>> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL...

45
>> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012

Transcript of >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL...

Page 1: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving

Introductie luchtkwaliteit* Wet- en regelgeving* het NSL* rekenmodellen

Hans Groot Wassink5 juni 2012

Page 2: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving2

Wat mag u verwachten:

Oorzaak> Stoffen> Bronnen

Gevolgen> Gezondheid

Aanpak> Wetten en regelingen (Wm, NIBM, Rbl, … )> Het NSL> Maatregelen

Page 3: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving3

Stoffen

PM10

N02

C02

H20

Benzeen

Geurwoestijn

zand Zeezout

S02

Zware metalen C0

N0x

Lood

0zon

Page 4: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving4

Stoffen

PM10

N02

C02

H20

Benzeen

Geurwoestijn

zand Zeezout

S02

Zware metalen C0

N0x

Lood

0zon

X

X

X

Page 5: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving5

Bronnen

Wegverkeer - personenauto’s - vrachtauto’s - bussen - brommers -

Page 6: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving6

Bronnen

Industrie - energie-opwekking - petro-chemie - op- en overslag

Page 7: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving7

Bronnen

Landbouw - pluimveehouderij (en varkens)

Huishoudens - CV-installaties - open haarden

Page 8: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving8

Bronnen

Scheepvaart - zee- + binnenvaart - havens

Luchtvaart - luchthavens e.o.

Page 9: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving9

Bronnen - Emissies

NOx emissie 2010[miljoen kg / jaar]

247

31

145

13

7

11

6 Industrie

Raffinaderijen

Energiesector

Verkeer

Landbouw

HDO Bouw

Huishoudens

Overig

PM10 emissie 2010[miljoen kg / jaar]

8

1

1

9

9

1

32 Industrie

Raffinaderijen

Energiesector

Verkeer

Landbouw

HDO Bouw

Huishoudens

Overig

Page 10: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving10

Page 11: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving11

Page 12: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving12

Bronnen Immissie

Emissie ≠ Immissie

Immissie: het binnendringen door een verontreinigende stof

Bron – Overdracht – Blootstelling * afstand * omgevingskenmerken verdunning

Page 13: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving13

Fijn stof

Langdurig: 18.000 x vervroegd overlijden (10 jaar)

Kortdurend: 3000 x vervroegd overlijden (enkele maanden)

Ozon

1500 x vervroegd overlijden

NO2 / NOx

Indicator / tracer-gas

Gezondheid

Gezondheidseffecten

Ernst

Sterfte

Ziekte

Fysiologischeveranderingen

Blootstelling

Aantal getroffen personen

Page 14: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving14

Page 15: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving15

Geschat effect van anthropogeen PM2.5 op levensduurverwachting [maanden] Bron: IIASA

2000 2010 2020

Page 16: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving16

Voorstellen:

•…•…•…

Page 17: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving17

Dossier Luchtkwaliteit

Europa - Normen (Emissie + Immissie) - Meetmethoden - Rapportage

NL - Normen (E + I) - Wet- en regelgeving Milieu - Ruimtelijke Ordening (RO) - Maatregelen (NSL) - Monitoring + rapportage

Page 18: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving18

Normen

PM10 - fijnstofJaar: 40 μg/m3 jaargemiddeldDag: max. 35x per jaar overschrijding

daggem. norm 50 μg/m3 (= ca. 32 μg/m3 jm.)

Wanneer: 2011

NO2Jaar: 40 μg/m3 jaargemiddeldDag: max. 18x per jaar overschrijding

uurnorm 200 μg/m3Wanneer: 2015

* Wet milieubeheer (Wm), titel 5.2 luchtkwaliteitseisen* Bijlage 2, Wm

Page 19: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving19

Wm 5.16: voorwaarden ontwikkeling

1. Geen negatieve gevolgen voor luchtkwaliteit

2. Verslechtering is ‘Niet In Betekenende Mate’ (NIBM)

3. Geen overschrijding van normen

5. Luchtkwaliteit per saldo gelijk blijft / verbetert

4. Past binnen NSL

Page 20: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving20

PM10, 2005 NO2, 2005

Bron: MNP

Jaargemiddelde in µg/m³

< 24

24 - 28

28 - 32

> 32EU-grenswaarde

Jaargemiddelde in µg/m³

< 20

20 - 30

30 - 40

> 40EU-grenswaarde

Page 21: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving21

Page 22: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving22

Wm 5.16: voorwaarden ontwikkeling

1. Geen negatieve gevolgen voor luchtkwaliteit

2. Verslechtering is ‘Niet In Betekenende Mate’ (NIBM)

3. Geen overschrijding van normen

5. Luchtkwaliteit per saldo gelijk blijft / verbetert

4. Past binnen NSL

Page 23: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving23

Niet In Betekenende Mate (NIBM)- Kleine projecten – geringe bijdrage+ Dalende achtergrondconcentraties+ Generieke maatregelen

