1970 - Nummer 1 - 1970

4
blad van de economische faculteit Geachte Rostra-Jezer, Speciaal voor U, mijnheer, llefhebber van ,nature! ", hebben wij deze Rostra niet gemaHeerd. Wij hopen, dat U er van zult genie- ten. Met vriendelijke groet en hoogach- ting, Rostra-redactie (Met dank aan Wlilem II sigaren- fabrieken.) I ONGEMATTEER D S igarenrokers (en anderen mogen deze regels overslaan, rokers van de , Bolknak" trouwens ook) klin - ken bovenstaande woo r-den natuurlijk be- kend in de oren . ,Het is geen man die niet roken kan en ongematteerd is het ware" . Wij bieden U dus , als gezegd , deze Rostra ongematteer-d aan. Dat is jammer vanwege de aardige toto 's (bijvoorbeeld van de outfit van de hoogge leerde Bouke- ma) die niet geplaatst kunnen worden. Als econoom zult U begrijpen dat dit iets met ,het slijk der aarde" te maken heeft. Aan de andere kant heeft de ongematteerde vorm het grote voordeel -dat Uw aandacht niet wordt afgeleid door allerlei niet ter zake doende illustrati-es, het blijft puur. Per slot van rekening heeft de enig·e ,quality- paper" die Nede rland rijk is, de Uw be- kende Nieuwe Rotterdamsche Courant ook jarenl ang het principe gehuldigd geen ,volksgoed " , in casu toto 's en andere onzin at te drukken . En deze krant heeft toch maar ruim 50.000 abonnees. Dat is niet veel, maar het zijn cte zogenaamde intelligentia. · Natuurlijk is de strip Tom Poes een uiterst nuttige illustrati e en daar moeten de s poradische Rostra-illustraties dan ook mee vergeleken worden. Goed, een ongematteerde Rostra voor U. Rostra is, zoals U wellicht hebt be- grepen het nieuwe of hernieuwde blad van de economische faculteit van Amsterdam. Waarom de naam Rostra? Het antwoord is eenvoudig: dat gal financiiHe voordelen. Waarom is zo'n blad opgericht? Ook hier- op is het antwoord eenvoudig: als , com- municatieverbeteraar" . De redactie denkt dan ook aan het opnemen van een ru- briek: ,Hoe raak ik even gei'nformeerd als .... "? Spijtig is dat het Algemeen Han-delsblad dit al v66r ons heeft be- dacht. Maar wij zoeken door. Helaas ontkomen wij er niet aan U af en toe echte informatie te verschaffen. Voor verschuiving van spreekuren en ten- tamendatums kunt U nog steeds bij Folia Civitatis en op het bord terecht . Voor het overgrote -deel van de rest op de Poorter Pagina van PC en voor een heel klein beetj e bij Rostra. De faculteit schijnt na- melijk wei eens iets uit te denken op het gebied van bijvoorbeeld studieveranderin- gen. Verder zou Rostra volgens de redactie voornamelijk een aardig blad moeten zijn. Als dat na zes nummers niet is gelukt, dan moeten wij maar aan de kant worden ge- zet, want dan is onze opdracht jammerlijk mislukt. Het zou leuk zijn als wij dat ook van U en dat mag best eerder dan na zes nummers gebeuren. Rostra zou kunnen proberen om het dorre, droge, doorvoede ,imag e" van de ec onoom te verbeteren. Pen heeft gelijk als hij stelt dat ec onomen nog steeds worden gezien als de kampioenen van de luchtverontreiniging . Zij denken achter hun stalen bureau's immers aileen maar aan geld. Dat dat in ieder geval niet hele- maal waar is, demonstreert drs Plageman, een groot econoom, want hij fungeert als centrale verdediger van het in de ere- ·divisie spelende DOS. Een column voor Plageman in Rostra zou dan ook zeker op zijn plaats zijn. En dit geldt ook voor het fenomeen van de vijftiger j aren , Eddy Christian i, die de gewone economische moeilijkheden bezong (mijn achterband is wei wat zacht, als het koren rijp is, over vijfentwingtig jaar, hoe je heette dat ben ik vergeten). Wat U, lezer of Jezeres, betreft het vol- gende : Wij zullen met lief-de al Uw stuk- ken opnemen . Ze moeten min of meer leesbaar en niet al te lang zijn, maar man en paard behoeven, zoals dat heet, niet te wor den gespaard. Rostra zou eigenlijk ,de Pool, de Pieter, de Prins " van de eco- nomische faculteit moeten zi jn. De , En- ge lse Rate" is nog bater, maar .,Hoppe" hoeft niet. Verder heeft de Shell meege- deeld dat zij behoefte heeft aan jonge, veelbelovende academi ci die in Rostra hebben gepubliceerd. U hoeft dan geen officier in het Ieger, tenni sser of hockeyer te worden. Tenslotte nog dit. Een voorwoord van een officiele instantie ontbreekt. Wij kun- nen U echter verzekeren dat hat initiati ef tot . oprichting van dit blaadje van harte wor-dt toegejuicht. Redaktie

