20130528_nl_metro special

8
Lezen & Schrijven H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden is voorzitter van Stichting Lezen & Schrijven en zet zich in voor geletterdheid. “Samen boeken we onze toekomst” fotograaf Sebastiaan ter Burg DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING IN SAMENWERKING MET STICHTING LEZEN & SCHRIJVEN

description

 

Transcript of 20130528_nl_metro special

Lezen & Schrijven

H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden is voorzitter van Stichting Lezen & Schrijven en zet zich in voor geletterdheid.

“Samen boeken we onze toekomst”

fotograaf Sebastiaan ter BurgDIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING IN SAMENWERKING MET STICHTING LEZEN & SCHRIJVEN

laag-geletterd-

heid

1,5 miljoen laag-gelettterden in Nederland*

67%autoch-toon

* tussen de 16 en 74 jaar

Bezoek bibliotheekafgelopen jaar

29%

49%

laagge-letterden

geletter-den

Scholing30% mbo

35% basis-school

9% havo + vwo

26% vmbo

25% verlaat de basisschool

met een leesachter-stand van

2 jaar

Werkloos

25% zorg- en welzijnsector

20% industrie en energie

17% horeca

Wonen50% laagge-letterdenwoont in een van de 30 grootste gemeenten

Computergebruik

6% van debevolkinggebruikt nooit een computer, vaak laaggeletterden

46% van delaaggeletterden is werkloos, bij niet laag- geletterden is 21% werkloos

Laaggeletterden

vrouwman

57%43%

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING IN SAMENWERKING MET STICHTING LEZEN & SCHRIJVEN2

“Samen maken we het verschil”

Ook vandaag staat de Metro vol nieuws, recensies en interviews. Zo weten we wat er speelt in steden, in Nederland en in de rest van de wereld. Dit lijkt heel vanzelfsprekend. Maar dat is het voor veel volwassenen helemaal niet. 1,5 miljoen Neder-landers van 16 jaar en ouder hebben moeite met lezen en schrijven. Mis-schien denkt u wel “Wat? Toch niet in Nederland?” Of: “Dat zijn waarschijn-lijk mensen die op latere leeft ijd naar Nederland zijn gekomen”. Dat blijkt een misvatting: van deze groep is het grootste deel geboren en getogen in Nederland.

Doorbreek de vicieuze cirkel Mensen die moeite hebben met lezen en schrijven hebben ook moeite met de bijsluiter van medicijnen, de dienstregeling van de NS of de veilig-heidsvoorschrift en op hun werk. En veel van hen hebben een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt. Helaas komen er nog steeds laaggeletterden bij: 25% van de basisschoolkinderen verlaat groep 8 met een leesachter-stand van 2 jaar. Deze kinderen zullen moeite hebben op de middelbare school en als ze opgroeien, zullen zij tegen dezelfde dagelijkse barrières oplopen. Vaak blokkades voor een ge-zonde, gelukkige en zekere toekomst.

Lees voor vanaf jonge leeftijd Voorlezen aan en praten met kinde-ren vanaf hun geboorte zijn eerste stappen om deze vicieuze cirkel te doorbreken. Dit blijft belangrijk, ook als kinderen naar school gaan. Ouders blijven dus onmisbaar om hun kinderen te helpen in hun taalontwikkeling; zo versterken ze het leren op school. Maar zoals de

krant lezen niet vanzelfsprekend is, is voorlezen dat ook niet. Ouders die moeite of geen tijd hebben om voor te lezen, moeten we stimuleren en ondersteunen.

Kom in actieGezinnen, scholen, gemeenten, bedrijven, buurtwerkers, vrienden, familie, medisch personeel: sámen kunnen we ervoor zorgen dat we lees- en schrijfproblemen voorkomen en verminderen. Als iedereen iets doet, helpen we elkaar en daarmee de hele samenleving. Grijp die kans! Start met het opleiden van werknemers, organiseer een informatiemiddag voor patiënten, word taalvrijwilliger en… lees voor. Het gaat maar om 15 minuten per dag.Lezen en schrijven vormt de basis van onze toekomst. Tijdens de Week van de Alfabetisering komt Nederland daarom in actie.

Kijk op:www.weekvandealfabetisering.nl voor ideeën wat u kunt doen. Samen maken we een verschil. Samen boeken we onze toekomst.