• Alleen PM10 en NO2• Max. bijdrage 1,2 μg/m3 (3% jaarnorm)• Ook bij norm-overschrijdingen

* NIBM-tabellen* NIBM-tool: # (vracht)auto’s* Handreiking NIBM

Page 24: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving24

Regeling NIBM (voor heel Nederland)

• Woningen: 1500/3000

• Kantoren: 100.000/200.000 m2

• Spoorwegemplacementen: 7500 dieseltractie-uren

• Landbouwinrichtingen

• Veehouderijen: lijst dieraantallen

Page 25: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving25

Wm 5.16: voorwaarden ontwikkeling

1. Geen negatieve gevolgen voor luchtkwaliteit

2. Verslechtering is ‘Niet In Betekenende Mate’ (NIBM)

3. Geen overschrijding van normen

5. Luchtkwaliteit blijft per saldo gelijk of verbetert

4. Past binnen NSL

Page 26: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving26

5. Luchtkwaliteit blijft per saldo gelijk of verbetert

Saldering• # blootgestelde mensen kleiner• Afstandsnorm• Voorbeeld: ringweg

Onlosmakelijk verbonden maatregelen• Vastliggen in besluit• Gereed voor vervuiling start• Voorbeeld: HOV door nieuwe en bestaande wijk

Page 27: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving27

Wm 5.16: voorwaarden ontwikkeling

1. Geen negatieve gevolgen voor luchtkwaliteit

2. Verslechtering is ‘Niet In Betekenende Mate’ (NIBM)

3. Geen overschrijding van normen

5. Luchtkwaliteit per saldo gelijk blijft / verbetert

4. Past binnen NSL

Page 28: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving28

Het NSLNSL = Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit

Doelen NSL:• Gezondheid• Grenswaarden tijdig halen• Doorgang ruimtelijke ontwikkelingen

* Gemeenten, provincies, RWS en IenM* Projecten én maatregelen + luchtkwaliteit* Afgelopen jaar + 2011, 2015 en 2020* Derogatie (uitstel)* Monitoring(stool) + EU-rapportage

Page 29: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving29

Page 30: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving30

Page 31: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving31

… geen overschrijding van de normen?… bijdrage NIBM is?… past binnen NSL?

Kwalitatief / Kwantitatief1.Eerder onderzoek vergelijkbare situatie2.Globale (achtergrond)informatie3.Toets ontwikkeling aan Regeling NIBM + NIBM-tool4.Berekenen met rekenmodel5.(Meten)6.(Windtunnelonderzoek)

>> Rekenen is niet altijd nodig<<

Aannemelijk maken dat …

Page 32: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving32

* Regeling Beoordeling Luchtkwaliteit 2007 (Rbl / Rbl 2007)

* Standaard RekenMethodes (SRM)

SRM1: Wegen in bebouwde omgevingCAR, NSL-rekentool

SRM2: Wegen in ‘open veld’ISL2, NSL-rekentool

SRM3: Inrichtingen / bedrijvenISL3a

Rekenmethoden

Page 33: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving33

“Op een verstandige wijze toetsen op plaatsen waar de bevolking wordt blootgesteld, significant t.o.v. de middelingstijd van de betreffende grenswaarde.”

Niet toetsen op:• Niet toegankelijke locaties of waar geen vaste bewoning is• terreinen van inrichtingen (Arbo)• de rijbaan van wegen en de middenberm

Toepasbaarheidsbeginsel & blootstellingscriterium

Page 34: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving34

Goede RO* Andere locatie voor bronnen?* Andere ruimtelijke uitvoering?* Andere locatie gevoelige bestemmingen?

