2 Nationaal Archief Metadata Platform Mrt 2007
-
Upload
platform-meta-informatie -
Category
Documents
-
view
3.650 -
download
0
description
Transcript of 2 Nationaal Archief Metadata Platform Mrt 2007
ISO 23081, een nieuwe ISO 23081, een nieuwe standaard voor standaard voor
recordkeeping metadatarecordkeeping metadata
Hans HofmanHans Hofman
Utrecht, 1 maart 2007Utrecht, 1 maart 2007
Platform Overheid Meta-informatiePlatform Overheid Meta-informatie
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Informatie / documentenInformatie / documenten
Dublin CoreOntologieën
ZoekenZoeken VindenVinden
BegrijpenBegrijpen GebruikenGebruiken
In stand houdenIn stand houden BeherenBeheren
Context informatie
Records management
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Metadata ?Metadata ?
““Metadata is key to ensuring that resources will Metadata is key to ensuring that resources will survive and continue to be accessible into the survive and continue to be accessible into the future.” future.” (NISO, ‘Understanding metadata’, 2004)(NISO, ‘Understanding metadata’, 2004)
““A world of exhaustive, reliable metadata would A world of exhaustive, reliable metadata would be a utopia. It's also a pipe-dream, founded on be a utopia. It's also a pipe-dream, founded on self-delusion, nerd hubris and hysterically self-delusion, nerd hubris and hysterically inflated market opportunities.” inflated market opportunities.” (Uit: Cory Doctorow ‘Metacrap’, 2001)(Uit: Cory Doctorow ‘Metacrap’, 2001)
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Advies Overheid.nl websiteAdvies Overheid.nl website
MetadataMetadata informatie die informatiebronnen beschrijft, informatie die informatiebronnen beschrijft,
toelicht, lokaliseert of op andere manier toelicht, lokaliseert of op andere manier ‘eenvoudiger’‘eenvoudiger’ vindbaar, bruikbaar of vindbaar, bruikbaar of beheerbaar maaktbeheerbaar maakt
Voor verschillende doelgroepenVoor verschillende doelgroepen Voor verschillende doelenVoor verschillende doelen
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
OverzichtOverzicht
De standaard ISO 23081De standaard ISO 23081 Andere relevante initiatieven op terrein Andere relevante initiatieven op terrein
van metadatavan metadata Enkele aandachtspuntenEnkele aandachtspunten SamenvattingSamenvatting
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
ISO RM Metadata Standard ISO RM Metadata Standard ISO 23081ISO 23081
Uitbreiding van ISO 15489 records Uitbreiding van ISO 15489 records management standaardmanagement standaard
Scope: beschrijven wat metadata zijn vanuit Scope: beschrijven wat metadata zijn vanuit records management en archief perspectief records management en archief perspectief en welke principes er aan ten grondslag en welke principes er aan ten grondslag liggenliggen
Niet het ontwikkelen van een nieuwe Niet het ontwikkelen van een nieuwe metadata set, maar uitleggen nut en doel metadata set, maar uitleggen nut en doel metadata en hoe je een set maaktmetadata en hoe je een set maakt
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
ISO 23081: Metadata voor recordsISO 23081: Metadata voor records
Deel 1 Principes Deel 1 Principes Technische Specificatie gepubliceerd mei 2004Technische Specificatie gepubliceerd mei 2004 Nu goedgekeurd als ISO standaard; gepubliceerd januari 2006Nu goedgekeurd als ISO standaard; gepubliceerd januari 2006
Deel 2 Concepten en ImplementatieDeel 2 Concepten en Implementatie Publicatie verwacht: voorjaar 2007Publicatie verwacht: voorjaar 2007
Deel 3 Evaluatie instrumentDeel 3 Evaluatie instrument Publicatie waarschijnlijk eind 2008?Publicatie waarschijnlijk eind 2008?
Deel 4 Checklist en voorbeeldenDeel 4 Checklist en voorbeelden
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
ISO 23081 deel 1ISO 23081 deel 1
Doelstellingen en definitie van RM Doelstellingen en definitie van RM metadata metadata
Rollen en verantwoordelijkhedenRollen en verantwoordelijkheden Relatie met andere metadata domeinenRelatie met andere metadata domeinen Beheer van metadataBeheer van metadata Typen metadata vereist in Typen metadata vereist in
overeenstemming met ISO 15489overeenstemming met ISO 15489
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
RM metadata: DefinitieRM metadata: Definitie
““In het kader van RM zijn metadata gegevens In het kader van RM zijn metadata gegevens die de context, inhoud en structuur van die de context, inhoud en structuur van archiefbescheiden en het management ervan in archiefbescheiden en het management ervan in de loop der tijd (beheer) de loop der tijd (beheer) (ISO 15489-1, sectie (ISO 15489-1, sectie 3.12) 3.12) beschrijven. beschrijven.