description

(Met dank aan Wlilem II sigaren- fabrieken.) igarenrokers (en anderen mogen deze regels overslaan, rokers van de ,Bolknak" trouwens ook) klin- ken bovenstaande woor-den natuurlijk be- kend in de oren. ,Het is geen man die niet roken kan en ongematteerd is het ware". niet veel, maar het zijn cte zogenaamde als .... "? Spijtig is dat het Algemeen Geachte Rostra-Jezer,

Transcript of 1970 - Nummer 1 - 1970

Page 1: 1970 - Nummer 1 - 1970

blad van de economische faculteit

Geachte Rostra-Jezer,

Speciaal voor U, mijnheer, llefhebber van ,nature!", hebben wij deze Rostra niet gemaHeerd. Wij hopen, dat U er van zult genie­ten. Met vriendelijke groet en hoogach­ting,

Rostra-redactie

(Met dank aan Wlilem II sigaren­fabrieken.)

I

ONGEMATTEER D

S igarenrokers (en anderen mogen deze regels overslaan, rokers van de , Bolknak" trouwens ook) klin-

ken bovenstaande woor-den natuurlijk be­kend in de oren. ,Het is geen man die niet roken kan en ongematteerd is het ware" .

Wij bieden U dus, als gezegd, deze Rostra ongematteer-d aan. Dat is jammer vanwege de aardige toto 's (bijvoorbeeld van de outfit van de hooggeleerde Bouke­ma) die niet geplaatst kunnen worden. Als econoom zult U begrijpen dat dit iets met ,het slijk der aarde" te maken heeft. Aan de andere kant heeft de ongematteerde vorm het grote voordeel -dat Uw aandacht niet wordt afgeleid door allerlei niet ter zake doende illustrati-es, het blijft puur. Per slot van rekening heeft de enig·e ,quality­paper" die Nederland rijk is, de Uw be­kende Nieuwe Rotterdamsche Courant ook jarenlang het principe gehuldigd geen ,volksgoed" , in casu toto 's en andere onzin at te drukken. En deze krant heeft toch maar ruim 50.000 abonnees. Dat is niet veel, maar het zijn cte zogenaamde intelligentia. · Natuurlijk is de strip Tom Poes een uiterst nuttige illustratie en daar moeten de sporadische Rostra-illustraties dan ook mee vergeleken worden.

Goed, een ongematteerde Rostra voor U. Rostra is, zoals U wellicht hebt be­grepen het nieuwe of hernieuwde blad van de economische faculteit van Amsterdam.

Waarom de naam Rostra? Het antwoord is eenvoudig: dat gal financiiHe voordelen. Waarom is zo'n blad opgericht? Ook hier­op is het antwoord eenvoudig : als , com­municatieverbeteraar" . De redactie denkt dan ook aan het opnemen van een ru­briek: ,Hoe raak ik even gei'nformeerd als .... " ? Spijtig is dat het Algemeen Han-delsblad dit al v66r ons heeft be­dacht. Maar wij zoeken door.

Helaas ontkomen wij er niet aan U af en toe echte informatie te verschaffen. Voor verschuiving van spreekuren en ten­tamendatums kunt U nog steeds bij Folia Civitatis en op het bord terecht. Voor het overgrote -deel van de rest op de Poorter Pagina van PC en voor een heel klein beetje bij Rostra. De faculteit schijnt na­melijk wei eens iets uit te denken op het gebied van bijvoorbeeld studieveranderin­gen.

Verder zou Rostra volgens de redactie voornamelijk een aardig blad moeten zijn. Als dat na zes nummers niet is gelukt, dan moeten wij maar aan de kant worden ge­zet, want dan is onze opdracht jammerlijk mislukt. Het zou leuk zijn als wij dat ook van U hoo~den en dat mag best eerder dan na zes nummers gebeuren.

