22/06/2014 Milieu en gezondheid in ruimtelijke perspectief: humane biomonitoring als case-study...

12/04/23

Milieu en gezondheid in ruimtelijke perspectief: humane biomonitoring als case-study

Roger Dijkmans en Roel Smolders

12/04/23 2© 2010, VITO NV

Vlaanderen, een mierennest

» Dicht bevolkt» Veel industrie» Intensieve landbouw» Logistiek centrum

» Verdeling van de open ruimte is een complexe opdracht

» Iedere gebruiker van de ruimte moet rekening houden met de buren» Andere functies niet storen» Gezondheid OK

12/04/23 3© 2010, VITO NV

Rol van VITO

» Onderzoek naar de interactie tussen de omgeving en de mens» Ontwikkelen van instrumenten om:

» interactie te begrijpen» deze te kunnen verbeteren

» Vanuit de vragen van de klant (overheden, industrie)

» 200-tal onderzoekers (VITO totaal 600)

12/04/23 4© 2010, VITO NV

Ter info, missie van VITO is breder

» Ondersteuning van transitie naar meer duurzaam Vlaanderen » Wetenschappelijke instrumenten zodat nu juiste keuzes» Aanpassingen energietechnologie: slimme

elektriciteitsopwekking en – verdeling (smart grids)

» Ondersteuning van innovatie bij onze industrie» materialen, chemie, milieutechnologie, energietechnologie …

12/04/23 5© 2010, VITO NV

12/04/23 Titel 5

Images of earth surface

Land use maps

“Local” economies

Environmental pressure

Human exposure

Health

“sen

sors

”

“mod

els”

12/04/23 6© 2010, VITO NV12/04/23

6

Verdeling van de ruimte Verdeling van de ruimte (binnen x decennia) (binnen x decennia)

12/04/23 7© 2010, VITO NV12/04/23

7

Fijn stof in Antwerpen (binnen x decennia) Fijn stof in Antwerpen (binnen x decennia)

12/04/23 8© 2010, VITO NV12/04/23

8

Fijn stof in Bejing (binnen 2 dagen) Fijn stof in Bejing (binnen 2 dagen)

12/04/23 9© 2010, VITO NV

» Blootstelling aan fijn stof» Afhankelijk van plaats op de weg» Vergelijk fietsers met automobilisten

Meten in plaats van modellerenMeten in plaats van modelleren

GPSPosition

PM10PM2.5

UFP

Video

Respiratory volume

O2-consumption

Heart rate

Power

12/04/23 10© 2010, VITO NV12/04/23

10

luchtkwaliteit luchtkwaliteit

12/04/23

Humane biomonitoring als case-study

12/04/23 12© 2010, VITO NV

Milieu en Gezondheid: een paar getallen

» Environmental burden of disease (Bron: EBoDE-project)

10%

6%

9%

10%

12%

10%

0 50000 100000 150000

DALYs / 1000000 inhabitants

Environmental burden of disease

Burden of disease

Belgium

Finland

France

Germany

Italy

The Netherlands

12/04/23 13© 2010, VITO NV

Milieu en Gezondheid: een paar getallenGezondheidseffecten van lood (Pb) Loodgehalte in bloed (VS)

12/04/23 14© 2010, VITO NV

Milieu en Gezondheid: een paar getallenGezondheidseffecten van lood (Pb) Loodgehalte in België (Bron: WIV)

Vlaanderen 2002-2006(Bron: Steunpunt M&G)

Navelstreng: 15 µg/lAdolescenten: 22 µg/lVolwassenen: 40 µg/l

12/04/23 15© 2010, VITO NV

Milieu en Gezondheid: Verbanden zoeken

Polluenten in het milieu

Mogelijke effecten op de

gezondheid

Meten/modelleren van opname langs

verschillende wegen

Farmacodynamische parameters schatten

12/04/23 16© 2010, VITO NV

Milieu en Gezondheid: Verbanden zoeken



gezondheid

Meten/modelleren van opname langs

verschillende wegen

Farmacodynamische parameters schatten

Humane Biomonitoring

12/04/23 17© 2010, VITO NV

» Humane biomonitoring (HBM)» Definitie:

Een methode om menselijke blootstelling aan chemische stoffen (of hun effecten) te bepalen door het meten van deze stoffen, hun afbraak- of reactieproducten in menselijke matrices zoals

bloed, haar of urine

» Wat we meten, noemen we “biomerkers”

Indicatoren van veranderingen in een biologisch systeem. Biomerkers van blootstelling verwijzen naar cellulaire,

biochemische of moleculaire metingen uit menselijke matrices die indicatief zijn voor blootstelling aan een stof.

