UITBREIDING BASISSCHOOL ‘T KOFSCHIP

SEYIOOC • ,

afbraak van winkel laat

een wachtgevel achter

gebouw heeft last van

betonrot en is af te breken

zeer herkenbaar (mooi)

schoolgebouw

de turnzaal dient

bewaard te worden.

relatief waardeloze constructie met

uitzondering van klas 6

prachtige directeurswoning , opvallend in het

straatbeeld. garage kan eventueel verdwijnen

de sitebestaande toestand

kwakkelenberg

residentie Cardijn

straatprofiel foto van de straat

kwakkelenberg

de omgeving

De Kwakkelenberg is een zeer fijne dorpsstraat

bestaande uit bescheiden woningen van 1 of

twee bouwlagen met traditionele zadeldaken.

Door het verspringen in kroonlijsthoogte en de

onregelmatige rooilijn wordt een soort sympa-

thieke kleinschaligheid ervaren.

Op subtiele wijze markeert de directeurswoning

de aanwezigheid van een publieke functie. Het

zadeldak staat dwars op de straat, en het ge-

bouw is hoger. De afwerking van de zijgevel is

kenmerkend.

eerste uitgangspunt

SCHOOL GEBIED

de omgevingresidentie Cardijn

POTENTIEEL

SCHOOLPLEIN

gevel

gevel

gebrek aan gevel / herkenbaarheid

De andere kant van het perceel wordt door ons erva-

ren als enigszins problematisch en ‘desolaat’, deels te

verklaren door de inrichting van het maaiveld, maar

ook door de schaalbreuk van het woningblok met de

onmiddellijke omgeving, en het gebrek aan groen.

De speelplaats is ruim, maar mist een gevoel van

openheid en doorzicht.

Eigenlijk is er in de onbestemde zone tussen woonblok

en het perceel van de school voldoende ruimte om te

bouwen, dit wil dus zeggen bouwen op de parkeer-

strook. Dit zou ruimtelijk een zeer goede oplossing

zijn, maar maakt het project echter nodeloos ingewik-

keld.

Voor het bepalen van ons concept gaan wij ervan uit

dat na de bouwcampagne in DBFM, de renovatie van

de turnzaal en de bouw van een gemeentelijke, na-

schoolse opvang, de hele omgeving ‘af’ is. Dat bete-

kent dan ook dat door ons project te bouwen alle on-

aangename kanten moeten weggewerkt zijn, en de

benadering van het perceel langs beide toegangen tot

de campus karakter en identiteit moet hebben.

Een gezicht geven aan beide kanten van de school-

campus is bijgevolg een uitgangspunt. Een gevoel van

openheid creëren evenzeer.

beeld van desolate omgeving

het programmaruimtelijk onderzoek

me aan de achterzijde voor lagere school

en kleuterschool. Het gebouw werd te

imposant en het gebruik van buitenruim-

tes was minder ideaal.

Een tweede optie deed hetzelfde met een

compacter en meer herkenbaar gebouw.

Echter vooral de kleuterspeelplaats bleef

te klein, en te weinig charmant.

Een derde optie voorziet meer gelijkvloer-

se volumes, maar werd snel te kneuterig,

te weinig logisch en helder van opbouw.

Het programma van eisen vraagt eigen-

lijk 2 gehelen. Een kleuterschool, liefst

met eigen sfeer, en een vervollediging

van een lagere school. Tenslotte moet

de opvang volledig autonoom kunnen

functioneren en een gezicht krijgen.

Hieronder beschrijven we kort de sce-

nario’s die we onderzochten en zijn

weerhouden, omdat wat we niet goed

vinden ook veel zegt over de campus.

Een eerste project voorziet een opvang

aan de Kapelleweide en een groot volu-

opvang

lagere school

kleuterschoolopvang

lagere school+ refter

kleuterschool

kleuterschool

opvang

lagere school+ refter

01 02

03

een afgewerkte campus

ons voorstel

refter met uitzicht behoud van turnzaal

nieuwbouw bevat dienende functies van

turnzaal + nieuwe opvang met aparte speeltuin

nieuwe luifel / toiletten op termijn

voor de school

een aparte wereld voor de kleuters

met aansluitende buitenruimte

visuele openheid

naar omgeving

en toch herkenbaar!

integratie !

We willen een herkenbaar en prettig gebouw

op schaal van de dorpsstraat en prikkelend

voor het inlevingsvermogen van voorbijgan-

gers, kleuters en ouders.

