1

Meeliftgedrag bij groepswerk

Karin van der Borght, 29 april 2010

2

Wat wil ik vandaag doen?

• Aanleiding

• Korte theoretische achtergrond groepswerk

• Waarom vertoont een student meeliftgedrag?

• Hoe aan te pakken?

• Hoe te voorkomen?

3

Veel groepswerk bij LS&T

Week 1 2 3 4 5 6 7 8 9

Theorie College T T

(Praktijk) (Labwerk/computer)

Integrale opdracht

Groepsopdracht

4

Invulling groepsopdracht

• Praktijkcasus (labwerk)

• Literatuurstudie

• Beoordeling: verslag, eindpresentatie, posterpresentatie, jurygesprek

5

Waarom dit onderwerp?

• Tijdens eigen opleiding geen ervaring mee gehad

• Meeliften is een terugkerend probleem

6

Meelifter

• Levert bewust geen of een minimale inspanning

• Profiteert van positieve beoordeling van het groepsproduct

7

Meeliften is onwenselijk

• Unfair t.o.v. groepsgenoten• Meelifter leert niets (of weinig)• Op diploma staat dat student over

bepaalde competenties beschikt

8

Waarom groepswerk?

Studenten leren:• Een probleem op te lossen• Samen te werken• Problemen vanuit verschillende

invalshoeken te bekijken• Verantwoordelijk te zijn voor hun eigen

leren• Zich bewust te zijn van hun eigen rol in

het groepsproces

Reiser, 2001

9

Waarom groepswerk?

• Een student krijgt een opdracht• “Wie leert, doet iets en wie niets

doet, leert niet”• Ervaringsleren (Kolb): leren is

diepgaand als het op een of andere wijze gekoppeld is aan ervaring

De Bie & Gerritse, 1999

10

Invulling groepsopdracht

Coöperatief Collaboratief

Structuur Minder structuur

Verdeling taken Gelijke bijdrage groepsleden

Kunstmatige interactie Natuurlijke interactie

Duidelijke rol docent Autonomie groep

Closed skills Open skills

Strijbos et al., 2004; Rusman & Brand-Gruwel, 2006

11

Een goede groepsopdracht

5 componenten:• Directe interactie, 2-6 studenten per

groep• Positieve wederzijdse afhankelijkheid• Sociale vaardighede• Individuele verantwoordelijkheid• Evaluatie groepsprocessen

Veenman et al., 2001

12

Groepsdynamiek

Meerwaarde van een groep:• Vertrouwen tussen groepsleden• Gevoel van veiligheid binnen groep

Rusman & Brand-Gruwel, 2006

13

Wanneer dit allemaal goed gaat…

…krijg je perfect teamwork!

14

In de praktijk gaat het soms anders…

• Een meelifter in de groep!

15

Waarom meeliftgedrag?

• Intrinsieke versus extrinsieke motivatie

• Groepsgenoten nemen werk uit handen

• Weinig zelfvertrouwen

• Druk naast school (bijbaantjes, kroegcommissie, etc…)

16

Hoe pak je meeliftgedrag aan?

• Indien de groep het zelf aankaart: Geen probleem!

• Afspraken vastleggen tussen groep en meelifter + consequenties bij het niet nakomen

17

Wat als de groep het niet aankaart?

A. NietsB. Hele groep aansprekenC. Meelifter aansprekenD. Groep aanspreken, meelifter nietE. Iets anders

18

Wat te doen met de beoordeling?

A. Geen aanpassing: groepscijferB. Individueel toetsenC. Individuele bijstelling cijfer a.d.h.v.

groepsevaluatieD. Groep punten laten verdelenE. Iets anders

19

Hoe voorkom je meeliften?

• Individuele aansprakelijkheid• Goede afspraken van tevoren over

groepsproces • Opdracht met structuur (deadlines, go/no

go)

• Individueel beoordelen (of is dit tegenstrijdig met het doel van een groepsopdracht?)

20

Hoe voorkom je meeliften?

• Notoire meelifters bij elkaar in 1 groep

• Maak de opdracht interessant– Realistische casussen– Aansluiten bij belevingswereld

(Wiki?)• Accepteer dat het af en toe gebeurtHebben jullie nog andere suggesties?

21

Gebruikte literatuur

• Strijbos JW & Martens RL, Group-based learning: Dynamic interactions in groups. EURO-CSCL Conference 2001, Maastricht.

• Strijbos JW, Martens RL & Jochems WMG, Designing for interactions: Six steps to designing computer-supported group-based learning. Computers & Education (2004), 42: 403-424.

• Rusman E & Brand-Gruwel S, Ontwerprichtlijnen voor online samenwerkend leren. Onderwijsinnovatie (maart 2006): 17-25.

• De Bie D & Gerritse JJ, Onderwijs als Opdracht. Bohn Stafleu van Lochem (1999), eerste druk, ISBN 9789031328550.

• Veenman S, Koenders L & Van der Burg M, Coöperatief leren in het voortgezet onderwijs: evaluatie van een scholingsprogramma. Pedagogiek 21 (3): 228-241

22

Vragen?