PPP-NIEUWSBRIEF

Maart 2009/3

Jaargang 3

Inleiding De jarige belangenverenigingen en -stichting trekken in deze Week van de Psychiatrie door het land. Laten we maar eens beginnen met onze felicitaties aan het adres van: allereerst de oudste met een mooie 25 jaar (met recht de senior in het gezelschap) Ypsilon, de vereniging van familieleden en betrokken van mensen met schizofrenie of een psychose. Vervolgens is de Schizofreniestichting 20 jaar geworden. En als derde jarige trekt Anoiksis mee in de karavaan. Anoiksis, de vereniging van mensen met een schizofrene of psychotische stoornis, werd 15 jaar. De leeftijden zeggen iets van de lange betrokkenheid van wetenschap, naastbetrokkenen en patiënten zelf bij de zorg voor mensen die aan deze ziekte lijden. Jan Folkerts, die samen met zijn vrouw Annie Folkerts de oprichters waren van de Familievereniging Lentis mag het helaas niet meer meevieren. Annie zelf is niet gezond genoeg meer om aan het feest deel te nemen. Maar mensen als het echtpaar Folkerts zijn opgevolgd door vele nieuwe familieleden en naastbetrokkenen, die van hun initiatief nu kunnen profiteren en het helpen verder te ontwikkelen. Wij feliciteren alle jarigen en wensen hen een vruchtbare toekomst. Veel plezier en leerzaamheid in deze Week van de Psychiatrie. De redactie

Regionaal Volgsysteem Psychotische Stoornissen (Phamous) in de provincie Groningen Steeds meer patiënten met een psychotische stoornis doen mee aan de jaarlijkse controles. In die jaarlijkse controles wordt samen met de betrokkenen gekeken hoe het gaat met de psychiatrische, sociale en medische situatie. Doel is alle patiënten die een psychotische stoornis hebben binnen de provincie Groningen aan een jaarlijks onderzoek mee te laten doen. Ook voor patiënten die niet aan alles mee kunnen of willen doen wordt een jaarlijks verslag gemaakt. Dit laatste is ook om “zorgmijders” tijdig te signaleren. Met behulp van de HONOS, en behandelgegevens is in alle gevallen een goed verslag te maken. Getrainde verpleegkundigen voeren de jaarlijkse controles uit. Een computerprogramma maakt uit de gegevens een brief aan de huisarts. De eindverantwoordelijk behandelaar maakt deze brief definitief en vult eventueel aan. De uitslagen die in de brief staan worden met de patiënt besproken en kunnen helpen bij het maken van behandelplannen. De teams die het systeem invoeren merken na ongeveer een jaar dat de geïnvesteerde tijd terugverdiend wordt terwijl de zorg daarna verbetert.

U leest de maandelijkse nieuwsbrief van de Provinciale Programmagroep Psychotische

stoornissen (kortweg: PPP). De programmagroep is een

samenwerkingsverband

tussen Lentis/Linis, UMCG/UCP en het RGOC.

Deze samenwerking heeft als doel een gezamenlijk

zorgprogramma te implementeren en te komen tot

een cliëntvolgsysteem voor mensen met een psychotische

stoornis.

Programma Psychotische Stoornissen

Programmaleider:

Rob Versteden

Voorzitter Provinciale

Programmagroep: Rikus Knegtering Secretariaat:

Ellen Klein

Leden van de Provinciale

Programmagroep Psychotische stoornissen:

Wim Bloemers Agnes Glastra

Henny ten Hove Hein Bokern

Anita Jonkers Joke Wentholt

Astrid Kuster Anne Miedema

Pieter Jan Mulder Janneke Nieuwland

Nynke de Boer Inge Rinzema

Harald Schneider Ellen Siegert

Gosse Venema Bertil Bakker

Harma Peetsma

E-mail:

Programma Psychose/GGZGRN ppp@lentis.nl

PPP archief

Redactie: Rob Versteden

Janneke Nieuwland Ellen Klein

Aantal patiënten dat mee deed in 2007 en 2008 en waarvan de gegevens zijn ingevoerd.

Nu invoeren Bovenstaande is het plan. Zo‟n systeem goed invoeren geeft uiteraard veel kinderziektes. Echter wanneer de grote voordelen voor de kwaliteit van zorg worden gezien, lukt het per locatie tot goede oplossingen te komen. Rob Versteden en Ellen Klein bieden ondersteuning bij de invoering hiervan en kunnen gevraagd worden voor extra hulp. Hoe ver zijn we? Het UCP werkt voor het derde jaar met de jaarlijkse controles, ongeveer de helft van de vaste patiënten is inmiddels in het systeem opgenomen. Bij Lentis is het systeem via een zorginnovatie project gestart, en is er vanaf 2007 een snel stijgende lijn waarbij ongeveer 10% van het totale patiënten bestand is opgenomen. Welke resultaten? Patiënten die meedoen aan de jaarlijkse controles en met wie de resultaten zijn doorgesproken zijn bijna allemaal tevreden. Behandelaren die langer dan een jaar met het systeem werken merken de winst in kwaliteit en sparen veel tijd uit in correspondentie aan o.a. huisartsen en dossiervorming. Vaak worden problemen geconstateerd als eenzaamheidsproblematiek, overgewicht, onvoldoende effect van geneesmiddelen, bijwerkingen. Hierbij kan de patiënt en eventuele andere betrokkenen professioneel advies krijgen en of er wat aan de problemen te doen is. Zorgen Een van de redenen om het RVPS op te zetten was de angst dat veel mensen die antipsychotica gebruiken, bovendien roken en vaak slechte eetgewoonten hebben, grote gezondheidsrisico‟s lopen. Op dit moment komen de eerste gegevens binnen waarin we niet alleen per patiënt kunnen kijken maar bijvoorbeeld ook, hoeveel patiënten hebben overgewicht, een verhoogde bloedsuiker, teveel cholesterol. Samen wordt dit wel een “metabool syndroom” genoemd. Zonder teveel in details te treden enige cijfers uit onze provincie. 68% van de patiënten weegt te zwaar, bijna 30% heeft echt overgewicht. 40% heeft