We verbreden het voetpad aan de school…

nuttige ruimte gezien de té smalle voetpaden,

en architecturaal typisch aan de Kwakkelen-

berg. We versterken de architectuur van de

directeurswoning, en respecteren de vormen-

taal van de straat. We kiezen voor een ge-

bouw dat communiceert met de omgeving en

de voorbijgangers.

en toch herkenbaar!

integratie !

een herkenbaar gezicht en een speeltuin voor de naschoolse opvang / creche

zicht vanaf schoolplein / openheid van campus ten opzichte van de omgeving

Een herkenbaar gebouw, eigenlijk bestaande

uit drie gebouwen, met een luchtige luifel die

alles aan elkaar verbindt en tegelijk dient als

overdekking van de fietsenberging.

Het voorstel respecteert de schaal van de om-

geving. Een verzoenende inplanting en aan-

zicht. Ruimtelijk door voldoende afstand te

houden tot buren en omgeving. Prettig door

de trappen en het eventuele opschrift.

Helder door de eenvoudige constructieve op-

vatting. Realiseerbaar in fases indien het zou

moeten. Voldoende open ruimte gelaten voor

de speelplaats van de opvang.

planInplanting 1 / 750

masterplan + omgeving

plan

KISS AND RIDE

spelen

spelen

spelen

kleuterschool

sporten

luifel

lagere school

opvang

functioneren

plan

turnzaal met aparte toegang

domein opvang

domein kleuterschool domein lagere school

woning directeur

Grote functionele entiteiten. Het complex

kan functioneren zoals nu. Er zijn drie mo-

gelijke toegangen tot perceel (3de links

van opvang, achter tuinmuren)

De opvang functioneert autonoom. De

turnzaal eveneens. Bij grote feesten kun-

nen beide zalen samen functioneren, en

zelfs de ruimte van de opvang erbij betrok-

ken worden. Geen menging van leeftijden.

Respect voor de privacy van de direc-

teurswoning. Maximaal open gevoel gege-

ven aan buitenruimtes. Inrichting in over-

leg met leerkrachten.

kwaliteit buitenruimteskwaliteit buitenruimtessportveld

speeltuin opvang

+ terras

overdekte buitenruimte

luifel

kleutertuin speelzone

Lagere school heeft een erg ruime speel-

plaats, opdeelbaar in zones, met grote lui-

fel. Refter kijkt over hele gebied uit.

Kleuters hebben eigen paradijs en kunnen

niet weglopen. Tijdens opvanguren is het

mogelijk om beide gebieden te controleren.

Opvang heeft mooie tuin, eventueel over-

dag te gebruiken door school. Circulatie

stoort nooit eigenlijke werking van school.

Waar je ook staat overal zie je een afge-

werkte gevel, de school bestaat uit 4 her-

kenbare entiteiten.

kleuterschool

gelijkvloers

kleuterschool

zicht polyvalente zaal

grondplan kleuterschool 1/400

Drie klassen die vlakbij de polyvalente zaal ter beschikking hebben. Ruime, zeer di-

verse, klassen met grote ramen, werkjes worden getoond aan voorbijgangers. Toilet-

jes en berging tussen de klassen.

Een polyvalente zaal, met berging, die aan beide zijde kan opengezet worden en dus

kan dienen als overdekte buitenruimte. Rennen rond (een deel van) het gebouw

wordt mogelijk. Je kan de zaal passeren zonder de opstelling te hinderen.

Een overdekte speelruimte die (later) nog klas kan worden. Een binnentuin, mogelij-

ke plek voor kunstintegratie. Een aparte afgesloten tuin met groen.

eerste verdieping

kleuterschool

zicht kasteelklas

eerste verdieping kleuterschool 1/400

Drie klassen vlakbij de refter, en dus ook makkelijk te gebruiken als extra polyva-

lente ruimte. Bereikbaar via ‘luie’ veilige trappen, aangepast aan kleuters. Klassen

met een zeer grote ruimtelijkheid! Open onder het zadeldak.

Een speciale dubbelhoge klas met ruime mezzanine.

Veel daglicht in de refter. En de nabijheid van het leraarslokaal, met uitzicht over

de hele speelplaats. Leerkrachten hebben eigen circulatie zonder de werking van

kleuterschool te storen. Opnieuw identiteit van elke klas en diversiteit. Dat zet aan

tot creativiteit, zowel bij leerkracht als kleuter.

kleuterschooltweede verdieping

zolder kleuterschool 1/400

De zolderverdieping bevat de technische ruimte, en een eventuele extra grote ber-

ging.

De constructie is helder, relatief kleine overspanningen, sandwichpanelen met zeer

goede isolatie om het hellend dak te realiseren. Door de dakvorm en opbouw kun-

nen we op originele manieren licht laten binnenvallen .

