HAPIN

PAPUA SUPPORT FOUNDATION

Jaarverslag 2012

1

VOORWOORD “Met het oog op morgen”

U kent het programma misschien wel: “Met het oog op morgen.” Zo klinkt het iets na elven iedere doordeweekse dag

op Radio1. Het Oog brengt een overzicht van het nieuws, werpt een blik in de ochtendkranten en houdt de betere

journalistieke interviews met mensen in en achter het nieuws, omlijst door muziek.

Al ruim veertig jaar heeft Hapin haar oog gericht op morgen. Met haar missie op het netvlies werkt zij aan een betere

toekomst voor de Papua’s. Van een kleine vrijwilligers organisatie die zich voornamelijk bezig hield met lobby

activiteiten en inzamelen van gebruikte goederen voor Papua heeft zij zich ontwikkeld tot een professionele

werkorganisatie die een helder en duidelijk beeld heeft van wat er in Papua gaande en nodig is. Waar zij in het verleden

jaarlijks 150 studenten en 30 projecten steunde, staat Hapin als tegenwoordig kleine organisatie in Nederland, samen

met Pt.Hapin - haar professionele werkende lokale zusterorganisatie in Papua - de Papua’s met raad en daad bij (op het

gebied van capaciteitsversterking, bescherming van inheemse landrechten, steun aan MKB en het versterken van het

maatschappelijk middenveld).

Papua is allang geen vergeten land meer wanneer het gaat om haar natuurlijke rijkdommen. Wel wanneer het gaat om

haar autochtone bevolking, de Papua’s. Wij zijn ons dan ook zeer bewust van de voortdurende en immer groter

wordende zorgen en uitdagingen die het hoofd moeten worden geboden. Hapin, deelhebber in de ontwikkeling van

Papua, zal zich dan ook blijven inspannen om Papua haar rechtmatige plek op de wereldkaart te laten innemen, met

respect voor haar zelfbeschikkingsrecht. In dit jaarverslag kunt u lezen hoe Hapin dit, met het oog op morgen heeft

geleerd, bijgestuurd en al doende leert.

W (Wytske) W.F. Inggamer (voorzitter HAPIN – Papua Support Foundation)

2

KERNCIJFERS 2008 – 2012

OVERZICHT RESULTATEN 2008 - 2012

Baten 2012 2011 2010 2009 2008

Baten eigen fondsenwerving 118.696 187.227 171.015 528.510 204.380

Overige baten 3.507 3.603 68.359 205.999 153.949

Totaal baten 122.203 190.830 239.374 734.509 358.329

Lasten 2012 2011 2010 2009 2008

Voorlichting en bewustmaking 22.540 37.907 49.577 65.477 41.460

Structurele hulp 111.353 135.060 322.664 352.342 392.639

Totaal uitgaven aan doelstelling 133.893 172.967 372.241 417.819 434.099

Kosten eigen fondsenwerving 11.133 22.767 27.105 35.782 39.288

Beheer en administratie 5.255 6.953 17.391 28.342 28.283

Totaal lasten 150.281 202.687 416.737 481.943 501.670

Resultaat -28.078 -11.857 -177.363 252.566 -143.341

Totalen 122.203 190.830 239.374 734.509 358.329

Kengetallen 2012 2011 2010 2009 2008

Kosten fondsenwerving in % baten fondsenwerving 9,38% 12,16% 15,85% 6,77% 19,22%

Besteding aan doelstelling in % totale baten 109,57% 90,64% 155,51% 56,88% 121,15%

Beheer en administratie in % totale lasten 3,50% 3,43% 4,17% 5,88% 5,64%

Besteding aan doelstelling in % totale lasten 89,10% 85,34% 89,32% 86,69% 86,53%

3

I. Algemeen

In tegenstelling tot de afgelopen drie jaar verschijnt het volledige jaarverslag van HAPIN met ingang van het verslagjaar

2012 weer in het Nederlands. Daarnaast zal er een Engelse samenvatting van het financiële verslag worden

gepubliceerd op de website www.hapin.nl. In het jaarverslag wordt verantwoording gedaan van onze activiteiten in

2012, inhoudelijk en financieel. Ook zal er uitgebreid worden ingegaan op de ontwikkelingen van onze zuster- en

uitvoeringsorganisatie Pt. Hapin.

De Stichting Hapin is op 23 februari 1972 opgericht voor onbepaalde tijd.

De doelstelling luidt volgens artikel 2, lid 1 van de statuten:

“Het behartigen van het welzijn van de in nood verkerende autochtone bevolking van het voormalige Nederlands Nieuw-

Guinea (West-Papua, West Irian of Papua), door haar alle mogelijke financiële, materiële en morele steun te verlenen;

alsmede voorlichting en/of bewustmaking, zowel hier in Nederland als elders met betrekking tot de situatie in het

voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Alles in de ruimste zin van het woord”.

De stichting Hulp Aan Papua’s In Nood is ingeschreven bij de Kamer van Koophandel onder nummer 41113659.

Bij de belastingdienst is de Stichting Hapin bekend als algemeen nut beogende instelling (ANBI), onder fiscaalnummer

8040.33.730. HAPIN heeft sinds 1 juli 2012 het CBF-Certificaat voor kleine goede doelen (registratienummer

301690-12) van het Centraal Bureau Fondsenwerving.

Foto’s: Collectie Hapin, Fokke van Saane.

Team Hapin - Papua Support Foundation

Directeur, Programme & Communication manager Mevr. Drs. S. (Sophie) Schreurs

Programme & Financial manager: Dhr. R. (Reinier) de Lang

Bezoekadres:

Joseph Haydnlaan 2a

3533 AE Utrecht

Postadres:

Postbus 5038

3502 JA Utrecht

Tel: 030-2340012

http://www.hapin.nl

info@hapin.nl

II. Vaststelling jaarrekening voorgaand boekjaar

In de bestuursvergadering van 1 november 2012 is de jaarrekening 2011 zoals opgenomen in het jaarverslag 2012

vastgesteld en goedgekeurd.

4

INHOUDSOPGAVE

VOORWOORD ...................................................................................................................................................1

KERNCIJFERS 2008 – 2012 .................................................................................................................................2

1. HAPIN & PAPUA .............................................................................................................................................5

1.1 Herdenkingsjaar ..................................................................................................................... 5

1.2 Wat wil Stichting Hapin bereiken .............................................................................................. 6

1.3 Veertig jaar betrokken bij Papua! ............................................................................................. 6

2. HET PROGRAMMA ..........................................................................................................................................9

2.1 Capaciteitsversterking ........................................................................................................... 11

2.2 Versterking van het maatschappelijk middenveld ..................................................................... 13

2.3 Landrechten ........................................................................................................................ 15

2.4 Ondernemen ........................................................................................................................ 16

2.5 Activiteiten in Nederland ....................................................................................................... 17

2.6 Pt. Hapin ............................................................................................................................ 18

3. ORGANISATIE ............................................................................................................................................. 22

3.1 Werkorganisatie ................................................................................................................... 22

3.2 Bestuur .............................................................................................................................. 22

FINANCIEEL VERSLAG 2012 .............................................................................................................................. 25

Bijlage: Afschrijvingsstaat 2012 ........................................................................................................................ 40

5

1. HAPIN & PAPUA

1.1 Herdenkingsjaar

2012 was een herdenkingsjaar. Niet alleen vierde Hapin haar 40-jarig jubileum, maar het was ook het jaar waarin

herdacht werd dat Papua 50 jaar geleden werd overgedragen aan de Verenigde Naties (Indonesië), dat er een paar

honderd Papua gezinnen naar Nederland vluchtten. In 50 jaar tijd ziet Papua zich geconfronteerd met vele uitdagingen.

Als resultaat van hun speciale autonomie status hebben de twee Indonesische provincies Papua en West-Papua (samen

bekend als Tanah Papua) de hoogste fiscale ontvangsten en de hoogste uitgaven per hoofd van de bevolking1. Echter

tot nu toe blijven beide provincies achter bij de rest van Indonesië in het bereiken van de zogenaamde Millenium

Development Goals (MDG’s). Op alle millennium doelen scoort Tanah Papua beneden het gemiddelde voor Indonesië.2

De slechte infrastructuur, de zwakke maatschappelijke instanties, de ongelijke ontwikkeling en lage bevolkingsdichtheid,

de slechte gezondheidszorg, het lage onderwijsniveau en de grootschalige exploitatie van natuurlijke grondstoffen zijn

slechte enkele van de uitdagingen voor deze regio.

Deze uitdagingen worden nog versterkt door de toenemende spontane migratie (in tegenstelling tot de georganiseerde

transmigratie van voor 1997) die in een tiental jaren geleid heeft tot een dreigende kanteling van de demografische

samenstelling van Tanah Papua. In de stedelijke economie is sprake van overvleugeling van de Papua’s door migranten

van andere eilanden. Hun mogelijkheden om aan de geldeconomie deel te nemen zijn daardoor beperkt met als gevolg

dat Papua’s weinig vertegenwoordigd zijn in het maatschappelijk middenveld. Emancipatie van Papua’s wordt daarbij

nog eens geremd door etnische, culturele en godsdienstige verschillen tussen Indonesiërs en Papua’s. Blijvende

marginalisering is een reëel gevaar.

De mogelijkheden tot deelname aan de geldeconomie en tot emancipatie worden nog meer beperkt doordat hun

oorspronkelijk leefgebied, buiten de steden, onder druk staat. Van het oorspronkelijke leefgebied van de Papua’s is ca.

77% bebost. Tanah Papua is het tweede tropische regenwoud van de wereld. Het biedt middelen van bestaan aan een

groot deel van de inheemse bevolking. Hun toekomst wordt bedreigd door de de afgifte van concessies voor

commerciële houtkap en palmolieplantages. Een derde van het totale bosareaal (een kwart van de totale oppervlakte) is

aangemerkt als concessiegebied. Bovendien leidt de komst van grote ondernemingen in de land- en mijnbouw tot

verdrijving van lokale bevolking of de beperking van bestaansmogelijkheden door inkrimping van het traditioneel jacht-

en landbouwgebied.

Economisch blijft Papua een onderontwikkeld maar grondstoffenrijk gebied dat ruime mogelijkheden biedt voor

exploitatie. Die exploitatie is op dit moment allesbehalve duurzaam. De Grasbergmijn van Freeport McMoran is de

grootste dagbouwmijn voor koper en goud ter wereld. In het westen wordt een groot gasveld voor de kust van Bintuni

geëxploiteerd door BP. Bosbouw (of beter: houtkap) en plantageondernemingen (oliepalm) hebben hun intrede gedaan

en vreten het oorspronkelijke leefgebied van de Papua’s steeds meer aan. Een voorbeeld is het Merauke Integrated

Food and Energy Estate (MIFEE) aan de zuidkust3.

Mensenrechtenschendingen blijven aan de orde van de dag in Papua. Nog steeds worden Papua’s bij vreedzame

demonstraties, die vallen onder de vrijheid van meningsuiting, gearresteerd, aangeklaagd en veroordeeld wegens

hoogverraad (“makar”) tot langdurige gevangenisstraffen. Dramatisch was de executie op klaarlichte dag in Waena door

1 http:///www.un.or.id

2 http://www.faithbasednetworkonwestpapua.org/millennium_development_goals

3 http://www.redd-monitor.org/2012/05/19/mifee-an-agribusiness-attack-in-west-papua/

6

politie in burger van Mako Tabuni, de vice voorzitter van het nationale comité voor West Papua (KNPB) in juni van 2012.

Het voorval haalde de wereldpers 4.