VERWIJZERTJES

SAMENWERKING

Lentis

Linis

UMCG

Universitair Centrum Psychiatrie

Rob Giel Onderzoekcentrum

KENNISCENTRA

Kenniscentrum Schizofrenie

Kenniscentrum Rehabilitatie

CLIËNTEN, PATIËNTEN EN

NAASTBETROKKENEN

Ypsilon

Anoiksis

labyrint/in perspectief

Tien sleutelfactoren voor herstel

Stichting Recovery Nederland

Meer weten over psychosen en

schizofrenie?

Kinderen van ouders met

psychiatrische problemen

Stichting Nieuw Nabuurschap

Maatjesproject van Humanitas

ALGEMENE INFO

Netwerk Vroege Psychose

Pandora

ONDERZOEK EN WETENSCHAP

medscape

Richtlijn schizofrenie

ZORGPROGRAMMA

PSYCHOTISCHE STOORNISSEN

Klik hier voor het rapport

Registratie- en Volgsysteem

Psychotische Stoornissen

een te hoge bloeddruk. Meer dan 40% van de patiënten heeft “problemen met de cholesterol”. Bij het UCP zijn de cijfers iets gunstiger, maar de gemiddelde leeftijd is ook lager. Kortom veel problemen die wijzen op een verhoogde kans op hart- en vaatziekten of het krijgen van suikerziekte. Alle reden om met huisartsen te overleggen. De discussie voor de rol van de huisarts in de psychiatrie kan met deze cijfers professioneel worden onderbouwd. Wat weten we nog meer? We weten nog veel meer inmiddels, o.a over hoe patiënten hun kwaliteit van leven beoordelen, eenzaamheidsproblemen en bijwerkingen. Hierover volgt later meer informatie of als je geïnteresseerd bent of een project wilt voorbereiden kun je ook gericht naar informatie vragen bij het zorgprogramma. We gaan de komende jaren steeds meer van deze informatie terug geven aan u als hulpverlener. De informatie gaat zowel de patiënt, de familie en de hulpverlener helpen. We hopen daarmee wel dat u helpt al opstartproblemen binnen uw eigen locatie op te lossen, alleen samen komen we verder…..

Cursus Regionaal Vervolgsysteem Psychotische Stoornissen (Phamous) Eind april/begin mei gaat er weer een cursus van start! Deze zal gegeven worden door Irene Lako op het UCP/UMCG. De cursus duurt een hele dag,waarbij lunch is inbegrepen. Na een korte inleiding over de achtergrond van de Phamous screening zal er onder andere een demonstratie zijn van het interview met een patiënt en een instructie voor het web-based invoeren van de gegevens. Wilt u zich aanmelden voor deze cursus dan kunt u zich opgeven bij: Ellen Klein, bereikbaar op 050-5223583/06-10933796, e-mail: g.klein@lentis.nl

Project “Zorg voor beter” krijgt vervolg: combiproject “Herstel en Sociale Participatie”

Wat is “Zorg voor beter”? Cliënten die langdurig gebruik maken van de ggz en min of meer geïsoleerd wonen hebben vaak behoefte aan meer kwaliteit van leven. “Het verbetertraject is een aanpak waarbij teams in een tijdelijk samenwerkingsverband proberen in korte tijd concrete verbeteringen te realiseren door implementatie van bestaande kennis, goede voorbeelden en eigen ideeën.” (Citaat Trimbos,”Zorg voor beter”) Met dit project zullen wij ideeën met 15 andere instellingen van Nederland uitwisselen. Dat kan motiverend en inspirerend zijn. De cliënt krijgt de mogelijkheid om samen met een ervaringsdeskundige en medewerker behoeften voor het bevorderen van sociale contacten en persoonlijk herstel te inventariseren. Dit kan resulteren in het verbeteren van het leefmilieu van bewoners. Hierbij gaat het om verbeteringen ten aanzien van sfeer, autonomie en sociale cohesie.

