Meisjes als zedendelinquent:een exploratieve studie

Seksueel misbruik

• Meisje als dader zedendelict 1 x per jaar• Nochtans veel meer vrouwelijke zedendelinquenten

• Worden in criminologisch onderzoek vaak overgeslagen• Dit komt door 2 redenen:

1. Ze vormen kwantitatief een kleine groep

2. Ze vormen een vrijwel onbekende groep

Vrouwelijke zedendelinquenten:Bekendheid

• Aantal publicaties zijn schaars• De enige studie met een relatief grote steekproef dateert

uit 1997

• Verklaring voor de geringe hoeveelheid:• De meisjes zijn bij forensische + hulpverleningsinstanties

niet bekend

• De problematiek v/d meisjes wordt onderschat

Vrouwelijke zedendelinquenten:Literatuur

• Zowel voor de samenleving als professionele instanties moeilijk accepteren dat meisjes in staat zijn tot zedendelicten• Strookt niet met het idee dat mannen dominant zijn in

seksueel opzicht

• Toch blijkt uit de weinige studies 8 à 11 % v/d zedendelinquenten zijn meisjes

• Meisjes onder de 12 jaar percentage nog hoger!

Delictkenmerken:Prevalentie

• Ze kiezen in meer dan 70% voor slachtoffers onder de 9 jaar• De gemiddelde leeftijd v/d slachtoffers is ± 4,5 jaar

• De daders hebben vaak een familierelatie met hun slachtoffers• Vinden plaats in oppassituaties en/of verzorgingssituaties

• CONCLUSIE profiel v/d dader(s)• Plegen zedendelicten op jonge leeftijd

• Kiezen hun slachtoffers intra familiair

• Kiezen jonge slachtoffers (jonger dan de dader of leeftijdsgenoot)

• Plegen misbruik in verzorgingssituaties

Daders

• Het gemiddeld aantal slachtoffers per delinquent ongeveer 2

• Over de sekse van de slachtoffers is er geen duidelijkheid• Sommige onderzoeken tonen aan dat zowel meisjes als

jongens seksueel misbruikt worden, anderen zeggen alleen meisjes en nog anderen denken dat jongens 2x zoveel kans maken om seksueel misbruikt te worden.

Slachtoffers

• Daders vaak zelf slachtoffer(s) (geweest) van seksueel misbruik• De gezinnen van de meisjes waren/zijn vaak instabiel door

drank/drugs/…

• ½ van de meisjes uit eenoudergezinnen• Waar verwaarlozing en multiple vormen van misbruik de regel was

• Alle meisjes waren slachtoffer van seksueel misbruik + 75% ook van fysieke agressie

• ALGEMEEN problematische achtergrond daders• Slachtoffer van emotionele en/of lichamelijke verwaarlozing

• Komen uit disfunctionele en chaotische gezinnen

• Met gebrek aan ouderlijke ondersteuning

Gezinskenmerken

• Daders hebben vaak neurotische problematiek:• Bedplassen (39 %)

• Depressie (69 %)

• Zelfmoordpogingen (43%)

Persoon(lijkheid)skenmerken

• Gegevens verzamelen over meisjes met zedendelicten• Zowel - gezinsgerelateerde (tabel 1) variabelen werden

onderzocht

- persoon(lijkheid)sgerelateerde (tabel 2)

- delictgerelateerde (tabel 3)

• Er worden enkel absolute getallen weergegeven geen percentages• Onderzoek heeft dus descriptief karakter

Methode

Delictgerelateerde kenmerken

Aantal

Leeftijd Meisjes tot 13 jaar 5

Meisjes van 13-18 jaar 5

Aantal mededaders 0 / 1 / 2 / 4 3 / 2 / 3 / 2

Leeftijd jongste slachtoffer 4 4

5-12 1

13-14 3

65+ 1

Onbekend 1

Relatie dader-slachtoffer Gezin 1

Buurt 4

School 2

Oppaskind 1

Onbekende 2

Aantal slachtoffers 1 / 2 / 10 6 / 2 / 2

Sekse slachtoffer Mannelijk 2

Vrouwelijk 5

Beide 3

Fysiek geweld tijdens delict Niet 3

Aanzienlijk 5

Ernstig 2

Methode

• Voorbeeld bij de tabel (zie vorige dia)• Esther, een vijftienjarig meisje van Nederlandse afkomst, had al een jaar

verkering met Jim. Jim beëindigde, voor haar plotseling, de verkering en al snel bleek dat hij een nieuwe vriendin had. Samen met een vriendin heeft Esther toen besloten dit meisje bij school op te wachten. Met een smoesje hebben zij haar meegelokt naar een afgelegen plek en met stokken en een mes bedreigd. Vervolgens werd ze gedwongen zich uit te kleden en een tandenborstel in haar vagina te stoppen. Even later liepen toevallig mannelijke vrienden van Esther langs, die door haar aangemoedigd zijn om het slachtoffer te verkrachten.

