Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio’s Afstudeerrapport Integrale Veiligheidskunde, Bram Jacobs

Colofon

Opdrachtgever

Veiligheidsregio Utrecht

Opleiding

Integrale Veiligheidskunde

Afstudeerbegeleiders

Frank van Wijk – Veiligheidsregio Utrecht

Jan Eberg – Hogeschool Utrecht

Afstudeerperiode

Februari 2014 t/m juni 2014

Contactgegevens

Bram Jacobs

bramjacobs90@live.nl

b.jacobs@vru.nl

www.vru.nl

@BramJacobs90

Verantwoording afbeeldingen

• Voorkant: Mumbai Festival, 2013, © X-Sense

• Pagina 5, Lief Festival, 2013, © X-Sense

• Pagina 14, Acht van Maartensdijk, 2014 , fotograaf; Jan Westbroek

© Organisatiecomité ‘Maartensdijkse Acht’

• Pagina 61, bovenste foto: Oude Ambachtenmarkt Soest, 2014,

• © Stichting Markt Oude Ambachten Soest

• Pagina 63: Sinterklaasintocht Amersfoort, 2013,

© Sint Nicolaas Comité Amersfoort

• Pagina 57, Eemmeerloop, 2014, fotograaf; Ries de Beer,

© Trimvereniging Quo Vadis

Voorwoord Voor u ligt het eindrapport betreffende het afstudeeronderzoek ‘’Evenementenveiligheid in de Veiligheidsregio’s’’, uitgevoerd door student Integrale Veiligheidskunde Bram Jacobs, in opdracht van de Veiligheidsregio Utrecht, vanaf nu ook VRU genoemd in dit eindrapport. Na vier jaar is er door het inleveren van dit afstudeerproduct een einde gekomen aan een leuke –en leerzame tijd aan de opleiding Integrale Veiligheidskunde te Utrecht. In januari ben ik begonnen met afstuderen bij de VRU, waar na bijna 5 maanden een einde aan is gekomen. Hard is er gewerkt om te komen tot een volledig, uitgebreid en interessant eindproduct met mooie resultaten tot gevolg. Deze resultaten zijn tot stand gekomen door gebruik te maken van vele bronnen. Naast veel literatuur, beleidsstukken, de kennis die ik al had, en het uitvoeren van desk research zijn er ook enquêtes en interviews afgenomen. Ook heb ik veel personen in het ‘evenementenwereldje’ waarin ik me begeef gesproken over het thema in zijn algemeenheid en over mijn afstudeeronderzoek. Dit heeft geleidt tot veel interessante, leerzame en leuke gesprekken waar ik erg van heb genoten. Dank hiervoor! Zoals ik al noemde hebben veel literatuur, theorieën –en onderzoeksmethoden, personen/respondenten en gesprekken mij geholpen met het uitvoeren van het onderzoek. Het voorwoord wil ik graag gebruiken om deze personen te bedanken. Allereerst wil ik mijn begeleider vanuit de VRU, Frank van Wijk bedanken. Al 2 jaar lang voorziet Frank mij van interessante en nuttige informatie en heb ik al veel van hem geleerd. Ook bedank ik hem voor de kans om werkervaring op te doen bij de VRU. Naast Frank bedank ik de begeleider vanuit de Hogeschool Utrecht, Jan Eberg voor de fijne en goede begeleiding gedurende het afstudeertraject. Ook dank ik Jan voor de nuttige tips en feedback. Daarnaast wil ik alle respondenten bedanken. Zonder jullie was dit eindrapport niet geworden wat ik voor ogen had. Ik dank jullie voor de respons op de enquêtes en voor het sturen van de beleidsstukken. Vooral de respons op de enquête was massaal en erg leuk en leerzaam om te lezen. In het speciaal dank ik de zes respondenten die ik heb mogen interviewen. Ik dank hen voor de interessante en leuke gesprekken waar ik gedurende het afstudeeronderzoek erg veel aan heb gehad. Ook bedank ik de collega’s en andere bekenden uit mijn netwerk die mee hebben gelezen met dit eindrapport. Jullie nuttige en scherpe feedback was erg handig voor het optimaliseren van het eindrapport. Tot slot bedank ik mijn ouders, broer –en zus plus aanhang -en mijn vrienden en vriendin, die mij ook voorzien hebben van goede tips –en feedback en die mij gesteund hebben in vier jaar Integrale Veiligheidskunde. Na dit voorwoord, waarin ik vooral mensen bedank, wil ik benoemen dat u op de volgende pagina’s een samenvatting vindt met daarin de punten in vogelvlucht met hetgeen wat gedurende dit eindrapport beschreven wordt. De bijlagen die bij dit afstudeerproduct horen zijn bij de digitale versie van dit rapport toegevoegd als losse bijlagen. Erg trots en blij ben ik met het eindresultaat van dit afstudeerproduct. Ik wens u dan ook veel plezier met het lezen van mijn rapport. Bram Jacobs

Samenvatting Publieksevenementen worden steeds complexer en massaler en vragen tegenwoordig veel aandacht van de overheids-/hulpdiensten en gemeenten. De gemeente verleend de vergunning betreffende een evenement terwijl de hulpverleningsdiensten (politie, brandweer, Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR)) de deskundigen zijn en de gemeenten voorzien van advies. Na de brief die in 2012 aan alle burgemeesters in het land gestuurd is (Ministerie van Veiligheid en Justitie,

2012) komt de aanbeveling om op een regionale en multidisciplinaire manier ‘evenementenveiligheidsbeleid’ op touw te zetten. Dit onderzoek wordt uitgevoerd voor de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) en gaat in op de vraag hoe de verschillende Veiligheidsregio’s in het land het ‘evenementenveiligheidsbeleid’ hebben ingericht en vormgegeven en hoe op basis van die informatie de VRU zijn eigen regionale ‘beleid’ op de meest goede en effectieve manier kan verbeteren en implementeren. Voor dit onderzoeksrapport is een conceptueel model opgesteld, die alle begrippen die dit onderzoek behelst meeneemt. Dit conceptueel model vormt de leidraad van dit onderzoek terwijl de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) het kader van dit onderzoek vormt. Door dit model en deze handreiking over de regio’s heen te leggen heeft dit onderzoek zijn vorm gekregen. In deze versie van dit rapport is het conceptueel model en de ballast vanuit de Hogeschool Utrecht weggelaten. Bij het tot stand komen van deze eindrapportage is input gevraagd van diverse respondenten uit de verschillende regio’s, verdeeld over de multidisciplinaire partners; politie, brandweer –en de GHOR. Naast een toetsing van de beleidsstukken van diverse regio’s (desk research) zijn de respondenten onderworpen aan een online enquête en enkele respondenten zijn geïnterviewd. In dit eindrapport zijn citaten van respondenten en informatie vanuit de beleidsstukken niet bij naam –en toenaam van de persoon en/of regio genoemd. Deze drie onderzoeksmethoden hebben geleidt tot interessante resultaten, waaruit blijkt dat er nog veel te leren en te winnen valt in het land betreffende het thema evenementenveiligheid. Naast de overige Veiligheidsregio’s in het land heeft ook de VRU een regionaal evenementenproces opgesteld (Veiligheidsregio Utrecht, 2014). Dit ‘evenementenveiligheidsbeleid’ is tot stand gekomen door een multidisciplinaire projectgroep met vertegenwoordigers vanuit gemeenten en alle hulpdiensten. Het product dat door deze projectgroep is opgeleverd is een regionale handreiking evenementenproces (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) met daarin alle landelijke richtlijnen en facetten meegenomen. De landelijke processtappen heeft de VRU opgeknipt tot drie processtappen, wat heeft geleidt tot processchema’s, die ook aan dit eindrapport zijn toegevoegd. Naast de processtappen en de beschrijving daarvan zijn ook een begrippenlijst, de advisering, risicoanalyse, multidisciplinair overleg –en de ‘expertgroepen’ die zich bezig houden rondom evenementen nadrukkelijk meegenomen in de handreiking van de VRU. Op het moment van schrijven ligt deze handreiking voor aan het bestuur, en kan na het lezen van deze onderzoeksresultaten verbeterd –en op een goede en effectieve geïmplementeerd worden binnen de regio. Leuk zijn de resultaten van dit onderzoek betreffende de overige Veiligheidsregio’s in dit land. Bijna iedere regio (90%) heeft conform landelijke aanbevelingen ‘evenementenveiligheidsbeleid’ opgesteld wat heeft geleidt tot mooie opmerkelijk heden, overeenkomsten –en verschillen tussen de regio’s onderling, maar ook tussen verschillende regio’s en de VRU. Er zijn vele verschillen in de kwaliteit van beleid bij de verschillende regio’s en een klein deel van de regio’s houdt zich niet aan de landelijke richtlijnen en hierdoor

ontstaat er in den landen veel verschil in de advisering bij evenementen en in hoe evenementen worden behandeld. Ook komt in het eindrapport erg goed naar voren hoe groot de rol van de gemeente is, en in welke mate de gemeente deze rol ook daadwerkelijk pakt. De gemeenschappelijke factoren in de vorm van trends, knelpunten/problemen, maatwerk, structuur –en uitvoering laten zien dat er veel overeenkomsten, -maar ook verschillen zijn in het land. De verschillen liggen dan ook vooral in de kwaliteit van regio’s en de kwaliteit van beleidsstukken, maar er komen gedurende dit eindrapport ook andere verschillen aan bod. Dit onderzoek kent meerdere conclusies over hetgeen wat er speelt betreffende evenementenveiligheid in ons land. Naast dat de regio’s de aanbevelingen vanuit het Ministerie goed oppakken en regionaal beleid zijn gaan maken zitten er wel vele verschillen in advisering en in hoe de landelijke richtlijnen worden overgenomen. Belangrijke conclusie is ook dat de rol van de gemeenten erg belangrijk is in het leerproces. Gemeenten moeten zich nog meer bewust worden van de nut en noodzaak van regionaal –en multidisciplinair samenwerken. Dit wordt nog te weinig gezien door de regio’s. Eindconclusie is dan ook dat er nog veel te leren valt met betrekking tot het thema evenementenveiligheid. De vijf aanbevelingen voor de VRU die dit onderzoek naar voren brengt richten zich op de kwaliteit van het regionale beleid en op regionale en landelijke kennisdeling en uniformiteit. Gedurende dit onderzoek is gebleken dat het erg belangrijk is om van elkaar te leren en elkaar te blijven betrekken rondom dit thema. Van elkaar leert men! De eindconclusies en de aanbevelingen vormen hetgeen waar de VRU en de overige Veiligheidsregio’s in het land van kunnen leren en gehoopt wordt dat dit eindrapport zorgt voor kwaliteitsverbetering en nieuwe inzichten in alle regio’s in het land. De bijlagen die dit eindrapport afsluiten dienen als aanvullende informatie aan dit eindrapport.

Inhoudsopgave

Voorwoord 3

Samenvatting 4

1 Onderzoek naar Evenementenveiligheid 8

1.1 Reden voor onderzoek 8

1.1.1 Inleiding 8

1.1.2 Aanleiding tot onderzoek 9

1.2 Doelstelling & Onderzoeksvragen 10

1.2.1 Doelstelling 10

1.2.2 Onderzoeksvragen 11

1.3 Definitie begrippen 11

2 Onderzoeksresultaten 15

2.1 Inleiding 15

2.2 Evenementenveiligheidsbeleid Veiligheidsregio Utrecht 15

2.2.1 Multidisciplinaire projectgroep 15

2.2.2 Behandelaanpak evenement / Advisering 16

2.2.3 Voor- en Veiligheidsoverleg 19

2.2.4 Regiegroep vs. Kerngroep Evenementenexperts 20

2.2.5 Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid 20

2.2.6 Digitale Tool / Webbased portal 21

2.2.7 Gemeenschappelijke factoren 21

2.2.8 Regio specifieke factoren 24

2.2.9 Status evenementenveiligheidsbeleid VRU 24

2.3 Evenementenveiligheidsbeleid overige Veiligheidsregio’s 25

2.3.1 Respondenten in kaart 25

2.3.2 Behandelaanpak evenement / Advisering 25

2.3.3 Voor- en Veiligheidsoverleg 30

2.3.4 Werkgroep & Regiegroep 31

2.3.5 Vertaling naar evenementenveiligheidsbeleid? 33

2.3.6 Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid 34

2.3.7 Verloop evenementenveiligheidsbeleid 36

2.3.8 Gemeenschappelijke factoren 37

2.3.9 Regio specifieke factoren 52

2.3.10 Tevreden regio’s? 53

2.4 Gemeenschappelijke factoren in evenementenveiligheidsbeleid VRU &

overige Veiligheidsregio’s 54

2.4.1 Trends 54

2.4.2 Knelpunten / Problemen 54

2.4.3 Maatwerk 55

2.4.4 Structuur 55

2.4.5 Uitvoering 56

2.4.6 Al met al? 57

3 Conclusies 58

4 Aanbevelingen 62

Literatuurlijst 64

Bijlagen 68

Bijlage 1 – Respondenten in kaart 68

Bijlage 2 – Brief Ministerie Veiligheid & Justitie 68

Bijlage 3 – Procesmodel evenementenveiligheid Landelijke Handreiking

Evenementenveiligheid 68

Bijlage 4 – Regionale Handreiking Evenementenproces Veiligheidsregio Utrecht

68

Bijlage 5a – Processchema’s regionale Handreiking Evenementenproces

Veiligheidsregio Utrecht 68

Stroomschema A evenement 68

Stroomschema B evenement 68

Stroomschema C evenement 68

Bijlage 5b – Infographics regionale Handreiking Evenementenproces

Veiligheidsregio Utrecht 68

Infographic evenementen Overkoepelend 68

Infographic A evenement 68

Infographic B evenement 68

Infographic C evenement 68

Bijlage 6 – Enquêtevragen 68

Bijlage 7 – Voorbeeldvragen interview 68

Pagina

8

Inspectierapport

http://www.rijksoverheid.nl/doc

umenten-en-

publicaties/rapporten/2012/06/1

6/veiligheid-en-

gezondheidsbescherming-bij-

publieksevenementen-moeten-

verbeteren.html

Landelijke Handreiking

Evenementenveiligheid

www.infopuntveiligheid.nl

>Actuele dossiers

>Evenement en veiligheid

1 Onderzoek naar Evenementenveiligheid

1.1 Reden voor onderzoek

1.1.1 Inleiding Bij evenementen zijn vaak grote mensenmassa´s aanwezig op een klein oppervlak. Dat brengt natuurlijk veiligheidsrisico’s met zich mee, wat een gedegen veiligheidsaanpak vergt. Soms gebeuren er rampen en ongelukken zoals in Duisburg (NOS, 2011), waar 21 personen verdrukt werden in de tunnel richting het evenemententerrein. Ook ging het in eigen land goed mis in de zomer van 2009. Tijdens een strandfeest in Hoek van Holland raakte bezoekers slaags met de politie, waarbij de politie schoot en er onder de bezoekers een dode viel (NU.nl, 2013)(van Duin, 2011). Een ander voorbeeld in eigen land zijn de lichte onderkoelingen van een flink aantal jongeren bij Dance Valley, die door vervoerschaos aan het einde van het dansfeest niet op tijd konden vertrekken, en in de kou moesten blijven wachten (van Duin,

2011) (NOS, 2001). Gelukkig zijn dergelijke gebeurtenissen zeldzaam. Er ´speelt´ echter wel veel in ons eigen land rondom evenementen en de veiligheid daar om heen. Vaker komt het bijvoorbeeld voor dat zich bij evenementen (kleine) incidenten voordoen, zoals aanhoudingen, excessen met drugs en bijvoorbeeld te weinig water bij het festival Lowlands.

Moraal van het inleidende stukje hierboven is dat evenementen dus wel degelijk zorgen voor bepaalde risico’s. De stakeholders die hiermee van doen hebben moeten hier dus op inspelen. Evenementen vragen een gedegen voorbereiding vanuit alle hulpdiensten. Partijen die zich in de voorbereiding al met evenementen dienen te bemoeien zijn de organisator, gemeente, politie, brandweer, GHOR en de eventuele aanvullende diensten zoals bijvoorbeeld Rijkswaterstaat. Door multidisciplinair samen te werken beperk je de risico’s, wat kan bijdragen aan een veilig(er) verloop van een publieksevenement. Mede door incidenten die plaatsvinden bij verschillende evenementen in de wereld, in Europa, in Nederland -en ook in de regio Utrecht wordt evenementenveiligheid als een maatschappelijk probleem gezien. Dit vraagt daarom ook aandacht van de verschillende betrokkenen. De inspectie van Veiligheid en Justitie (Ministerie van Veiligheid en Justitie, 2014) heeft naar aanleiding van onder andere het inspectierapport ‘Veiligheid en gezondheidsbescherming bij publieksevenementen moeten verbeteren’ (Rijksoverheid, 2012) een brief gestuurd naar iedere burgemeester in ons land (Zie bijlage 2) (Ministerie van Veiligheid en Justitie, 2012). Belangrijkste aanbeveling die gegeven wordt in deze brief is het regionaal en multidisciplinair samenwerken betreffende evenementen. Dit heeft de aandacht getrokken van de verschillende Veiligheidsregio’s in het land. Veel regio’s zijn de kar gaan trekken om een multidisciplinair evenementenbeleid op touw te zetten. Zo ook de Veiligheidsregio Utrecht, die in dit stuk ook regelmatig de VRU wordt genoemd. Bij de totstandkoming van dit ‘evenementenveiligheidsbeleid’ worden de organisatoren, gemeenten, de politie, de brandweer en de GHOR betrokken. Het beleid in de verschillende regio’s wordt opgesteld door middel van gebruik te maken van de landelijke richtlijnen. Deze richtlijnen zijn te vinden in de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid, die in 2011 is opgeleverd, en dus ook het kader van dit onderzoek vormt (HEV, 2011).

De VRU wil door middel van dit onderzoek inzichtelijk hebben wat de verschillende regio’s doen en hebben betreffende evenementenveiligheidsbeleid en advisering, hoe ze handelen, en over het

Pagina

9

Inspectierapport

http://www.rijksoverheid.nl/doc

umenten-en-

publicaties/rapporten/2012/06/1

6/veiligheid-en-

gezondheidsbescherming-bij-

publieksevenementen-moeten-

verbeteren.html

Landelijke Handreiking

Evenementenveiligheid

www.infopuntveiligheid.nl

>Actuele dossiers

>Evenement en veiligheid

onderwerp evenementenveiligheid denken. Ook wil de VRU bepaalde gemeenschappelijke factoren inzichtelijk maken zoals bijvoorbeeld trends en knelpunten binnen de regio’s. Het is belangrijk van elkaar te weten wat er al allemaal is rondom dit onderwerp, om te voorkomen dat je opnieuw ‘het wiel’ uit gaat vinden. Van elkaar leert men ten slotte en het is belangrijk en nuttig om de geleerde dingen en de informatie die er is over evenementenveiligheid met elkaar te delen.

1.1.2 Aanleiding tot onderzoek Gezondheid evenementenbezoekers onvoldoende gewaarborgd Over het algemeen verlopen tot op heden de evenementen in de regio Utrecht ordelijk en goed. Echter zijn er landelijk vele voorbeelden te noemen van evenementen waar het toch mis is gegaan. Daarom is een goed regionaal beleid betreffende evenementenveiligheid en uitvoering belangrijk. Uit de rapportage van de gezamenlijke inspecties van het IOOV (Inspectie Openbare Orde en Veiligheid), wat nu de Inspectie Veiligheid en Justitie is (Inspectie

Veiligheid en Justitie, 2014) en het IGZ (Inspectie voor de Gezondheidszorg,

2014) gehouden in 2010/2011, is gebleken dat de gezondheid van evenementenbezoekers op het moment van uitbrengen van het rapport in 2012 onvoldoende gewaarborgd is (Rijksoverheid, 2012). Naar aanleiding van de aanbevelingen uit het inspectierapport zijn er Kamervragen gesteld waaruit bleek dat dit als een huidig maatschappelijk probleem wordt ervaren dat aangepakt dient te worden. Dit op landelijk en regionaal niveau. Na deze Kamervragen is er een brief gestuurd naar alle burgemeesters in het land vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie (Ministerie van Veiligheid en

Justitie, 2012). Grootste aanbeveling uit deze brief is om regionaal beleid te gaan maken. Deze brief vind je in bijlage 2. ACTIE! De aanbeveling vanuit het ministerie komt onder andere voort uit de in 2011 uitgebrachte Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011). Deze handreiking gaat uit van een integrale samenwerking tussen de verschillende betrokkenen partijen en is in 2012 landelijk vastgesteld door het Veiligheidsberaad. Naar aanleiding van deze landelijke handreiking is er ook een functioneel ontwerp ontwikkeld voor een webbased portal betreffende evenementenadvisering met daarin een kalenderfunctie. De systematiek voldoet ook aan de aanbevelingen van het Ministerie van Veiligheid en Justitie en zal volgens de landelijke handreiking zorgen voor uniformiteit, regeldrukvermindering, eenduidigheid en samenwerking tussen alle diensten. In dit onderzoek wordt er verder geen aandacht besteedt aan deze webbased portal. Wel is dit onderdeel van de landelijke handreiking. (HEV, 2011) Naast de ontwikkeling van deze webbased portal zijn de Veiligheidsregio’s hun beleid rondom evenementenveiligheid ook op papier gaan zetten. Er wordt dus wel degelijk actie ondernomen. Maar wat is er allemaal te vinden en beschikbaar in het land en in de verschillende regio’s aan evenementenveiligheidsbeleid? Hoe wordt er geadviseerd? En wat zijn de gemeenschappelijke factoren? Dat wordt in dit eindrapport beschreven. Multidisciplinair samenwerken? Het verlenen van de vergunningen voor evenementen is een verantwoordelijkheid van de burgemeester van de gemeente waar het evenement plaatsvindt. Ook is de burgemeester verantwoordelijk voor de handhaving van de openbare orde en voor de veiligheid -en volksgezondheid in zijn gemeente (HEV, 2011). De uitvoering van de ordehandhaving en de hulpverlening vallen onder de verantwoordelijkheid van de politie (Politie,

2014) en de Veiligheidsregio (met daarin vertegenwoordigd de brandweer (Brandweer, 2014) en de GHOR (GHOR, 2014) Vanwege de expertise van deze diensten is het van belang dat deze hulpverleningsdiensten ook nadrukkelijk

Pagina

10

betrokken worden in hun adviserende rol bij de vergunning verstrekking. Daarom pleiten veel Veiligheidsregio´s er voor dat er een eenduidig proces/beleid ontwikkeld wordt met daarop aansluitend een integrale advisering richting gemeenten en organisatoren bij (grootschalige) evenementen. Dit eenduidige evenementenproces heeft de VRU gerealiseerd (zie bijlage 4) (Veiligheidsregio Utrecht, 2014), wat momenteel ter besluitvorming bij het Directieteam ligt. Overige regio’s zijn ook bezig met regionaal beleid, hebben dit al, of zijn de plannen hiervoor aan het maken. Dit wordt gedurende dit eindrapport beschreven. Wat wil de VRU? Naar aanleiding van de aanbevelingen vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie in 2012 (Ministerie van Veiligheid en Justitie, 2012) en het opgestelde evenementenbeleid met integrale advisering daarin (Veiligheidsregio Utrecht,

2014) wil de VRU uitgezocht hebben hoe de andere regio’s in het land hun processen/beleid rondom dit onderwerp inrichten. De VRU wil dus weten wat er in het beleid staat, met welke insteek, of de multidisciplinaire advisering en landelijke richtlijnen zijn meegenomen, of de regio’s tevreden zijn, verschillen en overeenkomsten tussen deze regio’s, etc. Als kader wordt hiervoor de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid gebruikt (HEV, 2011), waar vooral ingezoomd wordt op het landelijke procesmodel evenementenveiligheid die je in bijlage 3 vindt (HEV, 2011). Uiteindelijk is de uitkomst dat door middel van dit onderzoek de (niet regio specifieke) gemeenschappelijke factoren in kaart worden gebracht en vervolgens worden toegespitst op de VRU. Met niet regio specifieke factoren wordt bedoeld de factoren die niet alleen in één bepaalde regio spelen zoals bijvoorbeeld trends en/of knelpunten. Een regio specifieke factor als de luchthaven Schiphol in de regio Kennemerland wordt bijvoorbeeld niet meegenomen. De Handreiking Evenementenveiligheid vormt dus de leidraad van het onderzoek, waarbij de verschillende regio’s de mogelijkheid hebben om een eigen ‘sausje’ over deze richtlijnen te gieten en dus af te wijken van het procesmodel te vinden in bijlage 3 (HEV, 2011). Gedurende dit onderzoek wordt kort samenvattend dus uitgezocht hoe de verschillende regio’s hun ‘evenementenveiligheidsbeleid’ hebben vormgegeven, hoe er advies wordt gegeven, -en wat er nog te leren valt met betrekking tot het interessante thema: ‘Evenementenveiligheid’. De gemeenschappelijke factoren plus de resultaten van dit onderzoek zullen uiteindelijk verklaard worden en eventueel te gebruiken zijn door de VRU bij de implementatie en/of verbetering van het evenementenproces.

1.2 Doelstelling & Onderzoeksvragen

1.2.1 Doelstelling Om een duidelijk kader te stellen voor dit onderzoek zijn er verschillende aspecten vastgesteld. Eén van die aspecten is de doelstelling. De doelstelling vormt de leidraad van dit onderzoek. Doelstelling onderzoek: Inzicht krijgen in op welke manier de 25 Veiligheidsregio’s in Nederland hun

evenementenveiligheidsbeleid vormgegeven hebben, en hoe op basis van de

gemeenschappelijke niet regio specifieke factoren het

evenementenveiligheidsbeleid voor de regio Utrecht geïmplementeerd kan

worden.

Pagina

11

1.2.2 Onderzoeksvragen Natuurlijk heeft dit onderzoek naast de doelstelling ook een vraag. Wat wordt er nu eigenlijk onderzocht? Naast de centrale onderzoeksvraag zijn er ook nog een aantal deelvragen opgesteld die in dit eindrapport beantwoord worden. Centrale onderzoeksvraag: Op welke manier hebben de 25 Veiligheidsregio’s in Nederland hun

evenementenveiligheidsbeleid vormgegeven en hoe kan op basis van de

gemeenschappelijke niet regio specifieke factoren het

evenementenveiligheidsbeleid voor de regio Utrecht geïmplementeerd worden?

Deelvragen: 1. Op welke wijze heeft de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) zijn

evenementenveiligheidsbeleid vormgegeven? 2. Hoe hebben de overige veiligheidsregio’s in ons land hun

evenementenveiligheidsbeleid vormgegeven? 3. Wat zijn de gemeenschappelijke niet regio specifieke factoren in het

evenementenbeleid van de VRU en de overige Veiligheidsregio’s? 4. Hoe kan de VRU op basis van de gemeenschappelijke niet regio

specifieke factoren zijn evenementenbeleid verbeteren en implementeren?

