27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen),...

22
EUCHARISTIEVIERING SINT-PAULUSKERK zondag 10.30 u PASTOOR Paul SCHEELEN Onthaal, pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart [email protected] 0476 34 69 12 PAROCHIESECRETARIAAT Sint-Paulusstraat 22, 2000 Antwerpen Dinsdag tussen 10.00u en 12.00u 03 231 33 21 KERKFABRIEK SINT-PAULUS Voorzitter Walter Vrinssen 03 231 31 48 of 0477 50 01 90 [email protected] Collectiebeheer en afspraken voor kerkgebouw, leveringen, technische ondersteuning Caroline De Wever 0479 34 41 26 [email protected] 27 ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017 CONCERTEN EN EVENEMENTEN Leo Van achter 0473 97 83 36 [email protected] Wilfried Van den Brande: intendant 0477 57 25 31 muziekinsintpaulus.be Nicolas De Troyer: organist-titularis [email protected] 0486 41 25 82 TOERISME EN RONDLEIDING Sint-Paulusvrienden: [email protected] Walter Geluyckens 0494 44 82 53 Leo Vereecken 0486 57 52 35 Joris Reymer 0475 33 80 03

Transcript of 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen),...

Page 1: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

EUCHARISTIEVIERING SINT-PAULUSKERK

zondag 10.30 u

PASTOOR Paul SCHEELEN

Onthaal, pastoraal gesprek, doop, huwelijk, uitvaart

[email protected]

0476 34 69 12

PAROCHIESECRETARIAAT

Sint-Paulusstraat 22, 2000 Antwerpen

Dinsdag tussen 10.00u en 12.00u

03 231 33 21

KERKFABRIEK SINT-PAULUS

Voorzitter Walter Vrinssen

03 231 31 48 of 0477 50 01 90

[email protected]

Collectiebeheer en afspraken voor kerkgebouw,

leveringen, technische ondersteuning

Caroline De Wever

0479 34 41 26 [email protected]

27ste jaargang nr. 4

Juli - Augustus 2017

CONCERTEN EN EVENEMENTEN

Leo Van achter

0473 97 83 36

[email protected]

Wilfried Van den Brande: intendant

0477 57 25 31

muziekinsintpaulus.be

Nicolas De Troyer: organist-titularis

[email protected] 0486 41 25 82

TOERISME EN RONDLEIDING

Sint-Paulusvrienden:

[email protected]

Walter Geluyckens 0494 44 82 53

Leo Vereecken 0486 57 52 35 Joris Reymer 0475 33 80 03

Page 2: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

EUCHARISTIEVIERINGEN JULI 2017 Zo 2 10.30u Solistenmis met Adriaan De Koster en Nicolas De Troyer Voorganger pastoor Paul Scheelen Zo 9 10.30u Orgelmis - voorganger pastoor Paul Scheelen Zo 16 10.30u Solistenmis met Wim Brabants (traverso) Voorganger pastoor Paul Scheelen Zo 23 10.30u Orgelmis - Voorganger E.H. Michel Van Bostraeten Zo 30 10.30u Orgelmis - Voorganger E.H. Michel Van Bostraeten

EUCHARISTIEVIERINGEN AUGUSTUS 2017 Zo 6 10.30u Solistenmis met Wilfried Van den Brande

Gildenmis De Crans Schuttersgilde - vanaf 10u Schuttersparade - zegening van de koningen en koningschieten Voorganger pastoor Paul Scheelen Zo 13 10.30u Orgelmis - Voorganger pastoor Paul Scheelen Preek door Peter De Vos Di 15 10.30u Orkestmis - uitvoering van de “messe solenell à l’honneur de St. Cecil” van Charles Gounod Viering van de heren Guy Bentein en Frank Serruys voor hun 25-jarig lidmaatschap van de Kapel van O.L.Vrouw van de Heilige Rozenkrans Voorganger pastoor Paul Scheelen Zo 20 10.30u Koormis door Cantabo - doop Isabella en Julietta Van Oers Voorganger pastoor Paul Scheelen Zo 27 10.30u Gebedsviering - Voorganger Hugo Martinet

LIEF EN LEED IN ONZE PAROCHIEGEMEENSCHAP Gedoopt 28 mei Astrid Dehaen, dochtertje van Michael en Dorine Veys 10 juni Emmelie De Beul, dochtertje van Youri en Nathalie Van Eyck 18 juni Vicktor Derveaux, zoontje van Steven en Caroline Lermytte 25 juni Jack Martin, zoontje van Sebastian en Els Sterckx