• INTERPRETATIE tabel delictgerelateerde kenmerken

• 21 vd 50 zedenfeiten zijn gepleegd in groepsverband

• Zedendelicten zijn voornamelijk (poging tot) verkrachting en aanranding

• De meeste daders waren nog geen 18 jaar ten tijde van het delict• Zij gebruikten ook heel vaak fysiek geweld tijdens het delict

• 50% van de slachtoffers hebben de basisschoolleeftijd

Methode

MethodeGezinskenmerken Aantal

Gezinssamenstelling Volledig 8

Gescheiden 1

Anders 1

Meegemaakte scheidingen van ouder(s)

Nee / Ja / Overleden ouder 5 / 4 / 1

Excessief alcoholgebruik i/h gezin Nee 4

Vader 3

Moeder 1

Onbekend 2

Geweld tss de ouders Nee 5

Licht 4

Ernstig 1

Verwaarlozing door de ouders Nee 4

Emotioneel 2

Emotioneel en Pedagogisch 4

Mishandeling door de ouders Nee 2

Fysieks 5

Fysiek en seksueel 1

Onbekend 2

Seksueel misbruik v/d dader Nee / Mogelijk / Bekende / Ouder

1 / 3 / 3 / 2

Onbekende 1

• Voorbeeld bij de tabel (zie vorige dia)• Virginie, een dertienjarig meisje van gemengd Nederlands-Surinaamse

afkomst, heeft haar zusje (van vijf) diverse keren seksueel misbruikt tijdens oppassituaties. Het misbruik bestond uit het strelen van de vagina en in de vagina stoppen van voorwerpen als potloden. Daarnaast zou ze het kind geschopt, geslagen en vastgebonden hebben. Als het slachtoffer ging huilen, troostte Virginie haar telkens. Ook heeft zij haar broertje (van zes) diverse keren seksueel misbruikt door met zijn penis te spelen tot hij pijn kreeg. Wanneer hij begon te huilen troostte zij hem telkens.

• INTERPRETATIE tabel gezinsgerelateerde kenmerken

• 50% van de daders hebben minsten 1 scheiding meegemaakt

• 50% van de daders hebben te maken gekregen met geweld tss de ouders

• Een ruime meerderheid v/d daders zijn slachtoffer van verwaarlozing/mishandeling

Methode

MethodePersoon(lijkheid)skenmerken

Aantal

Intelligentie Zwakbegaafd 1

Laaggemiddeld 5

Gemiddeld 3

Onbekend 1

Opleidingsniveau Speciaal onderwijs 3

IVBO 3

VMBO 3

Onbekend 1

Zelfbeeld Zeer negatief/Negatief/Positief/Onbekend

2 / 4 / 1 / 3

Neuroticisme Laag / Gemiddeld / Hoog / Onbekend

1 / 1 / 5 / 3

Beïnvloedbaar Aanzienlijk 6

Zeer aanzienlijk 2

Onbekend 2

Gewetensontwikkeling Zeer gebrekkig 2

Lacunair 6

Voldoende 1

Onbekend 1

Psychopathologie PDD-NOS / ADHD 1 / 1

Geen / Anders / Onbekend 4 / 2 / 2

Slachtoffer van pesten Nee / Soms / Vaak / Onbekend

2 / 1 / 3 / 3

• INTERPRETATIE tabel persoon(lijkheid)sgerelateerde kenmerken

• Meer dan 50% v/d daders functioneren op intelligentie onder het gemiddelde

• De daders zijn vaak zeer beïnvloedbaar + hebben neurotische klachten

• 50% v/d daders zijn slachtoffer van veelvuldig pesten

Methode

DEPRESSION

• Beperkingen bij de onderzoeken:• De lichtere zaken komen vaak niet in het

persoonlijkheidsonderzoek

• De zwaardere zaken wel hebben zo een grotere impact

• Grens tss verzorging en ‘toevallig’ seksueel getinte aanraking

moeilijk te trekken moeilijk te bewijzen

Discussie

• J. Hendriks, Meisjes als zedendelinquent: een exploratieve studie., Tijdschrift voor Seksuologie (2004) 28, 67-74

Referentie