1.3 Definitie begrippen Ten behoeve van eenduidigheid worden de volgende begrippen gedefinieerd:

Veiligheidsregio Geografisch gebied waarin verscheidene besturen en diensten samenwerken op het terrein van brandweerzorg, rampenbeheersing, crisisbeheersing, geneeskundige hulpverlening bij rampen en handhaving van de openbare orde en veiligheid. (Stol, 2011, pp. 480)

Wettelijke definitie: De colleges van burgemeester en wethouders van de gemeenten die behoren tot een regio, treffen een gemeenschappelijke regeling, waarbij een openbaar lichaam wordt ingesteld met de aanduiding: veiligheidsregio. Bij de regeling, worden aan het bestuur van de veiligheidsregio de volgende taken en bevoegdheden overgedragen:

• A. Het inventariseren van risico’s van branden, rampen en crisis; • B. Het adviseren van het bevoegd gezag over risico’s van branden,

rampen en crisis in de bij of krachtens de wet aangewezen gevallen alsmede in de gevallen die in het beleidsplan zijn bepaald;

• C. Het adviseren van het college van burgemeester en wethouders over de taak van het voorkomen, beperken en bestrijden van brand, het beperken van brandgevaar, het voorkomen en beperken van ongevallen bij brand en al hetgeen dat daarmee verband houdt;

• D. Het voorbereiden op de bestrijding van branden en het organiseren van de rampenbestrijding en crisisbeheersing;

• E. Het instellen en in stand houden van een brandweer; • F. Het instellen en in stand houden van een GHOR; • G. Het voorzien in de meldkamerfunctie; • H. Het aanschaffen en beheren van gemeenschappelijk materieel. • I. Het inrichten en in stand houden van de informatievoorziening

binnen de diensten van de veiligheidsregio en tussen deze diensten en de andere diensten en organisaties die betrokken zijn bij de onder d, e, f –en g genoemde taken.

(Wvr, 2013) (Wetten.overheid.nl, 2014)

Pagina

12

Veiligheidsregio Utrecht (VRU) Onder de Veiligheidsregio Utrecht wordt een samenwerkingsverband tussen de 26 Utrechtse gemeenten op het gebied van brandweerzorg, (gemeentelijke) crisisbeheersing en geneeskundige hulpverlening verstaan. De VRU vormt de spil in een sterk netwerk van partners zoals de politie, defensie, gemeenten, ministeries, provincies, waterschappen, Rijkswaterstaat, geneeskundige partners en natuurbeheer (Veiligheidsregio Utrecht, 2010) Behandelaanpak (publieks)evenement De Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) gaat uit van de volgende definities per behandelaanpak/categorie, die ook voor dit eindrapport gelden:

• Regulier evenement (A): ‘Evenement’, waarbij het (zeer) onwaarschijnlijk is dat die gebeurtenis leidt tot risico’s voor de openbare orde, de openbare veiligheid, de volksgezondheid of het milieu en maatregelen of voorzieningen vergt van het daartoe bevoegd gezag om die dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken.

• Aandacht evenement (B): ‘Evenement’, waarbij het mogelijk is dat die gebeurtenis leidt tot risico’s voor de openbare orde, de openbare veiligheid, de volksgezondheid of het milieu en maatregelen of voorzieningen vergt van het daartoe bevoegd gezag om die dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken.

• Risicovol evenement (C): ‘Evenement’ waarbij het (zeer) waarschijnlijk is dat die gebeurtenis leidt tot risico’s voor de openbare orde, de openbare veiligheid, de volksgezondheid of het milieu en maatregelen of voorzieningen vergt van het daartoe bevoegd gezag om die dreiging weg te nemen of de schadelijke gevolgen te beperken.

(HEV, 2011)

Grootschalige publieksevenementen (C-evenement) De Expertcommissie Evenementen voor de regio Utrecht hanteert de volgende definitie van een grootschalig publieksevenement (Expertcommissie Evenementen, 2013)

‘’Een grootschalig (publieks)evenement is elke voor het publiek toegankelijke

activiteit zoals vermaak, herdenkingen, sportmanifestaties, e.d., waar mensen

zich in een bepaald tijdvak in/op een (meestal) begrensde (en eventueel

beperkt) openbaar toegankelijke inrichting of terrein bevinden of bewegen,

waarbij veiligheidsaandacht van de hulpdiensten wordt gevraagd’’

Evenementenveiligheidsbeleid Bij een evenement zijn veel organisaties en instellingen betrokken. Er is meestal niet één organisatie die haar wil kan opleggen aan de andere, ook de politie of gemeente niet. Bij evenementen is meestal een grote variëteit aan belangen in het geding. Ondanks deze uiteenlopende belangen zullen de betrokken er met elkaar iets van moeten maken. Juist veiligheid is een overkoepelend onderwerp dat allen kan binden. Het evenementenveiligheidsbeleid is hetgeen wat er in een regio en/of landelijk op een multidisciplinaire manier samengesteld is om alle processtappen vanaf de vergunningsaanvraag tot de evaluatie van het evenement goed te laten verlopen. (van Duin, 2011, pp. 438)

(Evenementen) Advisering Een beredeneerde aanbeveling vanuit de adviseurs (bijvoorbeeld de hulpverleningsdiensten politie, GHOR, brandweer of overige disciplines) om een bepaalde keuze wel of juist niet te maken, gericht op vervanging of

Pagina

13

aanvulling van de standaardvoorwaarden. Dit kan zowel monodisciplinair advies (individueel vakgebied) of multidisciplinair advies (aantal disciplines samen) behelzen. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

(Gemeenschappelijke) Factoren Gemeenschappelijke eigenschappen die de uitkomsten van het onderzoek beïnvloeden en die uiteindelijk verklaard worden. Deze gemeenschappelijke factoren zijn onder te verdelen in twee ‘fenomenen’, namelijk gemeenschappelijke niet regio specifieke factoren en regio specifieke factoren. Bij dit onderzoek wordt vooral ingegaan op de gemeenschappelijke niet regio specifieke factoren in de regio’s. Door praktijkervaring, opgedane kennis, gesprekken met de begeleiders vanuit school en vanuit de afstudeerplek –en de regionale handreiking van de VRU (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) is gekomen tot het begrip ‘gemeenschappelijke factoren’. Gemeenschappelijke niet regio specifieke factoren Gemeenschappelijke eigenschappen die niet regio specifiek gericht zijn. Hiermee worden de algemene eigenschappen en verbanden tussen de regio’s bedoeld die dus niet regio specifiek zijn. De gemeenschappelijke factoren komen uit een combinatie van praktijkervaring, gesprekken bij de Hogeschool Utrecht en de VRU –en het bestuderen van de regionale handreiking (Veiligheidsregio Utrecht, 2014). Naar een brainstormsessie zijn er vijf gemeenschappelijke factoren geformuleerd die gedurende dit onderzoek onderzocht worden. Gemeenschappelijke niet regio specifieke factoren waar in dit onderzoek op ingezoomd wordt, zijn:

• Trends: Een koers/ontwikkeling die zich gedurende een langere periode een bepaalde richting in beweegt. Hiermee worden in dit onderzoek de ontwikkelingen betreffende evenementenveiligheid en advisering bedoeld. (Wereld van Communicatie’s Weblog, 2014)

• Knelpunten/problemen: Een probleem waardoor iets niet loopt zoals het zou moeten lopen. Hiermee wordt in dit onderzoek bijvoorbeeld een bepaald (opstoppings-)probleem in het evenementenveiligheidsbeleid bedoeld. Ook wel een bepaald knelpunt waar tegenaan wordt gelopen in de regio betreffende evenementenveiligheid en beleid. (Pro Jena, 2014)

• Maatwerk: Het feit dat ieder evenement weer ‘anders’ is en dat daar een specifieke, professionele en deskundige kijk op moet zijn door –en voor iedere veiligheidspartner. Uitgezocht is in hoeverre dit ook in de verschillende regio’s speelt. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

• Structuur: Wijze waarop het eventuele evenementenveiligheidsbeleid is vormgegeven en hoe er gewerkt wordt. Ook is het belangrijk om te weten hoe taken zijn verdeeld en hoe afstemming tot stand is gebracht. Kader voor de structuur is de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011). In dit onderzoek is uitgezocht hoe de verschillende regio’s deze landelijke richtlijnen geïmplementeerd hebben of willen gaan implementeren. (HEV, 2011)

• Uitvoering: Het in de praktijk brengen van het eventuele evenementenveiligheidsbeleid. Hiermee wordt in dit eindrapport bedoeld hoe de regio’s het beleid in de praktijk brengen. Hoe voeren ze het dus uit en werkt deze uitvoering? (Groot, 2014)

Regio specifieke factoren Eigenschappen die gericht zijn op een bepaalde regio en dus regionaal prioriteit hebben. Voorbeelden hiervan zijn het water in Zeeland, de haven in de regio Rotterdam, het vliegveld Schiphol en het overschot aan ruimte in Flevoland, etc. Deze regio specifieke factoren zijn gedurende dit onderzoek in het kort meegenomen, en dus zijn er in de enquêtes en interviews maar een

Pagina

14

aantal vragen over gesteld. Naderhand zijn deze regio specifieke factoren in kaart gebracht, en deze worden in dit eindrapport dan ook verklaard. Al met al hebben deze regio specifieke factoren weinig prioriteit in dit onderzoek. Het belangrijkste wat uitgezocht is zijn de gemeenschappelijke niet regio specifieke factoren. Door praktijkervaring, opgedane kennis, gesprekken met de begeleiders vanuit school en vanuit de afstudeerplek –en de regionale handreiking van de VRU (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) is gekomen tot het begrip ‘regio specifieke factoren’. Verbetering/Implementatie evenementenveiligheidsbeleid VRU Dit begrip is een begrip die eigenlijk pas toe te passen -en verklaard kan worden naar afloop van dit onderzoek. De implementatie en/of verbetering van het evenementenveiligheidsbeleid van de VRU is te betrekken op de ‘lessons learned’ methode. Deze methode gaat er van uit dat er stil gestaan wordt bij de verschillende aspecten in het beleid van de verschillende regio’s en de VRU. Uiteindelijk komen uit de resultaten concrete lessen (Propellor,

2011). Uit de lessen en vergelijkingen die in de onderzoeksresultaten naar voren komen kan de VRU leren en/of zijn evenementenbeleid verbeteren en op een goede manier implementeren.

Pagina

15

2 Onderzoeksresultaten

2.1 Inleiding Na beschreven te hebben over hoe het onderzoek nou precies uitgevoerd is, is het nu tijd voor het belangrijkste; de resultaten. In de hierop volgende paragrafen komen de resultaten van het onderzoek aan bod. Per deelvraag wordt er zo goed mogelijk antwoord gegeven op basis van de informatie die vanuit de desk research, de enquêtes –en de interviews is gekomen. In de beantwoording van de deelvragen lopen soms resultaten uit de interviews rechtstreeks door de resultaten van de desk research en/of enquêtes heen. Hier is bewust voor gekozen om niet steeds in herhaling te vallen en omdat de informatie uit de interviews de informatie uit de enquêtes of desk research vaak op een goede en interessante manier aanvulde. Per deelvraag wordt er een korte inleiding geschreven over wat er nu precies bedoeld wordt met de desbetreffende vraag. Deelvraag 4, die gaat over hoe de VRU eventueel zijn eigen evenementenveiligheidsbeleid kan verbeteren en implementeren wordt beschreven in de conclusies en in de aanbevelingen.

2.2 Evenementenveiligheidsbeleid Veiligheidsregio Utrecht

Naar aanleiding van de aanbevelingen vanuit het Ministerie van Veiligheid & Justitie om op een regionale manier ‘beleid’ te gaan maken heeft ook de regio Utrecht een project opgestart om de processen te stroomlijnen en om het adviseringsproces voor hulpdiensten te concretiseren en verduidelijken. Een multidisciplinaire projectgroep, met daarin vertegenwoordigers vanuit de gemeenten, politie, brandweer, GHOR en de VRU, heeft gedurende het jaar 2013 gewerkt aan het ‘Project Evenementenproces’ (PEP) met als eindresultaat een handreiking regionaal evenementenproces (Veiligheidsregio

Utrecht, 2014). Deze handreiking is opgesteld voor gemeenten en hulpdiensten om de processen bij een evenement vanaf de aanvraag tot de evaluatie daarvan kwalitatief nog beter te laten verlopen. Als kader is hierbij de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) gebruikt en zijn alle categorieën (A, B –en C) meegenomen. Op de volgende pagina’s wordt beschreven hoe het evenementenbeleid van de VRU tot stand is gekomen, in elkaar zit, -en welke factoren uit het ‘evenementenveiligheidsbeleid’ komen rollen. De gehele regionale handreiking evenementenproces met de processchema’s, is als bijlage toegevoegd aan dit afstudeerrapport. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) Deze bijlagen vindt je bij bijlage 4 en 5 van dit afstudeerrapport. In de digitale versie zijn deze bijlagen los bijgevoegd. Bij aanvraag kunnen de overige bijlagen uit de regionale handreiking nagezonden worden (Veiligheidsregio Utrecht, 2014).

2.2.1 Multidisciplinaire projectgroep Naar aanleiding van de in 2011 uitgebrachte Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) en de in 2012 volgende brieven vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie (zie bijlage 2) is de aanbeveling om regionaal beleid te maken betreffende evenementenveiligheid ook opgepakt door de VRU. De VRU is de kar gaan trekken om een multidisciplinair evenementenbeleid op te zetten. Er is eind 2012 een multidisciplinair projectteam gevormd die is gaan werken aan een regionale handreiking / werkwijze. Dit projectteam is er nog steeds en bestaat uit vertegenwoordigers vanuit de politie, brandweer, GHOR, Veiligheidsregio en de gemeenten (zie inzet). Bij de gemeenten is hierbij gekozen voor een grote, middelgrote –en

Pagina

16

kleine gemeente. De handreiking is het eindproduct, wat vooral gericht is op hoe een evenement per dienst behandeld moet worden vanaf de aanvraag tot de evaluatie daarvan, en is vooral faciliterend richting gemeenten. Het project draagt de naam ‘Project Evenementenproces’, ook wel PEP genoemd.

2.2.2 Behandelaanpak evenement / Advisering Een bepaalde categorie van een evenement moet ook op een bepaalde wijze behandeld worden (A,B – of C behandelaanpak, zie onderzoeksbegrippen). Het is belangrijk om dit proces goed uit te stippelen zodat het duidelijk is voor iedere multidisciplinaire partner. De advisering van de hulpdiensten is hierbij erg belangrijk. Steeds vaker komt de aanbeveling aan bod om multidisciplinair te gaan adviseren betreffende evenementen. Nu is de multidisciplinaire projectgroep hier over gaan spreken. Het evenementenbeleid van de regio Utrecht moet natuurlijk ook iets met de advisering van de hulpdiensten richting de gemeenten. Hierbij zijn goed de wensen van de gemeenten gehoord. Uiteindelijk is er een procesaanpak per categorie evenement uitgekomen, die hierna ook kort per behandelaanpak beschreven wordt. Hierbij is ook gebruik gemaakt van een deel van de processchema’s. Dit om het visueel duidelijker te maken. Er is hierbij bijvoorbeeld gebruik gemaakt van voorbeelden per een bepaalde adviesdienst. De processchema’s zijn in het geheel te vinden in bijlage 5. Het is raadzaam deze te raadplegen. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

A-categorie evenement (regulier evenement) Als er uit de risicoscan van de gemeente een regulier evenement komt wordt er monodisciplinair geadviseerd richting de gemeenten. De evenementenadviseur per dienst toetst de aanvraag en de planvorming binnen het eigen vakgebied en zorgt voor een standaard advies of een maatadvies. Bij de gemeenten liggen standaard vergunningsvoorwaarden die gebruikt kunnen worden bij een standaard advies. Bij een maatadvies levert de adviseur zijn advies aan bij de desbetreffende gemeente. De gemeente kan naar een laatste check de vergunning op gaan maken. Op de volgende pagina ziet u hoe de brandweer bijvoorbeeld handelt bij een A-categorie evenement. De overige diensten doen hetzelfde, alvorens de gemeente de vergunning kan verlenen.

Pagina

17

B-categorie evenement (aandacht evenement) Uit de risicoscan die de gemeente uitvoert komt een behandelaanpak rollen. In het geval van een B-categorie evenement ontvangen de hulpdiensten de aanvraag en de planvorming. De hulpdiensten voeren een risicoanalyse uit en beoordelen de plannen van de organisatie. Hierna volgt een monodisciplinair advies en voorwaarden vanuit iedere hulpdienst. Deze adviezen worden hierna besproken in een multidisciplinair vooroverleg. Dit is maatwerk. Er hoeft niet bij ieder evenement een vooroverleg of veiligheidsoverleg gevoerd te worden. De regie ligt hierbij bij de gemeente. In dit overleg worden de adviezen gedeeld waar de evenementen organisatie mee aan de slag kan. Na het aanpassen van de plannen naar aanleiding van de adviezen kan een multidisciplinair veiligheidsoverleg plaatsvinden, waarin de laatste puntjes op de ‘i’ worden gezet. Uiteindelijk worden de monodisciplinaire adviezen gebundeld tot één multidisciplinair advies alvorens de gemeente de vergunning kan gaan verlenen na een laatste check uitgevoerd te hebben. Uiteindelijk volgt er natuurlijk een evaluatie van het evenement. Hieronder ziet u hoe de GHOR en de brandweer handelen bij een B-categorie evenement, en wat er gebeurd bij een multidisciplinair overleg en hoe de adviezen gebundeld worden tot een multidisciplinair advies.

Pagina

18

C-categorie evenement (risicovol evenement) Als er uit de risicoscan van de gemeente een C behandelaanpak evenement komt rollen heeft de gemeente de mogelijkheid om de ‘kerngroep evenementen experts’ in te schakelen. Er wordt dan een multidisciplinaire kerngroep opgetuigd die het evenement op een multidisciplinaire en deskundige manier gaat behandelen en dus ook zorgt voor een multidisciplinair advies. Kiest de gemeente hier niet voor, dan worden de zelfde eerste stappen als bij een B-evenement gevolgd. Per hulpdienst wordt een risicoanalyse uitgevoerd en worden de plannen beoordeeld. Uiteindelijk komt er dus een monodisciplinair advies uit rollen die besproken wordt in het multidisciplinair vooroverleg. Na dit multidisciplinair vooroverleg worden de adviezen meegenomen en de planvorming aangepast door de organisatie. Hierna worden deze aangepaste plannen besproken in het multidisciplinair veiligheidsoverleg, waar duidelijke afspraken worden gemaakt en de puntjes op de ‘i’ worden gezet. Ook wordt er een operationeel plan opgezet op een multidisciplinaire manier. Hierin staan alle afspraken tussen alle multidisciplinaire partners vermeld. Uiteindelijk worden de adviezen gebundeld tot een multidisciplinair advies en aangeboden aan de gemeente. De gemeente voert een laatste check uit en kan de vergunning gaan verlenen. Na het evenement volgt een multidisciplinaire evaluatie. Op deze en de volgende pagina is te zien hoe de diensten handelen naar aanleiding van de risicoscan, hoe de vooroverleggen in elkaar steken en hoe uiteindelijk de monodisciplinaire adviezen gebundeld worden tot multidisciplinaire adviezen. Het gehele proces vindt u in bijlage 5. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014).

Pagina

19

2.2.3 Voor- en Veiligheidsoverleg Er wordt in het evenementenveiligheidsbeleid van de VRU onderscheid gemaakt in een voor –en veiligheidsoverleg. Een multidisciplinair vooroverleg vindt plaats voor het multidisciplinair veiligheidsoverleg. In de tussentijd heeft de organisator de kans om de adviezen te verwerken in de planvorming. Een multidisciplinair vooroverleg wordt bij een groot B-evenement en bij een C-evenement georganiseerd door de gemeente. Ook de organisator kan een overleg aanvragen. Tijdens het vooroverleg presenteert de evenementenorganisator zijn plannen waarover de adviesdiensten een advies geven. Ook wordt er al kort advies gegeven over de planvorming die er al ligt. Na dit overleg kan de organisator de adviezen verwerken en aan de slag met de definitieve planvorming. Het kan zo zijn dat er tussendoor veel contact is tussen de organisator en de hulpdiensten. Na het multidisciplinair vooroverleg volgt het veiligheidsoverleg. Een multidisciplinair veiligheidsoverleg wordt ook bij een groot B-evenement en bij een C-evenement georganiseerd door de gemeente. Tijdens dit overleg komen de adviesdiensten voor de laatste keer bij elkaar. Doel van het overleg is om na te gaan hoe de adviezen zijn verwerkt door de evenementenorganisator in de planvorming. Ook worden er in dit overleg afspraken gemaakt voor vervolgacties (bijvoorbeeld een table-top of het houden van een schouw). Bij dit overleg kan de evenementenorganisator ook uitgenodigd worden om de bijgestelde plannen toe te lichten. Na dit overleg moet de planvorming definitief en volledig zijn. Hierna worden ook de adviezen gebundeld tot een multidisciplinair advies, en kan de vergunning opgemaakt en verleend worden. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

Pagina

20

Landelijke Handreiking

Evenementenveiligheid

www.infopuntveiligheid.nl

>Actuele dossiers

>Evenement en veiligheid

2.2.4 Regiegroep vs. Kerngroep Evenementenexperts In het evenementenveiligheidsbeleid van de VRU (Veiligheidsregio Utrecht,

2014) wordt ook onderscheid gemaakt in een regiegroep en een kerngroep evenementen. Deze groepen bestaan beide uit vertegenwoordigers die zich veel met evenementen bezig houden en hier ook een hoge mate van kennis en expertise van hebben. De regiegroep evenementen bestaat uit vertegenwoordigers van adviseurs vanuit de gemeenten en hulpdiensten. De regiegroep houdt regionale en landelijke ontwikkelingen bij van het evenementenveiligheidsbeleid en is er om bijvoorbeeld trends en knelpunten te signaleren. Ook zullen zij er zorg voor dragen dat het opgestelde evenementenbeleid op een goede manier geïmplementeerd wordt bij de gemeenten. Dit bijvoorbeeld door het organiseren van een themadag evenementen, voor vooral de behandeld ambtenaren bij de gemeenten. De kerngroep evenementenexperts is op aanvraag beschikbaar en georganiseerd vanuit de regiegroep. De gemeente kan er voor kiezen om een categorie C-evenement te laten behandelen door de kerngroep. Zij zijn er dus voor het ondersteunen van de lokale adviseurs (het is dus geen vervanging!). De kerngroep wordt opgesteld door de regiegroep en zal bestaan uit adviseurs per discipline, die veel expertise hebben in evenementenveiligheid. Uiteindelijk wordt in samenwerking met de gemeente en organisatie gekomen tot een multidisciplinair advies die de gemeente kan meenemen in zijn vergunning. De twee groepen staan in nauw contact met elkaar en houden elkaar continue op de hoogte. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

2.2.5 Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid In 2011 is de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid opgeleverd (HEV,

2011), die ook het kader voor dit onderzoek vormt. Deze Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid is voortgekomen naar aanleiding van het rapport ‘’Veiligheid en gezondheidsbescherming bij publieksevenementen moeten verbeteren’’ vanuit het IOOV en het IGZ (Rijksoverheid, 2012). Belangrijkste aanbevelingen vanuit deze rapportage waren om regionaal beleid te gaan maken en ook om multidisciplinair samen te gaan werken. Deze aanbevelingen waren de aanleiding om een landelijke handreiking op te stellen, waarbij uit gegaan wordt van een landelijk procesmodel die in bijlage 3 te vinden is (HEV, 2011). Het is de bedoeling dat de verschillende Veiligheidsregio’s dit landelijke procesmodel toe spitsen op hun regio. Dit heeft de VRU dan ook gedaan. De VRU heeft gekozen om de processtappen vanuit de landelijke handreiking (zie bijlage 3) (HEV, 2011) te bestuderen en te bespreken in de projectgroep die de regionale handreiking moest opleveren. Uiteindelijk is er een eerste opzet gemaakt voor de processchema’s voor de regio Utrecht. Hierbij waren de processtappen vanuit de landelijke handreiking opgeknipt in 5 stappen. Uiteindelijk is er aanpassing naar aanpassing bijgekomen vanuit de projectgroep en uiteindelijk is er gekomen tot de definitieve processchema’s. De richtlijnen vanuit de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV,

2011) zijn meegenomen in deze schema’s. Er is uiteindelijk gekozen voor drie processtappen in plaats van zeven. De processchema’s vindt u in bijlage 5. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

Naar aanleiding van de conceptversie van de regionale handreiking evenementenproces (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) en de processchema’s is er een sessie gepland met adviseurs vanuit het adviesbureau VDMMP (VDMMP,

2014) en tevens schrijvers van de landelijke handreiking, Niek van As en Roy Johannink (HEV, 2011) (VDMMP, 2014) (Johannink, 2014) (As, 2013). Deze

Pagina

21

heren hebben bekeken of de regionale handreiking wel ‘’HEV-proof’’ is. Na een interessante sessie waarbij de heren tevreden waren over de regionale handreiking, zijn de op –en aanmerkingen verwerkt in de handreiking, die momenteel dus ‘’HEV-proof’’ is.

