20110316 almere
-
Upload
janrotmans -
Category
Documents
-
view
259 -
download
2
Transcript of 20110316 almere
Benchmark voor Duurzame Stedelijke Ontwikkeling
16 maart 2011
Opbouw
• introductie
• benchmark– methode – vergelijking steden en cases– conclusies
• Almere– uitdagingen– aanbevelingen
Introductie
• stad is niveau waar problemen samenkomen • luchtvervuiling, afval, energiegebruik,
sociale ongelijkheid, CO2 uitstoot
• stad is ook schaal van oplossing • concentratie mensen, bedrijvigheid, innovatie
• kweekvijver voor oplossingen: tastbaar en behapbaar
• uitdaging: transitie naar duurzame stad
Duurzame stedelijke ontwikkeling
Duurzame stedelijke ontwikkeling
queeste
wat bepaalt de ziel van een stad?
hoe kan ecologische ontwikkeling de economie versterken?
hoe kan energie-infrastructuur ruimtelijke kwaliteit vergroten?
weinig goede voorbeelden
geen receptuur
Transitie naar DSO
van… naar…
korte-termijn winst lange-termijn waarde
wat kost dat? wat levert dat op?
fragmentatie integratie
ingekaderd inspirerend
verbieden ruimte bieden
tekentafel samenleving
DOEPEL STRIJKERS – gebaseerd op Newmans Extended Metabolism Model
Duurzame stedelijke ontwikkeling
nieuw paradigma is nodig
Benchmark
Het onderzoek
• benchmark internationale vergelijking duurzame stedelijke ontwikkeling
• toegepast op 5 koploper-steden en Almere
• kwalitatief én kwantitatief, maar ook “hoe?”
• extra aandacht 4 thema’s door cases
Analyse bestaande studies
• vele ‘rankings’ duurzame steden
• welke steden scoren vaak hoog?
• nieuwe benchmark
– na analyse van indicatoren uit studies
– prominente rol governance
– focus op “planet”
People
Planet
Prosperity
Power
domeinen
People
Planet
Prosperity
Power
Human resources
Evolvement
Social quality
Mobility
Nature & biodiversity
Global impact
Economic vitality
Classical economy
Social equality
Perseverance
Integrated managementParticipation
Resources
voorraden
People
Planet
Prosperity
Power
Mean years of schooling
Avg # hrs of volunteering
% of population exposed to excess concentrations of PM10, NO2, SO2 or O3
# cars / capGreen public area (ha / cap )
CO2 emissions (tonnes / cap)
R&D expenditure in % of GDP
green investments (%)
Assessment of ambitions and strategies
Citizens participation in policy making
% sustainable procurement
voorbeeldenindicatoren
Steden & thema’s
• vijf vinger plan: dichte, leefbare en aantrekkelijke stad• bereikbaarheid: OV, fietsen, lopen• duurzaamheid gekoppeld aan ambities leefkwaliteit• 30% reductie in per capita CO2 emissies dankzij
stadsverwarming, schonere WKK en duurzame energie• lange traditie participatie, plus actieve burgers• flexibiliteit als motor voor levendigheid
Kopenhagen
Freiburg• in Freiburg scoren power and people opvallend hoog
vanwege de succesvolle community-driven planning. • forum Vauban zorgt voor eigenaarschap en inzet van
kennis en kunde. • holistische benadering vanuit menselijk perspectief is
succes: duurzaam én hoge levenskwaliteit.• autoloze buurt: speelplek en veiligheid ipv auto voor de
deur.• focus op duurzame ontwikkeling heeft invloed op de
identiteit van Freiburg en maakt het een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven en nieuwe bewoners.
Portland• sinds de jaren zeventig is Portland koploper, eerst op het
gebied van milieu en later global warming. • prioriteit is vertaald in leidende principes (eg. Urban Green
Boundary) en concrete actie• zeer succesvol beleid maar maar door Amerikaans
consumptiepatroon grote voetafdruk.• resultaat: schone, fijne stad met relatief lage impact, sterke
identiteit.• clean Energy Works Portland project geeft invulling aan
ambities people, prosperity én planet.
