~ 1~ 1+ 1-!t l V I -~KANSSPEL ......

2COMMISSIE OPENBAAR STANDPUNT BETREFFENDE DE TOEPASSING VAN HET KONINKLIJK BESLUIT VAN

25 OKTOBER 2018 BETREFFENDE DE VOORWAARDEN VOOR HET UITBATEN VAN

KANSSPELEN EN WEDDENSCHAPPEN VIA INFORMATIEMAATSCHAPPIJ-INSTRUMENTEN

Het koninklijk besluit 25 oktober 2018 betreffende de voorwaarden voor het uitbaten van

kansspelen en weddenschappen via informatiemaatschappij-instrumenten (hierna: het koninklijk

besluit) bevat verschillende regels voor het uitbaten van online kansspelen. Een deel van deze

regels is toegespitst op reclame.

Op basis van artikel 15/2 van de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de

kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers is de Kansspelcommissie bevoegd om

bepaalde sancties op te leggen aan iedere persoon die een inbreuk pleegt op dit koninklijk besluit.

Om een eenvormige toepassing van de tekst te verzekeren, heeft Kansspelcommissie een

Subcommissie opgericht, bestaande uit een deel van haar leden, die onderzoek heeft gevoerd

naar de openstaande vragen over het koninklijk besluit.

Bij het ontwikkelen van een standpunt werd overleg gepleegd met de Nationale Bank van België,

het KLJ Leuven centre for IT & IP low, de media regulatoren, de Jury voor Ethische Praktijken inzake

Reclame, vertegenwoordigers van de vergunninghouders met de spelersverenigingen en met de

hulporganisaties. Deze actoren hebben hun vragen en opmerkingen kunnen formuleren bij het

koninklijk besluit.

In dit standpunt wordt de manier uiteengezet waarop de Kansspelcommissie de bepalingen van

het koninklijk besluit zal toepassen.

GOEDGEKEURD DOOR DE LEDEN VAN DE KANSSPELCOMMISSIE OP DE VERGADERING VAN

11 DECEMBER 2019.

DE VOORZITTER

ETIENNE MARIQUE

1 .be

2

OPENBAAR STANDPUNT

betreffende de toepassing van het koninklijk besluit van 25 oktober

2018 betreffende de voorwaarden voor het uitbaten van kansspelen

en weddenschappen via informatiemaatschappij-instrumenten

3

INHOUD

Inleiding 5

Definitie van reclame 6

Art. 1 - 5 6

Toepassingsgevallen 7

Art. 1 - 5 7

1. Casino-uitzendingen 7

2. Banners 7

3. Reclame onder de vorm van een overlay 7

4. Pop-ups 8

5. Sponsoring 8

6. Sponsorspots 8

7. Affiliate marketing 8

Toepassingsgebied wat betreft de kansspelen onderworpen aan de regeling 9

Art. 1-5 9

Algemeen 9

Reclame voor verschillende soorten kansspelen tegelijk 10

Reclame voor legale online kansspelen in het buitenland 10

Omschrijving van het begrip ‘gepersonaliseerde reclame’ 11

Art. 1 11

Werking van de regels inzake reclame op actoren die in eerste instantie geen band hebben

met kansspelen 12

Art. 1-5 12

Inhoud van de reclame 13

Art. 2 13

De winstkansen niet overdrijven 13

Verplichte vermeldingen 13

Reclame tijdens de rechtstreekse verslaggeving van sportwedstrijden 14

Art. 3, §1, 1° 14

Ongeacht het medium 14

4

Reclame waarbij een verbod de uitzending onmogelijk zou maken 14

Toepassing op kansspelen uitgebaat door de houders van een vergunning A+ en B+ 15

Reclame voor en na programma’s voor minderjarigen 15

Art. 3, §1, 2° 15

De Bonussen 16

Art. 5; Art. 11 16

Omschrijving van een bonus 16

Reclame voor bonussen 16

Maximumbedrag van de bonussen 17

Stortingslimiet 17

Art. 6, §1, 1° 17

Maximumbedrag 17

Wijziging van de limiet 17

Voorlopige situatie in afwachting van een informatiesysteem 18

Zelfuitsluiting 19

Art. 6 19

Betalingen via kredietkaart 20

Art. 6 20

Informatie over de mogelijke risico's van deelname aan kansspelen of weddenschappen

middels notificaties en pop-ups 21

Art. 6 21

1. De vergunninghouders maken gebruik van notificaties en van pop-ups. 21

2. De notificaties en pop-ups moeten de klant informeren. 22

3. De informatie heeft betrekking op de mogelijke risico's van deelname aan kansspelen of

weddenschappen. 22

Algemene voorwaarden en verantwoord spel 23

Art. 7 23

Reclame op de uitrusting van minderjarige sportploegen 24

Art. 10 24

Definitie van ‘minderjarige sportploegen’ 24

Mogelijkheden voor andere vergunninghouders 24

5

Inleiding

Dit document heeft tot doel om toelichting te verstrekken bij de toepassing van het koninklijk besluit

van 25 oktober 2018 betreffende de voorwaarden voor het uitbaten van kansspelen en

weddenschappen via informatiemaatschappij-instrumenten .

Hiervoor wordt gesteund op de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de

kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers (hierna: de Kansspelwet), de

uitvoeringsbesluiten van deze wet, aanbevelingen op Europees niveau, de relevante rechtspraak en

rechtsleer en met wetenschappelijk onderzoek in dit domein.

Er werd rekening gehouden met de fundamentele doelstelling van het koninklijk besluit, namelijk het

bieden van een voldoende bescherming aan de speler.1

Naast de bepalingen van dit koninklijk besluit zijn er ook andere bepalingen die van toepassing zijn

op de reclame voor kansspelen uitgebaat via informatiemaatschappij-instrumenten. Dit document

spreekt zich niet uit over de toepassing van deze reglementering.

1 Het verslag aan de Koning vermeldt de bescherming van de speler in algemene zin:

“Het voorliggende besluit bevat diverse algemene regels omtrent de kansspelen en weddenschappen

die via informatiemaatschappijinstrumenten mogen worden aangeboden, alsook nadere voorwaarden

waaronder deze mogen aangeboden worden, met inbegrip van regels met betrekking tot de reclame.

Daarbij wordt ten volle rekening gehouden met de door de wetgever vooropgestelde doelstelling om

het aanbod ter bescherming van de speler binnen bepaalde perken te houden en om een effectieve

controle op de kansspelen en de operatoren van kansspelen te kunnen realiseren (Parl. St. Kamer doc

52 – 1992/001, p. 11).”).

Ook de regels betreffende reclame worden binnen de context van de bescherming van de speler geplaatst:

“Gelet op de doelstellingen inzake spelersbescherming en het vermijden dat spelers tot geldverkwisting

worden aangespoord, is het redelijk verantwoord om strengere regels op te leggen naarmate een

bepaald type kansspel een hoger risico vertoont op vlak van gokverslaving en geldverkwisting”).