2012 werd door de kerkleiders uit Papua uitgeroepen tot het Jaar van de Dialoog. Op 1 februari hadden zij een gesprek

met president Susilo Bambang Yudhoyono (SBY) in Jakarta waarin de president zijn steun toe zegde voor een

constructieve dialoog. Ook de Raad van het Papua Volk (MRP, Majlis Rakyat Papua), die de belangen van de

oorspronkelijke bevolking moet behartigen, pleitte aan het begin van het jaar voor een dialoog, bij monde van vice-

voorzitter Hofni Simbiak. Ondanks de toezegging van de president met betrekking tot deze dialoog, wordt er volgens

pater Neles Tebay, docent aan de theologische academie Fajar Timur en prominent voorstander van een vreedzame

dialoog, niet geluisterd naar en gesproken met de Papua’s zelf. Hij is van mening dat er een team samengesteld moet

worden waarin beide partijen zijn vertegenwoordigd en gezocht kan worden naar constructieve oplossingen.

In 2011 is er bij presidentieel decreet een eenheid (UP4B: Unit Percepatan Pembangunan Provinsi Papua dan

Provinsi Papua Barat) opgericht die moet leiden tot versnelde ontwikkeling in beide provincies. Ook Jakarta is

doordrongen van het gegeven dat de speciale Autonomie niet heeft gebracht wat het beloofde en gezocht moet worden

naar constructieve oplossingen. Een belangrijke voorwaarde daarbij is dat er een klimaat van vertrouwen ontstaat

tussen de bevolking van Papua en de regering in Jakarta. “The UP4B has to deliver a good performance as stipulated in

the Special Autonomy Law. Otherwise it will only make Papuans lose their confidence in Jakarta”5, aldus Pt. Hapins

bestuurslid Yusak Reba in Jakarta Post van 13 januari 2012.

Hoewel de speciale autonomie status van Papua hoge verwachtingen en hoop voor positieve ontwikkelingen in Papua

heeft doen opwekken, wordt de armoede in deze regio geschat op 80%. Het vertalen van deze hoop naar de realiteit

blijft een enorme uitdaging voor de beleidsmakers en instituties die zich inzetten voor de opbouw van en ontwikkelingen

op zowel economisch als sociaal vlak in Papua.

1.2 Wat wil Stichting Hapin bereiken

Visie ‘met het oog op de toekomst…’

Er ontstaat een steeds grotere democratische speelruimte waardoor de representatie van de Papua’s zal verbeteren en

daarmee hun welzijn verhogen. Hapin wil zijn positie verstevigen als stakeholder in de ontwikkeling van Papua.

Missie

Investeren in een duurzame toekomst voor Papua door het ondersteunen van lokale initiatieven die bijdragen aan de

verbetering van de sociale, economische en/of culturele positie van de autochtone bevolking van Papua.

1.3 Veertig jaar betrokken bij Papua!

In veertig jaar tijd heeft Hapin zich ontwikkeld van een kleine vrijwilligers organisatie die zich voornamelijk bezig hield

met lobby activiteiten en inzamelen van gebruikte goederen voor Papua naar een professionele werkorganisatie die in

het verleden jaarlijks 150 studenten en 30 projecten steunde naar tegenwoordig een kleine organisatie in Nederland

met een professioneel werkende lokale zusterorganisatie in Papua.

4 http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-pacifi18442620c-

5 http://www.thejakartapost.com/news/2012/01/13/papuans-trust-jakarta-staked-new-team.html

7

Begin

Op 23 februari 1972 werd in het Zeeuwse Veere de stichting Hulp aan Papua’s in Nood (Hapin) opgericht als reactie op

de New York Agreement en de ‘Act of Free Choice’, het referendum waarbij zelfbeschikking van Papua centraal stond. In

1969 hadden de Verenigde Naties na een gemanipuleerde volksraadpleging de soevereiniteit van Indonesië over het

gebiedsdeel erkend.

De daaropvolgende benarde situatie en kansarme positie van de Papua’s in de Indonesische provincie Irian Barat (West

Irian) en de geringe aandacht van de Nederlandse en internationale gemeenschap motiveerden veel Nederlanders om

fondsen te werven en aan de slag te gaan om de Papua’s te ondersteunen.

Die steun kwam er toen uit alle uithoeken van het land. De spullen werden ingezameld en naar Papua verstuurd.

Het ingezamelde geld werd aanvankelijk gestoken in weeshuizen en internaten. Later breidde de projecthulp zich uit en

kregen studenten financiële steun. Tegelijkertijd werd er ook gelobbyd. Politici en journalisten in binnen- en buitenland

werden opgeroepen om zich het lot van de Papua’s aan te trekken. In de loop van de jaren tachtig werd de structurele

ondersteuning van kleinschalige projecten op gebied van jeugd en gezondheidszorg, startsubsidies voor kleine bedrijven

en informeel onderwijs steeds belangrijker.

Groei

Door uitbreiding van het aantal donateurs en de financiële steun van organisaties als OxfamNovib namen de financiele

mogelijkheden toe. Er kwamen mensen in loondienst bij Hapin. Het aantal projecten breidde zich fors uit. Dit vereiste

een goede verantwoording aan de donoren en een verandering in de bestuursstructuur van Hapin. Het bestuur kreeg

een meer toezichthoudende taak. Daarnaast ontstond er een uitvoerende organisatie met een aantal betaalde krachten

aangevuld met vrijwilligers.

Begin 2001 vraagt Hapin het keurmerk voor Goede Doelen aan bij het Centraal Bureau Fondsenwerving (CBF). Hapin

was houder van dit keurmerk van 1 juli 2001 tot 30 juni 2011. Het keurmerk is een stempel van goedkeuring voor

organisaties die aan de criteria van het CBF voldoen. Dat betekent regelmatige beoordeling op de volgende punten:

1. Bestuur

2. Beleid

3. Fondsenwerving, voorlichting en communicatie

4. Besteding van de middelen

5. Verantwoording

In 2012 hebben we het keurmerk verruild voor een certificaat. De beoordelingsvormen zijn nagenoeg gelijk, maar het

certificaat is goedkoper en sluit beter aan op de praktijk van kleinere goede doelen, zoals Hapin.

Thematische aanpak

De veranderende politieke en sociaal-economische context in Indonesië in het algemeen en Papua in het bijzonder heeft

sinds het jaar 2000 zijn weerslag op de werkwijze van Hapin in Papua. Door de nieuwe, autonome status van Papua

binnen de wet Speciale Autonomie, richtte de focus zich sterker op processen van democratisering en hervorming van

bestuur en financiën. Er ontstonden mogelijkheden voor het maatschappelijk middenveld (civil society) om zich te

versterken. Er zijn potentieel mogelijkheden om invloed uit te oefenen op het overheidsbeleid. Ondanks de nieuwe

ruimte die ontstaan is, zijn er grote belemmeringen door gebrek aan capaciteit, het ontbreken van een middenklasse,

slecht beleid en politiek-maatschappelijke spanningen. Dit geeft nieuwe persepctieven voor een niet-gouvernementele

organisatie (NGO) als Hapin.

Hapin speelt in op de veranderingen die de Papua maatschappij steeds complexer maken. Ondanks de complexiteit van

de uitdagingen waarvoor de bevolking van Papua zich gesteld ziet, zijn we optimistisch en denken dat een grotere

8

democratische speelruimte de representatie van de armere Papua’s zal verbeteren en daarmee hun welzijn zal

verhogen. Hapin ziet haar rol in het dichter bij elkaar brengen van de overheid en het maatschappelijk middenveld

groter en belangrijker worden. Overheden hanteren veelal een top-down aanpak terwijl Hapin juist een grassroot

oftewel bottom-up benadering heeft. Hapin werkt vraaggericht en kleinschalig en gaat uit van de kracht en capaciteit

van de Papuabevolking. We erkennen daarbij de plaatselijke dynamiek en culturele identiteit van de Papua’s.

De activiteiten van Hapin moeten er kortom toe bijdragen dat overheid en civil society weer tot elkaar komen, en in

kritische samenwerking de ontwikkeling van Papua ter hand nemen.

Deze ambitie is in 2008 vertaald in het nieuwe beleid dat zich richt op de volgende vier beleidsthema’s:

1. Capaciteitsversterking (capacity building) en informeel onderwijs.

2. Versterken van het maatschappelijk middenveld (civil society).

3. Het beschermen van inheemse landrechten(adatrecht).

4. Steun aan midden- en kleinbedrijf; economische projecten die de inkomenspositie van Papua’s versterken.

Projectenbeleid

Sinds 2008 hanteert Hapin een nieuw projectenbeleid dat aangeeft in welk beleidsthema een project moet vallen. Deze

programmatische aanpak richt zich op capaciteitsopbouw, het maatschappelijk middenveld (civil society), landrechten

en ondernemerschap. Ongeacht in welk beleidsthema een activiteit valt, empowerment en duurzaamheid staan hierbij

centraal. Het Engelse woord, empowerment, vat samen dat we het liefst de Papua’s en hun organisaties zelf

beslissingsbevoegdheden geven, en dat onze interventies gericht zijn op een in de toekomst verder zelfstandig en

levensvatbaar bestaan van de begunstigde organisaties. Het is, met andere woorden, niet de bedoeling dat organisaties

afhankelijk worden van de steun van Hapin.

Waar moet een project aan voldoen

Om voor financiering in aanmerking te komen moet een project(voorstel) aan een aantal voorwaarden voldoen zodat de

kwaliteit en duurzaamheid van de projecten worden gewaarborgd. We hanteren hiervoor de volgende criteria:

1. Levensvatbaarheid: de te behalen resultaten moeten gericht zijn op (economische)onafhankelijkheid.

2. Transparantie: formulering van duidelijk te behalen resultaten.

3. Gender gelijkheid

4. Track record.

5. Lokaal initiatief.

Grafiek 1: Beleidsthema’s naar man-vrouwverhouding. Sinds 2002 richt het beleid van Hapin zich op gender gelijkheid.

0102030405060708090

V

M

9

De criteria gelden als een soort punten: hoe hoger de score, hoe groter de kans op goedkeuring. Als er bijvoorbeeld

onvoldoende aandacht is voor de verhoudingen man-vrouw, wordt dit een punt voor verbetering tijdens de looptijd.

Een uitgebreide assessment procedure volgt, waarbij pt.Hapin regelmatig andere deskundigen inschakelt. Er worden

vaak meerdere bezoeken gebracht aan de groep belanghebbenden die het projectvoorstel hebben ingediend.

Na goedkeuring van het voorstel wordt een contract ondertekend met vermelding van de rechten en plichten van alle

betrokkenen. Gedurende de uitvoer van het project is er contact via e-mail, telefoon of bezoeken ter plaatse. Het gevoel

van ‘partnership’ staat hierbij centraal: beide partners streven naar het behalen van de resultaten en realiseren van de

doelstellingen.

2. HET PROGRAMMA

In onderstaande tabel worden de verschillende projecten die door Hapin zijn (mede) gefinancierd gespecificeerd. Er is

een onderverdeling naar de beleidsthema’s, die verderop worden toegelicht.

Uiteindelijk is de helft van de begrote projectuitgaven daadwerkelijk gerealiseerd. Hiervoor zijn verschillende oorzaken:

Twee grote projecten, goed voor een bedrag van IDR 326.250.000, zijn afgewezen omdat de aanvraag te

ambitieus of onduidelijk was. Pt. Hapin heeft de indieners echter wel de mogelijkheid gegeven om een andere

projectaanvraag in te dienen. Hiervan heeft één organisatie (Mnukwar Media Center) gebruik gemaakt.

Sommige projectaanvragers bleken elders al gesubsidieerd te worden

De groep die een project moest uitvoeren bleek na nader onderzoek niet goed georganiseerd te zijn.