2.2.6 Digitale Tool / Webbased portal De regio Utrecht is voornemend om te gaan werken met een digitale tool / webbased portal met kalenderfunctie. Er is een ‘vergelijkend warenonderzoek’ geweest tussen twee systemen en de vertegenwoordigers van deze systemen hebben hun ‘product’ gepresenteerd voor de projectgroep en voor de uitgenodigde behandeld ambtenaars van alle gemeenten in de regio. Uiteindelijk is er een voorstel opgesteld om één van de twee systemen aan te schaffen. Dit traject loopt momenteel nog. Het gaat hierbij om een digitale tool rondom evenementaanvragen, die als doel heeft uniformiteit en regeldrukvermindering te genereren voor alle partners. Het systeem werkt multidisciplinair en zal dus zorgen voor een soepeler vergunningstraject. Het systeem is door alle partners te gebruiken en de aanvrager (de organisatie) vraagt een vergunning aan bij de gemeente, die de adviesdiensten weer om advies kan vragen. De VRU wil een zo hoog mogelijke efficiency winst behalen en pleit daarom voor één systeem. Vandaar dat er een voorstel ligt bij het bestuur. Dit traject loopt momenteel dus nog, maar de VRU is voornemend om te gaan werken met een dergelijke digitale tool. (Veiligheidsregio Utrecht, 2011)

2.2.7 Gemeenschappelijke factoren In dit onderzoek worden de gemeenschappelijke niet regio specifieke factoren verklaard en beschreven tussen de verschillende regio’s die ons land kent. Ook bij de totstandkoming van het evenementenveiligheidsbeleid van de VRU zijn er bepaalde factoren die een grote rol spelen. Hierbij is onderscheid gemaakt in de factoren trends, knelpunten, maatwerk, structuur en uitvoering. Deze worden één voor één kort besproken, toegespitst op de situatie in de regio Utrecht. Trends Trends worden gedurende dit onderzoek beschreven als ontwikkelingen die zich een gedurende een langere periode een bepaalde richting in bewegen en die gericht zijn op evenementenveiligheid en beleid (Wereld van

Communicatie’s Weblog, 2014). Op het gebied van evenementen spelen een hoop trends. Evenementenveiligheid is echt een onderwerp dat steeds meer aandacht krijgt. Dit heeft ook te maken met incidenten die zich voor hebben gedaan bij verschillende evenementen zoals bijvoorbeeld Duisburg, Pukkelpop en Hoek van Holland. Een trend die in de regio Utrecht veel speelt is dat er tegenwoordig veel aandacht wordt besteed aan crowdmanagement & control. Dit is een onderwerp die bij vrijwel ieder (risicovol) evenement de revue passeert. Naast trends in evenementenland zoals crowdmanagement en bijvoorbeeld alcohol –en drugsgebruik (NIX18, 2014) spelen er ook andere trends in de regio Utrecht. Deze trends zijn vooral gericht op organisaties en gemeenten. Een trend die speelt is het bewustmaken van organistoren en gemeenten van het belang van evenementenveiligheid en beleid daar omtrent. Veel gemeenten zien de nut en noodzaak van de regionale aanpak (nog) niet in en mengen zich er dus niet in, terwijl organisatoren het thema veiligheid laag op de agenda hebben staan, veelal in verband met de hoge kosten. Aanvullend hier aan is het ook een trend dat veel gemeenten geen advies vragen bij de hulpdiensten betreffende een aantal evenementen. Het is dus een grote

Pagina

22

uitdaging om de gemeenten en organisatoren bewust te maken van de nut en noodzaak van het belangrijke onderwerp evenementenveiligheid. Knelpunten/Problemen De trend die hierboven besproken is, vormt ook meteen het knelpunt/probleem voor de regio Utrecht. Doordat veel gemeenten de nut en noodzaak van het ‘evenementenveiligheidsbeleid’ niet inzien wordt er niet eenduidig en effectief genoeg gewerkt in de regio. De hulpdiensten krijgen te maken met gemeenten die wel adviezen vragen over bepaalde evenementen en gemeenten die dit juist niet doen. Zo krijg je een onvolledig beeld van de evenementen die spelen in de regio en dus ook een onvolledige evenementenkalender. Naast dat er niet om advies gevraagd wordt, wordt er in de verschillende gemeenten ook weer verschillend gewerkt. Zo heb je veel verschil in kwaliteit van werkwijzen en veel verschil in de kwaliteit van de evenementen zelf. Er wordt momenteel door de VRU veel geïnvesteerd in het contact met de gemeenten. Dit bijvoorbeeld door het organiseren van leuke themabijeenkomsten waarbij interessante sprekers hun verhaal doen over verschillende onderwerpen rondom het thema evenementenveiligheid. Dit knelpunt is meteen ook een grote uitdaging. Hoe maak je de verschillende gemeenten en organisatoren de nut en noodzaak van multidisciplinair regionaal evenementenbeleid duidelijk!? Een knelpunt en uitdaging waar dus veel in geïnvesteerd wordt binnen de VRU. Maatwerk Ieder evenement is weer anders en heeft andere risico’s. Daarom is het belangrijk dat een evenement een aanpak vergt van alle hulpdiensten waarbij een professionele en deskundige kijk is op dit evenement en zijn risico’s (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) Ieder evenement moet weer anders benaderd worden met behulp van maatwerk. Je kunt een evenement natuurlijk op verschillende manieren benaderen. De VRU heeft in zijn evenementenveiligheidsbeleid opgenomen dat het meer gebruik gaat maken van een risicoanalyse bij grote B –en C evenementen. Zo krijg je per evenement de verschillende risico’s in kaart waar je, je maatregelen op kunt nemen. Bij een A-evenement wordt er minder maatwerk geleverd als bij een B –en C evenement. Bij een regulier (A) evenement wordt er veelal gebruik gemaakt van standaard voorwaarden, terwijl bij de grote B –en C evenementen dus een risicoanalyse wordt ingevuld. Deze risicoanalyse bestaat uit twee delen. Allereerst zijn er twee werkbladen voor het beoordelen van de waarschijnlijkheid van incidentscenario’s en het beoordelen van de impact. Op basis van deze werkbladen volgt er een risicodiagram met de samenvatting van de risicoanalyse met daarin eventuele maatregelen. Hier wordt een evenement dus los en onafhankelijk behandeld, maatwerk dus. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

Ook een vorm van maatwerk is het voeren van voor –en veiligheidsoverleg. De gemeenten heeft hier vaak de regie. Er wordt maatwerk geleverd door middel van multidisciplinair in te schatten of een voor –of veiligheidsoverleg bij een B-evenement nodig is of niet. Heeft de organisatie zijn zaken bijvoorbeeld goed op orde, zijn twee overleggen niet nodig, en volstaat één overleg. Dit vereist maatwerk, professionaliteit en inschattingsvermogen per discipline. Bij een C-evenement wordt er wel standaard een voor –en veiligheidsoverleg gevoerd. De gemeenten beginnen deze stappen uit de regionale handreiking steeds meer over te nemen. Al met al wordt er maatwerk gevoerd in de regio, maar mag er nog meer afstemming zijn tussen alle multidisciplinaire partners. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

Pagina

23

Structuur Met de structuur wordt de wijze waarop het evenementenveiligheidsbeleid van de VRU is vormgegeven bedoeld. (HEV, 2011) (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) Ook wordt er mee bedoeld met welke insteek het evenementenbeleid is ingestoken. Belangrijk hierbij is het om te weten hoe de taken zijn verdeeld en hoe afstemming tot stand is gebracht. Kader voor de structuur is de eerder beschreven landelijke handreiking (HEV, 2011).

Hoe het evenementenbeleid van de VRU is vormgegeven is al beschreven op de vorige pagina’s. Er wordt gewerkt aan de hand van processchema’s per behandelaanpak evenement (A, B –en C). Per behandelaanpak bestaan er weer andere voorwaarden en stappen die doorlopen moeten worden. Sleutelwoord hierbij is maatwerk. Ieder evenement wordt weer onafhankelijk behandeld met een professionele en deskundige kijk. De insteek van het evenementenbeleid is gericht op de processtappen vanuit de landelijke handreiking (HEV, 2011). Echter heeft de VRU de zeven processtappen uit de landelijke handreiking opgeknipt in drie processtappen. De regionale handreiking voor de regio Utrecht is met een multidisciplinaire insteek gemaakt en dus zijn alle partners meegenomen. De gemeenten zijn hierbij erg belangrijk omdat zij deze werkwijze moeten implementeren en regievoerder zijn met betrekking tot de evenementen. In de processchema’s kun je precies zien welke taken een bepaalde discipline heeft bij een bepaalde processtap. Een handige manier om te zien in welke fase je precies zit bij het verlenen van een evenementen vergunning. Om deze structuur goed te laten verlopen zal er goed samengewerkt moeten worden met elkaar en zal er veel afstemming gezocht moeten worden. Dit is meteen ook een uitdaging voor de VRU. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

Naast onder andere de processchema’s is er in de uitgebreide handreiking (zie bijlage 4) een aanleiding en begrippenlijst opgesteld en is het doel van de handreiking beschreven. Hierna wordt kort de landelijke handreiking, digitale tool en risicoanalyse besproken. Hierna wordt er in ‘Jip en Janneke’ taal beschreven wie wat doet en voor wie bij welke processtap. Er wordt afgesloten met een juridisch hoofdstuk en met bijlagen zoals een opzet voor een multidisciplinair operationeel plan. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014). Deze bijlagen uit de regionale handreiking, kunnen bij aanvraag nagezonden worden. Uitvoering Met de uitvoering wordt bedoeld hoe het evenementenveiligheidsbeleid in de praktijk wordt gebracht, hoe het dus uitgevoerd wordt. Voor de regio Utrecht is dit nog niet van toepassing. Momenteel ligt het evenementenbeleid voor aan het bestuur van de VRU, die deze moet behandelen. De verschillende gemeenten in de regio zijn wel op de hoogte van de regionale handreiking en hebben ook meegelezen met de totstandkoming. Ook hebben verschillende gemeenten op –en aanmerkingen doorgegeven en vragen gesteld. Er wordt door de VRU op een multidisciplinaire manier geïnvesteerd in gemeenten. De VRU probeert de gemeenten bewust te maken van het belang van deze regionale werkwijze en hoopt dan ook dat iedere gemeente in de regio Utrecht deze werkwijze zich eigen gaat maken. Hier ligt zoals eerder al aangegeven een grote uitdaging. Mocht de regionale handreiking vastgesteld zijn door het Algemeen Bestuur dan zal er veel tijd geïnvesteerd worden in de implementatie bij gemeenten. Er zal veel contact zijn met gemeenten en de uiteindelijke handreiking zal in een bijeenkomst gepresenteerd worden. Ook met betrekking tot de implementatie van de digitale tool worden de gemeenten nadrukkelijk betrokken. De gemeenten weten wat er speelt en wat er aan zit te komen. Het

Pagina

24

is voor de VRU van belang dat ze voldoende tijd hier aan besteden en de gemeenten goed op de hoogte houden. Zo zorg je bij vaststelling van de ‘regionale werkwijze’ voor een zo goed mogelijke uitvoering en implementatie. Natuurlijk gericht op een goede multidisciplinaire samenwerking tussen alle partners. (Veiligheidsregio Utrecht, 2014)

2.2.8 Regio specifieke factoren Niet iedere regio in het land heeft de zelfde eigenschappen waar het rekening mee dient te houden. Zo heeft iedere regio dus zijn specifieke factoren rondom evenementen. Zo ook de regio Utrecht. Regio specifieke factoren worden aangeduid als eigenschappen die regionaal prioriteit hebben, zoals het water in Zeeland en het overschot aan ruimte in Flevoland. Deze regio specifieke factoren worden in dit onderzoek kort meegenomen en benoemd. Ook de regio Utrecht heeft een aantal regio specifieke factoren betreffende evenementen. Een voorbeeld hiervan is de aanwezigheid van de Jaarbeurs. In deze grote evenementenhal worden veel grote evenementen en beurzen gehouden. Dit heeft weer impact op bijvoorbeeld de toevoerwegen, etc. Naast de Jaarbeurs is Utrecht natuurlijk een centraal gelegen stad. In de regio is veel beweging in verkeer en mobiliteit en dus moet de infrastructuur goed zijn. Utrecht Centraal is één van de grootste treinstations van Nederland en het meest centraal gelegen. Dat bekend dat je de bereikbaarheid in de regio goed geregeld moet hebben. Ook is de regio Utrecht een grote regio met 26 gemeenten. Dit zorgt natuurlijk voor veelzijdigheid van beleid en werkwijzen rondom het thema evenementenveiligheid. Dit zorgt in de regio Utrecht ook meteen voor een knelpunt. Het is een uitdaging om op een goede, eenduidige en effectieve manier samen te werken met deze gemeenten. Hier moet de uiteindelijke regionale handreiking evenementenproces voor zorgen. (Veiligheidsregio

Utrecht, 2014)

2.2.9 Status evenementenveiligheidsbeleid VRU Momenteel is de opgestelde regionale handreiking evenementenproces af in eindconcept en te vinden in bijlage 4 (Veiligheidsregio Utrecht, 2014). De gemeenten en de verschillende expertgroepen evenementen hebben de handreiking gelezen en hier opmerkingen –en vragen over gesteld. Deze opmerkingen –en vragen zijn verwerkt in het uiteindelijke eindconcept die nu voor ligt aan het Directieteam (DT). Naar verwachting wordt de handreiking binnen enkele maanden vastgesteld en kan deze geïmplementeerd worden bij de gemeenten. Dit geldt ook voor de digitale tool. Ook het voorstel voor de aanschaf van één van de twee systemen ligt bij het Directieteam. Als de handreiking is vastgesteld wordt er een bijeenkomst gepland met alle partners waarin de handreiking officieel gepresenteerd en doorlopen wordt. De gemeenten worden hierbij continue op de hoogte gehouden en er is veel contact met de behandelend ambtenaar. Er speelt in de regio Utrecht dus veel rondom evenementenbeleid. De regio is er hard mee bezig en investeert veel tijd in het multidisciplinair samenwerken en in het contact met de gemeenten. Met als doel om een eenduidige, effectieve, mono –en multidisciplinaire werkwijze te implementeren, gericht op een goede samenwerking en vooral voor de gemeenten. Voor het bestuderen van de regionale handreiking evenementenproces van de Veiligheidsregio Utrecht (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) en de daarbij horende processchema’s verwijs ik u door naar bijlage 4 en 5. Bij de digitale versie van dit afstudeerproduct zijn deze stukken als losse bijlage toegevoegd.

Pagina

25

38%

25%

21%

15% 1%GHOR

Politie

Brandweer

Veiligheidsregio/bureau

Defensie

2.3 Evenementenveiligheidsbeleid overige Veiligheidsregio’s Naast de Veiligheidsregio Utrecht hebben natuurlijk ook de overige regio´s de aanbevelingen gekregen vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie in 2012 (Ministerie van Veiligheid en Justitie, 2012) om onder andere regionaal beleid te gaan maken rondom het thema evenementenveiligheid. In de vorige paragraaf is beschreven hoe de VRU dit vormgegeven heeft. In deze paragraaf wordt besproken hoe de overige regio´s hun evenementenveiligheidsbeleid en advisering hebben vormgegeven. Dit is onderzocht doormiddel van desk research (verschillende beleidsstukken), enquêtes (Surveymonkey, 2014) en interviews (Interviews bij 6 regio’s, 2014), wat interessante resultaten tot gevolg had die per deelonderwerp besproken worden. Aan de hand van tabellen en grafieken wordt het verduidelijkt. Ook is er bij enkele paragrafen een citaat vanuit een interview of enquête toegevoegd of worden resultaten vanuit de desk research besproken. Afgesproken met alle respondenten is dat er geen namen van personen of regio’s genoemd worden in het eindstuk. Enkel is er een lijst met de regio’s die de beleidsstukken (desk research) hebben toegestuurd, de respondenten die de enquêtes hebben ingevuld -en de respondenten die geïnterviewd zijn. Dit is meteen de reden dat er minder bronnen aangehaald worden in deze paragraaf. Wel zijn alle beleidsstukken in de literatuurlijst te vinden. Welke aanvullende gesprekken er gevoerd zijn betreffende dit afstudeeronderzoek is te vinden in bijlage 1.

2.3.1 Respondenten in kaart Dit eindrapport is opgesteld op een multidisciplinaire manier. Dit betekent dat er onderzocht is bij de verschillende Veiligheidsregio´s hoe het evenementenbeleid is ingericht op een multidisciplinaire manier. Vandaar dat de respondenten van de GHOR, politie, brandweer, Veiligheidsregio/bureau bevraagd zijn doormiddel van enquêtes en interviews. Ook is er desk research uitgevoerd bij diverse regio’s. Vanuit verschillende bronnen zijn de regionale beleidsstukken betreffende het onderwerp evenementenveiligheid toegestuurd, die vervolgens geanalyseerd zijn. Uit de uitkomsten van de enquête komt dat 38% van de in totaal 45 respondenten vanuit de GHOR expertise mee heeft gewerkt aan het onderzoek, 25% vanuit de politie, 21% vanuit de brandweer, 15% vanuit het Veiligheidsbureau en 1% vanuit defensie.

Ook zijn er interviews gehouden bij 6 verschillende regio’s. 2 interviews zijn gehouden bij de brandweer kolom, 2 bij de GHOR kolom, 1 bij de politie kolom en 1 respondent vanuit het Veiligheidsbureau. Door de drie methodes kom je tot een brede multidisciplinaire blik, -kijk en expertise betreffende het thema evenementenveiligheid. Zoals eerder al aangegeven vindt u in bijlage 1 een lijst met alle respondenten en de gevoerde aanvullende gesprekken.

2.3.2 Behandelaanpak evenement / Advisering In de vorige paragraaf is beschreven hoe de VRU zijn behandelaanpak per categorie evenement heeft ingedeeld en hoe hierbij geadviseerd wordt. De overige regio’s moeten hier natuurlijk ook wat mee en hebben hun

Pagina

26

82%

2%

16%

46%

30%

24 %

16%

80%

4%Monodisciplinair

Multidisciplinair

Anders

29%

61%

95%

71%

39%

5%0%

20%

40%

60%

80%

100%

A B C

Ja Nee

behandelaanpak en advisering ook op een bepaalde manier ingedeeld. Uit de desk research, enquêtes en interviews komt dat de regio’s dit op verschillende manieren ingevuld hebben en hier ook verschillend over denken. In de volgende deelonderwerpen zijn de resultaten vanuit de desk research, enquêtes en interviews meegenomen. Evenementenadvisering in de regio’s De VRU adviseert op een monodisciplinaire manier bij A –en B evenementen en uiteindelijk multidisciplinair bij een C-evenement. Hier komt natuurlijk wel maatwerk bij kijken. Maar hoe adviseren de overige regio’s eigenlijk bij A, B –en C evenementen? Doen ze dit hetzelfde als de VRU of zit hier onderscheid in? In de enquête is de vraag gesteld hoe er geadviseerd wordt per behandelaanpak evenement. Hieruit komt dat het gros van de regio’s monodisciplinair adviseert bij A -en B evenementen en dat er pas bij een grootschalig C-evenement op een multidisciplinaire manier geadviseerd wordt richting de gemeente. In de verschillende toegestuurde beleidsstukken zie je ook dat de focus van advisering echt ligt bij de B –en C evenementen, en dat de A-evenementen vaak afgedaan worden met standaard voorwaarden en of een melding. A B C

A-evenementen worden veelal op een monodisciplinaire manier en met standaard voorwaarden afgedaan terwijl er bij B-evenementen al meer multidisciplinaire advisering te zien is. C-evenementen worden bij de meeste regio’s op een multidisciplinaire manier geadviseerd en aangevlogen. Wat in de desk research en in de enquêtes naar voren kwam is dat veel regio’s de monodisciplinaire adviezen bundelen tot één multidisciplinair advies. In de interviews komt vaak het woordje ‘maatwerk’ terug. Vooral benadrukken de geïnterviewden de mate van maatwerk bij een B-evenement. Een groot B-evenement met toch wel veel risico’s wordt bijvoorbeeld als een C-evenement, en dus op een multidisciplinaire manier behandeld en aangevlogen. De respondenten die ‘anders’ als antwoord gaven bij de enquête bedoelde daar mee dat de adviezen vaak afgedaan worden met standaard voorwaarden en/of dat er bij B –en C evenementen veel maatwerk uitgevoerd wordt en er een balans gekozen wordt tussen monodisciplinair en multidisciplinaire advisering. Hier is ook het voorbeeld dat een groot B-evenement op een multidisciplinaire manier, en vaak als C-evenement wordt behandeld op toe te passen. Opvallend uit de informatie uit de desk research, enquêtes en interviews is dat er toch nog heel vaak monodisciplinair geadviseerd wordt, en dat er vaak pas bij C-evenementen een multidisciplinaire benadering komt kijken. Wordt iedere discipline om advies gevraagd? Volgens de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) moeten de gemeenten de verschillende disciplines om advies vragen bij een aangevraagd evenement. De disciplines die in beginsel om advies gevraagd moeten worden zijn de politie, brandweer en de GHOR. Hiernaast kunnen eventueel ook nog aanvullende diensten om advies gevraagd worden. Echter komt uit de enquête dat veel diensten niet om advies worden gevraagd door de

Pagina

27

8%

59%

95%92%

41%

5%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

A-categorie B-categorie C-categorie

Ja

Nee

gemeenten. Je ziet dat bijna alle C-evenementen wel bekend zijn bij de adviesdiensten, maar dit bij A –en B-evenementen al veel minder is. Vooral bij A-evenementen wordt weinig om advies gevraagd bij de verschillende adviesdiensten. Uit desk research blijkt dat veel regio’s zich hier ook al op ingesteld hebben en de focus echt ligt op de B –en C-evenementen. De A-evenementen worden in het geheel niet meegenomen of worden afgedaan met standaard voorwaarden vanuit de gemeenten. Uit de antwoorden komt dat de bewustwording bij gemeenten wel steeds meer begint te komen dat het belangrijk is om advies te vragen bij iedere adviesdienst. ‘’Mocht dit niet gedaan worden dan worden de gemeenten, en dus de burgemeester tot de orde geroepen met betrekking tot de vergunning verlening van een bepaald evenement’’ was een typerend antwoord van één van de zes interviews. Multidisciplinair advies Hiervoor heeft u kunnen lezen dat er bij A –en B-evenementen weinig multidisciplinair wordt geadviseerd. Wanneer wordt er dan wel multidisciplinair geadviseerd in de regio en hoe gebeurd dit? Een opmerkelijk verschil met de voorgaande tekst en uitleg is dat uit de enquête blijkt dat 59% van de disciplines/respondenten wel degelijk multidisciplinair adviseert bij B-evenementen. Een opmerkelijke switch ten opzichte van de eerdere tabellen. Verder wordt opgemerkt dat 92% van de respondenten monodisciplinair adviseert bij A-evenementen en 95% van de respondenten multidisciplinair adviseert bij C-evenementen. Uit desk research en de interviews komt wederom het woordje ‘maatwerk’ om te hoek kijken als we het over B-evenementen hebben. Er wordt gesproken over veel monodisciplinaire advisering bij B-evenementen en dat er daarna gewerkt wordt richting een multidisciplinair advies. Dit is precies zoals de VRU ook werkt. De VRU gaat er van uit dat de monodisciplinaire adviezen gebundeld worden tot één multidisciplinair advies. Dit hebben veel andere regio’s ook meegenomen. Bij grote B-evenementen -en grootschalige C-evenementen volgt er bij veel regio’s al standaard een multidisciplinair advies. Dit komt volgens de interviews en desk research veelal tot stand door het voeren van multidisciplinair voor –en veiligheidsoverleg. Hoe komt een dergelijk multidisciplinair dan tot stand is de vraag? Uit de antwoorden uit de drie methoden die gekozen zijn komt dat er veel overleg en afstemming is tussen de hulpdiensten en gemeenten doormiddel van overleggen en bijeenkomsten. Verder wordt er steeds vaker gezamenlijk een risicoanalyse uitgevoerd. Dit mag echter volgens veel regio’s en respondenten nog veel vaker gebeuren. ‘’Het kost veel tijd, daarom wordt het vaak niet gedaan’’ was een interessante uitspraak uit één van de interviews. Verder werd aangegeven dat het belangrijk is dat bij een multidisciplinair advies duidelijk is met wie je te maken hebt. ‘’Elkaar kennen en aansturen is erg belangrijk’’ volgens een respondent. Dit kan onder andere door het organiseren van overleggen en/of netwerkbijeenkomsten of het in het leven roepen van een expertise. Dit wordt later in dit verslag nog besproken. Uit de desk research en interviews komt verder nog dat de respondenten het erg nuttig vinden om een table-top uit te voeren naar aanleiding van het multidisciplinair advies en dat er ook geschouwd wordt door de multidisciplinaire partners. Al met al worden A-evenementen amper meegenomen in dit verhaal en komt multidisciplinaire advisering vaak pas kijken bij grotere B-evenementen en C-

Pagina

28

5%

44%

13%3% 2%

33%

0%20%40%60%80%

100%

Regie bij multidisciplinaireadvisering

Er wordt niet multi geadviseerd

Gemeente

Politie

Brandweer

GHOR

Veiligheidsregio/bureau

evenementen. ‘’Er wordt van monodisciplinair gewerkt richting multidisciplinair’’ is een uitspraak uit een interview die hier goed op aan sluit. Regie bij multidisciplinaire advisering? Een multidisciplinaire aanpak bij grotere evenementen is erg belangrijk en noodzakelijk. Dit zegt niet alleen de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) maar dit is ook naar voren gekomen in een aantal praktijkvoorbeelden. Het is dus belangrijk dat iemand de regie heeft bij de totstandkoming van deze multidisciplinaire benadering. Deze vraag is voorgelegd in de enquête en had als antwoord dat voor bijna de helft van de tijd de regie bij de gemeenten ligt (44%). Dit is ook ‘’wettelijke noodzaak’’ werd in een beleidsstuk van een bepaalde regio genoemd, bleek naar het uitvoeren van desk research. De gemeente is eindverantwoordelijk omdat zij de vergunning verleend aangaande een bepaald evenement. Ook moet de gemeente de risicoscan invullen. Dit komt veel terug in verschillende beleidsstukken uit de regio’s. Echter wordt in de enquêtes en interviews gezegd dat dit in de praktijk amper gebeurd door de gemeenten. Naast de gemeenten wordt redelijk vaak de regie ook bij de Veiligheidsregio/het Veiligheidsbureau gelegd. Veel regio’s hebben hun beleid zo ingericht dat de Veiligheidsregio de multidisciplinaire advisering en werkwijze overneemt van de gemeenten bij grootschalige evenementen. Dit wil zeggen dat er een projectgroep op een bepaald evenement komt te zitten die het gehele traject doorloopt. Uiteindelijk komt er een advies op tafel liggen voor de gemeenten, die alleen nog maar overgenomen hoeft te worden in de vergunning. Enkele beleidsstukken spreken van ‘regiegroepen’, ‘adviesgroepen’, ‘projectgroepen’ en ‘kerngroepen’ blijkt uit desk research. De andere kant van de ‘medaille’ is, blijkt uit de enquêtes en interviews, dat de gemeenten vaak de regie niet pakken. ‘’De gemeenten zoeken niet of nauwelijks samenwerking met de hulpdiensten en Veiligheidsregio’’ en ‘’de gemeenten zijn erg lokaal gericht en nauwelijks gericht op de adviezen van de hulpdiensten’’ zijn uitspraken die dit typeren. Aanvullend wordt er gezegd dat veel gemeenten niets aanvragen bij de hulpdiensten. Ook blijkt uit de enquête en interviews dat de politie in het multidisciplinaire traject te vaak de regie wil nemen en pakken, terwijl dit tot echt bij de gemeenten ligt. Al met al ligt bij de meeste regio’s de regie waar die hoort te liggen, bij de gemeente. Echter zijn de gemeenten zich hier vaak niet bewust van en weten vaak niet wat te doen. Vandaar dat volgens een respondent vaak de politie het ‘stokje’ probeert over te pakken. Een trend die te zien is, is dat bij grootschalige evenementen steeds vaker de Veiligheidsregio/het Veiligheidsbureau wordt ingeschakeld. Deze mogelijkheid is er ook bij de VRU staat in de handreiking (Veiligheidsregio Utrecht, 2014).