6

Definitie van reclame Art. 1 - 5

Reclame in de zin van het koninklijk besluit van 25 oktober 2018 betreffende de voorwaarden voor

het uitbaten van kansspelen en weddenschappen via informatiemaatschappij-instrumenten (hierna:

het koninklijk besluit) is iedere mededeling die rechtstreeks of onrechtstreeks ten doel heeft de

goederen, diensten of het imago van een onderneming, organisatie of persoon die een

commerciële, industriële of ambachtelijke activiteit of een gereglementeerd beroep uitoefent te

promoten, ongeacht de plaats of de aangewende communicatiemiddelen.2

Deze omschrijving is gebaseerd op de definities van boek VI en boek XII van het wetboek van

economisch recht. Naar deze bepalingen wordt verwezen in artikel 1 van het koninklijk besluit.

Bovendien sluit een keuze van definities die reeds bestaan in het kader van

consumentenbescherming aan bij de achterliggende doelstelling van het koninklijk besluit, namelijk

de bescherming ven de speler.3

Het verslag aan de Koning verwijst meermaals naar de alomtegenwoordigheid van reclame voor

online kansspelen.4 Hiermee wordt niet alleen de hoeveelheid reclame bedoeld, maar ook de

verschillende vormen die de reclame aanneemt.5 Het is enkel mogelijk om een antwoord te bieden

aan deze alomtegenwoordigheid door het hanteren van een even omvattende definitie. Op die

manier is het niet mogelijk om de bepalingen van het koninklijk besluit te omzeilen via nieuwe

vormen van reclame.

2 Zie in dezelfde zin: N. FECI en V. VERDOODT, “Nieuwe regels inzake reclame voor online gokken – Analyse van

het KB van 25 oktober 2018” DCCR 2019/4, nr. 125, (31) 34.

3 Ter illustratie maakt ook het verslag aan de Koning de connectie tussen de bescherming van de speler en de

bescherming van de consument:

“Daarbij wordt ten volle rekening gehouden met de door de wetgever vooropgestelde doelstelling om

het aanbod ter bescherming van de speler binnen bepaalde perken te houden en om een effectieve

controle op de kansspelen en de operatoren van kansspelen te kunnen realiseren (Parl. St. Kamer doc

52 – 1992/001, p. 11). Dit besluit houdt daarbij rekening met de vaststaande rechtspraak van het

Europees Hof van Justitie op het gebied van kansspelen. Volgens die rechtspraak van het Hof kunnen

beperkingen van kansspelactiviteiten hun rechtvaardiging vinden in dwingende redenen van algemeen

belang, zoals de bescherming van de consument, fraudebestrijding en het doel te voorkomen dat

burgers tot geldverkwisting door gokken worden aangespoord”.

4 Verslag aan de Koning bij het KB 25 oktober 2018 betreffende de voorwaarden voor het uitbaten van

kansspelen en weddenschappen via informatiemaatschappij-instrumenten - Addendum, BS 7 december 2018.

5 Ter illustratie: Kansspelcommissie, Rapport: Gokreclame in de play-offs voetbal en het effect op gokactiviteit,

2019, onuitg.

7

Er wordt opgemerkt dat deze omschrijving van reclame verschilt van deze die wordt toegepast in het

begrippenkader van de Richtlijn Audiovisuele Mediadiensten (2010/13/EU) en de mediadecreten.6

Toepassingsgevallen Art. 1 - 5

Ter illustratie van bovenstaande definitie maken de volgende praktijken reclame uit in de zin van het

koninklijk besluit. De onderstaande lijst is niet exhaustief.

1. Casino-uitzendingen

Tot voor kort waren (hoofdzakelijk op televisiezenders) uitzendingen te zien die het verloop van een

kansspel weergaven en aan spelers de mogelijkheid boden om via het internet aan dit kansspel deel

te nemen.

Deze uitzendingen zijn reclame in de zin van het koninklijk besluit. De spelen waarop de uitzending

betrekking heeft, worden namelijk gespeeld op het internet, en de uitzending promoot de diensten

van de betrokken operator door kijkers naar de kansspelwebsite te leiden.

2. Banners

Veel websites tonen advertenties in de vorm van al dan niet bewegende beelden die bezoekers

kunnen zien naast, onder of boven de gebruikelijke inhoud van de website. Deze banners zijn

eveneens reclame.

3. Reclame onder de vorm van een overlay

Soms toont men reclame in de vorm van een overlay (een visuele laag die wordt weergegeven

bovenop andere inhoud). Deze overlay bevindt zich bovenop de gebruikelijke inhoud die aan de

toeschouwer wordt getoond.

6 J. VYNCKIER, Sponsoringcontracten, Mortsel, Intersentia, 2018, 726; In dit begrippenkader is een definitie die

nauw aansluit bij ‘reclame’ in de zin van het koninklijk besluit, deze van ‘commerciële communicatie’ in de zin

van de aanbeveling van de Commissie 2014/478/EU van 14 juli 2014 betreffende beginselen ter bescherming

van consumenten en gebruikers van onlinegokdiensten en ter voorkoming van onlinegokken door

minderjarigen. Aangezien het begrip ‘reclame’ in het Europese begrippenkader een meer beperkte betekenis

heeft, spreekt deze tekst in het kader van de regulering van online kansspelen over ‘commerciële

communicatie’. Dit begrip heeft als definitie “elke vorm van communicatie die als doel heeft goederen, diensten

of het imago van een exploitant, direct of indirect, te promoten”. De draagwijdte van dit begrip is gelijkaardig

aan die van het begrip ‘reclame’ dat hierboven werd toegelicht.

8

Tijdens een sportwedstrijd kan dit soort reclame bijvoorbeeld de vorm aannemen van en scorebord

dat eveneens het logo van een vergunninghouder bevat.

4. Pop-ups

Op sommige websites maakt men reclame via pop-ups. Dit zijn vensters die zich openen bovenop het

venster dat de bezoeker gebruikt om de website weer te geven.

5. Sponsoring

Regelmatig doen vergunninghouders aan sponsoring. Deze praktijk kan op algemene wijze

omschreven worden als een transactie aan die gericht is op de creatie van een promotionele

associatie tussen de sponsor(s) (en/of één of meerdere van zijn producten) en een

sponsoringobject.7

Sponsoring maakt reclame uit in de zin van het koninklijk besluit.8

6. Sponsorspots

De zogenaamde sponsorspots (reclameboodschappen van korte duur die door de sponsor van een

sportwedstrijd buiten het reclameblok getoond worden) vallen eveneens binnen de omschrijving van

reclame.

7. Affiliate marketing

Het komt voor dat bedrijven promotie voeren op het internet via affiliates. Regelmatig neemt deze

promotie de vorm aan van een website die reviews schrijft over een of meerdere andere websites

die kansspelen aanbieden en hyperlinks bevat die gebruikers naar deze websites omleiden. Affiliate

marketing kan eveneens de vorm aannemen van een nieuwsartikel of een post van een influencer op

sociale media die in werkelijkheid bedoeld is om promotie te voeren.

In de praktijk is niet steeds duidelijk of een boodschap daadwerkelijk op onafhankelijke wijze door

een gebruiker is gegenereerd, dan wel bedoeld is om de diensten of het imago van een welbepaalde

7 J. VYNCKIER, Sponsoringcontracten, Mortsel, Intersentia, 2018, 19.

8 Sponsoring valt namelijk onder de omschrijving van reclame die eerder werd toegelicht. De bedoeling om

sponsoring te onderwerpen aan het koninklijk besluit kan bovendien worden afgeleid uit de bewoordingen van

artikel 10. De tekst gaat over bepaalde vormen van sponsoring, en omschrijft deze sponsoring als aan

subcategorie van reclame (door ernaar te verwijzen als reclame op spelersuitrusting en spelersmateriaal).

