met familieof vrienden te spelen. Dan is het meer gericht opgezelligheid en competitie.

Thema’s en werkvormenHet spel bestaat uit acht thema’s en zes werk-vormen die per keer kunnen worden ingezet. Elkspelbord heeft een eigen thema: studie en beroep,vrije tijd, sociale contacten, relaties, thuis, gezondheid,

hulp en zingeving. De werkvormen zijn: tekenen/

uitbeelden, raad het woord, uitspraken, kennisvragen,

levensvragen en foto’s.Daarnaast zijn er verrassen-de kanskaarten. Het spel bestaat uit 385 kaartjesmet vragen en opdrachten.

OntwikkelingHet spel is ontwikkeld met een projectgroep vantien mensen, zowel (ex)ggz-cliënten, andere erva-ringsdeskundigen, familieleden als hulpverleners.Een professionele spelontwikkelaar (IdentityGames) heeft meegedacht over de speltechnieken de spelregels. De projectgroep was gesplitst intwee groepen, een groepje dat zich vooral bezig-

“Hoewel ik aanvankelijk niet wist wat ik kon

verwachten, raakte ik die eerste dag al direct

enthousiast.Wat een lumineus en prikkelend idee

was het toch! Ook dacht ik direct verder over de

bruikbaarheid ervan. Het zou niet alleen leuk zijn

om te spelen met mijn eigen vrienden, familie en

collega’s, maar zou ook heel bruikbaar kunnen zijn

bij bepaalde psychologische sessies, workshops,

kennismakings- en verdiepingsmomenten, etc.

De combinatie van luchtige humor en serieuze

diepgang maken het spel toegankelijk voor een

hele diverse doelgroep.” - Angelique Bols,beleidsmedewerker Landelijk Platform GGz -

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 5

Leerzaam en vooral erg leuk“Brainstormen, wikken/wegen, keuzes maken,

groen, blauw, paars, rond of vierkant? Ook picto’s,

pionnen en opstekers passeerden in geuren en

kleuren de revue. Discussies alom en het spel was

nog niet eens gespeeld of het leefde al bij iedereen.

‘Een steekje los?’ is leerzaam,maar vooral ook erg

leuk. Je speelt het samen, maar ondertussen

bewandel je ook je eigen pad met je eigen spiegel,

je eigen visie en je eigen kwaliteiten.” - Hilde -

“Bij de ene testgroep die het spel deed, braken

nogal wat discussies los wat ertoe leidde dat

deze mensen hun gedachten scherpten over deze

thema’s. Bij onze groep hadden we vooral heel

veel lol en hilarische gedachtesprongen. Ik ben

geen spelletjesmens maar van dit spel genoot ik.

Het was een middag met diepgang en vol

humor. Ik heb genoten!” - Henk Driessen,redacteur Anoiksis -

Dit project is financieel mede mogelijk gemaakt doorSkan Fonds, Fonds NutsOhra, Fonds Psychische Gezondheid, Dokter Wittenberg Stichting,

Rabobank Foundation, Stichting Voorzorg Utrecht en Zorgbelang Gelderland.

Tip: Een uniek en origineel decembercadeau!Bijvoorbeeld voor alle medewerkers en vrij-willigers of als relatiegeschenk.

CoproductieDit spel is een coproductie van

Zorgbelang Gelderland en Identity Games.

Speltechniek: Team Identity Games, Rotterdam

Grafisch Ontwerp: Jeroen de Jong, Den Haag

Idee en realisatie: Ellen Spanjers, Zorgbelang

Gelderland

ISBN: 978-90-807080-4-4

Voor meer informatiekunt u contact opnemenmet Ellen Spanjers,ellenspanjers@zorgbelanggelderland.nl

IntroductiekortingTer introductie kunt u hetspel met korting bestel-len: actie is geldig tot enmet 31 december 2010.• 1 - 9 spellen:

van € 39,95voor € 32,50 per stuk

• 10 - 25 spellen:van € 37,50voor € 29,95 per stuk

• meer dan 25 spellen:van € 34,95voor € 27,50 per stuk

Vul het bestelformulier inop www.zorgbelanggelderland.nl of opwww.eigenwijsspel.nl

Vragen over dit spel?• Bent u benieuwd naar meer spelvarianten?• Hebt u suggesties voor nieuwe thema’s?• Wilt u ervaringen lezen van andere spelers?• Wilt u uw eigen opdrachtkaartjes maken?• Wilt u een workshop volgen voor spelleiders?• Wilt u het spel bestellen?• Wilt u op de hoogte blijven?• Wilt u de digitale nieuwsbrief ontvangen?Ga dan naar de website: www.eigenwijsspel.nl(vanaf 1 november 2010 online), voor 1 novem-ber kunt u naar de website www.zorgbelanggelderland.nl. Er wordt nu hard gewerkt aan derealisatie van het spel. Eind november is heteerste spel in huis.