Citaat interview: ‘’Veel gemeenten zoeken niet of nauwelijks samenwerking met hulpdiensten en zijn erg lokaal gericht’’

Citaat interview: ‘’Van monodisciplinair werken richting multidisciplinair werken’’

Pagina

29

84% 82%

3% 0%

13%18%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Mono-contact Multi-contact

Ja

Nee

Soms

3%

78%

5%

0%14% Geen multidisciplinaire

advisering

Ja, er is afstemming enoverleg

Nee, er is geen afstemming enoverleg

Weinig afstemming

Er is afstemming, maar kanveel meer

Overleg en afstemming bij het adviseringstraject In dit onderzoek is zeker naar voren gekomen dat het belangrijk is dat je als gemeente, hulpdienst of andere partij weet met wie je te maken hebt en weet wat deze andere partij doet en wat zijn belangen, taken -en verantwoordelijkheden zijn. Het is dus belangrijk dat er bij een bepaald evenementenadvies afstemming gezocht wordt met de verschillende collega’s. Niet alleen op monodisciplinair gebied, dus binnen de eigen discipline, maar ook op multidisciplinair gebied. De vraag die de respondenten gesteld hebben gekregen is of ze veel contact hebben op mono –en multidisciplinair gebied met hun collega’s betreffende een bepaald evenement of een bepaald risico bij een evenement. De beantwoording van deze vraag is helder. Er wordt zowel op mono –als op multidisciplinair niveau veel contact gezocht met de collega’s bij een onduidelijkheid en/of een bepaald vraagstuk betreffende een evenement. Geen enkel iemand (0%) geeft aan dat deze nooit contact zoekt met andere disciplines. Enkele regio’s zoeken zelfs afstemming op interregionaal niveau, en in het buitenland blijkt uit desk research. Uit de antwoorden van de respondenten komt dat er ook nog veel meer afstemming kan en mag zijn tussen regio’s onderling. Uit het interview kwam een mooi citaat die deze mono –en multidisciplinaire afstemming, overleg en samenwerking beschrijft en de nut en noodzaak daarvan duidelijk naar voren laat komen: ‘’Het is belangrijk om met elkaar samen te werken en van elkaar te leren, met oog voor elkaars belangen’’. Hoe zit het dan met overleg en afstemming bij multidisciplinaire advisering? Naast het overleg, de samenwerking en de afstemming in het algemene adviestraject is het natuurlijk ook belangrijk dat er bij de multidisciplinaire advisering veel overleg en afstemming is met de multidisciplinaire partners. Ook deze vraag is voorgelegd aan de respondenten. Uit desk research blijkt dat enkele regio’s in hun beleidsstuk de afstemming tussen de hulpdiensten en gemeenten beschrijven. Dit is een erg handige manier om te bekijken ‘’wie wat doet, en voor wie die dat doet.‘’ Dit is meteen ook een vraag die enkele andere regio’s zichzelf niet gesteld hebben en dit blijft dan ook achter in het beleidsstuk van deze regio’s. Dat dit een vraag is die erg belangrijk is bij evenementenadvisering blijkt wel uit het feit dat deze ‘slogan’ twee keer genoemd werd bij de interviews. Uit de gehouden enquête blijkt dat 78% van de respondenten afstemming en overleg heeft bij multidisciplinaire advisering. Slechts 5% geeft aan dat er geen afstemming bij multidisciplinaire advisering is, terwijl 3% nog niet multidisciplinair adviseert. 14% geeft aan dat veel meer multidisciplinaire afstemming mag zijn. Echter geeft 0% aan dat er weinig afstemming is op een multidisciplinaire manier. Dit is natuurlijk een goed teken.

Citaat interview: ‘’Wie doet wat en voor wie?’’

Pagina

30

25%

5%

70%

Ja

Nee

Er wordt al multigeadviseerd

19%

89%

24%

5%

57%

6%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

B C

Ja

Nee

Soms

Plannen om multidisciplinair te gaan adviseren? Zoals eerder aan bod is gekomen adviseren nog niet alle regio’s op een multidisciplinaire manier bij (grootschalige) evenementen. De aanbeveling vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie (Ministerie van

Veiligheid en Justitie, 2012) om regionaal beleid te maken en om multidisciplinair samen te werken staat bij veel regio’s in de ‘kinderschoenen’. De regio’s zijn steeds meer en vaker multidisciplinair samen aan het werken, maar hier valt nog veel winst te behalen. Daarom geeft 1/4e van de respondenten (25%) ‘ja’ aan op de vraag of er de plannen zijn om multidisciplinair te gaan adviseren. 5% geeft aan dat deze plannen er niet zijn, terwijl 70% al multidisciplinair aan het adviseren is. Al met al loopt het traject met betrekking tot multidisciplinair adviseren bij enkele regio’s nog en is men er in den landen dus druk mee bezig.

2.3.3 Voor- en Veiligheidsoverleg Bij de beantwoording van de vorige deelvraag heb ik het gehad over voor –en veiligheidsoverleg bij de Veiligheidsregio Utrecht en het onderscheid daarin. Hoe is dit bij andere regio’s ingericht? Wordt er voor –en/of veiligheidsoverleg gevoerd bij evenementen? Bij de beantwoording van deze vraag is geen onderscheid gemaakt tussen voor –en veiligheidsoverleg en is een regulier A-evenement niet meegenomen. Bij andere regio’s zie je dat er bij B-evenementen soms vooroverleg gevoerd wordt (57%). Hier komt het woordje ‘maatwerk’ weer kijken. Uit een interview kwam dit mooi naar voren: ‘’Bij B-evenementen wordt er multidisciplinair gekeken of overleg noodzakelijk is’’. Dit is iets wat ook veel in de beleidstukken van de verschillende regio’s staat. Bij B-evenementen wordt dus gekeken of er overleg noodzakelijk is. Is dit noodzakelijk dan komt men vaak op een multidisciplinaire manier bij elkaar. Bij C-evenementen zie je dat 89% voor –en/of veiligheidsoverleg voert. Uit desk research en interviews kwam dat de gemeenten hier vaak de regie in voert en dat er veel overleg met de hulpdiensten is. De gemeenten nodigen de verschillende disciplines uit voor overleg. Het is per gemeente weer verschillend of de organisator van het evenement hier bij zit of juist niet. In verschillende handreikingen/beleidstukken van verschillende regio’s worden nadrukkelijk de verschillende disciplines beschreven. In deze stukken worden de taken, rollen –en verantwoordelijkheden van de verschillende disciplines beschreven, wat zorgt voor duidelijkheid, die ook weer toe te spitsen is op een eerdere opmerking vanuit een interview: ‘’Het is effectief als hulpdiensten en gemeenten weten van elkaar wat ze belangrijk vinden’’. Een goede manier om duidelijkheid voor iedereen te verschaffen is dus om deze taken, rollen –en verantwoordelijkheden op te nemen in de handreiking. Een voor –en/of veiligheidsoverleg is noodzakelijk bij C-evenementen, en dus voeren de meeste regio’s dergelijke overleggen bij de grotere evenementen. Maar hoe is een dergelijk overleg nu vormgegeven? Dit is erg verschillend ingericht in den landen. In de ene regio wordt er bijvoorbeeld gezamenlijk een risicoanalyse ingevuld, terwijl in de andere regio een overleg gepland wordt met de organisator die zijn plannen mag toelichten, waarna vervolgens de hulpdiensten op de plannen mogen ‘schieten’. Wel blijkt uit onderzoek dat er veel multidisciplinair overleg gevoerd wordt bij grootschalige evenementen in

Citaat interview: ‘’Het is effectief als hulpdiensten en gemeenten weten van elkaar wat ze belangrijk vinden’’

Pagina

31

de regio’s, veel dezelfde ‘koppen’ aan tafel zitten en dat een multidisciplinaire benadering een breder beeld vormt. Uit het interview kwam dat je als hulpdiensten als het ware ‘’één front’’ kan vormen richting gemeenten en organisatie. Het contact is vaak ook laagdrempelig, omdat je veel dezelfde gezichten ziet en elkaar veel tegen komt. Valkuil bij dergelijke overleggen kwam ook aan bod in één van de interviews. Hier uit kwam dat er vaak een ‘’overload aan capaciteit’’ aan tafel zit waardoor het niet effectief meer is. Hier moet een ‘’’middenweg’’ in gekozen worden, wat ook weer maatwerk vereist. In één van de interviews kwam ook aan bod dat het belangrijk is om goed samen te werken met oog voor elkaars belangen. Bij grotere evenementen wordt er vaak een adviesgroep of een projectgroep gezet op dat evenement. Uit de enquête, desk research en uit de interviews blijkt dat de meerderheid van de regio’s de mogelijkheid bieden aan gemeenten om een werkgroep het leven in te blazen bij een C-evenement. Deze werkgroep overlegt op regionaal niveau (met de hulpdiensten) en op lokaal niveau (bij de gemeenten en met de organisatie). Dit is iets wat veel aan bod is gekomen gedurende dit onderzoek. Dit zorgt er voor dat je genoeg expertise hebt bij het ‘aanvliegen’ van een bepaald evenement. Echter komt er uit het interview dat er nog vaker een risicoanalyse ingevuld mag worden en dat er nog vaker aan scenario-denken gedaan moet worden. Dit gebeurd nog te weinig blijkt uit de interviews. Ook wordt dit (het invullen van de risicoanalyse en scenario-denken) weinig beschreven in de beleidsstukken van de verschillende regio’s blijkt uit desk research. Wat gedurende het onderzoek ook op viel is dat veel respondenten aangeven dat gemeenten het vertikken om aanvragen te doen bij de Veiligheidsregio en/of overige hulpdiensten en de regie niet pakken. Ze zien volgens de respondenten vaak het belang niet in van een multidisciplinaire benadering en van voor –en veiligheidsoverleg. Eén regio geeft zelfs aan dat de gemeentelijke organisatie van een grote stad een risico vormt voor evenementen. Wel geven veel regio’s en respondenten hier bij aan dat hierin geïnvesteerd wordt, en dat de bewustwording bij gemeenten steeds meer begint te komen. Meer hierover komt later in dit onderzoeksrapport naar voren. Al met al wordt er dus in het merendeel van de regio’s voor –en/of veiligheidsoverleg gevoerd betreffende (grootschalige) evenementen. Dit wordt op een multidisciplinaire manier aangepakt en wordt als prettig en effectief ervaren. Echter mogen meer gemeenten dergelijke bijeenkomsten/overleggen organiseren. Maar ook regio’s mogen het voeren van voor –en veiligheidsoverleg nog nadrukkelijker opnemen in het beleid. Dit is nog te vaak niet beschreven blijkt na het lezen van verschillende beleidsstukken.

2.3.4 Werkgroep & Regiegroep In de vorige deelparagraaf is een multidisciplinaire werkgroep bij grootschalige evenementen al even aan bod gekomen. Het gros van de regio’s geeft aan dat er een dergelijke werkgroep is. De VRU maakt in zijn handreiking onderscheid in twee soorten groepen: een regiegroep evenementen en een kerngroep evenementen (Veiligheidsregio Utrecht, 2014). De regiegroep bestaat uit vertegenwoordigers van adviseurs vanuit de hulpdiensten en gemeenten en

Citaat interview: ‘’Samenwerken met oog voor elkaars belangen’’

Citaat interview: ‘’Er mag nog vaker een risicoanalyse ingevuld worden en scenario gericht gewerkt worden’’

Pagina

32

73%62%

22%32%

5% 3%0% 3%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Is er een werkgroepof regiegroep?

Aparte expertgroepdie C-evenementen

behandeld?

Ja

Nee

Wordt gerealiseerd

Plannen liggen er

houdt ontwikkelingen in de regio in de gaten en organiseert thema bijeenkomsten. De kerngroep kan ingeschakeld worden door gemeenten bij grotere evenementen. Deze groep met experts behandelen een evenementenaanvraag op dossierniveau en zorgen voor een multidisciplinair advies (Veiligheidsregio Utrecht, 2014). Hoe is dit eigenlijk in de overige regio’s vormgegeven en bestaat er in iedere regio eigenlijk wel een dergelijke werkgroep/regiegroep? Uit de enquête blijkt dat 73% van de respondenten aangeeft dat er in hun regio een werkgroep of regiegroep evenementen bestaat. Deze werkgroepen lopen uiteen van werkgroepen die net als in de VRU trends en ontwikkelingen bijhouden en themabijeenkomsten organiseren voor vooral de behandelend ambtenaars, tot ‘kerngroepen’ die grootschalige evenementen op dossierniveau behandelen voor gemeenten. Deze laatste groep is vaak georganiseerd vanuit de Veiligheidsregio/het Veiligheidsbureau blijkt uit het onderzoek. Er zijn dus veel ‘groepen’ binnen de regio’s die zich bezig houden met evenementen en de veiligheid daar om heen. Wel is het best schrikbarend om te zien dat toch nog 22% van de regio’s geen dergelijke groep hebben. Wat je ziet bij deze regio’s is dat er toch nog veel monodisciplinair geadviseerd en gewerkt wordt. Dit blijkt ook na het lezen van de verschillende beleidsstukken van de verschillende regio’s. Ook de verschillende beleidsstukken en handreikingen die ik toegezonden heb gekregen beschrijven vaak dergelijke ‘evenementen experts groepen’. Echter wordt dit vaak gedaan op hulpdiensten niveau, en wordt de gemeente redelijk vaak vergeten in het verhaal blijkt uit desk research. Wat veel beschreven wordt in de verschillende handreikingen is dat A –en B-evenementen veelal op lokaal niveau geregeld worden (gemeenten vragen hulpdiensten om advies en indien nodig wordt er overleg gevoerd), terwijl bij C-evenementen een werkgroep in het leven wordt geroepen. Deze werkgroep bestaat uit adviseurs die veel expertise hebben betreffende evenementenveiligheid. Doel is om een bepaald (grootschalig) evenement te behandelen op een multidisciplinaire manier. Leuk om te zien was dat enkele regio’s hierbij het ook een ‘ad-hoc werkgroep’ noemen en dat deze ook zo te werk gaan. Ook heeft één regio ad-hoc evenementen in zijn handreiking beschreven. Erg leuk om te lezen wat deze regio gaat doen als bijvoorbeeld een sporter wordt gehuldigd. In de hoofdstad wordt er overleg gevoerd binnen de vijfhoek betreffende een dergelijk ‘ad-hoc’ evenement. 62% van de respondenten geeft in de enquête ook aan dat er een dergelijke expertgroep bestaat die C-evenementen behandeld. Dit is conform landelijke richtlijnen vanuit de landelijke handreiking (HEV, 2011) en dus ook veel overgenomen in den landen. Al met al geven de resultaten aan dat er veel regio’s een dergelijke werkgroep, regiegroep of expertgroep hebben. Echter is bij 22% van de respondenten hierbij nog werk aan de winkel. Dit percentage geeft namelijk aan geen dergelijke ‘groep’ te hebben die zich bezig houdt met evenementen. Na dit onderzoek kan geconcludeerd worden dat hier nog veel te halen valt. Veel regio’s zijn zoekende betreffende dergelijke expertise groepen en veel regio’s moeten dergelijke groepen nog opstarten. Eén regio geeft in het interview aan dat naast een dergelijke expertgroep binnen de regio ook vaker

Pagina

33

76%

0%5%

8%

11%In gebruik

Wordt momenteel aan gewerkt

De plannen zijn er

Geen evenementenbeleid

Anders

0%

78%

22% Monodisciplinair

Multidisciplinair

Beide

89%

11%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Evenementenveiligheidsbeleid?

Ja

Nee

kennis en ontwikkelingen gedeeld moeten worden op bovenregionaal niveau. Ook geeft het merendeel van de regio’s aan dat er meer scenario gedacht moet worden, en dat dus table-tops erg effectief zijn. Dit gebeurd al wel in enkele regio’s blijkt uit dit onderzoek.

2.3.5 Vertaling naar evenementenveiligheidsbeleid? Hoe de verschillende regio’s werken betreffende evenementenveiligheid is al aardig beschreven in de voorgaande pagina’s. Deze ‘werkwijze’ komt uit de informatie die verzameld is doormiddel van de verschillende onderzoeksmethoden (enquête, interviews, desk research). Maar is deze werkwijze die bijvoorbeeld uit de enquête kwam rollen ook vertaald naar evenementenveiligheidsbeleid binnen een bepaalde regio? De volgende paragrafen gaan over het evenementenveiligheidsbeleid in de regio’s, wat de status hiervan is, hoe dit verloopt, hoe de landelijke handreiking is meegenomen -en welke gemeenschappelijke factoren er te herkennen zijn in beleid. Uit de enquêtes en desk research blijkt dat 89% van de regio’s evenementenveiligheidsbeleid heeft. 11% heeft dit niet of is hier nog mee bezig. 78% van de respondenten geeft aan dat dit beleid multidisciplinair is ingestoken. 22% geeft aan dat dit beleid zowel monodisciplinair –als multidisciplinair is ingestoken. Geen enkele regio voert nog monodisciplinair beleid. Het evenementenveiligheidsbeleid wat op is gesteld binnen de verschillende regio’s is vormgegeven door een multidisciplinaire projectgroep blijkt uit onderzoek. De rol van de verschillende respondenten met betrekking tot het evenementenveiligheidsbeleid is het zitting nemen in de opgetuigde projectgroep. ‘’Coördinatie en gemeenten stimuleren’’ wordt in een interview genoemd als taken van deze projectgroep. Uit dit onderzoek blijkt dat het erg belangrijk is om de gemeenten mee te nemen en te blijven stimuleren.

Uit desk research blijkt dat het evenementenveiligheidsbeleid in de regio’s veelal dezelfde naam krijgt of erg op elkaar lijkt. ‘’Regionale handreiking, leidraad, kader, aanpak evenementenveiligheid’’ bestrijken de titelpagina’s van de verschillende beleidsstukken die gelezen zijn gedurende dit onderzoek. Status in evenementenbeleid in de regio’s Zoals eerder in dit eindrapport al aangegeven ligt de handreiking van de VRU (Veiligheidsregio

Utrecht, 2014) voor aan het bestuur. Deze wordt al wel in gebruik genomen en de verschillende gemeenten zijn op de hoogte. Maar wat is de status van het evenementenveiligheidsbeleid bij de overige regio’s? 76% van de respondenten geeft aan dat het beleid in hun regio al in gebruik is genomen, 5%

Citaat interview: ‘’Bovenregionale kennisdeling en landelijke uniformiteit is belangrijk’’

Pagina

34

70%

19%11%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Handreikingevenementenveiligheid

overgenomen?

Ja

Nee

Er is geenbeleid

geeft aan dat de plannen er zijn om dergelijk beleid op te stellen, terwijl 8% aangeeft dat er helemaal geen evenementenveiligheidsbeleid is. Niemand geeft aan dat er momenteel aan gewerkt wordt. 11% van de ondervraagden geeft aan dat het beleid voorligt aan het bestuur en/of er gewerkt wordt aan een nieuwe versie van het beleid/de handreiking. Al met al zijn vrijwel alle regio’s druk bezig met het maken en implementeren van evenementenveiligheidsbeleid. Iets wat natuurlijk aanbevolen werd vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie in 2012 is in bijlage 2 ook te lezen (Ministerie van Veiligheid en Justitie, 2012). Enkele regio’s moeten dergelijk multidisciplinair evenementenveiligheid nog gaan maken. Een mooie zin die genoemd werd in één van de interviews was: ‘’Samen optrekken is een wens bij evenementen’’. Dit was een regio die nog geen beleid heeft, maar de plannen hier wel voor zijn. Dit is dan natuurlijk een goede zin om in gedachten te houden in die regio. Digitale Tool Eerder in dit eindrapport is er al aangegeven dat er niet heel diep in gegaan wordt op de digitale tools die momenteel op de markt zijn om het traject van vergunningverlening bij evenementen voor alle partners eenduidiger, duidelijker en effectiever te laten verlopen. Toch zijn hier enkele vragen over gesteld in de enquêtes en bij de interviews. Ook is hier naar gekeken en op gelet bij het uitvoeren van desk research. Uit dit onderzoek blijkt dat 76% van de respondenten niet werkt met een digitale tool in de regio. Echter is er bij 68% van respondenten wel het plan om in de desbetreffende regio te gaan werken met een dergelijke tool. 45% geeft aan dat zij hun pijlen richten op DigiMAK 2.0, terwijl 22% aangeeft voor de EvenementAssistent te willen gaan. 33% geeft aan een eigen systeem te willen ontwikkelen met een kalenderfunctie daarin of te willen wachten. Hiermee wordt bedoeld dat de regio’s willen wachten en willen kijken welke kant de overige regio’s op gaan. Uit dit onderzoek blijkt wel dat het speelt in de regio’s, maar dat veel regio’s dus afwachten hoe de systemen er uit gaan zien en wat de overige regio’s doen. Interregionaal is er wel veel contact met elkaar blijkt uit dit onderzoek. Zo geeft één regio in een interview aan samen met een andere regio een bepaalde digitale tool te willen aanschaffen en financieren.

2.3.6 Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid Eerder in dit eindrapport is al aangegeven dat de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) het kader vormt waarop dit onderzoek gebaseerd is. Uit verschillende inspectierapporten kwam de conclusie dat de veiligheid en gezondheid van evenementenbezoekers onvoldoende gewaarborgd kon worden (Rijksoverheid, 2012). Vandaar dat er een landelijke handreiking is opgesteld met daarin landelijke richtlijnen waaraan een vergunningstraject bij een evenement moet voldoen. Eerder in dit eindrapport is ook al beschreven hoe de VRU de landelijke handreiking heeft meegenomen in zijn regionale beleid. Echter is ook onderzocht hoe de overige regio’s de landelijke handreiking hebben meegenomen in hun eigen regionale evenementenveiligheidsbeleid. Na de gehouden enquête blijkt dat 70% van de respondenten aangeeft dat de landelijke handreiking is meegenomen in het regionale beleid. 19% geeft aan dat dit niet het geval is, terwijl 11% aangeeft geen beleid te hebben. Van de 70% die aangeeft de landelijke handreiking mee te hebben genomen geeft 43% aan de processtappen van de landelijke handreiking over te

Pagina

35

43%

14%

43%

Ja

Nee

Opgeknipt

hebben genomen. 43% geeft ook aan de processtappen te hebben opgeknipt in meer –of minder processtappen. 14% van geeft aan de processtappen niet te hebben meegenomen.

Na desk research valt de uitslag van deze enquêtevragen op zijn plaats. Uit deze onderzoeksmethode (lezen beleidsstukken verschillende regio’s) kwam dat er veel verschillen te zien zijn hoe de verschillende regio’s rekening hebben gehouden met de landelijke handreiking. Ongeveer de helft van de regio’s nemen in hun handreiking/beleidsstuk de 7

processtappen vanuit de landelijke handreiking (zie bijlage 3) letterlijk over, terwijl de andere helft van de regio’s de processtappen juist opknippen. Ook wordt duidelijk dat enkele regio’s een eigen ‘regionaal sausje’ over de landelijke handreiking gieten. Ze kijken dan als het ware of de landelijke processen niet botsen met de regionale processen. Dit is natuurlijk ook weer maatwerk wat gevoerd wordt. Wat opvalt is dat bij bijna iedere regio de focus echt op B –en C evenementen legt, terwijl hierbij de kleine A-evenementen niet of nauwelijks worden meegenomen. Dit terwijl hier ook processtappen voor gelden. Duidelijk werd ook dat enkele regio’s echt ‘klakkeloos’ de landelijke handreiking overnemen. Uit die beleidsstukken kun je opmaken dat enkele regio’s er wat makkelijk over denken en geen ‘regionaal sausje’ over deze landelijke handreiking gieten en dus de zeven processtappen klakkeloos overnemen. Opmerkelijk om te zien is ook dat enkele regio’s de categorisering zoals die landelijk geldt, en zoals die ook is meegenomen in dit eindrapport (A, B –en C categorie) omzeilen en er iets anders van maken. De categorisering andersom (A als risicovol evenement en C als regulier evenement) of categorisering op basis van bezoekersaantallen waren interessante bevindingen bleek uit het uitvoeren van desk research. Wat naast de categorisering ook op viel is dat veel regio’s de processtappen enkel beschrijven en niet visueel maken of andersom. Bij enkele regio’s zie je in hun beleidsstuk mooie en handige processchema’s staan, terwijl bij een aantal beleidsstukken enkel en alleen tekst staat. Het visueel maken van de processtappen is iets wat in de landelijke handreiking ook gebeurd is. Echter zie je het andersom ook gebeuren. Hiermee wordt bedoeld dat er wel processchema’s aanwezig zijn in het beleidsstuk, maar geen duidelijke uitleg met wie wat doet, en voor wie die dat doet. Verder staat in de landelijke handreiking duidelijk beschreven dat er een risicoscan en analyse uitgevoerd moet worden in het vergunningstraject bij grootschalige en risicovolle evenementen. Dit zie je in de regionale handreiking bij een klein deel van de regio’s nadrukkelijk terugkomen en bij enkele regio’s maar mondjesmaat. Naast deze verschillen is in sommige beleidsstukken ook niet geheel duidelijk wat nu precies het verschil tussen een risicoscan en risicoanalyse is. Later in dit eindstuk komt de structuur van het evenementenveiligheidsbeleid van de regio’s aan bod en de verschillen en overeenkomsten met elkaar en met de VRU. De mate waarin de landelijke handreiking is meegenomen is vooral te onderzoeken door daadwerkelijk de beleidsstukken door te nemen. Naast dat de bevindingen in de voorgaande alinea’s beschreven zijn, zijn hier ook nog interviewvragen over gesteld. Wat hieruit naar voren komt is dat dat de nut en noodzaak van de landelijke handreiking zeker gezien wordt en dat de respondenten zeker begrijpen dat hier een ‘regionaal sausje’ overheen wordt

Desk research (verschillende beleidsstukken): Verschil tussen risicoscan –en analyse wordt in enkele beleidsstukken niet duidelijk

Pagina

36

51%

0%

38%

11% Goed

Niet goed

Redelijk

Geen beleid

gegoten. Echter was bij één regio de landelijke handreiking niet geheel bekend. Deze regio heeft het multidisciplinair regionaal evenementenbeleid dan ook nog in de ‘kinderschoenen’ staan. Wat steeds terug blijft komen in de interviews is dat de respondenten aangeven dat het belangrijk is om te beschrijven wie wat doet, en voor wie die dat doet. Al met al wordt er bij de meeste regio’s conform de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) gewerkt. Echter werkt iedere regio weer wat anders met deze landelijke handreiking en gooit er zijn eigen sausje over heen. Je ziet dat ongeveer de helft van de regio’s de processtappen overnemen en dat de andere helft van de regio’s deze opknippen. Het is in ieder geval goed om te zien dat de landelijke richtlijnen terug te komen in veel beleidsstukken van de verschillende regio’s. Enkele regio’s mogen de landelijke richtlijnen nog meer en nog beter terug

2.3.7 Verloop evenementenveiligheidsbeleid De Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) is in 2011 opgeleverd en dus nog vrij nieuw. De aanbevelingen die vanuit het Ministerie van Justitie zijn verzonden richting alle burgemeesters en Veiligheidsregio’s in het land (bijlage 2) zijn pas in 2012 verzonden. Dit geeft aan dat dit ‘maatschappelijke’ onderwerp nog in de kinderschoenen staat, en er dus nog veel valt te winnen in de verschillende regio’s en gemeenten. Wel is men er hard mee bezig is gedurende dit onderzoek opgemerkt. Veel regio’s hebben al multidisciplinair evenementenveiligheidsbeleid opgesteld en zijn dit momenteel aan het implementeren bij de verschillende gemeenten die de regio kent. Maar hoe verloopt dit nu eigenlijk? Uit de enquête komt naar voren dat 51% van de ondervraagden vindt dat het evenementenveiligheidsbeleid goed verloopt. Opmerkelijk is dat niemand van de ondervraagden vindt dat het niet goed verloopt. 38% vindt dat het beleid redelijk verloopt, terwijl 11% geen beleid heeft. Al met al dus redelijk tevreden regio’s. De interviews gaven hetzelfde beeld weer. De regio’s zijn tevreden met wat ze al bereikt hebben. Echter valt er nog veel te winnen. Wel geven de regio’s aan in de interviews dat het belangrijk is de gemeenten te betrekken bij de implementatie, want zij zijn tenslotte een belangrijke partner en eindverantwoordelijk als het gaat om de vergunningverlening bij evenementen. Langzaam komt ook de bewustwording bij de gemeenten dat het belangrijk is om mee te gaan met een dergelijk regionaal evenementenbeleid. Echter is één regio niet te spreken over de gemeenten. Deze gemeentelijke organisatie vormt zelfs een risico voor een evenement. Iets wat ik nog niet eerder gehoord heb in het ‘evenementenland’. Al met al zijn de regio’s dus redelijk tevreden. Het is de bedoeling dat er binnen de regio’s: ‘’In stapjes verder ontwikkelt wordt’’ en dat er ‘’veel geïnvesteerd wordt bij de gemeenten’’. Het onderstaande citaat beschrijft hetgeen wat er nog te winnen valt bij het verloop van het evenementenveiligheidsbeleid.