H.K.H. Prinses Laurentien der NederlandenOprichter & Voorzitter, Stichting Lezen & Schrijven

De Week van de Alfabetisering heeft dit jaar als thema ‘Boek je Toekomst’. H.K.H. Prinses Laurentien der Nederlanden is voorzitter van Stichting Lezen & Schrijven en moeder van drie kinderen van 7, 9 en 11 jaar. Zij weet dus als geen ander hoe belangrijk voorlezen is voor de taalontwikkeling van kinderen. Maar wat als ouders zelf moeite hebben met lezen en schrijven?

Week van de Alfabetisering 8 - 15 september 2013: Boek je toekomst

fotograaf Janiek Dam

Colofon ‘Lezen & Schrijven’ is een publica-tie van Metro Custom Publishing in samenwerking met Stichting Lezen & Schrijven

Project Managers Jurgen Kasim, Rogier Esselbrugge Editorial Manager Yvette Bax Redactie Ilja Post, Claudia Coenen

Vormgeving Lydia HottingBeeld Colourbox, e.a.

Voor meer informatie over Metro Custom Publishing of als u zelf een idee heeft voor een uitgave kunt u contact opnemen met Dennis Lanson, 020-5852405 of [email protected]

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING IN SAMENWERKING MET STICHTING LEZEN & SCHRIJVEN 3

“Eindelijk begréép ik dingen”

“Taal is van cruciaal belang in het leven”

“In mijn vorige functie als wethouder jeugdzorg en onderwijs sprak ik vaak met laaggeletterden, zoals met twee jonge vaders tijdens een bezoek aan een taalles voor volwassenen. Het keerpunt om iets aan hun laaggeletterdheid te doen, kwam voor de ene vader toen zijn driejarige dochtertje niet langer wilde dat hij haar voorlas. De andere was door zijn werkgever op taalles gestuurd. Hij had een leidinggevende functie gekregen, maar moest aan zijn personeel vragen de voortgangsformulie-ren in te vullen.”

Bespreekbaar maken “Dat gun ik iedere laaggeletterde: dat er iemand in zijn leven komt die hem helpt zijn taalprobleem bespreekbaar te maken én hem op weg helpt om iets eraan te doen. Dat kan iedereen zijn, een werkgever, een leerkracht, maar ook jíj. Laaggelet-terdheid komt namelijk vaker voor dan je denkt. Vrijwilligers die taaltraining willen geven of taal-

maatje willen worden, zijn dan ook hard nodig.Bij het meer geletterd maken van Nederland is een grote rol weggelegd voor Stichting Lezen & Schrij-ven. Niet alleen door aandacht te blijven vragen voor het probleem, maar ook door goed taalon-derwijs te bieden aan volwassenen die kampen met lees- en schrijfproblemen. En dit onderwijs zo te ontwikkelen, dat het de doelgroep echt aan-spreekt, bijvoorbeeld door het praktijkgerichter te maken.”

Stevige basis “Laaggeletterdheid moet zo snel en intensief mogelijk worden aangepakt. Liefst al voordat kinderen naar de basisschool gaan, via voor- en vroegschools onderwijs. Maar ook in het basis- en voortgezet onderwijs door meer de nadruk te leg-gen op taal en rekenen. Want juist deze vaardighe-den zijn van cruciaal belang voor een stevige basis in het leven.”

Door problemen thuis kon Koos Vervoort (54) op school niet goed meekomen. Hij verliet in het eerste jaar de technische school, vond een laaggeschoold baantje en wist zijn laaggeletterdheid tot zijn 44ste goed te verdoezelen. Tot zijn vrouw er achter kwam.

Loes Ypma is woordvoerder basisonderwijs, speciaal en passend onderwijs en jeugdzorg namens de PvdA in de Tweede Kamer. Sinds kort heeft zij ook laag geletterdheid in haar portefeuille. Een zwaar onderschat probleem, vindt zij.

Waar liep je door je laaggeletterd-heid allemaal tegenaan?“De tekst op supermarktproducten kon ik wel lezen, de ondertiteling bij buitenlandse films ook. Technische dingen begreep ik niet of verkeerd. Dat brak me op bij simpele dingen. Een moeilijke passage in een boek sloeg ik over; door de informatie ver-derop begreep ik meestal wel wat er eerder bedoeld werd. Ik heb een keer een stereotoren opgeblazen, omdat ik hem verkeerd had aangesloten. Bijsluiters van medicijnen las ik nooit, want ik begreep ze toch niet. Ik was ook slecht met cijfers. Een ov-kaartje uit de automaat halen was een crime en ik wist nooit hoe lang een tramkaartje nog geldig was of waar en hoe ik moest overstappen.”

