20131014 masterclass fiscale-vergroening-mb lunch

Masterclass fiscale vergroeningDe praktijkMartijn Blom, CE Delft

Vlaanderen

• Aanwijzing van de Europese Commissie• loonkosten te hoog • groene belasting te laag

• Dubbel dividend hypothese • E3ME bij uitstek geschikt om

• Milieueffecten• Economische effecten

• Gevestigde partijen verslagen • KU Leuven en HIVA (Flemosi, Fantasia)• Vito

2Martijn Blom, 14 oktober 2013

“Om eerste te zijn moet je ofwel snel zijn, vroeg vertrekken, of, bij een lange race, beschikken over uithoudingsvermogen”

Martijn Blom, 14 oktober 2013 3

Inhoud presentatie

1. Waar staan we in Nederland met groene belastingen? Successen?2. Vergroeningsagenda 3. Pakket aan opties4. Conclusies

EC-definitie groene belasting • = een belasting waarvan de fysieke basis een meetbare impact

heeft op milieu• Breder dan alleen belastingen op milieugrondslag (regulerend)• Energie, transport en vervuiling


Waar staan we nu?

Overzicht groene belastingen

• Fiscale agenda 2011: solide en eenvoudiger• 2013 afschaffing verpakkingenbelasting (Afvalbeheersbijdrage

Verpakkingen)• 2013 afschaffing rode diesel• 2013 financiering SDE+ via Energiebelasting

• Wet ODE• Lenteakkoord: 2013 afschaffing vrijstelling kolenheffing

• SER: voorwaardelijke afschaffing• Begrotingsakkoord:

• verhoging belasting leidingwater• opnieuw invoering stortbelasting


Ontwikkeling groene belasting


Extra inkomsten

• De schatkist : 19 mld. groene aan belastinginkomsten. • Mede toe geleid

• inkomstenbelasting is 72% naar 52% • vennootschapsbelasting van 45% naar ca. 25%


Positie EU: NL in koplopergroep % groene belastingen

France

Belgium

Spain

Icelan

d

Swed

en

Austria

German

y

Norway

EU 27

Luxe

mbourg

Slova

kia Italy

Lithuan

ia

Romania

Czech Rep

ublic

Hungary

Portuga

l

United Kingd

om

Finlan

d

Poland

Cypru

s

Greece

Denmark

Estonia

Irelan

dLat

via

Slove

niaMalt

a

Netherl

ands

Bulgaria

0.0

2.0

4.0

6.0

8.0

10.0

12.0

Groene belastingen als % van de totale belastingopbrengst (incl. sociale premies), 2011


…..in combinatie met relatief lage energiebelastingopbrengsten

Norway

Belgium

France

Icelan

d

Austria

Spain

Swed

en

Euro

pean Union (2

7 countri

es)

German

y (until 1

990 form

er ter

ritory

of the F

RG)

Finlan

d

Denmark

Malta

Italy

Irelan

d

United Kingd

om

Netherl

ands

Hungary

Portuga

l

Cypru

s

Slova

kia

Luxe

mbourg

Romania

Lithuan

ia

Greece

Czech Rep

ublic

Poland

Latvia

Estonia

Slove

nia

Bulgaria

0.01.02.03.04.05.06.07.08.09.0

10.0

Energiebelastingen als % van de totale belastingopbrengst (incl. sociale premies), 2011


Elektriciteitsprijzen consumenten 2011

Nederland


Successen vergroening Nederland

Fiscale en milieudoelen gaan heel goed samenStabiele en brede belastinggrondslagen• Beperkte prijselasticiteit van grondslagDesondanks aanzienlijke effecten op milieu• Grijpen aan bij groot deel van het energiegebruik (itt bijv. EPC

norm nieuwbouw)• Ex-post evaluatie 2001 (SEO): effecten van EB

• Gas: -0,14• Elektra: - 0,4

• Effect neemt toe met beschikbare alternatieven• Synergie`/ interactie met andere instrumentenBeperkte uitvoeringskosten. Let op:• Extra kosten ten opzichte reguliere belasting• Energiebelasting goedkoper dan EU ETS



Effectiviteit (R)EB ten opzichte van andere instrumenten

Stabiliserende werking overheidsfinanciën groene belastingen

- 0,8% = totaal groen

-2,8% = totaal



Hoofdlijn van vergroeningsagenda

1. Verbreed de EB, schaf fiscale subsidies af• 2,7 mld. Euro (schijf 2 en 3 -> 1)

2. Introduceer een nieuwe CO2-heffing als onderdeel van de belasting op energieproducten• EU-voorstel 20 €/ton• Schuif benzine naar diesel• Gas schijf 4 en 5

