PB-0901-b-17-1-o

Examen VMBO-BB

2017

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB

Bij dit examen horen een bijlage en een digitaal bestand.

Dit examen bestaat uit 13 opdrachten. Voor dit examen zijn maximaal 68 punten te behalen. Voor elk opdrachtnummer staat hoeveel punten met een goede uitvoering behaald kunnen worden.

gedurende 240 minuten

Naam kandidaat ____________________________ Kandidaatnummer ____________

PB-0901-b-17-1-o 2 / 13 lees verder ►►►

Situatieschets Je werkt bij akkerbouwbedrijf De Nieuwe Oogst. Dit bedrijf teelt verschillende gewassen. Het adres van het bedrijf is: Veen 18, 6821 AB Grondwijk.

Tijdens dit examen voer je een aantal opdrachten uit die te maken hebben met de werkzaamheden op een akkerbouwbedrijf. Je maakt een bouwplan en je zoekt informatie op over een groenbemester. Je gaat vier gewassen telen op een perceel en je beoordeelt je eigen werk. In het tweede deel van het examen voer je een tussentijdse beoordeling van de gewassen uit. Je voert een onkruidbestrijding uit, berekent een hoeveelheid kalk en voert een bekalking uit. Je sorteert ook een partij aardappelen. Tijdens het examen maak je twee minitoetsen.

PB-0901-b-17-1-o 3 / 13 lees verder ►►►

Onderdeel A tijdsduur ongeveer 60 minuten Voor dit onderdeel heb je nodig: de bijlage het bestand groenbemester.xlsm Je werkt op een bedrijf waar groente en aardappelen worden geteeld. In deze opdracht maak je een bouwplan voor 2017 met behulp van het vruchtwisselingsschema. Vruchtwisseling is dat je op één perceel, verschillende gewassen na elkaar teelt, om bodemziekten te voorkomen. Pas na enkele jaren komt hetzelfde gewas weer op het perceel terug. Veel gewassen hebben last van bodemziekten, die veroorzaakt worden door bijvoorbeeld aaltjes, schimmels of insecten. Zo kunnen aardappelen last hebben van bodemmoeheid die veroorzaakt wordt door aaltjes. Het telen van bieten na gras geeft kans op emelten.

PB-0901-b-17-1-o 4 / 13 lees verder ►►►

3p 1 Bouwplan maken Met behulp van het vruchtwisselingsschema in de bijlage kun je een bouwplan voor 2017 maken. Hieronder staat het bouwplan van 2016.

knolselderij suikerbiet

koolzaad erwt

De vier gewassen die je gaat telen in 2017 zijn: aardappel, spruitkool, zomertarwe en ui. In het vruchtwisselingsschema zoek je op wat een goede vruchtwisseling is. Geef in het schema hieronder aan op welke plek je welke gewassen in

2017 kunt telen.

PB-0901-b-17-1-o 5 / 13 lees verder ►►►

In deze opdracht zoek je informatie op over een groenbemester. Je vult ook een contactformulier in om informatie op te vragen. Voor de opdrachten 2 en 3 heb je het bestand groenbemester.xlsm nodig. De examinator vertelt je waar je het bestand kunt vinden.

2p 2 Groenbemester zoeken Het bedrijf waar je werkt wil na de teelt van tarwe een groenbemester inzaaien op 20 ha. De groenbemester wordt gebruikt om bietencysteaaltjes te bestrijden. De groenbemester moet geschikt zijn voor intensieve bouwplannen. Welke groenbemester is geschikt voor het bedrijf waar je werkt? .................................................................................................................. Naast het bestrijden van aaltjes bieden groenbemesters nog andere voordelen. Noem er twee. .................................................................................................................. .................................................................................................................. ..................................................................................................................

3p 3 Informatie opvragen Open het contactformulier. Vul je naam en e-mailadres in. Geef aan over welk product je informatie wilt opvragen. Je vraagt of er onderzoek gedaan is naar het gebruik van dit product

en of je de onderzoeksresultaten ergens kunt inzien. Je vraagt wat het product kost omdat je dat niet op de site kunt

vinden. Je vraagt ook wat de levertijd is. Druk het bestand af door op de knop 'Print' te klikken en lever de

afdruk in bij de examinator.

12p 4 Maak de minitoets bij opdracht 4.