Wat is al bereikt? In 2008 heeft Lentis/Linis als een van de 13 ggz instellingen deelgenomen aan het verbetertraject “Sociale Participatie”, opgezet vanuit het Trimbos instituut. Medewerkers van PZT werkten gericht aan kwartiermaken i.s.m. preventie van Welnis in 3 wijken van de stad Groningen. Er is veel veranderd t.a.v. bewustwording en verbetering van de persoonlijke situatie van bewoners van Bw‟s en ambulante Linis-cliënten. D.m.v. het invullen van de persoonlijke netwerkcirkel aan het begin van het project en na afloop werden middels de PDCA cyclus resultaten vergeleken. Voor Linis cliënten verbeterde de persoonlijke situatie deels door het bezoeken van koffieochtenden, deelname aan buurtoverleg en wijkfeest en gebruik te maken van culturele activiteiten in de buurt. Een mooi resultaat, maar het kan nog beter! Wat kan nog beter? Naast koffie drinken en een goed gesprek met een buurvrouw willen cliënten gezien worden als bewoners die ook min of meer actief mee doen in de wijk. Aansluiten bij de persoonlijke behoeften voor meer sociale contacten voor cliënten en ook bewoners zal leiden tot meer binding in de wijk. I.s.m. een ervaringsdeskundige zal de meerwaarde van herkenning en voorbeeldfunctie van ervaringsdeskundigen bijdragen aan het stimuleren van eigen inbreng door Linis cliënten. Concrete en aansprekende thema‟s in vorm van korte modules zouden al deze mensen meer informatie, stimulans en tenslotte binding kunnen bieden. Door het organiseren van vraaggerichte themamiddagen kunnen verschillende onderwerpen zowel vanuit ervaringsdeskundigheid als ook vanuit de maatschappelijke kant belicht worden. Dit zijn slechts voorbeelden. Natuurlijk bepaald de cliënt zelf welk instrument het meest geschikt is om dit doel te bereiken. Misschien komen wij tot heel andere invullingen. Hoe verder? Linis gaat voor dit nieuwe combiproject in FACT 3 en 6 de mouwen opstropen. Er is ruimte voor 2 nieuwe verbeterteams voor de wijken Lewenborg/ Beijum in het noorden en de Wijert in het zuiden van de stad Groningen. Medewerkers die zich hiervoor gaan inzetten krijgen de kans om het verbetertraject in hun werkwijze te integreren en de ontwikkelingen hiervan met collega‟s in stad en lande uit te wisselen. Het is de kunst om goed te luisteren naar de wensen van onze cliënten en naast hun te staan als het gaat om het nemen van nieuwe stappen voor aansluiting in hun eigen woonwijk. Niet het denken voor de cliënten d.m.v. een aanbod maar het samen met de cliënten en ervaringsdeskundigen ontwikkelen van een programma heeft tijd en inzet nodig. Vertrouwen winnen en vasthouden door bondgenootschap te laten zien is de basis van zo‟n verbetertraject. Het voortzetten en verdiepen van het pilot project in 3 woonwijken van 2008 kan in de toekomst wegwijzend zijn voor meer wijkgericht werken in 2009 en verder! Meten is weten, we zullen met ROPI en de SWOT-analyse de resultaten met de collega‟s in het land vergelijken en hieruit conclusies trekken. Namens de verbeterteams, Maria Ufkes, projectleider “Zorg voor Beter”

Programmabeheerder zorgprogramma psychotische stoornissen

Het zorgprogramma psychotische stoornissen wordt verspreid uitgevoerd over alle locaties van Lentis en het UCP. Om ervoor zorg te dragen dat de lijnen van en naar het zorgprogramma op een goede wijze worden onderhouden zijn programmabeheerders op locatie benoemd. Alle vacatures zijn nu opgevuld, hieronder is een overzicht te zien van de programmabeheerders van het zorgprogramma psychotische stoornissen.

PROGRAMMABEHEERDERS ZORGPROGRAMMA PSYCHOTISCHE STOORNISSEN

Voornaam Naam Locatie mailadres

Nynke Boer de Lentis, Kliniek Winschoten n.deboer@lentis.nl

Karina Diemer Lentis, Stadskanaal k.diemer@lentis.nl

Harry Hoppentocht Lentis, Hoogezand h.hoppentocht@lentis.nl

Anita Jonkers Lentis, Kliniek Groningen ja.jonkers@lentis.nl

Nynke Ploeg van der Lentis, FACT Groningen nt.vanderploeg@lentis.nl

Inge Rinzema UCP i.rinzema@psy.umcg.nl

Gerard Roos de Lentis, FACT Winschoten g.deroos@lentis.nl

Harald Schneider Lentis, langdurige rehab. Zuidlaren h.schneider@lentis.nl

Bert Schollema Lentis, FACT Groningen b.schollema@lentis.nl

Gosse Venema Lentis, FACT Delfzijl g.venema@lentis.nl

Gerard Woude van der Lentis, FACT Groningen gj.vanderwoude@lentis.nl

Patiëntenvoorlichting op het internet Er is een groot onderzoeksinitiatief in Nederland om patiënten met een dreigende psychose of een eerste psychose sneller in zorg te krijgen. Termen die worden gebruikt zijn "prodromen" of "een vroege psychose". Het onderzoek staat onder leiding van Professor Mark van der Gaag. Het is in dit soort projecten een uitdaging om op een aansprekende manier voorlichting te geven. Jongeren en nieuwe Nederlanders bereiken is daarbij extra lastig. Het project wordt ondersteund met een website www.helpikhebeenpsychose.nl .