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 6

uw eigen organisatie deel uitmaakt van onzeachterban dan is de vragenlijst dienstverleningaangesloten organisaties voor u bestemd. VoorGelderse gemeenten, zorgaanbieders, verzeke-raars, zorginstellingen, woningcorporaties ofandere netwerkpartners van ZorgbelangGelderland is er ook een eigen vragenlijst. Hetinvullen van de vragenlijst kan uitsluitend viainternet en kost ongeveer tien tot vijftienminuten. De uitkomsten gebruiken we om onzedienstverlening te optimaliseren.

Voor meer informatiegaat u naar de websitewww.gripopvervoer.nl,daar kunt u zich infor-meren over alle aspectenvan het project enabonneren op de digitalenieuwsbrief.‘Grip op Vervoer’ wordtuitgevoerd in een samen-werkingsverband van deCG-Raad, ProgrammaVCP, Sociaal Fonds Taxi ende ouderenbonden ANBO,UnieKBO en PCOB. Hetproject is tot standgekomen op initiatiefvan bovengenoemdepartners, Platform VG,KNV Taxi en FNV Bond-genoten. De ministeriesvan V&W, VWS en OC&Wfinancieren het project.

Graag zien we uwmening binnenkomen viawww.zorgbelanggelderland.nl. U vindt de vragen-lijst via het menugedeel-te <uw mening-onzemening>.

Graag nodigen we u uit, ons te vertellen hoe uwervaring is met Zorgbelang Gelderland. Dat kanmet een nieuw onderzoek dat we samen met hetVerweij-Jonkerinstituut hebben opgezet. Er zijndrie vragenlijsten gemaakt die aansluiten bij dediverse vormen van onze dienstverlening. Zo is ereen enquête die bestemd is voor Gelderse zorg-consumenten. Mensen die ons kennen via deafdeling Informatie en Klachtenopvang bijvoor-beeld. Als u Zorgbelang Gelderland kent omdat

Nieuw onderzoek in samenwerking met Verweij-Jonkerinstituut

Hoe tevreden bent u overZorgbelang Gelderland

Informatie, begeleiding en adviesTwaalf klantgroepen die bezig zijn met aanbeste-dingsprocedures worden begeleid en geadvi-seerd. Deze ervaringen worden uitgewerkt inconcrete aanbevelingen.Daarnaast worden er ook twaalf regionale voor-lichtingsbijeenkomsten georganiseerd. Daarinworden kennis en goede voorbeelden aangebo-den ten aanzien van het aanbestedingsproces ende rollen die verschillende partijen daarin spelen.En als laatste organiseert ‘Grip op Vervoer’ zesvoorlichtingsbijeenkomsten over leerlingenver-voer op verschillende locaties in Nederland. Aanbod komen onderwerpen als: Waarom wordt eraanbesteed? Hoe ziet zo’n procedure eruit? Waarmoet ik op letten en wanneer spreek ik in? Enhoe werk ik zo goed mogelijk samen met degemeente en vervoerders?

Leerlingenvervoer,Wmo-vervoer en Regio-taxivervoer zijn vormen van contractvervoer dievia aanbestedingen worden geregeld. Klantenhebben regelmatig klachten over deze vormenvan vervoer. Door klanten te betrekken bij de aan-besteding kunnen aanbestedende partijen, zoalsgemeenten, klachten voorkomen en het contract-vervoer beter regelen. Voor gemeenten zijn in2009 professionele handboeken vervaardigd doorhet Kennisplatform Verkeer en Vervoer. Vooradviesraden waren nog geen voorzieningengetroffen. Daarom zal ‘Grip op Vervoer’ in 2010en 2011 ondersteuning bieden aan adviesradenleerlingenvervoer, Rocov (Regionaal OverlegConsumentenorganisaties Openbaar Vervoer),Wmo-raden en andere gebruikersgroepen.

Succesvol beïnvloedenHet project wil klantgroepen helpen om succes-vol invloed uit te oefenen op aanbestedingencontractvervoer in hun gemeente of regio. Hetgaat om zowel de rol die klantgroepen zelfkunnen spelen, als om het bij gemeenten enprovincies benadrukken van de meerwaarde vanervaringsdeskundig advies van klantgroepen bijaanbestedingen. In de praktijk hebben partijenmoeite elkaar in inspraakprocedures te vinden engebruik te maken van elkaars inzichten en ervarin-gen.