Proficiat aan de ouders en hartelijk welkom in onze parochiegemeenschap! Gehuwd

3 juni Matthias Berghmans en Marie Engels 10 juni Youri De Beul en Nathalie Van Eyck

Page 3: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

SACRAMENTSDAG EN VENERABELKAPEL

De officiële benaming van Sacramentsdag luidt “Sanctissimi corporis et sanguinis Christi solemnitas” = hoogfeest van het heilig lichaam en bloed van Christus. De feestdag valt in de regel op de tweede donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag te midden van de grote Lijdensweek valt, is het billijk dat de instelling van de Heiige Eucharistie nogmaals op een ander tijdstip herdacht wordt. De Heilige Juliana van Mont-Cornillon, een kloosterzuster geboren te Rétinne (Luik) rond 1192, heeft vanwege haar godsvrucht voor het Heilig Sacrament er levenslang naar

gestreefd om Sacramentsdag op de kerkelijke kalender geplaatst te krijgen. Zij vond gehoor bij een aartsdiaken van Luik, die in 1264 als Paus Urbanus IV het feest van Sacramentsdag voor heel de kerk voorschreef. Hij gaf toen opdracht aan de Dominicaner theoloog Thomas van Aquino (1225-1274) om de teksten voor de Mis en het Officie voor dit nieuwe hoogfeest op te stellen. In 1264 verscheen de invoeringsbul ‘Transiturus”. Doch kort daarop overleed die Paus en de zaak bleef steken. Pas in 1311 kon Paus Clemens V de vroegere beslissing van zijn voorganger algemeen doorzetten. Vanaf toen werd Sacramentsdag in de Kerk gevierd op de tweede donderdag na Pinksteren. Het werk, dat de Heilige Thomas tot opluistering van het

Sacramentsfeest geleverd heeft, is in ieder opzicht een waar meesterstuk. Op geniale wijze heeft de engelachtige leraar hier teksten van Oud en Nieuw Testament samengevoegd en verder verrijkt met eigen dichtwerk. Met scherp dogmatische juistheid, maar ook echt lyrische ontroering, behandelt de Heilige Thomas van Aquino in liedvorm het moeilijke leerstuk van het Heilig Sacrament des Altaars. Door de eeuwen heen is de toewijding aan het Heilig Sacrament uitgegroeid tot een waaier van activiteiten. Ook hier in Antwerpen, voornamelijk onder impuls van de Heilige Norbertus, hebben de

bewoners, sedert de 12de eeuw, steeds een bijzondere devotie betoond aan het Heilig Sacrament. Sinds de 750ste verjaardag van de instelling van Sacramentsdag verwierf deze verering “Corpus Christi” een vaste plaats in de reeks van belangrijke feestdagen in de Sint-Pauluskerk en dit onder impuls van de Venerabelkapel. Het hoofddoel van deze viering is en blijft: “het ontzegbare” in de kijker te stellen. Venerabelkapel heeft er dan ook een erezaak van gemaakt om dit eerbetoon aan de Allerhoogste zo stijlvol en ingetogen mogelijk te vieren.

Page 4: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

Aan het einde van de viering volgt een plechtige reductie; (latijn ‘reducere’ =

herleiden, terugbrengen). De heilige Eucharistie wordt opgeborgen in een toonvaas, ons beter bekend onder de naam van monstrans, van het latijn ‘monstrare’ (tonen). De monstrans toont de geconsacreerde Hostie. Naar jaarlijkse gewoonte wordt in Sint-Pauluskerk daarvoor gebruik gemaakt van de zonnemonstrans (1839) van de befaamde Antwerpse edelsmid Jean Pierre Antoine

