Universele ontwerppr

Post on 16-Jan-2015

379 views 1 download

description

college ontwerpprincipes

Transcript of Universele ontwerppr

UNIVERSELE ONTWERPPRINCIPES

Een college uit enthousiasme voor het gelijknamige boek van William Lidwell, Kritina

Holden en Jill Butler

(LOLKJE VAN DER KOOI)

FORM FOLLOWS FUNCTION

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

ARCHETYPEN

Overeen laten komen met het ontwerp

Associatie: vrijheid, boven de wet staan

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

Gulden snede

• Verhouding tussen de elementen van een vorm (bv lengte tot breedte) die ongeveer 0,618 is

• A/B=1.618 B/A=0.618

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

GOLDEN GRID RULE

Regel van de derden: verdeel het beeld horizontaal en verticaal in drieën, plaats belangrijke elementen op de snijpunten(2/3 = 0.666) Gulden snede = 0.618

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

FIBONACCIREEKS

Reeks getallen waarin elk getal de som is van de twee voorafgaande getallen

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

ZELFSIMULARITEIT

Een vorm is opgebouwd uit delen die gelijk zijn aan het geheel of aan elkaar (fractalen: natuurlijke esthetiek/orde)

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

SYMMETRIE

• belangrijkste en duurzaamste aspect van schoonheid

• balans, harmonie en stabiliteit• directe aandacht: efficiënt• makkelijk te herkennen en te

onthouden

asymmetrie wekt meer nieuwsgierigheid op

• spiegelsymmetrie

• rotatiesymmetrie

• translatiesymmetrie QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

HORROR VACUI

Angst voor lege ruimtes

• minimalisme spreekt rijken en hoogopgeleiden meer aan

• horror vacui spreekt minder welvarenden en lager opgeleiden meer aan

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

RELATIE FIGUUR-ACHTERGRONDVORM-RESTVORM

Voorkom onstabiele vormen door:• duidelijke figuur, vormloze achtergrond• achtergrond loopt door achter figuur• figuur dichtbij met duidelijk plaats in de

ruimte, achtergrond lijkt dan verder weg• elementen onder in het vlak/beneden de horizon

worden eerder als figuren opgevat • elementen boven in het vlak/boven de horizon

worden eerder als achtergrond gezien

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

DIEPTEWERKING/AFSTANDSBESEF

• stereowaarneming• bewegingsparallax• lineair perspectief• atmosferisch perspectief• textuurgradiënt en verdichtingen• overlapte, kleinere en hoger gelegen

objecten lijken verder weg• schaduwen lijken verder weg van de

lichtbron • schaalaangevende elementen

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven. QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

CONTOURFACTOR

• hoekige, puntige vormen trekken de aandacht, prikkelen het brein

• zachte contouren en ronde vormen maken een meer positieve, emotionele en esthetische indruk

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

ANTROMORFE VORMENMensen zijn geneigd menselijk lijkende vormen aantrekkelijk te vinden

• vrouwelijke vormen: sexueel, vitaal• ronde vormen: baby-associatie• hoekige vormen: mannelijk, agressief

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

AANTREKKELIJKHEIDSFACTOR

De neiging aantrekkelijke mensen te beschouwen als intelligenter, bekwamer, prettiger in de omgang(krijgen meer aandacht, worden milder behandeld, worden beter betaald)=gezondheid en vruchtbaarheid uitstralend, symmetrische gelaatstrekken, ideale taille/heup verhouding

• Mannen preferen vrouwen met een taille- heupverhouding van: 0.67 en 0.80

• Vrouwen preferen mannen met een taille-heupverhouding van: 0.85 en 0.95

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

BABYFACE FACTOR• De neiging om mensen met babyface

kenmerken te beschouwen als naïever, hulpelozer en eerlijker (aanprijzen)

• En volwassen trekken te associëren met kennis en autoriteit (informeren)

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

FACE-ISM (BODY-ISM) RATIO

• vnl. gezicht in beeld: nadruk op intellectuele en persoonlijke kenmerken (intelligenter, dominanter, ambitieuzer)