Rostra zou kunnen proberen om het dorre, droge, doorvoede ,image" van de econoom te verbeteren. Pen heeft gelijk als hij stelt dat economen nog steeds worden gezien als de kampioenen van de luchtverontreiniging. Zij denken achter hun

stalen bureau's immers aileen maar aan geld. Dat dat in ieder geval niet hele­maal waar is, demonstreert drs Plageman, een groot econoom, want hij fungeert als centrale verdediger van het in de ere­·divisie spelende DOS. Een column voor Plageman in Rostra zou dan ook zeker op zijn plaats zijn. En dit geldt ook voor het fenomeen van de vijftiger jaren, Eddy Christiani, die de gewone economische moeilijkheden bezong (mijn achterband is wei wat zacht, als het koren rijp is, over vijfentwingtig jaar, hoe je heette dat ben ik vergeten).

Wat U, lezer of Jezeres, betreft het vol­gende: Wij zullen met lief-de al Uw stuk­ken opnemen. Ze moeten min of meer leesbaar en niet al te lang zijn, maar man en paard behoeven, zoals dat heet, niet te worden gespaard. Rostra zou eigenlijk ,de Pool, de Pieter, de Prins" van de eco­nomische faculteit moeten zijn. De , En­gelse Rate" is nog bater, maar .,Hoppe" hoeft niet. Verder heeft de Shell meege­deeld dat zij behoefte heeft aan jonge, veelbelovende academici die in Rostra hebben gepubliceerd. U hoeft dan geen officier in het Ieger, tennisser of hockeyer te worden.

Tenslotte nog dit. Een voorwoord van een officiele instantie ontbreekt. Wij kun­nen U echter verzekeren dat hat initiatief tot . oprichting van dit blaadje van harte wor-dt toegejuicht.

Redaktie

Page 2: 1970 - Nummer 1 - 1970

FIGUURL IJ K

Delfgaauw en De Jong: variaties

Van Adam Smith zien wij almaar het­zelfde hoofd in de han,dboeken . Nooit zit een van zijn haarlokken eens op een an­dere plaats. Welk boek men ook opslaat, nergens heeft hij zich eens gesneden bij het scheren. Nooit eens een knipoogje. Altijd dezelfde. En in deze dagen zijn wij nu juist zo belust op variaties. Gelukkig vinden wij dat even persoonlijke, die kleine uitinkjes van menselijkheid soms wei in andere illustraties in de economie­boeken. En gek genoeg in de plaatjes die er op het eerste gezicht juist heel nuchter uitzien. Neem de grenskostencurve van een industrieel bedrijf. Op zichzelf een onromantisch ding. Maar dan opeens, daar is het. In het leerboek van professor Delfgaauw ') maakt die grenskostencurve ineens een ondeugende sprong. In een ander bekend leerboek 2) (dat van profes­sor F. J. de Jong) is van een dergelijke sprong niets te zien. Heeft een van de beide grootmeesters dan misschien ge­faald? Neenee. Meesterschap is meester­schap. Er is slechts sprake van een in dit zo clichematige Ieven waardevolle per­soonlijke nuance die ik even zal toelich­ten.

De plaatjes waar het om gaat zijn hier broederlijk naast elkaar afgedrukt op de beletage van het figurenstelsel. Men be­kijke vooralsnog slechts de vette lijnen van de tekeningen . Er is dan te zien dat beide auteurs een aanvankelijk rechtlijnig

-- verlopt:lnde curve van gemiddelde varia­bale kosten tekenen, die bij overschrijden van een bepaalde bezettingsgrens over­gaat in een curve van het klassieke ge­bogen model. De bijbehorende grens­kostencurve vertoont bij Delfgaauw een sprong, bij Ce Jong niet. Kan dat zo maar : overeenkomstige gemk:ldelde cur­ven met bepaald niet overeenkomstige marginale curven? Jaw.,, : de overeen­komst die de gemiddelde curven verto­nen, berust namelijk op gezichtsbedrog. Wij kunnen onze ogen als bedriegers ont­maskeren als wij maar het gebogen tra­ject van de gemiddelde variabele kosten­curve op denkbeeldige wijze naar links verlengen. Zie de magere lijnen in de figuur. Als wij dan de beide benedenfigu­ren opnieuw vergelijken blijkt bij uitbrei­ding van de produktieomvang a Ia De Jong de gebogen curve in actie te komen uitg~rekend bij die omvang van de pro­duktie waarb ij de 'volledige ' (ten dele ma­ger getekende) gebogen curve een mini­mum vertoont en bij Delfgaauw pas voor­bij_ .die produktieomvang. En wij weten allemaal nog Wei uit onze Kernperiode dat de gemiddelde kostencurve in het mi­n)murnpunt door de grenskostencurve word! gesneden, Bij aile nog lagere pro­duktiehoeveelheden vallen gemiddelde kosten en grenskosten al helemaal samen indien de integrale variabele kosten­kromme een rechte door de oorsprong is . Bij professor Delfgaauw is er wei een abrupte stijging van de marginale kosten en dat dicht ik toe aan de omstandig­heid dat de proportioneel stijgende inte­grals variabele kosten (er boven afge­beeld) pas overgaan in de progressief stijgende integrale variabele kosten, nadat het denkbeeldige minimumpunt van de 'volledige' gebogen gemiddelde variabele kostencurve is gepasseerd. Dan springen de grenskosten, zo goed als ook de door