In juni 2010 is het project ‘Grip op vervoer’ gestart. In dit project worden adviesraden en anderegebruikersgroepen voorbereid en begeleid met als doel het succesvol invloed uitoefenen op aan-bestedingstrajecten voor Wmo-vervoer, regiotaxivervoer en leerlingenvervoer.

Succesvol invloed uitoefenen op aanbestedingstrajecten

Grip op vervoer

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 7

Kwartiermakersfestival 2010/2011

Focus op kracht en talent!Na het succes van het eerste Arnhemse Kwartiermakersfestival en de vele enthousiaste reactieskon het natuurlijk niet uitblijven. Een samenwerkingsverband van in Arnhem gevestigde zorg-instellingen en culturele instellingen maakt zich sterk voor de tweede editie van het Kwartier-makersfestival, dat zal plaatsvinden van september 2010 tot juni 2011. Mensen uit de kwetsbaregroepen van onze samenleving presenteren zich in deze periode onder de vlag van het Kwartier-makersfestival op vele plaatsen in Arnhem via allerlei kunstzinnige en culturele activiteiten:exposities, theater, muziek, film, dans, open podia, circus, bewegen en nog veel meer.

Over mensen met een lichamelijke, verstandelijkeof psychische beperking, en ook andere kwets-bare groepen zoals daklozen en verslaafden,bestaan veel misverstanden en vooroordelen.In de media worden de beperkingen van mensenvaak centraal gesteld, waardoor positieve beeld-vorming geen kans krijgt. Mede hierdoor levenmensen met een beperking soms in een grootsociaal isolement. Het Kwartiermakersfestival wilkunstenaars en artiesten met en zonder ‘beper-king’, samen laten werken en in de gelegenheidstellen hun talenten aan een groot publiek tetonen.

Veelbelovend programmaIn tegenstelling tot het vorige festival is deze keerniet gekozen voor één festivalweek, maar vooreen spreiding van activiteiten over het hele jaar.Er is een uiterst gevarieerd programma vanactiviteiten samengesteld dat te vinden is opwww.kwartiermakersfestivalarnhem.nl.Naast culturele activiteiten die speciaal voor hetKwartiermakersfestival georganiseerd zijn, wordtook aangesloten bij bestaande evenementenzoals wijkdagen en -festivals, de week van depsychiatrie en de week van de toegankelijkheid.Het Kwartiermakersfestival zal hieraan een bijdra-ge leveren met onder andere de ‘Je zult het maarhebben’ ervaringsmarkt, MensenZoo, interactieftheater en Open Podia.

Voor meer informatiekunt u contact opnemenmet Marit van der Goot,maritvandergoot@zorgbelanggelderland.nl

De Arnhemse wijken worden nadrukkelijk betrok-ken bij het Kwartiermakersfestival om zo het‘meedoen’ van bewoners aan activiteiten laag-drempeliger te maken. De toegang tot (bijna) allefestivalactiviteiten is gratis. Het festival wordt injuni 2011 afgesloten met een spectaculaireeindmanifestatie.Wij hopen ook u tijdens een ofmeerdere van onze activiteiten te mogen verwel-komen!

Bezoek de website!Het uitgebreide programma van het festival kuntu bekijken op www.kwartiermakersfestivalarnhem.nl. Verder vindt u hier allerlei wetens-waardigheden over het festival, over de artiesten,het laatste nieuws, interviews, de betrokkenorganisaties en de financiers.

De slagwerkers van Gamberro laten tijdens het Kwartiermakersfestival 2009 aan vele

toeschouwers zien wat ze kunnen.

Ruimte maken voor de anderKwartiermaken is van oorsprong een term uithet leger. Voordat een eenheid uitgezondenwordt naar het buitenland, brengen zogehe-ten kwartiermakers alles in gereedheid omeen adequaat verblijf mogelijk te maken. Inbredere zin wil de term kwartiermakenzeggen: ruimte maken voor de ander. Dat isook wat dit festival beoogt: meer begrip vooren een betere integratie van mensen uitkwetsbare groepen door vooral te laten zienwat er wel kan!

Organisatie KwartiermakersfestivalHet Kwartiermakersfestival wordt georganiseerd door: Iriszorg, RIBW Arnhem

Veluwe Vallei, Rijnstad, De Gelderse Roos, Kunstbedrijf Arnhem,MEE Gelderse Poort,

STIP steun en informatiepunt GGz Arnhem, Siza Groep en Zorgbelang Gelderland.

De gemeente Arnhem én een aantal fondsen hebben inmiddels een financiële

bijdrage toegezegd.

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 8

De gemeente Oude IJsselstreek wil liever dat Esther*, 16 jaar en een beperking, een bromfietskoopt dan dat ze via de gemeente een fiets met trapondersteuning krijgt. Esther dient eenbezwaarschrift in en wordt in het gelijk gesteld. De Centrale Raad van Beroep (CRvB) geeft na vierjaar de gemeente Oude IJsselstreek na een hoger beroep alsnog gelijk.