Los van dit koninklijk basluit, is sponsoring als vorm van reclame in de ruime zin van het woord, onderworpen

aan de verbodsbepalingen die in het algemeen gelden voor reclame (J. VYNCKIER, o.c., 721).

9

adverteerder te promoten.9 Dit vergt een beoordeling in concreto van de boodschap. Indien blijkt dat

er effectief een samenwerkingsverband is tussen de auteur van de content en een

vergunninghouder, kan er sprake zijn van reclame in de zin van het koninklijk besluit. Dit is

bijvoorbeeld het geval indien de content een weergave uitmaakt van de verklaringen van een

vergunninghouder of uitgaat van de vergunninghouder.10

De website van de Kansspelcommissie bevat enkele exhaustieve lijsten die alle naar Belgisch recht

vergunde websites op dezelfde manier weergeven.11 Deze lijsten dienen niet om de activiteiten van

de operatoren te promoten, maar enkel om spelers in kennis te stellen over welke websites vergund

zijn. Deze lijsten zijn derhalve geen reclame in de zin van het koninklijk besluit.

Toepassingsgebied wat betreft de kansspelen onderworpen aan de regeling Art. 1-5

Algemeen

De titel van het besluit heeft het op algemene wijze over het uitbaten van kansspelen en

weddenschappen via informatiemaatschappij-instrumenten.12 In de eigenlijke tekst gaat het steeds

9 J. HORNLE, A. LITTLER, G. TYSON, E. PADUMADASA, M.J. SCHMIDT-KESSEN en D.I. IBOSIOLA, Evaluation of

Regulatory Tools for Enforcing Online Gambling Rules and Channelling Demand towards Controlled Offers,

2019, https://ec.europa.eu/growth/content/evaluation-regulatory-tools-enforcing-online-gambling-rules-and-

channelling-demand-towards-1_en, 103.

10 N. FECI en V. VERDOODT, “Nieuwe regels inzake reclame voor online gokken – Analyse van het KB van 25

oktober 2018” DCCR 2019/4, nr. 125, (31) 37-38; JEP, MAGIC BETTING CASINO, 16 januari 2018,

https://www.jep.be/nl/beslissingen-van-de-jep/magic-betting-casino-16012018.; JEP, MAGIC BETTING CASINO,

16 januari 2018, https://www.jep.be/nl/beslissingen-van-de-jep/magic-betting-casino-16012018.

In sommige gevallen maken dergelijke mededelingen een misleidende handelspraktijk uit in de zin van boek VI

van het wetboek van economisch recht. Dit is met name het geval wanneer men redactionele inhoud in de

media, waarvoor de onderneming heeft betaald, gebruikt om reclame te maken voor een product, zonder dat

dit duidelijk uit de inhoud of uit duidelijk door de consument identificeerbare beelden of geluiden blijkt (art.

VI.100, 11° wetboek van economisch recht, BS 29 maart 2013).

11 Deze lijsten zijn te vinden op de volgende url: https://www.gamingcommission.be/opencms/

opencms/jhksweb_nl/establishments/Online/.

12 Onder informatiemaatschappij-instrumenten wordt verstaan: elektronische apparatuur voor de verwerking,

met inbegrip van digitale compressie, en de opslag van gegevens, die geheel via draden, radio, optische

middelen of andere elektromagnetische middelen worden verzonden, doorgeleid en ontvangen (art. 2, 10° Wet

van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de

spelers).

10

over kansspelen en weddenschappen via informatiemaatschappij-instrumenten die worden

uitgebaat door een bepaalde vergunninghouder.

De regels in deze artikelen viseren dus enkel de online kansspelen die op basis van een vergunning

worden uitgebaat. De Kansspelen die daarentegen zonder een vergunning worden uitgebaat, zijn

verboden op basis van artikel 4§1 van de Kansspelwet. De reclame voor deze kansspelen is verboden

op basis van artikel 4 §2.

Reclame voor verschillende soorten kansspelen tegelijk

Het komt voor dat een reclameboodschap betrekking heeft op verschillende soorten kansspelen. Een

dergelijke situatie ontstaat bijvoorbeeld wanneer de reclame verwijst naar een fysieke

kansspelinrichting, terwijl de betrokken vergunninghouder ook online kansspelen aanbiedt. In

theorie behoort tot deze categorie ook de reclame voor een website waarop verschillende soorten

kansspelen beschikbaar zijn. De Kansspelcommissie wijst evenwel op de rechtspraak van het

Grondwettelijk Hof.13

Wanneer een reclameboodschap betrekking heeft op verschillende soorten kansspelen, is zij voor

elke categorie van kansspelen waarop zij betrekking heeft, onderhevig aan de relevante bepalingen.

Om te weten op welke soorten kansspelen een reclameboodschap betrekking heeft, gaat men na:

welke kansspelen worden aangeboden onder het handelsmerk vermeld in de

reclameboodschap; en

naar welke kansspelen de speler kan worden omgeleid door de reclameboodschap zelf of

door de geadverteerde kansspelen.

Reclame voor legale online kansspelen in het buitenland

Reclame voor in het buitenland vergunde kansspelen valt niet onder het toepassingsgebied van het

koninklijk besluit van 25 oktober 2018, maar is verboden op basis van art. 4 §2 van de Kansspelwet.

De operator beschikt namelijk niet over een vergunning naar Belgisch recht. Op deze inbreuk staan

strafsancties.14

13 In zoverre zij de cumulatie van verschillende aanvullende vergunningen van onderscheiden klassen (A+, B+

en F1+) voor de exploitatie van kansspelen en weddenschappen via een en dezelfde domeinnaam en de

daaraan verbonden URL’s niet verbiedt, schendt de wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de

weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van de spelers de artikelen 10 en 11 van de

Grondwet (GwH 9 november 2017, nr. 129/2017).

14 Een inbreuk op artikel 4 §2 wordt namelijk gestraft met een gevangenisstraf van één maand tot drie jaar en

met een boete van 26 euro tot 25.000 euro of met één van die straffen alleen (art. 64 Kansspelwet).

11

Omschrijving van het begrip ‘gepersonaliseerde reclame’ Art. 1

Men kan enkel spreken van gepersonaliseerde reclame in de zin van artikel 1 van het koninklijk

besluit die bovendien verenigbaar met de vereisten inzake privacy en gegevensbescherming, indien

op cumulatieve wijze aan de volgende voorwaarden is voldaan:

de boodschap maakt reclame uit in de zin van het koninklijk besluit;

de reclame is op individuele wijze gericht aan de persoon van de ontvanger15;

Daarnaast bepaalt artikel 1 dat de vergunninghouders erover waken dat zij geen gepersonaliseerde

reclame richten aan de personen aan wie de toegang tot kansspelen wordt verboden of ontzegd

krachtens artikel 54 van de Kansspelwet. Dat houdt in dat de gepersonaliseerde reclame bijkomend

aan de volgende voorwaarden moet voldoen:

de selectie van bestemmelingen gebeurt uit de personen die reeds als speler geregistreerd

zijn bij de vergunninghouder16;

voor de betrokken speler is geen zelfuitsluiting actief17;

de reclame wordt niet gericht aan een persoon die is opgenomen in het EPIS-systeem18; en

15 Dit is bijvoorbeeld het geval wanneer de boodschap per e-mail of per brief wordt verstuurd.

16 In het verslag aan de Koning wordt namelijk toegelicht dat de mogelijkheid om gepersonaliseerde reclame te

verzenden enkel geldt ten aanzien van bestaande spelers (zie ook N. FECI en V. VERDOODT, “Nieuwe regels

inzake reclame voor online gokken – Analyse van het KB van 25 oktober 2018” DCCR 2019/4, nr. 125, (31) 40);

Het recht van verzet van de speler tegen het ontvangen van gepersonaliseerde elektronische reclame, zoals dit

voortvloeit uit de bepalingen van het Wetboek van economisch recht, moet uiteraard op elk ogenblik worden

gerespecteerd.