ons te betalen belasting een veerkrach­tige en met ingehouden energie gevoede sprong kan vertonen als de rechte van de door ons betaalde proportionele dividend­belasting wat hoog wordt geent op de kromme, die schuil gaat achier het pro­gressieve tarief van de inkomstenbelas­ting. Entin, dat behoef ik U niet te ver­tellen.

De beide figuren op de bovenverdie­ping van het figurenstelsel doen het ver­schil goed uitkomen. Bij De Jong is de raaklijn (van links) aan het rechtlijnige dee! van de curve (die daarmee trouwens samenvalt) gelijk aan de raaklijn (van rechts) aan het gebogen dee! van de curve. Bij Delfgaauw zijn beide raak­lijnen niet meer gelijk en de plotselinge kanteling van de raaklijn bij het passeren van de kritische bezettingsgrens corres­pondeert met de sprong in de grenskos­tencurve. 3) 4 ) 5)

Opdat ik au serieux genomen worde een getallenvoorbeeldje. (c = integrale va­riabele kosten , c = gemiddelde variabele kosten , c' is grenskosten, x = geprodu­ceerde hoeveelheid) .

c

de I c jong I

c' I I

I \ I \ I \ I

\ f._/ \

X

Nolen : 1) G. Th. J. Delfgaauw, lnleiding tot de econo­

mische wetenschap, Dee I I : Theorie van het proces der prijsvorming , 2e druk, Wassenaar, 1969, biz. 200, Fig. X. 10.

") F. J. de Jong, De werking van een volkshuis­houding, Deel I, 2e druk, Leiden , 1955, biz . 275, Fig. 18.

3) Een tussenpositie lijkt in te nemen het boek : J. E. Andriessen, Economie in theorie en prak­ti j k, 3e druk, b!lwerkt door A. Heertje en R. Sch6ndorff, Amsterdam , Brussel, 1968, biz . 241, Grafiek 12.3.a. Bij de figuur is een label ge­voegd . De daarin opgenomen bedragen voor de gemiddelde variabele kosten kunnen met een enkele minimale afwijking worden gekarak­teri seerd door de verg elijkingen

C = 100 (o< X < 4). C = 2 X2 - 121/ , X I 110 (x ~ 4)

Mocht de auteur inderdaad deze kostenfunctie voor ogen hebben gestaan (of een functie die er veel op lijkt) dan zou op grond van de

Versie De Jong: c = c' = 6 (o < x < 3) en c = x2 - 6x + 15 (x 3). Met laatstge­noemde vergelijking komi overeen dat c' = 3x2 - 12x + 15 (x G 3) . Het voorgaande impli­ceert zowel voor x tot drie als voor x is drie grenskosten ter grootte van zes. Geen sprong dus.

Versie Delfgaauw: c = c' = 7 (o < x < 4) en c = x2 - 6x + 15 (x ~ 4). Voor het li­neaire deel van de kostencurve bedragen de grenskosten 7, maar bij het overgangspunt x 4 worden de grenskosten ineens 15 op grond van de ver­gelijking c' = 3x2 -12x + 15. De sprong in de grenskostencurve is onmiskenbaar.

Of nu in een concreet geval de versie De Jong opgaat dan wei de versie Delf­gaauw moeten de statistici ons maar ver­tellen. Of U moet dat willen doen natuur­lijk. Waarom gaat U niet eens vertrouwe­lijk informatief praten bij Uw favoriete distillateur of bij Uw sigarenmaker. En wat mij betreft mag U zeit uitmaken of voor dat kostenonderzoek de opiniepeiling de aangewezen gespreksvorm is of het referendum.

c

/ /

/

Boris Bougainvillea

7 /

/

/ X

' cdelfgaauw:

c'

X

bovenstaande redenering de grenskostencurvo een sprong moeten vertonen. Het minimum van de 'volledige' gebogen kostencurve zou name­lijk (bij denkbeeldig verlengen van die curve naar links) liggen bij x = 2112 . Het overgangs­punt bevindt zi ch bi j x = 4.

