algemeen

125zorg & financiering > 10-2007

de beperkingen door de ziekte en zo tot een ver-mindering van de ziektelast.

Doelen

Bij de implementatie van het gezamenlijkmedisch consult staan de volgende doelen cen-traal:– verbeteren van de voorlichting en tevreden-

heid van patiënten; – bevorderen van het werkplezier van de zorg-

verleners;

– verhogen van de productiviteit van het spreek-uur.

Tegelijkertijd doet het Nivel een wetenschappe-lijke evaluatie om inzicht te krijgen in de meer-waarde van het gezamenlijk medisch consult tenopzichte van individuele consulten. Er wordtonder meer gekeken naar: emotionele belastingvan patiënten, tevredenheid, in hoeverre patiën-ten geïnformeerd zijn, naar therapietrouw enmedische consumptie.Bron: Nivel, 16 oktober 2007<

1326 nieuwe medische technologie: afweging tussen kosten engezondheidswinst

De huidige wijze van beslissen herbergt het risi-co in zich dat nieuwe medische technologie teveel of juist te weinig wordt toegepast. Om ditte verbeteren is het nodig om op uniforme wijzede kosten en baten tegen elkaar af te wegen vanmedische vindingen als nieuwe geneesmidde-len, vaccins en hulpmiddelen, en ook van nieu-we diagnostische apparatuur als CT-scanners.Het is van belang dat artsen op basis van dezecentraal bepaalde waardering zo objectiefmogelijk bepalen voor welke behandelingeneen patiënt in aanmerking komt. Om dit tebereiken dienen richtlijnen voor de medischepraktijk waar mogelijk rekening te houden metde kosteneffectiviteit van nieuwe technologie.Hiervoor zijn maatschappelijke keuzes nodigover de waarde van gezondheid: wat mag eenextra jaar in goede gezondheid kosten?

Nieuwe medische technologie: afwegingtussen kosten en gezondheidswinst

Nieuwe medische technologie is een belangrijkebron van gezondheidswinst, maar ook van stij-gende zorguitgaven. Goede besluitvorming overde invoering van nieuwe medische technologieis dan ook van groot belang. De huidige wijzevan beslissen herbergt het risico in zich dat

nieuwe medische technologie te veel of juist teweinig wordt toegepast. Om dit te verbeteren ishet nodig om op uniforme wijze de kosten enbaten tegen elkaar af te wegen van medischevindingen als nieuwe geneesmiddelen, vaccinsen hulpmiddelen, en ook van nieuwe diagnosti-sche apparatuur als CT-scanners.Om de kosteneffectiviteit van medische behan-delingen te kunnen vaststellen, kijken econo-men naar de prijs van een jaar doorgebracht inperfecte gezondheid (Qaly). Deze maatstaf kanbetrekking hebben op de meest uiteenlopendeaandoeningen, zo leggen de auteurs uit in hetrapport Qaly-tijd, Nieuwe medische technologie,kosteneffectiviteit en richtlijnen.Voor zover het begrip in Nederland wordt toege-past, is het uitgangspunt dat de kosten per Qalymogen oplopen tot maximaal 20.000 euro.‘Zorg die duurder is zou volgens dit criteriumniet kosteneffectief zijn. Deze drempelwaarde isniet tot stand gekomen door politieke besluit-vorming, maar duikt voor het eerst op in de cho-lesterolrichtlijn uit 1998. Sindsdien geldt ditbedrag als een soort ijkpunt.’De aandacht voor kosteneffectiviteit blijft echterbeperkt tot de toelating van nieuwe geneesmid-delen en de invoering van landelijke gezond-heidsonderzoeken. Bovendien is het criterium