Verschuylen (1801-1865) de belangrijkste Belgische kunstdrijver uit de 19de eeuw. Deze zilveren, deels vergulde monstrans, met 554 diamanten versierd, weegt meer dan 10 kg en heeft een uitzonderlijke hoogte van 105 cm. De stam is bekroond met een beeldengroep die de bekering van Paulus voorstelt. Met een drievoudige stralenkrans wordt de

zon, traditiegetrouw onderdeel voor dit type van monstrans, met

bovenaan de kroon met globus en kruis gedragen door twee zwevende putti, hier iconografisch voorgesteld. Het verhaal dat Saulus op weg naar Damascus van zijn paard gebliksemd werd en een verblindend licht uit de hemel hem omstraalde, wordt hier uitgebeeld door een stralenkrans rond de geconsacreerde hostie. Deze mystieke doorbraak-ervaring wordt hier fonkelend en schitterend vertolkt als het verblindende licht van Jezus’ zelfgave. In één enkel ogenblik spatten honderden stralen en diamanten uit de gebrokenheid van Gods liefdesbrood. Centraal staat niet goud, zilver en edelstenen, maar het brood van de gratuite genade bemind te zijn ten diepste toe. Dit meesterwerk wordt tijdens de plechtige reductie op Sacramentsdag door de kerk gedragen, tot stichting van de aanwezigen en tot grotere eerbetuiging aan het Heilig Sacrament. Een stralenkrans van Gods uitdagende liefde om te ontvangen en door te geven.

J. Phlippo Ceremoniarius Sti. Pauli

Page 5: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

RELIGIEUZE NUMISMATIEK FATIMA. Op 13 mei ll. bezocht onze Paus Franciscus Fatima in Portugal. Dit jaar bestaat dit heiligdom honderd jaar. Het Sanctuarium van Fatima is een van de belangrijkste bedevaartsoorden voor Mariaverering waar pelgrims van over de hele wereld samenkomen. Het begon allemaal op 13 mei 1917. Die dag zou Maria voor de eerste keer aan drie kinderen zijn verschenen. Zij beloofde dit elke maand op de dertiende opnieuw te doen en wel zes keer. De drie kinderen waren herderskinderen: broer en zus Francisco Marto (1908-1919) en Jacinta Marto (1910-1920) en hun nichtje Lucia dos

Santos (1907-2005). De eerste twee kinderen zijn jong gestorven, ze werden het slachtoffer van de Spaanse griep. Lucia trad in 1925 in een Spaans Karmelietessenklooster en stierf op 13 februari 2005. De komst van Maria werd reeds in 1916 aangekondigd aan de kinderen, een engel verscheen aan hen tot drie maal toe en hij spoorde hen aan te bidden voor de vrede. Hij noemde zichzelf de Engel van de Vrede. Onze Lieve Vrouw is zes keren verschenen, geheel in het wit gekleed en stond met haar voeten op een wolk boven een jonge eik. Ze vroeg hen

steeds om veel te bidden. Toen ze de zesde keer verscheen heeft ze zich aan de kinderen bekend gemaakt, ze zei hen “ Ik ben Onze-Lieve-Vrouw van de Rozenkrans, en ik wil op deze plaats een kapel ter ere van mij”. Dit was het begin van het grote bedevaartsoord in Portugal zoals we

het nu kennen. Tijdens het pausdom van Johannes Paulus II is de bekendheid van Fatima wereldwijd verspreid. Deze Paus heeft ook de twee kinderen Francisco en Jacinta tijdens zijn derde bezoek aan Fatima in het jaar 2000 zalig verklaard.

Page 6: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

In 2017 op 13 mei werden ze allebei heilig verklaard door onze huidige Paus Franciscus. Voor deze gelegenheid was hij speciaal naar Fatima

gekomen. Ik las op internet een mooie zin die alles zegt over het bedevaartsoord: Fatima, een reis naar het altaar van de wereld. Op zoek in mijn uitgebreide verzameling kwam ik een uitzonderlijk aandenken tegen, het is geen medaille maar een plaket, dus geen numismatiek maar ‘devotionalia’: een klein religieus gebruiksvoorwerp, een massaproduct met volkskundige waarde, een uiting van volkskunst.

Het voorwerp is gemaakt van licht zilverkleurig metaal en stelt Onze Lieve Vrouw van Fatima voor in haar wit kleed, de handen in gebed gevouwen en samengehouden door een rozenkrans. Op haar hoofd draagt ze een kroon. Zoals tijdens de verschijningen staat ze op een wolk en deze is omringd door rozen. Onder de wolk is een buisje in glas aangebracht, gevuld met zand afkomstig van het heiligdom. Dit buisje is verzegeld. Op de keerzijde is staat een tekst: “Deze afbeelding is goedgekeurd door de Zeer Eerwaarde Bisschop van Leiria die er de verkoop van toelaat met de echte aarde verzameld op het heiligdom van O. L.

