1.Krisroels_Velt [Compatibiliteitsmodus]VOEDSELVERSPILLING FENOMEEN, IMPACT EN BELEID
2
Inhoud
• Keten en consument in kaart gebracht
• Oorzaken
• Impact
• Keten en consument in kaart gebracht
• Oorzaken
• Impact
menselijke consumptie beschikbare
tot en met consumptie, plaatsvindt.”
Wat is voedselverlies en -verspilling?
5
Conceptueel kader
Duurzame energie
• Keten en consument in kaart gebracht
• Oorzaken
• Impact
• Moeilijk te meten en weinig cijfers
• Maar… al het onderzoek wijst uit dat er een groot probleem is !
Rapport FAO (2011)
1/3de van mondiale productie
• Relatief gezien evenveel verlies in rijke als in armere regio’s
• Verschil: in arme landen >40% tijdens oogst en bewaring, in rijke landen >40% op einde van de keten + tijdens consumptie (verspilling)
9
Onderzoek Europese Commissie (2010)
• Verdeling per ketenschakel
• Voedingsindustrie: 39 %
• Huishoudens: 43 %
• Bij BAU: 126 miljoen ton tegen 2020 Bron: Monier et al., 2010
10
Keten en consument in kaart gebracht: Vlaanderen
De totale stroom voedselverlies en nevenstromen in de keten in Vlaanderen wordt geschat op 1.936.000 tot 2.290.000 ton of 314 tot 372 kilogram per capita.
11
Primaire sector: 425.000 - 700.000 ton relatief gezien normaal tot laag
in bepaalde sectoren nog mogelijkheid tot terugdringen verliezen
breder plaatje bekijken: complexe verwevenheid en recyclage van biomassastromen
Voedingsindustrie: 1.073.000 ton belangrijke sector in Vlaanderen met hoge productie
grote hoeveelheid nevenstromen (+hergebruik)
Distributie: 116.000 ton • laag %, ook in ketenperspectief
• wel belang impact op voor- en naketen.
Voedingsdiensten: 166.000 ton • = horeca, catering,…
Cijfers uit OVAM (2013) – Voedselverlies in ketenperspectief
12
OVAM sorteeranalyse restafval (2012): eerste meting in Vlaanderen
Resultaten: • 12% van de zak is voedselgerelateerd
• 5% voedselverlies (=5,6 kg pjpp) • 7% nevenstromen (=8 kg pjpp)
• Belangrijkste componenten: • Brood & banket, groenten, fruit
• Aandeel ongeopende verpakkingen = 12% • Datum bij 1 op 5 nog niet overschreden! • Zuivel, vlees, bereide gerechten,…
• Totaal Vlaamse huishoudens: 85.000 ton ‘voedselafval’, waarvan 35.000 ton puur voedselverlies per jaar
Vlaanderen: consument
13
• Vlaming = goede sorteerder, dus weinig restafval • Fractie GF in GFT: 70.000-150.000 ton (schatting) • Voedsel of niet? • Bij gelijkaardige verdeling als restafval:
• 30.000 - 62.500 ton voedsel
• Totaal verlies bij huishoudens: • Voedselverlies: tussen 65.000 en 100.000 ton
• 10 – 16 kg • Nevenstromen: tussen 90.000 en 137.500 ton • Geen compleet beeld waarschijnlijk onderschatting
• Benchmarking: • Europese cijfers tussen 15 kg pp (Brussel) en 85 kg pp
(UK)
• Keten en consument in kaart gebracht
• Oorzaken
• Impact
16
Klassiek voorbeeld: kromme komkommer
• Keten en consument in kaart gebracht
• Oorzaken
• Impact
• 842 miljoen mensen lijden honger (ondervoeding)
• 2 miljard mensen hebben chronische tekorten (gebrek aan diversiteit in voeding)
• 2050: > 9 miljard mensen (+60% voedselvraag)
Preventie verlies deel van oplossing?
Oprukkende voedselarmoede in Europa
• aantal afhankelijken Rode Kruis voedselbedeling
gestegen met 75% op vier jaar tijd
Voedselbanken België
• Aantal minderbedeelden blijft stijgen. Van 117.685 tot 120.800 eind 2012 (+3100)
19
dus ook hoge milieu-impact van voedselverlies
• Voedselverlies = verlies van schaarse grondstoffen die gebruikt worden voor de productie en consumptie van voedsel
• Impact mondiaal voedselverlies op natuurlijke hulpbronnen (FAO, 2013): • CO2: 3de plaats, na VS en China
• Blauw water: 3x meer van Genève
• Land: 30% van wereldwijde landbouwareaal
• Negatief effect op biodiversiteit
• Mondiaal
Directe economische kost is 750 miljard dollar (=BBP van Zwitserland)
• België
175 euro per huishouden (OIVO, 2008)
• 252 miljard dollar besparen op grondstoffen tegen 2030 (McKinsey, 2011).
Optimistische visie: problemen zijn opportuniteiten! • Voedselverlies tegengaan = win-win-win
Hoger voedselaanbod
Minder milieu-impact
Financieel voordeel
• Keten en consument in kaart gebracht
• Oorzaken
• Impact
• Halvering voedselverlies tegen 2020
• Voorjaar 2014: mededeling over duurzaam voedsel voedselverspilling belangrijk issue
• Meer info over Europees beleid: http://ec.europa.eu/food/food/sustainability/eu_actions_en.h tm
• Vlaamse Regering:
• Aansluiting bij Europese doelstelling in kader van Vlaanderen in Actie
23
http://www.vlaanderen.be/landbouw/voedselverlies Synthesedocument
Samenwerking in de keten bv. ketenoverleg uitbouwen
Primaire sector bv. alternatieve eiwitbronnen, terugdringen teruggooi en uitval, enz.
Voedingsindustrie bv. onderzoek haalbaarheid milieu-neutrale sector, audits in bedrijven
Sociale innovatie uitbouwen traject voedseloverschotten
Sensibilisering burger vormingen ondersteunen, folder, enz.
Internationale agendering beleidsmakers bijeenbrengen, deelname aan Europees onderzoek, enz.
Interne werking overheid kantineproject
2525
2626
2727
28
2929
• Keten en consument in kaart gebracht
• Oorzaken
• Impact
HoGent: maatregelen voor minder voedseloverschotten en afval
Er werd afgelopen academiejaar (2012-2013) ingezet op het verminderen van afval en voedselverspilling:
Resultaten Daardoor werd er in 2012 een reductie van de voedseloverschotten van 38% t.o.v. 2011 gemeten.
Catering
35
Consument
36
Inhoud
• Keten en consument in kaart gebracht
• Oorzaken
• Impact