4) De sprong in de grenskostencurve bij De lf­gaauw gaat dus gepaard met een kn ik in de vetgetrokken curven in het evenwichtpunt . El , De Jong is er geen 'echte ' knik.

5) De overgang tussen lineair en gebogen ge · deelte kan er ook at zijn voordat het minimum van de gebogen curve is bereikt. Wij hebben dan echter niet meer te maken met een hori­zontals rechte maar met een dalende rechte . Zie bijvoorbeeld grafi'ek VIII in L. J. Zimmer­man, Geschiedenis van het economisch denken, 7e druk, Den Haag , 1966, biz. 107. Er is daar geen volledige grafi sche harmonia tussen het rechte deel van gemiddelde kosten en grens­kosten. Aan speculaties over de vraag of de grenskostencurve eigenlijk nog een sprong zou moeten vertonen zal ik mij niet wagen,

Page 3: 1970 - Nummer 1 - 1970

AL TERNATIEVE ECONOMIE: laat eens een stinkbommetje ontploffen

In een nieuw fakulteitsblad, hoe beperkt van opzet dan ook, mogen enige kritiese woorden niet ontbre­ken. Enige opmerkingen over alter­natieve ekonomie moge het repres­sief tolerante karakter van dit blad aantonen. lk zal trachten de nei­ging te onderdrukken om de zin­loosheid van zo'n blad in aile toon­aarden te bezingen.

Het verhaal vall in twee delen uiteen : eerst zal ik enige opmerkingen maken over het doel en de historiese achtergrond van een ·alternatieve ekonomie. In het tweede deel wil ik het aktieperspektief weergeven , dat op de ekonomiese fakulteit van Amsterdam van toepassing zou kun­nen zijn . Bij voorbaat wil ik overigens ver­klaren , dat mijn scepsis in deze zeer groat is.

De alternatieve ekonomie staat zoals uit de uitdrukking blijkt tegenover de be­staande ekonomie. Zij tracht een alterna­tief t~ bieden voor zowel de metodiek van het ekonomies denken als voor de vorm

- en de s:ruktuur van het onderwijs aan de ekonomiese fakulteit. Zij beoogt meer dan een kritiese reflexie op de wetenschap. De kritiese wetenschap kreeg in Nederland bekendheid door het ontstaan van een zogenaamde kritiese universiteit. Zij stelde zich ten doel de waardevrije wetenschap krities .door te lichten en op een bijna oneindig aantal waarde-oordelen te be­trappen. De waardevrije positieve weten­schap kan door haar empiries analities karakter nooit de grenzen van het onmid­dellijk waarneembare overstijgen. Dit moet noodzakelijk voeren tot een im­manente rechtvaardiging van de status­quo. De ekonomie ontwikkelde zich tot een reusachtig manipulatief instrumentarium (Keynes; er mag geen stuk ekonomie meer geschreven worden zonder dat zijn naam er minstens een keer in voorkomt). Het bleek al gauw dat deze kritiek aileen niet voldoende was om de wetenschap en de wetenschappers weer te politiseren (poli­tiseren is zich bewust worden van zijn eigen situatie in de maatschappij). De kri ­tiese reflexie aileen leidt tot een Iauter

akademies geteoretiseer, waarbij het ver­band m~t de praxis volledig uit het oog word! verloren. Anderzijds blijken struk­tuur-akties zonder een kritiesmaatschap­pelijke achtergrond te voeren naar een verdere technokratisering van universiteit en maatschappij. We hoeven hierbij aileen maar te wijzen op het voorontwerp van Veringa. Demokratisering bleek een fopspeen te zijn. Arme struktuurkommissie, die kosten noch moeite heeft .gespaard om een nieuwe struktuur voor de fakulteit te ont­werpen, misschien zijn ze nog bezig . Deze g·eschiedenis is te treurig om er nog Ian­ger woorden aan vuil te maken. Het tekort schieten van ·deze beide een­zijdige benaderingen heeft geleid tot de konceptie van een alternatieve wetenschap en in ons geval een alternatieve ekono­mie. Het beste door obstruktie van het ministerie van onderwijs mislukte voor­beeld van een alternatieve opleiding was Beverwijk. Hier werd getracht een demo­kratiese struktuur te verenigen met een maatschappij-krities gericht onderwijs.

