3-daagse Lichttraining 2012

68
lichtbronnen Verlichting en lichtadvies Een cursus van HMC cursus en training Samengesteld en verzorgd door Eric Groeneveld interieurarchitect

Transcript of 3-daagse Lichttraining 2012

Page 1: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtbronnenVerlichting en lichtadviesEen cursus van HMC cursus en training

Samengesteld en verzorgd doorEric Groeneveldinterieurarchitect

Page 2: 3-daagse Lichttraining 2012

Wat is licht

Het onderscheiden van kleuren wordt mogelijk gemaakt door drie verschillende typen lichtgevoelige cellen in het netvlies, kegeltjes genoemd. Deze kegeltjes zijn vooral goed vertegenwoordigd in de gele vlek, een gebied diametraal tegenover het midden van de lens van het oog. Daar is onze gezichtsscherpte dan ook het grootst

Page 3: 3-daagse Lichttraining 2012

Wat is licht

Page 4: 3-daagse Lichttraining 2012

Basisbegrippen

lichtstroom lumen

Dit is de hoeveelheid licht die een lichtbron per seconde uitzendt, de prestatie van de lichtbron.

Page 5: 3-daagse Lichttraining 2012

Basisbegrippen

verlichtingssterkte lux

Hoeveelheid licht per seconde op een oppervlak1 lux = 1 lumen/m²

Page 6: 3-daagse Lichttraining 2012

Basisbegrippen

verlichtingssterkte lux

De lux (symbool lx) is een eenheid van verlichtingssterkte

De lux stemt overeen met de verlichtingssterkte die men heeft wanneer iedere vierkante meter van het oppervlak een lichtstroom van één lumen ontvangt. Het aantal lux wordt bijgevolg gevonden als het quotiënt van de totaal ontvangen lichtstroom, uitgedrukt in

lumen, en de grootte van het verlichte oppervlak uitgedrukt in vierkante meters; derhalve is 1 lux = 1 lumen/m².

Zonlicht: 100.000 - 130.000 lux Daglicht, indirect zonlicht: 10.000 - 20.000 lux

Bewolkte dag: 1.000 lux Kantoor: 200 - 400 lux

Erg donkere dag: 100 lux Schemering: 10 lux

Donkere schemering: 1 lux Volle maan: 0,1 lux

Kwartier maan: 0,01 lux Nieuwe maan zonder wolken: 0,001 lux

Bewolkte nacht zonder maan: 0,0001 lux

Page 7: 3-daagse Lichttraining 2012

Basisbegrippen

lichtsterkte candela

Eenheid: candela [cd]

Algemeen gezien geeft een lichtbron haar lichtstroom af in verschillende richtingen en met verschillende sterktes.

De zichtbare straling in een bepaalde richting heet de lichtsterkte

Page 8: 3-daagse Lichttraining 2012

Basisbegrippen

luminantie candela per vierkante meter

Hoeveelheid licht per vierkante meter, dat door een lichtbron of oppervlak wordt uitgestraald

Page 9: 3-daagse Lichttraining 2012

Basisbegrippen

luminantie candela per vierkante meter

Hoeveelheid licht per vierkante meter, dat door een lichtbron of oppervlak wordt uitgestraald

300 2.500 8.000 10.000 1.6 x 109

Page 10: 3-daagse Lichttraining 2012

Herhaling van de belangrijkste basisbegrippenover licht

Page 11: 3-daagse Lichttraining 2012

Basisbegrippen

Lichtrendement

Lichtrendement is een eigenschap van een lichtbron. Het is de hoeveelheid lichtstroom per gebruikt vermogen.

Op, bijvoorbeeld, een Philips PL*Electronic/C9 spaarlamp staat gedrukt, dat deze lamp een lichtstroom van 400 lm levert en daarvoor 9 W aan elektrisch vermogen opneemt. Deze lamp heeft dus een lichtrendement van 400lm / 9W = 44 lm/W.