Op 29 november 2006 vraagt Esther een fiets mettrapondersteuning aan, omdat ze door haarbeperking niet langer op een gewone fiets kanfietsen. De voorziening is dan op grond van deWet Voorzieningen Gehandicapten aangevraagd.Hierdoor gelden de overgangsbepalingen uit deWmo. De gemeente wijst de aanvraag in eersteinstantie af, omdat een fiets met trapondersteu-ning zonder verdere aanpassingen als ‘Algemeengebruikelijk’ wordt gezien. Of wel: de fiets kun jeals consument zelf kopen in een gewone winkelen er rijden zoveel meisjes van zestien jaar opzo’n fiets.

Esther dient een bezwaarschrift inEsther is het er niet mee eens en dient eenbezwaarschrift in. Ze wordt in haar gelijk gestelden mag een fiets met trapondersteuning bestel-len. De belangrijkste reden om te komen tot ditbesluit waren:• de jonge leeftijd van Esther, op een leeftijd van16 jaar wordt een fiets met trapondersteuning

Een overzicht met deuitkomsten van hetonderzoek verschijnt inde nieuwe Wmo-PgbNieuwsbrief in hetnajaar 2010.Meer informatie: JokeStoffelen jokestoffelen@zorgbelanggelderland.nl

Bij een beoordeling wordt

wel rekening gehouden

met individuele omstan-

digheden. Dat blijkt uit een

eerdere zaak, waarbij de

gemeente de aanvraag

voor een brommobiel

afwees omdat het geen

gehandicaptenvoertuig is.

De CRvB oordeelde toen

dat de gemeente alsnog de

tegemoetkoming voor de

aanschaf van deze brom-

mobiel moest geven,

omdat de aanvrager over

weinig inkomen beschikte.

In het geval van Esther is er

geen sprake van dergelijke

omstandigheden, aldus de

CRvB.

Gemeente Oude IJsselstreek wil geen fiets met trapondersteuning verstrekken

Koop een bromfiets luidt het vonnis

In de regio Nijmegen zijn mensen met een Wmo-Pgb actief. Afgelopen maanden hebben zij eenonderzoek gedaan gericht op de verantwoording van het Pgb (Persoons gebonden budget).

Verantwoording afleggenOok de wijze van verantwoording afleggenverschilt per gemeente. In Beuningen hoevenmensen geen verantwoording over de bestedingvan hun budget af te leggen. In Ubbergen moetenmensen maandelijks een verantwoordingformulierinvullen en naar hun gemeente sturen. Het betrefteen eenvoudig en snel in te vullen formulier.

Adviezen en tipsTijdens een bijeenkomst in juli van Pgb’ers in deregio formuleerden mensen adviezen en tips voorgemeenten.“Maak het mogelijk om ook digitaalverantwoording af te leggen.”“Biedt Pgb’ers meerondersteuning, soms hoeven mensen alleen maareven op weg te worden geholpen met alle regelsrondom het Pgb”.

Gemeentelijke verschillenDe regio Nijmegen bestaat uit negen gemeenten.Het aantal Wmo-Pgb’ers verschilt sterk pergemeente. Zo is de gemeente Druten koplopermet zo’n 25 procent van het aantal Wmo-geïndiceerden dat voor een Pgb kiest. Zij krijgendan een indicatie voor bijvoorbeeld huishoude-lijke hulp en kiezen daarbij voor een budgetwaarbij zij zelf verantwoordelijk zijn voor deinkoop van de hulp en alles wat daarbij komtkijken. De medewerkers van Druten geven bij eenhuisbezoek voorlichting over de voor- ennadelen van een Pgb. In Nijmegen is het aantalmensen dat met een Wmo-indicatie kiest vooreen Pgb aanmerkelijk lager, namelijk zo’n 5 tot10 procent.

Gemeente Druten koploper met Pgb’ers

niet als gebruikelijk beschouwd.• Het gebrek aan alternatieve vervoersmiddelenvoor de korte afstanden.

De gemeente gaat in hoger beroepDe gemeente Oude IJsselstreek is het niet eensmet de uitspraak en tekent hoger beroep aan bijde CRvB. De CRvB vindt het aannemelijk datEsther over een dergelijke fiets zou kunnenbeschikken als zij niet gehandicapt zou zijngeweest. Daarbij vindt de Raad het van belangdat een fiets met elektrische ondersteuning in dereguliere handel verkrijgbaar is en dat de prijsdaarvan vergelijkbaar is met die van een brom-mer. En dat is een algemeen gebruikelijk ver-voersmiddel voor een meisje van zestien jaar, dusook voor Esther. In dit geval krijgt de gemeentealsnog gelijk en moet Esther de fiets zelf maaraanschaffen. Inmiddels is het 15 juli 2010.