Klik hier voor meer informatie

Het bevat allerlei informatie over psychosen. De informatie is gemaakt op een manier die jongeren en nieuwe Nederlanders tevens kan aanspreken. Ook voor ouders en leraren is er beknopte informatie. De website richt zich op de situatie in Den Haag (Parnassia) maar is heel goed elders te gebruiken. De informatie wordt ondersteund met korte filmpjes. Deze filmpjes zijn informatief en gaan over vroege symptomen, hulpverlening en voorkomen van terugval. De filmpjes zijn ook te zien via youtube (www.youtube.com zoekterm "helpikhebeenpsychose"). Het is de moeite waard om eens te kijken of deze website en of de filmpjes helpend zijn. In ieder geval laat het zien hoe je op een leuke manier voorlichting kan geven. Wie wat meer durft, er zijn programmaatjes op het internet om de filmpjes in je eigen computer te zetten, kan deze samen met patiënt of familie bekijken. Een aardige manier om de psycho-educatie wat op te poetsen? Rikus Knegtering

Column Evidence Based Medicine Als u regelmatig deze nieuwsbrief en de cochrane reviews leest, is het u vermoedelijk opgevallen dat de conclusie vaak luidt: “Wij weten het niet zeker en er zijn meer grote studies met een goed onderzoeksdesign nodig.” Nogal teleurstellend. Sinds vijftien jaar ga ik naar psychiatrische

congressen en ook daar leiden presentaties over interventies bij schizofrenie meestal tot dezelfde conclusies. Hoe komt het dat er ondanks wereldwijd onderzoek zo weinig “hard” bewijs voor veel interventies gevonden wordt en is het vooral een kwestie van beter studiedesign? Ik denk van niet. Ik sta achter het concept van een op evidentie gebaseerde geneeskunde die minder afhankelijk is van lokale behandelculturen, visies en subjectieve ervaringen. De psychiatrie heeft hiermee de afgelopen jaren zeker een professionaliseringsslag kunnen maken. Echter, om duidelijke adviezen door klinisch onderzoek te verkrijgen, ontbreekt iets wat ook een goed studiedesign nauwelijks kan opvangen. Onze fenomenologische classificatiesystemen beschrijven geen ziekte-entiteiten en vervolgens hebben wij nog steeds met erg heterogene groepen te maken die in studies geïncludeerd worden. Door middel van DSM en ICD is het gelukt dat wij wereldwijd dezelfde definities gebruiken, maar helaas betekent dat niet dat deze echt bestaan. Norman Sartorius, voormalig president van de WPA, EPA en directeur van de divisie Mental Health binnen de WHO, zei (2008) dat er nog geen psychiatrische ziektes bestaan en wij het op dit moment plaatsvervangend over stoornissen moeten hebben. Dit leidt er bijvoorbeeld toe dat in grote meta-analyses wordt aangetoond dat antidepressiva nauwelijks meerwaarde hebben tegenover placebo‟s, terwijl wij uit de praktijk mensen kennen die enorm van antidepressiva profiteren. De ene depressie is de andere niet en ook patiënten met psychotische stoornissen zijn een heel heterogene groep en hebben verschillende dingen nodig. Wij weten vooraf nooit zeker welke interventie gaat helpen en welke niet. Gebaseerd op de bestaande richtlijnen maak je als behandelaar samen met de patiënt keuzes voor bepaalde interventies. Vervolgens moeten patiënt en behandelaar in het behandelproces blijvend evalueren of het de gewenste effecten heeft opgeleverd of niet met als uitgangspunt alleen dingen te blijven doen die een duidelijke meerwaarde hebben. Zolang onze differentiaties van psychiatrische ziektebeelden zo onzuiver zijn en tot heterogene groepen leiden, verwacht ik ook weinig van verdere studies. Het concept “Evidence Based Medicine” is goed, maar komt voor de psychiatrie te vroeg om er echt op te kunnen leunen. In dat opzicht lijkt het mij zinvol de volgende tien jaar minder geld aan studies over interventies te besteden. In plaats hiervan zouden wij beter kunnen investeren in basaal wetenschappelijk onderzoek in de hoop dat dit in de toekomst tot betere etiologische theorieën en echte ziekte-entiteiten zal leiden. Helaas hebben onze huidige patiënten daar nog niets aan. Deze zouden wel kunnen profiteren van goede evaluatiesystemen en n=1 studies. Natuurlijk doen wij dat nu ook al, maar ik denk dat er veel winst te halen zou zijn door meer aandacht en middelen te besteden aan deze evaluatieprocessen. In dat opzicht zijn wij in Groningen op de goede weg met het implementeren van het RVPS als instrument waarmee wij de effecten van onze reguliere zorg kunnen monitoren en evalueren.