De uitgaven voor de opbouw van Pt. Hapin zijn ook veel lager dan begroot. Pt. Hapin heeft in 2012 niet op

volle kracht kunnen draaien door verschillende factoren, die nader worden uitgelegd op blz. 20.

Er zijn de loop van 2012 wel een aantal nieuwe projectaanvragen gedaan, waarvan we een deel ook hebben kunnen

honoreren.

Uit onderstaande tabel blijkt dat het programmaonderdeel capaciteitsversterking een groot aandeel blijft houden in

onze investeringen. Dit wordt vooral veroorzaakt door het studiebeursprogramma dat Hapin sinds 1989 steunt.

Investeren in kennis en dus onderwijs rekent Hapin tot een van haar belangrijkste kerntaken. Hapin begon met jaarlijks

200-300 studenten maar vanwege behoud van de kwaliteit van het programma hebben we dit terug gebracht naar

maximaal 40 studenten per jaar, wat ongeveer neer komt op 10-12.000 euro per jaar. Ook de ondersteuning aan

zusterorganisatie Pt. Hapin wordt beschouwd als project en maakt onderdeel uit van het capacity building programma.

Sinds haar oprichting heeft Hapin verschillende weeshuizen gesteund. Omdat Hapin streeft naar duurzaamheid en

economische zelfredzaamheid van de doelgroep, hebben wij er voor gekozen om de steun aan deze kindertehuizen stop

te zetten. In goed overleg met de overkoepelende organisatie, Yayasan Filadelfia, is er drie jaar geleden afgesproken

om de steun af te bouwen met als einddatum 1 juli 2012. Hapin heeft dan bijna 40 jaar deze organisatie ondersteund.

Yayasan Filadelfia kan vanzelfsprekend nieuwe projectaanvragen indienen bij zusterorganisatie Pt. Hapin mits deze

gericht zijn op inkomsten generende projecten die de zelfredzaamheid van het tehuis vergroten. Hierbij kan gedacht

worden aan een hostel.

10

TABEL 1:

Proj Nr. Project Naam Plaats Uitvoerder Begroot Gerealiseerd

PTH 12.1 Pt Hapin Jayapura Pt. Hapin 43.537 20.068

BAL 12.2. Contextual Curriculum Papua Wamena YKW - -

IND 12.1 Studiebeurs programma Indonesië Pt. Hapin 10.000 11.200

JAY 12.1 People Education and Health Keerom VOX 6.142 -

MAN 12.1 Beëdiging mensenrechtenadvocaten Manokwari LP3BH 4.868 3.949

Capacteitsversterking (3.1) 64.547 35.217

MAN 12.5 Ondersteuning en versterking organisatie Mnukwar Manokwari Mnukwar - 883

JAY 12.7 Ondersteuning management marktvrouwen coöperatie Jayapura KOMMPAP - 1.539

JAY 12.10 Organisatie & lancering van multimedia platform

"Papuan Voices" Jayapura Papuan Voices - 917

Maatschappelijk middenveld(3.2) - 3.339

MAN 12.2 Ekosob Mapping Manokwari Yalhimo 12.026 -

MAN 12.3 Participatieve film documentaire over adat

landrechten Manokwari Mnukwar 14.692 -

Landrechten(3.3) 26.718 -

BAL 12.1. Varkensteeltproject Wamena People Group 1.228 -

JAY 12.2 Pluimvee boerderij Entrop VOX 573 -

JAY 12.3 Varkensteeltproject Kali Acai Pt. Hapin 1.228 -

JAY 12.4 Varkensteeltproject Arso Gemeenschap Arso 901 1.287

JAY 12.5 Microkrediet aan kleine zelfstandige ondernemers Jayapura Mama Mama Papua 1.638 829

MAN 12.4 Varkensteeltproject Anggori Gemeenschap Anggori 653 942

Midden- Kleinbedrijf(3.4) 6.221 3.058

PEL 12.1 Ondersteuning kindertehuizen Papua Pelangi 10.000 8.300

SOR 12.1 Bescherming inwoners vrouwencentrum Teminabuan P3W - 1.000

NL 12.1 Papua Solidariteitsdagen NL Werkgroep PSD 100 100

NL 12.2 50 jaar Papua's in Nederland NL 50jPiN - 3.500

NL 12.3 1 Decemberviering ter ere van herdenking 50 jaar

Papua's in NL NL Papuavrouwen in NL - 250

Overig/Activiteiten in Nederland(3.5) 10.100 13.150

TOTAAL € 107.586 54.764

11

2.1 Capaciteitsversterking

Onderwijs is de meest effectieve en duurzame vorm van ontwikkelingshulp. Onderwijs is het belangrijkste middel voor

het verspreiden en ontwikkelen van kennis. Kennis is op haar beurt een vereiste om voorzieningen, zoals

zorginstellingen, op te zetten en uit te breiden. Verder helpt kennis om een economie op te bouwen, omdat het

mensen in staat stelt eigen bedrijven op te richten en te runnen.

Uit analyses over ontwikkeling in Papua concludeert Hapin dat goed onderwijs in zijn verschillende

verschijningsvormen cruciaal is. In ontwikkelingstermen wordt veelal gesproken over capaciteitsversterking. Het

formele onderwijs is de verantwoordelijkheid van de overheid. We nemen dus geen financiering van het formeel

onderwijs over. Hapin probeert daarentegen de toegang tot het onderwijs te vergroten en richt zich op praktijkgericht

onderwijs (vocational training). Bij het bevorderen van toegang hoort ook het werk van maatschappelijke organisaties

die druk op de overheid uitoefenen om de budgetten voor het onderwijs te verhogen.

Onderwijs als sleutel tot een betere toekomst

Sinds 2000 is de armoede in Indonesië gedaald van 46 procent naar 37 procent maar Papua blijft armste en meest

onderontwikkelde regio van Indonesië6. Menigeen denkt dat onder andere het slecht presterende onderwijssysteem in

Papua daar debet aan is. Volwaardig deelnemen aan het maatschappelijk leven en het zelf richting geven aan de

toekomst van de eigen gemeenschap veronderstelt verschillende capaciteiten en competenties. Dat geldt voor

deelname aan het economisch leven, zelforganisatie in coöperaties en ngo's, het kunnen opkomen voor belangen en

het kunnen doen gelden van rechten, het kunnen uitoefenen van publieke bestuurlijke en politieke functies en voor de

uitoefening van leidinggevende functies. De mogelijkheden om de nodige competenties te ontwikkelen zijn beperkt in

Papua en, indien aanwezig, veelal buiten het bereik van de Papua-gemeenschap. De potentie van de Papua-

gemeenschap wordt hierdoor niet gebruikt of onderbenut.

Hapin wil de toegang tot het onderwijs verbeteren met behulp van het studiebeurzenprogramma zodat de Papua

studenten de mogelijkheid krijgen hun kansen te benutten en hen perspectief te geven om hogerop te komen en met

hun talenten hun gemeenschappen te dienen. Hapin rekent de uitbreiding van capaciteiten en competenties van deze

jonge generatie tot één van haar belangrijkste aandachtsgebieden. Het studiebeurzenprogramma moet de

kadervorming stimuleren door het verstrekken van studiebeurzen voor hoger onderwijsopleidingen aan veelbelovende

studenten, die daarvoor niet of in onvoldoende mate de middelen kunnen verkrijgen. Daarbij gaat het in de meeste

gevallen om opleidingen op de terreinen economie, organisatie en professionele beroepsgroepen (geneeskunde, ict,

recht, techniek etc). We streven in ons beleid naar gendergelijkheid maar in de praktijk ontvangen mannen vaker een

beurs dan vrouwen.

In het verleden steunde Hapin meer dan 100 studenten per jaar. Sinds de invoering van het nieuwe projectenbeleid in

2008 heeft Hapin besloten om met het studiebeursprogramma meer de diepte in te gaan. De focus verschuift met

andere woorden van kwantiteit naar kwaliteit. Aan maximaal veertig studenten wordt een beurs verleend om de

kwaliteit van het studiebeursprogramma te waarborgen. Als gevolg hiervan is de rol van onze zusterorganisatie toe

genomen doordat zij contactpersoon zijn voor de studenten, hen begeleiden en een luisterend oor bieden wanneer dit

nodig is.

In 2012 hebben 38 studenten een beurs ontvangen waarvan 42% vrouw. Ten opzichte van vorig jaar is het aantal

studenten in de tertiaire sector procentueel toegenomen. De commerciële diensten met name de ICT zijn onder onze

studenten erg in trek. Opvallend hierbij is dat 55% vrouw is in deze sector. De tendens onder onze studenten is dat de

traditionele primaire sector minder in trek is en overgenomen wordt door de commerciële dienstverlening.

6 Central Bureau of Statistics (BPS), various publications.

12

Waarschijnlijk is dit een reactie op de transmigratiepolitiek in Indonesië waardoor de Papua’s een gemarginaliseerde

positie hebben, de kuststeden enorm gegroeid zijn, de industrie en de concurrentie op de arbeidsmarkt is toegenomen

en landbouw en veeteelt niet voldoende opleveren in een samenleving die zo snel verandert.

Kennis delen

Door de jarenlange steun van Hapin aan talentvolle Papua’s hebben wij een lijst kunnen samen stellen van meer dan

tweeduizend alumnileden. Hapin heeft de ambitie om een alumnivereniging op te richten waar kennis gedeeld kan

worden tussen oude en nieuwe studenten.

SMAGabungan

Hapin probeert ook haar kennis te delen door samenwerkingsrelaties aan te gaan met andere organisatie in zowel

Nederland als Indonesië. In Nederland heeft dit geresulteerd in een samenwerking tussen Hapin en de werkgroep

SMAGabungan. De werkgroep is ontstaan in 2001 naar aanleiding van het bezoek van enkele ex-leerlingen en een ex-

docent geschiedenis aan de oude HBS in Jayapura ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van hun school. Het doel

van de werkgroep is fondsen te verwerven voor de hoognodige renovatie van de school. Tevens streeft de werkgroep

naar kwaliteitsverbetering van het onderwijs om zodoende een betere aansluiting met universiteiten te realiseren voor

de Papua leerling en de drempel zo laag mogelijk te houden.

Hapin gaat meehelpen aan het in stand houden van de HBS SMAGabungan in Jayapura. Op deze school is ongeveer 80

procent van de leerlingen Papua. Helaas laat de staat van het gebouw en de kwaliteit van het onderwijs heel wat te

wensen over. In Papua gaan we met bestuur, directie, leerkrachten en alumni van de school en Pt. Hapin zoeken naar

een structurele oplossing voor de renovatie van de school en kwaliteitsverbetering voor het onderwijs.

Het opsporen van de oude studenten is echter moeilijker

dan wij aanvankelijk dachten waardoor de

daadwerkelijke realisering van de vereniging op zich laat

wachten. Pt. Hapin heeft daarentegen een aantal oud

studenten aan zich kunnen binden door hen te

enthousiasmeren om zich als vrijwilliger in te zetten voor

Pt. Hapin. Een goed voorbeeld is Hernes Demena. Hernes

is via het kindertehuis Pelangi (voormalig project van

Hapin) bij ons terecht gekomen. Al vanaf het begin van

zijn studie hebben wij hem kunnen volgen en kunnen

zien en horen wat zijn beproevingen waren. Hij heeft met

succes zijn opleiding volksgezondheidskunde afgerond en

zet zich nu in voor de alumni vereniging van Hapin.