* Esther is een fictieve naam

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 9

Voor meer informatiekunt u contact opnemenmet Heleen den Breeker,heleendenbreeker@zorgbelanggelderland.nl

De nieuwe wet bevat:• recht op goede zorg;

• recht op keuze-informatie;

• recht op informatie, toe-

stemming, dossiervorming

en bescherming van de

persoonlijke levenssfeer;

• recht op een effectieve,

laagdrempelige klachten-

en geschillenregeling;

• recht op medezeggen-

schap;

• goed bestuur en toezicht;

• verslaglegging en maat-

schappelijke verantwoor-

ding;

• handhaving van de

rechten en plichten van de

cliënt en de zorgaanbieder.

Mantelzorgers in de gemeente Heerde nietop de hoogte van ondersteuningMantelzorgers en vrijwilligers zijn de smeerolie van de maatschappij. Zonder hen zou hetonmogelijk zijn mensen zolang mogelijk in hun vertrouwde omgeving te laten wonen. Door demeest recente ontwikkelingen binnen de zorg wordt er steeds vaker en steeds meer een beroepop mantelzorgers gedaan. Om goed beleid te kunnen ontwikkelen op het gebied van mantelzorg,is de gemeente Heerde een onderzoek gestart.

Wet cliëntenrechten zorg (Wcz) in ontwikkelingAl jaren worden er voorbereidingen getroffen om te komen tot één nieuwe wet waarin de rechtenvan de patiënt geregeld worden. Deze wet komt in de plaats van een zevental oude wetten.

In samenwerking met de Adviesraad Wmo van degemeente Heerde is een vragenlijst opgesteld.Uitgangspunt voor deze vragenlijst zijn de achtbasisfuncties voor mantelzorg zoals deze doorhet Ministerie van Volksgezondheid,Welzijn enSport zijn opgesteld.

Vijftig nieuwe mantelzorgers in beeldDe vragenlijst is toegestuurd aan alle, bij degemeente Heerde bekende, mantelzorgers enWmo-cliënten. Meedenken over mantelzorgbeleidof op de hoogte gehouden worden over ‘mantel-zorg-nieuwtjes’, waren een van de aankruismoge-lijkheden op de vragenlijst. De reacties op de vra-genlijst hebben voor de gemeente Heerde inieder geval 50 ‘nieuwe’ mantelzorgers in beeldgebracht. Geen slecht resultaat. Ook hebbenongeveer 40 mantelzorgers aangegeven mee tewillen denken over het mantelzorgbeleid. Dezemensen zijn uitgenodigd voor een panelgesprek.

PanelgesprekDe uitkomst van de enquête gaf een goed beeld

In de afgelopen jaren is gewerkt aan dit wets-voorstel en is er op landelijk niveau overlegd metorganisaties van zorggebruikers (NPCF, LOC, LSR,CG-raad enz.) en ook zorgaanbieders (brancheorganisaties) over de inhoud van die wet.Zo hebben organisaties van zorggebruikers uit-gebreid gereageerd op onderdelen van het wets-voorstel waarin bijvoorbeeld het recht opmedezeggenschap is geregeld. Organisaties vanzorggebruikers zijn van mening dat de wet oponderdelen of geen verbetering is of voorverbetering vatbaar is.

Ontwikkelingen wetsvoorstel WczOp 7 juni 2010 is het wetsvoorstel Wcz aangebo-den aan de Tweede Kamer. Op 29 juni 2010 is hetwetsvoorstel Wcz controversieel verklaard.Dit houdt in dat een nieuw kabinet een besluitzal nemen over de nieuwe wet. Afhankelijkdaarvan zal al dan niet behandeling in de TweedeKamer plaatsvinden.Zorgbelang Gelderland blijft uiteraard de ontwik-kelingen met betrekking tot het wetsvoorstelvolgen en houdt de lezers van Vraag aan Bodhiervan op de hoogte.

van de problemen waar mantelzorgers tegen aan-lopen, wat mantelzorgers nodig hebben en wat zijvan de gemeente verwachten. Zo bleek bijvoor-beeld dat tweederde van de respondenten nietop de hoogte is van emotionele en/of praktischeondersteuning voor mantelzorgers. Naar aanlei-ding van de uitkomsten van de enquête is eenaantal vragen geformuleerd om over in gesprek tegaan met mantelzorgers. In samenwerking metZorgbelang Gelderland is een panelgesprekgeorganiseerd waarin verder werd doorgevraagdop wensen en behoeften van mantelzorgers.