De hoogte van de klassen geeft ze extra ruimtelijke dimensie. Het is in principe mo-

gelijk om in elke klas een mezzanine te maken.

referentiebeeld daklicht

straatgevel

zijgevel

gevel aan speelplaats

gevel aan tuin

kleuterschoolsneden

snede AA’ snede BB’

schaal 1/400

lagere school

lagere schoolgelijkvloers 1 / 200

Het gelijkvloers van de nieuwbouw bevat een refter met bijho-

rende functies, een kinderopvang en de inkom met kleedkamers

voor de sporthal. Het is een flexibel, open en rationeel gebouw.

lagere schoollagere schooleerste verdieping 1 / 200

Op de eerste verdieping zijn er 2 grote open klassen, een poly-

valente ruimte, een brede gang en een toegang tot de techni-

sche ruimte. Via de vide in de gang bereikt het zonlicht de refter.

lagere schoollagere schoolSnede AA’ 1 / 200

lagere schoolgevels 1/ 400

gevel opvang gevel schoolplein

oostgevel

noordgevel Snede AA’

duurzaamheid10 punten

1. een geïntegreerd projectproces

Dit schetsontwerp kwam tot stand dankzij de medewerking van vele

mensen. Reeds in een vroeg stadium werden ingenieurs technieken

en stabiliteit betrokken teneinde een conceptueel eenvoudig project

te verkrijgen.

Wij hebben maximaal rekening gehouden met veronderstelde eisen

van buren, stedenbouw en het programma van eisen. Door rekening

te houden met ieders gevoeligheden, hopen wij een evenwichtig pro-

ject te hebben gemaakt, waarin ieder een stukje van zichzelf kan te-

rug vinden. We hopen dat het 2 gebouwen worden, waarvan men zal

gaan houden. We vinden het belangrijk om flexibel om te gaan met

de opmerkingen van de bouwheer, en passen ons project graag aan,

zolang de ziel er maar in blijft.

2. de inplanting

De inplanting is zorgvuldig overwogen en in verhouding tot de

schaal van de omliggende bewoning. Wij wensen projecten te bou-

wen in harmonie met de omgeving en toch een identiteit te geven

aan de gebouwen. Wij hebben maximale openheid nagestreefd bij

het ontwerpen van de buitenruimtes. Het was een uitgangspunt met

dit project een definitieve vorm te geven aan het gebied. Eentje die

100 jaar kan meegaan. Wij hebben nagedacht over het effectief ge

bruik van de buitenruimtes, een diversiteit aan plekken, en de circu-

latiepatronen die voor ouders en leerlingen belangrijk zijn. De bui-

tenruimtes laten nog veel ruimte open om ze samen met de leer

krachten in te richten. Voor ons is samenwerking de sleutel tot

een ‘aanvaard’ en dus duurzaam gebouw.

3. mobiliteit

Fietsen wordt gestimuleerd door de fietsenberging zichtbaar op te

stellen in het geheel. Voetgangers kunnen het gebied via verschil-

lende toegangen bereiken. Het voetpad van de Kwakkelenberg

wordt verbreed. De zachte weggebruiker krijgt dus voorrang.

Wij doen een voorstel voor de heraanleg van het ‘schoolplein’.

Misschien kunnen omwonenden de school als doorgang gebruiken.

De inrichting van de speelplaats laat dit toe. De tuin van de kleuters

garandeert de privacy en rust van de directeurswoning. Door deze

eventuele shortcut stimuleren we het thuis laten van de wagen.

4. natuurlijk milieu

Eigenlijk willen we van de kleuterspeelplaats een echte tuin maken.

Het schept veel didactische mogelijkheden…. Er ontstaat een on-

verwachte groene doorsteek door het gebied in deze vooral

‘versteende straat’.

Door het gebruik van een haag rondom deze tuin en waterdoorla-

tende verhardingen, creëren we een gezonde site, met meer groen

en een buffering van het water.

Door het refter/opvang gebouw autonoom op te stellen ten aanzien-

perceelmuren, ontstaan er interessante tussenruimtes, voor klim-

planten, hagen en compostverwerking.

duurzaamheid10 punten

5. water

Door een groendak op de platte daken blijft de temperatuur onder

controle bij de lichte constructie. En door de regenwaterrecuperatie

bij de hellende daken consumeren we minder stadswater.

Een bijkomend voorstel zou zijn om alle regenwater samen te bren-

gen voor recuperatie.

Het aanplanten van enkele goed geplaatste bomen zou de natuurlij-

ke balans van de nu te versteende ruimte terug in evenwicht bren-

gen.

6. grondstoffen en afval

We gebruiken materiaal van bij ons. Bakstenen gebouw, hellende

dakpannen, onverslijtbare materialen in de interieurs. Een slijtvast

gebouw is een duurzaam gebouw.

We maken onderhoudsvriendelijke gebouwen. Een proper gebouw

respecteert men immers meer.