13

De werkgroep SMAGabungan maakt formeel onderdeel uit van Hapin, met behoud van zelfstandigheid. Dit betekent

dat zij op dezelfde manier zullen blijven werken en dat de financiën alleen besteed kunnen worden aan het doel van de

werkgroep. Voordeel van deze samenwerking is dat de werkgroep het ANBI-keurmerk mag dragen en de continuïteit

van de organisatie is gewaarborgd. Kortom Hapin blijft op zoek naar raakvlakken met andere organisaties waarmee ze

kan samenwerken om haar netwerk te vergroten en de kwaliteit van het programma te behouden.

2.2 Versterking van het maatschappelijk middenveld

Door het democratiseringsproces in Indonesië, is er ruimte ontstaan voor het maatschappelijk middenveld (civil

society) in Papua. Hapin steunt NGO’s die hier direct aan werken door het bewust maken van groepen burgers over

hun rechten ten opzichte van de overheid en door het organiseren van burgers rond een bepaald thema.

“If you want to save Papua, you have to start with the woman,” Frederika Korain, SKP Jayapura7

Hoewel de samenleving van Papua bestaat uit een patriarchale sociale structuur, zijn het de vrouwen die een

essentiële rol spelen in het voorzien in de dagelijkse levensbehoeftes van hun families. Ze verbouwen voedsel,

verzamelen brandhout, zorgen voor de kinderen en indien de man het laat afweten zorgt zij voor het inkomen van de

familie. De vrouwen zijn als het ware voedselproducenten en arbeiders tegelijk die een belangrijke bijdrage leveren

aan de economie en aan het welzijn van hun families en gemeenschappen.

7 http://www.vrouwenstaansterker.nl/documents/doc/Case_study_Women_in_Papua_-_final.pdf

14

Mama Mama Papua

Dankzij Cynthia Warwe, programma medewerker van Pt. Hapin en groot voorvechter van vrouwenrechten, is het

project Mama Mama Papua (M2P) onder onze aandacht gekomen. M2P is een coöperatie van marktvrouwen die

opkomen voor hun rechten in een samenleving die drastisch verandert en waar de economische concurrentie hoog is.

Vrouwen uit verschillende regio willen hun producten (variërend van betelnoten tot groenten, fruit, vis, brood en

handgemaakte tassen) verkopen in de hoofdstad Jayapura in de hoop hun omzet te vergroten en de toekomst van

hun kinderen en kleinkinderen veilig te stellen. Door de komst en vestiging van Indonesiërs vanuit andere eilanden is

de concurrentie moordend geworden, vooral omdat niet-Papua's dezelfde handelswaar op een betere plaats op de

markt mogen verkopen.

Uit onvrede met hun achterstelling hebben zo’n 400 vrouwen zich verenigd in een coöperatie om zo hun positie te

versterken. Ze gebruiken hiervoor de slogan Awin Meke. ‘Awin’ betekent moeder in de Biakse taal (een van de

dialecten die in Papua gesproken wordt) en ‘Meke’ betekent toebehoren in het dialect uit Wamena. Hiermee geven de

vrouwen aan dat de belangen van de marktvrouwen de etnische grenzen overschrijden en dat zij opkomen voor

hetgeen hen als marktvrouwen toebehoort. Dat is het recht op eigen levensonderhoud en een eerlijke kans om dit te

bewerkstelligen.

De coöperatie verzorgt ook voor het beheer van de markt. De kleine bijdrage van ieder die op de markt haar

producten komt verkopen, wordt gebruikt om het terrein schoon te houden en om nachtwakers te betalen. Daarnaast

verzorgt de coöperatie goedkoop transport van de verafgelegen buitenwijken, waar de marktvrouwen wonen en hun

tuinen hebben, naar de markt.

Hapin ondersteunt de coöperatie met adviezen voor het verbeteren van de organisatie, en met materiaal (computers)

en trainingen. Niet alleen trainingen voor de leiding van de coöperatie, maar speciaal ook voor de marktvrouwen,

bijvoorbeeld in het ver- en bewerken van hun producten, zodat ze er een betere prijs voor kunnen krijgen.

Sommige vrouwen maken de overstap van het simpel verkopen van hun groenten naar het runnen van een eettentje.

Hapin maakt dit mogelijk door hen een micro krediet te geven. Zowel de kwaliteit van hun etenswaar, als het goed

omgaan met geld is van groot belang. Dit project is een meerjarig traject omdat er naast technische ondersteuning

voor de coöperatie, ook een trainingen nodig zijn voor de marktvrouwen zodat zij zichzelf kunnen bedruipen. M2P

heeft ook de ambitie om hun kennis en organisatiemodel te delen met marktvrouwen in Biak, Sorong etc.

Culturele eigenheid

Als nieuwe staat met veel verschillende bevolkingsgroepen is nationalisme erg belangrijk in Indonesië. In Papua leidde

dit bij de overheid tot angst voor separatisme en onderdrukking van Papua cultuuruitingen. De Speciale Autonomie

beloofde erkenning van de eigenheid van de Papua’s. Helaas zijn de positieve politieke en maatschappelijke

ontwikkelingen tot stilstand gekomen. Daarom is het voor de versterking van de eigen identiteit van belang eigen

cultuuruitingen te blijven stimuleren. Hapin steunt initiatieven die de culturele eigenheid van de verschillende Papua

volken op een positieve wijze naar voren brengen. Dit kunnen kunstuitingen zijn, maar ook bijvoorbeeld de invloed

van cultuur op projectdesign. Bij deze initiatieven kan ook de link gelegd worden met massa media, zoals film en

video:

Papuan Voices

Op 13 oktober 2012 is het multi media platform ‘Papuan Voices’ gelanceerd tijdens een bijzonder filmfestival over

Papua in Jakarta. Dit platform voert naar eigen zeggen een cultureel gevecht om Papua te laten zien door de ogen van

de Papua’s zelf.

15

Op dit filmfestival werden elf korte films getoond die niet alleen

het intrigerende en vaak zware leven van Papua’s vertellen,

maar ook inspiratie bieden om door te blijven vechten voor een

beter leven. De onderwerpen lopen uiteen van Islamitische

Papua’s die hun plek in de samenleving opeisen tot de typische

handdruk die mensen elkaar geven in de plaats Bilogai. Het

festival opende met Love Letter to the Soldier over een Papua-

vrouw die enkele jaren geleden een controversiële relatie had

met een Indonesische militair. De video’s zijn terug te zien op

www.papuanvoices.net.

De site laat Papua in al haar diversiteit zien en stelt bovendien op moderne wijze eeuwenoude en moderne problemen

aan de kaak. Hapin heeft hier aan bij gedragen in de vorm van kennis. Pt. Hapin medewerker Cynthia Warwe was

mede organisator van het festival en heeft bijgedragen door de film ‘ Awin Meke’ over de marktvrouwen in Jayapura te

maken. Deze film is ook terug te vinden op de website van PapuanVoices.

2.3 Landrechten

“[T]he so-called paradox of Papua […] is [that it is] the wealthiest of Provinces but [it] has the highest levels

of poverty in the country. Papua has huge reserves of natural resources in the mining and oil and gas sectors

and continues to contain some 85% forest cover, including large reserves of commercially valuable lowland

rainforest. The speed with which forest is being converted and the scale of plans for further conversion for

industries such as oil palm and bio-fuels is of global concern because of the importance of forest to climate

change mitigations but also because of the disenfranchisement of ethnic Papuans from their traditional

landscapes and lifestyles”.8

Naast het constructief maar kritisch volgen en beïnvloeden van het overheidsbeleid is het helaas ook zo dat burgers

zich moeten beschermen tegen de overheid. Land is voor Papua’s van levensbelang. Het bos is als een supermarkt

waar van alles is te vinden. Papua is de laatste decennia echter sterk veranderd. Er zijn veel migranten uit andere

delen van Indonesië bijgekomen. Zó veel, dat Papua’s een minderheid dreigen te vormen in hun eigen land. Al die

nieuwkomers hebben land nodig.

Hoewel de Papua’s precies kunnen vertellen van wie, welke familie of clan een stuk bos is, omschrijft de staat diezelfde

grond dikwijls als 'ongebruikte grond', dus staatseigendom. Het gewoonte- of adatrecht op de grond is ongeschreven

recht. Vaak komt het daarom tot conflicten met de oorspronkelijke bewoners van Papua.

Het kan positief uitpakken als de adat-landrechten in kaart worden gebracht. Dat geeft duidelijkheid over wie waaraan

rechten kan ontlenen. Gezien het toenemende gevaar van grootschalige ontbossing is bescherming van landrechten

een topprioriteit op Papua. Adat landrechten worden niet of moeizaam erkend door de overheid. Nu steeds meer

activiteiten zich richten op het weghalen van natuurlijke hulpbronnen zijn inspanningen op het gebied van adat

landrechten belangrijker dan ooit. Gelukkig zijn er al enige tijd initiatieven van organisaties, die zich bezighouden met

het in kaart brengen van adatgronden. Hapin steunt deze initiatieven van harte, maar verdere ontwikkeling op

perspectief is nodig. Zo worden er goede kaarten gemaakt, maar de stap om erkenning van die kaarten te krijgen

wordt niet vaak gemaakt.

8 USAID/Indonesia, Papua Assessment, Final Report, 2009. p. X.

16

In 2012 zijn er weinig projectaanvragen geweest die zich specifiek richten op landrechten in Papua. Hapin heeft

daarentegen wel indirect via het Mnukwar Media Centrum kunnen bijdragen aan het verspreiden van het landrechten

probleem in Papua. Het Mnukwar Media Centrum had sterke behoefte aan een interne evaluatie en training van het

personeel om toekomstige plannen te kunnen realiseren. Dit centrum gebruikt film als lobby materiaal en middel om

zo veel mensen op de hoogte te stellen van de gevolgen van houtkap op hun directe leefomgeving. Onlangs hebben zij

een film gemaakt die de opvattingen van Mpur gemeenschap belicht op ontwikkelingsplannen voor hun regio die van

directe invloed zijn op hun leefomgeving, levensonderhoud en cultuur9.

2.4 Ondernemen

“Waiting at the periphery of development, like spectators, are the subsistence farmers of Papua – […] waiting

to understand, to join, to contribute, to play their part in Papua’s development. They are waiting to turn their

energies into cash that will fuel their local economies”.10

Gerelateerd aan de bescherming van hun productiemiddelen en aan de wens voor meer praktijkgericht onderwijs is

het feit dat de mensen in staat moeten kunnen zijn om beter gebruik te maken van de rijkdom in hun natuurlijke

omgeving. In plaats van uitsluitend een basis te zijn voor zelfvoorziening zouden kleine stapjes gemaakt kunnen

worden naar de geldeconomie. Het gaat in feite om het ontwikkelen van inheems ondernemerschap, met de daarbij

behorende kennis van de markt. Voorwaarde is dat economische activiteiten de reeds aanwezige kennis en capaciteit

van de mensen ten volle benutten.

Dit houdt in dat Hapin door moet gaan met ekonomi pedesaan (dorpseconomie) initiatieven, maar wel onder de

algemeen geldende voorwaarde dat we beter moeten monitoren wat er gebeurt, zodat de vergaarde kennis elders

gebruikt kan worden. Vaak mislukken projecten doordat de mensen geconfronteerd worden met technieken en

methodes die relatief nieuw voor hen zijn omdat de bestaande economische structuren van de gemeenschap zelf niet

onderkend en waarop niet voort gebouwd wordt.

Het houden van varkens is typerend voor Papua’s. Zo probeert een groep Papua’s in het dorpje Arso, dichtbij de grens

van Papua New Guinea, haar inkomen aan te vullen door een varkenshouderij te beginnen met steun van Hapin. Naast

het werken op de plantages als dagarbeiders en het verbouwen van groenten zijn zij genoodzaakt om een extra vorm

van inkomsten te genereren.