17 Deze voorwaarde volgt uit toelichting bij artikel 6, §1, 2°, dat bepaalt dat de aanbieders zich tijdens de

periode van zelfuitsluiting moeten onthouden van promotionele acties.

18 Dit systeem heeft namelijk de bedoeling om de exploitanten en het personeel van de kansspelinrichtingen in

staat te stellen de naleving te controleren van de ontzegging van toegang bedoeld in artikel 54 (zie art. 55, lid 2,

2° Wet van 7 mei 1999 op de kansspelen, de weddenschappen, de kansspelinrichtingen en de bescherming van

de spelers).

Wanneer het koninklijk besluit verwijst naar een verplichting van de operator om eventuele uitsluitingen op

basis van artikel 54 van de Kansspelwet te controleren, is het de bedoeling dat deze controle gebeurt door een

raadpleging van het EPIS-systeem. Dit wordt toegelicht in de bespreking van artikel 12 in het verslag aan de

Koning: “Het is de bedoeling dat op grond van artikel 54 van de kansspelwet wordt gecontroleerd of de persoon

wel degelijk de vereiste leeftijd heeft om te mogen spelen en dat overeenkomstig artikel 62 van dezelfde wet de

toegang wordt gecontroleerd via de gegevensbank van uitgesloten spelers (EPIS-controle)”.

12

de EPIS-consultatie gebeurt maximaal 24 uren voordat de reclame aan de bestemmeling

wordt overgemaakt19.

Ten slotte wordt eraan herinnerd dat deze reclame niet alleen de bepalingen van het koninklijk

besluit van 25 oktober 2018 zal moeten naleven, maar ook alle andere toepasselijke regels, zoals de

vereisten inzake privacy en gegevensbescherming20 en de bepalingen van het wetboek van

economisch recht.

In geen geval kunnen de vergunninghouders gegevens uit de EPIS-databank overmaken aan derden,

of derden inzage verlenen in deze gegevens.

Werking van de regels inzake reclame op actoren die in eerste instantie geen

band hebben met kansspelen Art. 1-5

Als andere actoren meewerken aan inbreuken op het koninklijk besluit (bijvoorbeeld door de inhoud

van een reclameboodschap), kunnen zij worden aangesproken door andere toezichthouders op

grond van de regelgeving waarvoor zij bevoegd zijn.

19 Om te voldoen aan hun verplichting om erop toe te zien dat zij geen reclame richten aan uitgesloten

personen, moeten de operatoren de EPIS-controle uitvoeren op een ogenblik dat nauw genoeg aansluit bij het

ogenblik waarop de reclame aan de speler wordt gericht. Enkel dan kan met voldoende zekerheid worden

vastgesteld dat de speler in de tussentijd niet uitgesloten is. Anderzijds is het wenselijk dat de

vergunninghouders deze EPIS-controles zodanig kunnen inplannen dat zij niet dienen te gebeuren tijdens de

piekuren. Daarom kunnen de vergunninghouders volgens de Kansspelcommissie voldoen aan de voorwaarden

van artikel 1 als de controle maximaal 24 uren gebeurt voordat de reclame aan de betrokken speler wordt

verzonden.

20 In het bijzonder kan worden verwezen naar de volgende teksten:

- Richtlijn 2002/58/EG van het Europees Parlement en de Raad van 12 juli 2002 betreffende de

verwerking van persoonsgegevens en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer in de sector

elektronische communicatie (richtlijn betreffende privacy en elektronische communicatie),

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/HTML/?uri=CELEX:32002L0058&from=EN); in het

bijzonder de vereiste van toestemming of een soft opt-in die vereist is voor direct marketing (art. 13);

deze richtlijn is momenteel nog van kracht maar wordt in de toekomst wellicht vervangen door een

verordening; en

- Verordening (EU) 2016/679 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de

bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens en

betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Richtlijn 95/46/EG (algemene

verordening gegevensbescherming)

13

Waar de Kansspelcommissie niet bevoegd is om op te treden tegen bepaalde actoren die een inbreuk

plegen, is het mogelijk dat andere toezichtautoriteiten dat wel zijn. In dat geval zal de

Kansspelcommissie deze autoriteiten dan ook informeren over de inbreuk.

Inhoud van de reclame Art. 2

De winstkansen niet overdrijven

Artikel 2, §1, bevat voorschriften voor de inhoud van Reclame voor kansspelen en weddenschappen

die via informatiemaatschappij-instrumenten uitgebaat worden door de houders van een vergunning

klasse A+, B+, F1+.

Deze reclameboodschappen mogen de winstkansen niet overdrijven. Onder het overdrijven van

winstkansen wordt begrepen: het voorstellen van de kans dat de speler het spel of de spellen waarop

de reclameboodschap betrekking heeft wint, als groter dan deze in werkelijkheid is. Onder deze

omschrijving valt ook het voorstellen van de kans op verlies als kleiner dan deze in werkelijkheid is.

Verplichte vermeldingen

De reclameboodschappen bevatten eveneens een indicatie van de minimumleeftijd21 en de

boodschap “Gok met mate!”22.

Deze vermeldingen zijn duidelijk waarneembaar23 voor een normale toeschouwer van de boodschap.

Bij visuele boodschappen is de vermelding doorlopend aanwezig gedurende de hele boodschap

indien deze bewegende of veranderende beelden bevat. Bij auditieve boodschappen zijn de

vermeldingen minstens te horen op het einde van de boodschap.

Bovendien moet voldaan zijn aan de volgende vereisten opgesomd in de tekst: de lettergrootte van

een geschreven boodschap bedoeld in het vorige lid, is minimaal 4 % van de hoogte van de

advertentieruimte en heeft als minimumwaarde 7 punten, zonder dat de lettertekens kleiner mogen

zijn dan een kwart van de grootste lettertekens die worden gebruikt in de reclame.24

21 Art. 2, §2.

22 Art. 2, §3, eerste lid van het Koninklijk besluit.

Artikel 2 §3 bevat eveneens voorschriften voor de lettergrootte in het geval van geschreven boodschap.

23 De tekst moet bijvoorbeeld voldoende contrasteren met de achtergrond en dat in dezelfde richting worden

weergegeven als de hoofdtekst van de reclameboodschap.