Op welke wijze kunnen we d~ze ab­strakte denkbeelden over een alternatieve ekonomie konkretiseren? Kritiese weten­schap en demokratie zijn laze kreten, wan­near ze niet in een duidelijk aktieperspek­tief worden gezien. Het is dan ook niet de bedoeling in dit artikel een gespecifi­ceerde kritiek op de huidige ekonomie te geven. Hieruit ontstaat ten hoogste een onvruchtbare nietes welles diskussie tussen anderhalf ge'lnteresseerde. De overgrote massa van de ekonomen blijft apaties aan de kant staan. Het ondernemen van poli­tiserende akties op een ekonomiese fakul­teit staat gelijk met het we_rpen van pa­relen voor de zwijnen. Haar bevolking word! immers gevormd door zeer konfor­mistiese papiertj~s-jagers, propjes, kand­jes en <:locjes. Ongelukkigerwijs stelt elke aktie zich ten doel dit konformisme te doorbreken : het succes is minimaal. Mas­sale aktie is zinloos, daar de kleine ak­tieve groep dan onmiddellijk ge'ldentifi­ceerd en onschadelijk gemaakt k·an wor­den. Er zal overgegaan moeten worden tot eim soort querrilla. Voortdurend wis­selende kleine groepen onderbreken kol­leges, Iokken diskussies uit. Laat eens een stinkbommetjes ontploffen in een kollege­zaal en stel daarna de ~enzijdige bena­dering van de ekonomiese groei aan de or.de. Deel eens een paar stickies uit en begin een diskussie over het prestatie­beginsel van onze geliefde kapitalistiese maatschappij.

Deze wat speelse speldeprikken in het sisteem kunnen voor wat afwisseling zor­gen bij het meer serieuze onderzoek naar de betekenis en inhoud van een alterna­tieve ekonomie. Politieke bewustwording kan slechts tot stand komen door een verbinding van teorie en praktijk. Massa­aktie kan hoogstens - vooral in de be­ginfase - een tijdelijk hulpmiddel zijn bij die bewustwording.

Op welke wijze kunnen we nu deze dia­lektiek het beste ontwikkelen? Langzamerhand wordt algemeen erkend dat de student niet meer een buiten de maatschappij staand individu is. Zijn ar-

Het ondernemen van politiserende akties op een ekonomlsche fakulteit staat gelljk met hel werpen van parelen voor de zwljnen. Haar bevolking bestaat immers ult papiertjes-jagers, propjes, kandjes en docjes.

beid zal gericht moeten worden op de maatschappij en relevant moeten zijn voor deze maatschappij. Deze relevantie is ai­leen voor te stellen met behulp van poli­tieke kriteria, die voortdurend getoetst moeten worden. Dit vraagt een persoon­lijke betrokkenheid bij het te onderzoeken probleem. Vele werkkoleges munten uit in zinloos en vrijblijvend gezever, dat het gevolg is van een ontbreken van enige persoonlijke betrokkenheid bij het .onder­warp. Bij het aangeven van een aktie­perspektief zullen deze vereisten dan ook op de voorgrond moeten staan. Dit model vraagt de oprichting van v~rschillende projektgroepen, die maatschappelijk rele­vante problemen moeten gaan bestuderen. Dit kan het best toegelicht worden met behulp van een voorbeeld. De aktiegroep ekonomen is reeds enige tijd bezig met de bestudering van een aantal onderwerpen : Textiel Twente (afgesloten), Jordaan, on­dernemersraad ADM, samenstellen van een brochure over kritiese ekonomie voor leken vertaald. Naar aanleiding van het dreigende ontslag van 600 arbeiders bij de KNTU hebben vier leden van de groep de ekonomiese situatie van Twente door­gelicht en getracht het falende overheids­beleid aan te tonen. Door publikatie (Groene Amsterdammer) en kontakten in Twente kan hier wellicht een politieke aktie uit voortvloeien.

De problemen die bij elk onderzoek rijzen zullen het inzicht in de ekonomie aileen maar doen toenemen. Deze deel­onderzoekingen van de maatschappij zijn niet pragmaties, daar zij ·een onderdeel vormen van een totale maatschappij-kri­tiek. Voor zo ver mogelijk houdt een on­derzoek niet aileen een weergave van de direkt verschijnende feiten in, maar ook moet nagegaan worden in hoeverre een maatschappij-struktuur een belemmering vormt voor een gunstige ontwikkeling van een regio van een maatschappij. Het on­derzoek is inderdaad . niet ,waardevrij". De passieve ekonomiese wetenschap neemt de bestaande maatschappij-orde als datum aan; <:lit in tegenstelling tot projekt­groepen, waardoor in elk onderzoek een stuk wetenschapskritiek ligt opgesloten.