Hapin gelooft in ondernemerschap als effectief middel om

armoede te bestrijden. De spaar- en leenafdeling

(microkredieten) van de marktvrouwen coöperatie

beheert het kapitaal, verstrekt de mama-mama`s leningen

en bewaart en registreert het spaargeld. Als een Papua

marktvrouw een lening wil, dan is de hoogte van dat

microkrediet afhankelijk van de verkochte producten en de

omzet. De leningen variëren van 500.000 tot 3 miljoen

roepia (400 tot 2400 euro). De rente is 1,5% en moet na

een half jaar worden terugbetaald. De vrouwen kunnen

dan een nieuwe lening afsluiten. In 2012 hebben 2

vrouwen met steun van Hapin een microkrediet ontvangen.

9 http://vimeo.com/32076025

10 UNDP: A Multistakeholder Synthesis of the Development Situation in Papua, 2005, p. 39.

17

2.5 Activiteiten in Nederland

Bewustwording en voorlichting in Nederland ziet Hapin als een belangrijke taak. We zijn zichbaar op verschillende

manieren:

deelname aan manifestaties

via de website, social media, de nieuwsbrief die donateurs 3 maal per jaar ontvangen en voor

iedereen online te lezen is.

lezingen.

Dankzij onze hechte groep vrijwilligers kunnen wij het publiek op de hoogte blijven stellen over Papua en onze

activiteiten:

Manifestaties

Het jaarlijks terugkerende evenement,

Amsterdam Roots Festival, is een evenement

waar bezoekers kunnen luisteren naar muziek,

gerechten kunnen proeven uit alle windstreken en

op zoek kunnen gaan naar verschillende soorten

sieraden, tassen, houtsnijwerk en

boombastschilderijen. Sinds een paar jaar staat

ook Hapin met stand op dit festival. De stand

wordt ieder jaar weer bemand door een groep

enthousiaste vrijwilligers. Zo ook dit jaar terwijl

het aantal bezoekers drastisch was gedaald als

gevolg van het slechte weer. Desondanks hebben

zij € 350,- opgehaald. Genoeg voor 1 studiebeurs!

Vrijwilligers: Liang de Beer, Indjir Hanasbei & Suze de Lang

In 2012 werd herdacht, met steun van Hapin, dat een

paar honderd Papua’s om politieke redenen vanuit

Nieuw-Guinea naar Nederland vluchtten. Om dat te

herdenken én te vieren heeft een aantal actieve

Papua’s een platform in het leven geroepen. Onder de

noemer ‘50 jaar Papoea’s in Nederland’ (50jPiN)

werden gedurende het hele jaar activiteiten

georganiseerd, zoals lezingen, dansvoorstellingen,

uitgave van een boek (Paradijsvogels in de polder),

een speciale uitgave van de West Papua Courier, het

opinieblad over Papua en een sportdag.

Online media

Onze nieuwsbrief, welke drie keer per jaar verschijnt, wordt eveneens door vrijwilligers gerund. In de loop der jaren is

er een goede symbiose tot stand gebracht tussen onze redactie, Marl Pluijmen, en het personeel van Hapin. In 2012 is

de web- en nieuwsbriefredactie van Hapin versterkt door de komst van Liang de Beer. Voor haar masterscriptie

Geschiedenis verdiepte Liang zich in de KNAG-expedities naar de Wisselmeren en het Sterrengebergte in het

voormalige Nederlands Nieuw-Guinea. Omdat ze ook meer wilt weten over het Papua van vandaag de dag, en over

een flinke dosis schrijfkunsten beschikt, gaat ze aan de slag voor Hapin.

18

Via onze nieuwsbrief houden wij onze donateurs en institutionele donoren op de hoogte van onze activiteiten,

projecten en studenten. In 2012 is er gewerkt aan een elektronische nieuwsbrief die begin 2013 voor het eerst is

verschenen. Via deze weg proberen wij nieuwe vaste donateurs te bereiken en bieden wij een alternatief voor onze

gedrukte nieuwsbrief.

Via het internet probeert Hapin zich meer te profileren. Veel Papua studenten in ons Studiebeurs Programma maken

gebruik van sociale media, Facebook in het bijzonder. Facebook gebruiken wij voornamelijk om contact te

onderhouden met onze studenten. Zusterorganisatie, Pt. Hapin, begint de keepjes van het vak te leren en is zichtbaar

via hun een eigen website (www.hapinpapua.org) en Facebook. Het laatste nieuws over onze projecten en de

activiteiten van Pt. Hapin zijn te vinden op https://www.facebook.com/pages/Perkumpulan-terbatas-

HAPIN/122443637946440.

Twitter gebruiken we om het publiek snel te informeren over nieuws over Papua, gepubliceerd door Indonesische of

Nederlandse kranten. Op online video hosting websites, zoals Youtube en Vimeo, kunnen filmpjes bekeken worden

ingezonden door onze zusterorganisatie. Cynthia Warwe, medewerkster Pt. Hapin, maakt deel uit van een groep

documentaire makers beter bekend als Papuan Voices (www.papuanvoices.net). Deze organisatie voert naar eigen

zeggen een cultureel gevecht om Papua te laten zien door de ogen van de Papua’s zelf. In de toekomst hopen wij

meer beeldmateriaal te ontvangen waardoor wij door middel van beeld ons nog beter kunnen profileren via het

internet.

Lezingen

Een terugkerend jaarlijks evenement waaraan Hapin sinds jaar

en dag steun verleent, zijn de 'Papua Solidariteitsdagen'. Ieder

jaar wordt een nieuw thema behandeld en verschillende

gastsprekers uit Indonesië uitgenodigd. In 2012 was het

onderwerp ‘De menselijke waardigheid onaantastbaar.

Mensenrechten als uitdaging aan staat en kerken in Papua’.

Een goede opkomst en veel discussie in de werkgroepen

maakte het een geslaagde dag.

Dagvoorzitter Betty Ireeuw - Kaisiepo

De gastsprekers waren:

Dr. Ibrahim Peyon, cultureel antropoloog, doceert aan de Universitas Cenderawasih te Jayapura

Ds. Dora Balubun, directeur van het Bureau voor Gerechtigheid, Vrede en Behoud van de Schepping van de

Gereja Kristen Injili in Papua

Dr. Soei Liong Liem, medewerker van het Bureau TAPOL in Londen

2.6 Pt. Hapin

Op 23 februari 2010, op de 38ste verjaardag van Hapin, is onze zuster- en uitvoeringsorganisatie Pt. Hapin opgericht.

Met deze mijlpaal hebben we de steun aan Papua een stevigere basis gegeven en zijn er nieuwe mogelijkheden van

fondsenwerving ontstaan. Pt. Hapin is gevestigd en geregistreerd in Jayapura. Pt. staat voor Perkumpulan terbatas,

een vereniging met beperkt lidmaatschap. In Indonesië een stichting oprichten, zoals wij die kennen, is tegenwoordig

een dure en tijdrovende aangelegenheid. Dat geldt nog niet voor een Pt., terwijl het dezelfde functie als een stichting

kan vervullen. Deze lokale organisatie heeft een aantal voordelen:

19

Zekerheid voor onze mensen

Ten eerste hadden de mensen die in Papua voor ons werkten geen rechtspositie. Dat betekende voor hen: geen

arbeidscontract, geen loon maar een vergoeding, geen ziektekostenverzekering en geen pensioenopbouw. Normale

zaken zoals wij die kennen, die als die niet geregeld zijn, leiden tot het verlies van mensen met kennis en ervaring. De

verbeterde rechtspositie van onze werknemers in Papua dient het binden van lokale expertise. De voorwaarden zijn

niet luxe, wel conform de lokale sector. Zij hebben nu een arbeidscontract, salaris , een ziektekostenverzekering en

pensioenopbouw.

Efficiënt omgaan met kennis en geld

Ten tweede maakt dit het mogelijk dat bepaalde werkzaamheden kunnen worden uitgevoerd door lokale mensen. .

Daarmee komen de verantwoordelijkheden en bevoegdheden daar te liggen waar ze horen: in Papua. De mensen van

Pt. Hapin kennen de lokale omstandigheden goed en kunnen ter plekke snel contacten leggen en zaken regelen zonder

dat daar eerst ruggespraak met Nederland voor nodig is.

Financiële duurzaamheid

Ten derde kan Pt. Hapin als Papua organisatie zelf fondsen gaan werven. De oprichting van een lokale partner

organisatie schept meer kansen voor het werven van fondsen binnen Indonesië, in Australië en Oost-Azië. Het is

begrijpelijk dat het voor Aziatische fondsen maar een rare situatie is om centen te geven aan een Nederlandse

organisatie 13.000 kilometer verderop die het vervolgens weer terugsluist naar Papua. Dat lukte dan ook niet,

merkten we. In feite hebben we met de twee Hapins onze fondsenwervende capaciteit vergroot.

De financiële steun aan activiteiten in Papua die wij belangrijk vinden zal minder kwetsbaar zijn dan voorheen. We

streven ernaar dat de twee uiteindelijk gelijkwaardige partner organisaties worden. Het is de plicht van de

Nederlandse Hapin om Pt. Hapin volop te steunen in haar ontwikkeling naar een goedlopende en gezonde organisatie.

Met al deze initiatieven streven we er naar dat Pt. Hapin zichzelf kan bedruipen. Steun aan Papua die we zo belangrijk

vinden zal op deze manier beter gewaarborgd zijn.

De mensen van Pt. Hapin

In 2012 is de staf van Pt. Hapin als volgt samengesteld:

directeur Jaap van der Werf,

programma manager Derek Windessy (alumnus van Hapin)

boekhouder/programma medewerker Cynthia Warwe.

Het bestuur bestaat eind 2012 uit de volgende personen:

Drs. Theofilus Bonay. SH, MM, Voormalig voorzitter van DPRD Kota Jayapura (2009)

Dr. Ignasius Ngari. MBA, Docent aan Fajar Timur Theological College

Drs. Yusak E. Reba. SH, Docent aan de Faculteit Rechten, Uncen, Coordinator voor het Instituut voor Civil

Strengthening Papua

Drs. D. Windessy. S.Psi, programma medewerken van Hapin voor het Jayapura district, studiebeurs

coördinator

Jaap M. van der Werf. In Nederland geboren Indonesisch staatsburger, voormalig manager van de Irian Jaya

Joint Development Foundation.

Tot eind 2012 was er geen scheiding tussen uitvoerend bestuur (Jaap van der Werf en Derek Windessy) en

toezichthoudend bestuur.

20

Leerproces

In het jaarverslag 2011 zijn de problemen van Pt. Hapin al uitgebreid aan de orde geweest. Bij onze collega’s in Papua

bestond een sterke behoefte om de stagnerende ontwikkeling van Pt. Hapin door te spreken. Door persoonlijke

omstandigheden van de medewerkers van Hapin, lukte het niet om in de eerste helft van 2012 een bezoek te brengen

aan Papua. Het bestuur van Hapin wilde antwoord op een aantal vragen om vervolgens tot een plan van aanpak te

komen. De vragen betroffen zowel bestuur, staf als de verwachtingen van Pt. Hapin van Hapin in Nederland. Uit de

eerste evaluatie van David Itaar (bestuurslid Hapin) en Eddy Korwa (adviseur Hapin) blijkt het volgende:

1. BESTUUR

…is niet betrokken bij Pt. Hapin

…bestaat uit een aantal belangrijke personen met veel andere bezigheden

…vergadert nauwelijks, wordt ook niet door de staf aangespoord en betrokken

…er zijn geen afspraken over de rol van en taakverdeling binnen het bestuur

2. STAF

De twee medewerkers, Cynthia Warwe en Dererk Windessy maken een goede en gedreven indruk;

De directeur Jaap van der Werf, loopt op zijn tandvlees.