Vrouw van Fatima. Eis dat alle buisjes het zegel, door de autoriteiten van de kerk goedgekeurd, dragen die de authenticiteit van de afkomst van het zand bevestigt. Elke afbeelding moet dit etiket dragen en het zijn alleen deze, met de grond van het heiligdom van O. L. Vrouw van Fatima, die mogen verkocht worden.” Verder is er nog een droge stempel ter bevestiging van het vorige. Een mooi voorwerp van volksdevotie, bedoeld om Maria te eren en te aanroepen. Wordt vervolgd. Jean-Marie Wielemans.

Page 7: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

EEN NIEUW GLASRAAM IN SINT-PAULUS?

Het artikel van Armand Storck (en niet Sorck zoals verkeerd vermeld in vorig krantje) over de Heilige Lodewijk en de Doornenkroon heeft veel interesse opgeroepen. Naar wel ingelichte bron hebben we vernomen dat er een eerste aanzet, zelfs reeds een ontwerp, werd uitgevoerd

voor een nieuw glasraam, ‘Saint Louis’, aan de kant van Venerabel. Het ontwerp, teruggaand naar historische kern, maakt toch ook een duidelijke band met het heden. Insiders zullen alras ontdekken dat er énige gelijkenis, niet ten onrechte, mogelijk is met een andere Louis. Minder koninklijk, eerder straatlopend, toch doordrongen van een bewogen heiligheid, dienstbaarheid en aantrekkelijke vriendelijkheid. Misschien inspireerde zijn vijfentachtigste verjaardag dit kleurrijke ontwerp, Bourgondisch van stijl, hem kenmerkend. Wij zullen onze lezers op de hoogte brengen over de verdere evolutie van dit project. De Redactie

Page 8: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

GLUREN BIJ DE BUREN Wie rondkijkt op de Sint-Paulusplaats herkent zeker dit huis. Het was een ontwerp van de stadsarchitect voor de havenkapitein. Toegegeven de tekening oogt mooier dan dat het huis er nu bijstaat. Maar wat schuilt er achter de linkse deur.

Achter deze deur bevindt zich de Potagiepoort. Vele Antwerpenaren

kennen deze benaming nog. De deur stond meestal open en een stukje pittoresk Antwerpen ontvouwde zich. De gang leidt naar de vroegere moestuin van de paters dominicanen vandaar de benaming 'Potagiepoort'.

Via een doorgang komt men op een ruime binnenplaats die paalt aan de voormalige klooster- en bijgebouwen van de vroegere pastorie. Op een van deze lokalen, aanvankelijk een schooltje, later een

scoutslokaal, was een kleine Madonna aangebracht. In een latere periode werd deze Onze-Lieve-Vrouw met Kind vervangen door een groter beeld van Onze-Lieve-Vrouw Onbevlekt Ontvangen uit ca. 1936, geplaatst door de Oud-Scouts van Sint-Paulus. Dat laatste beeld verhuisde eind 20ste eeuw naar de kerkgevel aan de Sint-Paulusstraat. De twee foto's geven een beeld van het snelle verval van dit uniek stukje Antwerpen.

Page 9: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

Groententuin -potagie Een deel groenten en fruit kwam van uit de kloostertuin en ander gedeelte van de eigen hoeve in Reet, de Predikherenhoeve. De hoeve bestaat nu nog.

Prior Peltiers schrijft hierover het volgende: ”het klooster heeft potasie (voedsel, groenten enz.) uyt den hof van ons clooster als uyt den hof van Reeth voor een waarde van 400 gulden ‘s jaars.” De bewaring van groenten en fruit gebeurde in de kelders van het klooster. Denk maar aan aardappelen, uien, wortelen, appelen... We konden uitzonderlijk een kijkje nemen in de

nog bestaande kelders van het klooster.

Walter Geluyckens

Page 10: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

DE KRUISWEG VAN DE BOECK & VAN WINT IN

ENGELAND In het Sint-Pauluskrantje van februari 2017 hebben we het verhaal verteld van de Engelse weduwe Emily Meynell-Ingram die onze kruisweg heeft gezien in de Sint-Pauluskerk. In mei mochten we de logboeken van de “Ariadne” inkijken, het yacht waarmee Emily naar Antwerpen is voer in 1894. Op 12 juni was het 123 jaar geleden dat Emily Meynell-Ingram, na koningin Victoria waarschijnlijk de rijkste vrouw van Engeland, met haar schoener “Ariadne” de monding van de Schelde naderde. De “Ariadne” is dan één van de snelste zeiljachten ter wereld, met een vaste bemanning van 32 koppen. Emily heeft acht gasten aan boord uitgenodigd, waaronder de vicar van de Holy Angels kerk in Hoar Cross, kanunnik Knox-Little. Het doel van de reis is Antwerpen, waar in 1894 een Wereldtentoonstelling wordt gehouden. Emily en de kanunnik verleggen nochtans al gauw hun belangstelling naar de Sint-Pauluskerk.