Vast aanspreekpunt vanuit gemeenteOp basis hiervan is een goed beeld ontstaan overwat mantelzorgers echt nodig hebben. Zo werdduidelijk dat mantelzorgers graag een vast aan-spreekpunt vanuit de gemeente willen waarbij zijterecht kunnen voor informatie en advies. Dezeaanpak (enquête en panelgesprek) heeft degemeente een aantal tips en aanwijzingenopgeleverd waarmee zij haar mantelzorgbeleidverder vorm kan geven.

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 1010

Invoering van zorgzwaartepakketten in desector verpleging en verzorgingZorgbelang Gelderland en Zorgbelang Zuid-Holland hebben samen met de NederlandsePatiënten Consumenten Federatie (NPCF) een eerste onderzoek gedaan naar de invoering van dezorgzwaartepakketten in de sector verpleging en verzorging.

Bij instellingen zijn interviews en gesprekkengevoerd met cliënten (en of vertegenwoordigers),eerst verantwoordelijk verzorgenden en project-managers. Bij elke instelling zijn enquêtesingevuld aan de hand van de vier leefdomeinen,die de volgende thema’s omvatten: lichamelijkwelbevinden, woon- en leefomstandigheden,participatie en mentaal welbevinden. Samenmoet dit antwoord geven op de vragen: Hoewordt vormgegeven aan de implementatie vande zorgzwaartepakketten? En, ontstaat er eenvraaggericht aanbod?

Het zorgplanWanneer het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ)zorg met verblijf indiceert, dan hoort daar sinds1 juli 2007 een zorgzwaartepakket (ZZP) bij. Ineen ZZP staat waar de cliënt hulp bij nodig heeft.Er staat ook in hoeveel uren zorg een cliënt krijgt.Op die uren van alle mensen samen wordt hetbudget van de instelling bepaald (de zogenaam-de zorgzwaartebekostiging). Aan de hand van hetgeïndiceerde zorgzwaartepakket maken cliënt eninstelling samen een zorgplan. In dit zorgplanbespreken zij welke zorg de cliënt nodig heeft enhoe en wanneer deze afspraken worden nageko-men.

Juiste indicatie bij het CIZ krijgen kost veel tijdHet CIZ is verantwoordelijk voor het vaststellenvan de juiste indicatie, die bepaalt welk ZZPiemand krijgt toegewezen. Instellingen hebbenzich enthousiast geuit over het feit dat bekosti-ging het toegekende zorgzwaartepakket volgt. Zijhebben gezegd dat vooral het transparantekarakter aanspreekt. De keerzijde van de zorg-zwaartebekostiging is dat de communicatietussen zorgkantoor, het CIZ en de eigen instellingals tijdrovend ervaren wordt. Medewerkers zeg-gen dat de communicatie sterk afhankelijk is vande individuele CIZ-medewerker. Concreetbetekent dit het verkrijgen van de juiste indicatiebij het CIZ veel tijd kost. Deze tijd is in de zorg-zwaartebekostiging nergens apart berekend engaat ten koste van de individuele zorgtijd van decliënten.

Individuele zorg op maatBij de invoering van de zorgzwaartepakketten isvastgesteld dat elke cliënt een zorgplan heeft.Hierin staan de afspraken tussen de cliënt en deinstelling. De bedoeling is dat de cliënt eenserieuze gesprekspartner is en dat met betrek-king tot de zorg onderhandeld kan worden. Zoontstaat individuele zorg op maat. De meesteinstellingen hebben berekend hoeveel tijd deverschillende overeengekomen handelingenkosten. De optelsom van alle zorgtijd dient danovereen te komen met het geldende zorgzwaar-tepakket van de cliënt. Deze systematiek kanertoe leiden dat het gesprek met cliënt alleenover zorgtijd gaat in plaats van de wensen en debehoeften van de cliënt.

Overleg over het zorgplanSommige ouderen weten niet of zij een zorgplanhebben. Cliënten geven verder aan dat het per-soneel erg druk is, weinig tijd heeft en overlegnogal eens gebeurt in de mededelingssfeer. Eenenkeling die wel bekend is met het zorgplan,noemt het zorgplan een onnodige verzakelijking.

Verwachting voor de toekomstHet eerste onderzoek naar de effecten van dezorgzwaartepakketten in de praktijk roept veelvragen op bij de verschillende partijen. Veelinstellingen verwachten dat zorg in de toekomstduurder gaat worden. Cliënten krijgen in de toe-komst wellicht alleen nog basiszorg aangeboden.Dagbesteding of Vrijetijdsbesteding of extrabegeleiding en zorg kan de cliënt apart kopen.Opgemerkt wordt ook dat er aangaande zorgmeer en meer een beroep gedaan wordt opmantelzorgers, familie en vrijwilligers. Een van deargumenten hiervoor is personeelskrapte ofkostenoverweging. De vraag is of dit de kwaliteitvan de zorg en de belasting van de mantel-zorgers altijd ten goede komt.