Desk research (verschillende beleidsstukken): Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) meegenomen met regionaal

sausje daar over heen

Citaat interview: ‘’Er moet veel geïnvesteerd worden bij gemeenten betreffende de implementatie, daarna zijn de gemeenten zelf aan zet’’

Pagina

37

78%

11% 11%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Wordt het beleidgeevalueerd?

Ja

Nee

Geen beleid

Evaluatie Redelijk tevreden gezichten betreffende het evenementenveiligheidsbeleid in de regio’s dus. Maar wordt dit evenementenbeleid geëvalueerd in de regio’s en hoe ziet een dergelijke evaluatie er uit zijn de vragen die hierbij gesteld zijn in interviews en enquêtes. 78% van de respondenten geeft aan dat het beleid in zijn of haar regio geëvalueerd wordt. 11% geeft aan dat dit niet geëvalueerd wordt en eveneens 11% geeft aan dat er geen beleid is in de regio. Hieruit kan geconcludeerd worden dat het beleid veel wordt geëvalueerd. In een interview met een bepaalde regio komt naar voren dat vooral de gemeenten betrokken worden bij de evaluatie. Wat vinden zij van de werkwijze en van de handreiking is hierbij een vraag die gesteld wordt. Al met al zorgt de evaluatie volgens de desbetreffende respondent voor: ‘’Een verbeterslag en de koppen de zelfde kant op’’. Ook geeft een respondent aan dat het evenementenbeleid als het ware een ‘’cyclisch proces is’’. Hiermee bedoeld hij dat het beleid naar de evaluatie weer bijgesteld wordt. Je gaat dan eigenlijk te werk volgens de cirkel van Deming (Plan, Do, Check, Act). (Nieuwenhuis, 2010). Hoe dat cyclisch proces er aan toe gaat bij evenementenveiligheidsbeleid is op de volgende pagina weergegeven.

• Plan: Evenementenbeleid opleveren en plannen van implementatie

• Do: Evenementenbeleid implementeren • Check: Werkt het evenementenbeleid goed? Tevreden

gezichten? • Act: Bijsturen waar nodig, evenementenbeleid bijstellen

(Nieuwenhuis, 2010)

2.3.8 Gemeenschappelijke factoren In het conceptueel model dat is opgesteld voor dit onderzoek en tevens in de hoofdvraag en doelstelling wordt gezegd dat er onderzocht wordt wat de gemeenschappelijke factoren in evenementenveiligheidsbeleid zijn bij de verschillende regio’s. Deze gemeenschappelijke factoren zijn onderzocht doormiddel van wederom gebruik te maken van de drie onderzoeksmethoden: enquêtes, interviews en desk research. De gemeenschappelijke factoren die in dit onderzoek beschreven worden en waar onderscheidt in wordt gemaakt zijn: trends, knelpunten/problemen, maatwerk, structuur en uitvoering. Deze gemeenschappelijke factoren worden op de volgende pagina’s per deelpunt beschreven. Trends Een trend wordt in dit eindrapport gedefinieerd als een koers/ontwikkeling die zich gedurende een langere periode een bepaalde richting in beweegt (Wereld

van Communicatie’s Weblog, 2014). Hiermee worden in dit onderzoek dus de ontwikkelingen betreffende evenementenveiligheid, beleid en advisering bedoeld. Welke trends spelen er nu eigenlijk in de overige regio’s in het land? Dit zijn er een heleboel kwam gedurende dit onderzoek aan het licht. De trends die spelen in den landen zijn puntsgewijs beschreven. Deze bevindingen komen vooral uit de enquêtes en interviews, maar ook uit de desk research die uitgevoerd is.

Citaat interview: ‘’Evenementenveiligheidsbeleid als cyclisch proces’’

Pagina

38

Citaten interviews: ‘’Bij onze gemeente gebeurd het niet / gaat het niet mis’’

‘’Wij hebben maar een paar evenementen’’ ‘’We doen het al jaren zo’’

• Organisaties bewust maken van verantwoordelijkheid Het is een trend in ‘evenementenland’ om de organisaties bewust te maken van hun verantwoordelijkheid bij evenementen. Er wordt steeds meer gestuurd op het feit dat de organisatie verantwoordelijk voor het evenement. De organisatie moet bijvoorbeeld zelf EHBO en beveiliging regelen en moet zorgen dat zijn bezoekers veilig kunnen verblijven op zijn evenemententerrein. Hier valt nog veel te winnen. Veel organisaties bestaan uit vrijwilligers en zijn dus ‘amateuristisch’ op het gebied van veiligheid en gezondheid. Dit kan de kwaliteit van het evenement niet ten goede komen. Vandaar dat er tegenwoordig veel meer op de verantwoordelijkheden gestuurd wordt door hulpdiensten en gemeenten.

• Gemeenten bewust maken dat ze eindverantwoordelijk zijn Naast de organisaties is het ook een trend om de gemeenten bewust te maken van hun taken en verantwoordelijkheden bij evenementen. Uit dit onderzoek is gebleken dat veel gemeenten niet lijken te beseffen dat ze eindverantwoordelijk zijn. De burgemeester zet zijn handtekening onder de vergunning, en mocht het fout gaan, komt men terug bij de vergunning en dus bij de gemeente. Dit bewustzijn komt echter steeds meer gelukkig. Echter hoor je in het land erg vaak zinnen zoals: ‘’Bij onze gemeente gebeurt dat niet en gaat het niet mis’’ en ‘’Wij hebben maar een paar evenementen’’ en ‘’We doen het al jaren zo, waarom zouden we anders gaan werken?’’ blijkt uit de gehouden interviews. Al met al is er nog veel te winnen bij de gemeenten, maar komt de bewustwording beetje bij beetje.

• Crowdmanagement / Crowd-control

Sinds dat het in Duisburg en Hoek van Holland (NOS, 2011) (NU.nl, 2013) mis is gegaan is er steeds meer aandacht voor crowdmanagement en crowd-control in het land. Hoe laat je jou bezoekers veilig op je evenement aankomen, verblijven –en vertrekken zijn aandachtspunten die steeds vaker worden meegenomen met betrekking tot evenementen en dus kan dit onderwerp als een trend worden gerekend.

• Schouwen Een trend in evenementenland is ook dat er steeds meer multidisciplinair geschouwd wordt blijkt uit de enquête en uit desk research. Hiermee wordt bedoeld dat er met alle partners wordt gekeken of het evenemententerrein goed is opgebouwd, of de vergunning nageleefd is en of het evenement dus gehouden kan worden ja of nee. Echter kan dit volgens bevindingen van de respondenten nog vaker gebeuren. Echter begrijpen ze dat je met capaciteit van onder andere hulpdiensten te maken hebt en dat, dat het al een stuk lastiger maakt.

• Aansluiting vinden op Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid Een trend is ook dat steeds meer regio’s hun aansluiting vinden op de Landelijke Handreiking (HEV, 2011). Dit zijn natuurlijk de landelijke richtlijnen waaraan de regio’s ook moeten voldoen. Wat opvalt is dat de meeste regio’s een eigen ‘regionaal sausje’ over de landelijke handreiking gooien, wat uiteindelijk resulteert in een regionale werkwijze/regionaal evenementenveiligheidsbeleid.

Pagina

39

• Veel, groter –en diverser aanbod in evenementen Evenementen worden steeds groter, massaler en diverser van aard. Je hebt evenementen variërend van dance-events tot braderieën en van een fiets toertocht tot een schaats evenement. Ook vinden er steeds meer evenementen plaats (ook tegelijkertijd). Ook is een trend dat er bijvoorbeeld voetbalhooligans komen opdagen op evenementen of dat er vechtsportgala’s gehouden worden. Uit een interview bleek dat er in de hoofdstad grote zorgen zijn over de drugsproblematiek bij evenementen. Hier zijn afgelopen jaar zelfs een aantal mensen door overleden. Een trend die zeker speelt in Nederland ‘evenementenland’ en waaruit blijkt dat evenementen steeds groter en diverser van aard worden.

• Politie maakt een terugtrekkende beweging Ook een trend is, -geeft een medewerker van het CCB aan in een interview, dat de politie de verantwoordelijkheid neerlegt waar die hoort. ‘’Voorheen organiseerde de politie onderhand een evenement’’. Hierna is er gekeken naar de rol van de politie bij evenementen en vandaar dat uiteindelijk de politie een terugtrekkende beweging maakt. Een voorbeeld hiervan is dat de organisatie opgedragen wordt om beveiliging in te schakelen bij een evenement.

• C-evenementen worden multidisciplinair aangevlogen, A –en B monodisciplinair

Deze trend is eerder dit eindrapport ook al aan bod gekomen. Je ziet dat bij de meeste regio’s enkel de C-evenementen multidisciplinair benaderd worden. Bij de A –en B-evenementen zie je dat er een monodisciplinaire advisering en benadering bij komt kijken. Je ziet wel steeds meer dat er bij grotere B-evenementen maatwerk gevoerd wordt, en dat deze soms ook op een multidisciplinaire manier benaderd worden.

• Themabijeenkomsten voor gemeenten Ook is het een trend blijkt uit de onderzoeksmethoden om themabijeenkomsten te organiseren betreffende evenementenveiligheid. Dit niet alleen voor de hulpdiensten, maar ook –en juist voor behandelend ambtenaars. Bij deze themabijeenkomsten worden relevante thema’s betreffende evenementenveiligheid aangesneden en behandeld. Een voorbeeld hiervan is een presentatie over het invullen van de risicoscan en analyse in de regio Utrecht (Johannink, 2014) . Verder zie je in den landen steeds vaker congressen en grote themadagen betreffende evenementenveiligheid. Deze worden bijvoorbeeld georganiseerd door het Kenniscentrum Evenementenveiligheid (Kenniscentrum Evenementenveiligheid, 2014).

• Specifieke infobladen en maatwerk advies bij bijvoorbeeld

wielertochten (maatwerk) Ook een trend die aangegeven wordt is het maatwerk advies wat gegeven wordt bij bijvoorbeeld fietstourtochten en/of marathons. Hier staan bij veel regio’s al standaard voorwaarden voor klaar waar alleen nog maatwerk op uitgevoerd moet worden. Verder worden er ook steeds meer specifieke infobladen opgesteld. Een voorbeeld hiervan is het informatieblad voor Technische Hygiënezorg (THZ) of het informatieblad voor het veilig en verantwoord verstrekken van eten. Deze bladen worden steeds vaker aan organisaties toegezonden door de desbetreffende gemeente of door de adviesdiensten, blijkt uit desk research en de enquêtes.

• Risicoscan bij gemeenten De Landelijke Handreiking (HEV, 2011) geeft aan dat je als behandelend ambtenaar de risicoscan in moet vullen bij evenement aanvragen. Dit onderzoek en de bevindingen van de respondenten wijzen uit dat dit niet tot nauwelijks gebeurd. Het is belangrijk en noodzakelijk voor het op een goede

Pagina

40

manier ‘aanvliegen’ van je evenement dat de risicoscan wordt ingevuld. In een later stadium kan dan de risicoanalyse worden ingevuld, die momenteel ook mondjesmaat wordt ingevuld blijkt uit dit onderzoek. Dit ondersteund de sheet uit de presentatie van VDMMP adviseur Roy Johannink (Johannink, 2014) tijdens de Themasessie Evenementen van de Veiligheidsregio Utrecht. Hierin komt naar voren dat we nu nog te weinig het inventariseren en analyseren van risico’s in de vingers krijgen. Dat we te weinig op een multidisciplinaire manier discussiëren over een bepaald evenement, en dat we vaak niet alle stappen uit de landelijke handreiking (HEV, 2011) behandelen. Dit speelt precies in op de resultaten uit het onderzoek waarvoor dit eindrapport is geschreven. Rondom dit onderwerp valt nog veel te winnen en er zijn daarom dus nog genoeg uitdagingen voor verbetering.

• Samenwerking interregionaal Een trend die ook niet onopgemerkt blijft is het interregionaal samenwerken. Veel regio’s werken samen en delen hun kennis rondom evenementenveiligheid. Dit kan echter nog wel veel meer gebeuren, zo blijkt ook naar het interview in de hoofdstad is te zien in onderstaand Twitter bericht die ik naar ieder interview met toestemming van de respondent heb geplaatst. Naast die samenwerking en kennisdeling is het ook belangrijk om uniformiteit te creëren tussen de regio’s. Dit gebeurd bijvoorbeeld door landelijke netwerkdagen en de landelijke themabijeenkomsten over evenementenveiligheid. Hier wordt al veel winst op geboekt, maar dit kan natuurlijk altijd verbeteren.

• Weinig advisering bij A-evenementen

Een trend die ook duidelijk uit de enquêtes en de desk research komt rollen is het feit dat de regio’s zich vooral op B –en C-evenementen richten, en dat de kleinere –en reguliere A-evenementen vaak niet of nauwelijks geadviseerd worden.

• Digitale Tool Eerder in dit afstudeerrapport is deze digitale tool ook al aan bod gekomen. In dit rapport wordt niet verder in gegaan op de ontwikkelingen betreffende de webbased portals met kalenderfuncties (digitale tools) in het land. Wel is het een trend dat men er mee bezig is in het evenementenland. Het merendeel van de regio’s is van plan met een dergelijke digitale tool te gaan werken, met als doel regeldrukvermindering en eenduidigheid in het vergunningstraject. (HEV, 2011)

• Evenementencoördinator Dit is een trend die je vooral bij gemeenten ziet. Veel gemeenten gaan werken met een evenementencoördinator. Deze coördinator is het aanspreekpunt bij de gemeenten, brengt partijen bij elkaar en zorgt er voor dat het vergunningstraject goed doorlopen wordt. Een mooie trend en ontwikkeling is ook in een geïnterviewde Veiligheidsregio te zien. Deze regio heeft een functie met de naam ‘evenementencoördinator’ en richt een zogenoemd ‘Evenementen coördinatiepunt’ in. Volgens de respondent coördineert hij/zij bij alle grootschalige evenementen alle processen en is tevens aanspreekpunt voor iedereen. Dit zal volgens de respondent zorgen voor winst en duidelijkheid. ‘’Iedereen weet bij wie hij/zij moet zijn’’. Deze functie wordt momenteel ingevuld. Een mooie ontwikkeling in het evenementenland, waar meerdere regio’s mee experimenteren.

Pagina

41

68%

32%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

Problemen/knelpunten inevenementenbeleid?

Ja

Nee

• Gemeente is organisator en vergunningverlener van een evenement Een trend in evenementenland is ook dat de gemeente de organisator en tevens vergunningverlener van een evenement is. Hierbij komt bijvoorbeeld de toezicht & handhaving nogal eens in het geding en is er natuurlijk belangenverstrengeling. Wat je wel ziet volgens de respondenten is dat dit steeds vaker opgevangen wordt door particuliere organisaties of doormiddel van iemand bij de gemeente vrij te maken bij een bepaald evenement. Zo krijg je geen belangenverstrengeling binnen de gemeente, en wordt het evenement op een goede manier ‘aangevlogen’. Zoals u kunt lezen spelen er veel trends en ontwikkelingen in het evenementenland. Hieruit kan opgemerkt worden dat het een thema is dat maatschappelijk veel aandacht heeft momenteel en dat er steeds meer professionals bij betrokken worden. Een mooie en goede ontwikkeling om te zien natuurlijk, want dat het een belangrijk onderwerp is, dat moge duidelijk zijn. Dat geven de respondenten van dit onderzoek dan ook massaal aan. Knelpunten / Problemen Met een knelpunt/probleem wordt datgeen bedoeld waardoor iets niet loopt zoals het eigenlijk zou moeten lopen (Pro Jena, 2014). In dit eindstuk wordt hiermee een bepaald probleem in het evenementenveiligheidsbeleid of een regionaal knelpunt betreffende het thema evenementenveiligheid bedoeld. Doormiddel van enquêtes, interviews -en het uitvoeren van desk research is onderzocht welke knelpunten de regio’s kennen betreffende evenementenveiligheid en beleid. Hierbij kwamen veel interessante knelpunten en/of problemen kijken. 68% van de respondenten geeft aan dat er wel degelijk wat problemen/knelpunten spelen betreffende evenementenveiligheid en beleid. 32% ervaart dit niet zo. De knelpunten/problemen die deze 68% vullen worden hieronder besproken. Uit de enquêtes, interviews –en desk research blijkt dat er veel veelzijdige problemen en knelpunten spelen in de verschillende regio’s. Om het overzicht te behouden zijn deze knelpunten en/of problemen puntsgewijs, en op een korte en bondige manier beschreven.

• Gemeenten vragen niet of nauwelijks om advies Een knelpunt dat veel naar voren komt is dat de gemeenten niet of nauwelijks om advies vragen bij de verschillende disciplines. Ook zoeken ze weinig contact met de Veiligheidsregio en wordt er dus vaak geen advies gegeven bij evenementen.

• Onvolledige en onduidelijke draaiboeken / veiligheidsplannen Een aantal keer kwam ook naar voren gedurende dit onderzoek dat er te vaak onvolledige en onduidelijke draaiboeken c.q. veiligheidsplannen worden aangeleverd door de organisatie. Zo bestaat er onvoldoende informatie waar op geadviseerd kan worden en wordt er vaak ook onvolledig geadviseerd. Een voorbeeld hiervan kwam in een enquête naar voren, waarin een respondent aan gaf dat er bijvoorbeeld te veel maatregelen geadviseerd worden, terwijl het evenement veel kleiner uitvalt dan verwacht. Het is dus effectiever en handiger voor iedereen om te adviseren op volledige en duidelijke planvorming.

• Veel adviezen bij A-evenementen Door een klein aantal regio’s wordt aangegeven dat er nog te veel (‘onnodig’) advies wordt gegeven bij A-evenementen. Hiermee wordt bedoeld dat

Pagina

42

sommige gemeenten doorslaan in het vragen om advies. Het kost bij de verschillende disciplines tijd om de aanvraag en planvorming door te nemen en hier advies op te geven. Dit geeft ook aan dat dit de andere kant van de ‘medaille’ is. Waar bij een eerder punt werd aangegeven dat de gemeenten niet of nauwelijks om advies vragen wordt hier geschetst dat gemeenten daar soms in doorslaan bij die desbetreffende regio’s.

• ‘’Citymarketing’’ Evenementenveiligheidsbeleid en Citymarketing staan haaks op elkaar. Gedurende het onderzoek zeggen veel respondenten dat het ‘’evenement toch wel doorgaat’’. Gemeenten vinden citymarketing erg belangrijk en vinden het belangrijk dat er iets te doen is in hun gemeente. Hulpdiensten geven adviezen, waarbij ze soms het gevoel hebben dat er toch niets mee wordt gedaan. Het idee bestaat dat een evenement toch doorgaat, ongeacht wat er in het advies staat. Een mooi voorbeeld werd gegeven in een gehouden interview, waarbij de respondent aangaf dat in een bepaalde grote gemeente de gemeentelijke organisatie een risico is voor een evenement. Deze gemeente heeft het houden van evenementen hoog in het vaandel staan, waardoor het stukje citymarketing en promotie van de stad belangrijker is dan de veiligheid en kwaliteit van het evenement.

• Ambtelijke acceptatie

Uit dit onderzoek blijkt dat het opgestelde evenementenveiligheidsbeleid niet altijd geaccepteerd wordt op ambtelijk niveau. Veel gemeenten vinden het bijvoorbeeld overdreven en zien de nut en noodzaak niet. Wel wordt dit knelpunt veelal omgezet in een uitdaging. In een interview werd dit op een mooie manier aangegeven. Veel respondenten ondersteunen deze opmerking heb ik gedurende dit onderzoek gemerkt. De respondent gaf aan dat er veel geïnvesteerd moet worden op gemeentelijk niveau. Door deze investering zien de gemeenten de nut en noodzaak van evenementenveiligheidsbeleid steeds meer in.

• Veel verschil tussen gemeenten

Gedurende dit onderzoek is dit een punt dat erg veel terug komt en dat ook bij vrijwel iedere regio terugkomt. Er is veel verschil tussen gemeenten. Niet alleen vraagt de ene gemeente wel om advies en de ander weer niet, maar ook zit er veel verschil in de blik op de veiligheidsaspecten bij een evenement. De ene gemeente vindt bijvoorbeeld crowdmanagement erg belangrijk, terwijl de andere gemeente juist de NIX-campagne (NIX18, 2014) goed wilt ondersteunen en weer meer of minder inzet op toezicht en handhaving. Dit punt is daarom dan ook te betrekken op veel punten die al eerder besproken zijn in dit eindrapport. Voorbeelden hiervan zijn dat gemeenten niet of nauwelijks om advies vragen, en de andere gemeenten juist weer veel om advies vragen, maar ook het verschil dat de ene gemeente de nut en noodzaak wel in ziet van regionaal multidisciplinair evenementenbeleid, terwijl de andere gemeente de nut en noodzaak juist weer niet in ziet. Al met al dus veel verschillen tussen de gemeenten in het land blijkt uit de enquêtes en interviews en na het doen van desk research.

Citaat interview (over een gemeente): ‘’Gemeentelijke organisatie vormt een risico voor de kwaliteit en veiligheid van het evenement’’

Citaat interview: ‘’Veel investeren bij gemeenten zorgt er voor dat zij de nut en noodzaak van evenementenveiligheidsbeleid eerder zien en

begrijpen’’

Pagina

43

• Taken en verantwoordelijkheden in evenementenveiligheidsbeleid Enkele respondenten geven aan dat in hun regio soms onduidelijk is wie of wat nou verantwoordelijk is voor een bepaalde processtap in het evenementenveiligheidsbeleid. Het is soms onduidelijk ‘’wie wat doet en voor wie’’. Dit komt ook weer terug in de uitgevoerde desk research. Hieruit kwam dat het gros van de beleidsstukken niet goed naar voren komt wat de taken nou precies zijn van de verschillende betrokkenen. Vooral gemeenten weten vaak niet wat ze moeten doen, waarom en voor wie ze wat doen. Daarom is het belangrijk hier duidelijkheid in te verschaffen. Niet alleen voor de gemeente, maar voor alle adviesdiensten en betrokkenen.

• Meerjaren vergunning en jaarlijks terugkerende evenementen Een knelpunt dat gedurende dit onderzoek ook naar voren komt is het afgeven van meerjarige vergunningen door verschillende gemeenten. ‘’Een evenement gaat al jaren zo’’ is hier voor vaak een argument. Het is na het afgeven van een dergelijke vergunning moeilijk om veranderingen te weeg te brengen. Ieder jaar zijn er weer andere punten waar tegenaan gelopen wordt. Deze zijn dan moeilijk te veranderen en bij te stellen doordat de vergunning voor 5 jaar is afgegeven. De meeste gemeenten geven echter een dergelijke meerjaren vergunning juist niet af. Veel evenementen worden heel veel jaren achtereen georganiseerd. Dit is zeker geen knelpunt. Echter is het wel een knelpunt, dat gedurende dit onderzoek erg veel aan bod is gekomen, dat gemeenten in een bepaalde modus zitten. ‘’We doen dit al jaren, en het gaat altijd goed. Waarom zouden we dan een hoop drukte gaan maken’’ zijn uitspraken die veel voorkomen blijkt uit de interviews. ‘’Hierdoor groeien gemeenten en organisatoren niet mee met het evenement en blijft het (soms grootschalige) evenement bestaan uit een clubje goedwillende vrijwilligers’’ wordt ook kenmerkend geschetst in een interview. Het is natuurlijk een risico om te denken dat het altijd maar goed gaat, vandaar dat het als een groot knelpunt in de regio’s wordt gezien door de verschillende hulpdiensten.

• Capaciteit Dit is vooral een knelpunt dat speelt bij de politie. Het aantal evenementen in Nederland groeit hard. Vandaar dat, dat veel capaciteit van onder andere de politie vergt. Dit kan soms in de knel komen doordat er veel evenementen tegelijkertijd zijn of dat de evenementen steeds groter worden. Hier wordt wel goed op in gespeeld door onder andere dus de politie. De evenementenkalender is hier een belangrijk middel in.