Kwetsbare groepen * Kinderen (ook ongeboren) * Ouderen * Zieken (luchtwegen en hart-bloedvaten)

Goede RO: “De meest kwetsbare groep op de minst vervuilde plek”

Page 35: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving35

Besluit gevoelige bestemmingen• Scholen• Kinderopvang• Bejaardentehuizen• Verpleeghuizen• Verzorgingstehuizen

Minimale afstanden:• Snelweg: 300 meter• Prov. weg: 50 meter

Page 36: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving36

Maatregelen* Overschrijdingen voorkomen – ook RO* Overschrijdingen aanpakken* Gezondheidswinst – ook RO

• Vervoersprestatie op locatie (VPL) - RO• Maatregelenmix SOLVE (CROW)

Page 37: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving37

1. Reconstructie wegen2. Verbeteren fietsnetwerk + -voorzieningen3. Schone bussen – concessieverlening4. Verkeerslichten aanpassen / groene golf5. Schoon eigen wagenpark6. Milieuzone vrachtverkeer7. Verbeteren OV + OV-voorzieningen8. Vervoermanagement9. Vulpunten schone brandstoffen10.Aanleg + uitbreiding P+R en transferia11.Dynamische VerkeersManagement12.Verkeerscirculatie / routering

Voorbeelden maatregelen

Page 38: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving38

voertuigtechniek

verkeersgedrag

routekeuze

modaliteitskeuzepersonenverkeer

aantal voertuigen

gemiddelde emissievoertuig

concentraties

overdracht

modaliteitskeuzevrachtverkeer

verspreiding

zuivering

concentratie

Maatregelenmix

Page 39: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving39

Overzicht1. Wet milieubeheer (Wm), titel 5.2 luchtkwaliteitseisen2. Amvb NIBM + min. regeling NIBM3. Regeling beoordeling luchtkwaliteit 2007 (Rbl)4. Besluit gevoelige bestemmingen

Instrumentena) Handreiking ‘NIBM’ + NIBM-toolb) Handreiking ‘Meten en rekenen’c) Handreiking ‘RO en milieu’d) Rekenmodellene) Maatregelenmix SOLVE

Page 40: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving40

Meer weten?www.infomil.nl/luchtkwaliteit • Handreikingen• Rekenmodellen CAR, ISL2 en ISL3a• Bureau Monitoring NSL• Jurisprudentie• Helpdesk luchtkwaliteit en geluid

www.rijksoverheid.nl – onderwerp luchtkwaliteit• het NSL• achtergrondgegevens luchtkwaliteit (GCN, emissiefactoren, meteo)

www.nsl-monitoring.nl – monitoringstool, NSL-rekentoolwww.lml.rivm.nl – landelijk meetnet luchtkwaliteitwww.crow.nl/solve - maatregelenmix

Page 41: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving41

Page 42: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving42

Page 43: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving43

1. Toets grenswaarden:• Totale concentraties

NO2: jaarnorm ; PM10: dagnorm• Cumulatie andere bronnen• Evt. extra stoffen

2. Marge tov grenswaarden3. Bijdrage bron (NIBM)4. Blootstelling

Maatgevende toetspunten

Berekenen

Page 44: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving44

In de Wm:“Normen gelden overal maar behoeven niet overal te worden getoetst.”

“Op een verstandige wijze toetsen op plaatsen waar de bevolking wordt blootgesteld, significant t.o.v. de middelingstijd van de betreffende grenswaarde.”

Niet toetsen op:• locaties in gebieden waartoe het publiek geen toegang

heeft + waar geen vaste bewoning is• terreinen waarop een of meer inrichtingen zijn gelegen

(+ arbo van toepassing is)• de rijbaan van wegen en de middenberm van wegen, tenzij

voetgangers normaliter toegang tot de middenberm hebben.

Toepasbaarheidsbeginsel

Page 45: >> Als het gaat om milieu en leefomgeving Introductie luchtkwaliteit * Wet- en regelgeving * het NSL * rekenmodellen Hans Groot Wassink 5 juni 2012.

>> Als het gaat om milieu en leefomgeving45

Spelregels uitvoeren luchtkwaliteitstoets

Wm titel 5.2(art. 5.16 / 5.20)

Waarom?Waar?Wat?

MRRBL2007

Besluit NIBM

Wat?

MR ProjectsalderingWat?Hoe?

Besluitgevoelige

bestemmingen

Waar?

NSL

Wat?Hoe?

Besluit derogatie

Besluit Maatregelenrichtwaarden

Hoe?Waar?Wat?