24 Art. 2, §3, tweede lid van het Koninklijk besluit.

14

De boodschap bedoeld in artikel 2 §3 verschilt per taalversie van het koninklijk besluit. Hieruit kan

worden afgeleid dat de boodschap getoond moet worden in de taal van de reclameboodschap. De

bedoeling is immers dat de bestemmeling van de reclame ook de waarschuwingsboodschap kan

begrijpen. De concrete inhoud van de boodschap zal dus de volgende zijn:

- in het Frans: “Jouez avec modération!” ;

- in het Nederlands: “Gok met mate!”;

- in het Duits: “Spielen Sie in Maßen!”; en

- in het Engels: “Play in moderation!”.

Indien de reclameboodschap meertalig is, dient de in artikel 2 §3 bedoelde vermelding in elk van

deze talen aanwezig te zijn.

Reclame tijdens de rechtstreekse verslaggeving van sportwedstrijden Art. 3, §1, 1°

Ongeacht het medium

Artikel 3, §1, 1° van het koninklijk besluit verbiedt de uitzending van reclame tijdens de rechtstreekse

verslaggeving van sportwedstrijden. Conform het principe van de technologieneutraliteit geldt dit

verbod ongeacht het medium waarlangs rechtstreeks verslag wordt uitgebracht.25

Websites of andere platformen die live-uitzendingen aanbieden vallen met andere woorden ook

onder deze bepaling wanneer zij sportevenementen uitzenden.

Reclame waarbij een verbod de uitzending onmogelijk zou maken

In deze optiek reikt het verslag aan de Koning een nuance aan op deze definitie. Het verbod op

reclame tijdens de rechtstreekse verslaggeving van sportwedstrijden kan er niet toe leiden dat

wedstrijden niet meer kunnen worden uitgezonden.

Bijgevolg is reclame wel toegelaten als de weglating ervan de uitzending van de sportwedstrijd

onmogelijk zou maken. De bewijslast voor deze onmogelijkheid ligt bij de personen die de reclame

verspreiden. In dit verband wordt van hen verwacht dat zij redelijke inspanningen verrichten om

ervoor te zorgen dat de uitzending toch kan plaatsvinden.

25 Zie het verslag aan de Koning, meer bepaald in de bespreking van artikel 3.

15

Toepassing op kansspelen uitgebaat door de houders van een vergunning A+ en B+

De bewoordingen van artikel 3 kunnen doen vermoeden dat reclame voor de kansspelen die via

informatiemaatschappij-instrumenten worden uitgebaat door de houder van een vergunning klasse

A+ of B+, toegelaten zijn onder de aldaar bepaalde voorwaarden. Er wordt echter op gewezen dat de

verbodsbepalingen in artikel 3 van toepassing zijn naast dezen van artikel 1 en de andere bepalingen

van het koninklijk besluit.

In de praktijk zal de reclame voor kansspelen uitgebaat door de houders van een vergunning A+ of B+

dus verboden zijn, omdat deze geen gepersonaliseerde reclame uitmaakt en evenmin plaatsvindt op

de vergunde website.

Reclame voor en na programma’s voor minderjarigen Art. 3, §1, 2°

Het is verboden om reclame uit te zenden voor kansspelen die via informatiemaatschappij-

instrumenten door de houder van een vergunning klasse A+, B+ en F1+ worden uitgebaat, tijdens en

in de periode van vijftien minuten vóór het begin van en vijftien minuten na het einde van

programma’s die zich specifiek richten tot kinderen en minderjarigen. Het koninklijk besluit bevat

geen definitie van dit soort programma’s.

Om te oordelen of een programma specifiek gericht is op kinderen of tot minderjarigen, zal de

Kansspelcommissie zich onder meer baseren op de volgende criteria:

het aantal leden in het doelpubliek van het programma met een leeftijd van minder dan 18

jaar26;

het onderwerp en de inhoud van het programma27;

de leeftijd van de personen, al dan niet fictief, die in het programma verschijnen;

de populariteit van de personen, al dan niet fictief, die in het programma verschijnen bij

minderjarigen;

de taal die wordt gebruikt in het programma; en

26 Op vergelijkbare wijze omschrijft de zogenaamde EU Pledge Comitment (https://eu-pledge.eu/) het

‘adverteren aan kinderen onder de 12 jaar’ als ‘het adverteren aan een mediapubliek met een minimum van

35% aan kinderen onder de 12 jaar.

27 Zo is de Raad van State van oordeel dat onder meer de complexiteit van de verhaallijn en de aanwezigheid

van verhaalelementen bedoeld voor een volwassen publiek (zoals alcoholisme of erotiek), aanwijzingen zijn dat

een programma niet specifiek is gericht op kinderen (RvS 13 oktober 2008, nr. 187.032).

16

het ogenblik en de wijze waarop het programma wordt geadverteerd.

De Bonussen Art. 5; Art. 11

Omschrijving van een bonus

Onder ‘bonus’ wordt begrepen: elk voordeel dat wordt toegekend aan spelers om de deelname

aan kansspelen aan te moedigen.

Onder deze definitie vallen niet alleen de voordelen die zich situeren op het niveau van de inzet,

maar eveneens de andere voordelen, bijvoorbeeld zij die te maken hebben met de winst of met het

verlies. Ook deze voordelen kunnen er namelijk voor zorgen dat nieuwe spelers worden aangezet om

te beginnen gokken of bestaande spelers om opnieuw te gaan gokken.28

De volgende praktijken zijn bijvoorbeeld bonussen in de zin van het koninklijk besluit:

het toekennen van gratis speelbeurten, ook al wordt hier geen geldbedrag aan gekoppeld;

een vermenigvuldigingsfactor op de winst uit de eerste speelbeurt;

een verminderd risico voor de speler bij verlies;

een systeem waarbij de storting die gebruikers op de website doen vermenigvuldigd wordt

met een factor die afhankelijk is van het bedrag dat de speler in het verleden al heeft

ingezet; en

speelkrediet dat wordt uitgereikt als prijs voor een wedstrijd in de fysieke wereld.

Reclame voor bonussen

Het koninklijk besluit voert enkele regels in wat betreft de bonussen. Artikel 5, 1° bepaalt dat

Reclame voor kansspelen en weddenschappen die via informatiemaatschappij-instrumenten

uitgebaat worden door de houders van een vergunning klasse A+, B+ of F1+, geen gratis

speldeelnames of bonussen in enigerlei vorm mogen aanbieden, behalve op hun eigen site.

Uit de bewoordingen van artikel 5 kan worden afgeleid dat een verwijzing naar een bonus niet is

toegestaan, ongeacht de bewoordingen. Ook de reclame wordt bedoeld die synoniemen hanteert

voor het woord ‘bonus’, zoals bijvoorbeeld ‘welkomstcadeau’ of ‘gratis gokje’.

28 Dit is een van de negatieve effecten van bonussen die het koninklijk besluit tracht te bestrijden (Vr. en Antw.

Kamer 2019, 23 oktober 2019-2020, 9 (Vraag nr. 55001213C, vraag J. CROMBEZ ,antwoord K. GEENS),

https://www.dekamer.be/doc/CCRI/pdf/55/ic041.pdf).

17

Maximumbedrag van de bonussen

Artikel 11 beperkt het maximumbedrag van de aan een speler aangeboden bonussen tot 275 euro

per maand.

Deze beperking geldt per operator en per individuele bonus die aan een speler wordt toegekend.