Zorgbelang Gelderland en Zorgbelang Zuid-Holland wachten samen met de NederlandsePatiënten Consumenten Federatie het verloopvan het totale onderzoek af.

Een reactie van eencliënt:“Het zorgplan is niets

meer dan ouderwetse

tijdschrijverij, zoals dat

vroeger gedaan werd.

Daarnaast bevalt me de

detaillering totaal niet. Het

zorgplan schiet voorbij

aan de gedachte dat zorg

mensenwerk is en deze

verzakelijking van de

afspraken eerder bijdraagt

aan tijd die gestoken

wordt in de randvoor-

waarden scheppende sfeer

en bureaucratische afhan-

delingen. Zorg hoort een

menselijk gezicht te heb-

ben. Contacten die ik heb

met de begeleiding zijn

kort en bondig. Er is nogal

eens sprake van een

mededelingssfeer. Vroeger

was zorg menselijk, nu is

dit doorgeslagen in ver-

zakelijking!”

Voor meer informatiekunt u contact opnemenmet Marion Reinartz,marionreinartz@zorgbelanggelderland.nl

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 1111

Kort nieuws

Van 13 t/m 20 november 2010 is de Week van de Jeugdzorg met het thema: Luister! En dat erveel te luisteren valt, daarvan zijn we overtuigd. In de Week van de Jeugdzorg zijn er tweeactiviteiten waar Zorgbelang Gelderland zich voor inzet.

Luister! DeWeek van de Jeugdzorg 2010 komt eraan

Tha busBij Tha Bus kunnen leerlingen van middelbarescholen luisteren naar de verhalen van jongerenuit de jeugdzorg. Jongeren uit de jeugdzorgvertellen wat jeugdzorg is, hoe zij bij jeugdzorgterecht zijn gekomen en wat jeugdzorg voorhen betekent. Voor leerlingen is dit een uit-gelezen kans om geïnformeerd te worden enom vragen te stellen. Zorgbelang Gelderlandgeeft trainingen aan jongeren die gastlessenwillen geven en begeleidt de jongeren bij degastlessen.

De Gelderse Jeugdzorg AwardDe Gelderse Jeugdzorg Award levert al enkelejaren mooie en ontroerende verhalen op vanmedewerkers uit de jeugdzorg die door cliën-ten, collega’s of andere betrokkenen aangemeldzijn als jeugdzorgheld. Ook dit jaar kunnennieuwe helden aangemeld worden. ZorgbelangGelderland organiseert de Gelderse JeugdzorgAward in nauwe samenwerking met de provin-cie Gelderland.Andere activiteiten in de Week van deJeugdzorg zijn de stages bij jeugdzorginstellin-gen voor politici. De provincie Gelderlandcoördineert deze stages.

Misschien is het u al opge-vallen, maar de site vanZorgbelang Gelderland isvernieuwd.

Surf naar www.zorgbelanggelderland.nl en bekijk, zoeken vind de juiste informatie.Heeft u op- en/of aanmer-kingen dan kunt u deze mai-len naar webredactie@zorgbelanggelderland.nl. Dezetips en adviezen nemen wijweer mee ter verbetering enoptimalisering van de web-site.

Nu online: vergelijkende informatieover het Centrum Jeugd en Gezin (CJG)

Vernieuwde site, ga eens kijken!

Zorgbelang Gelderland heeft in het voorjaar van 2010 informatie opgezocht op dewebsites van gemeenten over het CJG. Deze informatie kunt u per gemeente opzoekenen vergelijken op onze website www.zorgbelanggelderland.nl. U klikt achtereenvolgensop <U bent>, <Gelderse gemeente>, in de alinea over Zorgbelang actief in uw regiostaat een link naar vergelijking, hier vindt u vergelijkende informatie over het CJG.

ScholingskalenderAcademie ZorgbelangGelderland is weer uitAcademie Zorgbelang Gelderland staat voor Edu-catie en Inspiratie voor belangbehartigers. In hetnajaar van 2010 zijn er ook weer volop cursussen,trainingen en college’s te volgen bij de academie.

Meer informatie:www.weekvandejeugdzorggelderland.nl enwww.geldersejeugdzorgaward.nl

Voor meer informatie kijkt u op de websitewww.zorgbelanggelderland.nl, onder hetkopje <uw directie lijn naar> vindt u descholingskalender.