Hoe heb je dit alles zo lang verborgen weten te houden?“Door bepaalde situaties te ontwij-ken en anderen voor mijn karretje te spannen. Daar werd ik zo bedreven in dat zelfs mijn vrouw het niet doorhad. Papierwerk liet ik bijvoor-beeld altijd door haar of mijn zwager invullen, zogenaamd omdat ik niet van administratie hield. Maar ik viel door de mand toen ik op de nieuwe computer van mijn vrouw een keer de zoekterm ‘vigiratife kunst’ intikte. Ik kreeg niet één zoekresultaat! Ik raakte in paniek, dacht dat ik haar computer stuk had gemaakt, zoals destijds ook met die stereotoren was gebeurd. Toen ik mijn vrouw erbij riep, viel bij haar ineens het kwartje.

Ze zei: ‘Ik doe niets meer voor je, behalve je naar taalles sturen.”

Op welke manier heeft dat je leven veranderd?“Ik leerde niet alleen eindelijk goed lezen en schrijven. Er opende zich een compleet nieuwe wereld voor me. Alsof je als legbatterijkip ineens de wei in mag. Wekenlang ben ik duizelig geweest, omdat mijn wereld zo snel veranderde. Ineens begréép ik dingen, had ik toegang tot allerlei informatie. Daardoor werd ik ook veel ondernemender. Tegenwoordig stippel ik reizen uit naar het bui-tenland. En op internet heb ik alles uitgezocht over medische stoffen en voedingsingrediënten die mijn reumaklachten kunnen verlichten, waardoor ik nu zelfs medicijnvrij ben.”

Wat raad je andere laag geletterden aan? “Doe er iets aan! En zie niet op tegen het aantal jaren dat je ermee bezig bent. Die jaren verstrijken toch en als ze voorbij zijn heb je alleen maar spijt dat je nooit aan die taalcursus begonnen bent. Laat je ook niet weerhouden door de enorme berg die je moet overwinnen om te leren lezen en schrijven. Begin gewoon met wat er voor je ligt, dat is al moei-lijk genoeg. Als je dat door hebt, komt het volgende stapje. En voor je het weet ben je al over die berg heen. Probeer gewoon te genieten van wat je doet en leert en van het feit dat

je wereld steeds een stukje groter wordt.”

Koos is taalambassadeur van Stich-ting ABC en geeft in samenwerking met Stichting Lezen & Schrijven voorlichting op onder andere scholen en bij bedrijven. Over de grote om-mekeer die de taalles teweeg bracht in zijn leven schreef hij het boek ‘Dit is pas het begin’.

Koos won in 2012 de Achmea

Persoonlijkheidsprijs tijdens de Week van de Alfabetisering, de prijs voor de persoon die zich het meest heeft inge-zet om geletterdheid te vergroten.

“Laaggeletterdheid komt vaker voor dan

je denkt”

fotograaf Ruud PosKoos Vervoort

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING IN SAMENWERKING MET STICHTING LEZEN & SCHRIJVEN4

Weg met laaggeletterdheid!1,5 miljoen mensen in Nederland hebben grote moeite met lezen en schrijven. Om het belang van geletterdheid te benadrukken, organiseert Stichting Lezen & Schrijven jaarlijks in september de Week van de Alfabetisering. De Week van de Alfabetisering vindt dit jaar plaats van 8 t/m 15 september. Tijdens deze week worden ook de Nationale Alfabetiseringsprijzen uitgereikt. Deze prijzen zijn bedoeld voor organisaties en personen die zich in het bijzonder inzetten om geletterdheid te vergroten. De prijswinnaars van 2012 vertellen over hun initiatief.

Prijswinnende initiatieven van de Week van de Alfabetisering

Ciska Drenth

Drs. Marcel L’Herminez, directeur van Oog.voor.lezen, heeft een unieke screening methodiek ontwikkeld, waarbij je door het registreren van iemands oogbewegingen kunt bepalen hoe diegene leest. Het leverde hem tijdens de Week van de Alfabetisering de eerste plek op in de Categorie Denken (de prijs voor het beste idee).

