Krachtige leeromgeving

Vragen stellen

OverzichtAanbiedende werkvormen

• Kennisvragen• Denkvragen• Voorbereiden van vragen

Vragen stellen

Gespreksvormen

Samenwerkingsvormen

Individualiserende werkvormen

Spelvormen

Werkvormen in functie van lesbegin en leseinde

Vragen stellenSo

orte

n vr

agen • 60%

reproductievragen

• 20% denkvragen

• 20% vragen i.v.m. de organisatie van de cursus

Jong

e le

erkr

acht

en • Jonge leerkrachten stellen meer feitvragen

• Oudere leerkrachten meer denkvragen

• Conclusie: Vragen stellen moet je leren

Vragen stellen

Kennisvragen Denkvragen

Vragen stellen

Kennisvragen

Letterlijke reproductie Procedure

• Hoe heet de eerste Koning van België?• Op welke datum valt Kerstmis?• Hoeveel is de vierkantswortel van 25?

• Hoe voeren we een goede koprol uit?• Hoe zorg je ervoor dat de nummering

in “word” automatisch verloopt?• Hoe zoeken we op in een

woordenboek?

Vragen stellen

Denkvragen

Begripsvragen Toepassingsvragen Analysevragen

• Geef het verband tussen een koprol en zweefrol?

• Wat is het belangrijkste in deze tekst?

• Hoe komt het dat jullie niet goed kunnen samenwerken?

• Wat wil de schrijver van de tekst aanklagen?

• Hoe spiegel je deze vlakke figuur om zijn as?

• Binnen welke kunststroming kunnen we dit schilderij plaatsen?

Vragen stellen

Denkvragen

Synthesevragen Evaluatievragen

• Hoe zouden rokers reageren als roken van sigaretten voor de schoolpoort verboden werd?

• Wat merk je telkens op als we deze woorden rubriceren volgens uitgang?

• Welke oplossing van het vraagstuk zou jij kiezen? En waarom?

• Wat vind je persoonlijk van het kleurgebruik in dit schilderij? (na analyse van het schilderij)

Voorbereiden van vragenVermijd onduidelijke of complexe vragen• Meerdere vragen tegelijk• Vage vraag• Moeilijk geformuleerd• Verwarrend: let op met wanneer, waar, hoe of

waarom

Vermijd suggestieve vragen• Voorzeggen• Ja/neen vragen• Invul- of aanvulvragen• Tweekeuzevragen

VoorbeeldenHoe, waar en wanneer gebruiken we de subjectief in het frans?

Welke lidwoorden zijn geen onbepaalde lidwoorden?

Waar ligt Vlaanderen?” Verwacht je het antwoord: In Europa, in West-Europa, in België, ten noorden van Wallonië of ten zuiden van Nederland?

Wie, zijn naam begint met een C, herontdekte de Nieuwe Wereld?

Staat de teller bovenaan de noemer?”

De thermometer meet in graden…?

Is de tijger of de neusbeer een bedreigde diersoort?

Meerdere vragen tegelijk Onduidelijk

Complexe vraag

Niet specifiek genoeg verwarrend

Voorzeggen Suggestief

Ja/neen vraag Suggestief

Invul-/aanvulvraag Suggestief

Tweekeuzevraag Suggestief

Vragen stellenStel relevante vragen• Aansluiten bij beginsituatie• Didactische materiaal/gezond verstand

Taal en vragen stellen• Gebruik het juiste vragend voornaamwoord• Zorg dat het vragend voornaamwoord voorop

staat• Gebruik de juiste vakterminologie• Vermijd vragen met een dubbele ontkenning• Wissel af in je vraagstelling

VoorbeeldenN

IET • Voor wat, tot wat, aan

wat, met wat,… • Al die data, wat

duiden die aan?• Welk land ligt naast

België?• Wie is er tegen het

niet afschaffen van de doodstraf?

WEL

• Waarvoor, waartoe, waaraan, waarmee,…

• Wat duiden die data aan?

• Welk land grenst in het oosten aan België?

• Wie is er tegen het behoud van de doodstraf?

Krachtige leeromgeving

Gespreksvormen

OverzichtAanbiedende werkvormen

Vragen stellen

• Onderwijsleergesprek• Leergesprek• Kringgesprek• Groepsdiscussie

Gespreksvormen

Samenwerkingsvormen

Individualiserende werkvormen

Spelvormen

Werkvormen in functie van lesbegin en leseinde

OnderwijsleergesprekOmschrijving • Sterk geleid en gestructureerd gesprek• Stellen van gerichte vragen• Stapsgewijs tot inzichten komen

Vraag stellen Wachten Leerling

aanduiden

LuisterenFeedback geven

1 2 3

45

Onderwijsleergesprek

2

Vraag stellen

1• Stel één vraag slechts één maal

• Zet je vraagwoord vooraan

• Nieuwe leerstof zorg voor materiaal

waaruit leerlingen vragen kunnen afleiden

Onderwijsleergesprek

5

Wachten

2• Drie-vijf seconden wachten

• Geef geen bijkomende opmerkingen

• Leerling pas aanduiden na het stellen van de vraag

• Activeer passieve leerlingen

Leerling aanduiden

3

Onderwijsleergesprek

Feedback geven

5 • Antwoord niet herhalen

• Fout antwoord toespitsen

• Juist antwoord belonen, ruimer kaderen

Luisteren

4• Leerling laten uitspreken, niet onderbreken

Leergesprek

Opdracht ObserverenBespreking verkeerde methode

Bespreking methodeHerhalenToepassen

1 2 3

46

Omschrijving • Oplossingen van een vooraf gegeven opdracht worden

klassikaal voorgesteld/beoordeeld.• ~evaluatiegesprek

5

Kringgesprek

Omschrijving• Nastreven van dynamisch-affectieve doelen• Gedachtenwisseling tussen leerlingen• Leraar eerder op achtergrond

Groepsdiscussie

Probleemstelling

Afbakenen probleem

Ontleding probleem

Oplossingen

Bespreken voorstellen

1 2 3

46 5

Omschrijving• Nastreven van cognitieve/psychomotorische doelen• Uitwisseling van gedachten en feiten

•

Groepsdiscussie variantenDiscussie in groepen via flappen• Groepen ± 5 leerlingen• Discussie over stelling/probleem• Resultaat noteren op flappen• Klassikale bespreking eindresultaat

Carrouseldiscussie• Beoordelen stellingen als voorbereiding op mondelinge

discussie• Optie 1: Leerlingen verplaatsen zich• Optie 2: Stellingen verplaatsen zich

Stellingenspel• Partij kiezen: voor-neutraal-tegen• Discussiëren