Logboek van de “Ariadne” Schoener “Ariadne”

Op 14 juni 1894 schrijft de kapitein van de “Ariadne” in het logboek:

“We zeilden Antwerpen binnen met het hoge tij en vonden een goede ligplaats ten Zuiden van de stad. We hadden een prachtig zicht op de boorden van de Schelde en de oude stad, met de oude huizen en de fijne spits van de kathedraal. Iedereen die kon ging onmiddellijk van boord. In de namiddag bezochten Mrs Meynell en de kanunnik de kathedraal. Ze werden getroffen door het 14de-eeuwse retabel in de Sint-Jozefskapel.” Herkennen ze hier de hand van De Boeck & Van Wint uit 1871 niet of verwarren ze met een ander retabel? “Later trachtte de kanunnik het gezelschap te interesseren in de stadjes rond de Zuiderzee, maar de gasten genoten aan dek en waren meer

Page 11: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

geïnteresseerd in jungleverhalen. “ Deze laatste vermelding toont aan dat de passagiers aan boord beschikken over de laatste nieuwe boeken.

In 1894 publiceerde Kipling namelijk voor het eerst zijn wereldberoemde Jungle Book! De passagiers maken aquarellen van het Scheldezicht en fotograferen de oude stad.

Aquarel door Emily Meynell-Ingram Foto van de Steenstraat

Op 16 juni 1894 schrijft kanunnik Knox-Little in het logboek van de

“Ariadne”: “Miss Campbell bezocht de Tentoonstelling. Ze vond echter dat die nog lang niet klaar was en er werd nog overal aan getimmerd. In zoverre ze kon zien werd er veel aandacht besteed aan de oude stad.” De tentoonstelling was toen een maand open en naar Antwerpse gewoonte nog lang niet afgewerkt. Er stond een herbouwd kartonnen en houten Oud Antwerpen; het echte was amper 20 jaar voorheen afgebroken voor het rechttrekken van de Schelde. Maar we lezen verder: “Mrs Meynell en ik bezochten de Sint-Pauluskerk en waren zeer geïnteresseerd in de nieuwe en prachtige Staties van de Kruisweg in een zijkapel, gebeeldhouwd door De Wint en Baëck van deze stad.” Laat ons niet moeilijk doen over de spelling, nu ze De Boeck & Van

Wint gevonden hebben! Het vervolgt: “De kerk zelf is van nobele afmetingen en heel indrukwekkend. De Calvarie bij de noordwestelijke ingang vonden sommigen devoot en aantrekkelijk, anderen dan weer afstotelijk en grotesk.” Onze Calvarie heeft altijd al “mixed emotions” opgeroepen, zo blijkt. Tijdens de eredienst was en is het niet toegelaten om rond te wandelen in Sint-Paulus, zoals deze passagier ondervond: ”Lady Ernestine was niet in de mogelijkheid om Sint-Paulus of een andere kerk volledig te bezoeken, want ze wou steeds gaan tijdens de communie en ze stootte altijd op bordjes met “do NOT wandel about the kierk” of “het ist verboten te wandelen!””

Page 12: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

Affiche 1894 Aanbeveling Sint-Pauluskerk 1894/2017

In 1894 werden nog verschillende diensten bijgewoond op een zondag en vooral kanunnik Knox-Little had het druk op 17 juni. We lezen verder: “De kanunnik droeg de mis aan boord op om tien voor 8. Er was een behoorlijk aantal communicanten.” Na zijn dienst ging hij de mis bijwonen in de Sint-Pauluskerk, die werd voorgegaan door twee priesters. Het was een gezongen mis. Het logboek vermeldt: “Om 11 uur was kanunnik terug aan boord voor een mis voor de passagiers en de bemanning, behalve voor Mrs Campbell die naar de hoogmis van 10u in de kathedraal was gegaan. Het was een prachtige dag. De meesten onder ons gingen naar de Tentoonstelling in de namiddag. We hadden een vredevolle zondag.” Op maandag 18 juni 1894 noteert Emily in het logboek: “Je kunt je moeilijk een meer hopeloze regendag voorstellen! Af en toe gemiezer