“Als voormalig lid van de directie van Randstad Nederland heb ik veel kennis opgedaan van de on-derkant van de arbeidsmarkt. Moeite met lezen en schrijven bleek daar vaak een knelpunt om mensen aan een baan te helpen. Jammer, omdat laagge-letterdheid niets zegt over motivatie of intellect. Bovendien is het gebrek aan basisvaardigheden vaak vlot op te lossen door de juiste begeleiding. Maar dan moet het wel tijdig ontdekt worden. Daarom hebben we een objectieve meting ontwik-keld. We laten mensen naar een scherm kijken, waarop verschillende teksten voorbij komen. Een speciale camera registreert tijdens het lezen hun oogbewegingen. Blijven ze hangen bij moeilijke woorden? Hoe vaak gaan ze terug in de tekst? Met een database van duizenden eerder geteste perso-nen, zowel goede als minder goede lezers, en door de overheid vastgestelde leesniveaus, wordt het niveau bepaald. Met meten alleen ben je er nog niet. Je moet de kansen die dat biedt ook zien te benut-ten. Er zijn daarom brede samenwerkingen opgezet met Werkpleinen, ROC’s en onafh ankelijke taalaan-bieders die bemoedigende resultaten geven.”

Laaggeletterd? Herken de signalen

Drs. Marcel L’Herminez (rechtsonder)

Met het project WelSlagen Diversiteit won Calibris, kenniscentrum van de sector Zorg & Welzijn, vorig jaar goud in de Catego-rie Durven (de prijs voor het beste recent gestarte project) tijdens de Week van de Alfabetisering. Strategisch adviseur Gert Jan Philippart vertelt over de specifi eke arbeids- en opleidingsgerichte taalscholing voor laaggeletterde allochtonen.

“Verzorgingshuizen, verpleeghuizen en de thuiszorg zitten te springen om personeel. Zeker nu het aantal etnische cliënten toeneemt, zijn ook medewerkers uit diverse etnische groepen hard nodig. Vooral wanneer Turkse en Marokkaanse ouderen door dementie teruggrijpen naar hun oorspronkelijke taal. Sommige werkzoekenden willen wel graag een baan in de zorg maar missen echter de juiste papieren voor die baan. Om toch in de wederzijdse behoeft e te voorzien, lei-den we werkzoekenden op voor werk in de zorg. Dat we hiermee de Nationale Alfabeteringsprijs wonnen, was een verrassing. Taal is een belangrijke pijler in dit traject; zo start tijdens het voortraject van twintig weken al een speciale methode van taalonderwijs. Kandidaten leren de Nederlandse taal namelijk in de context van het beroep, waarin zij al na een half jaar een leerbaan vinden. Na afronding van de opleiding krijgen ze een echte baan. Om kandidaten vast te houden en te motiveren, is er bovendien anderhalf jaar lang een personal coach in de buurt. Daardoor stoppen weinig mensen tussentijds met de opleiding en kunnen we veel bedrijven helpen aan gemotiveerd en gekwalifi ceerd personeel.”

Tijdens een TaalTrip gaan groepen 5 en 6 van basisscholen op pad naar bedrijven om moeilijke woorden letterlijk in hun context te zien, aldus projectleider Ciska Drenth. Aanbieder JINC won er de Alfabetiserings-prijs mee in de Categorie Doen (de prijs voor het beste lopende project).

“Tijdens een TaalTrip bezoeken basisschoolleerlin-gen met hun klas een plek waar ze lastige woorden in een context zien, zoals een bank of vliegveld. Nuttig, omdat veel kinderen - vooral die uit ach-terstandswijken - over een beperkte woordenschat beschikken. En wanneer je woorden als ‘bedrijf ’, ‘milieu’ of ‘concurrent’ niet begrijpt, is het moeilijk om bepaalde lessen te volgen. Vaak gaat de beteke-nis van dit soort woorden pas leven als leerlingen de woorden in de praktijk hebben ervaren.In Amsterdam, waar het project in 2008 is begon-nen, hebben we intussen een fl ink aantal thema-uitjes samengesteld, waarbij kinderen een kijkje nemen achter de schermen bij de supermarkt, in de buurt of op het stadhuis. Het prijzengeld van 8500 euro gebruiken we om het project verder uit te brei-den naar Haarlem, Rotterdam en Utrecht. Om ook de taal- en wereldkennis van de kinderen uit deze steden te vergroten.”