Stortingslimiet 29 Art. 6, §1, 1°

Maximumbedrag

Overeenkomstig artikel 6, §1, 1°, a) van het koninklijk besluit mag per week30 door een speler

maximaal 500 euro worden opgeladen op zijn online speelrekeningen alle kansspelen en

weddenschappen inbegrepen waaraan hij kan deelnemen. Zoals uit de tekst blijkt, geldt deze limiet

per individuele speler en over alle vergunde websites heen.31

Bij elke storting die de speler wenst uit te voeren, controleert de vergunninghouder bij de

Kansspelcommissie of de storting toegelaten is. De speler heeft pas toegang tot het gestorte bedrag

als speelkrediet, nadat de operator bevestiging heeft dat de storting is toegelaten.

Indien slechts een deel van het gestorte bedrag de limiet te boven gaat, wordt het bedrag dat de

limiet te boven gaat onmiddellijk teruggestort. Als een gedeeltelijke terugstorting niet mogelijk is,

wordt het gehele bedrag teruggestort.

Wijziging van de limiet

Spelers kunnen een aanpassing van hun limiet aanvragen via de website van de vergunninghouder.

De vergunninghouder geeft de Kansspelcommissie onmiddellijk en op elektronische wijze kennis van

deze verzoeken. De Kansspelcommissie zal de aanvragen tot wijziging op automatische wijze

beoordelen.

29 De tekst van het koninklijk besluit spreekt van een ‘speellimiet’. Deze wordt in het verslag aan de Koning

omschreven als “een limiet die opgelegd wordt op het spijzen van de speelrekening”. In wezen gaat het dus om

een stortingslimiet.

30 Alle stortingen die in een glijdend venster in de afgelopen zeven dagen zijn gebeurd, worden in aanmerking

genomen. Er is met andere woorden geen vast ogenblik in de week waarop de historiek van stortingen wordt

vernieuwd.

31 Vr. en Antw. Kamer 2019, 2 oktober 2019-2020, 1 (Vraag nr. 55000692C, vraag S. VAN HECKE ,antwoord K.

GEENS), https://www.dekamer.be/doc/CCRI/pdf/55/ic020.pdf.

18

Een verlaging wordt steeds toegekend. Deze toekenning heeft meteen uitwerking.

Een verhoging naar een bedrag boven de 500 euro wordt toegekend, tenzij de speler die de

wijziging aanvraagt, gekend is als wanbetaler in het bestand van de Centrale voor kredieten

aan particulieren. Een verhoging naar een bedrag van maximaal 500 euro wordt altijd

toegekend. De toegekende verhoging kan pas uitwerking hebben vanaf drie dagen na de

aanvraag van de verhoging.

De commissie gaat maandelijks bij de Nationale Bank na of de spelers aan wie een verhoging van hun

stortingslimiet werd toegestaan, gekend zijn als wanbetaler in het bestand van de Centrale voor

kredieten aan particulieren. Deze maandelijkse controles gebeuren zolang de speler een limiet heeft

die hoger ligt dan 500 euro. De stortingslimiet wordt automatisch opnieuw ingesteld op het

standaardbedrag van 500 euro wanneer aan de volgende voorwaarden is voldaan:

- de limiet is gedurende 6 maanden ongewijzigd gebleven;

- de limiet bedraagt meer dan 500 euro; en

- de speler heeft gedurende 6 maanden geen stortingen meer uitgevoerd.

Indien de Kansspelcommissie vaststelt dat een speler voorkomt in het bestand van de Centrale voor

kredieten aan particulieren, wordt een einde gesteld aan de toelating voor de verhoging van zijn

stortingslimiet. Dit laatste houdt in dat de limiet voor deze speler opnieuw wordt ingesteld op de

standaardlimiet van 500 euro. Een dergelijke vaststelling kan onder meer gebeuren tijdens de

hierboven vermelde maandelijkse controles of in het kader van een aanvraag tot verhoging van de

limiet.

De vergunninghouders moeten op elk moment kunnen aantonen dat zij deze vereisten naleven.

Het is aangewezen dat de vergunninghouders aan de spelers nuttige informatie meegeven over de

verhoging van de limiet. Deze informatie kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de wachttermijn

van drie dagen die geldt bij een verhoging en op het feit dat de gegevens van de speler bij een

verhoging opgezocht zullen worden in het bestand van de Centrale voor kredieten aan particulieren.

Het is eveneens aangewezen dat de vergunninghouders bijkomende maatregelen nemen ter

bescherming van de speler, zoals bijvoorbeeld het beperken van de verhoging tot 500 euro per drie

dagen.

Voorlopige situatie in afwachting van een informatiesysteem

Deze bepaling is reeds in werking getreden, maar er bestaat momenteel geen informatiesysteem dat

de stortingen van alle spelers bijhoudt en aftoetst aan een stortingslimiet op centraal niveau. In

afwachting van een dergelijk systeem, passen de houders van een aanvullende vergunning de limiet

van 500 euro toe op hun eigen website. De houders van een vergunning zijn er dus toe gehouden om

19

te voorkomen dat spelers per week niet meer dan 500 euro kunnen opladen op hun

spelersrekening.32 Spelers kunnen deze limiet met onmiddellijke ingang verlagen.33

Een informatiesysteem dat de gegevens van spelers kan raadplegen in de Centrale voor kredieten

aan particulieren bestaat op dit ogenblik evenmin. Bijgevolg is het voor spelers nog niet mogelijk om

hun stortingslimiet te verhogen.

Zelfuitsluiting Art. 6

Artikel 6, §1, 2° legt aan de vergunninghouders A+, B+ en F1+ de verplichting op om de mogelijkheid

tot tijdelijke zelfuitsluiting aan te bieden. Tijdens de periode van zelfuitsluiting moeten de aanbieders

zich onthouden van promotionele acties.

De mogelijkheid tot uitsluiting voldoet minstens aan de volgende voorwaarden:

De mogelijkheid tot uitsluiting wordt duidelijk aan de speler kenbaar gemaakt op de in artikel

7 bedoelde pagina die de bepalingen op het vlak van verantwoord spel bevat.

Om de uitsluiting te activeren vanaf de in artikel 7 bedoelde pagina, mogen van een

gemiddelde speler maximum drie acties vereist zijn. Onder actie wordt verstaan het invoeren

van een muisklik, het aanraken van het scherm of een vergelijkbare invoer via een andere

methode.

Het activeren van de uitsluiting door de speler wordt niet onnodig vertraagd of bemoeilijkt.

Wanneer het proces van uitsluiting op de website is voltooid, wordt de speler automatisch

omgeleid naar de pagina op de website van de Kansspelcommissie die betrekking heeft op de

vrijwillige aanvraag tot uitsluiting op basis van artikel 54, §3, 1° van de Kansspelwet.34

Zolang de uitsluiting actief is, moeten de aanbieders zich onthouden van promotionele

acties.35 Dat houdt in dat zij geen reclame richten aan de uitgesloten persoon. Dit houdt ook

in dat de vergunninghouders de speler niet spontaan mogen informeren over de

mogelijkheid om de zelfuitsluiting stop te zetten, wanneer de minimumduur is verstreken.