Als zodanig zijn metadata gestructureerde en Als zodanig zijn metadata gestructureerde en semi-gestructureerde gegevens die de creatie, semi-gestructureerde gegevens die de creatie, registratie, classificatie, toegang, bewaring en registratie, classificatie, toegang, bewaring en verwijdering van archiefbescheiden door de tijd verwijdering van archiefbescheiden door de tijd heen en binnen en buiten domeinen mogelijk heen en binnen en buiten domeinen mogelijk maken.”maken.”
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
RM metadata: doelstellingenRM metadata: doelstellingen
Waarborgen archiefbescheiden als bewijs en zorgen Waarborgen archiefbescheiden als bewijs en zorgen ervoor dat ze toegankelijk en bruikbaar blijven ervoor dat ze toegankelijk en bruikbaar blijven
Leggen de logische relaties tussen de Leggen de logische relaties tussen de archiefbescheiden en de ontstaanscontext vast.archiefbescheiden en de ontstaanscontext vast.
Dragen ertoe bij dat archiefbescheiden geïnterpreteerd Dragen ertoe bij dat archiefbescheiden geïnterpreteerd kunnen wordenkunnen worden
Dragen ertoe bij dat authenticiteit, betrouwbaarheid Dragen ertoe bij dat authenticiteit, betrouwbaarheid en integriteit van archiefbescheiden wordt en integriteit van archiefbescheiden wordt gegarandeerdgegarandeerd
Dragen bij aan interoperabiliteit Dragen bij aan interoperabiliteit
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Eisen voor records NEN-ISO 15489Eisen voor records NEN-ISO 15489
AuthenticiteitAuthenticiteit vastleggen van herkomstvastleggen van herkomst vastleggen van essentiële kenmerkenvastleggen van essentiële kenmerken documenteren van processendocumenteren van processen
BetrouwbaarheidBetrouwbaarheid vastleggen van ontstaanscontextvastleggen van ontstaanscontext
IntegriteitIntegriteit documenteren van processen (en uitkomsten)documenteren van processen (en uitkomsten) checksum, anderschecksum, anders
BruikbaarheidBruikbaarheid vastleggen van ontstaanscontextvastleggen van ontstaanscontext technische metadatatechnische metadata
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Management van metadataManagement van metadata ProcessenProcessen
beheerbeheer Structuren: schema’s, gecontroleerde Structuren: schema’s, gecontroleerde
woordenlijsten, thesauriwoordenlijsten, thesauri gecontroleerde invoergecontroleerde invoer
Documentatie en definitiesDocumentatie en definities SystemenSystemen
opslag, beheer en presentatieopslag, beheer en presentatie RegistersRegisters
wegwijzerswegwijzers metadata over metadatametadata over metadata
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Typen van metadataTypen van metadata
over het archiefstuk zelfover het archiefstuk zelf over bedrijfsprocedures, -beleid en over bedrijfsprocedures, -beleid en
mandaatmandaat over actorenover actoren over bedrijfsactiviteiten of -processenover bedrijfsactiviteiten of -processen over records management processenover records management processen
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Bedrijfs-activiteiten
RecordsManagementactiviteiten
Mensen(Actoren)
Records
Geïntegreerd in
Creëren
Gebruikt door
voeren uitIs
gedocumenteerdin
Voeren uit
Documenteer,Beheer,Stel beschikbaar
Regelen
Definieert bevoegdheden
van
Verantwoorden uitvoering van
Mandaat
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
relatie
gebruik
activiteitenplanbeheer-activiteiten historie
beschrijving
identiteit
Voor elke entiteit
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
toekomstig (her)gebruik
onderzoekers
derden: burger, bedrijfsleven,journalisten, auditors, rekenkamer
publicatie (bijv. internet),openbaarheid
andere organisaties
samenwerking
organisatie
tijddimensieorganisatie-overstijgend
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
ISO 23081-2, ISO 23081-2, Concepten & ImplementatieConcepten & Implementatie
Het bedrijfsperspectief (onderbouwing)Het bedrijfsperspectief (onderbouwing) Beleidsaspecten en verantwoordelijkhedenBeleidsaspecten en verantwoordelijkheden Ontwerpregels voor metadata schema’sOntwerpregels voor metadata schema’s Concepten als aggregatie en schaalbaarheidConcepten als aggregatie en schaalbaarheid Metadata model en generieke metadata Metadata model en generieke metadata
elementenelementen Ontwerp en structurering van een metadata Ontwerp en structurering van een metadata
schemaschema Implementeren van een metadata schemaImplementeren van een metadata schema Bijlage: voorbeeld van een schemaBijlage: voorbeeld van een schema
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
OntwerpregelsOntwerpregels
EntiteitenEntiteiten Aggregatie (niveau’s) - schaalbaarheidAggregatie (niveau’s) - schaalbaarheid OverervingOvererving Modulariteit/ uitbreidbaarheidModulariteit/ uitbreidbaarheid Interoperabiliteit van metadata setsInteroperabiliteit van metadata sets
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
23081 Part 3, evaluatie 23081 Part 3, evaluatie instrumentinstrument
Draagt bij tot beter begrip van deel 1en tot Draagt bij tot beter begrip van deel 1en tot identificeren van risico’sidentificeren van risico’s
Te gebruiken voorTe gebruiken voor zelf ontwikkelde metadata schema’szelf ontwikkelde metadata schema’s evaluatie van bestaande systemenevaluatie van bestaande systemen producten van leveranciers producten van leveranciers
Proef: evalueren van enkele schema’s Proef: evalueren van enkele schema’s In samenwerking met InterPares projectIn samenwerking met InterPares project
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
InterPARES 2 Description InterPARES 2 Description Cross Domain GroupCross Domain Group
Beschrijving van metadata sets/schema’sBeschrijving van metadata sets/schema’s In hoeverre ondersteunen ze de ISO In hoeverre ondersteunen ze de ISO
23081standaard: 23081standaard: wat zijn sterke en zwakke kanten?wat zijn sterke en zwakke kanten?
