1. Inleiding Schouderproblemen en kwaliteit van leven

ZelfstandigheidKwaliteit van levenCasus

Percentage schouderpijn30 procent heeft dagelijks schouderpijn60 procent heeft al schouderklachten gehad

Doel van de infosessieBewust maken van grote invloed die schouderproblemen

met zich meebrengtGeven van tips

2. Schouderletsels

2.1 ImpingementWat is impingement?Bewegingsafhankelijk

○ ADL activiteiten○ Kleinere ruimte

2.2 SpierscheurÉén van de symptomen van impingementgrote rekking op de spierVoorbeeldHerstel

2.3 TendinoseÉén van de symtomen van impingementOntstekingVoorbeeldKomt heel vaak voor ter hoogte van de rotator

cuff spieren

2.3.1 Rotator cuff spieren Groep schouderspieren Belangrijke rol spelen bij de mobiliteit en

kracht van het schoudergewricht Veel kans op letsel

2.4 Artrose Stofwisselingstoornis Jarenlange overbelasting Behandeling

3. Preventie3.1 Inleiding3.2 Rolstoelkeuze3.3 Achteras meer naar voor plaatsen

een kleinere rolweerstandeen beter contactpunt voor de hand met de

hoepelNegatief gevolg

○ Stabiliteit gaat deels verloren○ Antitip wieltje

Nadeel van antitip wieltje: bewegingsbelemmeringVoorbeeld

Beste positionering van de achteras ○ zo ver mogelijk voorwaarts, waarbij de rolstoel nog

over genoeg stabiliteit bezit. De stabiliteit zorgt ervoor dat de rolstoelgebruiker zich nog veilig voelt.

○ Extra gewicht in acht houden

3.4 Zithouding 3.4.1 Zithoogte

○ De ellebooghoek moet tussen de 100° tot 120° zijn.○ Tip: Als je de armen strekt moeten deze zich

ongeveer aan het middelpunt van het wiel bevinden (aan de as).

3.4.2 ZitbreedteA. De rolstoelgebruiker moet teveel kracht gebruiken op

één zelfde arm om de rolstoel aan te drijven.

B. Schouders te hoog heffen

C. De rolstoelgebruiker moet zijn gewicht teveel verplaatsen naar voor.

De juiste zitbreedte is juist breed genoeg om indien nodig nog een jas te kunnen dragen in de rolstoel

3.4.3 Zithoeken○ 90 graden○ Romp krijgt meer bewegingsmogelijkheden

Gemakkelijker om rolstoel aan te drijven

○ Knik in rugleuningStabiliteit

○ Knik in zitvlakBekken te fixerenAnti decubitus kussen

3.4.4 Rugleuning○ Schouderbladen moeten vrij zijn○ Anatomische krommingen in de rug moeten

gerespecteerd worden

3.5.1 RolstoelaandrijvingSchouder constant onder spanning

○ Goed uitvoeren van de aandrijving is noodzakelijk○ Juiste techniek/ walnoot techniek zorgt voor

Kleiner aantal aandrijvingen per minuut waardoor er een lange recuperatie tijd hebben tijdens het rolstoelrijden

3.5 schouderpreventie bij de meest belastende taken voor de schouder

3.5.2 Opdrukken vanuit zittende positieSommige taken moet men uitvoeren ook al zijn

deze zeer belastend voor de schouder.Geen echte preventie mogelijk

3.5.3 TransfersZeer belastende taak: 8 spieren die intensief

gebruikt worden○ Druk in schouders 2,5 keer groter dan in rust

Hoog risico voor schouderproblemenImpingement

Gebruik van hulpmiddelen○ Transferplank

Transfer onderverdelen in kleinere stapjes waardoor er een minder grote spierkracht wordt gebruikt tijdens de transfer.

○ optrekbeugel / papegaai ImpingementBij optrekken: heel grote spanning op spierenAf te raden

1. 2.

3.