Er is geen sprake van een goed werkend team.

3. ALGEMEEN

Pt. Hapin is in de huidige situatie niet in staat fondsen te werven

Het imago van Pt. Hapin(en Hapin NL) is boven verwachting heel positief

Er moet op korte termijn een oplossing komen voor het leiderschap probleem

De rol van het bestuur van Pt. Hapin moet helder worden

Het bestuur van Hapin NL besluit om de contacten via skype te intensiveren en zo spoedig mogelijk een tweede

bezoek te plannen aan Jayapura. Afhankelijk van de resultaten hiervan wordt besloten of en hoe verder met Pt. Hapin.

Eind november gaat Reinier de Lang op “missie” naar Jayapura met een duidelijke opdracht van het bestuur.

Afspraken in november en december 2012

Het bezoek van Reinier heeft geleid tot enkele personele en organisatorische wijzigingen (zie ook de aanbevelingen

verderop). Na intensieve gesprekken en in goed overleg heeft Jaap van der Werf zijn functie als directeur neergelegd.

Hij heeft zijn taken overgedragen aan Derek Windessy, die ervaring heeft met het leiden van een NGO en een zeer

nuttig netwerk in de regio heeft. Jaap zal in ieder geval in 2013 aanblijven als bestuurslid.

Met Derek aan het hoofd willen we bereiken dat Pt. Hapin minder afhankelijk wordt van Nederland. Daarbij krijgt hij in

2013, naast Pt. Hapinmedewerker Cynthia Warwe, hulp van twee nieuwe krachten, Theresia Maturbongs en Donna

Dominggas Nari. Er is afgesproken dat binnen een jaar wordt aangetoond dat Pt. Hapin levensvatbaar is en tot een

zelfstandige organisatie kan uitgroeien. Een projectlijst van 2013 wordt zo snel mogelijk opgesteld, net als een plan

voor het verduurzamen van het studiebeurzenprogramma. Zowel Pt. Hapin als Hapin Nederland hebben er alle

vertrouwen in dat dit gaat lukken.

Aanbevelingen aan Pt. Hapin

Voor de continuïteit van de uitvoering van de werkzaamheden van Pt. Hapin Derek Windessy benoemen als

(interim) executive director.

Op korte termijn een strategische planning maken en overleggen met Hapin NL.

Aanstellen, voorlopig voor 1 (één) jaar van een junior stafmedewerker voor projectenwerk, communicatie/pr.

Duidelijke functie/taakomschrijvingen maken.

21

Opstellen van een lijst met namen ter uitbreiding van het bestuur. Het verdient aan te bevelen om het

bestuur uit te breiden tot 5 (of zelfs 7) leden. Het zou een goed signaal zijn als er minimaal twee vrouwen in

het bestuur worden opgenomen.

Streven naar een bestuurssamenstelling van mannen en vrouwen die op verschillende terreinen expertise

hebben: financieel, fondsenwerving, juridisch, organisatieontwikkeling, opbouw netwerk, contacten overheid,

onderwijs enzovoort.

In het eerstvolgende, cruciale jaar minimaal 4 bestuursvergaderingen beleggen, zodat het bestuur van Pt.

Hapin haar ondersteunende en adviserende rol ook daadwerkelijk kan vervullen. De uitvoerende staf is

verantwoordelijkheid voor de uitvoering(agenda, toelichting op agenda en notulen – minimaal 1 week voor de

geplande bestuursvergadering).

Hanteren van het zogenaamde 4 (vier) ogen principe, zoals bijvoorbeeld scheiding van het klaarzetten van

betalingen en de uitvoering ervan.

Prioriteit geven aan (externe) fondsenwerving gedurende het eerste jaar teneinde het voortbestaan van Pt.

Hapin te verduurzamen.

Op korte termijn opstellen van een begroting voor Pt. Hapin.

22

3. ORGANISATIE

3.1 Werkorganisatie

In het verslagjaar 2012 zijn er geen veranderingen in de samenstelling van de staf van Hapin.

Sophie Schreurs: directeur, programma en communicatie

Reinier de Lang: programma en financiën

Beiden werken parttime, resp. 3 en 2 dagen per week. In 2012 bedraagt het aantal voltijdseenheden: 1,1.

Aan het eind van 2012 is besloten om het jaarcontract met de verhuurder van ons kantoor aan de Niasstraat 1 op te

zeggen. In diezelfde periode deed zich een mogelijkheid voor om kantoorruimte in het Landelijk Diensten Centrum van

de Protestantse Kerken te huren.

We hebben een fijne kantoorruimte voor 3 jaar kunnen huren in een zeer inspirerende omgeving. Tegelijk heeft het

geleid tot een kostenbesparing in de huisvestingskosten van ongeveer € 3.000 op jaarbasis.

3.2 Bestuur

Het bestuur van Hapin bestaat inmiddels weer uit 7 personen. Na het vertrek van Wim Westerbaan eind 2011, hebben

we Cius Sawor bereid gevonden om het bestuur te versterken.

In 1972 was zijn vader Zachi Sawor een van de oprichters en gedurende 22 jaar bestuurslid van Hapin.

HAPIN houdt zich aan de Code Wijffels, dat wil zeggen:

Er is sprake van scheiding tussen toezichthoudend en uitvoerend bestuur.

Er wordt zo effectief en efficiënt als mogelijk gewerkt aan een optimale besteding van middelen in de

realisatie van de doelstellingen.

Er wordt gestreefd naar optimale relatie met belanghebbenden, waarbij informatieverschaffing en het

aannemen en verwerken van wensen, verlangens en klachten bovenaan staan. Onder belanghebbenden

verstaan we personen en organisaties in Nederland en in Indonesië.

Het bestuur is in 2012 vijfmaal in vergadering bijeen geweest. Naast de lopende zaken zijn er twee onderwerpen die

er uitspringen:

Ontwikkelingen van onze zusterorganisatie Pt. Hapin (zie eerder in dit verslag op pag. 18 - 21).

Bestuursevaluatie

Bestuursevaluatie

In november 2012 heeft het bestuur zichzelf geëvalueerd door het invullen van een vragenlijst die speciaal is

opgesteld voor non-profit organisaties11. De vragenlijst is anoniem en wordt na sluiting van de indieningstermijn

geanalyseerd door wetenschappers van een Canadese Universiteit. Het resultaat is een samenvatting van de

antwoorden en een overzicht van de effectiviteit van Hapins bestuurlijk functioneren. Naast het (toezichthoudend)

bestuur heeft ook de staf deelgenomen aan het onderzoek. In de conclusies worden zowel sterke punten als

zwakke(re) punten genoemd. Zwakke punten positief geformuleerd als uitdagingen!

Als sterke punten komen naar voren:

Duidelijke rolverdeling en goede verhoudingen tussen (toezichthoudend)bestuur en management zijn prima

Financieel management en ondersteuning van het bestuur zijn goed op orde.

11 https://boardcheckup.com

23

Als zwakke punten worden de volgende genoemd:

Rol van het bestuur in fondsenwerving

Strategische discussie, planning en prioriteiten

Performance assessment

Hier uit komen de volgende verbeterpunten:

Samenstelling en ontwikkeling van het bestuur

Planning en beleid

Rol bestuur mbt fondsenwerving

Het bestuur besluit de evaluatie als een zogenaamde nul-meting te beschouwen en in 2013 een tweede assessment te

doen.

Samenvatting

Representativiteit evaluatie hoog: 87,5%.

De gemiddelde score is hoog: 217,75: in termen van de onderzoekers “A moderately effective board”.

Verhoudingen bestuur en staf uitstekend.

Financieel management op orde.

Fondsenwerving een zwak punt.

Gebrek aan strategische planning: waar willen we naar toe en hoe bereiken we dat.

Overzicht bestuur HAPIN

Naam Bestuursfunctie Bestuurslid

sinds/herbenoemd/aftredend

Maatschappelijke functie

W.W.F.(Wytske)

Inggamer

Voorzitter

2006/2010/2014 Adviseur Interne Communicatie en

Vertrouwenspersoon TU Delft;

Vrijwilliger Terminale Zorg Rotterdam

(VTZ); Vrijwilliger Hospice De Vier

Vogels, Rotterdam

R.E.(Rob) van de

Lustgraaf

Penningmeester 2007/2012/2016 Vennoot adviesbureau AEF

Penningmeester Stichting A Propos

M.M. (Maaike) te

Rietmole

Secretaris

2007/2012/2016 Beleidsadviseur bij Kooyenga

Advisering. Huidige opdracht:

Aanbestedngen WMO, gemeente

Beverwijk

A.N.(At) Ipenburg Lid

2006/2010/2014 Predikant; Webmaster

www.remonstranten.org

Voorzitter IARF, LDI

G.(Geart) Benedictus Lid 2007/2012/2016 Veterinair consultant,

commissariaat, voorzitter diverse

organisaties , adviseur provinciale

staten

S.D.(David) Itaar Lid 2007/2012/2016 Directeur Welzijnsinstelling

C. Cius Sawor Lid 2012/2016 Veiligheidscoördinator / buitenwacht

CVB (Combinatie Versterken Bruggen)

Bestuurslid stichting Rajori

24

BEGROTING 2013

Inkomsten 2013

Eigen Fondsenwerving 153.000

Overige inkomsten 1.000

Totaal inkomsten 154.000

Uitgaven 2013

Voorlichting en bewustwording 37.848

Structurele hulp 68.617

Totaal uitgaven aan doelstellingen 106.465

Kosten Eigen Fondsenwerving 45.887

Kosten Beheer en Administratie 9.539

Totaal uitgaven 161.890

Resultaat 7.890-

Kengetallen 2013

% kosten eigen fondswerving 29,99%

% inkomsten bestemd voor doelstellingen 69,13%

% uitgaven besteed aan doelstellingen 65,76%

% kosten Beheer en Administratie van totale uitgaven 5,89%

25

FINANCIEEL VERSLAG 2012

FINANCIAL REPORT 2011

26

BALANS PER 31 DECEMBER 2012

(na resultaatbestemming)

31-12-2012 31-12-2011

ACTIVA € €

Vaste activa

materiele vaste activa(1) 7.430

13.779

7.430

13.779

Vlottende activa

vorderingen en overlopende activa(2) 5.949

29.546

5.949

29.546

Liquide middelen(3)

104.919

126.875

TOTAAL

118.298

170.200

31-12-2012 31-12-2011

PASSIVA € €

Reserves en fondsen

Reserves

Continuiteitsreserve(4) 60.000

60.000

Overige reserves(5) 30.590

58.668

90.590

118.668

Voorzieningen(6)

9.000

Investeringsbijdrage(7)

5.182

6.534

Schulden op korte termijn(8)

13.526

44.998

TOTAAL

118.298

170.200

27

STAAT VAN BATEN EN LASTEN OVER 2012

2012 2011

realisatie begroot verschil realisatie

BATEN

Baten uit eigen fondsenwerving(9) 118.696 196.000

77.304- 187.227

Overige baten(10) 3.507 800 2.707 3.603

Som der baten 122.203 196.800

74.597- 190.830

realisatie begroot verschil realisatie

Lasten

Besteed aan doelstellingen

Kleinschalige projecten in (West)Papua(11) 65.249 66.055 5.306- 77.564

Kindertehuizen(12) 18.809 20.301 2.392- 29.859

Studiebeurzen(13) 27.295 15.651 9.844 27.637

Subtotaal structurele hulp 111.353 102.007 2.146 135.060

Voorlichting (14) 22.540 45.452

23.812- 37.907

133.893 147.459

21.666- 172.967

Werving baten

Kosten Eigen Fondsenwerving(15) 11.133 35.754

25.071- 22.767

Beheer en administratie

Kosten beheer en administratie(16) 5.255 10.301 5.496- 6.953

Totaal bestedingen 150.281 193.514

52.233- 202.687

Resultaat 28.078- 3.286 22.364- 11.857-

De bestemming van het (negatieve) resultaat is volledig en laste gekomen van de overige reserves.

