20 april 2010

MEP Zandwinning RWS LaMER

overzicht resultaten

Stichting LaMER

MEP Zandwinning RWS LaMER2 20 april 2010Rijkswaterstaat

Inleiding

• Aanleiding– Besluit voor noodzaak locatie specifieke afweging door middel van

m.e.r. procedure en MER

• Uitwerking– RWS MER 2007

– Parallel MER RWS LaMER • MER Zandwinning suppletiezand 2008-2012• MER Ophoogzand 2008-2017

– Een gezamenlijk MEP

MEP Zandwinning RWS LaMER3 20 april 2010Rijkswaterstaat

Organsiatieschema

Kustlijnzorg

NGO's WD DNZ LaMER Bevoegd GezagIVW

planning, beleid uitvoering DNZ

Eco-KLZ ConditioneringWD DNZ

Deltares Nb-wet F&F-wet OG-wetKLZ

MER MERDNZ + WD LaMER

MLTP MEPConsortium DNH->DNZ

MEP Zandwinning RWS LaMER4 20 april 2010Rijkswaterstaat

Effectketen

MEP Zandwinning RWS LaMER5 20 april 2010Rijkswaterstaat

Effecten op slib volgens MER

•Pluim Bodem t 1/2

MEP Zandwinning RWS LaMER6 20 april 2010Rijkswaterstaat

Effecten op algen

• Grote impact door MV2

• Suppletiezandwinning – 1-3% minder

algen– Verschuiving

piek• MV2 veel• RWS niet bij

N2000 gebieden

MEP Zandwinning RWS LaMER7 20 april 2010Rijkswaterstaat

Programma 2008-2013

• Op basis van gewenste monitoring, leemten in kennis, inspraak

• Onderwerpen:

– Slib en modellering– Impact van slib en algen op Benthos – Rekolonisatie– Schelpenbanken– Onderwatergeluid– Verstoring

MEP Zandwinning RWS LaMER8 20 april 2010Rijkswaterstaat

Slibonderzoek

• Pluim: – weinig oppervlakte – snel weg

• Bodem t ½

– Medusa metingen– Lage concentraties– Proxy?

MEP Zandwinning RWS LaMER9 20 april 2010Rijkswaterstaat

Benthos 1, voedselwebrelatie: de basis

• Wat reguleert groei en wat is de impact van slib en algen?– Modelorganisme: Ensis– Lange termijn deployment

• (a)biotiek• Individuele activiteit (klepstandmonitor)

– Groei per maand• Somatisch• Gonaden• Opslag

– Theoretische interpretatie: DEB Ensis

MEP Zandwinning RWS LaMER10 20 april 2010Rijkswaterstaat

Resultaten Klepstandmonitor

•

MEP Zandwinning RWS LaMER11 20 april 2010Rijkswaterstaat

Benthos 2: bestandsopnames Zeeuwse Banken (en rekolonisatie)

• Witte vlek• Gemeenschap ergens tussen die van de Vlaamse banken en Voordelta• Enigszins arm• Geen speciale soorten

Zeeuwse Banken Voordelta

Freq%Nephtys cirrosa (82.1)Spiophanes bombyx (57.7)Magelona papill icornis (42.3)

Scoloplos armiger (39.7)

Echinocardium cordatum (37.2)Urothoe poseidonis (28.2)

Scolelepis bonnieri (26.9)Urothoe brevicornis (19.2)Lanice conchilega (19.2)Nephtys hombergii (17.9)Ensis directus (17.9)

Gastrosaccus spinifer (17.9)Travisia forbesii (16.7)Nereis longissima (16.7)

Genus FrequentieNephtys 100%Urothoe 47%Spiophanes 38%Bathyporeia 21%Scolelepsis 17%Ophelia 13%Scoloplos 11%Gastrosaccus 7%Thia 3%

MEP Zandwinning RWS LaMER12 20 april 2010Rijkswaterstaat

Benthos 3: schelpenbanken

• Voorkom dat tijdens zandwinning schelpenbanken worden opgezogen– Meten

• Klassiek: LNV survey– Quickscanmethodes

• Camera• sidescansonar

– Bestandsanalyses• Wat zit waar en waarom• Nut extra meten?• Lokale waardes

– Evaluatie• Kosten• Opbrengst• bedrijfskundig

MEP Zandwinning RWS LaMER13 20 april 2010Rijkswaterstaat

Benthos 3: Schelpenbanken en Quickscanmethodes

• Camera– Aantallen– Kwetsbaar in uitvoering– IJken

• Medusa– Kwalitatief– IJken

• Sidescan sonar– In prep

• Schaafopnames– Kwanitatief– Op soort– Lange reeks data

MEP Zandwinning RWS LaMER14 20 april 2010Rijkswaterstaat

Zwarte Zee-eenden

• Verstoring Zwarte Zee-eenden– Hypothese: ZZEs hebben

voldoende voedsel want alle schelpen zijn voedsel

• Benthos onder ZZEs:

– niet eenduidig– diepte?

• Statistische analyses: gaat het om Ensis, Spisula of om schelpen?

• Evaluatie

MEP Zandwinning RWS LaMER15 20 april 2010Rijkswaterstaat

Bovenwaterverstoring Zeehond

• Effect op Haul-out?

MEP Zandwinning RWS LaMER16 20 april 2010Rijkswaterstaat

Onderwatergeluid

• Effectbeschrijving OWG en BWV– Direct effect

• Startle — avoidance — TTS — physical damage• Verlies aan habitat

– Lange termijn effect• Verstoring irt andere verstoringen• Populatie dynamica (grootte en samenstelling populatie)

• Opzet proef:– Directe maat verstoring:

• Haalbaarheidstudie proefopzet• Partners?

– Meten in het veld?

MEP Zandwinning RWS LaMER17 20 april 2010Rijkswaterstaat

Waar we elkaar versterken

• Samen van Duinen tot voor de -20 m lijn• Processen

– MLTP: • Rekolonisatie: processen• Hogere voedselweb

– MEP ZW• Rekolonisatie: processen• Lagere voedselweb

• Meetmethodes– Quickscan methodes

• Ontsluiting en matches langjarige tijdsreeksen– LNV Schelpdier survey <-> Aanspoelsel studie

• OWG: het hele traject

WD Eco KLZ: eerste platform waar alles samenkomt

MEP Zandwinning RWS LaMER18 20 april 2010Rijkswaterstaat

De toekomst

• Tussentijdse terugmelding in aantocht

• Nadenken over vervolg 2013 – Organisatievormen & lange termijn visie (> 10-20 jaar)– Mogelijke vormen

• Paraplu met onafhankelijke programmas• Bundeling van samenhangende initiatiefnemers• Programma Kust & Zee met inhoudelijke thema’s