Analyse op basis van Analyse op basis van criteria vanuit InterPARES ISO 23081 – 1
Metadata schema register: MADRAS http://www.gseis.ucla.edu/us-interpares/madras/
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archiefhttp://www.mapageweb.umontreal.ca/turner/meta/english/metamap.html
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Andere verwante projectenAndere verwante projecten
Clever Recordkeeping Metadata Project in Clever Recordkeeping Metadata Project in Australia (NAA, SRANSW, ASA, Monash, Australia (NAA, SRANSW, ASA, Monash, samen met (UCLA)samen met (UCLA)
San Diego Supercomputer Center meta tool San Diego Supercomputer Center meta tool initiatieveninitiatieven
TC10 (ISO 82045 metadata for technical TC10 (ISO 82045 metadata for technical documentation), TC171 (scanned images, documentation), TC171 (scanned images, document management), e-commerce (e.g. document management), e-commerce (e.g. OASIS)OASIS)
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
CRKM Metadata Broker v-nCRKM Metadata Broker v-n
Records Management Application
Archival Management Application
Learning Object Portal
Other Portals
Web Management
Systems
Archival Gateway
Email and Desktop
Applications
Metadata Broker
Business Information
Systems
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Translation service
CRKM Metadata BrokerCRKM Metadata Broker
RegistryAuthoritative information on metadata
schemas, metadata elements and crosswalks in human readable and
machine processable forms
Target metadata
Request for Schema
Schema information
Registration
Source metadata
Validation service
RepositoryMachine processable
representations of metadata schemas and crosswalks
Registry services
Crosswalk compilation service
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Metadata broker als web services Metadata broker als web services clustercluster
Translation Service
Web Service Layer
Metadata Registry
Web Service Layer
Request to translate
from source to target
Source –Target Crosswalk Service
Web Service Layer
Metadata Broker Client
Request the source – target crosswalk
Source instance
Target instance
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
AandachtspuntenAandachtspunten
Noodzaak tot uitwisselingNoodzaak tot uitwisseling semantiek, structuursemantiek, structuur
Voorkomen van dubbel werkVoorkomen van dubbel werk gebruik maken van bestaande gegevensgebruik maken van bestaande gegevens automatiseringautomatisering
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
Ontwikkelingen in NederlandOntwikkelingen in Nederland WebmetadataWebmetadata NORA versie 1NORA versie 1 Interlab: metadata model (relatie naar Interlab: metadata model (relatie naar
Kernmodel 1 of 2?)Kernmodel 1 of 2?) RMA’s, DMSsenRMA’s, DMSsen VNG: zaakVNG: zaak Remano-model – NEN 2082Remano-model – NEN 2082 Regeling art. 12 (Geordende en toegankelijke Regeling art. 12 (Geordende en toegankelijke
staat): nieuwe conceptversiestaat): nieuwe conceptversie ………………………………
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
SamenvattingSamenvatting
Integratie van verschillende perspectieven in e-Integratie van verschillende perspectieven in e-overheid (o.a. publicatie, records management overheid (o.a. publicatie, records management en archiefdiensten) en archiefdiensten)
Noodzaak om samen te werken vanwege Noodzaak om samen te werken vanwege complexiteit, complexiteit, om begrip te kweken om begrip te kweken interoperabiliteit te bevorderen, en interoperabiliteit te bevorderen, en om ondersteuning te krijgenom ondersteuning te krijgen
Vertaling van theoretische principes naar Vertaling van theoretische principes naar praktische instrumentenpraktische instrumenten
Hans Hofman, Nationaal ArchiefHans Hofman, Nationaal Archief
WebsitesWebsites
Clever Metadata projectClever Metadata project http://www.sims.monash.edu.au/research/rcrg/researchttp://www.sims.monash.edu.au/research/rcrg/researc
h/crm/h/crm/
MetamapMetamap http://www.mapageweb.umontreal.ca/turner/meta/enghttp://www.mapageweb.umontreal.ca/turner/meta/eng
lish/index.htmllish/index.html
Interpares 2 projectInterpares 2 project www.interpares.orgwww.interpares.org http://www.gseis.ucla.edu/us-interpares/madrashttp://www.gseis.ucla.edu/us-interpares/madras