32 Vr. en Antw. Kamer 2019, 2 oktober 2019-2020, 1 (Vraag nr. 55000692C, vraag S. VAN HECKE ,antwoord K.

GEENS), https://www.dekamer.be/doc/CCRI/pdf/55/ic020.pdf.

33 De bepaling voorzien in artikel 6, §1, 1° van het koninklijk besluit is immers reeds toepasbaar.

34 Momenteel is deze pagina bereikbaar via de volgende url: https://www.gamingcommission.be/opencms/

opencms/jhksweb_nl/protection/forbid/free/. De Kansspelcommissie stelt de vergunninghouders in kennis

indien naar een andere url verwezen dient te worden.

35 Art. 6, §1, 2° van het koninklijk besluit.

20

Zolang de uitsluiting actief is, zorgt de vergunninghouder ervoor dat de speler geen nieuw

gebruikersaccount kan maken op de website.

De zelfuitsluiting heeft een duurtijd van minimaal zes maanden.36

Tijdens deze periode van zes maanden kunnen spelers hun zelfuitsluiting niet opheffen, tenzij

zij de vergunninghouder contacteren en aantonen dat zij geen toestemming hebben gegeven

voor deze uitsluiting, of dat deze toestemming het gevolg was van een wilsgebrek.

Na de periode van zes maanden kan de zelfuitsluiting worden stopgezet. Een stopzetting is

enkel mogelijk na een verzoek van de speler.37 Dit verzoek is enkel geldig wanneer het werd

ingediend na de periode van zes maanden.

Betalingen via kredietkaart Art. 6

Artikel 6 legt vergunninghouders A+, B+ en F1+ de verplichting op om elke tussenkomst van

elektronische betaalsystemen te weigeren bij het opladen van speelrekeningen indien deze

elektronische betaalsystemen toelaten dat de speler zijn kredietkaart gebruikt als stortingsmethode.

Dit verbod is van toepassing op alle betaalplatformen die de mogelijkheid bieden om met via

kredietkaart opgeladen geld te betalen op de website van de houder van een vergunning klasse A+,

B+ of F1+.

36 Door het invoeren van de mogelijkheid tot zelfuitsluiting, geeft het koninklijk besluit gevolg aan een

suggestie uit de Aanbeveling van de Commissie 2014/478/EU van 14 juli 2014 betreffende beginselen ter

bescherming van consumenten en gebruikers van onlinegokdiensten en ter voorkoming van onlinegokken door

minderjarigen (§32). Overeenkomstig deze aanbeveling bedraagt de termijn van deze zelfuitsluiting minstens

zes maanden (§33).

37 Een uitsluiting die automatisch eindigt, vormt namelijk een gevaar voor de meest kwetsbare spelers. Het is

namelijk zo dat een automatische beëindiging van de uitsluiting zou inhouden dat vergunninghouders vanaf dat

ogenblik spontaan opnieuw reclame mogen richten aan de betrokken persoon. Onder de personen die om een

uitsluiting verzoeken zal het aandeel van personen die vatbaar zijn voor de negatieve gevolgen van kansspelen

vanzelfsprekend groter zijn. Net voor deze spelers vormt de reclame voor kansspelen een bijzonder gevaar (J.

VELGHE, “(Online) gokken Nieuwe kansen, nieuwe bedreigingen”, 2017, onuitg., 108; 111).

21

Informatie over de mogelijke risico's van deelname aan kansspelen of

weddenschappen middels notificaties en pop-ups Art. 6

Overeenkomstig artikel 6, §1, 3° zijn de houders van een vergunning klasse A+, B+ of F1+ ertoe

gehouden om klanten te informeren over de mogelijke risico's van deelname aan kansspelen of

weddenschappen middels notificaties en pop-ups. Uit deze bepaling kunnen de volgende vereisten

worden afgeleid.

1. De vergunninghouders maken gebruik van notificaties en van pop-ups.

Onder notificatie wordt begrepen: elke mededeling van informatie die op het scherm van de

bestemmeling verschijnt.38

Onder pop-up wordt begrepen: een notificatie die verschijnt bovenop de bestaande inhoud

van een pagina en de activiteit van de gebruiker onderbreekt.39

Wat de periodiciteit van de pop-ups en notificaties betreft, is het aangewezen om het

volgende systeem toe te passen: een eerste notificatie wordt aan de klant getoond binnen

de 10 minuten nadat deze zich heeft aangemeld. Na het verschijnen van deze notificatie

wordt een nieuwe notificatie getoond binnen de 10 minuten. Om deze intervallen van 10

minuten te bepalen wordt enkel de periode meegerekend waarin de speler is aangemeld. De

tijd die is verlopen sinds de vorige notificatie wordt bewaard en de duurtijd wordt hervat

wanneer de speler zich opnieuw aanmeldt.

Minstens de helft van de notificaties neemt de vorm aan van een pop-up. Indien het aantal

pop-ups dat aan de klant werd overgemaakt niet minstens de helft bedraagt van het totaal

aantal notificaties, neemt de volgende notificatie de vorm aan van een pop-up.

38 Een belangrijk gegeven is dat de notificaties steeds verschijnen op het scherm van de klant en aldus een

dynamische vorm van berichtgeving uitmaken, en zich niet simpelweg op statische wijze begeven naast de

kansspelen (A. HARRIS en M. GRIFFITHS, “A Critical Review of the Harm-Minimisation Tools Available for

Electronic Gambling”, Journal of Gambling Studies 2017, 33(1), (187), 200-201).

39 Een pop-up onderbreekt de activiteit van de gebruiker wanneer deze de normale activiteit op de pagina

onmogelijk maakt zolang de pop-up niet is verdwenen. Dit kan gebeuren doordat deze activiteit visueel wordt

bedekt doordat de input van de gebruiker wordt genegeerd.

Deze onderbreking van het spelen is een essentiële functie van de pop-ups (A. HARRIS en M. GRIFFITHS, “A

Critical Review of the Harm-Minimisation Tools Available for Electronic Gambling”, Journal of Gambling Studies

2017, 33(1), (187), 200; K. PALMER DU PREEZ, J. LANDON, M. BELLRINGER, N. GARRETT, M. ABBOTT, “The

Effects of Pop-up Harm Minimisation Messages on Electronic Gaming Machine Gambling Behaviour in New

Zealand”, Journal of Gambling Studies 2016, nr. 32).

22

2. De notificaties en pop-ups moeten de klant informeren.

De verplichting voor vergunninghouders om klanten te informeren geldt naar elke individuele

klant toe.40

De notificaties en pop-ups zijn effectief in staat om de klant te informeren.

- Hiertoe is vereist dat de klant effectief de kans heeft om kennis te nemen van de

inhoud van de pop-up of de notificatie. Om die reden worden de pop-ups en

notificaties niet automatisch verborgen. Om de notificatie of pop-up te laten

verdwijnen is een actie vereist van de klant.41

- Bovendien moet de tekst leesbaar zijn. Daartoe is vereist dat het lettertype van de

tekst van de notificatie of pop-up hetzelfde is als dat van de hoofdtekst op de

website. De lettergrootte van de tekst in de notificaties en pop-ups bedraagt

minstens 14 CSS pixels. De tekst contrasteert voldoende met de achtergrond en

wordt weergegeven in dezelfde richting als de rest van de interface.42

3. De informatie heeft betrekking op de mogelijke risico's van deelname aan

kansspelen of weddenschappen.