Groep geslaagden WelSlagen Diversiteit Calibris

Laaggeletterden kunnen hun problemen vaak goed verbergen en vermijden lees- en schrijfsituaties. Onderstaande uitspraken en signalen geven je de kans om laaggeletterdheid bij iemand te herkennen. Zo kun je zelf een rol spelen in het voorkomen en verminderen van laaggeletterdheid.

Herken je de volgende uitspraken?• “Dat formulier vul ik thuis wel in.”• “Ik ben mijn bril vergeten.”• “Ik heb een onleesbaar handschrift .”• “Kunt u dat even voor mij invullen?”

Herken je de volgende signalen?• Iemand neemt eenvoudige formulieren mee naar huis.• Iemand vraagt uitleg over informatie die ook al schrift elijk is gegeven.• Het werken met een computer is voor deze persoon moeilijk.

Het kan zijn dat de persoon die deze uitspraken doet of signalen geeft , laaggeletterd is.

Help hem of haar dan en bel met 0800-023 44 44 en vraag naar de mogelijkheden om te leren lezen en schrijven.

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING IN SAMENWERKING MET STICHTING LEZEN & SCHRIJVEN 5

Scania, producent van zware bedrijfs-auto’s, bussen en motoren voor indus-trie en scheepvaart, biedt laaggeletterd personeel opleidingen aan. Grouplea-der Training & Education Harm Kah vertelt.

“Als bedrijf zoekt Scania vooral naar technisch goed geschoold personeel. Mensen die goed met hun handen zijn. Maar de kans dat daar werknemers tussen zitten die moeite hebben met lezen en schrijven is altijd aanwezig - statistisch gezien zo’n tien tot vijft ien procent. Om inzichtelijk te krijgen of en zo ja hoeveel dat er bij Scania zijn, hebben we alle leidinggevenden op cursus gestuurd om laaggeletterdheid te herkennen. Toen bleek dat die er inderdaad rondlopen, vooralsnog 49 in totaal - voornamelijk oudere en alloch-tone werknemers, hebben we direct de hulp ingeroepen van Deltion, ROC voor Zwolle en omgeving. Samen met hen is een speciaal lesprogramma op mbo-1 niveau samengesteld, waarin behalve taal ook ICT en computergebruik aan de orde komen. Vorig jaar ging de eerste groep van start.

Een ploeg van vijft ien werknemers, intussen allemaal geslaagd, heeft voor hun docent onlangs een afscheidsspeech geschreven. Ook een tweede groep is aan de inmiddels dertig lesdagen tellende opleiding begonnen. Een investering waarvan zijzelf maar ook Scania profi teren.”

Karlien Zomer, adviseur publieke gezondheid en gezondheidsbevorde-ring bij GGD Twente, zorgt ervoor dat informatie toegankelijk is.

“Overheden en bedrijven schrijven hun teksten meestal op taalniveau C1. Voor ongeveer zestig procent van de bevol-king is dat net iets te moeilijk. En dat is niet slim. Vooral niet wanneer je, zoals de GGD, informatiefolders uitgeeft met belangrijke informatie over de volks-gezondheid. Want als je de tekst niet begrijpt, gaat de boodschap verloren. Die les leerden we toen we een aantal laaggeletterden wat oude folders lieten doorspitten. Toen bleek dat er nogal wat woorden in zaten die niet meteen een belletje deden rinkelen. ‘Anticonceptie’

bijvoorbeeld. Maar ook woorden als ‘romp’, waar buik wordt bedoeld. Of ‘vaccineren’, wanneer werd gesproken over het geven van een inenting of prik. Om meer mensen te bereiken, moesten onze teksten dus eenvoudiger, opgesteld op taalniveau B1. Toegankelijk Neder-lands dat bijna iedereen begrijpt. Ook mensen die geen hoge opleiding hebben gehad en voor hun werk nooit hoeven te lezen. Sindsdien zorgen we ervoor dat onze publiekscommunicatie begrijpelijk is.”

Lotte Henrichs van de Universiteit Utrecht deed onderzoek naar gesprek-ken tussen ouders en kinderen. De conclusie: wanneer je ze toespreekt als volwaardige gesprekspartners leggen ze sneller de basis voor ‘schooltaal’.