Humane biomonitoring

12/04/23 18© 2010, VITO NV

» Voordelen» Een geïntegreerde meting van polluenten (interne dosis

ipv blootstelling) » Toxicokinetische informatie wordt meegenomen» Culturele, socio-economische en life-style aspecten

worden mee geïntegreerd in de biomerker-meting» Filosofisch aspect:

Vervuiling wordt persoonlijk


12/04/23 19© 2010, VITO NV


Bron: Wakefield et al (2000). American Journal of Preventive Medicine 19: 188-192

Bron: Ake Bjornberg et al (2003). Environmental Health Perspectives 111: 637-41

12/04/23 20© 2010, VITO NV

» Nadelen» Identificatie van bronnen» Invasieve methoden (bloed)» Toxicokinetiek niet altijd volledig gekend» Interpretatie van biomerker-data

“The ability to generate new biomonitoring data often exceeds the ability to evaluate whether and how a chemical measured in an

individual or population may cause a health risk or to evaluate its sources and pathways of exposure” (Bron: NRC 2006)


12/04/23 21© 2010, VITO NV



gezondheid

Humane Biomonitoring


Interpretatie van biomerker-data vereist integratie met milieu- en gezondheidsdata

12/04/23 22© 2010, VITO NV

» HBM = f(locatie, concentratie, tijd, individu,…)

Integratie van humane biomonitoring

Legend

Emission_in_Air (EPER)

Pb emission (kg/year)

0 - 500

500 - 1000

1000 - 5000

5000 - 10000

10000 - 60000

EMEP model

Spatial distribution (Kg/km²/year)

No data

0 - 0,01

0,01 - 0,05

0,05 - 0,10

0,10 - 0,25

0,25 - 1,00

1,00 - 5,00

5,00 - 40,00

Legend



0 - 500

500 - 1000

1000 - 5000

5000 - 10000

10000 - 60000

EMEP model


No data

0 - 0,01

0,01 - 0,05

0,05 - 0,10

0,10 - 0,25

0,25 - 1,00

1,00 - 5,00

5,00 - 40,00

Legend



0 - 500

500 - 1000

1000 - 5000

5000 - 10000

10000 - 60000

EMEP model


No data

0 - 0,01

0,01 - 0,05

0,05 - 0,10

0,10 - 0,25

0,25 - 1,00

1,00 - 5,00

5,00 - 40,00

Legend



0 - 500

500 - 1000

1000 - 5000

5000 - 10000

10000 - 60000

EMEP model


No data

0 - 0,01

0,01 - 0,05

0,05 - 0,10

0,10 - 0,25

0,25 - 1,00

1,00 - 5,00

5,00 - 40,00

12/04/23 24© 2010, VITO NV

» Gezondheidseffect = f(HBM, leeftijd,geslacht,…)


Aantal gevallen van longkanker per 100.000 vrouwen (bron: Kankerregister)

12/04/23 25© 2010, VITO NV

» Geografische systemen als basis voor integratie: + Relatie tussen HBM, milieu- en gezondheidsdata+ Inter- en extrapolatie van metingen en modellen + Kaartjes voor beleidsondersteuning+ Link met beleidsinitiatieven (INSPIRE directive)

– Incompatibiliteit tussen M&G data vereist generalisatie – Privacy: een mens is geen X-Y coördinaat…


12/04/23 26© 2010, VITO NV

» Toenemende vraag voor individualisering:» Nieuwe vormen van data-verzameling (la montre verte)

Toekomstmuziek voor HBM (?)

12/04/23 29© 2010, VITO NV

» 10% van gezondheidseffecten → milieu-component» Humane biomonitoring: meten van interne dosis» Vervuiling wordt persoonlijk» Interpretatie van oorsprong en effect: nood aan integratie» GIS is het juiste platform» Individualisering: nieuwe toepassingen?» Taken voor ICT – onderzoek – beleidsmakers – industrie

Samenvatting

12/04/23 31© 2010, VITO NV

onderzoeksorganisatie

onafhankelijk

klantgericht

cfr IMEC, VIB, IBBTTNO, Frauenhofer, VTT, …)

Financiering door Vlaamse overheid, andere overheden en industrie,

maar VITO grote autonomie

Toepasbaarheid van onderzoek zeer belangrijk

22/06/2014 Milieu en gezondheid in ruimtelijke perspectief: humane biomonitoring als case-study...

Documents

Transcript of 22/06/2014 Milieu en gezondheid in ruimtelijke perspectief: humane biomonitoring als case-study...