Vraag aan bod 3 • oktober 2010 12

Mevrouw Swinkels vertelt haar verhaal. Direct nade operatie heeft ze geen contact gehad met hetziekenhuis om erover te praten. Het afgelopenjaar stond in het teken van depressieve gevoe-lens, veel huilbuien en een onverwerkt trauma.Daarom heeft ze professionele hulp gezocht bijeen psycholoog. Kortgeleden heeft ze, via deklachtenfunctionaris van het ziekenhuis, wel eengesprek gehad met de desbetreffende anesthe-sist. Helaas verliep dat niet goed. In plaats vaneen verklaring waarom ze alles mee heeftgekregen tijdens de operatie, kreeg ze te horendat er niets fout was gegaan.

Analyse en hulpDe medewerker van de afdeling Informatie enKlachtenopvang biedt een luisterend oor,analyseert en wijst mevrouw Swinkels de weg dieze kan bewandelen.Welke stappen ze kan onder-nemen en welke klachtenprocedures en anderemogelijkheden er zijn die een oplossing bieden.Bovenal wordt ze erop gewezen dat het bepalenvan haar doelstelling erg belangrijk is.Wat wil zezelf bereiken?

Mevrouw Swinkels heeft ná haar gesprek met deanesthesist de mogelijkheid gekregen om metnog een andere anesthesist te praten. Hieropgaat ze graag in. Het ziekenhuis reageert echtertraag, een vervolggesprek wordt te laat in ganggezet. Verschillende keren is er telefonischcontact met de medewerkster van ZorgbelangGelderland. Mevrouw Swinkels ziet de pogingenvan het ziekenhuis wel om de zaak tot een goedeinde te brengen, maar merkt er (te) weinig van.Erkenning van haar probleem ontbreekt. Alsiemand na haar operatie had verklaard wat erfout was gegaan en excuses had aangeboden,was de verwerking veel makkelijker geweest.Mevrouw Swinkels wil verdere stappen onder-nemen om alles af te kunnen sluiten.

Casus Informatie en Klachtenopvang

Operatie met pijn

De afdelingInformatie enKlachtenopvangvan ZorgbelangGelderland isop alle werk-dagen te bereikenvan 9.00 tot16.30 uur viatelefoonnummer026 384 28 22of e-mailikg@zorgbelanggelderland.nl.

Info

KlachtencommissieDe medewerkster van de afdeling Informatie enKlachtenopvang geeft uitleg over de klachten-commissie en biedt informatie en een voorbeeld-brief aan. Ook kan mevrouw Swinkels haar briefvoorleggen aan Zorgbelang Gelderland. Dit aan-bod neemt ze graag aan. Na beoordeling van debrief wordt de officiële klacht door mevrouwSwinkels ingediend. Enige weken later wordt zeop de hoogte gebracht van de hoorzitting. Zemailt de datum door en vraagt om ondersteu-ning vooraf. Een klachtencommissie zie je immersniet dagelijks: wat gebeurt er precies? Wat moetje doen en wat niet? De medewerkster van deafdeling Informatie en Klachtenopvang geeftinformatie over de gang van zaken tijdens dehoorzitting. Ook geeft ze mee dat mevrouwSwinkels van zichzelf uit moet gaan. Ze hoeftniets te bewijzen, maar juist uitleggen wat zeheeft gehoord en gevoeld tijdens de operatie.

De ommekeerDe afloop van de hoorzitting voelt als eenommekeer voor Mevrouw Swinkels. Het waszwaar, maar ze is blij dat ze door heeft gezet. Zevoelt zich een stuk sterker. Bovendien heeft ze nade hoorzitting een goed gesprek met de artsover alles wat er gebeurd is. De uitslag volgtenkele maanden later. De klacht van mevrouwSwinkels wordt deels gegrond verklaard. Hetziekenhuis neemt de aanbevelingen van deklachtencommissie over en zal aanpassingen ininformatiefolders over keizersneden doorvoeren.Ook zal er meer aandacht en aanwezigheid in hetnazorgtraject voor patiënten zijn.

Deze casus is op waarheid gebaseerd. Om privacy-

redenen zijn de namen fictief.

De geboorte van een kind is normaal gesproken een heugelijke dag. Maar voor mevrouwSwinkels werd het een dag die in het teken stond van pijn. De geboorte van haar kind vondplaats met behulp van een keizersnede. Ze had niets moeten voelen, ze had immers een ruggen-prik gehad, maar ze beleefde de operatie zonder verdoving. Een mooi moment in haar leven werdeen negatieve ervaring die haar het komende jaar zou blijven achtervolgen. Een jaar na datoneemt ze contact op met Zorgbelang Gelderland om te bespreken wat haar is overkomen.