Het puberbrein – een handleiding

Apestaartjaren 6| Leuven12 mei 2016 | dr. Aletta Smits

Waar gaan we het over hebben?• Wie zijn pubers?• Wat gebeurt er met pubers?• Hoe kunnen ‘wij’ er mee omgaan?• En wat doen sociale media met hen?

Wie zijn pubers?

En wie zijn wij?

Twee dingen zijn belangrijk• Een puber heeft biologisch gezien een ander

tijdsbesef

en

• Een puber wordt sociaal gemotiveerd

Sociaal leren: Zoeken naar een identiteit, en daarvoor naar idolen kijken die het ook zo doen

Tijdsbesef: Nadenken over de gevolgen van sexting doen ze nauwelijks

Pubers begeleiden als ouders/jeugdwerker/ docent• Wat kom je tegen? / Wat is prachtig aan ze? /

Wat is ongelooflijk irritant aan ze?

• Ze kruipen opeens nog bij je op schoot• Ze komen niet uit bed / komen te laat / drinken Red

Bull• Alles moet NU• Ze vragen niks terwijl je gezegd had….• Ze zitten aan hun mobiel vastgeplakt: en wat doet

dat met ze?• Waarom helpt ‘straffen’ niet zo goed? (en media

afnemen dus ook niet)

Puber/Adolescent maakt vier dingen mee1. Lichamelijke en seksuele ontwikkeling

- puber-ontwikkeling, slaap- en waakritme2. Doorontwikkeling van hersenschors/cortex

- cognitieve ontwikkeling; complexe vaardigheden

3. Doorontwikkeling van de eigen identiteit - ontwikkeling van de professionele identiteit

4. Sociaal-emotionele ontwikkeling - inzicht in jezelf en anderen

1. Lichamelijke en seksuele ontwikkeling

Gisteren

Vandaag

2. Doorontwikkeling van cortex

2. Doorontwikkeling van cortex• Impulscontrole• Beoordelingsvermogen• Abstracte redeneringen• Probleemoplossing• Planning• Zakelijk sociaal gedrag• Zakelijk geheugen

"This isn't about creating a buzz, it's to get people to react, to open minds".

3. Drie identiteiten, hartstikke veel werk

Hoe ik echt ben

Hoe ik doe

Hoe anderen mij zien

4. Sociaal-emotionele ontwikkeling• ‘Met m’n vrienden chillen op een random plek’• ‘Dat kun je niet maken!’• ‘Wie zegt mij dat ik dat niet kan?’

Wat zie je? Wat ziet een puber?

De mens is een chemisch proces

Witte stof (myeline): Verbinding tussen de hersencellen

Witte stof (myeline): Verbinding tussen de hersencellen

Witte stof (myeline): Verbinding tussen de hersencellen

Onderwijs en begeleiding• Steunen met structuur • Sociale argumentatie werkt beter dan inhoudelijke

argumentatie• Vraag ze ‘wie ze willen zijn’ en hoe ze willen • Aansluiten bij hun context – betrek emotie bij verstand• Begrip voor ‘echte’ pijn• Beloning & consequentie ipv. strafstructuur• Slapen en wakker zijn: vroeg is heel vroeg• Toon de empathie die ze zelf niet altijd kunnen tonen:

Ze zijn aan het leren, en wat ze leren is belangrijk, alleen niet altijd wat jij op het rooster had staan

• Lange termijn is lastig te overzien: be prepared to fight

Onderwijs en begeleiding• Steunen met structuur • Sociale argumentatie werkt beter dan inhoudelijke

argumentatie• Aansluiten bij hun context – betrek emotie bij verstand• Begrip voor ‘echte’ pijn• Beloning & consequentie ipv. strafstructuur• Slapen en wakker zijn: vroeg is heel vroeg• Toon de empathie die ze zelf niet altijd kunnen tonen:

Ze zijn aan het leren, en wat ze leren is belangrijk, alleen niet altijd wat jij op het rooster had staan

• Lange termijn is lastig te overzien: be prepared to fight

Neem het niet te persoonlijk

Neem het niet te persoonlijkNeem het niet te persoonlijk

Neem het niet te persoonlijkNeem het niet te persoonlijk

Neem het niet te persoonlijkNeem het niet te

persoonlijk

Selectie uit referenties• Crone, E. 2009. Het puberende brein: Over de ontwikkeling van de hersenen

in de unieke periode van de adolescentie. Amsterdam: Bert Bakker.• Nelis, H & Y. van Sark. 2009. Puberbrein binnenstebuiten: wat beweegt

jongeren van 10 tot 25 jaar? Utrecht: Kosmos Uitgevers • Paap, M. 2004. Het kiezen van een MBO-opleiding. • PvdA. 2008. Concept-voorstellen verbetering VMBO. Tbv. PvdA congres 24

november 2008.• Smits, A. 2007. Checlist Studierendement. Leiden: Universiteit Leiden• Traineepool 10. 2008. Weten wat je wilt. Amsterdam: Gemeente Amsterdam• Van der Boom, E., R. van der Aa & G. de Bruin. 2009. Goed voorbeeld doet

goed volgen. Rotterdam: Ecorys. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van Ministerie van OC&W.

• Van Grinsven, V & E. Elphick. 2008. Aansluiting vmbo mbo: een gedeelde zorg. Utrecht: Adviesgroep MBO

• Van Reijendam, W. “Het studeert niet makkelijk met 30.000 euro schuld”. In: Mbo Magazine, december 2008.

• Elk, R. van, Steeg, M. van der & Webbink, D. (2009). The effect of early tracking on participation in higher education. Den Haag: Centraal Planbureau.

• Kemenade, J. van. (2008). Een voorwerp van aanhoudende zorglijkheid. Rede bij zijn afscheid als hoogleraar bij de Open Universiteit. Congresmap Lustrumcongres Ruud de Moor Centrum.

Aletta Smits:Facebook: www.facebook.com/deloeftrainingTwitter: @alettasmitsLinkedIn: nl.linkedin.com/in/alettasmits

Wilt u de presentatie? www.deloeftraining.nl | Het Puberbrein

Wilt u meer informatie?