1 Prof. dr. Jozef Pacolet Hoger Instituut voor de Arbeid, Katholieke Universiteit Leuven...

1Prof. dr. Jozef PacoletHoger Instituut voor de Arbeid, Katholieke Universiteit Leuven

Afhankelijkheid en solidariteit: een impliciete of expliciete zorgverzekeringBrussel, Colloquium FOD Sociale Zekerheid, 1 oktober 2008

Prof. dr. Jozef PacoletHoger instituut voor de arbeid, Katholieke Universiteit Leuven

Afhankelijkheid en solidariteit: een impliciete of/en een expliciete zorgverzekering

Internationale dag van en met de ouderenDe uitdaging voor de solidariteit

Colloquium georganiseerd door de FOD Sociale ZekerheidBrussel, Hotel BLOOM!, 1 oktober 2008



1. Even recapituleren: 1 oktober 2007 en het goede voorbeeld van de Vlaamse Zorgverzekering

2. Definities van afhankelijkheid

3. Voorzieningen voor ouderen: België in internationaal perspectief

4. ‘Long term care insurance’: België in internationaal perspectief

5. Evolutie van de zorguitgaven voor chronisch zieken

6. Conclusies

7. Referenties

Inhoud



1. Even recapituleren: de extra uitgaven voor medische en niet-medische kosten voor chronisch

zieken



050

100150200250300350

Andere huishoud.

Supplement

Nettokost remgeld

Andere kosten

Tijd. Verblijv.

Aanpas. Huis

Techn. Hulp.

Param.

Niet terugbet. Medicatie

Vergoeding mantelzorg

Vervoer

Gezinszorg

Poetshulp

Verzorgingsmiddelen

Totale kosten voor de chronisch zieken, vergelijking gerechtigden zorgverzekering met zorgforfait, in euro per maand, recente en vroegere evidentie



Medische kosten ten laste van de chronisch zieke in de thuiszorgsituatie in Vlaanderen, in euro per maand, 2005

0102030405060708090

Deciel 1

Deciel 2

Deciel 3

Deciel 4

Deciel 5

Deciel 6

Deciel 7

Deciel 8

Deciel 9

Deciel 1

0

Medische kosten(gemiddelde)



Medische en niet-medische kosten ten laste van de chronisch zieke in de thuiszorgsituatie in Vlaanderen, in euro per maand, medio 2006, in vergelijking met de toekomstige tegemoetkoming van 125 euro

0

100

200

300

400

500

600

700

Deciel 1

Deciel 2

Deciel 3

Deciel 4

Deciel 5

Deciel 6

Deciel 7

Deciel 8

Deciel 9

Deciel 1

0

Niet-medischekosten

Medische en niet-medische kosten

Mantel-enthuiszorgpremie 2009



Bestaansonzekerheid

% bestaansonzekerheid

33,2

14,7

20,6

12,2

23,2

29,3

9,7

0

5

10

15

20

25

30

35

Ste

ekpr

oef

CM

-

Bev

olki

ngB

elgi

ë

65jr

+

<65

jr.

Alle

nie

t-ac

tieve

n

Huu

rder

s

Eig

enaa

rs

% bestaansonzekerheid



Impact van de medische en niet-medische kosten, de maximumfactuur en de Vlaamse Zorgverzekering op de objectieve bestaansonzekerheid bij chronisch zieken, als % van totaal zorgbehoevende personen die mantelzorgpremie genieten in Vlaamse Zorgverzekering

Bron: Pacolet, J., N. Spruytte, S. Merckx, (2007). Bestaansonzekerheid in Vlaanderen bij chronisch zorgbehoeftige zieken thuis: belang van de Vlaamse Zorgverzekering, CM-Informatie, 2007 (228), 25 – 40

Objectieve bestaansonzekerheid

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

% objectieve bestaansonzekerheid (≤ 822 EUR)

voor de kosten

na medische kosten

na medische en niet-medische kosten

na kosten en MAF

na kosten, MAF en forfaitchron zieken

na kosten, MAF, forfaitchron.zieken & zorgverz.95eurona kosten, MAF, forfaitchron. zieken &zorgverz.125 euro