Deze column is geschreven

door Harald Schneider,

Psychiater en

leidinggevende Langdurige

Rehabilitatie Zuidlaren

Kwartiermaken in Groningen

Lentis wil het welbevinden van cliënten en patiënten verbeteren. Dit wil zij doen door het versterken van de autonomie, het vergroten van hun persoonlijk functioneren en maatschappelijk participeren, alsook het optimaliseren van hun kwaliteit van leven en door het verlichten van hun lijden (2006, concernplan GGz Groningen). Met

deze doelstelling voor ogen werd in 2006 besloten om tijdens de jaarlijkse landelijke "Week van de Psychiatrie" een Kwartiermakersfestival te organiseren met psychiatrie antistigmatiserende activiteiten vanuit Lentis. Kom naar de Week van de Psychiatrie 2009! Het is weer bijna tijd voor de landelijke Week van de Psychiatrie! Het thema van dit jaar is „Een ervaring rijker?!‟ en gaat over de betekenis van het ervaren van psychische problemen. De Week van de Psychiatrie is een activiteit van landelijke en regionale cliëntenorganisaties, cliëntenraden in de geestelijke gezondheidszorg, verslavingszorg en maatschappelijke opvang, die tot doel heeft de positie van de cliënt te versterken. Ook in Groningen worden verschillende activiteiten georganiseerd. We bieden een week vol met interessante evenementen.

Een greep uit het aanbod...

Op 28 maart is er met name de muzikale vertelling Vlieg in de theaterzaal de Kimme.

Vlieg! is een pakkende en ontroerende voorstelling van het Muziektheater Collectief over de worsteling van een elfjarig meisje met de schizofrenie van haar vader.

Hiervoor zijn gratis kaarten te bestellen op de www.kwartiermakeningroningen.nl en op

29 maart in Groningen in de Lutherse kerk een thema dienst.

Jubileakaravaan van start! Persbericht 19 maart 2009 In 2009 bestaat de Schizofreniestichting 20 jaar, de familievereniging van patiënten met schizofrenie Ypsilon 25 jaar, de patiëntenvereniging Anoiksis 15 en Verwenzorg 10 jaar. Vier jubilea op een rijtje: dat is reden genoeg om een feestje te vieren! Om de jubilea op feestelijke wijze luister bij te zetten en de triade van cliënten met schizofrenie, familieleden en zorgverleners te versterken, is er in 2009 de Jubileakaravaan: een tournee langs minstens 50 GGZ-locaties, waarbij cadeaus aan alle betrokkenen worden uitgedeeld en op een positieve manier aandacht wordt gevraagd voor schizofrenie.

klik op deze link voor meer

informatie

Klik op deze link voor meer

informatie over de week van de

psychiatrie

In de afgelopen 25 jaar is, dankzij gezamenlijke en separate initiatieven, de schizofreniezorg prominent op de GGZ-kaart gezet vanuit een geweldige achterstandspositie in de zorg. We zijn er nog (lang) niet, maar er is zeker wel reden om onze zegeningen te tellen en hier op een positieve manier aandacht voor te vragen. Aftrap Jubileakaravaan Op dinsdag 24 maart aanstaande zal de aftrap voor het project „Jubileakaravaan‟ worden gegeven in Delta Psychiatrisch Centrum in Poortugaal (nabij Rotterdam). Mevrouw Barth, voorzitter van GGZ Nederland, zal het openingswoord verrichten. Behalve een infomarkt (met o.a. de Psychosetruck, waarbij mensen kunnen ervaren hoe het is om een psychose te hebben) en divers entertainment, wordt ‟s middags ook de Ria van der Heijdenprijs 2009 uitgereikt, aan een persoon of personen die zich hebben ingezet voor de chronische cliënt. Ria van der Heijden was oprichter van de vereniging Ypsilon en onvermoeibaar strijdster voor het welzijn en de kwaliteit van leven voor mensen met schizofrenie. Behalve de start op 24 maart zijn er nog veel meer activiteiten in het kader van de Jubileakaravaan te verwachten in 2009. Wij houden u op de hoogte! De Jubileakaravaan is mogelijk door bijdragen van: ZonMw, het Innovatiefonds Zorgverzekeraars, de Schizofreniestichting, Oryx BV, Janssen-Cilag, Eli Lilly, AstraZeneca en Bristol-Myers Squibb, alsmede Ypsilon, Anoiksis, Verwenzorg en alle deelnemende GGZ-instellingen.

Anoiksis Waarschuwing voor 'onderbetaling' Wajongers Nu.nl: 17 maart 2009 DEN HAAG - De vakcentrales FNV, CNV en MHP waarschuwen dinsdag samen met diverse gehandicaptenorganisaties de Tweede Kamer voor de kabinetsaanpak van de Wajong-uitkering voor mensen die van jongsafaan gehandicapt zijn. Zij vrezen dat een soort tweederangs werknemers ontstaat, omdat Wajongers jarenlang onder het minimumloon aan het werk gezet kunnen worden, zo staat in een petitie. De bedoelingen van minister Piet Hein Donner (Sociale Zaken) zijn volgens FNV-bestuurder Leo Hartveld wel goed. ''Ook wij vinden dat alles op alles gezet moet worden om jonggehandicapten zoveel mogelijk aan werk te helpen en dat de steun vanuit de zorg en het onderwijs beter moet. Maar daarbij hoort wel een salaris waarmee mensen een economisch zelfstandig bestaan kunnen opbouwen.'' Streefcijfers Bovendien vreest Hartveld dat zeker nu met de economische crisis onvoldoende banen beschikbaar zijn voor mensen met een lichamelijke en/of geestelijke beperking. Bedrijven en sectoren zouden streefcijfers opgelegd moeten krijgen over

ontwerp van Margot Peijnenborgh

Klik op deze link voor meer

informatie over Anoiksis

een minimum aantal werknemers uit deze kwetsbare groep. Verder moeten gehandicapten het recht krijgen op terugval in de Wajong, als ze hun baan verliezen. © ANP