werd afgewisseld met emmers water die naar beneden werden gekieperd. De kanunnik ging van boord om te waden en inkopen te doen. Hij bezocht de studio van De Wint’s en Boeïks.” Naar goede gewoonte negeren we de spelling en gaan we naar de essentie: kanunnik Knox-Little bezocht het atelier van De Boeck & Van Wint in de Provinciestraat te Antwerpen net twee dagen nadat hij en Emily Meynell de Kruisweg in Sint-Paulus hadden bewonderd! Heeft de kanunnik toen een gelijkaardige kruisweg voor de Holy Angels kerk te Hoar Cross besteld? Heeft hij eerst onderhandeld over de prijs en een “brochure” meegenomen voor Emily? Het lijkt op het laatste, want in Emily’s

Page 13: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

kasteel van Temple Newsam hebben we dezelfde foto’s met de Kruisweg uit 1889 teruggevonden die ook wij in het archief van Sint-

Paulus koesteren. De Boeck & Van Wint gaven zulke foto’s als een catalogus mee aan potentiële kopers. We lezen verder: “Lady Ernestine bracht haar gebruikelijke bezoeken aan Sint-Paulus en Sint-Jacob en het was natuurlijk weer “verboten te wandelen!""

Twee van de foto’s uit 1889. Wat een prachtige kwaliteit!

19 juni 1894. Het uur van afscheid van Antwerpen is nabij voor de “Ariadne”. Ze hebben Antwerpen grondig bezocht en zijn blijven “plakken” aan de Sint-Pauluskerk, zoals dat hoort. Om 16u gooit de “Ariadne” de trossen los en vertrekken ze richting Rotterdam. Ze hebben de Sint-Pauluskerk in Antwerpen grondig in zich opgenomen en zullen ze nooit meer vergeten. De Boeck & Van Wint krijgen de bestelling voor 14 Staties van de Kruisweg voor de Holy Angelskerk in Hoar Cross. Die worden gekleurd en verguld in het kerkje. Het

resultaat is verbluffend en het contrast met de sobere puur-eikenhouten uitvoering in Sint-Paulus is groot. Maar toch zijn de kunstwerken in Antwerpen en Hoar Cross als tweelingen, zij het misschien niet eeneiig. In 1901 verkoopt Emily haar schoener “Ariadne”. De laatste strofe van het laatste gedicht in het laatste logboek (nr. 10) van de “Ariadne” leest als het afscheid van een tijdperk; een nieuwe eeuw is begonnen; Emily is een zieke oude dame:

Page 14: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

So goodbye Ariadne! In my dreams - I’ll think of thee, and waking with a sigh, will wish I stood again upon thy deck, sailing over azure seas. –

Goodbye – Goodbye –EE – August 1901 Pas in september 1899 zijn de 14 staties volledig afgewerkt naar de smaak van Emily en hangen ze in volle pracht in de Holy Angelskerk.

Die kerk werd in gebruik genomen in 1874 voor de Anglo-katholieke eredienst. Dat was nog niet zo evident in het Engeland van de 19de eeuw. De andere religies hadden het moeilijk met de katholieke sacramenten. Zo werd de biechtstoel in de kerk verborgen gehouden, om te vermijden dat andersgelovigen hem zouden vernielen. Emily was dan wel katholiek en rijk, maar probeerde de kerk toch maar in het midden te houden.

Page 15: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

Terug naar de 14 staties in Hoar Cross die worden omlijst met luiken die gesloten bleven, behalve op feestdagen. Dat is mee de reden dat ze ook vandaag nog in perfecte staat te bewonderen zijn. De Holy Angelskerk ligt landelijk en afgelegen, vlakbij het kasteel van Emily te Hoar Cross. Father Graham is de parochiepriester die de kruiswegstaties van De Boeck & Van Wint graag aan de bezoekers toont. In tegenstelling met de mooie, expressieve eikenhouten kracht in de Sint-Pauluskerk, lijken dezelfde personages in Hoar Cross wel uit een andere, rijkere wereld te komen. Vergelijk zelf enkele detailfoto’s en kijk vooral naar de uitgewerkte motieven op de kledij van de Engelse versie.

