WS 17 Samenwerken aan e-government

Kortomcongres e-government Freddy Deprez

E-government als de e-business van de overheid

• Al 20 jaar spreken we over e-government / e-loket in exact dezelfde termen als over e-business / e-commerce– Productcatalogus– Winkelwagentje– Self-service overheid– …

• En veel principes lijken inderdaad toepasbaar– Afnemer-georiënteerde communicatie (MySAP – Web2.0…) lijkt

aantrekkelijk voor geïndividualiseerde dienstverlening– …

• De overheid ontmoet voor e-government dezelfde problemen als het bedrijfsleven voor e-business

Overeenkomstige uitdagingen / problemen• Schaarste aan deskundig personeel

– De overheid voelt dit meer dan het bedrijfsleven door inherente beperkingen

• Sourcingdebat : wat en hoe nog zelf blijven doen?– Outsourcing in 6 variaties– Taak van Informaticus verandert snel : management, communicatie

• Relatie ICT – organisatie : koppelen aan de doelstellingen• Van operationele kost tot strategisch middel

– Steeds minder vergelijkbaar met de investeringen / kosten voor elektriciteit en verwarming

• E-… als middel om het verschil te maken– E-Business: het verschil met concurrenten– E-Overheid: het verschil met … ?

Drivers verschillen

• De impuls voor de marktsector om iets op internet te doen: fear and greed (that’s what drives the market)– verkopen, klanten binden, omzet genereren…– overlevingsdrang - schrik voor de concurrentie – proberen

concurrenten de loef af te steken– Aandeelhouders: winst maken

• Overheid : maatschappelijke betrokkenheid– Het openbare leven in goede banen leiden– Maatschappelijke veranderingen aansturen– administratieve overlast verminderen– Burger bij de beslissingsprocessen betrekken– Aandeelhouders : (her-)verkozen geraken

Het essentiële verschil• Concurrentie

De overheden zijn er niet op gericht om de markt van de concurrentie in te pikken en te groeien,

om meer winst te maken,om meer dividend uit te keren

• Bedrijven wel. Fundamenteel wel.Dat is ingebakken in ons economisch model

• Als een gemeente de beste wil zijn is dat wellicht terug te brengen tot de menselijke (mannelijke?) psychologie – op zichzelf levert het niets op

Competitiemodel bij de overheid

• Toch overal zichtbaar– Eenvoudigste gemeente : Waregem– Beste website : Gent– Overheidsmanager van het jaar– E-government project van het jaar, eEurope award– Landen-ranking e-government readiness, enz

• Vaak een zeker verband met bedrijven die het evenement / de award sponsoren

• Wordt problematisch wanneer hogere overheid zijn beleid organiseert via het instellen van een competitie, zonder voldoende kadering

• Winnende projecten worden geen olievlekken

De sturing die nodig is

• Een “masterplan e-government”– een algemene visie– uitvoeringsgericht geformuleerd– Projectmatig opgevat: timing, middelen, aanwijzing

verantwoordelijken, sancties• Goed voorbeeld: ruimtelijke ordening (VL)

– Van Gewestplannen tot Ruimtelijke uitvoeringsplannen– Vooruitgang wordt gepland en duidelijk gecommuniceerd

• Weinig andere goede voorbeelden• Vlaanderen en Federaal zijn meer bezig met zichzelf –

beperken zich tot de domeinen waar ze zelf contact hebben met de burgers / het bedrijfsleven

Verhouding hogere overheid – lokale besturen

• Autonomie van de lokale overheid ingeroepen als excuus voor afwezigheid van sturing

• Er zijn uitzonderingen– Lokaal sociaal beleid– Vlaams bibliotheekbeleid

• Maar het liefst van al zetten ze gemeenten buitenspel• Vb beleid rond Rijksregister: federale overheid reikt zelf

attesten uit (mijndossier.be)• Hoe het moet: web services om in de lokale website te

integreren

Visie is beperkt tot eigen back-office

• Kruispuntbanken (KSZ, KBO, VKBO…)• Welke visie spreekt uit MAGDA (VL)?

– We hebben jarenlang in allerlei ministeries databanken met dezelfde gegevens aangelegd. We zullen daar nu mee ophouden (applaus)