De pop-ups en notificaties moeten de klanten informeren over de mogelijke risico's van deelname

aan kansspelen of weddenschappen. De kansspelcommissie zal de inhoud van de notificaties en pop-

ups aanreiken.

Ter illustratie kan deze inhoud onder meer de volgende vormen aannemen:

Tekst en afbeeldingen die op algemene wijze een opsomming geven van de verschillende

gevaren van kansspelen, of een specifiek risico op een meer gedetailleerde wijze toelichten.

Een boodschap die de speler op een gepersonaliseerde manier inlicht over het risico van

controleverlies door middel van informatie over zijn speelgedrag. De boodschap kan

40 Dit kan worden afgeleid uit de algemene bewoordingen van de tekst.

41 Hiertoe volstaat enkel een actie van de klant die specifiek gericht is op het doen verdwijnen van de

notificatie-of pop-up (bijvoorbeeld het klikken op een knop met het ‘venster sluiten’-symbool of met

vermelding van de tekst “ok”). Een algemene actie van de klant (bijvoorbeeld een muisklik of een aanraking van

het scherm op een willekeurige plaats) volstaat niet. Dit is niet enkel vereist opdat de gebruiker de kans heeft

om de tekst van de pop-up of notificatie te lezen, maar zorgt er ook voor dat de speelactiviteit kort wordt

onderbroken.

42 Onleesbaarheid, in het bijzonder door een kleine tekengrootte, is namelijk een regelmatig voorkomende

reden dat informatie niet wordt gelezen (A. ROSSI, R. DUCATO, H. HAAPIO en S. PASSERA, When Design Met

Law: Design Patterns for Information Transparency, DCCR 2019 (nr. 1), (79) 92.

23

bijvoorbeeld informatie bevatten over het totale bedrag dat is ingezet of de totale speeltijd

binnen een bepaalde periode.43

Een bericht dat de speler aanzet tot zelfevaluatie. Deze boodschappen moedigen spelers aan

om te reflecteren over hun huidige gedrag en te overwegen een pauze te nemen.44 Zij

kunnen spelers aanzetten tot een meer verantwoord speelgedrag.45

Algemene voorwaarden en verantwoord spel Art. 7

Artikel 7 bepaalt dat de houders van een vergunning klasse A+, B+ of F1+ ervoor zorgen dat de speler

vanop de eerste pagina toegang heeft tot de algemene voorwaarden van de website en tot de

43 Een dergelijke werkwijze is in lijn met aaanbeveling 2014/478/EU van de Europese Commissie van 14 juli

2014 betreffende beginselen ter bescherming van consumenten en gebruikers van onlinegokdiensten en ter

voorkoming van onlinegokken door minderjarigen. Deze aanbeveling bevat de volgende passage: (§26): “De

lidstaten zouden ervoor moeten zorgen dat op de website van een exploitant een speler standaard regelmatig

automatisch kan worden gewezen op zijn winst en verlies tijdens een spel of een weddenschap alsook op zijn

gespeelde tijd. De speler zou de melding moeten bevestigen en zou zijn spel moeten kunnen staken of

voortzetten”.

Dergelijke maatregelen komen tegemoet aan het risico dat spelers vormen dissociatie vertonen, en kunnen

ertoe leiden dat zij de controle over hun speelgedrag weer tot zich nemen. Zij kunnen de inzage van de speler

in zijn speelgedrag vergroten en de negatieve impact van kansspelen verkleinen.

Zie in dit verband onder meer: Zie onder meer A. HARRIS en M. GRIFFITHS, “A Critical Review of the Harm-

Minimisation Tools Available for Electronic Gambling”, Journal of Gambling Studies 2017, 33(1), (187), 204-205;

C. BYRNE en A. RUSSELL, “Making EGMs Accountable: Can an Informative and Dynamic Interface Help Players

Self-regulate?”, Journal of Gambling Studies 2019, 1-23; P. MCGIVERN, S. LIPKA, Z. HUSSAIN en E. STUPPLEn

“The impact of pop-up warning messages of losses on expenditure in a simulated game of online roulette: a

pilot study”, BMC Public Health 2019, 6.

44 Voorbeelden van zelfevaluatievragen zijn:

- “Weet je hoe lang je al speelt?”

- “Moet je nadenken over een pauze?”

- “Heb je meer uitgegeven dan je voor ogen had?”

- “Wanneer heb je voor het laatst gegeten?”

- “Wanneer ben je laatst buiten geweest?”

- “Gaat mijn spelgedrag negatieve reacties uitlokken bij mijn omgeving?”

45 S. MONAGHAN S en A. BLASZCZYNSKI, “Impact of Mode of Display and Message Content of Responsible

Gambling Signs for Electronic Gaming Machines on Regular Gamblers”, Journal of Gambling Studies 2010, Vol.

26, 67-88.

24

bepalingen op het vlak van verantwoord spel. In het verslag aan de Koning wordt toegelicht dat deze

informatie eenvoudig beschikbaar moet zijn, meer bepaald via een enkele muisklik.

Met de bepalingen op het vlak van verantwoord spel wordt een domein op de vergunde website

bedoeld dat gewijd is aan informatie over kansspelen. De Kansspelcommissie zal de inhoud van dit

domein aanreiken aan de vergunninghouders.

Om te garanderen dat dit niveau van toegankelijkheid effectief wordt behaald en om ervoor te

zorgen dat de effecten van deze bepaling dezelfde zijn voor alle vergunde websites, stelt de

Kansspelcommissie een banner ter beschikking van de vergunninghouders. Deze banner moeten de

vergunninghouders tonen op de homepagina. Indien een gebruiker op de banner klikt, wordt hij

omgeleid naar de bepalingen op het vlak van verantwoord spel.

Reclame op de uitrusting van minderjarige sportploegen Art. 10

Definitie van ‘minderjarige sportploegen’

Overeenkomstig artikel 10 van het besluit mogen de vergunninghouders F+ op geen enkele manier

reclame maken voor henzelf of voor de producten van kansspelen of weddenschappen die zij

aanbieden op de spelersuitrusting en het spelersmateriaal van minderjarige sportploegen.

Met minderjarige sportploegen worden de sportploegen bedoeld waarvan de meerderheid van de

spelers minderjarig is.

Mogelijkheden voor andere vergunninghouders

De formulering van artikel 10 kan doen vermoeden dat andere vergunninghouders, bijvoorbeeld de

houders van een vergunning A+ of B+, wel reclame mogen maken op de uitrusting van minderjarige

sportploegen.

Dit is echter niet het geval. De reclame van deze vergunninghouders is namelijk onderworpen aan

artikel 1. De reclame die artikel 10 viseert vindt daarentegen nooit plaats op de vergunde website, en

maakt nooit doelgerichte reclame uit. Bijgevolg is deze reclame alsnog uitgesloten, maar dan op basis

van artikel 1 en niet op basis van artikel 10. Het verslag aan de Koning lijkt deze regel ook impliciet

toe te passen, door de vergunninghouders A+ en B+ eveneens te vermelden in de toelichting bij

artikel 10.

Het is bijgevolg zowel voor de houders van een vergunning A+, B+ als F1+ onmogelijk om reclame

te maken op de spelersuitrusting en het spelersmateriaal van minderjarige sportploegen.