ZenF-1007 cyaan.qxd 29-11-07 12:18 Pagina 125

kwaliteitsbeleid

126 10-2007 > zorg & financiering

daarbij niet doorslaggevend. Eerder bleek bij-voorbeeld dat een preventief bevolkingsonder-zoek naar dikkedarmkanker een welvaartswinstvan 170 miljoen tot bijna één miljard euro kanopleveren, maar dat onderzoek is er nog steedsniet.Omdat de kosteneffectiviteit in de medischewereld mede afhangt van persoonlijke kenmer-ken van de patiënt – zoals leeftijd, gezondheids-toestand en consumptiepatroon – zouden‘globale pakketbeslissingen’ ongewenst zijn.De kosten per Qaly zouden wél meegewogenkunnen worden in praktijkrichtlijnen. ‘Hierin

wordt aangegeven welke behandeling in welkeomstandigheden het meest passend is.’Het CPB ziet verschillende mogelijkheden omkosteneffectiviteit op te nemen in de richtlijnen.De eerste is dat de overheid de formulering vande uitgangspunten overlaat aan een onafhanke-lijk instituut, al dan niet in samenwerking metbetrokken partijen. Financiering van het opstel-len van de richtlijnen, onder de voorwaarde datrekening wordt gehouden met kosten en baten,zou een andere optie zijn.Bronnen: Centraal Planbureau, 8 oktober 2007 enStcrt., 9 oktober 2007<

1327 gezondheidszorg verdient een stichting van de zorg

‘De gezondheidszorg verdient een Stichting vande Zorg. Dit is een eigen orgaan voor overlegtussen patiëntenorganisaties, zorgaanbiedersen verzekeraars. Hierin kunnen zij in de prak-tijk vormgeven aan de uitgangspunten van deZorgverzekeringswet. Vanuit dit orgaan kanmet gezag, gesteund door een breed draagvlak,overlegd worden met overheid en politiek.’

Dat zegt Roger van Boxtel, voorzitter raad vanbestuur van Menzis, in een open brief aanminister Klink van Volksgezondheid. Volgensvan Boxtel zou zo’n orgaan het logische gevolgzijn van de invoering van het nieuwe zorgstelselen dus van de visie van het kabinet en parlementop de toekomst ervan. Van Boxtel: ‘In die visie isimmers het zwaartepunt van beleid verlegd vande overheid naar de driehoek patiënten, zorg-aanbieders en verzekeraars. Deze drie partnersmoeten voortaan samen vormgeven aan onzegezondheidszorg, met de overheid op gepasteafstand. Een geïnstitutionaliseerde overlegstruc-tuur tussen deze drie, gericht op de vraagstuk-ken van duurzaamheid in de zorg, bestaat niet.Bovendien gebeurt gezamenlijk overleg tegefragmenteerd. Een aangepaste variant op deStichting van de Arbeid lijkt mij de beste vormvoor dit doel.’

Vijf concrete vraagstukken

Een Stichting van de Zorg zou zich wat de Men-zis-topman betreft dringend moeten buigenover enkele actuele onderwerpen die nadrukke-lijk om een oplossing vragen. 1. Budgettair plafond. De overheid heeft zich

wel deels teruggetrokken uit het domein vande gezondheidszorg, maar hanteert intussennog steeds een budgettair plafond. Hoe gaanwe om met de spanning die hierin ligt opge-sloten?

2. Preventie. Preventie is een topprioriteit in degezondheidszorg. Ook verzekeraars moetenhier een rol in spelen. Maar hoe reëel is dit,daar waar verzekerden jaarlijks mogen swit-chen?

3. Toezicht. Goed toezicht is belangrijk, zekerwanneer de overheid op enige afstand staat.Maar zes organen die toezicht houden op hetwerk van een verzekeraar, is dat nou nodig?We spreken over de Autoriteit FinanciëleMarkten (AFM), de Nederlandse Zorgauto-riteit (NZa), De Nederlandsche Bank (DNB),het College voor zorgverzekeringen (CVZ), deraad van commissarissen én de externeaccountant.

ZenF-1007 cyaan.qxd 29-11-07 12:18 Pagina 126