Ypsilon Familie scoort hoog bij discrimineren schizofreniepatiënt Het gemiddelde beeld over mensen met schizofrenie is niet positief. Zo wil de helft van de bevolking beslist geen psychiatrische patiënt in zijn vriendenkring en twijfelt de andere helft. Maar betekent dat ook dat

mensen met schizofrenie daadwerkelijk worden gediscrimineerd en zo ja: door wie dan en op welk vlak? Indigo, een grootschalig onderzoek in 27 landen waaronder Nederland, geeft daar nu uitsluitsel over. Ja, mensen met schizofrenie lopen daadwerkelijk aan tegen discriminatie. In Nederland vond het onderzoek plaats onder leiding Jaap van Weeghel van het Trimbos-instituut en het Kenniscentrum Rehabilitatie. Opvallend detail: in ons land is het vooral zijn familie waar de patiënt tegenaan loopt.

Noordelijke dag Ypsilon “Heel de mens”.

Op zaterdag 25 april 2009 wordt in gebouw De Brink aan de Dennenweg 9 in Assen (GGz Drenthe) opnieuw een Noordelijke Dag gehouden. Het programma begint om 9.30 uur en zal plenair de heren Slooff (over de richtlijn schizofrenie) en Hoenders (over integrale psychiatrie) kennen. ‟s-Middags wordt er stil gestaan bij de 25ste verjaardag van Ypsilon door mevrouw Hasert (voorzitter Ypsilon). Daarna zijn er nog workshops. De dag eindigt in sfeer om 16.00 uur.

Interview De komende maanden gaat Janneke Nieuwland van de redactie van deze Nieuwsbrief de deelnemers aan de Provinciale Programmagroep Psychotische stoornissen interviewen. De meesten van hen kent u misschien niet eens. Op deze manier hopen wij een gezicht aan hen te geven.

MMeennss MMoottttoo MMiissssiiee

met Rob Versteden, programmaleider PPP

Mens

Wie ben je als mens? Beschouw me maar als een diersoort met hersenen. Ik ben een medereiziger op deze aardbol tussen dieren. Ik ben Darwinist (evolutietheorie red.) en vandaar dus ook vegetariër. Ik wil graag creëren. Verder heb ik door mijn leeftijd een hele geschiedenis achter mij. Hoe sta je in het leven? Ik zoek naar uitdaging en nuancering. Voor mij ligt niet alles vast en is het niet recht toe, recht aan. Ik zoek juist de betrekkelijkheid van de dingen en alles staat ter discussie. Pas dan kun je echt vernieuwen.

Klik op deze link voor meer

informatie over Ypsilon

Interview is afgenomen door

Janneke Nieuwland

Waar ben je trots op? Het ligt niet zo in mijn aard om trots te zijn “Modest” (bescheiden) noemde mijn leraar Frans mij altijd. Ik loop niet zo te koop met hetgeen wat ik doe. Wat ik wel ben geweest is de motor en drijvende kracht in bijvoorbeeld de nieuwbouw in Zuidlaren en de deconcentratie van woonvormen (zoals BW Oosterpoort). Waar wordt je blij van en wat maakt je boos? Ingewikkelde puzzels en vraagstukken die opgelost moeten worden. Dit proces vindt ik uitdagend en maakt me blij en zeker als het opgelost is. Nonchalance op een negatieve manier maakt me boos. Bijvoorbeeld ten aanzien van de natuur, in het verkeer, maar ook naar elkaar. Waar wordt je door geraakt? Zigeunermuziek is een ingang tot mijn emotie.

Motto

Wat is je motto in je werk? Evenwicht en plezier. Ik geniet van het leven door te werken. De kunst is een evenwicht te krijgen tussen mijn persoonlijke belangstelling en vakkundigheid en het werk en vakkundigheid. Een evenwicht in werken en vrije tijd. Wat zijn je drijfveren? Heel lang geleden ben ik zelf opgenomen geweest en heb een hele goede behandeling gehad en ben er goed uit gekomen. Dit gun ik iedereen. Ik voel mij daardoor verbonden aan de doelgroep waar ik voor werk. Weliswaar niet als ervaringsdeskundige. Mijn motto is dat de behandeling over de persoon moet gaan, passend bij de persoon en niet over de methodiek of organisatie

Missie

Wat is je missie in je werk? Dat de kwaliteit van zorg beter wordt. Bijvoorbeeld dat er meer gebruik wordt gemaakt van ervaringsdeskundigen. Meer ondersteunende zorg op maat en de cliënten actief opzoeken. Het ideaalplaatje is verbonden aan mijn drijfveren. Hoe wil je dit bereiken? Door deskundigheid en persoonlijke bejegening. Vraag gestuurd: de zorg moet aansluiten bij het leven van de cliënt. Je vasthouden aan je uitgangspunten en je doelen. De weg er naar toe kan veranderen en soms met een omweg. Wat je allemaal tegenkomt op die weg moet je meenemen en integreren. De manier waarop er met de werknemer om wordt gegaan spiegelt zich aan hoe er met de cliënt wordt omgegaan. Vermenselijking van de zorg in plaats van registratie van de zorg. Wanneer we naar de klok kijken en niet naar de cliënt zitten we in tijd gevangen!

