Pers en Bedrijfsjournalistiek

Week 1, les 1

Voorstellen

R.C. Wijmenga

PR-professional

• Content Marketeer Netsquare

• Communicatiemedewerker CDA Zuid-Holland

• Freelance opdrachten

Programma les 1

Opzet cursus Pers en Bedrijfsjournalistiek

Introductie journalistiek Nieuws & doelgroep Nieuwsbericht

Doel Pers en Bedrijfsjournalistiek

Werk en werkveld journalist verkennen nieuwsbewustzijn

Schrijfervaring opdoen journalistieke genres leren kennen

Rechten van een journalist/auteur kennen portret- en auteursrecht

Leerdoelen

1. Je kunt de specifieke kenmerken van de volgende journalistieke genres benoemen en je past deze toe op/in de tekst: nieuwsbericht, nieuwsverhaal, achtergrondartikel, interviewartikel, reportage.

2. Je schrijft op basis van tekstbriefings teksten vanuit twee perspectieven: vanuit het perspectief van een onafhankelijk journalist en vanuit dat van een bedrijfsjournalist.

3. Je schrijft persberichten voor een bedrijf, die passen bij de stijl en doelstellingen van dat bedrijf.

4. Je ontwikkelt een volwaardig persprotocol voor een organisatie waarin je in geval van een crisis vastlegt op welke wijze met de pers wordt omgegaan.

5. Je geeft gedegen feedback op andermans werk en incasseert kritiek op je eigen werkop een professionele manier.

6. Je hebt basiskennis van het auteurs- en portretrecht en kunt deze kennis toepassenop situaties in de communicatiepraktijk.

Opzet cursus

Twee lessen per week Theorie, opdrachten, feedback

Voorbereid aanwezig = kans vragen te stellen

Kwaliteitskrant meenemen

Vier keer take home opdracht: feedback geven & krijgen (m.b.v. feedbackformulier) Maandag vóór 17:00 uur inleveren, donderdag opdracht 3 x uitgeprint meenemen

Vijf ‘grote’ dossieropdrachten (zie handleiding) Deadline: donderdag 9 juni, vóór 16.00 uur geprint en Ephorus

Opzet cursus

Vragen?

Journalistiek: waar denken jullie aan?

journalistiek

Journalistiek

Journalistiek is te omschrijven als het verzamelen van meestal nieuwe of actuele gegevens, ze bewerken en met enige regelmaat publiceren voor het publiek in het algemeen of voor bepaalde publieksgroepen.

Van zender naar ontvanger

MEDIA PubliekOrganisaties

De vierde macht…

Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechtsprekende macht

Journalistieke macht

Opereren onafhankelijk van elkaar!

Is dit nieuws? Voor wie? Waarom?

Obama breekt been bij basketbal

FCJ heeft 10 % meer studenten

Dakloze vriest dood in New York

Dakloze vriest dood in Utrecht

Burgemeester Utrecht wordt opa

Anouk zwanger van Afrojack

Nieuws is een rekensom…

aantal slachtoffers Nieuws = _____________________

afstand

1 dode_________________

0,5 km = 2 1 dode_________________

500 km = 0,002 50 doden_______________________

2500 km = 0,02

Wat is nieuws?

Bedenk een definitie van

nieuws

Criteria nieuws

Belangrijk voor de doelgroep

Actueel

Dichtbij

Nieuw/onbekend

Betreft “bekendheid” (VIP)

Wat is nieuws?

In ieder geval: Het is ‘afwijkend’ Het heeft een bepaalde omvang En een bepaalde amusementswaarde.

Maar óók: Algemene maatregelen zoals bezuinigingen, massaontslag

werknemers etc.

Andere factoren die een rol spelen

Wat is het medium?

Wat is het moment?

Biedt het afwisseling?

Is het nu interessant voor de lezers van deze rubriek of pagina van dit tijdschrift of

deze krant?

Zie ook boek p. 22 - 25

2 soorten nieuws:

‘Agenda’ nieuws Nieuws vanuit organisaties/bedrijven Wordt sowieso bekend, journalist kan

het soms eerder krijgen “primeur”

Onthullingsjournalistiek Nieuws over

organisaties/bedrijven/mensen Dat niet bekend zou worden zonder de

inspanning van de journalist vinden communicatieadviseurs nooit leuk!

Echt nieuws gebeurt gewoon…

… maar wat doe je als communicatieadviseur bij een organisatie?