• Welke visie spreekt uit Kafka (B)?– We willen absurde regels niet langer in stand houden. Help ons

om de meest ergerlijke absurditeiten te vinden• Voor de organisatie van de dienstverlening is er geen

masterplan– Vb EIK : weinig of geen nuttige toepassingen - en EU komt

binnenkort misschien al met een nieuwe standaard

Diensten samen organiseren• Besturen zijn niet elkaars concurrenten• Er is meer gelijkenis in de dienstverlening dan verschillen• De middelen zijn beperkt, zowel financieel als anders• Dit bewustzijn groeit eerder bij bestuurders dan bij de

ambtenaren• Komt zeker niet van de leveranciers (samenwerking? Dat zijn

zij zelf)– Voorbeeld Nederland: GovUnited is een initiatief van

stadssecretarissen, uitgebreid tot 70 deelnemende gemeenten

– Openbare aanbesteding voor een “midoffice toepassing”– Heeft nov07 eerste kortgeding van leveranciers

gewonnen

Rol van de provincies• Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant hebben speciale entiteit

om e-government te organiseren• Provinciebedrijf “e-gov” (Oost-Vlaanderen)

het sturen, stimuleren, ondersteunen en coördineren van de externe ICT-diensten aan en voor Oost-Vlaamse lokale besturen, organisaties en instellingen, waarbij de provincie zich richt op het tot stand brengen van effectief e-government

• Autonoom provinciebedrijf “VERA” (Vlaams-Brabant)lanceert in 2008 specifieke samenwerkingsprojecten

VERA, e-Gov zijn anders • …dan Cipal, Cevi• Directe band met provinciebestuur

– E-Gov : intern verzelfstandigd agentschap– VERA : extern verzelfstandigd agentschap

• diensten bestemd voor lokale besturen• Kleinschalig

– VERA : 11 personeelsleden, Cipal : 300 (11/2007)– Beperkte omzet (veel gratis dienstverlening)

• Andere band met lokale besturen– Geen lidmaatschap, geen aandeelhouderschap

Dienstverlening (vb VERA)• Consultancy, Helpdesk• Netwerk : BiLAN, punt-tot punt wireless en thuiswerkers

– Internet access : Belnet

• Groupware (mail, agenda) : Sun JES in hosted mode– Product naam = AgendaWeb

• CMS (websites): open source pakket (DaliCMS)– Product naam = LIPS

• Document management : Alfresco platform– Product naam = o.a. E-Raden

• IPTelefonie: NextiraOne OneService– Product naam = VERAfoon

• Yet to come: hosted GIS-platform (GeGIS)

Nieuw in 2008 : samenwerkingsprojecten• Na consultatieronde van maart tot september 2007• 150 deelnemers op 9 plaatsen in de provincie• Burgemeesters, schepenen, voorzitters, secretarissen• Honderden thema’s kwamen aan de orde• Nu 5 concrete voorstellen

– Digitaal sociaal huis– Digitaal college / vast bureau– Klachtafhandeling– Intranet met aanvankelijk 4 modules (documentbeheer, fotobeheer,

interne meldingen / helpdesk, interne mededelingen / ad valvas– Geo-web

• Samenwerking start begin 2008

Algemene kenmerken van deze projecten• Geen servers bij de besturen maar centraal in het VERA-netwerk• De bestaande platforms worden gebruikt:

– Document management– GIS, CMS, Groupware– Deze platforms zijn “open” (…)

• De uitvoering van de projecten wordt uitbesteed– Niet noodzakelijk alles bij één leverancier

• VERA coördineert het geheel– Contractant voor housing: COLT– Contractant voor connectiviteit : Belgacom– Contractant voor servers / VMWare : Simac– Contractant voor OS, AS, DB, LDAP, monitoring enz : ABSI– Contract voor platform DMS, GIS: nog te selecteren– Contract voor toepassingen : na aanbesteding

Voordeel van samenwerken

• Prijs / kwaliteit• Concentratie van knowhow, zowel op organisatorisch vlak als

op technisch vlak• Snellere evolutie (geen last van remmende voorsprong)• Geen vendor lock-in• Meer druk op andere leveranciers om interoperabiliteit te

bereiken• Meer gehoor bij hogere overheid voor koppeling

Is dit alleen voor Vlaams-Brabant?• Wordt in Vlaams-Brabant gelanceerd• VERA kan geen “klanten” buiten Vlaams-Brabant bedienen

(helpdesk, facturatie…)• Samenwerking met andere organisaties kan wel – men kan

daarbij al of niet van dezelfde infrastructuur gebruik maken– provincies– Intercommunales / IGS– … die dan met hun eigen lokale besturen een overeenkomst

afsluiten• Samenwerken met andere bedrijven is ook mogelijk - in

sommige contracten (IP-Telefonie, CMS) is het zelfs een voorwaarde dat het bedrijf dezelfde dienst aanbiedt buiten het bedieningsveld van VERA

Samenvatting• We moeten niet altijd de redeneringen van de particuliere sector

volgen - bedrijven zoeken elk op zichzelf om beter te zijn dan hun concurrenten, en e-business is een middel om zich van elkaar te onderscheiden

• E-government moet niet middels concurrentie georganiseerd worden

• Er is een globaal kader nodig en liefst ook centrale sturing of coördinatie

• Als de hogere overheid tekortschiet, moeten de besturen maar zelf de handen in elkaar slaan

• Om te komen tot inter- en bovenlokale initiatieven• VERA geeft het voorbeeld en start in 2008 enkele projecten op in

samenwerkingsverband