Cochrane Onderwerp

Individuele psychodynamische psychotherapie en psychoanalyse bij schizofrenie

Achtergrond Mensen die lijden aan schizofrenie of een andere ernstige geestesziekte hebben veel ondersteuning nodig van ggz-professionals en dit vaak ook nog over een zeer lange tijd. Onderzoeksresultaten naar de effecten van psychotherapie bij schizofrenie tonen een gemengd beeld. Hoewel medicamenteuze behandeling de meest voorkomende interventie is bij schizofrenie loont het de moeite om naar interventies te kijken die zich richten op de psychosociale factoren die het ziektebeeld beïnvloeden. Doelen Een review van de effecten van individuele psychodynamische psychotherapie en/of psychoanalyse bij schizofrenie en andere complexe psychiatrische ziektebeelden in de klinische situatie.

Selectiewijze en aantal onderzoeken Alle gerandomiseerde trials betreffende individuele psychodynamische psychotherapie en/of psychoanalyse bij schizofrenie en andere complexe psychiatrische ziektebeelden werden in de review opgenomen.

Resultaten Er werden geen onderzoeken naar effecten van psychoanalyse die aan onze methodologische vereisten voldeden gevonden. Er is geen wetenschappelijk bewijs van enig positief effect van psychodynamische therapieën aangetroffen. De mogelijkheid om negatieve effecten te onderzoeken is klaarblijkelijk niet overwogen.

Conclusie Psychodynamische behandeling is een interventie in de vorm van “gesprekstherapie”. De relatie tussen de hulpzoeker en de therapeut vormt de hoofdcomponent van de therapie. Het gebruik van psychodynamische therapie bij mensen met schizofrenie als enige vorm van interventie is recent niet goed onderzocht. Uit een beperkt aantal onderzoeken komt naar voren dat medicatie een primaire interventie is bij schizofrenie en dus ook in samenhang met psychotherapie gebruikt zou moeten worden. De huidige wetenschappelijke kennis ondersteunt het gebruik van psychodynamische therapievormen niet. Cochrane-auteurs Malmberg L, Fenton M.

Deze Cochrane werd

verzorgd door Rob

Versteden

Congressen Agenda:

Vooraankondiging tweejaarlijkse nascholing psychosen en in het bijzonder schizofrenie op 5/6 maart 2009 te Zwartsluis Doelgroep: psychiaters, psychologen en nurse-practitioners. Onderwerpen: negatieve symptomen, cognitieve functies, genetica van theorie naar praktijk, overdragen van medische kennis in de praktijk. Accreditatie is aangevraagd.

Verpleegkundig Symposium UCP/Lentis Op 17 april 2009 vindt het Verpleegkundig Symposium. Dit jaar is de organisatie in handen van de leden van de Programmagroep Psychotische stoornissen (PPP). Het thema “verpleegkundig handelen en met name binnen een zorgprogramma psychotische stoornissen. Maar het is zeker ook interessant voor anderen die met zorg bezig zijn. De gehele dag zal in dit teken staan. Zoals regelmatige bezoekers weten wordt de dag met een sfeervol en muzikaal samenzijn afgesloten. Binnenkort zal de folder op de mat vallen, voor meer informatie over de workshops en voor inschrijving kunt u ook naar de site van het wenckebachinstituut (klik op de link hiernaast).

Signal Symposia Organiseert voor werkende in de GGz, zoals verpleegkundigen, sociotherapeuten, verpleegkundig specialisten, psychologen en psychiaters het seminar

Signalereringsplannen Op dinsdag 31 maart 2009 in Eindhoven

Groepen Lotgenotengroep De afdeling Psychosen van het UCP organiseert lotgenotencontact voor patiënten die een psychose hebben meegemaakt en die graag in contact willen komen met anderen. Lotgenotencontact is voor veel patiënten een bron van herkenning, erkenning, steun en informatie. Het kan ondersteuning bieden bij het verwerken van een psychotische stoornis en bij het leren leven met een deze stoornis. Bijeenkomsten In aanwezigheid van een hulpverlener wordt tijdens acht of meer bijeenkomsten in een ontspannen sfeer gesproken over onderwerpen die door de groep worden ingebracht. Iedereen kan op zijn eigen manier meedoen. Als u vooral veel wilt luisteren of juist vertellen, is dat mogelijk. Als u het moeilijk vindt om in een groep te praten, dan wordt daar rekening mee gehouden. Waar en wanneer Eens per twee weken is er op dinsdag van 17.00 tot 18.30 uur een bijeenkomst. De bijeenkomsten vinden plaats in het UCP