Andere steden en thema’s
• New Towns– Canberra: expats, “lokaal duurzaam”– Tampines: top-down, hoogbouw met groen, decentraal
• Thema’s– mobiliteit (Curitiba): scherpe keuzes, “afvalkaartje”– Productief landschap (Detroit): potentie gebruiken, slim
samen – energie (San Fransisco): steun referendum, slim
financieren – water (Chicago):
Comparing Cities
Conclusies benchmark
Kritische succesfactoren
1. holistische benadering vanuit mensen
2. inspirerend en vasthoudend leiderschap
3. duurzaamheids spelregels die richting en ruimte geven
4. slim mobiliseren van menselijk kapitaal
5. radicale benadering voor bevorderen systeeminnovaties
Holistische Aanpak
– perspectief van bewoners ís holistisch
– voorkom optimalisatie per discipline, zie stad als systeem
– koppeling aan kwaliteit van leven en leefomgeving
– versterking identiteit stad
Inspirerend Leiderschap
– rechte rug en enthousiasme nodig tegen bestaande orde
– formeel (Curitiba) of informeel (Freiburg) leiderschap
– nieuwe synergie zoeken (Detroit, Portland)
– zien is geloven (eg. Curitiba)
– korte-termijn acties samen met lange-termijn visie
Leidende Principes
– top down én bottom-up
– lange termijn commitment
– ruimte voor innovatie
– co-productie en co-creatie
– faciliterende overheid
Slim mobiliseren menselijk kapitaal
– wat levert het op? En voor wie?
– nieuwe samenwerkingsvormen (Portland)
– afval voor voedsel of diensten (Tampines, Curitiba)
– Sol Criado (Curitaba)
– GRPC (Detroit): fysiek (land) én sociaal (mensen) kapitaal
Radicale Keuzes
– “goede” ontwikkeling ipv “minder slechte”
– ruimte voor koplopers (Kopenhagen, Freiburg)
– doorbreken ingesleten patronen en belangen
Almere
Almere
• nieuwste stad van Nederland
• suburbaan
• toekomst: Almere principles, Schaalsprong
• voorbeeld voor gebiedsontwikkeling en (collectief) particulier opdrachtgeverschap
Uitdagingen Almere
• werkgelegenheid en innovatie
• eenzijdige bevolkingssamenstelling
• mobiliteit
• beheer groen/blauw
• realiseren ambities [willen / kunnen]
Kansen voor Almere
werkgelegenheid
– holistische benadering voor aantrekkelijk vestigingsklimaat (Freiburg, Copenhagen, Portland)
– onderbenut arbeidspotentieel aanspreken (Detroit, Portland)
– koploperbedrijven betrekken bij toekomst Almere (Portland)
Kansen voor Almere
sociale mix
– duurzame en/of autoluwe buurten trekken andere
bewoners (Freiburg, Kopenhagen)
Kansen voor Almere
duurzame energie
- richt lokale, duurzame energiecoöperatie op
- maak stakeholders aandeelhouder van coöperatie
- betrek andere sectoren erbij
Kansen voor Almere
duurzame mobiliteit
- geef prioriteit aan OV
- push én pull
- stimuleer mobiliteitsdiensten
- optimaliseer regionale schaal (Curitiba)
- verdichting bij (OV)-knooppunten (Kopenhagen)
-
-
Kansen voor Almere
beheer groen/blauw
– productief maken landschap (Detroit)
– collectief beheer
– lokaal Duurzaam Oppervlakte Ontwikkelingsbedrijf
• stadslandbouw, waterzuivering, groenbeheer en lokale productie van duurzame energie
Tot Slot
• opzetten van nieuwe coalities
• slapend kapitaal in kaart brengen en activeren
• stap maken van willen naar doen
• Almere principes vertalen in actie
Stichting Urgenda
Almere Principes
1. koester diversiteit
2. verbind plaats en context
3. combineer stad en natuur
4. anticipeer op verandering
5. blijf innoveren
6. ontwerp gezonde systemen
7. mensen maken de stad
Stichting Urgenda
Almere Principes
stimulerend
inspirerend
wenkend
leidraad
past in historie
Stichting Urgenda
Almere Principeskanttekeningen
abstract
niet begrenzend
niet specifiek voor Almere
fysiek/ruimtelijk eerder dan sociaal-economisch
Stichting Urgenda
Duurzaamheids Spelregels Stadshavens
top 12
1. energieneutraal bouwen
2. klimaatbestendig bouwen
3. ontwikkelen op water
4. hergebruik bestaand materiaal/ producten
5. zo weinig mogelijk vervuiling genereren
6. groen is drager van ontwikkeling
Stichting Urgenda
Duurzaamheids Spelregels Stadshavens
top 12
7. diversiteit als uitgangspunt
8. menselijke maat als uitgangspunt
9. vanuit cultuurhistorisch perspectief
10. duurzame exploitatie en beheer van vastgoed
11. wijk/buurt economie is belangrijke pijler
12. kennis over duurzaamheid economische motor
Stichting Urgenda
Toevoeging aan Almere Principes
8. verbindend leiderschap
9. organisch ontwikkelen
10. mobiliseren van menselijk kapitaal
11. radicale aanpak
12. waarden creëren (niet-economische)
doorvertaling naar verschillende schaalniveaus
Discussie
Lessen en kansen voor DGO in Nederland en Almere 2.0