2. Veel definities van afhankelijkheid



2. Veel definities van afhankelijkheid

1. Demografisch: bevolking 65 + in 2005 1 809 017 personen of iets meer dan 17 % van de bevolking, in 2020 zal dit tot 20% gestegen zijn; soms ook verhouding 60+/20-59

2. Socio-demografisch: verhouding gepensioneerden en andere inactieven t.o.v. werkenden en werkzoekenden

3. Socio-economisch: verhouding inactieven/ werkenden

4. Financieel economisch: sociale uitgaven of kost vergrijzing als % van BBP

5. Medisch: 11 % 65 + vindt zijn gezondheid slecht of zeer slecht; vanaf 65 jaar heeft 80 tot 85 % één of meer chronische aandoeningen; van de totale bevolking heeft ongeveer de helft één of meer chronische aandoening

6. Zorgbehoefte: tussen 8 en 12 % van de 65+ heeft ernstige beperkingen (35 % heeft ernstige tot zeer ernstige beperkingen bij 75+)

7. Zorggebruik: het aantal dat gebruik maakt van residentiële en thuiszorgdiensten: ongeveer 30 % van de 65 gebruikt één of meerdere thuiszorgdiensten of een residentiële voorziening, waarvan ongeveer 1/6 residentiële diensten



Evolutie van de lichamelijke invaliditeitsgraad onder 65-plussers in de periode 1966-2001 (in %)

75 7683 84

16 16 13 119 84 5

1966 1974 1985 2001

Lichamelijke invaliditeitsgraad

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100%

Valide Semi-valide Invalide



3. Voorzieningen voor ouderen in België in internationaal perspectief



Internationale situering

0

2

4

6

8

10

12

14

Denemarken

Noorwegen

(Semi-) Residentiëlevoorzieningen

Thuiszorgdienst

OostenrijkDuitsland

Luxemburg

België

Finland

Ierland

FrankrijkVerenigd Koninkrijk

BrusselAantal plaatsen per 100/65+

Aantal personeelsleden per 100/65+

WalloniëVlaanderen

Nederland

Zweden

SpanjeGriekenland

ItaliëPortugal

Cijfers voor Denemarken niet vergelijkbaar (thuiszorg omvat personeel in residentiële diensten en residentiële voorzieningen omvatten bejaardenwoningen)

(1)

(2)

(2)

(2)

(1)

(2)(2)(2)

Geen informatie over personeel in thuiszorg beschikbaar

Beveridge georiënteerde verzorgingsstatenin Skandinavië

Beveridge georiënteerde verzorgingsstaat

Bismarck georiënteerde verzorgingsstaat

Bismarck georiënteerde verzorgingsstaat in deMiddellandse Zeelanden



4. ‘Long term care insurance’ in België in internationaal

perspectief



O rientation of the welfare state

U KIre la n d

T h e N e th e rla n d s(existed already),(socia l security)

A u s triaPflegege ldtax financed

L u xe m b o u rgtax financed andcontributions

F ra n cetax financed

G e rm a nyof B ism arck type,financed by em ployersand em ployees

B e lg iu mIn B e tw ee n

L o n g te rm ca re in c lu d e din p re se n t s yste m s o fso c ia l p ro te ctio n

O n g oin g o r fin a lise d d e b a tefo r n e w in su ra n ce sh e m e s

S w e d e nD e n m a rkF in lan d(N o rw a y )

B ism a rcko rie n te dsys te m s

G re e cenot on the po litica lagenda

S p a innot on the po litica lagenda

Ita lynot on the po litica lagenda

P o rtu g a lnot on the po litica lagenda

m ore and m ore inc luded inexisting system bu t a lsodeba te on explic it insurance

O rie nta tio n o f lon g te rmca re in su ra n ce

B e ve rid g eo rie n te dsys te m s

o f w h ich N o rd icco u n tr ie s

o f w h ich M ed ite rra n e a nco u n tr ie s

Orientation of the L ong-Term Care Insurance: E xplicit or Im plicit Solutions



Orientation of the L ong-Term C are Insurance and theWelfare State

Austr ia

F inland

Nor way

S weden

Germany

Denmark

B elgium

I reland

UnitedK ingdom

France

S pain

Luxembourg

I taly

GreeceP or tugal

The Nether lands

Social protection for dependency in Old Age in the 15 EU Member States and Norway