3. Breid uit met nieuwe grondslagen• Ruimte• Hernieuwbare grondstoffen (hout, vlees, vis)

4. Stel Europese vergroeningsagenda op

Conclusies

• Fiscale doelen en milieudoelen gaan hand in hand• Combinatie van milieuprikkels en stabiele groene grondslag• Crisis slaat vooralsnog geen deuk in opbrengsten• Tarieven doen nog geen pijn om energiegebruik fors te

verminderen• 14 -> 20% groene belasting mogelijk zonder fiscale gevolgen• Europees: noodzaak tarieven in lijn te brengen met koolstofinhoud

• Nu: hoe viezer, hoe lager tarief• Nederland: LPG en Diesel te goedkoop

• Houdbaarheid financiën voor verduurzaming• Kt geen probleem• Lt : decentrale energievoorziening, EV, energiebesparing


Vergroeningsagenda

Capita selecta: hulpsheetsDe praktijkCE Delft, Martijn Blom

Samenstelling groene belasting

Fran

ce

Belgi

umSp

ain

Icel

and

Swed

en

Austria

Ger

man

y

Norway

EU 2

7

Luxe

mbo

urg

Slov

akia

Italy

Lith

uani

a

Roman

ia

Czech

Rep

ublic

Hunga

ry

Portug

al

Unite

d Ki

ngdo

m

Finl

and

Pola

nd

Cypru

s

Gre

ece

Denm

ark

Esto

nia

Irela

nd

Latv

ia

Slov

enia

Mal

ta

Nethe

rland

s

Bulga

ria

0.00

2.00

4.00

6.00

8.00

10.00

12.00

Groene belasting in Europa (2011) als % van totale belastingopbrengsten incl sociale premies (2011)

transport taxes pollution/resources Energy taxes



(1) Verbreding EB

Gas elekriciteit Typische gebruiker

Schijf 1 89 192 Huishoudens

Schijf 2 78 70 MKB, zakelijke dienstverleners

Schijf 3 22 19 MKB, overheid

Schijf 4 7 2 Industrie(vermoedelijk deel ETS)

Schijf 5(niet-zakelijk)

6 1 Niet-zakelijk

Schijf 6(zakelijk)

5 - Energiebedrijven, staal, aluminium (ETS)


(1) EB-druk is extreem scheef verdeeld

Energiebelastingdruk industrie 2006

0 1 2 3 4 5 6

36 Meubelind en overige industrie n.e.g.

20 Hout-,kurk-,rietwarenind,geen

22 Uitgeverijen,drukkerijen,reproductie

29 Machine- en apparatenindustrie28 Metaalproductenindustrie

DL Elektrische en optische

DM Transportmiddelenindustrie

25 Rubber- en kunststofverwerkende

1700a Textiel,kleding en lederindustrie37 Voorbereiding tot recycling

DA Voedings- en genotmiddelenindustrie

26 Glas-, aardewerk-, cement-, kalkind.

21 Papier(waren)- en karton(waren)ind.

24 VV chemische producten27 Basismetaalindustrie

23 Aardolie-, steenkoolverwerkende ind.

Euro/ GJ

(2) Breng tarieven meer in lijn met CO2

Voorbeeld huidige situatie

Accijnstarief € per liter (2009)

€/ton

Diesel 0,40 125

Rode diesel 0,25 80

Benzine 0,70 250

LPG 0,07 40

Biodiesel 0,40 160

Ethanol 0,70 460

Kerosine(internationaal)

0 0


Gevolgen van CO2-tarief van 20€/ton(budgetneutraal)

0

100

200

300

400

500

600

700

800

Benzine Diesel Rode diesel Kerosine Bioethanol Biodiesel LPG

Tar

ief (€

/100

0 l)

Huidig tarief Tarief scenario 1


(3) Nieuwe grondslagen

Vleesheffing, ruimteheffing


Grote verschillen in milieudruk tussen eiwitten

Effecten op klimaatemissies

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100%

Rund & Kalfs

Lam

Varkensvlees

Kaas

Gevogelte

Eieren

Tofu, ongecertificeerde soja

Gemengde vegetarische producten

Tofu, gecertificeerde soja

hoge milieubijdrage gemiddelde milieubijdrage lage milieubijdrage


Externe kosten van vleesconsumptie (NL)