* eenheid: lumen/Watt

Page 12: 3-daagse Lichttraining 2012

Kleurweergave van een warme naar een koele kleurindruk

Basisbegrippen

kleurtemperatuur Kelvin (K)

Page 13: 3-daagse Lichttraining 2012

Basisbegrippen

kleurtemperatuur Kelvin (K)

1200 K: een kaars2000 K: zonsopkomst en zonsondergang 2800 K: wolfraam-gloeilamp (gewone lamp), zonsopkomst en zonsondergang 3000 K: studiolamp 3200 K: halogeenlamp 3400 K: filmzon 3500 K: een uur na zonsopkomst 5000 K: fototoestel-flitser, daglicht ("D50" staat voor "Daglicht 5000") 6000 K: felle middagzon 6500 K: Wit/Neutraal. Standaard waarde voor televisie of monitor. 7000 K: licht bewolkte lucht 8000 K: nevelige lucht 10000 K: zwaarbewolkte lucht De K staat voor KELVIN

Page 14: 3-daagse Lichttraining 2012

Op een schaal van 0-100 is de zon 100Ra en heeft daarmee de beste kleurweergave. 80-90 Ra staat ook nog wel voor een redelijk tot goede kleurweergave, maar daaronder is het onvoldoende om kleuren waar te

nemen zoals bedoeld is.

Basisbegrippen

kleurweergave-index

Page 15: 3-daagse Lichttraining 2012

kleur

Page 16: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtbronnen

Page 17: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtbronnen

De Gloeilamp

rendement laag: veel warmte, weinig licht per Watt

Page 18: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtbronnen

Halogeenlicht

zwakstroom langere levensduur dan 230Vredelijk rendement: meer licht per Watt dan gloeilamp

Veel verlies door warmte

Page 19: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtbronnen

De fluorescentielamp (gasontlading)

“TL-buis”, spaarlamp, TC-lamp: goed rendement- veel licht per Watt.Weinig warmteontwikkeling

De spaarlamp is wel milieubelastend door het ingebouwde voorschakelapparaat

Page 20: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtbronnen

De hogedruk-gasontladinglamp (natrium of kwik)

goed rendement- veel licht per Watt.Weinig warmteontwikkeling

Kwik en andere stoffen nadelig voor milieuStart erg langzaam en is duur in aanschaf

Page 21: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtbronnen

LEDgeen gloeidraad of gas, daardoor geen warmte ontwikkeling (behalve bij

PowerLeds)Hoog rendement: veel licht per Watt

aanschafprijzen nog erg hoog.Productie is nu nog vervuilend

Page 22: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtbronnen

LED in enkele toepassingen, als vervanger van bestaande lampof in geheel eigen omgeving

Page 23: 3-daagse Lichttraining 2012

fluorescentie

Page 24: 3-daagse Lichttraining 2012
Page 25: 3-daagse Lichttraining 2012

dimmen

Daglichtafhankelijk dimmen (energiebesparing)

NB. De meeste huisdimmers besparen geen stroom, let daar op bij de aanschaf

Page 26: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Licht en verlichting ondersteunen de architectuur

Page 27: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Licht en verlichting ondersteunen de architectuur

Page 28: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Licht en verlichting ondersteunen de architectuur

Page 29: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Transparantie, absorptie en reflectie

Page 30: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Transparantie, absorptie en reflectie

Page 31: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Page 32: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Page 33: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Page 34: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Lichtvervuiling in en rond steden is een groot probleemOok in het buitengebied neemt lichthinder toe

Dit is een voorbeeld van hoe het ook kan

Page 35: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

KUNST

Page 36: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Page 37: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Page 38: 3-daagse Lichttraining 2012

lichtarchitectuur

Page 39: 3-daagse Lichttraining 2012

Lichtarchitectuur

als routingmiddel

Page 40: 3-daagse Lichttraining 2012

tips

Zo niet ! (komt echter veel voor in behandelruimtes)