• Minder expertise op lokaal niveau Wat veel respondenten aangeven is dat er minder kennis en expertise op lokaal niveau is rondom het onderwerp evenementenveiligheid. Op regionaal niveau zijn er natuurlijk experts die zich echt met evenementen bezig houden, terwijl op lokaal niveau vaak ‘gewoon’ de vergunningverlener belast is met die taken. De meeste respondenten geven aan in zowel de enquêtes als de interviews dat de expertise bij gemeenten zeker verhoogd moet worden. Je ziet al wel een opvallende stijging van gemeenten die een soort ‘’Evenementencommissie’’ instellen om (grootschalige) evenementen op een multidisciplinaire manier aan te vliegen. Een goede ontwikkeling in evenementenland. Echter kan de expertise dus bij veel gemeenten nog verhoogd worden blijkt uit de informatie van de respondenten.

Citaat interview: ‘’Er is te weinig expertise bij gemeenten betreffende het thema evenementenveiligheid’’

Pagina

44

• Geen regionale afstemming en advisering Een groot aantal respondenten geeft aan dat gemeenten wel op lokaal niveau om advies vragen, bij bijvoorbeeld de wijkagent, maar dit niet doen op regionaal niveau. De Veiligheidsregio en GHOR worden daarom vaak vergeten. De brandweer wordt vaak ook op lokaal niveau benaderd. Dit is ook weer toe te spitsen op voorgaand punt. Door de beperktheid en door minder expertise op lokaal niveau wordt het evenement niet altijd goed ‘aangevlogen’. Door alle partners op een goede manier te benaderen en te betrekken zorg je er voor dat het evenement op een kwalitatief goede manier benaderd wordt. Dit komt de professionaliteit en veiligheid van het evenement alleen maar ten goede. Uit desk research blijkt dat steeds meer regio’s deze regionale afstemming ook beschrijven in hun beleidsstukken.

• Risicoscan bij gemeenten De ‘trend’ dat er niet of nauwelijks een risicoscan wordt ingevuld door gemeenten bij evenementen vormt ook meteen een knelpunt. Roy Johannink, adviseur bij het VDMMP, stelt in de presentatie tijdens de Themasessie Evenementen van de Veiligheidsregio Utrecht dat we een aantal dingen nog niet doen als hulpdiensten en gemeenten. Te weten:

• Het inventariseren en analyseren van risico’s in de vingers krijgen; • Multidisciplinair discussiëren over een bepaald evenement; • Alle stappen en details behandelen vanuit de landelijke handreiking.

(HEV, 2011) (Johannink, 2014) Hier valt dus ook de risicoscan onder. Het gros van de respondenten geeft aan dat er te weinig de risicoscan wordt ingevuld door gemeenten, waardoor de risico’s te weinig bekeken en uitgelicht worden. Ook wordt een bepaald evenement nog te weinig onderworpen aan een risicoanalyse. Hier valt dus nog veel winst te behalen bij de meeste regio’s, bij de verschillende disciplines, -en bij de gemeenten. Dit punt vormt dus wel een knelpunt in de verschillende regio’s, maar vormt tevens een actiepunt en een uitdaging.

• Geen GHOR advies bij grootschalige evenementen In navolging op voorgaande punten geven enkele respondenten vanuit de GHOR aan dat er specifiek geen advies gevraagd wordt bij de GHOR. Dit heeft ook weer te maken met het lokaal gericht werken van gemeenten. Omdat de GHOR regionaal is ingesteld wordt deze discipline vaak gemist in de advisering. Dit vormt een knelpunt voor de GHOR-kolom doordat niet alle disciplines bij ieder evenement worden meegenomen in de advisering.

• Crowdmanagement Enkele regio’s geven aan dat crowdmanagement een knelpunt/probleem is in de regio. Dit niet echt op regionaal niveau, maar meer op lokaal niveau. Dit is ook weer te betrekken op de kennis die er vaak op lokaal gebied is betreffende dit onderwerp. ‘’Er is (begrijpelijkerwijs) te weinig kennis lokaal rondom dit onderwerp, waardoor er niet goed naar de crowdmanagement risico’s gekeken wordt’’ wordt in een interview aangegeven. Echter geven veel respondenten ook aan dat er steeds meer en beter naar crowdmanagement wordt gekeken en dat we hier op regionaal gebied goed aandacht voor hebben. De aandacht is er dus zeer zeker wel voor dit onderwerp.

• Advies wordt niet overgenomen Ook een knelpunt dat een klein deel van de respondenten aangeeft is dat advies dat gegeven wordt niet wordt overgenomen door de gemeenten. Een voorbeeld dat gegeven wordt is dat een gemeente een advies betreffende verstrekking van gratis drinkwater op dance-events niet wil opvolgen. Het is natuurlijk belangrijk dat advies dat gegeven wordt vanuit de hulpdiensten ook overgenomen wordt door gemeenten. Een knelpunt dat niet vaak voorkomt

Pagina

45

97%

3%0%

20%

40%

60%

80%

100%

Ruimte voor maatwerk?

Ja

Nee

blijkt uit dit onderzoek, maar wel een knelpunt met bestuurlijke impact mocht het misgaan bij een bepaald evenement.

• Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid niet bekend bij gemeenten

Een knelpunt dat gedurende dit onderzoek ook vaak naar voren gekomen is, is dat de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) bij veel gemeenten niet of nauwelijks bekend is blijkt uit de enquêtes, interviews -en desk research. Dit zorgt er voor dat de landelijke richtlijnen niet worden opgevolgd en dat er geen uniformiteit bestaat in het land. Het is belangrijk dat de landelijke richtlijnen worden gevormd naar regionale richtlijnen waar de gemeenten zich aan kunnen conformeren. Doordat de gemeenten niet zo goed weten wat er speelt in ‘evenementenland’ en erg lokaal werken vormt dit een knelpunt, wat zeker aandacht en investering nodig heeft. Deze aandacht en investering is er al zeer zeker, wat zorgt voor steeds meer bewustwording bij gemeenten en steeds meer gemeenten die weten dat de landelijke handreiking bestaat. Al met al veel interessante en veelzijdige knelpunten en problemen die uit dit onderzoek komen. Dit zijn punten die aandacht behoeven van alle betrokkenen. Uit dit onderzoek wordt echter ook opgemerkt dat er voor veel punten al veel aandacht is, en dat de bewustwording, vooral bij gemeenten steeds meer begint te komen. Verderop in dit eindrapport wordt kort toegelicht wat nu eigenlijk de gemeenschappelijke factoren in het evenementenveiligheidsbeleid van de VRU en de overige regio’s zijn. Maatwerk Naast trends en knelpunten/problemen is ook ‘maatwerk’ één van de begrippen die onder de gemeenschappelijke factoren valt. Met maatwerk wordt bedoeld dat ieder evenement weer ‘anders’ is en daar een specifieke en deskundige kijk op moet zijn door –en voor de verschillende betrokkenen (Veiligheidsregio Utrecht, 2014). In de hierop volgende tekst worden de bevindingen uit de enquêtes, interviews en de desk research beschreven. De uitslag van de enquête is onherroepelijk. 97% van de respondenten geeft aan dat er binnen zijn of haar discipline en binnen de regio maatwerk gevoerd wordt. Slechts 3% geeft aan dat dit niet het geval is. Het is dus duidelijk dat ieder evenement weer ‘anders’ wordt benaderd en bekeken wordt op een zo professioneel mogelijke manier. Uit de onderzoeksresultaten komt dat er bij ieder evenement maatwerk gevoerd wordt. ‘’Van dance-events tot een braderie en van een schaatstourtocht tot een tentfeest’’. Een andere respondent geeft in één pakkende zin aan dat ‘’ieder evenement maatwerk is’’, terwijl een andere respondent stelt dat ‘’er ieder jaar weer opnieuw wordt gekeken wat een organisator nu eigenlijk van plan is’’. Toch is er wederom veel veelzijdigheid in de resultaten van de onderzoeksmethoden, met allemaal hetzelfde doel: maatwerkvoering. Een aantal respondenten geeft aan dat het erg belangrijk is in de regio om voorafgaande aan een (grootschalig) evenement een risicoanalyse uit te voeren. Dit zorgt er volgens deze respondenten voor ‘’dat er op een betere manier maatwerk gevoerd kan worden’’. Scenario-denken wordt ook vaak genoemd en sluit hier natuurlijk goed op aan.

Citaat interview: ‘’Bewustwording bij gemeenten begint steeds meer te komen’’

Pagina

46

Citaten betreffende maatwerk bij evenementen: ‘’Maatwerk van dance –tot sportevenementen en van een braderie tot

een tentfeest’’ ‘’Ieder evenement is maatwerk’’

‘’Het vooraf uitvoeren van een risicoanalyse zorgt er voor dat je nog beter maatwerk kunt voeren’’

‘’Elk jaar weer opnieuw kijken naar wat een organisator van plan is’’ ‘’Neem scenario-denken mee in het uitvoeren van maatwerk’’

‘’Maatwerk is ook het aanpassen aan de gemeente waarmee je werkt’’

Ook wordt er geschetst dat maatwerk ook inhoudt dat je als professional in moet spelen op de gemeente waar je mee te maken hebt. Hiermee wordt bedoeld dat de ene gemeente anders werkt dan de andere, en dat ze ook weer anders omgaan met adviezen. Hier moet ook weer maatwerk op gevoerd worden. Uit desk research blijkt ook dat enkele regio’s maatwerk goed hebben overgenomen in hun regionale ‘beleidsstuk’. Er wordt in enkele beleidsstukken gesproken over dat ‘’ieder evenement weer een andere kijk moet hebben’’ en worden ook ad-hoc evenementen benoemd en dat dit ook maatwerk vereist. Enkele beleidsstukken nemen het begrip maatwerk ook op in de begrippenlijst. Zo weten de lezers wat er precies bedoeld wordt met maatwerk in die desbetreffende regio. Uit de verschillende antwoorden van de verschillende respondenten komt in meer of mindere mate terug dat er maatwerk gevoerd wordt middels drie verschillende profielen, te weten:

• Ruimtelijk profiel • Activiteitenprofiel • Publieksprofiel

Interessant is het om te zien dat enkele regio’s dit ook opnemen in hun beleidsstuk. De ene regio laat dit beter terugkomen dan de andere. Deze drie profielen worden ook behandeld in de risicoanalyse. Deze kunnen de verschillende regio’s nog meer invullen op een multidisciplinaire manier. Al met al wordt er dus maatwerk gevoerd in de verschillende regio’s. Slechts 3% van de respondenten geeft aan dat dit niet het geval is. Het is, ook volgens landelijke richtlijnen belangrijk om maatwerk te voeren. Het kopje ‘maatwerk’ wordt afgesloten met enkele citaten uit de enquêtes en interviews die weergeven dat er goed aan maatwerk wordt gedaan in den landen en hoe belangrijk dat ook is voor een professionele en deskundige kijk richting een evenement.

Structuur De vierde gemeenschappelijke factor is de structuur van het evenementenveiligheidsbeleid in de regio’s. Hoe hebben de verschillende regio’s hun evenementenveiligheidsbeleid en adviseringstraject nou precies vormgegeven is de vraag die hierbij gesteld is. In dit eindstuk wordt met structuur bedoeld de wijze waarop eventueel evenementenveiligheidsbeleid is vormgegeven en hoe er gewerkt wordt in de regio. Ook is het belangrijk om te weten hoe de taken verdeeld zijn en hoe afstemming tot stand gebracht is. Kader voor deze structuur vormt de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011). Eerder in dit stuk is ook aan bod gekomen hoe deze landelijke richtlijnen zijn overgenomen in regionaal beleid. Onder dit kopje worden de onderzoeksresultaten beschreven die uit de verschillende onderzoeksmethoden zijn gekomen. Vooral wordt beschreven wat opviel naar het lezen van de verschillende ‘beleidsstukken’, het uitvoeren van desk research dus.

Pagina

47

• Titel evenementenveiligheidsbeleid Vrijwel iedere regio (89%) heeft zijn evenementenveiligheidsbeleid omgevormd naar een regionale handreiking of leidraad op een multidisciplinaire manier. Dit zie je ook aan de titels van de beleidsstukken. Veelal wordt er gesproken over een leidraad, kader, handreiking of werkwijze. Vrijwel de meeste beleidsstukken zijn faciliterend voor de gemeenten geschreven, maar natuurlijk hebben de hulpdiensten hier ook heel veel aan.

• Landelijke Handreiking vs. regionaal Eerder is al beschreven dat het merendeel van de regio’s de landelijke handreiking hebben meegenomen in de totstandkoming van hun evenementenveiligheidsbeleid. De meeste regio’s hebben hierbij ook de structuur van deze landelijke handreiking meegenomen. Uit desk research blijkt dat ongeveer de helft van de regio’s precies de landelijke processtappen volgen en beschrijven, terwijl de andere helft van de regio’s deze processtappen juist opknippen in meer –of minder processtappen en hier echt een ’regionaal sausje’ overheen gieten. De uitslag van de enquête bevestigd dit. 43% van de ondervraagden geeft aan dat de structuur conform het landelijke procesmodel is, terwijl 43% aangeeft dat de structuur regionaal is vormgegeven en de processtappen zijn opgeknipt. 14% geeft aan dit beide niet te doen. Wat opmerkelijk is, is dat één regio de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) (Nationaal Coördinator

Terrorismebestrijding en Veiligheid, 2014) heeft meegenomen in zijn beleidsstuk. Meerdere regio’s noemen ook het Risicoprofiel. Een mooi voorbeeld van breed kijken betreffende het onderwerp evenementenveiligheid. Tot slot blijkt uit desk research dat deze 14% geen beleid heeft of dat het evenementenveiligheidsbeleid erg summier of beknopt is beschreven.

• ‘Verplichting’ Na desk research blijkt dat veel ‘beleidsstukken’ beschrijven dat het maken van een regionale handreiking een ‘verplichting’ vanuit den landen is. Een aantal regio’s refereren naar de brief van het Ministerie van Veiligheid & Justitie die ook te vinden is in bijlage 2 (Ministerie van Veiligheid en Justitie,

2012), terwijl andere regio’s juist de wettelijke noodzaak aan proberen te geven van het maken van regionaal beleid. Eén regio schreef deze ’verplichtingen’ naar de gemeenten toe: ‘’Gemeenten tot de orde geroepen’’. De handreikingen zijn vrijwel allemaal faciliterend richting de gemeenten toe. De gemeenten zijn eindverantwoordelijk en zijn dus in het gros van de regio’s regievoerder.

• Begrippenlijst / definities

Wat naar dit onderzoek opviel is dat veel regio’s gebruik maken van een begrippenlijst in hun handreiking/leidraad. Dit verduidelijkt wat er precies met een bepaald begrip wordt bedoeld. Ook is er in vrijwel ieder beleidsstuk een definitie van het woord ‘publieksevenement’ te vinden. De meeste regio’s nemen dit over van de landelijke handreiking, maar ook veel regio’s nemen de definitie vanuit de eigen Algemene Plaatselijke Verordening (APV) vanuit de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) (Vereniging van Nederlandse

Gemeenten, 2014). Naast deze begrippenlijst beschrijft een klein deel van de regio’s ook de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende betrokkenen. Wat natuurlijk ook zorgt voor afbakening en eenduidigheid. De meeste regio’s mogen dat nog meer doen blijkt uit desk research. Deze regio’s beschrijven amper begrippen en definities en beschrijven de taken en verantwoordelijkheden van de betrokkenen juist niet in hun beleidsstuk.

Desk research (verschillende beleidsstukken): Gemeenten worden tot de orde geroepen en moeten iets met evenementenveiligheid

Pagina

48

• Categorisering Ook de categorisering van evenementen (A, B –of C) is belangrijk bij het evenementenveiligheidsbeleid binnen de verschillende regio’s. Dit is onderzocht doormiddel van onder andere desk research. Deze uitkomsten brachten interessante en opmerkelijke informatie met zich mee. Je ziet in den landen dat veel regio’s de zelfde categorisering gebruiken om aan te geven hoe risicovol een evenement is. Hierbij is ‘A’ een regulier evenement, ‘B’ een aandacht evenement, en ‘C’ een risicovol evenement. Veel regio’s nemen deze categorisering exact over uit de landelijke handreiking met de beschrijving daarvan (HEV, 2011). Zo ook de VRU. Wat opmerkelijk is, is dat er alsnog enkele regio’s volledig anders te werk gaan. Gedurende het onderzoek blijkt dat er regio’s zijn die de categorisering omdraaien. ‘C’ is een regulier –en klein evenement, terwijl een A-evenement een grootschalig, risicovol evenement is in die desbetreffende regio. Ook is de structuur opgemerkt dat een regio zijn evenement categoriseert op basis van bezoekersaantallen. Deze gaat dus uit van evenementen onder de 5.000 personen, en boven de 5.000 personen. Wat het meest opmerkelijk was is dat enkele regio’s totaal geen categorisering beschrijven. Al met al dus veel grote verschillen in den landen betreffende de categorisering. Enkele regio’s doen het volgens de landelijke manier en volgens de landelijke handreiking, terwijl andere regio’s heel anders te werk gaan.

• Multidisciplinair overleg Ook bij dit punt omtrent de structuur bestaan veel verschillen tussen de regio’s. De landelijke handreiking geeft de aanbeveling om multidisciplinair te overleggen met alle partners, maar hoe hebben de regio’s dit vorm gegeven? Uit de enquête blijkt dat er niet echt veel multidisciplinair overlegt wordt betreffende B-evenementen. Slechts 19% van de respondenten geeft aan dat dit gebeurt, terwijl 24% zegt dat dit nooit gebeurd en 57% geeft aan dat dit soms gebeurd. Dit laatste is natuurlijk een vorm van maatwerk. Bij C-evenementen geven de respondenten aan dat er in 89% van de gevallen multidisciplinair overleg plaatsvindt. Slechts 5% geeft aan dat dit niet het geval is en 6% geeft aan dat dit soms gebeurd. Hieruit kan geconcludeerd worden dat er veel overleg is bij C-evenementen, en dat er bij B-evenementen vooral maatwerk gevoerd wordt. Uit desk research blijkt dat veel regio’s het multidisciplinaire overleg opnemen in hun ‘beleidsstuk’. Dit beleidsstuk is veelal gericht op grootschalige evenementen en dus gaan de verschillende beleidsstukken vooral in op het overleg bij C-evenementen. Ook wordt hierbij duidelijk dat de gemeente vaak de regie heeft. Dit kwam ook naar voren in de interviews. De gemeente nodigt volgens de respondenten de hulpdiensten uit voor een multidisciplinair overleg. De structuur van dit multidisciplinair overleg is veelal hetzelfde. De gemeenten weten wie ze moeten uitnodigen en dit gebeurd dan meestal ook bij grootschalige evenementen. De organisator komt vaak zijn plannen toelichten waar de hulpdiensten advies op geven. Ook wordt er in enkele regio’s een table-top gehouden bij grote evenementen. Echter moeten de gemeenten de GHOR niet vergeten. Uit dit onderzoek blijkt dat deze partner nog wel eens vergeten wordt. Al met al wordt er in vrijwel iedere regio multidisciplinair overleg gevoerd. Structuur hierbij is dat de gemeente de regie voert. Bij sommige regio’s wordt dit bij grootschalige evenementen overgenomen door de Veiligheidsregio of het Veiligheidsbureau. Het multidisciplinair overleg staat bij de meeste regio’s beschreven in de planvorming. Een enkeling moet dit nog beschrijven.

Desk research (verschillende beleidsstukken): Verschillen in categorisering tussen regio’s

Aantal regio’s kiezen een andere werkwijze in plaats van de landelijke

Pagina

49

• Regiegroep en Kerngroep Evenementen In navolging tot het multidisciplinair overleg komt er vanuit den landen de aanbeveling om een bepaalde ‘groep’ in het leven te roepen betreffende evenementenveiligheid. Bij de VRU is de knip gemaakt tussen een ‘Kerngroep’ en een ’Regiegroep’. De kerngroep is op aanvraag beschikbaar en behandeld risicovolle evenementen en ondersteund de lokale adviseurs terwijl de regiegroep trends en ontwikkelingen in den landen volgt en het evenementenbeleid invoert in de regio. Je ziet naar het uitvoeren van desk research dat veel regio’s dezelfde ‘groepen’ hebben ingesteld, al dan niet met een andere titel. 73% van de respondenten geeft aan dat er een soort ‘regiegroep’ bestaat in de regio’s, terwijl 22% aangeeft dat deze niet bestaat. De structuur van een dergelijke groep is in de regio’s hetzelfde. Zorg dragen voor het volgen van ontwikkelingen en zorg dragen dat het evenementenveiligheidsbeleid op een goede manier geïmplementeerd wordt. Uit een interview blijkt dat ‘’investering in –en bij gemeenten door de regiegroep evenementen’’ hierbij erg belangrijk is. Iets wat je tegenwoordig ook veel ziet, en wat naar het doen van dit onderzoek ook naar voren komt is dat veel regio’s een bepaalde ‘kerngroep’ instellen die grootschalige –en risicovolle C-evenementen inhoudelijk behandelen op ’dossier’ niveau. 62% van de respondenten geeft aan dat een dergelijke groep er is, terwijl 32% aangeeft dat deze groep er niet is. 3% geeft aan dat de plannen er liggen en 3% geeft aan dat een dergelijke groep ‘op touw’ wordt gezet. Deze groep neemt als het ware het evenement over van de gemeente, zorgt voor een multidisciplinair advies en zorgt dat de betrokkenen bij elkaar worden gebracht voor overleg. Uiteindelijk volgt er dus een definitief multidisciplinair advies en hoeft de behandelend ambtenaar enkel nog de vergunning te verlenen. De behandelend ambtenaar wordt wel altijd meegenomen in het traject en bij overleggen door deze ’kerngroep’. Echter is het een valkuil dat de gemeenten zo niet goed leren wat nu precies de aanvliegroute is bij een grootschalig evenement. Al met al zijn de regio’s dus wel bezig met het invullen van dergelijke groepen met evenementen experts. De structuur verschilt per regio soms wel iets, maar in beginsel is het doel van de groepen hetzelfde. Goed om te zien dat veel regio’s bezig zijn met dergelijke groepen. Dit om de expertise bij de gemeenten en hulpdiensten te vergroten rondom het thema evenementenveiligheid.

• Weinig A-evenementen, veelal B –en C evenementen Na het bekijken van de verschillende toegestuurde beleidstukken blijkt dat A-evenementen amper worden meegenomen in deze ‘beleidsstukken’. De A-evenementen zijn volgens de meeste regio’s ‘’standaard’’ en kunnen worden afgedaan met standaardvoorwaarden. Ook nemen enkele regio’s A-evenementen helemaal niet mee in hun beleidsstuk. Dit zijn er gelukkig niet veel. Toch bestaat er nog veel onduidelijkheid wat er nu precies moet gebeuren bij A-evenementen. Moet je als hulpdienst nou advies geven of volstaan standaardvoorwaarden zijn veel geluiden die gelezen en gehoord zijn tijdens dit onderzoek. Wat opviel is dat er in weinig regio’s maatwerk gevoerd wordt bij A-evenementen, maar dat het dus volstaat met standaardvoorwaarden. Ook worden in de meeste beleidsstukken B –en C evenementen visueel gemaakt door gebruik te maken van processchema’s. A-evenementen worden hier vaak bij vergeten. Al met al richten de beleidsstukken zich dus vooral op

Citaat interview: ‘’Investering in –en bij gemeenten door de regiegroep evenementen is erg belangrijk’’

Pagina

50

B –en C evenementen en worden A-evenementen vaak vergeten, terwijl deze in sommige gevallen ook erg belangrijk zijn.

• Taken en verantwoordelijkheden verschillende betrokkenen Wat een sterk punt in de structuur van het evenementenveiligheidsbeleid bij minder dan de helft van de regio’s is dat zij de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende partners beschrijven. Dit zorgt voor duidelijkheid en eenduidigheid in het evenementenbeleid van deze regio’s. Een respondent gaf in een interview terecht aan dat ‘’het belangrijk is om van elkaar te weten wat men belangrijk vindt’’ en ‘’dat men weet wie wat doet en voor wie die dat doet’’. Dit zijn zinnen die al vaker in dit eindstuk naar voren zijn gekomen, maar wel erg belangrijk zijn in de structuur van het evenementenveiligheidsbeleid. Ongeveer iets minder dan de helft van de regio’s hebben deze taken en verantwoordelijkheden goed beschreven, terwijl andere regio’s dit niet of erg summier beschrijven. Zoals eerder al beschreven bestaat er veel verschil in de kwaliteit van beleidsstukken. Je ziet dat het gros van de regio’s er veel werk aan hebben gehad en over de landelijke richtlijnen een ‘regionaal sausje’ hebben gegoten, terwijl het andere (kleinere) deel van de regio’s hun ‘beleid’ erg summier, kort en simpel beschrijven.

• Processchema’s Het visueel maken van de processen die gelden bij bijvoorbeeld B –en C evenementen zorgt er voor dat een bepaalde handreiking duidelijker wordt en dat er in één opslag gezien kan worden wat er moet gebeuren en bij welke processtap een bepaald evenement zich bevindt. Uit desk research blijkt dat ongeveer de helft van de regio’s hun processtappen visueel maken door gebruik te maken van processchema’s in hun beleidsstuk. Toch blijkt uit dit onderzoek dat te weinig regio’s dit dus doen, en dat hier voor enkele regio’s nog een verbeterslag in te slaan is. Ook zie je dat maar een paar regio’s een processchema hebben voor A-evenementen en zich zoals eerder al geschetst vooral richten op de B –en C evenementen. De meeste regio’s maken in de structuur van hun evenementenveiligheidsbeleid dus gebruik van processchema’s, terwijl enkele regio’s dit juist niet visueel maken.

• Formats Wat blijkt uit desk research en wat goed is om te zien is, is dat vrijwel alle regio’s formats als bijlagen bijvoegen aan hun evenementenveiligheidsbeleid. Voorbeelden van formats zijn formats voor een veiligheid–en calamiteitenplan, een format voor een multidisciplinair operationeel plan, een format voor een goede risicoscan en/of risicoanalyse, etc. Zo zorg je dat je handvatten biedt voor de verschillende betrokkenen. Dit nemen de meeste regio’s dus ook mee in de structuur van hun evenementenveiligheidsbeleid.