De continuïteitsreserve is onveranderd.

Voor een overzicht van het verloop van de reserves zie de toelichting op de balans.

28

Lastenverdeling 2012

Bestemming Doelstelling

Werving baten

Beheer en Administratie

Realisatie Begroot Realisatie

Projecten Kindertehuizen Studiebeurzen Voorlichting

2012 2012 2011

Lasten A B C D E F

Subsidies en Bijdragen 12.701 8.300 6.276 6.153

0 0 33.429 70.500 45.902

Publiciteit en communicatie 0 0 0 5.878

5.878 0 11.755 20.000 17.721

Personeelskosten Nederland 33.932 6.786 13.573 6.786

3.393 3.393 67.864 64.938 90.377

Huisvestingskosten 5.686 1.137 2.274 1.137

569 569 11.372 11.376 13.187

Kantoor-en algemene kosten 10.431 2.086 4.172 2.086

1.043 1.043 20.861 20.950 29.475

Afschrijving en rente 2.499 500 1.000 500

250 250 4.999 5.750 6.026

Totaal 65.249 18.809 27.295 22.540 11.133 5.255 150.281 193.514 202.688

Verdeling personeelskosten naar doelstelling

Projecten A

50%

Kindertehuizen B

10%

Studiebeurzen C

20%

Voorlichting D

10%

Eigen Fondsenwerving E

5%

Beheer en administratie F

5%

100%

De verdeling van de personeelslasten over de doelstellingen is gebaseerd op de (geschatte) urenbesteding per onderdeel.

29

Overzicht beloningen staf Hapin:

Personeelskosten

Eind december bestaat de staf van Hapin uit 2 medewerkers, 1 man en 1 vrouw.

Beiden werken parttime. Totaal fte's 1,1(in 2011: 1,4)

De personeelskosten zijn in 2012 € 31.000 lager dan in 2011 als gevolg van het niet

opvullen van de vacature die ontstond door het vertrek van Jeroen Overweel in 2011.

werkelijk 2012 begroot 2012 werkelijk 2011

Salarissen incl. vakantiegeld 42.232 42.033 61.968

Sociale lasten 6.340 6.305 10.549

Pensioenlasten 4.238 6.305 7.216

Ziektekostenverzekering 2.827 2.795 3.933

Reiskosten woon-werkverkeer 2.075 2.500 4.317

Overige personeelskosten 10.151 5.000 2.393

67.864 64.938 90.376

De verwachting is dat de personeelslasten in 2013 onveranderd blijven.

Onder overige personeelskosten is opgenomen een bedrag van € 9.000 ten behoeve van een

wachtgeld(afvloeiings)regeling voor de voormalige directeur van pt. Hapin.

Dit bedrag is als dotatie op de balans verantwoord onder Voorzieningen.

Naam Sophie Schreurs Reinier de Lang

Functie Directeur Financieel manager

Dienstverband

Looptijd onbepaald onbepaald

Uren 24 16

Parttime % 0,67 0,44

Periode 1/1 - 31/12 1/1 - 31/12

Brutoloon 22.480

16.605

Vakantiegeld 1.743

1.253

Totaal jaarinkomen 24.223

17.858

SV lasten(werkgeversdeel) 3.773

2.574

Belastbare vergoedingen/bijtellingen 724

1.351

Pensioenlasten(werkgeversdeel) 1.352

2.766

Bezoldiging 2012 30.071

24.549

Bezoldiging 2011¹ 28.629

17.534

¹Reinier de Lang werkte een deel van 2011 8 uur per week.

30

KASSTROOMOVERZICHT

2012 2011

Bedrijfsresultaat

-28.078

-11.857

Mutaties Investeringen -

-11.335

Afschrijvingen 6.350

5.838

Mutatie Investeringsbijdrage -1.352

6.534

Mutaties in vorderingen 23.597

-14.472

Mutaties in schulden -31.473

-104.587

Mutaties in fondsen -

-755

Mutaties in voorzieningen 9.000

6.123

-118.777

Donaties 118.696

187.227

Overige Baten 3.507

3.603

Uitgaven aan structurele hulp -104.153

-135.060

Uitgaven aan voorlichting en bewustwording -21.640

-37.907

Uitgaven aan fondsenwerving -10.683

-22.767

Uitgaven aan beheer en administratie -4.805

-6.953

-28.078

-11.857

Mutatie in Liquide Middelen

-21.955

-130.634

Stand begin boekjaar

126.874

257.509

Stand einde boekjaar

104.919

126.875

Toelichting

Dit kasstroomoverzicht wijkt af van de overzichten zoals we deze in de afgelopen jaren hebben gepubliceerd. Het is in

feite een combinatie van de directe en de indirecte methode. De eerste gaat uit van de (operationele) ontvangsten en

uitgaven. De tweede methode gaat uit van het (netto) bedrijfsresultaat gecorrigeerd voor resultaatsposten die geen

operationele kasstroom met zich meebrengen en voor kasstromen die in de betreffende periode geen resultaatspost

zijn. Naar ons idee worden in het huidige overzicht de voordelen van beide methoden gebruikt, waardoor meer inzicht

ontstaat in het verloop van de liquide middelen.

31

Toelichting Grondslagen

Het financieel verslag 2012 is opgesteld in overeenstemming met Richtlijn 650 Verslaggeving Fondsenwervende

Instellingen. Het saldo van de staat van baten en lasten komt tot uitdrukking in de toename of afname van de reserves.

In de staat van baten en lasten worden de in het verslagjaar gedane toewijzingen(subsidies en bijdragen) opgenomen.

Een kasstroomoverzicht is toegevoegd. Wat betreft de kosten kan worden opgemerkt dat structurele hulp wordt

toegerekend aan de statutaire doelstellingen, te weten:

1. hulp aan de oorspronkelijke bewoners van het Indonesische deel van Nieuw-Guinea(Papua/West-Papua)

2. voorlichting en bewustmaking.

Daarnaast worden de kosten toegerekend aan de werving van de baten (eigen fondsenwerving) en aan beheer en

administratie. De kosten van beheer en administratie zijn alle kosten die niet aan de doelstellingen of aan de werving

baten zijn toe te rekenen. De percentages voor toerekening van de kosten worden jaarlijks bijgesteld. Deze percentages

zijn gebaseerd op de urenbesteding van de medewerkers.

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva

De waardering van activa en passiva vindt plaats op basis van historische kosten. De activa en passiva worden

opgenomen tegen de nominale waarde, tenzij een andere waarderingsgrondslag is vermeld.

Materiële vaste activa

De materiële vaste activa zijn gewaardeerd tegen aanschafwaarde, verminderd met de (cumulatieve) afschrijvingen. De

afschrijvingen worden gebaseerd op een percentage van de geschatte economische levensduur. Ze worden berekend op

basis van een vast percentage van de aanschafwaarde. Er wordt geen rekening gehouden met een restwaarde. De

afschrijvingen op apparatuur, software en inventaris bedragen 20% per jaar van de aanschaffingswaarde.

Vorderingen en overlopende activa

De vorderingen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde onder aftrek van de nodig geachte voorzieningen.

Liquide middelen

De liquide middelen zijn gewaardeerd tegen nominale waarde. Indien niet anders is vermeld, staan deze ter vrije

beschikking.

Reserves

De overige(algemene) reserve staat ter vrije beschikking voor uitgaven ten dienste van de doelstellingen.

De continuïteitsreserve heeft tot doel de continuïteit van de organisatie te waarborgen in geval van (tijdelijk)

tegenvallende opbrengsten. Als norm hanteren we 50% van de vaste kosten.

Kortlopende schulden en overlopende passiva

Onder nog te betalen projecten worden toezeggingen aan projecten en studenten(Studiefonds), verminderd met de

daarop gedane uitkeringen, verantwoord. Het betreft verplichtingen die in het volgende jaar worden voldaan.

Grondslagen voor de staat van baten en lasten

Donaties en andere bijdragen

Donaties worden verantwoord in het jaar waarin zij worden ontvangen. Nalatenschappen worden verantwoord in het

boekjaar waarin de omvang ervan op betrouwbare wijze kan worden vastgesteld. Legaten worden verantwoord op het

moment van ontvangst.

32

Projectuitgaven

De toewijzingen aan projecten worden verantwoord in het jaar waarin het bestuur en/of de directie hiertoe heeft

besloten. De betreffende bedragen worden voor het volledige bedrag van de toezegging onder de kortlopende schulden

opgenomen. De daadwerkelijke uitkering heeft plaats ten laste van de schuldenrekening.

Overige baten en lasten

Overige baten en lasten worden in beginsel toegerekend aan het verslagjaar waarin de daarop betrekking hebbende

activiteiten zijn verricht respectievelijk de lasten zijn ontstaan.

Vreemde valuta

Vorderingen, schulden en verplichtingen in vreemde valuta(Indonesische Rupiah) worden omgerekend tegen de koers

per balansdatum. Transacties in deze vreemde valuta gedurende de verslagperiode worden in de jaarrekening verwerkt

tegen de koers per transactiedatum. Voor de omrekening van de wisselkoers tussen euro en Indonesische Rupiah

maken wij gebruik van de maandkoersen zoals die worden gepubliceerd op de website van de Europese Unie12.

Bestemming jaarlijks overschot/tekort

Conform de statuten van de stichting zal het saldo van de staat van baten en lasten worden toegevoegd/onttrokken aan

de overige reserves, na aftrek toevoeging/onttrekking fondsen en bestemmingsreserve.

Vergelijkende cijfers

De in de jaarrekening opgenomen cijfers van het voorafgaande boekjaar zijn ontleend aan het financieel verslag 2011.

12 http://ec.europa.eu/budget/contracts_grants/info_contracts/inforeuro/inforeuro_en.cfm

33

De liquide middelen zijn vrij opeisbaar. Voor de omrekening van de wisselkoers tussen euro en Indonesische Rupiah

maken wij gebruik van de maandkoersen zoals die worden gepubliceerd op de website van de Europese Unie13 .

Het saldo op onze Mandiribankrekening bedraagt per 31 december 2012: 33.806.076 Indonesische Rupiah (IDR).

De gehanteerde reken(wissel)koers voor december 2012 bedraagt 1 Euro = 12.490,30 IDR.

De verwachting is dat deze Mandiribankrekening in de loop van 2013 wordt opgeheven.

13 http://ec.europa.eu/budget/contracts_grants/info_contracts/inforeuro/inforeuro_en.cfm

(alle bedragen in euro)

1 2012 2011

Boekwaarde begin boekjaar 13.780 8.282

mutaties -

investeringen - 11.748

desinvesteringen - -413

afschrijvingen 6.350 5.838

Boekwaarde einde boekjaar 7.430 13.780

In bijlage 1 hebben wij een specificatie opgenomen van de afschrijvingen.