Consumentenprijs en externe kosten (2006)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

varkensvlees rundvlees kip

euro

/kg externe kosten

prijs


Mogelijke vormgeving

Een aparte consumentenheffing:• Differentiatie naar milieueffecten• Alleen binnenlandse consumptieEen heffing volgens de systematiek van de accijns: • Differentiatie mogelijk• Vroeg in de keten (slachterijen)• EU harmonisatieEen verhoging van het BTW-tarief:• Algemene verhoging van 6 naar 21% (m.u.v. plantaardig)• Eenvoudige maatregel• Op termijn: voorstel uniform BTW-tarief (19 of 21%)

Vergroeningspakketspakket

Vergroeningspakket ‘Ter Haar’: van 14 naar 20%

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

bestaande grondslagen nieuwe grondslagen

huidige inkomsten groene belasting Brandstofaccijnzen

Verhogen EB Verbreden EB

afschaffen verlaagd BTW-tarief vlees Ruimtebelasting

Grondstoffenheffing Afschaffen accijnskorting rode diesel

Opbrengsten uit km-prijs vracht

Verbreding EB schijf 2 en 3 gelijk aan 1 (2,7 mld)

Eerste schijf +50% (2,4 mld)

Kilometerprijs vracht € 0,15/km(1 mld)


Tenslotte


Opbouw van energieheffing voor Duitse consumentenVoor Duitsland gelden de volgende toeslagen:

• Energiebelasting (Öko-bzw. Stromsteuer): 2,05• WKK-heffing: 0,13• Hernieuwbare-energieheffing (EEG umlage): 5,28• Artikel 19 heffing: 0,33 (gesocialiseerd bedrag i.v.m. vrijstellingen

hernieuwbare-energieheffing voor grootverbruikers)• Wind op zee-heffing: 0,25

Dat telt op tot 8,01 cent, exclusief BTW, en er is geen teruggave. Met name de EEG umlage stijgt snel.


EU-Richtlijn (let op voorstel)

• Grondslag voor minimumtarieven te wijzigen• Op energie-inhoud (Gigajoules)• Op koolstofinhoud (kg CO2)

• Gelijke en consistente behandeling• Accijns niet meer in liters/kilogrammen maar in GJ• Gelijk speelveld voor verschillende (motor)brandstoffen• Klimaatneutrale brandstoffen: vrijstelling CO2

• Richtlijn is complementair aan EU ETS (spiegel)• Voorkomen van dubbelingen• Voor elektriciteit geen minimumtarief voor CO2 (wel voor E)

• Minimumtarieven (E) verkeer stapsgewijs optrekken


Sector Groene belastingmaatregel

Opbrengsten (mld €)*

Verkeer

Verhoging van de accijns op alle motorbrandstoffen voor wegverkeer met 20% (inclusief CO2-component).

0,8

Verhogen kilometerprijs vracht van € 0,024 naar € 0,15.

1,0

Industrie Verbreden van de energiebelasting, waarbij tarief voor 2e en 3e schij f gelijk gesteld wordt aan (huidige) tarief voor 1e schij f.

2,7

Gebouwde omgeving

Bovenop de verbreding van de EB wordt een verhoging van het tarief voor de 1e

schijf ingevoerd van 50% (inclusief CO2-component).

2,4

Een heffing op het onttrekken van open ruimte van € 16 per m2.

0,7

Landbouw Afschaffen EB-korting. - ** Afschaffen verlaagd

accijnstarief rode diesel. 0,1

Grondstoffen en natuurlijke hulpbronnen

Een heffing op veevoeders van € 0,25 per kg.

PM***

Afschaffen verlaagd BTW-tarief Vlees, zuivel en vis (van 19% naar 6%).

0,7

Bestaande groene belastingen

19

Totaal Totale opbrengsten 27,3 Totale opbrengsten als % totale belastingen

20,1%

Totale opbrengsten als % BBP

4,8%

* De inschatting van de belastinginkomsten houdt rekening met het (beoogde) gedragseffect. ** Meegerekend onder EB-vebreding. *** Niet meegerekend vanwege noodzaak EU-coördinatie.