Bij het maken van lastenboeken vermijden wij hardhout zonder labels

en niet recycleerbare producten. Wij hebben een afkeer van samen-

gestelde plaatmaterialen en hars of PVC houdende producten.

7. energie

Het is een misverstand dat een publiek gebouw anders moet geori-

ënteerd worden in het kader van de zonnewinsten. Een goed geïso-

leerd gebouw heeft vooral warmte te veel. Daarom investeren we

relatief grote budgetten in goede zonwering.

Indien de turnzaal na de schooluren veel gebruikt zou worden, en

men vaak stortbaden neemt, dan is het opportuun om een zonneboi-

ler te plaatsen.

Wij werken uiteraard met een balansventilatie (en toegankelijke tra-

cés!!) met hoge warmterecuperatie.

8. gezondheid, leefbaarheid, toegankelijkheid

Onze gebouwen baden in het daglicht. Het zal quasi onnodig zijn om

kunstlicht aan te steken. Wij kiezen voor een eenvoudige architec-

tuur, zodat we relatief veel geld kunnen besteden aan grote raam-

vlakken. Het hellend dak wordt voorzien van originele lichtopenin-

gen.

Deze gebouwen zouden moeten aanzetten tot creativiteit omdat er

bijzonder veel diversiteit in de ruimtes is. In de raming hebben wij

overal degelijke akoestische plafonds voorzien, een grote kost, maar

een kwaliteit om les in te geven. Liften kunnen makkelijk geïnte-

greerd worden in het ontwerp, maar zijn weggelaten voor het bud-

get.

duurzaamheid10 punten

10. innovatie

Eén van de moeilijkste zaken is een eenvoudig gebouw te zetten.

Een gebouw dat niet opvalt, maar toch een eigenheid heeft. Onze

innovatie in dit project is het behoud van de turnzaal, tussen 2 nieu-

we, éénvoudige constructies. De integratie van het lelijke eendje in

een nieuw project maakt er opnieuw een geheel van.

Meervoudig gebruik is cruciaal voor een geslaagde school. De refter

is een zeer centrale polyvalente ruimte. De kleuterschool heeft 2

groepjes van drie klassen die eigenlijk elk een polyvalente zaal heb-

ben. En mocht er nog een onthaalklasje moeten bijkomen, is de

overdekte speelruimte op een wip een extra klas.

conclusie over duurzaamheid

Duurzaamheid is een rekbaar begrip.

Eerst en vooral moet je van een gebouw houden, dan blijft het langer

staan. Maak mensen verantwoordelijk voor hun gebouwtje, hun ver-

dieping, hun deel, zo ontstaat er respect en gaat alles langer mee.

De leesbaarheid van onze architectuur helpt daarbij.

Behoud wat kan behouden blijven (de turnzaal) en ga zeer zuinig om

met buitenruimtes. Zet de gebouwen wat aan de kant, laat de ruimte

de ruimte, die vult zichzelf wel op.

Laat de ramen van een laagenergie gebouw open gaan, laat de sei-

zoenen en het licht tot diep in de interieurs binnen dringen.

En je bent al aardig op weg om zuinig om te gaan met materialen,

aanpassingen, onkosten en veranderingen. Duurzaamheid is zuinig-

heid dankzij voldoende levensplezier.

9. samenleving en economie

We hebben een project willen voorstellen op schaal van Duffel. Ge

bouwen die door de omgeving worden gesmaakt, blijven langer

staan en dat is duurzaam. De gebouwen zijn makkelijk comparti-

menteerbaar bij eventuele krimp van de school.

In de Kwakkelenberg kan de Kleuterschool eventueel omgevormd

worden tot een winkelpand, of desnoods 4 appartementen. De struc-

tuur is zodanig eenvoudig dat aanpassingen eenvoudig te maken

zijn.

beelden maquette

kleuterschool

beeld klas onder dak voorgevel bovenaanzicht

zijgevel Leraarskamer / refter

beelden maquette

kleuterschool

klasje onder dak refter onder dak leraarslokaal onder dak

kasteelklas met mezzanine

voorstellen

kunstintegratie

Binnen ons masterplan zijn er tal van mogelijk-

heden om kunst te integreren op de site van de

school. Zonder aan de autonomie van de kun-

stenaars te willen raken doen we hier enkele

voorstellen.

De ingrepen kunnen blijvend zijn, zoals bijvoor-

beeld het ontwerpen van de letters op de

school, de aankleding van de tuinmuur bij de

kleuters, een beeld in de tuin van de opvang,

enz.. De polyvalente zaal leent zich echter ook

uitstekend tot het geven van performances,

muziekoptredens, tijdelijk installaties,...

tijdelijke installatie van geselecteerde kunstenares Tinka Pittoors