“Ik heb promotieonderzoek gedaan naar de ontwikkeling van academische taalvaardigheid in de voor- en vroeg-schoolse periode. De term ‘academisch’ slaat hierbij niet op universitair, maar verwijst naar de taal die gebruikelijk is in informatief geschreven teksten. Ook wel schooltaal genoemd. Het bleek dat kinderen die vaker worden voorgelezen en gevarieerde en specifi eke taal horen een grotere woordenschat hebben. Ook hebben ze minder moeite met de overstap naar schooltaal. Dit leidt tot beter begrip van de lesstof en lijkt een voorspeller voor betere schoolprestaties. Met andere woorden, het loont om kinderen al vroeg te prikkelen in hun taalontwikkeling. Zodra ze echt begin-nen te praten, gemiddeld zo rond het derde jaar, kun je hen als volwaardige gesprekspartners gaan behandelen. En stoppen met babytaal. Dat geldt voor ouders, maar ook voor pedagogisch medewerkers in de kinderopvang. Momenteel ben ik daarom een nieuw onderzoek begonnen in opdracht van de gemeente Utrecht naar kwaliteit van taal in de kinderopvang. Een onder-zoek waarbij wetenschap en werkveld nauw samenwerken. Tussentijdse con-clusies worden direct teruggekoppeld, zodat het taalaanbod nu al kan worden verbeterd.”

Fryslân zet stripheld schaatser Auke in tegen laaggeletterdheid.

De échte Elfstedentocht ging helaas ook deze winter weer niet door. Wel was Friesland onlangs het decor van een an-der soort ‘Tocht der Tochten’. Geen 200 kilometer lange schaatstocht, maar een ‘schrijft ocht’. Tot en met mei schreven twaalf basisscholen ieder een hoofdstuk over de laaggeletterde schaatser Auke. Samen vormen de hoofdstukken een boek dat tijdens de Week van de Alfa-betisering wordt gepresenteerd. Wiebe Wieling, voorzitter van de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden, is ambassadeur van de Boekestafette Fryslân, een initiatief van Stichting Lezen & Schrijven. “Een mooie manier om laaggeletterd-heid onder de aandacht te brengen en uit de taboesfeer te halen”, aldus Wieling. “Je denkt vaak dat het een probleem is van andere landen. Dat ook in Neder-land gemiddeld nog 10 procent van de bevolking moeite met lezen en schrijven heeft , is dan moeilijk te bevatten. En dat percentage ligt zelfs hoger in sommige steden In Leeuwarden is naar schatting 12 procent van de inwoners laaggeletterd en in Harlingen is dat zelfs 15 procent.”De estafette startte met een schrijf-workshop van kinderboekenschrijver Jacques Vriens, bekend van onder andere Achtste-Groepers Huilen Niet en Meester Jaap. Samen met hem legden leerlingen uit groep 7 van de Albertine Agnesschool in Leeuwarden de basis voor een verhaal over de laaggeletterde schaatser Auke. Een sportheld die tijdens het rijden van de Elfstedentocht op tal van taalproblemen stuit. Wieling: “Het schrijnende is dat 1,5 miljoen Nederlanders net als Auke zijn. Zij hebben veel problemen waar zij in het dagelijkse leven tegenaan lopen. Uit schaamte durven zij vaak niet zo goed om hulp te vragen. Ook omdat ze denken daar alleen in te staan. Auke bewijst dat iedereen laaggeletterd kan zijn: fi lmsterren, wereldkampioenen of topsporters.”

Er zijn veel goede en mooie voorbeelden van organisaties en personen die bezig zijn met het

vergroten van geletterdheid. Op deze pagina een bloemlezing van bijzondere projecten.

“Laaggeletterdheid moet uit

de taboesfeer”

Harm Kah

Karlien Zomer

Lotte Henrichs

Auke

Kijk voor meer informatie op www.lezenenschrijven.nl

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING IN SAMENWERKING MET STICHTING LEZEN & SCHRIJVEN6

Taal voor het Leven

Taal voor het Leven is een nieuw programma met als doel: laaggeletterdheid onder volwassenen terugdringen. Daar kun jij ook een bijdrage aan leveren. Studenten doen werkervaring op door vrijwillig les te geven. Dat staat weer goed op je CV als je straks een baan zoekt. Werk je nu even niet of zit je aan het eind van je loopbaan? Als taalvrijwilliger kun je kennis overdragen en lekker actief blijven.