Ruimtebelasting NL

Ruimteheffing

• Het gebruik van ruimte is in Nederland niet belast• Ruimtegebruik is economisch minst verstorende grondslagen

• ‘Ruimte verhuist niet naar buitenland’• Meerdere doelstellingen

• Financierend • Sturend

• Stimulerend om bouwen in open ruimte te verminderen• Heffing> bestemmingswinsten in grondketen

• Eerder in 2001 onderwerp van studie IBO• Hoge heffingen komen ten laste van grondexploitatie• Groot bijeffect op sociale huur (minder renderend)• Alleen gericht moeten zijn op financiering


Vliegbelasting NL


Vliegbelasting NL

• Ingevoerd 1 juli 2008• EUR 11,25 vluchten < 2500 km• EUR 45 vluchten >2500 km

• Nultarief vanaf 1 juli 2009• Afschaffing 1 januari 2010

• Mede vanwege opname luchtvaart in EU ETS

• Opbrengst EUR 300 miljoen per jaar• Lage administratieve lasten voor overheid

• Plm 10% minder reizigers op Schiphol• Samenloop met economische teruggang

• Maar groei reizigers op Eindhoven

Vliegbelasting andere landen

VK: air passenger duty• Sinds 1994• Verhoogd in 2010, 2012 en 2013 tot GBP 13–188 per vluchtFR: Taxe de solidarité• Sinds 2006, EUR 1–4EI: Air Travel Tax• Sinds 2009, EUR 3DE: Luftverkehrabgabe• Sinds 2011, EUR 7,50–42,18AU: Flugabgabe • Sinds 2011, EUR 8–32Veel Europese landen hebben na 2009 vliegverkeerbelastingen ingevoerd of tarieven verhoogd


Vliegbelasting en EU ETS

• Een van de redenen voor afschaffing vliegbelasting was opname luchtvaart in EU ETS vanaf 2012

• In november 2012 is handhaving op intercontinentale routes opgeschort

• Hierdoor valt 70% van de Nederlandse luchtvaartemissies niet meer onder EU ETS• Navenant lagere opbrengst veiling ETS-rechten luchtvaart

• In 2013 heeft ICAO een resolutie aangenomen die restricties oplegt aan regionale klimaatmaatregelen• Gevolgen voor EU ETS nog niet duidelijk


Kilometerheffing NL


http://4.bp.blogspot.com/-pC1ZroikgV4/UD3MoChfi0I/AAAAAAAAALg/EXMcsiYgaDk/s1600/HGVEurope.jpg

Ontwikkelingen kilometerbeprijzing

Uitbreiding van kilometerbeprijzing vrachtwagens -> GPS-gebaseerd• Duitsland

• Ook lichtere vrachtauto’s • Grotere delen van het verkeer

• België• Frankrijk• Denemarken• Hongarije

Nederland kan overwegen om Maut vrachtwagens in te voerenNederland kan overwegen een pilot voor leaseauto’s in te voeren • 800.000 auto (% wagenpark)• Op dit moment geen marginale prikkel


Vleesbelasting en eiwitransitie


Externe kosten en productiewaarde NL veehouderij in 2006

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

externe kosten Nederlandse

consumptie

externe kosten advies

voedingscentrum (100 gram)

Toegevoegde waarde NL

veehouderij

milj

arde

n Eu

ro's

Externe kosten van vleesconsumptie (NL)

huidige consumptie advies

100 gram


Klimaateffecten Nederlandse consumptie

van energie & grondstoffen

0%

20%

40%

60%

80%

100%

120%

140%

tran

spor

tbra

ndstof Staa

l

Elek

triciteit

(huish

oude

lijk)

Vlee

s

Zuivel

Org

anisch

e ch

emie

Aluminium

Ano

rgan

isch

e

chem

ie

Alcoh

olisch

e dr

ank

Gra

nen

accijnzen

ETS

ETS & EB

ETS

Vormgeving van een optimale heffing op vlees



Eiwitpuzzel: verschillende strategieën

1. Verduurzamen van (dierlijk) eiwitconsumptie• Let op: buitenland/keten

2. Verminderen van (dierlijke) eiwitinname• Een dag in de week geen vlees

3. Veranderen samenstelling ‘vleespakket’• Meer kip, minder rund en varken

4. Vervangen vlees door vleesvervangers• Belang van hybride vleesproducten en vleesarme

maaltijdconcepten


Instrumenten in de eiwittransitie


Hoe kunnen deze strategieën het best gestimuleerd worden?

First best: gedifferentieerde vleesheffing naar milieueffecten• Prikkelt alle transitiestrategieën• Sluit aan bij externe kosten• Maximaal regulerend effect• Praktische en juridische obstakelsSecond best: gedifferentieerde vleesheffing op basis vangemiddelde milieueffecten• Kip, rund, varken, zuivel en eieren in aparte tarieven• Vleesvervangers in nihil of verlaagd tariefThird best: niet-gedifferentieerde heffing• Stimuleert ‘slechts’ minder vlees en vleesvervangers

20131014 masterclass fiscale-vergroening-mb lunch

Technology

Transcript of 20131014 masterclass fiscale-vergroening-mb lunch