• Evaluatie Bijna 90% van de regio’s hebben evenementenveiligheidsbeleid in Nederland. Het is daarbij belangrijk om te weten of hetgeen wat is opgesteld als beleid ook werkt, en om dit beleid te evalueren. Is de structuur van het opgestelde evenementenveiligheidsbeleid goed of moeten er wat punten aangepast worden is bijvoorbeeld een vraag die gesteld kan worden als regio. Eerder kwam al naar voren dat 78% van de respondenten aangeeft dat het evenementenbeleid geëvalueerd wordt, 11% aangeeft dat het niet geëvalueerd wordt en 11% aangeeft dat het geen evenementenveiligheidsbeleid heeft. Uit desk research blijkt echter dat de

Desk research (verschillende beleidsstukken): A-evenementen worden vaak vergeten en worden beschreven als evenementen waar

standaardvoorwaarden bij volstaan

Pagina

51

51%

0%

38%

11% Goed

Niet goed

Redelijk

Geen beleid

meeste regio’s de evaluatie van een evenement vergeten mee te nemen in hun beleidsstuk, maar ook de evaluatie van het evenementenveiligheidsbeleid zelf wordt vaak vergeten. Uit dit onderzoek blijkt dus dat de regio’s meer aandacht moeten besteden aan de evaluatie van een evenement, maar ook van het eigen evenementenveiligheidsbeleid. Dit werd precies zo geschetst in een interview. Kort samengevat is de structuur van het verschillende evenementenveiligheidsbeleid veelal volgens landelijke richtlijnen, maar met een regionaal sausje daar overheen. De meeste regio’s hebben de aanbevelingen vanuit de landelijke handreiking overgenomen, maar enkele regio’s ook niet. Toch bestaan er veel verschillen in de structuur van het evenementenveiligheidsbeleid binnen de regio’s. Je ziet dat regio’s er veel aandacht aan hebben besteedt, maar je ziet helaas ook regio’s die hun beleid erg summier en beknopt beschrijven. Hier valt dus nog veel te winnen en te halen voor enkele regio’s. Uitvoering De laatste van de gemeenschappelijke factoren is de uitvoering van het evenementenveiligheidsbeleid. Hiermee wordt in dit afstudeeronderzoek bedoeld hoe het evenementenveiligheidsbeleid in de praktijk wordt gebracht en uitgevoerd wordt (Groot, 2014). Deze vraag is voorgelegd aan de respondenten en ook is er gekeken hoe het evenementenveiligheidsbeleid geïmplementeerd wordt bij gemeenten en de overige diensten. Eerder is al aangegeven dat 51% van de regio’s aangeeft dat de uitvoering van het evenementenveiligheidsbeleid goed verloopt. 38% geeft aan dat het redelijk verloopt en 11% geeft aan dat er geen beleid is. In de interviews is er veel doorgevraagd over de uitvoering van het evenementenveiligheidsbeleid. Waar de respondenten keer op keer op stuitte is de rol van de gemeenten. De gemeente is de partij die eindverantwoordelijk is en het beleid uiteindelijk ook moet implementeren. De rol van de gemeente verschilt ook erg per regio. Eén regio geeft in een interview bijvoorbeeld aan dat de gemeenten de regionale handreiking ‘’omarmen’’ terwijl een andere regio in een interview juist aangeeft dat de gemeentelijke organisatie een risico vormt. Dit zijn natuurlijk twee tegenpolen van elkaar. Er valt nog veel te halen blijkt naar het uitvoeren van de interviews. Iedere respondent bij de interviews gaf aan dat er nog vele stappen te zetten zijn en dat er nog veel winst geboekt kan worden in de uitvoering van het evenementenveiligheidsbeleid. Hierbij is een belangrijk punt de investering in –en bij gemeenten. Dit wordt al veel gedaan is gedurende het onderzoek gemerkt. Dit door middel van het organiseren van bijvoorbeeld een themabijeenkomst voor de behandelend ambtenaars. Dit is goed om te zien. Er worden al grote stappen gezet, maar dit kan altijd meer en het is belangrijk te blijven investeren in –en bij de gemeenten geeft een respondent aan. Een andere respondent geeft aan dat het evenementenveiligheidsbeleid juist door te weinig investering bij gemeenten niet heel goed loopt. Het is dus belangrijk de gemeenten goed te blijven betrekken bij het evenementenveiligheidsbeleid. Al met al wordt het evenementenveiligheidsbeleid op een redelijk tot goede manier in de praktijk gebracht. Er zijn nog vele stappen te zetten en er is nog

Citaat interview: ‘’We moeten als regio meer aandacht besteden aan de evaluatie van een evenement, maar ook aan de evaluatie van het eigen

evenementenveiligheidsbeleid’’

Pagina

52

veel te ‘winnen’ in het land geven de respondenten aan, en geven ook de citaten op de volgende pagina naar aanleiding van de interviews aan. Deze winst ligt volgens dit onderzoek vooral bij de investering in de gemeenten. Een belangrijke partner natuurlijk met betrekking tot het thema evenementenveiligheid.

2.3.9 Regio specifieke factoren Natuurlijk spelen er naast de landelijke richtlijnen (HEV, 2011) ook regionale factoren mee die van belang zijn voor bepaalde evenementen. Een voorbeeld kan zijn het vliegveld in Eindhoven, het drugsgebruik in Amsterdam, de vele ruimte in Flevoland, etcetera. Eerder is in de onderzoeksopzet al aangegeven dat er niet echt ingezoomd wordt op de regio specifieke factoren. Toch is dit onderwerp behandeld bij het uitvoeren van de desk research, enquêtes –en interviews. Hieronder zijn in het kort de meest opmerkelijke en meest voorkomende regio specifieke factoren opgesomd die in de regio’s voorkomen. Deze factoren kunnen in één of meerdere regio’s voorkomen en zijn benoemd in de beleidsstukken, enquêtes of interviews.

• Het steeds meer plaatsvinden van autosport evenementen en fiets –en schaats toertochten

• Rivieren in het algemeen, of rivieren die door grote steden lopen • Vervoer gevaarlijke stoffen door steden of langs grote

evenemententerreinen • Vliegvelden in de regio • Regio waarbij de grootste transportaders lopen (snelwegen,

betuwelijn, vaarwegen, etc.) • Het samenvallen van enkele grote evenementen op hetzelfde tijdstip in

de zelfde regio • Industrie en waterrijke omgeving • Regio’s die aangrenzend aan het buitenland liggen en dus afstemming

moeten zoeken daar • Stadspromotie. ‘’Promotie stad belangrijk, maar stad mag er zo min

mogelijk last van hebben’’ • Tent –en schuurfeesten • Evenementen worden steeds massaler en steeds groter. Ook steeds

grotere evenemententerreinen • Ad-hoc evenementen zoals een huldiging van Ajax • Natuurbrand risico’s • Gemeenten die de nut en noodzaak van multidisciplinair en regionaal

samenwerken niet in zien. • Amsterdam als hoofdstad, met veel toeristen, veel poptempels als

bijvoorbeeld de HMH. • Voetbal in combinatie met evenementen en hooligans • Dichte binnensteden met smalle straten • Bereikbaarheid

Je ziet dat er naast het landelijke ook veel op regionaal gebied speelt. Hier moeten de verschillende betrokkenen op in spelen en hier is dan natuurlijk ook een mate van maatwerk voor vereist. Uit dit onderzoek is gebleken dat de

Pagina

53

Citaten interviews en enquêtes - Evenementenveiligheidsbeleid in één zin: ‘’Evenementenbeleid is goed, maar we staan altijd open voor verbetering en

nieuwe ontwikkelingen’’

‘’Doordacht, gedragen en van toegevoegde waarde voor iedere partner’’

’In ontwikkeling naar een gedegen advies en veiligheidsbeleid m.b.t. evenementen’’

‘’Versnipperd evenementenveiligheidsbeleid’’

‘’Een duidelijke stap om te komen tot eenduidige behandelaanpakken om de

evenementenveiligheid positief te beïnvloeden’’

‘’De lokale overheid heeft een te grote vinger in de pap’’

‘’Een heel goed begin, wat aangevuld moet worden met diverse leerpunten’’

‘’We zijn op de goede weg, maar nog niet waar we zijn moeten’’

‘’Evenementenbeleid ontbreekt echt in onze regio’’

respondenten zich bewust zijn van de regio specifieke factoren die er spelen in hun regio en dit vaak ook meenemen in hun evenementenveiligheidsbeleid. Ongeveer de helft van de regio’s nemen bijvoorbeeld ook al de bestaande evenemententerreinen buiten, -maar ook binnen mee in hun beleidsstuk.

2.3.10 Tevreden regio’s? Naar een hoop onderzocht en beschreven te hebben over hoe de regio’s naast de Veiligheidsregio Utrecht hun evenementenveiligheidsbeleid nu precies vormgegeven hebben, is het ook belangrijk om te weten of de regio’s nou eigenlijk tevreden zijn in zijn algemeenheid. Vinden de regio’s dat ze voldoende aandacht aan het onderwerp besteden en vinden de regio’s dat het evenementenveiligheidsbeleid goed loopt en goed ingestoken is, etc.? Door middel van enquêtes en interviews is er informatie verkregen over hoe tevreden de regio’s nu eigenlijk zijn. 84% van de respondenten geeft aan dat ze tevreden zijn over hoe hun regio werkt rondom het thema evenementenveiligheid. 16% geeft aan dat ze niet tevreden zijn. Ook is er gevraagd of de respondenten het evenementenveiligheidsbeleid in één zin wilden omschrijven. De antwoorden hiervan geven mooi het verschil weer tussen tevreden en ontevreden respondenten. Een aantal van deze citaten vanuit de interviews en enquêtes zijn hieronder opgesomd.

Over het algemeen zijn de regio’s dus tevreden, maar zien ze in dat er nog veel stappen te zetten zijn , dat er nog veel ‘te winnen’ valt en er vele leerpunten zijn. Het thema staat in de kinderschoenen wordt ook meermaals aangegeven en hier valt dus nog veel over te leren. Wel valt het gedurende het onderzoek op dat er steeds professioneler en deskundiger naar evenementen gekeken wordt. Een aantal regio’s geeft ook aan niet tevreden te zijn doordat de gemeenten niet echt mee willen werken en/of er nog helemaal geen evenementenveiligheidsbeleid is. Hier ligt natuurlijk wel een grote uitdaging. Meer over de verschillen en overeenkomsten tussen de regio’s vind u bij de volgende deelvraag en in de conclusie.

Pagina

54

2.4 Gemeenschappelijke factoren in

evenementenveiligheidsbeleid VRU & overige

Veiligheidsregio’s

In de voorgaande deelvragen is beschreven hoe de VRU zijn evenementenveiligheidsbeleid heeft vormgegeven en hoe de overige regio’s dit hebben gedaan. De gemeenschappelijke factoren in evenementenveiligheidsbeleid zijn hierbij erg belangrijk en nemen ook een belangrijke plaats in het conceptueel model in beslag. In deze deelvraag wordt in het kort besproken wat nu eigenlijk de overeenkomsten en verschillen zijn in de gemeenschappelijke factoren tussen de VRU en de overige regio’s en wat hierbij precies op valt. Dit wordt kort besproken omdat de gemeenschappelijke factoren al ruim aan bod zijn gekomen in de beantwoording van de vorige deelvragen.

2.4.1 Trends Landelijk spelen er vele trends betreffende het thema evenementenveiligheid. Maar spelen dezelfde trends bij de VRU als bij de overige regio’s? Door dit onderzoek is gebleken dat de trends in de regio Utrecht veel overeenkomsten vertonen met de trends elders in het land. Eén van de belangrijkste trends is het bewustmaken van organisaties en gemeenten van de nut en noodzaak van multidisciplinair en regionaal samenwerken met elkaar. Een trend in evenementenland is dat vooral de Veiligheidsregio’s en de hulpdiensten hier veel tijd en moeite in investeren. Ook is een overeenkomst tussen de VRU en de overige regio’s dat er trends spelen zoals aandacht voor crowdmanagement –en control, dat er themabijeenkomsten georganiseerd worden en dat sommige gemeenten niet om advies vragen. Een verschil met de geluiden uit de overige regio’s is dat de terugtrekkende beweging van de politie in de regio Utrecht niet zozeer te merken is. Ook mag de VRU nog meer interregionaal samenwerken. Dit wordt al wel steeds meer gedaan. Al met al komt de gemeenschappelijke factor ’trends’ die speelt in de regio Utrecht erg overeen met de trends die spelen elders in het land. Vooral de aandacht en bewustwording bij gemeenten en organisatoren is een belangrijke die niet vergeten wordt in het hele land.

2.4.2 Knelpunten / Problemen Naast de trends komen ook de knelpunten en problemen tussen de VRU en de overige regio’s erg overeen. De knelpunten die de verschillende regio’s kennen, spelen ook veelal bij de VRU. De belangrijkste knelpunten en problemen liggen in het feit dat de gemeenten de nut en noodzaak van multidisciplinair regionaal evenementenveiligheidsbeleid niet inzien en dus vaak ook niet de regionale werkwijze hanteren. Gevolg hiervan is dat veel gemeenten niet om advies vragen bij de verschillende disciplines, waardoor de kwaliteit –en veiligheid van een bepaald evenement in het geding komt. De knelpunten als citymarketing, ambtelijke acceptatie, onvolledige draaiboeken waarop geadviseerd moet worden, minder expertise op lokaal niveau, het niet uitvoeren van de risicoscan en bijvoorbeeld geen GHOR advies vragen spelen ook binnen de VRU. Dit komt dus overeen met wat er speelt in de overige regio’s. Verschil met enkele regio’s is dat enkele regio’s het een knelpunt vinden dat de taken en verantwoordelijkheden in evenementenveiligheidsbeleid niet beschreven worden. ‘’Wie doet wat en voor wie’’ is een belangrijke opmerking hierbij. De VRU heeft dit juist wel expliciet in zijn

Pagina

55

evenementenveiligheidsbeleid aan bod laten komen. Ook is het een verschil met enkele andere regio’s dat adviezen niet worden overgenomen. De adviezen die in de regio Utrecht worden gegeven worden echter in de meeste gevallen gewoon overgenomen door de gemeente. Al met al komen dus ook weer veel knelpunten/problemen in de overige regio’s overeen met wat er speelt binnen de VRU. Vooral de gemeenten die niet of nauwelijks mee willen werken in –en aan het evenementenveiligheidsbeleid en de lokale kennis die ontbreekt is een overeenkomst. Ook het niet aanvragen van advies, wat door te veel gemeenten nog gebeurd is een overeenkomst. Toch zijn er enkele verschillen, zoals het beschrijven van de taken en verantwoordelijkheden. ‘’Wie doet wat en voor wie’’ heeft de VRU goed beschreven in zijn handreiking. Dit hebben enkele regio’s nog niet goed of nauwelijks beschreven blijkt uit desk research. Duidelijk mogen wel zijn dat de knelpunten meteen ook uitdagingen vormen voor de VRU en overige regio’s.

2.4.3 Maatwerk De cijfers die uit dit onderzoek komen betreffende het voeren van maatwerk waren onherroepelijk. 97% van de respondenten geeft aan dat er ruimte voor maatwerk is in een bepaalde regio. Dit is binnen de VRU niet anders. Ieder evenement wordt weer ‘anders’ aangevlogen en behandeld. Ook in de regio Utrecht is het zo dat een bepaald evenement meer risico’s voor de GHOR met zich meebrengt dan voor de brandweer. Hier moet natuurlijk op worden ingespeeld. De veelzijdigheid van evenementen speelt niet alleen in de regio Utrecht, maar ook bij de overige regio’s. In dit eindstuk werd eerder al gesproken over het feit dat evenementen variëren van dance-events, tot schaatstochten, en van een braderie tot een carnavalsoptocht. Hier is natuurlijk een mate van maatwerk vereist. Dit komt dus overeen met de overige regio’s. Ook komt het overeen dat er bij de meeste regio’s voor –en/of veiligheidsoverleg gevoerd wordt bij een grootschalig C-evenement. Bij een aandacht evenement (B) is het bij de meeste regio’s maatwerk of er een overleg plaats vindt ja of nee. Zo ook bij de VRU. Verschil tussen de VRU en enkele andere regio’s is dat de VRU (en ook een aantal regio’s) maatwerk expliciet opgenomen heeft in de regionale handreiking evenementenproces. Nog te veel regio’s beschrijven in hun evenementenveiligheidsbeleid helemaal niets over maatwerk. Ook is het een verschil dat de VRU de risicoanalyse heeft opgenomen in zijn handreiking. Dit hebben de meeste regio’s niet beschreven in hun beleidsstuk. Enkele regio’s hebben dit wel gedaan. Het uitvoeren van een risicoanalyse zorgt er voor dat er maatwerk gevoerd wordt op een multidisciplinaire manier. Al met al wordt er in iedere regio in Nederland maatwerk gevoerd. De respondenten geven aan dat ieder evenement als een afzonderlijk evenement behandeld wordt en dat ieder evenement weer anders is qua risico’s en omvang bijvoorbeeld. Dit komt overeen met hoe de VRU denkt en handelt omtrent het onderwerp maatwerk. Er zijn dus veel overeenkomsten tussen de VRU en de overige regio’s, en maar een paar verschillen.

2.4.4 Structuur In de structuur van het evenementenveiligheidsbeleid tussen alle regio’s in Nederland bestaan overeenkomsten, maar ook veel verschillen is uit dit onderzoek gebleken. Ook bestaan er verschillen tussen enkele regio’s en de VRU. Enkele regio’s werken op een bepaalde manier hetzelfde als de VRU, terwijl andere regio’s weer verschillen van de VRU. Vrijwel iedere regio heeft

Pagina

56

weer een eigen, identiek beleidsstuk, je zult dus nooit exact dezelfde beleidsstukken vinden. Een grote overeenkomst tussen de VRU en de overige regio’s is dat de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011) is meegenomen bij de totstandkoming van het beleidsstuk. De stappen die de regio’s hanteren zijn conform de landelijke handreiking en ook de landelijke richtlijnen worden door de meeste regio’s overgenomen. Echter zijn er ook regio’s die verschillen met de VRU en andere regio’s vertonen. Er zijn bijvoorbeeld enkele regio’s die de categorisering van evenementen (A, B –en C) heel anders indelen. Bijvoorbeeld op basis van bezoekersaantallen of de classificatie andersom (A is hierbij een risicovol evenement). Verder zijn overeenkomsten tussen de VRU en de overige regio’s dat ze ongeveer dezelfde titels voor hun beleidsstukken hanteren en dat er bij de meeste regio’s een begrippenlijst aanwezig is. Ook is bij de meeste regio’s en bij de VRU het voeren van multidisciplinair overleg meegenomen in het beleid. Echter bestaan er ook veel verschillen tussen de VRU en enkele regio’s. Naast dat enkele regio’s de landelijke handreiking niet of nauwelijks hebben meegenomen en de VRU juist wel is ook het opknippen van de landelijke processtappen (zie bijlage 3) een verschil tussen de VRU en enkele andere regio’s. De VRU heeft de zeven processtappen uit de landelijke handreiking opgeknipt in 3 processtappen. Je ziet dat ongeveer de helft van de regio’s juist de zeven landelijke processtappen overnemen in hun beleidsstuk. De andere helft van de regio’s knippen de processtappen net als de VRU ook op in meer –of minder stappen. Ook is het een verschil tussen de VRU en enkele regio’s dat de VRU de processtappen visueel maakt (processchema’s) en beschrijft. ‘’Wie doet wat en voor wie’’, wat al vaker in dit eindstuk naar voren is gekomen, wordt er in de handreiking beschreven. Een klein deel van de regio’s beschrijven dit erg summier of helemaal niet. Een groot verschil in tussen de VRU en een klein deel van deze andere regio’s. Een ander verschil is dat ongeveer de helft van de overige regio’s de taken en verantwoordelijkheden van iedere betrokkene beschrijven in hun beleidsstuk. De VRU kan dit nog beter opnemen in zijn regionale handreiking blijkt uit dit onderzoek. Al met al komen ook in de structuur van het evenementenveiligheidsbeleid vele overeenkomsten tussen de regio’s en de VRU voor, maar ook veel verschillen. De overeenkomsten zitten vooral in het feit dat de meeste regio’s de landelijke handreiking (HEV, 2011) mee hebben genomen in hun structuur, dat de beleidsstukken veelal dezelfde titels hebben en dat er in de meeste regio’s multidisciplinair vooroverleg plaatsvindt bij een grootschalig en risicovol evenement. De grote verschillen zitten in het opknippen van de zeven landelijke processtappen en hoe deze terugkomen in het beleidsstuk. Te veel regio’s maken de processtappen (nog) niet visueel en beschrijven ze summier, terwijl de VRU en de regio’s die overblijven deze juist wel visueel maken en beschrijven. Ook betreffende deze gemeenschappelijke factor bestaan voor de VRU -en voor de overige regio’s nog leerpunten en uitdagingen.

2.4.5 Uitvoering Je kunt als Veiligheidsregio multidisciplinair regionaal evenementenveiligheidsbeleid hebben, maar dit moet natuurlijk ook op een goede manier geïmplementeerd worden bij de verschillende partners. Eerder in dit eindrapport is al beschreven hoe de uitvoering bij de VRU verloopt (beleidsstuk ligt voor aan het bestuur) en hoe dit verloopt bij de overige regio’s. Hierbij zijn vrijwel alleen overeenkomsten te ontdekken in de uitvoering van de VRU en van de overige regio’s.

Pagina

57

Grootste overeenkomst is dat er uit de resultaten komt dat er veel geïnvesteerd moet worden bij gemeenten. De handreiking die de VRU heeft geschreven is faciliterend voor de gemeenten. Dit geldt ook voor de meeste beleidsstukken van de overige regio’s. Echter is de bewustwording bij gemeenten een belangrijk punt dat mee moet worden genomen in de uitvoering. Er moet veel geïnvesteerd worden in het contact met de gemeenten zodat deze gemeenten de nut en noodzaak van multidisciplinair en regionaal werken inzien. Er zit binnen de regio’s wel verschil in hoe het contact met de gemeenten verloopt. Bij de ene regio omarmen de gemeenten de handreiking, terwijl ze deze in de andere regio afstoten. De eerste reacties zijn in de regio Utrecht goed betreffende de handreiking, en er worden scherpe vragen gesteld door de gemeenten, wat de handreiking alleen maar vollediger –en duidelijker maakt. Al met al liggen de overeenkomsten tussen de regio’s en de VRU vooral in het feit dat er veel geïnvesteerd moet worden in het contact met de gemeenten. Deze zijn eindverantwoordelijk en moeten het beleid ten slotte implementeren. Je ziet dat de bewustwording bij gemeenten door die investering al steeds meer begint te komen blijkt uit dit onderzoek. Door investering bij gemeenten zien de gemeenten steeds meer de nut en noodzaak van multidisciplinair en regionaal werken en van het aanvragen van advies bij de diverse hulpdiensten. Samenvattend zijn ook bij deze laatste gemeenschappelijke factor nog veel punten waar winst op geboekt kan worden.

2.4.6 Al met al? Al met al zijn er betreffende de gemeenschappelijke factoren veel overeenkomsten tussen de VRU en de overige regio’s. Veel wat in het evenementenveiligheidsbeleid van de VRU staat, staat ook in het beleidsstuk van overige regio’s. Je hebt te maken met 25 regio’s, dus het is vanzelfsprekend dat daar ook verschillen in ontstaan. Deze verschillen liggen vooral in de kwaliteit van de beleidsstukken. Enkele beleidsstukken zijn summier en beknopt beschreven en het lijkt wel alsof het snel is geschreven, terwijl andere beleidsstukken juist uitgebreid, doordacht, duidelijk en visueel gemaakt zijn. Al met al zijn er zowel verschillen als overeenkomsten in de gemeenschappelijke factoren tussen de VRU en de overige regio’s. Er valt veel vooruitgang te boeken door de VRU en de overige regio’s betreffende het onderwerp evenementenveiligheid. Meer hierover bespreek ik in de conclusies en aanbevelingen, waarbij ook deelvraag 4 beantwoord wordt.

Pagina

58

3 Conclusies Er zijn veel resultaten beschreven over wat er nu eigenlijk speelt in de regio’s en in de Veiligheidsregio Utrecht betreffende het onderwerp evenementenveiligheid. Tijdens het onderzoek zijn veel interessante bevindingen aan het licht gekomen die zo goed mogelijk beschreven zijn. Door desk research en de antwoorden van de respondenten in de interviews en de enquêtes zijn er veel overeenkomsten en verschillen tussen de verschillende regio’s opgemerkt. Ook het uitvoeren van desk research gaf deze overeenkomsten en verschillen tussen de regio’s mooi weer. Nu alle informatie geanalyseerd en beschreven is, volgen hieronder nog puntsgewijs de belangrijkste conclusies van dit onderzoek. Iedere conclusie wordt afgesloten met een kader met daarin in één zin de eindconclusie betreffende dat onderwerp.

• Bijna 90% van de regio’s heeft de beschikking over evenementenveiligheidsbeleid

89% van de ondervraagden geeft aan dat er in zijn/haar regio evenementenveiligheidsbeleid bestaat. De aanbevelingen vanuit het Ministerie van Veiligheid en Justitie (zie bijlage 2) (Ministerie van Veiligheid en Justitie,

2012) in 2012 om regionaal en multidisciplinair beleid te gaan maken en meer zaken op elkaar af te gaan stemmen betreffende evenementenveiligheid is goed overgenomen kun je hieruit concluderen. Uit dit onderzoek blijkt dat het merendeel van de regio’s deze aanbevelingen doorgelezen hebben en uiteindelijk regionaal beleid op zijn gaan stellen. Na dit onderzoek kun je echter ook concluderen dat het regionale beleid bij het gros van de regio’s nog in de kinderschoenen staat. Er wordt veel geïnvesteerd in de implementatie van het beleid. Vooral bij de gemeenten. Al met al kan er geconcludeerd worden dat de regio’s de aanbevelingen opgepakt hebben en massaal regionaal multidisciplinair evenementenveiligheidsbeleid op zijn gaan stellen. 11% van de regio’s loopt hier nog bij achter en moet nog een dergelijk beleid opstellen.

• Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid wordt meegenomen in het regionale beleid

Veel is er in dit eindstuk geschreven over de Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid (HEV, 2011). Het was een landelijke aanbeveling om de stappen uit deze landelijke handreiking mee te nemen in het regionale verhaal. Conclusie naar het schrijven van het eindrapport is dat de meeste regio’s deze landelijke handreiking ook daadwerkelijk hebben meegenomen. 70% van de regio’s geeft aan de landelijke handreiking gebruikt te hebben, terwijl 19% aangeeft dit niet gedaan te hebben. De eerder genoemde 11% geeft aan geen beleid te hebben. Hier mee kun je concluderen dat de landelijke handreiking toch wel echt gebruikt is. Uit dit onderzoek blijkt dat deze handreiking wel verschillend gebruikt is. De ene regio heeft de processtappen uit deze landelijke handreiking letterlijk overgenomen (43%), terwijl ook 43% van de regio’s de processtappen heeft opgeknipt. Het verschil tussen deze twee keer 43% is dat de regio’s (waaronder de VRU) die de processtappen opknippen echt een ‘regionaal sausje’ over de landelijke handreiking gieten. Je ziet dat deze regio’s hun beleid ook uitgebreider beschreven hebben. Al met al is de conclusie dat de landelijke handreiking goed is meegenomen door de regio’s, maar dat er veel verschillen bestaan in de toepassing daarvan.