2 Vorderingen en overlopende activa 31-12-2012 31-12-2011

Debiteuren 67 165

Rente 1.752 2.107

Legaten - 20.000

Depotbedrag Postnl 500 500

Vooruitbetaalde kosten 946 930

Overige te ontvangen bedragen 2.684 5.844

Boekwaarde einde boekjaar 5.949 29.546

3 Liquide middelen 31-12-2012 31-12-2011

Rabobank 4440.72.470 14.969 11.758

Rabobank 3870.19.901 209 312

Rabobank 3628.888.069 85.000 111.000

ING Bank 243000 1.925 652

ING Bank Rentemeerrekening 110 109

Mandiribank 2.707 3.043

Boekwaarde einde boekjaar 104.919 126.874

Materiele vaste activa

TOELICHTING OP DE BALANS : ACTIVA

34

Er is een voorziening opgenomen van € 9.000 ten laste van de algemene reserve. Deze heeft betrekking op een

afvloeiingsregeling ten behoeve van Jaap van der Werf. Deze regeling heeft een maximale looptijd van twee(2) jaar. Er

is een clausule opgenomen dat de maandelijkse uitkering vermindert bij het verwerven van ander inkomen.

uit de balans blijkende rechten en verplichtingen

(alle bedragen in euro)

Reserves en fondsen 31-12-2012 31-12-2011

Continuiteitsreserve 60.000 60.000

Overige reserves 30.590 58.668

2012 2011

Reserves

4 Continuiteitsreserve

Saldo per 1 januari 60.000 60.000

geen mutaties in het boekjaar - -

saldo per 31 december 60.000 60.000

5 Overige reserves 2012 2011

Saldo per 1 januari 58.668 57.545

Bij:bijdrage investeringen Pt. Hapin - 12.980

Af: tekort boekjaar -28.078 -11.857

saldo per 31 december 30.590 58.668

6 Voorzieningen 2012 2011

Saldo per 1 januari - -

Dotatie uit algemene reserve 9.000 -

saldo per 31 december 9.000 -

7 Investeringsbijdrage 2012 2011

Saldo per 1 januari 6.534 -

Mutaties -1.352 6.534

saldo per 31 december 5.182 6.534

31-12-2012 31-12-2011

8 Schulden op korte termijn

Crediteuren 1.138 2.725

Loonheffing 1.042 1.043

Vakantiegeld 2.098 1.946

Studiebeurzen - 5.000

Projecten 1.613 26.744

Accountantskosten 7.000 7.000

Overige 635 540

saldo per 31 december 13.525 44.998

TOELICHTING OP DE BALANS : PASSIVA

35

Huur kantoorruimte

Vanaf 1 januari 2013 hebben we een kantoorruimte gehuurd voor de periode van drie(3) jaar in het Landelijk

Dienstcentrum van de Protestantse Kerken Nederland. Voor 2013 is deze huur vastgesteld op € 8.000 per jaar. Met

ingang van 2014 wordt de huurprijs verhoogd volgens het Consumentenprijsindexcijfer(CPI) alle huishoudens, zoals dat

jaarlijks wordt gepubliceerd door het Centraal Bureau voor de Statistiek(CBS).

Daarnaast dienen wij in 2013 een huurgarantie(bankgarantie) af te geven ten bedrage van € 2.000. Hiertoe zal een

aparte bankrekening worden geopend bij de Rabobank.

Pt Hapin

Pt. Hapin en Hapin NL werken samen op basis van een Memorandum of Understanding(MoU) waarmee Hapin NL garant

staat voor een begroot bedrag aan personeels- en organisatiekosten van ca. € 50.000.

36

Toelichting op de Staat van Baten en Lasten

BATEN

9 Baten uit eigen fondsenwerving

2012

2011

Donaties en giften van particulieren

117.511

142.630

Donaties van bedrijven en instellingen

-

9.929

Nalatenschappen

1.185

25.908

Overige schenkingen

-

8.761

Subtotaal inkomen uit eigen fondsenwerving

118.696 187.228

10 Overige baten

2012

2011

Rentebaten

1.785

2.277

Overige baten

1.722

1.326

Subtotaal overige baten

3.507 3.603

Totaal inkomen

122.203

190.831

LASTEN

11 Kleinschalige projecten in (West)Papua

2012

2011

bijdragen

12.701

14.985

personeelskosten

33.932

40.670

huisvestingskosten

5.686

5.934

kantoor- en algemene kosten

10.431

13.264

afschrijving

2.499

2.711

65.249

77.564

12 Kindertehuizen

2012

2011

bijdragen

8.300

15.953

personeelskosten

6.786

9.038

huisvestingskosten

1.137

1.319

kantoor-en algemene kosten

2.086

2.947

afschrijving

500

603

18.809

29.860

13 Studiebeurzen

2012

2011

bijdragen

6.276

6.778

personeelskosten

13.573

13.557

huisvestingskosten

2.274

1.978

kantoor- en algemene kosten

4.172

4.421

afschrijving

1.000

904

27.295

27.638

37

Toelichting op de Staat van Baten en Lasten

LASTEN

14 Voorlichting

2012

2011

bijdragen

6.153

8.186

publiciteit en communicatie

5.878

8.861

personeelskosten

6.786

13.557

huisvestingskosten

1.137

1.978

kantoor-en algemene kosten

2.086

4.421

afschrijving

500

904

22.540

37.907

15 Kosten Eigen Fondsenwerving

2012

2011

publiciteit en communicatie

5.878

8.861

personeelskosten

3.393

9.038

huisvestingskosten

569

1.319

kantoor-en algemene kosten

1.043

2.947

afschrijving

250

603

11.133 22.768

16 Beheer en administratie

2012

2011

personeelskosten

3.393

4.519

huisvestingskosten

569

659

kantoor-en algemene kosten

1.043

1.474

afschrijving

250

301

5.255

6.953

totaal lasten

150.281

202.690

resultaat

28.078-

11.859-

38

KENGETALLEN 2012 2011

Baten Eigen fondsenwerving 118.696 187.227

Totale baten 122.203 190.830

Lasten Besteed aan eigen fondsenwerving 11.133 22.767

Besteed aan kosten beheer en administratie 5.255 6.953

Besteed aan doelstellingen 133.893 172.967

Totale lasten 150.281 202.687

Percentages Kosten eigen fondsenwerving in % baten eigen fondsenwerving 9,38% 12,16%

Beheer en administratie in % totale lasten 3,50% 3,43%

Besteding aan doelstelling in % totale baten 109,57% 90,64%

Besteding aan doelstelling in % totale lasten 89,10% 85,34%

Verloop doelstelling Projecten (West)Papua 65.249 77.564

Kindertehuizen 18.809 29.859

Studiebeurzen 27.295 27.637

Voorlichting en bewustmaking 22.540 37.907

133.893 172.967

39

VERSCHIL BEGROTING EN RESULTAAT 2012 VERKLAARD

BEGROTING EN RESULTAAT 2012

BEGROOT RESULTAAT

BATEN

Baten eigen fondsenwerving 196.000 118.696

Overige baten 800 3.507

Totaal baten 196.800 122.203

Lasten

Voorlichting en bewustmaking 45.452 22.540

Structurele hulp 102.007 111.353

Totaal lasten aan doelstelling 147.459 133.893

Kosten eigen fondsenwerving 35.754 11.133

Beheer en administratie 10.301 5.255

Totaal lasten 193.514 150.281

Resultaat 3.286 -28.078

Totalen 196.800 122.203

kengetallen BEGROOT RESULTAAT

% kosten eigen fondsenwerving 18,24% 9.38%

% inkomsten - doelstellingen 74,93% 109.57%

% uitgaven - doelstellingen 76,20% 89,10%

% kosten beheer en administratie - totaal uitgaven 5,32% 3,50%

We zijn voor de begroting van 2012 uitgegaan van werving extra baten in verband met het veertig jarig jubileum van

Hapin. Door omstandigheden is dit niet gelukt. Bovendien is de nieuwsbrief van december 2012 pas in januari 2013

verschenen. Hierdoor hebben we ca. € 20.000 aan eindejaar giften misgelopen. Tot slot is er sprake van een

teruglopend aantal vaste donateurs als gevolg van vergrijzing.

Ondanks de teruglopende inkomsten zijn de uitgaven aan zgn. structurele hulp hoger dan begroot. Belangrijkste

oorzaak is de extra aandacht die nodig was in 2012 in verband met de ontwikkelingen bij Pt. Hapin.

De overige kosten zijn ten opzichte van de begroting minimaal gehalveerd.

40

Bijlage: Afschrijvingsstaat 2012

STAAT VAN AANSCHAFWAARDEN EN AFSCHRIJVINGEN 2012

aanschaf afschr % aanschaf boekwaarde cum afschr afschrijving boekwaarde

omschrijving jaar waarde 1-1-2012 t/m 31-12-2011 2012 31-12-2012

APPARATUUR

Sanyo beamer feb-07 20,00% 1.189 40 1.149 40 -

Server aandeel mei-07 20,00% 2.220 185 2.035 185 -

Dell Terminal Server nov-11 20,00% 2.379 2.300 79 476 1.824

ACER Desktops nov-11 20,00% 2.142 2.071 71 428 1.642

ACER Laptop TM nov-11 20,00% 468 452 16 94 359

totaal 8.397 5.047 5.047 1.222 3.825

INVENTARIS

Bureaus, stoelen,kasten feb-07 20,00% 1.445 48 1.397 48 -

totaal 1.445 48 1.397 48 -

Software

Charibase/RLC aug-07 20,00% 15.515 2.069 13.447 2.069 -

Adobe dreamweaver jul-07 20,00% 577 67 510 67 -

Charibase/RLC jan-08 20,00% 1.200 240 960 240 -

Software via Microsoft nov-11 20,00% 6.759 6.309 451 2.704 3.605

totaal 24.052 8.685 15.367 5.080 3.605

generaal totaal 33.894 13.780 20.114 6.350 7.430

De cumulatieve afschrijving tot en met 31 – 12- 2012 bedraagt € 26.464

vennoten

drs. A.P. Buteijn RA

drs. J.J.M. Huijbregts RA

M. Karman RA

J.J.H.G. Stengs RA

drs. G. Visser RA

medewerkers-registeraccountant

M. Belkadi RA

drs. P.A.J.M. Bonants RA

drs. R.W.J. Bruinooge RA

senior organisatieadviseur

drs. P.W.A. Kasteleyn RC

CONTROLEVERKLARING VAN DE ONAFHANKELIJKE ACCOUNTANT Aan: het bestuur van Stichting Hulp aan Papua’s in Nood te Ede. Wij hebben de in dit jaarverslag opgenomen jaarrekening 2012 van Stichting Hulp aan Papua’s in Nood te Ede gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de staat van baten en lasten over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van het bestuur Het bestuur van de stichting is verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen van het jaarverslag, beide in overeenstemming met de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, in het bijzonder Richtlijn 650 “Fondsenwervende instellingen”. Het bestuur is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten. Verantwoordelijkheid van de accountant Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse controlestandaarden. Dit vereist dat wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van materieel belang bevat. Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het inschatten van de risico's dat de jaarrekening een afwijking van materieel belang bevat als gevolg van fraude of fouten. Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de stichting. Een controle omvat tevens het evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële verslaggeving en van de redelijkheid van de door het bestuur van de stichting gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

Dubois & Co. Registeraccountants is een maatschap van praktijkvennootschappen. Op alle opdrachten die aan ons kantoor worden verstrekt zijn onze algemene voorwaarden van toepassing. Deze voorwaarden, waarvan de tekst is opgenomen op de website www.dubois.nl, bevatten een aansprakelijkheidsbeperking.

Oordeel betreffende de jaarrekening Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte en samenstelling van het vermogen van Stichting Hulp aan Papua’s in Nood te Ede per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving, in het bijzonder Richtlijn 650 “Fondsenwervende instellingen”. Amsterdam, 30 juli 2013 Dubois & Co. Registeraccountants Origineel getekend door: G. Visser

2