Communicatie is het uitwisselen van informatie.

Als communicatieadviseur bedenk je vooraf

wat, hoe en wanneer je communiceert.

Nieuws maken door

… aan te sluiten op de actualiteit. … een bekend/belangrijk persoon erbij te betrekken. … een journalist een scoop te geven.

Schrijfopdracht (10 min)

Even opwarmen…

Schrijf een kort nieuwsbericht van maximaal 60 woordenover iets wat je afgelopen weekend hebt meegemaakt.

Het nieuwsbericht

Een of meer samenhangende nieuwsfeiten. 200-500 woorden. Feiten over recente gebeurtenissen: geen

meningen.

Soms slechts 1 of 2 alinea’s: kortje of stopper.

Het nieuwsbericht

De journalistieke oervorm …

KopLeadBody

Zie ook boek p. 123 - 127

Lead

Eerste alinea van een journalistiek verhaal.

Functies: Informeren:

geeft het thema aan. in een nieuwsbericht of nieuwsverhaal: geeft een

samenvatting van het nieuws. Motiveren:

(met name) in een reportage, achtergrondverhaal of interview: zet de lezer ertoe aan door te lezen.

Het nieuwsbericht

Lead = 4 x W Wie Wat Waar Wanneer

2e alinea: W + H Waarom Hoe (op welke wijze)

in volgorde van belangrijkheid!

5 x W + H

Wie is/zijn/waren erbij betrokken? Wat gebeurt/gebeurde er? Waar gebeurt/gebeurde het? Wanneer gebeurde het? Waarom gebeurde het/kon dit plaatsvinden? (Waartoe leidt dit? = consequenties) Hoe gebeurde het?

Oefening

Kijk op nu.nl of nos.nl en beoordeel de nieuwsberichten: Herken je de 5 W’s + H? Welke W’s zie je in de koppen?

Opbouw nieuwsbericht: oprolbaar

Lead: samenvatting van belangrijkste gegevens Tweede alinea: toelichting/onderbouwing/uitbreiding Derde en vierde alinea: details, algemeen kader, voorgeschiedenis, ‘uitloop’

Zie je dit patroon terug in de berichten?

Structuur nieuwsbericht

Gewone tekststructuur

Inleiding‘Kop’

Kern‘Romp’

Slot‘Staart’

Structuur nieuwsbericht

Kern Lead

Toelichting (Slot)

Wanneer begin je waarmee?

Met het belangrijkste!

Denk daarbij aan de lezer van het medium.

Chronologische volgorde

Een student fietste dinsdag naar de Uithof.Hij reed op de Burgemeester Reigerstraat.Er stak opeens een jongetje over.De student kon hem niet meer ontwijken.Hij viel met zijn hoofd tegen de stoeprand en was even buiten westen.Het jongetje mankeerde niets.Zijn moeder belde 112.Er kwam een ambulance.De student werd naar het ziekenhuis gebracht.Hij bleek een hersenschudding te hebben.Na een nacht ter observatie in het ziekenhuis te zijn geweest, mocht de student weer naar huis.

Nieuwsberichtvolgorde

Een student is gisteren in Utrecht ten val gekomen nadat hij een overstekend kind niet meer kon ontwijken. De student hield hier een hersenschudding aan over. Het kind bleef ongedeerd.

Het ongeval gebeurde in de Burgemeester Reigerstraat. Een 4-jarig jongetje stak plotseling de straat over en botste tegen de student aan. Bij zijn val kwam de student zo ongelukkig terecht dat hij aan het hoofd gewond raakte. De moeder van het kind belde een ambulance.

De student is vannacht ter observatie in het ziekenhuis gebleven.

Kop + lead

De eerste zin van de lead is in principe een herhalingvan de inhoud van de koptekst!

Kop: pakkend, benadrukt één element

Lead: voegt elementen toe

Kop + lead zijn samen altijd begrijpelijk geheel,soort ‘samenvatting’

De lead

Schrijf in de voltooid tegenwoordige tijd.

Dus niet: Een tanker met olie strandde voor de kust van Australië.

Maar: Een tanker met olie is voor de kust van Australië gestrand.

Schrijfopdracht (10 min)

Met de kennis van nu…

Herschrijf je eigen nieuwsbericht.

Wordt vervolgd…

Bespreken nieuws afgelopen week. nieuwsbewustzijn

Het nieuwsverhaal. Oefenen met het nieuwsverhaal. Take home opdracht: nieuwsbericht.