PB-0901-b-17-1-o 6 / 13 lees verder ►►►

Onderdeel B tijdsduur ongeveer 90 minuten In dit onderdeel ga je vier gewassen telen. Voor dit onderdeel heb je nodig: een duimstok of rolmaat een strepentrekker een handzaaimachine met handleiding 100 gram tarwezaad een bakje een grammenweegschaal 38 plantuien een plantschepje 12 pootaardappelen 9 spruitkoolplanten een aanaarder een gieter met broeskop vliesdoek of afdekfolie een bats of steekschop 4 steeketiketten een watervaste stift Vraag aan je examinator welk perceel je kunt gebruiken.

PB-0901-b-17-1-o 7 / 13 lees verder ►►►

Hier staat het bouwplan dat je gaat uitvoeren

200 cm

10 cm

aardappel

spruitkool

10 cm

300 cm

zomertarwe

plantuien

zomertarwe

Drie rijen, afstand tussen de rijen 12,5 cm, afstand tussen de rand van het perceel en de eerste rij 12,5 cm.

plantuien Twee rijen, afstand tussen de rijen 25 cm, afstand tussen de rand van het perceel en de eerste rij 12,5 cm. Afstand in de rij 10 cm, de rijen beginnen en eindigen 10 cm uit de rand.

aardappelen Twee rijen, afstand tussen de rijen 50 cm, afstand tussen de rand van het perceel en de eerste rij 25 cm. Afstand in de rij 30 cm. De eerste aardappel komt 25 cm uit de rand.

spruitkool Twee rijen in driehoeksverband, afstand tussen de rijen 50 cm, afstand tussen de rand van het perceel en de eerste rij 25 cm. Afstand in de rij 40 cm. Begin in de eerste rij met een halve plantafstand.

PB-0901-b-17-1-o 8 / 13 lees verder ►►►

3p 5 Tarwe zaaien Stel de zaaimachine in met behulp van de handleiding:

• zaaiafstand tussen 3 en 4 cm of plaats de juiste zaaischijf in de zaaimachine

• zaaidiepte 4 cm Weeg de juiste hoeveelheid zaad af en vul de zaaimachine. Zaai het perceel zomertarwe in volgens het bouwplan. Leeg na het zaaien de zaaimachine in het bakje en doe het zaad terug

in de zak.

3p 6 Plantuien planten Stel de strepentrekker in. Trek met de strepentrekker de strepen volgens het bouwplan. Plant de plantuien volgens het bouwplan. Druk de plantui zo ver in de grond dat de groeipunt net zichtbaar blijft.

10p 7 Aardappelen poten, spruitkool planten en perceel afwerken Stel de strepentrekker in. Trek met de strepentrekker de strepen volgens het bouwplan. Poot de aardappelen volgens het bouwplan. Zorg dat de aardappelen

ongeveer 2 tot 3 cm onder het maaiveld liggen. Dek ze nog niet af. Plant de spruitkool volgens het bouwplan.

Laat je werk beoordelen door de examinator. Giet als het nodig is aan. Dek de aardappelen af met een rug van ongeveer 10 cm hoog. Dek het perceel af met vliesdoek of afdekfolie. Zet bij elk gewas een steeketiket met je naam, de naam van het

gewas en de datum.

PB-0901-b-17-1-o 9 / 13 lees verder ►►►

3p 8 Jezelf beoordelen Je hebt vier gewassen gezaaid en/of geplant. De spruitkoolplanten heb je in driehoeksverband geplant. Geef aan hoe je dat hebt aangepakt. .................................................................................................................. .................................................................................................................. .................................................................................................................. In het schema staan drie beoordelingspunten. Beoordeel jezelf. Gebruik hierbij één van de volgende cijfers:

2 = goed 1 = gedeeltelijk goed 0 = slecht of niet gedaan

Geef een toelichting bij elke beoordeling.

beoordelingspunt cijfer toelichting de zaaimachine instellen

............................................................. ............................................................. ............................................................. .............................................................

de plantuien op de juiste diepte geplant

............................................................. ............................................................. ............................................................. .............................................................

het perceel afdekken met vliesdoek

............................................................. ............................................................. ............................................................. .............................................................