• lichaam meer in beeld: nadruk op fysieke en sensuele kenmerken

• mannen hebben in alle media een hoger face-ism ratio

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

VEBLEN EFFECT De neiging een product aantrekkelijk

te vinden omdat het duur is • uit verlangen om bij de upper class te

horen• uit angst om gezien te worden als

iemand uit de lower class

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

GEPERCIPIEERD GEBRUIKSGEMAK

Een esthetisch ontwerp:• wekt indruk van gebruiksvriendelijkheid• door positief gevoel grotere tolerantie/

acceptatie van problemen• bevordert creatieve aanpak van problemen• wordt langduriger gebruikt

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

AFFORDANCE

Uitnodigen tot gebruik:Dmv bijv 3D effect en aansluiting bijbekend gebruik van fysieke objecten

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

MIMICRY

• van uiterlijk

• van gedrag

• van functie

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

BIOFILIA-EFFECT

Omgevingen met natuurbeelden verminderen stress en vergrotenconcentratie

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

KATHEDRAALEFFECT

• Hoge plafonds stimuleren abstract denken en creativiteit

• Lage plafonds stimuleren concreet en detailgericht denken

• Idem voor omhoog kijken (kikvorsperspectief) en omlaag kijken (vogelvluchtperspectief)

CLOSURE

Aangeboren voorkeur voor eenvoud boven complexiteit en voor patroon boven willekeur

Aanvulling door de toeschouwer zorgt voor meer betrokenheid

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

WET VAN DE PREGNANTIE

De neiging om vage afbeeldingen te interpreteren als eenvoudig en volledig

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

PERCEPTUELE BLINDHEIDWat je verwacht merk je sneller op dan wat je niet verwacht

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

VON RESTORFF EFFECT

opmerkelijke dingen worden beter onthouden dan normale dingen

• verschillen in context EZQL4PMBI EZQLTPMBI

• verschillen in ervaringen eerste dag bij CMD

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

CONSISTENTIE

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

KLEUR• een mens kan ong 5 kleuren verwerken in 1 oogopslag• hou rekening met kleurenblinden• gebruik kleurcombinaties uit de natuur of kleurencirkel/vierkant/driehoek• warme kleuren op de voorgrong, koele op de

achtergrond• onverzadigde,heldere kleuren: vriendelijk en

professioneel• onverzadigde,donkere kleuren: serieus en professioneel• verzadigde kleuren: opwindender, dynamischer,

vermoeiender

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

ROODEFFECT• Rood: teken van vruchtbaarheid• bij vrouwen: aantrekkelijk• bij mannen: dominanter

(rood gezicht= agressie, bleek gezicht= angst)• rode teams winnen vaker

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

LICHT VAN BOVEN EFFECT

• licht van linksboven werkt het meest natuurlijk (bij meeste schilderijen het geval, ook bij iconen en dialoogschermen)

• licht van onderaf werkt goed voor onnatuurlijk uitziende en griezelige objecten/omgevingen

• bolvormig/holvormig

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

DE PLAKFACTOR

Hoe zorg je dat een idee aanslaat:• eenvoud (het idee is makkelijk en bondig over te brengen zonder aan diepte te verliezen)• verrassing (die onmiddellijk de aandacht pakt)• tastbaarheid (specifiek, concreet, te begrijpen)• geloofwaardigheid (betrouwbare bron)• emotie (het idee roept een emotionele reactie op)• verhaal (het idee wordt gebracht binnen de context van een goed verhaal, is daardoor makkelijker te herhalen en te onthouden)• ezelsbruggetjes inbouwen

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

Sticky:eenvoudige boodschapesthetischaansprekendin de context van de presidentscampagne

Propositionele dichtheid

Meerdere betekenisen in een ontwerp:

cirkel= eenheid, stabiliteiten de O van Obamablauw= de hemelhet midden van de cirkel:opgaande zon= verandering

rode en witte lijnen=landschap, wuivend graanen de Amerikaande vlag,patriottisme

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

IMMERSIE

Totale onderdompeling• duidelijke doelen• minimale afleiding• gevoel van beheersbaarheid• directe feedback

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.QuickTime™ en een

TIFF (ongecomprimeerd)-decompressorzijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

PRIMING

Het beinvloeden van gedrag door specifieke concepten van het geheugen te activeren

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.

ETC ETC ETC ETC ETC ETC ETC

QuickTime™ en eenTIFF (ongecomprimeerd)-decompressor

zijn vereist om deze afbeelding weer te geven.