Ken je iemand die niet zo makkelijk kan lezen en schrijven? Dan is Taal voor het Leven echt een aanrader. De cursisten krijgen les van een eigen taaltrainer, in hun eigen tempo, in de buurt of op hun werk en het is gratis. Geen dure studieboeken en geen lange reistijd.

Bij Taal voor het Leven werkt ieder-een samen: van docenten tot goed opgeleide vrijwilligers. Bedrijven stel-len lesruimtes beschikbaar voor het opleiden van laaggeletterden onder het eigen personeel of klanten. Dat gebeurt in je eigen stad, wijk of buurt.

Bijna 1.000 cursisten zijn al begon-nen met 400 taaltrainers en docenten.

1 op de 10 NederlandersIedereen kan zich aanmelden om opgeleid te worden tot taalvrijwil-liger. En dat is nodig. Maar liefst 1 op de 10 Nederlanders heeft grote problemen met lezen en schrijven. Twee derde van hen zijn autochtone Nederlanders en een derde is van allochtone afk omst. De helft van hen heeft gewoon een baan maar daarbij maken ze soms meer fouten dan nodig. En raken ze hun baan kwijt, dan komen ze daarna moeilijker

weer aan de slag. Taal voor het Leven werkt met een nieuwe aanpak. Het lijkt niet op een traditionele school. Op de oude manier leren, is niet voor iedereen het beste en bij een nieuwe kans hoort een frisse aanpak.

Samen sta je sterkerStichting Lezen & Schrijven voert Taal voor het Leven, namens het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap uit in zes regio’s: Amsterdam, Almere/Flevoland, Den Haag/Haaglanden, IJsselvechtstreek/Twente, Midden-Utrecht en Rotter-dam/Rijnmond. In elke regio wordt

samengewerkt met lokale partners. Denk aan welzijnsorganisaties, ROC’s, bibliotheken, gemeenten, bedrijven en vele anderen. Als docent of taalvrijwilliger ga je met hen aan de slag, en voor cursusmaterialen wordt gezorgd.

Help mensen leren lezen!

Vrijwilliger worden?

Beter leren lezen en schrijven?

Meedoen en vrijwilliger worden? Ga naar www.taalvoorhetleven.nl en meld je aan! Na het invullen van een webformulier en het bijwonen van een informatiebijeenkomst, kun je meedoen aan een training. Als je die succesvol afrondt kun je snel aan de slag.

Wil je zelf beter leren lezen en schrijven? Meld je dan aan via www.taalvoorhetleven.nl, of bel met 0800 – 023 44 44.

Vereenvoudigde versies van originele literaire boeken boren een nieuwe groep lezers aan voor romanschrijvers. Die van minder vaardige lezers. De serie Leeslicht bevat zulke verhalen. Bekende auteurs zoals Herman Koch, Renate Dorrestein en Kluun, zijn razend enthousiast.

Kluun (Komt een vrouw bij de dokter) voelde zich vereerd. “Dankzij Leeslicht is mijn boek toegankelijker geworden. Daar kan ik van genieten. Hoe meer mensen lezen, hoe

beter.” Van Renate Dorrestein en Herman Koch zijn meerdere boeken bewerkt tot makkelijke

edities. Dorrestein zei over Is er hoop: “Ik heb het natuurlijk gele-zen en het blijft me ontroeren.”Van Herman Koch verschenen zowel Het diner als Zomerhuis met zwembad in Leeslicht. Hij vond het inspirerend. “Je krijgt zin om meteen zelf iets voor laag-geletterden te schrijven”.

Bekende schrijvers dragen Leeslicht warm hart toe

“Je krijgt zin om meteen zelf iets voor laag-geletterden te schrijven” Meer informatie of

boeken bestellen? Kijk op www.leeslicht.nl

De Leescoalitie heeft 2013 tot Jaar van het Voorlezen bestempeld. Op tv en in de krant, maar ook op YouTube en via social media worden niet-voorlezers geprikkeld om toch eens in een boek te duiken. Naast oud Sesamstraat-actrice Gerda Havertong en presentatrice Merel Westrik gaat daarvoor ook presentator Ruben Nicolai als Voorleesambassadeur aan de slag.