Eindconclusie: Regio’s pakken de landelijke aanbevelingen op en zijn regionaal evenementenveiligheidsbeleid op gaan stellen

Eindconclusie: Landelijke handreiking is goed meegenomen door de regio’s. Wel veel verschil in de toepassing daarvan

Pagina

59

• Verschil in advisering Advisering is een belangrijk onderdeel rondom het thema evenementenveiligheid. Uit dit onderzoek is gebleken dat er veel verschillen in de regio’s bestaan betreffende het adviseren van evenementen. Het verschil tussen de VRU en de meeste overige regio’s is dat de VRU de reguliere A-evenementen ook expliciet meeneemt in zijn beleid, terwijl ongeveer 80% van de regio’s dit juist niet doet. Deze overige regio’s richten zich vooral op de aandacht en risicovolle evenementen (B –en C) en dit komt dan ook nadrukkelijk terug in de beleidsstukken van deze regio’s. Conclusie is ook dat multidisciplinaire advisering in de meeste gevallen (80%) pas bij C-evenementen komt kijken. Bij A –en B evenementen wordt er zelden multidisciplinair geadviseerd. Wel goed om te benoemen is dat veel regio’s maatwerk voeren (97%) betreffende evenementen in hun regio. Uit dit onderzoek blijkt ook dat de GHOR nog al wel eens wordt vergeten bij A –en B evenementen en dat sommige regio’s de categorisering omdraaien of anders indelen. Al met al zijn er dus redelijk wat verschillen te zien in de regio’s in hoe zij het adviseringstraject vorm hebben gegeven. Niet alleen het verschil in monodisciplinair –en multidisciplinair adviseren tussen regio’s, maar ook het indelen van de categorisering en het voeren van overleg brengt nog wel wat verschillen met zich mee.

• Gemeenschappelijke factoren zorgen voor veel overeenkomsten en minder verschillen tussen regio’s

Ook is in dit onderzoeksrapport geprobeerd om de gemeenschappelijke factoren in de regio’s, die bestaan uit trends, knelpunten/problemen, maatwerk, structuur en uitvoering, te beschrijven. Uit onderzoek is gebleken dat deze gemeenschappelijke factoren in de overige regio’s de meeste keren overeenkomsten vertonen met de VRU en dat deze factoren enkele keren verschillen opleveren. Je ziet dat in het land eigenlijk dezelfde trends spelen, die ook weer toe te passen zijn op de knelpunten die spelen bij de VRU maar ook elders in het land. Maatwerk wordt overal in het land goed uitgevoerd, dus dit zorgt ook voor overeenkomsten met de VRU. Bij de structuur en uitvoering van het evenementenveiligheidsbeleid komen eigenlijk pas meer verschillen kijken. Je ziet dat de structuur van evenementenveiligheidsbeleid erg verschilt in het land. Zoals eerder al aangegeven zit dit verschil in de kwaliteit van het beleidsstuk en in het opknippen van de processtappen (HEV, 2011)

(Veiligheidsregio Utrecht, 2014). Bij de uitvoering zit het verschil hem echt in de implementatie van het beleid. Verschil tussen de VRU en enkele andere regio’s is, blijkt uit dit onderzoek, dat de VRU veel investeert in het contact met gemeenten, terwijl enkele andere regio’s dit minder doen. Al met al is de conclusie dat de gemeenschappelijke factoren tussen de VRU en de overige regio’s aardig overeen komen, maar toch enkele verschillen kent. Je kunt concluderen dat er in ‘het land’ veelal hetzelfde speelt als bij de VRU.

• Grote verschillen in kwaliteit tussen enkele regio’s en de VRU Nederland telt 25 Veiligheidsregio’s. Dit zijn natuurlijk heel wat regio’s die begrijpelijkerwijs ook zorgen voor verschil in kwaliteit. Dit is ook goed te merken met betrekking tot het thema evenementenveiligheid. Gedurende dit onderzoek is er opgemerkt door het uitvoeren van desk research, -maar ook door het afnemen van enquêtes en interviews dat er veel verschillen bestaan

Eindconclusie: Veel verschil in vormgeving adviseringstraject. VRU neemt reguliere A-evenementen expliciet mee in het beleid. Veel overige regio’s doen

dit juist niet en richten zich op B –en C evenementen

Eindconclusie: Gemeenschappelijke factoren komen overeen tussen de VRU en de overige regio’s. Enkele verschillen zijn echter ook op te merken

Pagina

60

in de kwaliteit van het evenementenveiligheidsbeleid tussen regio’s. Het gros van de regio’s hebben hun evenementenveiligheidsbeleid goed op orde, hebben een logische werkwijze en zijn dan ook (redelijk) tevreden met hun beleid. Je ziet echter ook aan enkele andere regio’s dat zij hun evenementenveiligheidsbeleid summier en beknopt beschrijven en dat zij de stappen en woorden uit de landelijke handreiking letterlijk overnemen en niet toeschrijven naar de situatie in de desbetreffende regio. Deze regio’s gooien dus geen regionaal sausje over de handreiking/het beleid heen, wat enkele andere regio’s juist wel doen. Ook een opmerkelijk verschil is dat verschillende regio’s, zo ook de VRU, de processen vanaf de aanvraag van een evenement, tot de evaluatie daarvan visueel maken door gebruik te maken van processchema’s. Je ziet dat te veel regio’s dit niet doen. Al met al kan er geconcludeerd worden dat de meeste regio’s op de goede weg zijn, maar dat er nog veel verschil bestaat in de kwaliteit tussen de regio’s. Leerpunten zijn er altijd, maar bij de ene regio zijn deze er meer dan bij de andere.

• Rol gemeenten erg belangrijk Wat gedurende dit hele onderzoek steeds terugkomt is de rol van de gemeenten in het hele verhaal. De respondenten geven steeds het belang aan van de bewustwording bij gemeenten. Gemeenten moeten de evenementenvergunning verstrekken en zijn eindverantwoordelijk geven de respondenten aan. Aan de hand van de resultaten kun je concluderen dat de bewustwording nog te weinig aanwezig is bij de gemeenten. De meeste gemeenten zijn erg lokaal gericht en zien de nut en noodzaak van regionaal evenementenveiligheidsbeleid niet in. Dit zie je in vrijwel iedere regio, zo ook in de Veiligheidsregio Utrecht. Uit dit onderzoek blijkt echter wel dat er verschil zit in de regio’s, maar ook tussen gemeenten natuurlijk. Enkele regio’s zijn juist erg tevreden, terwijl andere regio’s aangeven dat enkele gemeenten een risico vormen bleek uit een interview. Ook een conclusie uit de resultaten is dat de regio’s aangeven dat er meer geïnvesteerd moet worden in het contact met de gemeenten. De behandelend ambtenaren moeten meer worden meegenomen. Een mooie ontwikkeling die een aantal keer voorbij kwam gedurende het onderzoek is dat veel regio’s themabijeenkomsten voor deze behandelend ambtenaars organiseren. Conclusie is ook dat nog te veel gemeenten helaas geen advies vragen bij de hulpdiensten, wat de kwaliteit van een evenement natuurlijk niet ten goede komt. Al met al kan er geconcludeerd worden dat de rol van de gemeenten erg belangrijk is, maar dat de gemeenten zich nog niet echt bewust zijn van de nut en noodzaak van multidisciplinair en regionaal evenementenbeleid. Investering in –en bij deze gemeenten kan zorgen voor deze bewustwording. Dit vormt meteen een uitdaging voor de verschillende regio’s en de VRU.

• Er valt nog veel winst te behalen betreffende het thema evenementenveiligheid

Een conclusie waar deze ‘eindconclusies’ mee af wordt gesloten is de conclusie dat er nog veel winst valt te behalen betreffende het onderwerp evenementenveiligheid. Het thema evenementenveiligheid is een relatief nieuw thema waar steeds meer aandacht voor komt in den landen. Door te blijven investeren in het thema en er veel aandacht aan te besteden zorg je

Eindconclusie: Veel regio’s op de goede weg, enkele regio’s nog veel te leren en verbeteren

Eindconclusie: Gemeenten erg belangrijk, maar gemeenten zijn zich niet bewust –en zien nut en noodzaak van regionaal samenwerken niet in. Investering kan

zorgen voor deze bewustwording

Pagina

61

dat de regio’s, en dus de hulpdiensten, professioneler en deskundiger worden betreffende het thema evenementenveiligheid. Je ziet dat we in het land, en in de regio’s veel experts hebben betreffende het onderwerp, maar dat er natuurlijk altijd meer experts bij kunnen komen. Ook is de investering in –en bij gemeenten erg belangrijk. Door investering in –en bij gemeenten zorg je er voor dat de lokale kennis vergroot wordt en dat deze gemeenten meer regionaal gaan werken. Al met al is er nog veel winst te boeken voor alle partijen in het interessante werkgebied evenementenveiligheid. Een afsluitend citaat vanuit een interview geeft dit mooi weer: ‘’Regionaal beleid als groeiend proces’’.

Eindconclusie: Nog veel winst te boeken voor alle partners in het interessante thema evenementenveiligheid

Pagina

62

4 Aanbevelingen De hoofdvraag en de doelstelling van het onderzoek sluiten af met de vraag hoe het evenementenveiligheidsbeleid van de Veiligheidsregio Utrecht het beste geïmplementeerd en nog verbeterd kan worden. De eindconclusies geven al aan wat er speelt in de regio’s en in de Veiligheidsregio Utrecht, maar dit zijn natuurlijk nog geen aanbevelingen die de VRU kan gebruiken in het implementatieproces van zijn evenementenveiligheidsbeleid. Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten en de conclusies zijn hieronder een aantal aanbevelingen geformuleerd waar de VRU op moet letten bij het implementeren van het evenementenveiligheidsbeleid. Ook bij de VRU is er ruimte voor verbetering, wat dan ook genoemd wordt in de aanbevelingen. Er worden 5 aanbevelingen puntsgewijs benoemd.

• Zorg voor meer landelijke uniformiteit, afstemming en dialoog. Als je afspraken maakt en elkaar in het land spreekt over evenementenveiligheidsbeleid kun je komen tot meer –en betere afstemming en uniformiteit. Belangrijk hierbij is om landelijke standaarden te bepalen. De verschillen zullen dan minder groot worden en de regio’s weten dan landelijk wat er van hen verwacht wordt. De VRU kan bijvoorbeeld kartrekker worden voor een landelijk platform betreffende evenementenbeleid in de regio’s. Op monodisciplinair gebied bestaat er bij de GHOR al een vakgroep voor evenementenadviseurs, aanbeveling is om dit ook voor de andere hulpdiensten te realiseren. Wat verder opvalt is dat enkele regio’s interregionaal al kennis delen met elkaar, dit kan echter nog veel meer en vaker gebeuren.

• De VRU moet zijn regionale handreiking evenementenproces (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) nog eens kritisch doorkijken en delen op interregionaal niveau als deze bestuurlijk is goedgekeurd. Door andere regio’s te laten ‘schieten’ op het evenementenveiligheidsbeleid en deze regio’s kennis te laten nemen van wat er speelt in de regio Utrecht kun je dit beleid alleen maar verbeteren. De gemeenten hebben inmiddels al ‘geschoten’ op de handreiking. Aanbeveling betreffende de regionale handreiking is ook om de rollen en taken van alle betrokkenen te beschrijven en afstemming te zoeken met overige regio’s.

• De VRU moet nog doordachter en vaker investeren in de gemeenten.

Maak hierbij de knip in gemeenten die hun zaken op orde hebben, en gemeenten die nog veel te leren hebben. Laat ze de nut en noodzaak zien, verzorg presentaties en bijeenkomsten met als doel om als één regio samen te werken. Ga langs bij individuele gemeenten en ga met ze in gesprek. Laat ze vertellen wat ze verwachten en willen en anticipeer hier op. Ook de implementatie van de regionale handreiking evenementenproces (Veiligheidsregio Utrecht, 2014) moet worden meegenomen in deze investering bij gemeenten. Laat geen gemeenten buiten de boot vallen, zorg dat de gemeenten weten wat er speelt, -en ‘’laat je zien’’ als regio.

• Blijf evenementenexperts betrekken bij hetgeen wat je doet als VRU

zijnde. Laat ze meekijken en aanbevelingen geven omtrent het evenementenveiligheidsbeleid (Veiligheidsregio Utrecht). Leer van experts en zorg ook dat gemeenten en lokale adviseurs kunnen leren van deze experts. Deel het gemeentelijk platform evenementen (waarin lokale ambtenaars zitting in nemen) opnieuw in en zorg voor kleinschaligheid. Zorg dat niet 26 gemeenten aan tafel zitten, maar

Pagina

63

dat dit beperkt wordt tot 5-10 gemeenten. Organiseer bijeenkomsten waarbij evenementenexperts hun expertise over kunnen brengen aan bijvoorbeeld de behandelend ambtenaars. Bij deze aanbeveling ligt de opdracht bij de regiegroep evenementen. Zorg dat deze regiegroep het gemeentelijk platform herindeelt en ontwikkelingen en initiatieven op regionaal –en landelijk gebied omzet richting dit gemeentelijk platform. Start bijvoorbeeld een Dropbox of wijs één contactpersoon aan, waarbij deze initiatieven en ontwikkelingen kunnen worden aangeleverd.

• Laatste aanbeveling is om te blijven leren van elkaar. Zorg dat je kennis en expertise met elkaar deelt en dat je samen hetzelfde doel nastreeft. Ook is het belangrijk niet te snel tevreden te zijn en jezelf altijd te willen verbeteren als regio. Laatste puntje en wat ook erg belangrijk is, is om plezier te hebben in het werk wat je doet. Want het werk in evenementenland is nog lang niet af en er bestaan nog voldoende uitdagingen.

Pagina

64

Literatuurlijst Alles over marktonderzoek. (2013). Onderzoeksmethoden, Desk research. Opgeroepen op November 29, 2013, van Alles over marktonderzoek: http://www.allesovermarktonderzoek.nl/onderzoeksmethoden/Desk research As, N.v. (2013) HEV Training en check regionale handreiking. Amersfoort, Utrecht, Nederland: VDMMP. Boersma, A. (2014, April 4). Interview Veiligheidsregio Groningen. (B. Jacobs, Interviewer) Groningen. Brandweer. (2014). Officiele website Brandweer Nederland. Opgeroepen op Maart 2014, van brandweer.nl: http://www.brandweer.nl/ Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. (2014). Officiele website

Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid. Opgeroepen op Maart 2014, van hetccv.nl: http://www.hetccv.nl/ Cevat, N. (2014, Maart 21) Gesprek over afstudeeronderzoek bij het CCV. (B. Jacobs, Interviewer) Utrecht. Datacentrum 3TU. (2013). Het onderzoeksproces. Opgeroepen op November 29, 2013, van Dataintelligence.3tu.nl: http://dataintelligence.3tu.nl/ii-data-management/het-onderzoeksproces/ Dijkman, E. v., & van Duin, M. (2011). Organisatie van rampenbestrijding in veiligheidsregio's. In Wouter Stol, e.a. (red.), Basisboek Integrale Veiligheid (pp. 217-230). Den Haag: Boom Lemma Uitgevers. Duin, M. v. (2011). Evenementen. In Wouter Stol, e.a. (red.), Basisboek

Integrale Veiligheid (pp. 427-440). Den Haag: Boom Lemma Uitgevers. GHOR. (2014). Officiele website Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in

de regio. Opgeroepen op Maart 2014, van ghor.nl: http://www.ghor.nl/ Groot, M.d. (2014). Beleidsmedewerker. Opgeroepen op Februari 2014, van Carrieretijger.nl: http://www.carrieretijger.nl/beroep/economie-management/generalistisch/beleidsmedewerker Hijum, H. van, R.H. Johannink, R.H. , Kol, S., Berghuijs, W.J. en As, N.K. van (2011) Landelijke handreikingen Evenementenveiligheid I tot en met V en

risicoprofiel. Den Haag. Via Sharepoint Hogeschool Utrecht Hogeschool van Amsterdam. (2012). Desk research wat is dat?. Opgeroepen op November 29, 2013, van bib.hva.nl: https://bib.hva.nl/nl/informatievindenenverwerken/Desk researchwatisdat/Paginas/default.aspx INK. (2013). INK-managementmodel. Opgeroepen op November 17, 2013, van INK.nl: http://www.ink.nl/nl/p4bd81e110a03e/ink-managementmodel.html Inspectie voor de Gezondheidszorg. (2014) Officiele website Inspectie voor de

Gezondheidszorg. Opgeroepen op Januari 2014, van igz.nl: http://www.igz.nl/ Inspectie van Veiligheid en Justitie. (2014) Officiele website Inspectie van

Veiligheid en Justitie. Opgeroepen op Januari 2014, van ivenj.nl: http://www.ivenj.nl/

Pagina

65

Jacobs, B. (2014). Twitterprofiel Bram Jacobs (@BramJacobs90). Opgeroepen op April 2014, van Twitter.nl: https://twitter.com/BramJacobs90 Johannink, R. (2014, April 16) Presentatie Themasessie Evenementenveiligheid Veiligheidsregio Utrecht. Risico's inventariseren en

analyseren. Woerden, Utrecht, Nederland: VDMMP. Jong, de K. (2014, April 3). Interview Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. (B. Jacobs, Interviewer) Amsterdam. Kennisbank Scienceprogress. (2011). Benchmarking. Opgeroepen op November 29, 2013, van Scienceprogress.nl: http://www.scienceprogress.nl/marketing/benchmarking Kenniscentrum Evenementenveiligheid. (2014). Officiele website

Kenniscentrum Evenementenveiligheid. Opgeroepen op Februari 2014, van KCEV.nl: http://kcev.nl/ MOA. (2014). Verklarend onderzoek. Opgeroepen op Januari 2014, van moaweb.nl: http://www.moaweb.nl/kenniscentrum/digitaal-woordenboek/v/verklarend-onderzoek Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. (2014). Website

Nationaal Coordinator Terrorismebestrijding en Veiligheid. Opgeroepen op April 2014, van NCTV.nl: http://nctv.nl/ Nieuwenhuis, M.A. (2010). Wat is een PDCA of Deming-cirkel? Opgeroepen op Maart 2014, van 123management.nl: http://123management.nl/0/020_structuur/a212_structuur_05_processtructuur_pdca.html NIX18. (2014). Officiele website NIX18. Opgeroepen op Maart 2014, van NIX18.nl: https://www.nix18.nl/ NOS. (2001, Augustus 5). Bezoekers Dance Valley raken onderkoeld. Opgeroepen op November 22, 2013, van NOS.nl: http://nos.nl/archief/2001/jaaroverzicht/content/nieuws/teksten/augustus_dancevalley.html NRC. (2001, Augustus 5). Chaos na afloop Dance Valley. Opgeroepen op November 22, 2013, van NRC.nl: http://vorige.nrc.nl/krant/article1541722.ece NU.nl. (2009, Augustus 24). Dode en gewonden door vechtpartij standfeest. Opgeroepen op September 17, 2013, van NU.nl: http://www.nu.nl/algemeen/2066592/dode-en-gewonden-door-vechtpartij-strandfeest.html NU.nl. (2010, Juli 25). Zeker negentien doden bij Love Parade Duisburg. Opgeroepen op September 17, 2013, van NU.nl: http://www.nu.nl/buitenland/2299434/zeker-negentien-doden-bij-loveparade-duisburg.html NU.nl. (2013, Juni 28). Leidinggevenden politie strandrellen niet vervolgd. Opgeroepen op September 17, 2013, van NOS.nl: http://www.nu.nl/binnenland/3512610/leidinggevenden-politie-strandrellen-niet-vervolgd-.html

Pagina

66

Overheid. (2014, Februari 6) Wet Veiligheidsregio's. Opgeroepen op Februari 08, 2014, van Overheid.wetten.nl: http://wetten.overheid.nl/BWBR0027466/geldigheidsdatum_06-02-2014#2_Artikel3 Politie. (2014). Officiële website Politie. Opgeroepen op Maart 2014, van politie.nl: http://www.politie.nl/ Pro Jena. (2014). Wat zijn knelpunten? Opgeroepen op Februari 2014, van ProJena.nl: http://www.projena.info/index.php?option=com_content&view=article&id=66%3Aknelpunten&catid=59%3Averdieping&Itemid=89&limitstart=1/ Propellor. (2014). Leassons Learned. Opgeroepen op April 2014, van Propellor.be: http://www.propellor.be/LessonsLearnedWorkshop Rijksoverheid. (2012). Veiligheid en gezondheidsbescherming bij

publieksevenementen moeten verbeteren. Rijksoverheid. Reening, G. (2014, April 3). Interview Veiligheidsregio Zuid-Holland Zuid. (B. Jacobs, Interviewer) Dordrecht. Schnitker, M. (2014, Maart 26). Interview Veiligheidsregio Midden-West Brabant. (B. Jacobs, Interviewer) Breda. Stichting Benchmark GGZ. (2013). Benchmarken, Onze werkwijze. Opgeroepen op November 29, 2013, van sbggz.nl: http://www.sbggz.nl/Benchmarken/Onze-werkwijze Stolker, T. (2014, April 14). Interview Veiligheidsregio Hollands-Midden. (B. Jacobs, Interviewer) Voorschoten. SurveyMonkey. (2014). SurveyMonkey, site voor het maken van enquetes.

Opgeroepen op Januari 2014, van SurveyMonkey.nl: https://nl.surveymonkey.com/ VDMMP. (2014). VDMMP, focus op Veiligheid. Opgeroepen op Februari 2014, van VDMMP.nl: http://vdmmp.nl/ Veiligheidsregio Amsterdam-Amstelland. (2010). Handreiking veiligheid

evenementen gemeente Amsterdam. Amsterdam: Bestuurlijke vijfhoek. Veiligheidsregio Brabant-Noord. (2012). Regionale handreiking

evenementenveiligheid. Den Bosch: Projectgroep regionaal multidisciplinair evenementenbeleid. Veiligheidsregio Brabant-Zuidoost. (2012). Regionale Handreiking

Evenementenveiligheid. Breda: Ambtelijke werkgroep Evenementenveiligheid. Veiligheidsregio Flevoland en Gooi&Vechtstreek. (2013). (Inter)Regionale

Handreiking Evenementenveiligheid. Lelystad/Hilversum: Expertisegroep Evenementenveiligheid. Veiligheidsregio Fryslan. (2012). Regionale aanpak evenementen Fryslan.

Leeuwarden: Multidisciplinaire werkgroep evenementen. Veiligheidsregio Gelderland-Midden. (2014). Regionaal kader

evenementenveiligheid. Arnhem: Multidisciplinaire projectgroep.

Pagina

67

Veiligheidsregio Gelderland-Zuid. (2013). Beleidsplan evenementenveiligheid

Gelderland-Zuid. Nijmegen: Veiligheidsbureau Gelderland-Zuid. Veiligheidsregio Groningen. (2012). Regionale multidisciplinaire leidraad

veiligheid publieksevenementen. Groningen: Projectgroep regionaal evenementenbeleid. Veiligheidsregio Hollands-Midden. (2012). Kader Evenementenveiligheid

Veiligheidsregio Hollands-Midden. Leiden: Veiligheidsregio Hollands-Midden. Veiligheidsregio IJsselland. (2012). Publieksveiligheid bij evenementen

Veiligheidsregio IJsselland. Zwolle: J.H. Kommerkamp. Veiligheidsregio Kennemerland. (2008). Evenementenbeleid in Kennemerland.

Haarlem: Werkgroep evenementenbeleid. Veiligheidsregio Limburg-Noord. (2009). Handboek openbare orde & veiligheid

bij evenementen. Venlo: Multidisciplinaire projectgroep. Veiligheidsregio Limburg-Zuid. (2011). Handreiking aanpak evenementen

Veiligheidsregio Zuid-Limburg. Maastricht: Regionale multidisciplinaire adviesgroep evenementen. Veiligheidsregio Noord-Holland Noord. (2012). Procesbeschrijving

Evenementenveiligheid. Alkmaar: Veiligheidsbureau Noord-Holland Noord. Veiligheidsregio Noord & Oost-Gelderland. (2012). Handreiking

multidisciplinair evenementenbeleid. Apeldoorn. Veiligheidsregio Twente. (2013). Handreiking advisering veiligheid en

gezondheid bij grootschalige publieksevenementen in Twente. Enschede: Multidisciplinair overleg advisering evenementen. Veiligheidregio Utrecht. (2013). Officiele website Veiligheidsregio Utrecht. Opgeroepen op September 14, 2013, van VRU.nl: http://www.vru.nl/ Veiligheidsregio Utrecht. (2014). Regionale Handreiking Evenementenproces.

Utrecht: Multidisciplinaire projectgroep Veiligheidsregio Utrecht. Vereniging van Nederlandse Gemeenten. (2014). Officiele website Vereniging

van Nederlandse Gemeenten. Opgeroepen op April 2014, van VNG.nl: https://www.vng.nl/ Verhoeven, N. (2010) Wat is onderzoek? (pp. 6-334). Den Haag: Boom Onderwijs Wereld van Communicatie’s Weblog. (2014). Wat is een trend? Opgeroepen op Februari 3, 2014, van Wereld van Communicatie’s Weblog: http://wereldvancommunicatie.wordpress.com/trends/ Wiffers, E. (2011, Juli 24). Duisburg herdenkt doden Love Parade. Opgeroepen op September 17, 2013, van NOS.nl: http://nos.nl/artikel/258793-duisburg-herdenkt-doden-love-parade.html Wilmsen, F. (2014, Maart 31). Interview Veiligheidsregio IJsselland. (B. Jacobs, Interviewer) Kampen.

Pagina

68

Wouter Stol, e.a. (2011). Kernbegrippen. In Wouter Stol, e.a. (red.), Basisboek Integrale Veiligheid (pp. 459-481). Den Haag: Boom Lemma Uitgevers.

Bijlagen In het hierop volgende deel vindt u de bijlagen die bij dit onderzoeksrapport horen. De bijlagen zijn bij de digitale versie van dit eindrapport als losse bijlagen toegevoegd. De bijlagen die horen bij de regionale handreiking zijn bij aanvraag na te zenden. Hieronder vindt u puntsgewijs welke bijlagen dit eindrapport kent:

Bijlage 1 – Respondenten in kaart

Bijlage 2 – Brief Ministerie Veiligheid & Justitie

Bijlage 3 – Procesmodel evenementenveiligheid

Landelijke Handreiking Evenementenveiligheid

Bijlage 4 – Regionale Handreiking Evenementenproces

Veiligheidsregio Utrecht

Bijlage 5a – Processchema’s regionale Handreiking

Evenementenproces Veiligheidsregio Utrecht

Stroomschema A evenement

Stroomschema B evenement

Stroomschema C evenement

Bijlage 5b – Infographics regionale Handreiking

Evenementenproces Veiligheidsregio Utrecht

Infographic evenementen Overkoepelend

Infographic A evenement

Infographic B evenement

Infographic C evenement

Bijlage 6 – Enquêtevragen

Bijlage 7 – Voorbeeldvragen interview