Beveridge oriented Nordic Countries

Beveridge oriented

Bismarck oriented

Bismarck oriented Mediterranean Countries



De private-publieke financieringsmix in de gezondheidszorg en de ‘LTC- langdurige zorg’

VS

Zwitserland

Australië

Nieuw Zeeland

NederlandCanada

Spanje

Ierland

Zweden

Japan

VKDuitsland

20

30

40

50

60

70

80

90

100

20 30 40 50 60 70 80 90 100

45

België

Canada Japan

% publieke uitgaven in de totale uitgaven voor gezondheidszorg

% p

ub

lieke

uit

gav

en in

de

tota

le

LT

C u

itg

aven

Aandeel publieke financiering voor LTC groter dan aandeel publieke financiering gezondheidszorg

Aandeel publieke financiering voor LTC kleiner dan aandeel publieke financiering gezondheidszorg



5. Evolutie van de sociale bescherming voor ouderen in

België



5. Evolutie van de zorguitgaven voor ouderen

1. De ‘stille kracht’ van de stijging gezondheidszorguitgaven en tegemoetkoming chronisch zieken

2. Het ‘mirakel’ van de Vlaamse Zorgverzekering

3. De betaalbaarheid van ‘long term care’ naar de toekomst toe

4. De quasi afwezigheid van private verzekering

5. De sluipende privatisering van het aanbod

6. De adequaatheid van het zorgpersoneel



Totale uitgaven aan ouderenzorg van RIZIV en Gemeenschappen, in miljoen euro

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 20040

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

2800

3000Miljoen euro

Verpleegkundige zorgen in ROB Andere verstrekkingen: RVT Verpleegkundige thuiszorgen

Bejaardenzorg Gezinsaangelegenheden VIPA rustoorden

Zorgverzekering uitgaven Zorgverzekering fondsvorming Hulp aan bejaarden

1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 20040

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

2800

3000Miljoen euro

Verpleegkundige zorgen in ROB Andere verstrekkingen: RVT Verpleegkundige thuiszorgen

Bejaardenzorg Gezinsaangelegenheden VIPA rustoorden

Zorgverzekering uitgaven Zorgverzekering fondsvorming Hulp aan bejaarden



6. Conclusies



6. Conclusies: afhankelijkheid en solidariteit

1. Adequaatheid pensioenen en vervangingsinkomens

2. Evolutie budgetten gezondheidszorg

3. Adequaatheid maximumfactuur

4. Tegemoetkomingen chronische zieken

5. Tegemoetkomingen niet medsiche kosten



7. ReferentiesLees hierover meer in

1. Pacolet, J., N. Spruytte, S. Merckx, (2007). Bestaansonzekerheid in Vlaanderen bij chronisch zorgbehoeftige zieken thuis: belang van de Vlaamse Zorgverzekering, CM-Informatie, 2007 (228), 25 – 40

2. Pacolet, J., N. Spruytte, S. Merckx, (2007). Précarité des personnes malades chroniques ou dépendantes soignées à domicile en Flandre: l’importance de l’assurance dépendance flamande, MC-Informations, 2007 (228), p. 25 – 40

3. Pacolet, J., Deliège, D., Artoisenet. C., Cattaert, G., Coudron, V., Leroy, X., Peetermans, A., & Swine, Ch. (2005). Vergrijzing, gezondheidszorg en ouderenzorg in België. Rapport Directie –generaal Sociaal Beleid FOD Sociale Zekerheid 2004/32036. (Tweetalig rapport, synthese in het Nederlands en het Frans beschikbaar; zie ook website FOD Sociale Zekerheid)

4. Pacolet, J.,S. Merckx, A. Peetermans (2008). Is de thuiszorg onderontwikkeld?, Rapport in opdracht van de Vlaamse Federatie voor de Diensten Thuisverpleging, te verschijnen op 31 oktober, naar aanleiding van een gelijknamige studiedag (zie website HIVA: www.hiva.be )

1 Prof. dr. Jozef Pacolet Hoger Instituut voor de Arbeid, Katholieke Universiteit Leuven...

Documents

Transcript of 1 Prof. dr. Jozef Pacolet Hoger Instituut voor de Arbeid, Katholieke Universiteit Leuven...