DIT IS EEN UITGAVE VAN METRO CUSTOM PUBLISHING IN SAMENWERKING MET STICHTING LEZEN & SCHRIJVEN 7

“Voorlezen stimuleert je creativiteit”Ruben Nicolai aan de slag als Voorleesambassadeur

In Nederland hebben 1,5 miljoen volwassenen grote moeite met lezen en

schrijven. Om Nederland meer geletterd te krijgen, moet iedereen zijn of

haar steentje bijdragen. Daarom organiseert Stichting Lezen & Schrijven

jaarlijks de Week van de Alfabetisering. Tijdens deze week roept de

stichting organisaties en personen op om activiteiten te organiseren om

de aandacht te vestigen op lezen en schrijven. Dit jaar vindt de Week van

de Alfabetisering plaats van zondag 8 september tot en met zondag

15 september.

Week van de Alfabetisering 2013#wvda13

Week van de Alfabetisering 2013 Doe mee en ‘Boek je toekomst’!

speel met taal

lees voor

communiceer eenvoudiger

deel via social media

open taalhuis in bibliotheek

werftaalvrijwilligers

www.weekvandealfabetisering.nl

Door een activiteit aan te melden voor de Week maakt u kans op

gratis toegangskaartjes voor de Efteling! Kijk snel op www.weekvandealfabetisering.nl en doe mee.

De Leescoalitie is opgericht in 2012 en bestaat uit Stichting Lezen & Schrijven, de Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek (CPNB), Sectorinstituut Openbare Bibliotheken (SIOB) en Stichting Lezen. Vier lande-lijke organisaties met een gezamenlijk doel: zoveel mogelijk mensen aanzetten tot lezen en voorlezen. Onderzoek wijst uit dat 49 procent van de Nederlanders niet voorleest. Dit percentage moet omlaag kunnen. Voorlezen is heel belangrijk voor de taalontwikkeling bij kinderen. Kinderen die worden voorgelezen, hebben een grotere woordenschat. Voorlezen aan kleuters bevordert hun taal- en leesvaar-digheid en kinderen van ouders die veel lezen, voorlezen en een kast met boeken in huis hebben, doen het beter op school.

Warme herinneringenAan Ruben Nicolai de taak om die niet-voorlezers nu ook daadwerkelijk over de streep te trekken. Met onder meer een grappig tv-spotje en optredens in het

land. De voorleesambassadeur koestert warme herinneringen aan de tijd dat hij zelf werd voorgelezen. Hij kan zich zijn favoriete boeken nu nog voor de geest halen: O, wat mooi is Panama en Ferdinand de Stier. “In het eerste boek gaan Tijger en kleine Beer op zoek naar Panama waar het le-ven mooier is, omdat alles van onder tot boven naar bananen ruikt. Maar na een grote reis blijkt dat het paradijs dich-terbij ligt dan verwacht – het mooiste plekje is toch thuis. In het tweede boek belandt de bloemenruikende Ferdinand in een stierenvechtarena, nadat hij na een bijensteek per ongeluk wordt aange-zien voor een woeste stier.”

Fantasie“Voorlezen stimuleert je creativiteit. Het mooie van kinderen voorlezen, is dat je ziet hoe hun fantasie op hol slaat. Vertel een verhaal over een besnorde agent en ieder kind ziet een andere agent voor zich. Anders dan bij een videogame of dvd, waarbij niets te raden overblijft . Door hen voor te lezen, dwing je ze dat

plaatje er zelf bij te verzinnen. Je kunt het vergelijken met een tekening maken of inkleuren.”Om diezelfde redenen leest hij ook zelf graag voor. “Mijn jongste van twee is dol op de Gruff alo en Pinoccio. De oudste van zes zit momenteel vol in het oeuvre van Roald Dahl. Voor het naar bed gaan, lees ik altijd een verhaaltje voor. Dat doe ik dagelijks met veel

plezier. Dat je daarmee ook nog eens de taalontwikkeling stimuleert en hun woordenschat vergroot is mooi meege-nomen. Bovendien krijgen ze van al dat voorlezen ook zin om zelf te leren lezen. Het maakt leergierig.”

Voorleesambassadeurs Gerda, Ruben en Merel

fotograaf: Jurgen Koopmanschap

Kijk voor meer informatie op: www.jaarvanhetvoorlezen.nl