Deze groepen kunnen als basis dienen voor een alternatieve ekonomiese fakulteit. Hiervoor moet aan nog een voorwaarde - de moeilijkste - worden voldaan. De nu nog buiten het kader van de fakulteit opererende groepen moeten voor hun ar­beid kompensatie vragen aan de fakulteit, waardoor men geen dubbel werk behoeft te verrichten (tentamens en projektgroep). Op deze wijze kan de fakulteit van onder­op langzaam gedemokratiseerd en gepoli­tiseerd worden. De leden van de projekt­groep kiezen hun onderwerp immers zelf en beslissen over de manier van uitvoe­ring . Zolang nog geen institutioneel .kader is geschapen waarbinnen deze alternati~ve ekonomie kan plaatsvinden zal zij haar weg moeten vinden binnen allerlei maat­schappijkritiese groepen . De dreigende isolering van de studenten door hun al­leenzaligmakende struktuurakties van de rest van de maatschappij kan doorbroken worden door direkte maatschappijanalyse.

Gerrit Vlieger.

Page 4: 1970 - Nummer 1 - 1970

" DE ECONOMISCHE STU DIE IS OP HET OGENBLIK EEN GROTE OPLICHTING"

Vorig jaar is <:loor de onderwijs­programma-commissie een en­quete uitgevoerd onder economi­sche studenten.

Hoe wordt de studie gewaardeerd? Een kleine bloemlezing:

,De gehele economische studie is op het ogenblik een grote opli·chting, die nog in .stand wordt gehouden doordat er het gehele jaar door colleges worden gegeven. Colleges overigens waaruit men niets kan opsteken dat men niet veel beter uit een dictaat kan vernemen. Bij de huidige stu­diejaarindeling behoeft men, als er van aile vakken dictaten zouden zijn, slechts twee a drie maanden te studeren om voor ~e rest va:1 het ;~er k!aar te zijn. Deze studie heeft op het ogenblik, in ieder geval tot het kandidaats, niets met wetenschap te maken".

,Het grote gevaar van de economie­studie is dat men zo goed getraind word! in het economisch denken, dat men aileen nog maar economisch kan denken. Een middel om dit te voorkomen zou het ,door­eenhutselen'" van de studenten van ver­schillende studierichtingen kunnen zijn. Nog beter zou wellicht zijn om de ver­schillende faculteiten geheel op te hef­fen".

,Voor het kandidaatsexamen is al zo­veel elementaire statistiek gegeven dat de voortgezette statistiek volkomen overbo­dig is. Dat er zoveel mensen voor sneuve­len is jammer, daar het een sneuvelen is voor louter technische kunstgrepen, die later in de praktijk geheel anders terug­keren".

,Een student heeft het recht het (schrifte­lijk) tentamen na de correctie met de do­cent te bespreken" .

, De beslissing om al dan niet verder te studeren moet niet vallen bij het kandi­daatsexamen maar vroeger. Op deze wijze komt meer aandacht vrij voor lectoren en professoren ten behoeve van de studen­ten, waarbij de kans op afstuderen groter is".

,In de studie moet meer maatschappij­kritiek wor.den opgenomen. Deze kritiek zou moeten ontstaan in discussiegroepjes. Verder een meer bezinnen op winstprin­cipe, economische groei, welvaart en wel­zijn".

lnformatie

Dlktaten

De SEF wil graag dat van elk co llege een diktaat kan worden uitgebracht. Daarom zijn er diktaat-groepen gevormd, die op de colleges zit­ten te notuleren en die notities bovendien ook nog gaan uitwerken. Als dat gebeurd is, wordt de betrokken docent in de gelegenheid gesteld he! diktaat te corrigeren, waarna he! gedrukt kan worden. Natuurlljk blijven sommige docenten al d it werk zeit doen. lnlichtingen over wat er is, wat er komi, hoe en door wie kunt U krljgen op de SEF-kamer, Herengracht 514-516, Amsterdam (telefoon 217878, toestel 2145). De heer G. H. L. Bakker voegt hier aan toe: ,Hebt U nog vragen of suggesties? Kom dan even fangs of bel of schrijf even".

Excursles

Op donderdag 19 maar! kunnen er 35 econo­men (in hoofdzaak kandidaten) naar de AKZO in Arnhem .Dr Jansen praat over ,Beoordeling van investeringsprojecten" en B. Meeuwsen behan­delt , Aspecten van het personeelsbeleid " . Be­zoek aan het rayon-technischgarenbedrljf , Kieefse Waard " . Vertrek om 8 uur, Herengracht 514. Voor broodjes en koffie word! gezorgd. Aanmelden op de SEF-kamer. Niet SEF-Ieden f 1.50. Op stapel st3andc SEF-exc~rsies : 10 apri ! Effec!enbeurs (50 man), 22 april Unilever (40 man), 13 mei Hei­neken (50), 3 juni IBM.