○ Leidende arm en volgende armAfwisselen

3.5.3.4 Verplaatsing met auto Zeer belastende activiteit Juiste techniek zeer belangrijk Samen met therapeut mogelijkheden

bekijken

Voorbereiding transfer Juiste hoek tussen rolstoel en auto

Kledingbeschermers weghalen Voorwielen naar voor draaien Deur altijd zo ver mogelijk open Benen in auto heffen

Transfer Zijwaartse verplaatsing

Schouderbesparende tips Afstand rolstoel – auto !! Volgende arm zo dicht mogelijk tegen

lichaam Hoge frequentie van transfer haalbaar? Handvat vermijden Volgende hand vuist maken

Goed positioneren van de benen

Hulpmiddelen bij transfer Transferplank

Transfer onderverdelen in kleinere stappenSchuiven over de plank

Hulp van derdenFamilie wordt hiervoor getraind

Intrekken van de rolstoelMeest belastende taakZwaar gewicht

Voorbereiding intrekken rolstoel Zitkussen wegleggen Quick release wielen loskoppelen

Wielen achterzetel

Intrekken van de rolstoel Linker arm rolstoel heffen Rechter arm tegengewicht en

stabiliseren van de romp Rolstoel tussen stuur en romp zal

rechterhand rolstoel heffen Linkerhand tegengewicht en

stabiliseren van de romp

Schouderbesparende tips Gordel Rolstoel tillen ipv omhoogtrekken Oefening baart kunst Auto transfers beperken

Tankstation met zelfbedieningAutomatische garagepoort openerGoede organisatie van de dag

Lichte rolstoel

Hulpmiddelen bij intrekken rolstoel Verlengde stoelslede Rolstoel lader Hulp van derden

trekhaakdrager

Plaatsnemen met rolstoel in auto Zeer duur Schuifdeur of koffer (plateaulift/ oprij

goot) Aanpassingen auto

Zetels verwijderenBestuuders zijde volledig aanpassen

3.5.3.5 transfer grond naar rolstoel Zeer zware verplaatsing

Grote spanning zwak weefsel rondom schouder

Voorbereiding transfer

Achterwaartse techniek Indien mogelijk altijd hulp vragen! Indien er geen hulp mogelijk is

werken met tussenstap (voetbankje)

Indien er niets van hulpmiddelen aanwezig is:Rolstoel dicht tegen persoon en voeten

opgetrokkenEventueel zitkussen gebruiken

Plaatsen van de handen op het frame

Transfer Boven kijken Gewicht naar achter leggen richting van

de armen Schouders niet laten doorhangen Zitkussen terugplaatsen

Hulpmiddelen bij de transfer Geen echte hulpmiddelen

Schouderbesparende tips Laat je helpen door derden

Gebruik tussenstappen Schouders goed naar beneden duwen Getrainde armspieren Last van schouder(s) transfer

vermijden

3.5.3.6 Transfer van rolstoel naar bad Zithoogte

Voorbereiding transfer Kledij Plaatsing rolstoel Benen in badkuip plaatsen Zo ver mogelijk naar voor komen op

zitkussen

Transfer Aantal opties

Transfer via badrand

Verlaten van het bad

Badplank○ Hulp bij zijwaartse verplaatsing

Transfer via schuine zijde bad○ Minder kracht nodig (glijden over de zijde)

Positie voeten bij het heffen

Hulpmiddelen bij transfer Badplank Badbeugel

Hoog- laag badzit

Schoudersparende tips Antislip matje Natte badrand Transfer via schuine wand zelfde

achterwaartse techniek van grond - rolstoel

Dagelijks douche of bad wil nemen

3.5.1 Reiken en grijpenWerken boven de schoudergordel

○ Juist uitvoeren is zeer belangrijkOnder de schoudergordel, dit om impingement te

vermijden

Werken aan een te hoog werkvlak○ Opgetrokken schouders

Teveel spanning (schouders kunnen niet voldoende rusten)

○ Voorbeeld: administratieve job○ Juiste hoogte van het werkvlak

Schouders voldoende steunEllebooghoek 90 graden

Voorbeelden te hoog werkvlak

Voorbeelden goede werkhoogte

Hulpmiddelen bij het reiken en grijpen Reorganisatie keuken

Veel gebruikte voorwerpen lager plaatsenOprij vlakKasten onder fornuis weghalen

Hoog- Laag keuken

Hulpmiddelen bij een te hoog werkvlak Oprij vlak Hoogte verstelbare tafel

3.3.5 Uithouding en kracht trainingDoel van de training

○ Opbouw uithouding○ Opbouw kracht

Weerstandtraining○ 12 weken○ 2 a 3 keer per week

Noodzakelijk voor ADL activiteiten

3.3.6 StrechingStrechprogramma

○ Elke dagSpierlengte behouden waardoor

bewegingsmogelijkheden optimaal blijftBeperkte mobiliteit

○ Sneller kans op schouderproblemen