Page 41: 3-daagse Lichttraining 2012

tips

Page 42: 3-daagse Lichttraining 2012

tips

Jezelf in het licht staan komt nog veel voor

Page 43: 3-daagse Lichttraining 2012

tips

Page 44: 3-daagse Lichttraining 2012

tips

Page 45: 3-daagse Lichttraining 2012

tips

Goede aanlichting is altijd recht van voren

Page 46: 3-daagse Lichttraining 2012

tips

Dit geldt ook voor platte schermen

Page 47: 3-daagse Lichttraining 2012

Programma van eisen

Page 48: 3-daagse Lichttraining 2012

Programma van eisen

de technische eisen

plattegrond bestaande situatie:deuren en ramen

hoogte van de ruimtesligging ten opzichte van de zonplafond- en wandafwerkingen

kleuren (lichte en donkere vlakken)indeling van het interieur

maatvoeringFoto’s bestaande situatie

Page 49: 3-daagse Lichttraining 2012

Programma van eisen

de ergonomische eisen

welke activiteiten in welke ruimteiedere activiteit behoeft ander licht

Page 50: 3-daagse Lichttraining 2012

Programma van eisen

de beleving van licht  

licht = emotie

Page 51: 3-daagse Lichttraining 2012

Stappenplan

beïnvloeden van de ruimtelijke werking

1. basisverlichting

voldoende hoeveelheid licht voor basale handelingen

verzachten van overgangen tussen lichtplekken en het donker eromheen

verzachten van de overgangen tussen werklicht en sfeerlicht

ondersteunen van de gewenste sfeer in een ruimte

Page 52: 3-daagse Lichttraining 2012

Basislicht-armaturen

Page 53: 3-daagse Lichttraining 2012

Ruimte met een laag plafond

Licht naar het plafond laat het plafond hoger lijken

Page 54: 3-daagse Lichttraining 2012

Kleinere ruimte met een laag plafond

Page 55: 3-daagse Lichttraining 2012

Grote zeer hoge ruimte (bv loft)

Een donker of onbelicht plafond lijkt lagerIn dit geval gecombineerd met lager gehangen licht

Page 56: 3-daagse Lichttraining 2012

Smalle ruimte met hoog plafond (bv herenhuis)

Lichte wanden, en dus ook aangelichte wanden, lijken te wijken

Page 57: 3-daagse Lichttraining 2012

Smalle lange gang

Aanlichten van lichte lengtewanden laat de gang breder lijken

Aan het eind van de gang een sterke lichtbundel, waardoor mensen worden aangetrokken

Page 58: 3-daagse Lichttraining 2012

Smalle ruimte met normale plafondhoogte

Lichte wanden, en dus ook aangelichte wanden, lijken te wijken

Page 59: 3-daagse Lichttraining 2012

2. Functionele verlichting of werkplekverlichting

actieve functionele verlichtinglamp boven de tafel

leesverlichting

passieve functionele verlichtingschilderijverlichting

vitrinelicht

Page 60: 3-daagse Lichttraining 2012

Functionele verlichtingsarmaturen

Page 61: 3-daagse Lichttraining 2012

3. sfeerverlichting

Page 62: 3-daagse Lichttraining 2012

verlichtingsplan voor een woningfunctioneel licht

heldere lichtbronnen

voorbeelden: lamp boven de tafel bureauverlichting leeslamp schilderijverlichting kastverlichting

basislicht

warme lichtbronnen

voorbeelden: lichtrail spankabels koofverlichting inbouwspots uplighters

sfeerlicht

warme lichtbronnen

voorbeelden: lamp boven de tafel kastverlichting schemerlampen effectverlichting

deze twee groepen zorgen voor:emotie, beleving en ruimtewerking

c 2005 ADITUS

Page 63: 3-daagse Lichttraining 2012

verlichting en de trap

Welke fouten worden hier gemaakt ?

Page 64: 3-daagse Lichttraining 2012

verlichting en de trap

Page 65: 3-daagse Lichttraining 2012

Uplighters in een kantoorsituatiegeven evenwichtig verstrooid licht

Page 66: 3-daagse Lichttraining 2012

Vloerspots alleen daar waar niet gelopen wordt

Natuurlijk aanvoelend licht komt van boven

Page 67: 3-daagse Lichttraining 2012

Voorbeeld van een lichtplan

Page 68: 3-daagse Lichttraining 2012

Voorbeeldenblad van een lichtplan