Soldaat Hoar Cross / Antwerpen Deze in Hoar Cross lijkt een prins

Page 16: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

In goud of in hout, het drama van het Lijden voltrekt zich onveranderd

Nog een laatste anekdote. Emily en haar jong gestorven echtgenoot Hugo hielden allebei van honden, meer bepaald van Maltese Terriërs. Op hun graftombes in een kapel van de Holy Angelskerk ligt er zo’n trouwe hond aan hun voeten. Op haar reizen aan boord van de “Ariadne” werd Emily ook altijd vergezeld door haar hond, ook zo in Antwerpen. In het logboek van de reis naar Antwerpen in 1894 wordt de terriër tweemaal afgebeeld.

Page 17: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

Deze twee aquarellen zijn door Emily gemaakt. De rechtse toont een grappig tafereel, wanneer tijdens een storm Emily en hond door de kajuit geslingerd worden. Er komt in de verscheidene kruiswegen van De Boeck & Van Wint een hond voor van gelijkaardige minimale proporties, namelijk in de 2de en de 5de statie. Hij is klein maar dapper: in de 5de statie verdedigt hij Jezus tegen een soldaat die hem aanmaant om voort te maken. Ook op de foto uit 1889 van die statie, waarin Simon van Cyrene met zijn zonen is opgevorderd om Jezus te helpen, staat dezelfde hond.

Tijdens de voorbije decennia hebben de collega’s van het onthaal van de “Holy Angels vrienden” aan de bezoekers verteld dat Emily er bij De

Page 18: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

Boeck & Van Wint heeft op aangedrongen dat haar Maltese Terriër op een statie zou uitgebeeld worden. Geef toe, zelfs nu we weten dat het

niet waar is, maar dan is het toch goed gevonden, want de gelijkenis is treffend. We mogen niet vergeten om een aantal mensen hartelijk te danken: de familie Meynell om inzage te geven in de logboeken; Fr Graham en Peter Humpidge van de Holy Angelskerk voor de rondleiding en grondige uitleg; James Lomax, oud-curator van Temple Newsam en auteur van Emily’s biografie, voor inspiratie en rondleiding; Tom voor de foto’s. Ga zeker eens op bezoek in de Holy Angelskerk, lezer, wanneer u in de

buurt van Hoar Cross op vakantie bent. Father Graham zal u als gezant van de Heilige Paulus te Antwerpen met vreugde begroeten. We eindigen dan ook graag met zijn broederlijke wens aan de Sint-Pauluskerk: “Aan onze broeders en zusters in Christus van de Sint-Pauluskerk te Antwerpen, in gebed verbonden en met de beste groeten van de kerk van de Holy Angels te Hoar Cross”.

Armand Storck

Page 19: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

ENTHOUSIASME. VREUGDE EN SCHOONHEID Vrijdagavond, 23 juni, enthousiasmeerde leraar Christoph de laatstejaars van MSV De Es,

de Steinerschool. Zang, piano, harp, orgel. DE FESTIVALDAG VAN UTOPIA WERD EEN GROOTS FEEST

Page 20: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

HENK VAN RENSBERGEN In de kruiswegkapel loopt momenteel een fototentoonstelling met werk van de fotograaf Henk Van Rensbergen. Op het eerste zicht niet direct iets voor deze ruimte, maar na enkele minuten kan je best uw mening herzien. Hier onder een woordje uitleg bij de foto's. Als er interesse is wil Henk je rondleiden. Het is een enorm privilege om een verlaten gebouw te bezoeken. Ook al is het niet echt zo, het is iedere keer weer alsof ik er op uitnodiging ben. Ik kom als gast, met respect voor deze gebouwen die zich van hun

gevoeligste kant laten zien. Ze vertellen een verhaal. Soms kort en bondig, soms lang en moeilijk te volgen. Maar ik vertrek niet voordat ik het verhaal heb gehoord. Het is soms zoeken, maar altijd slaat de vonk over. De stilte vertelt meer dan al het

lawaai dat er ooit was. Walter Geluyckens en Henk Van Rensbergen

ONWEER VERWACHT 338 jaar geleden … misschien was 1 juni 1679 ook zo’n warme, zwoele dag waarmee we afgelopen week werden verwend. Donder en bliksem sluiten dan vaak de dag af en bezorgen ons een mooie lichtshow en verkoeling. Soms maken ze echter slachtoffers. Zo ook op 1 juni 1679

toen de bliksem insloeg op het vieringtorentje van de Sint Pauluskerk. Het dak boven de middenbeuk

brandde volledig af en stortte samen met de gotische bekroning van de westgevel door de gewelven. Het grote orgel werd daardoor zwaar beschadigd. De westgevel kreeg slechts een eenvoudig puntdak gezien het jaar nadien alle energie werd gestoken in het afwerken van de prachtige barokke klokkentoren onder leiding van architect Nicholas Millich (1629 – 1699).