PB-0901-b-17-1-o 10 / 13 lees verder ►►►

Onderdeel C tijdsduur ongeveer 90 minuten In dit onderdeel bekijk je de groei van de gewassen. Je voert een mechanische onkruidbestrijding en een bekalking uit. Je sorteert een partij aardappelen en je maakt een minitoets. Voor dit onderdeel heb je nodig: een schoffel of schrepel een emmer kalk een grammenweegschaal een bakje een hark een partij aardappelen in een kist een sorteermaat (vierkant) 4 bakjes 2 plastic tasjes 2 stickers

PB-0901-b-17-1-o 11 / 13 lees verder ►►►

5p 9 Tussentijdse beoordeling van het gewas Verwijder het vliesdoek of de afdekfolie. Bekijk de stand van de gewassen en geef aan of er bovengronds een

afwijking te zien is. Vul je waarnemingen in de tabel in. Als je een afwijking ziet, schrijf

dan ook op wat je ziet. Bereken het opkomstpercentage van de aardappelen. Hoeveel aardappelen zijn opgekomen? ....................... stuks Bereken het opkomstpercentage.

Gebruik de volgende formule: (aantal opgekomen aardappelplanten / aantal gepoot) x 100%

Vul het percentage in de tabel in. Rond af op een heel getal.

afwijking te zien bovengronds* opkomst-

percentage(%)

zomertarwe

ja / nee:

plantuien

ja / nee:

aardappelen

ja / nee:

spruitkool

ja / nee:

* omcirkel het juiste antwoord

2p 10 Onkruidbestrijding uitvoeren Voer een onkruidbestrijding uit op je perceel.

PB-0901-b-17-1-o 12 / 13 lees verder ►►►

3p 11 Perceel spruitkool bekalken Tijdens de teelt wordt de pH van de grond gemeten en deze is te laag. Een te lage pH kan de oorzaak zijn van knolvoet. Om de pH te verhogen voer je een bekalking uit met een snelwerkende kalkmeststof. In de tabel staat hoeveel kalk per m2 nodig is bij verschillende pH-waarden van de grond. Jouw perceel is 2 m x 1 m en heeft een pH van 5,25.

aanbevolen hoeveelheid kalk bij verschillende pH-waarden van de grond

pH 4,00-4,50

4,51-5,00

5,01-5,50

5,51-6,00

6,01-6,50

6,51-7,00 >7,00

kalk (gram/m2)

500 450 400 350 300 250 100

Hoeveel gram kalk is er nodig voor jouw perceel?

Schrijf de berekening op. .................................................................................................................. .................................................................................................................. Weeg de berekende hoeveelheid kalk af. Strooi de kalk over het perceel. Laat je werk beoordelen door de examinator. Werk de kalk licht in.

PB-0901-b-17-1-o 13 / 13 lees verder ►►►

7p 12 Aardappelen sorteren Aardappelen worden gesorteerd in verschillende maten. Naast de normale consumptiemaat van 40/60 mm zijn er ook bonken, drielingen en kriel. Bonken zijn aardappelen die groter zijn dan 60 mm. Bonken van diverse rassen zijn geschikt om te poffen of te frituren. Drielingen hebben de maat 30 tot 40 mm. Deze aardappelen zijn geschikt voor het maken van gebakken of gefrituurde schijfjes. Krieltjes zijn de kleinst verkrijgbare aardappelen. Ze hebben de maat 25 tot 30 mm. Krieltjes kunnen in hun schil worden gekookt, gebakken of gefrituurd. Let op: Bij deze opdracht word je ook beoordeeld op werktempo. Meld bij de examinator wanneer je begint en wanneer je klaar bent. Als je deze opdracht binnen 12 minuten uitvoert, krijg je het maximum-aantal punten voor werktempo. Het verzamelen en klaar leggen van de materialen hoeft niet binnen de tijd. Sorteer de partij aardappelen in de verschillende maten. Laat je werk beoordelen door de examinator. Vul een tas met 2 kg drielingen. Het gewicht van de tas aardappelen

mag maximaal 100 gram afwijken. Vul ook een tas met 2 kg normale consumptiemaat. Hiervoor geldt

dezelfde afwijking. Voorzie beide tassen van een sticker met de naam van het ras,

de sorteermaat en het gewicht van de aardappelen.

12p 13 Maak de minitoets bij opdracht 13.

einde