Klik op deze link voor meer

informatie

Klik hier voor meer informatie

over Signal symposia

Klik op deze link voor meer

informatie over de

lotgenotengroep

Libermanmodules Er zijn 6 Libermanmodules namelijk: Module 1: Omgaan met antipsychotische medicatie. Module 2: Omgaan met psychotische symptomen. Module 3: Omgaan met vrije tijd. Module 4: Omgaan met verslaving. Module 5: Omgaan met werk. Module 6: Omgaan met sociale relaties en intimiteit: Deel 1: het aangaan en onderhouden van sociale relaties. Deel 2: het aangaan en onderhouden van een intieme relatie. Health 4U Health 4U: voor wie is het? Health 4U is speciaal ontwikkeld voor mensen die medicatie gebruiken omdat ze last hebben van psychische klachten. Vaak leiden deze klachten, in combinatie met medicatie, tot een ongezonde levensstijl waardoor mensen zwaarder worden en de lichamelijke conditie kan verslechteren. Deze training is ontwikkeld om hier wat aan te doen. Health 4U: wat is het? Health 4U is een unieke combinatie van verschillende trainingen die kunnen helpen om ongezonde gewoonten te veranderen, overgewicht te bestrijden en uw conditie te verbeteren. Het uitgangspunt is dat overgewicht en de kans op ziekte, ook als deze ontstaan door bijwerkingen van medicatie, vooral samenhangen met eenzaamheid, negatieve gevoelens en vervelende gedachten. Deze leiden vaak tot ongezonde gewoonten zoals veel roken, teveel eten en onvoldoende beweging. Familieavonden De afdeling Psychosen van het UCP organiseert regelmatig informatie-bijeenkomsten voor familieleden van patiënten die psychotisch zijn of zijn geweest. U vindt hier meer informatie over deze bijeenkomsten. Voor wie en waarom Psychotische klachten beïnvloeden niet alleen het leven van de patiënt, maar ook dat van de mensen uit zijn omgeving. De psychotische klachten kunnen bij de partner, kinderen, ouders, broers en zussen bijvoorbeeld leiden tot zorg, onzekerheid, spanning en angst. Voorlichting over psychosen en het uitwisselen van ervaringen met anderen, kunnen dan nuttig zijn en steun bieden. De familieavonden kunnen helpen beter met eventuele problemen om te gaan. Tijdens de familieavonden zijn er leden van Ypsilon aanwezig. Dit is de patiëntenvereniging voor familieleden van psychotische patiënten. De leden houden voordrachten en beantwoorden vragen vanuit hun eigen ervaringen. Ook vertellen zij welke activiteiten de vereniging organiseert.

Aanmelden bij:

Secretariaat

Linis, FACT team 3

Marja Hillenga

Telefoon: 050-5223377

E.mail: m.hillenga@lentis.nl

Meer weten over Health 4U, klik

op deze link

Informatie bij:

Secretariaat

Linis FACT team 5

Marian Kanon

Telefoon: 050-5223349

E.mail: m.kanon@lentis.nl

Klik op deze link voor meer

informatie over de

familieavonden

Aanmelden bij:

Secretariaat Psychosen van het

Universitair Centrum Psychiatrie

Telefoon: 050-3612132

of via e-mail

psychosen@psy.umcg.nl

Psycho-educatie De afdeling Psychosen van het UCP organiseert wekelijks voorlichtings-bijeenkomsten. Tijdens deze bijeenkomsten krijgt u informatie over de oorzaken, de behandeling en de preventie van psychosen. Voor wie De voorlichtingsbijeenkomsten zijn bedoeld voor mensen die mogelijk psychotische verschijnselen hebben of hebben gehad. De gegeven informatie helpt bij het uitzoeken of er psychotische symptomen zijn of zijn geweest. Ook helpt de informatie beter met psychische klachten om te gaan en te weten wat er aan te doen is. De bijeenkomsten zijn vrij toegankelijk voor patiënten van het UCP en daarbuiten. Waar en wanneer De bijeenkomsten zijn elke vrijdagmiddag (m.u.v. van feestdagen) van 13.30 tot 14.30 in het Universitair Centrum Psychiatrie van het UMCG. Goldstein sociale vaardigheden Er zijn 8 verschillende trainingen namelijk:

1. Een praatje maken; 2. Luisteren; 3. Iets bespreken; 4. Opkomen voor je mening; 5. Uiten van waardering en genegenheid; 6. Reageren op waardering en genegenheid; 7. Uiten van boosheid en irritatie; 8. Reageren op boosheid en irritatie.

De volgende trainingen gaan binnenkort weer van start, hiervoor kunt u nog mensen aanmelden.

De startdata en de onderwerpen van de trainingen zijn: Dinsdag 12 mei 2009 reageren op boosheid en irritatie Dinsdag 23 juni 2009 opkomen voor je mening

Klik op deze link voor meer

informatie over de

voorlichtingsbijeenkomsten

Aanmelden bij:

Secretariaat Psychosen van het

Universitair Centrum Psychiatrie

Telefoon: 050-3612132

of via e-mail

psychosen@psy.umcg.nl

Informatie bij:

Secretariaat

Linis FACT team 4

Alda Arts

Telefoon: 050-5223213

E.mail: ad.arts@lentis.nl