Faculteltsvergaderlng openbaar?

De SEF heel! bij de faculteit een voorstel in­gediend om de facultetitsvergaderlng en de commissie-vergadering openbaar te maken. Hier­over is inmiddels op de faculteitsvergadering van enige tijd terug gesproken. Naar verluldt heel! de faculteit nog niet besloten wat ze besloten heeft.

Ondanks daze besluiteloze besluitvaard igheid, vall de democratische gezindheid van de facul ­teit eigenlijk nog best mee. Zij ging nl. op haar vergadering van 18 december akkoord met het voorstel van de structuurcommissie ten aanzien van de besluitvorming over de nieuwe structuur. Dit voorstel hield in dat de commissie, teneinde te voorkomen dat een geleding ( = de faculteits­vergadering) zou beslissen over de nieuwe struc­tuur van de faculteit, haar werk in twee fasen zal uitvoeren. In de eerste lase zullen modellen (zo mogelijk alternatieve) worden geformuleerd, waarbij aileen ten aanzien van het toporgaan een nadere uitwer­king plaatsvindt. Hierna zuilen aile geledingen zich d.m.v. referenda kunnen uitspreken over het door hen gewenste model. waarbij als uitgangs­punt dient dat de in te voeren structuur in aile geledingen de meerderheid moe! verkrijgen. He! nieuwe toporgaan. waarin naar men mag aannemen aile geledingen vertegenwoordigd zul­len zijn. kan dan beslissen over de in de tweede lase in detail uitgf}.verkte structuur.

Onderwljscommlssle De tekst van he! interim-rapport van de onder­

wijscommissie Morreau is verkrijgbaar. Een en ander is gebaseerd op een vorig jaar gehouden enqu!ite (dezelfde van : economische studie = oplichting) over nuttigheid. hoeveelheid en moei­lijkheid van de verschiilende vakken.

Hearing over rapport en enqu6te commlssie­Morreau: do. 19 mrt. 19.30 u, Herengracht 514. De werkgroep onderwljszaken van de SEF (voor ledereen) houdt hlerover een beapreklng dl. 17 mrt. 10 u, Herengracht 514.

Geruchten

Regelmatig bereiken de SEF geruchten over onheuse bejegening blj mondelinge tentamina. Aangezien wij op geruchten aileen geen aktie kun­nen nemen, verzoeken wij d legenen die con­crete klachten hebben zich direkt tot de SEF te wenden. Dit geld! ook voor hen die kort ge­leden tentamen hebben gedaan.

Hash

Laatst toen ik midden in de nacht wak­ker werd, besefte ik ineens wat er aan onze veranderende wereld aileen nog ont­brak: een alternatieve economie. Spoedig begreep ik dat het daar niet bij kon blij­ven. What we really need in economy is een alternatieve alternatief of zelfs een alternatief dafuvan. Spelenderwijs ontdekte ik een alternatief slaapmiddel, much n1ore efficient dan het in da ka.;J/talis- · tische maatschappij gebruikelijke optellen: een-en-twintig-cent, tee-en-tintig-cen, die­e-tite-ce, tot de slaap er op volgt. Dro­merig doezelde ik: alternatieve alternatie­ven van het alternatief van alternatieve al­ternatieven van weer andere alternatieven en 1970 was plotseling 2000 geworden. De Bijenkorf en VenD houden nu hun trieste opheffingsuitverkoop. De warme bakkers be/even grote tijden. Geld heeft a/s betalingsmiddel afgedaan. Wat lees ik daar: 'Houdt steeds als goed Haegenaar, kaart of hash bij halte klaar' . Soms zegt men wei eens: Hash is ook niet alles, iedereen zal moeten erkennen: Hash stinkt niet. Het is maar goed dat Neder­land via de ontwikkelingshu/p, zo'n 1 pro­cent van het nationale inkomen, hennep uit Marokko krijgt. Elk alternatief is er immers een.

Barend Wijtman (notenkraker)

redaktie: j. j. amesz, m. a. baseliers­van arnhem, j . a. m. honout, j. j . klant, j . j. meltzer, h. meijeraan (secretaris). redaktiesecretariaat: herengracht 514. spreekuur: om de veertien dagen: "'reynolds"'