Caroline De Wever

Page 21: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

SINT ANNAKERK-LINKEROEVER- TENTOONSTELLING: “SCHOONHEID DIE NIET VERBINDT MAAR ONTLUISTERT”

Het werk van Diederik Boyen is intrigerend door het sobere kleurenpalet, de intensiteit van de schijnbare eenvoud van zijn onderwerpen en de verborgen symboliek die zich in de werken ingraaft. Het werk van Boyen dwingt de kijker tot nadenken. De titels geven een aanzet om de dialoog tussen kijker en object aan te vatten' De onwezenlijke schoonheid waarmee hij zijn werk omgeeft kan enkel symbool staan voor de blindheid voor onszelf en onze benadering van de anderen. We zijn bepaald in grote mate hoe we de anderen zien en ervaren. Om onszelf te kennen volstaat het te begrijpen naar hoe we naar anderen kijken. Een ontluisterende oefening die Boyen op een hoog artistiek niveau voordoet. Te bezichtigen elke zaterdag van 14-17u, zondag van 12 tot 17u.

Page 22: 27ste jaargang nr. 4 Juli - Augustus 2017...donderdag na Pinksteren (of de 9de donderdag na Pasen), maar wordt ook gevierd op de tweede zondag na Pinksteren. Terwijl Witte Donderdag

PAROCHIALE COÖRDINATIEKALENDER

Juli Zo 2 10.30u Solistenmis met Adriaan De Koster en Nicolas De Troyer 18.00u Repetitie Utopia Ma 3 11.00u Repetitie Utopia 14.00u Dagelijks bestuur muziekkapel Di 4 10.00u CD-opname Utopia Wo 5 10.00u CD-opname Utopia Do 6 10.00u CD-opname Utopia Vr 7 9.30u TCT 13.00u Dankviering Stijn en Aida Eyckmans-Sels 17.00u CD-opname Utopia Za 8 10.00u CD-opname Utopia Zo 9 10.30u Orgelmis 12.00u Doop Camille Vermost Wo 12 13.00u Doop Igor Mieszkowicz 14.00u Kerkraad Do 13 10.00u Studium generale Za 15 11.00u Huwelijk Ciam Gonzales & Kathleen Van den Abeele Zo 16 10.30u Solistenmis – instrumentaal met Wim Brabants Zo 23 10.30u Orgelmis Zo 30 10.30u Orgelmis Augustus Zo 6 10.30u Solistenmis met Wilfried Van den Brande Gildenmis De Crans Schuttersgilde - Schuttersparade vanaf 10u - zegening van de koningen en koningschieten Za 12 13.00u Huwelijk Matthias Verstraete en Marie Huyghebaert 19.00u Nacht van de Kerken Zo 13 10.30u Orgelmis Di 15 10.30u Orkestmis - Maria Tenhemelopneming - Messe Solennelle Gounod Vr 18 20.00u Amuz Za 19 22.00u Amuz Zo 20 10.30u Koormis Cantabo Doop Isabella en Julietta Van Oers Wo 23 22.00u Amuz Vr 25 20.00u Amuz Zo 27 10.30u Gebedsviering 20.00u Amuz Ma 28 10.00u Rondleiding Markgraeve - slechtzienden 10.30u Repetitie Utopia Di 29 10.30u Repetitie Utopia

Teksten en afbeeldingen werden opgenomen zoals door de auteurs aan de redactie bezorgd

Ontwerp: P. Scheelen, E. Vandecauter Verantwoordelijke uitgever: P. Scheelen, Sint-Paulusstraat 22, 2000 Antwerpen

Foto’s: J-M. Wielemans, A. Storck, P. Scheelen, H. Van Rensbergen, W. Geluyckens, G. Smets Redactie: P. Scheelen, L. Van achter, M-P. Verhoeven, E. Vandecauter