Merwe-Vierhavens: van Woestijn naar Goudmijn

Jan Rotmans – Erasmus Universiteit RotterdamProvada, 07 juni 2011

woeste, sprankelende toekomstvisie voor Merwe-Vierhavens

hoogwaardige woonmilieus en innovatieve bedrijvigheid vanuit duurzaamheids kader

in Vierhavens: clean tech deltaduurzame energie, afval, materialen, water, mobiliteit

in Merwehaven: duurzame woonmilieus5-10.000 mensen, communities, drijvende woonwijken

Merwehaven / Vierhavens

DNA Merwehaven / Vierhavens

genotype = water, internationale handel, stukgoed, vitaminen

fenotype = stoer, ruig, goed bereikbaar, vrij, uitzicht, iconen

transitie van mono-functioneel naar multi-functioneel gebied

functiemenging, wonen, werken én produceren, fijnmazig

productief gebied: energie, voedsel, schoon water

sluiten van kringlopen

Ingrediënten Visie

• nieuwe havelingen– kenniswerkers / doendenkers / vakmensen / goudzoekers

• waterstad– op en aan het water

• clean tech delta

– cluster van (middel)grote bedrijven en kennisinstellingen

• trade zone

– producten en kennis mede ontwikkeld door bedrijven uit BRICS-landen

• upcycling

– van oude zooi wat mooiers maken

20108 SCENARIO’S

LOYDPIER 2.0

STADS-OASE

VRIJ-STAAT

LITTLE CHINA

WO

RS

T C

AS

E

BE

ST

CA

SE

WO

RS

T C

AS

E

BE

ST

CA

SE

WO

RS

T C

AS

E

BE

ST

CA

SE

WO

RS

T C

AS

E

BE

ST

CA

SE

Twee toekomstbeelden

Vrijstaat

Stadsoase

Stadsoase Vrijstaat

Stadsoase Vrijstaat

idyllisch en harmonieus rauw en stoer

wonen,werken, recreëren in harmonie

eerst geld, dan gezelligheid

alles lijkt te kloppen schuurt en klopt niet helemaal

gezinnen en terugkeerders pioniers en goudzoekers

gebied als coöperatie gebied dat investeringen trekt

Vrijstaat

gebied dat investeringen aantrekt

“eerst geld, dan gezelligheid”

schuurt meer en klopt niet geheel

rauw en stoer

goudzoekers, pioniers

spontaan, schijnbaar ongeorganiseerd

Vrijstaat

vrijbuiters en pioniers ontwikkelen het gebied stapsgewijs

pioniers uit hele wereld trekken naar dit gebied

heel productief gebied, wordt veel hergebruikt

upcyclen van elektronisch afval wordt wereldwijd verhandeld

spannend en innovatief, veel hoogbouw

rommelig, spannend gebied, stoere sfeer 

BIOMASSA CENTRALE

STADSOASE

Stadsoase

gebied als cooperatie

alles lijkt te kloppen

waardengemeenschappen die met elkaar wonen, werken

gezinnen en mensen die eerder stad ontvlucht zijn

zijn mede-eigenaar van het gebied

samenredzaamheid

iedereen produceert; productie ingepast in het landschap

Stadsoase

decentrale energievoorziening

klimaateconomie rond schone energie, biomassa, restenergie

collectieve, productieve tuinen

binnenplaatseen die gezamenlijk zijn ingericht

zeer gemengd wonen / werken / produceren

leeflandschap, gebied in harmonie

Evolutie:van Vrijstaat naar Stadsoase

Evolutie• van Ruig naar Woest

– pioniers en goudzoekers ontwikkelen gebied op eigen kracht – vanuit vrije ruimte in ongedachte richtingen – gebied wordt ‘strange actractor’ en trekt andere pioniers aan

• van Woest naar Onweerstaanbaar

– meer richting geven en uiteenlopende activiteiten verbinden – investeren in omgevingskwaliteit en leefbaarheid– gezinnen en terugkeerders aantrekken– verschuiving van werken naar wonen en recreëren

Sturing: organisch ontwikkelen

ruimte bieden

– faciliteren en stimuleren van eigen initiatief– belemmeringen wegnemen, netwerken bevorderen – mentale ruimte, juridische ruimte, financiële ruimte

richting geven

– investeren in en realiseren van collectieve voorzieningen – afstemmen van ontwikkelingen in meer samenhang – herformulering van leidende principes voor gebied

Co-Creatie

ontwikkelen met marktpartijen

innovatieruimte [regelluwe zone]

binnen duurzaamheids kaders

stap voor stap gebied duurzaam ontwikkelen

- visie verder uitwerken in stedebouwkundige en sociale termen

- vertalen in gebiedsontwikkelingsplan

- draagvlak bij politiek en ambtenaren

- gebied stap voor stap ontwikkelen met marktpartijen

Volgende Stappen

Pioniers gevraagd!