Post on 15-Mar-2016
description
tijdingLedenblad van de IZB, jaargang 75, nr. 4
• Discipelschap in een dorp
• Meelopen op het tempo van de ander
• Geloven begint bij de doop
Pioniersplek‘Vitamine G’
Henkie
c o l u m n
Da’s de eerste keer dat hier in de zaak iemand zit te bidden’, zei hij. Henkie:
breedgeschouderd en frietboer.
Tussen twee afspraken door was ik gauw even een snackbar ingedoken.
De tijd was voorts kort. ‘Cafetaria Henkie’s’ stond er uitnodigend op een reclamebord
voor de deur. Ik was de enige klant.
‘Mag de muziek even wat zachter?’, vroeg ik na de bestelling. ‘Tuurlijk’, zei Henkie, ‘voor
zo’n nette meneer heb ik wel wat over’. Hij zag aan m’n uitmonstering dat ik niet net
achter de cementmolen vandaan kwam. Nadat ik gebeden had, kwam de voltreffer.
Voor het eerst dat er in zijn zaak iemand voor het eten bad! En nu hij toch aan het
woord was, kwamen de verhalen los. Hij werkte eerst bij de vuilnisophaaldienst, maar
had op een goeie dag een carrièreswitch gemaakt. Voor zichzelf begonnen: een
cafetaria. De zaak liep goed. Kon ook niet anders: de patat smaakte prima; de kroket
ook. Hij ging naar een evangeliegemeente, vertelde hij enthousiast. Een rechttoe-
rechtaan-boodschap. Goeie sfeer. Mooie liederen. Strakke muziek. Al vertellend raakte
hij in vuur en vlam. Ik voelde sympathie voor zijn verhaal. ‘Ja meneer’, riep hij, ‘dat is
wat anders dan hier in de zaak. Als je geestelijk voedsel eet, krijg je nooit meer
honger!’ ‘Die tekst moet je hier aan de muur hangen’, zei ik. Op het moment dat Henkie
zijn bijbeltekst uitsprak, was er een andere klant binnengekomen. ‘Johannes 6 vers 35’,
zei hij adrem. Henkie reageerde verbluft: ‘Ben jij dan ook christelijk? Nooit geweten’.
‘Zeker’, zei de klant. ‘Waar ga jij dan?’ Er volgde de naam van een evangeliegemeente
in de regio. Henkie preekte verder van achter de toonbank. De frituurwalm steeg via de
afzuigkap als welriekende wierook hemelwaarts. Een paar knullen stapten inmiddels
ook binnen. Zij schaarden zich onder het gehoor van Henkie. ‘Misschien goed dat je
ook nog even aan het aardse voedsel denkt’, zei ik tegen Henkie. Na gedankt te hebben,
verliet ik de zaak. Tot de volgende keer! Henkie wordt mijn hofleverancier.
www.cafetariahenkies-ede.nl
Louis Wüllschleger,
directeur
‘
‘Als je geestelijk
voedsel eet,
krijg je nooit
meer honger!’
Hoe missionair is uw kerkblad?
Het kerkblad is een zwaar onderschat communicatie middel.
Het valt op de mat bij trouwe kerkgangers, maar ook bij
randleden, die een dun lijntje met de kerk hebben. Probeer
de recente nummers eens te bekijken door hun bril. Wat staat
er voor hen in? Welk beeld rijst er uit op over geloof en
gemeente-zijn? Is het blad gericht op informatie, of nodigt
het ook uit tot communicatie? Wordt er een brug naar hen
geslagen? Hoe zou dat kunnen?
De IZB biedt medewerkers van kerkbladen zaterdagochtend
8 maart 2014 van 9.30-12.30 uur in Amersfoort een praktijk-
gerichte workshop: Hoe maak ik een aantrekkelijk kerkblad?
Kosten: € 20 per redactie. Aanmelden kan tot uiterlijk
15 februari 2014 per mail naar g.vandebeek@izb.nl.
Eerste doopdienst Wateringse VeldZondag 10 november was een mijlpaal in de
jonge geschiedenis van ‘BOEI 90’, de pioniers-
plek van de IZB en Missionair Werk en Kerk-
groei in Wateringse Veld. Een eerste doop-
dienst, met zeven dopelingen, volwassenen
en kinderen. In 2007 vestigden Arjen en
Annemarie ten Brinke zich als missionaire
pioniers met hun gezin in de Vinexwijk bij
Den Haag. In de afgelopen zes jaar ontstond
er een geloofsgemeenschap, en nu dus de
eerste doopdienst. Ook voor kerkorde-
specialisten was het ook een gedenkwaardig
moment. Arjen ten Brinke is de eerste kerkelijk
werker aan wie officieel sacramentsbevoegd-
heid is verleend (Ordinantie 2-18, voor de
fijnproevers).
Tijding • december 201302
op het tempo vanMeelopen
de ander
Ontmoetingsdiensten voor zoekers
‘Huizen’, zei je? Dat is toch dat Gooise gereformeerde
bonds-dorp? Hebben ze daar een evangelist nodig?’
Jan Verkerk heeft vaak meegemaakt dat de wenk-
brauwen werden opgetrokken, als hij zich voorstelde.
Dan moesten er eerst een paar voor oordelen omge-
kegeld, voordat hij aan zijn verhaal kon toekomen.
Een paar dagen geleden was hij nog op bezoek bij een
man, die net een mislukte zelfmoordpoging achter de rug
had. ‘Zijn afscheidsbrief had hij hier bezorgd. Toen ik hem
thuis opzocht zat het bloed nog aan zijn polsen.’
Wie dacht dat Jan Verkerk een stil en gerust leven leidt in
een christelijke enclave, hoeft maar een paar van dit soort
praktijkverhalen te horen.
‘De Voedselbank floreert hier; onder de cliënten zijn ook
gemeenteleden. Daarin is Huizen niet uniek. Elk uit de
kluiten gewassen dorp, zou wel een evangelist kunnen
gebruiken. Hier hebben buitenkerkelijken in veel gevallen
vroeger wel een link gehad met de kerk; of iets met een
zondagsschool of christelijke school. Je kunt ergens op
aanhaken.’
Door zijn lange staat van dienst – hij werkt er nu bijna tien
jaar – is hij bekend bij hulpverleners, bij uitvaart-
ondernemers, bij de andere kerken en bij bewoners.
‘Papa had wel iets met het geloof…’, begint dan een
vrouw aan de telefoon. De dominee vindt ze ‘te zwaar’
en met een van de ouderlingen heeft ze problemen. ‘Dan
leid je de uitvaart en ga je na een tijdje nog ’s op bezoek.
Ik gedij het best in missionair-pastorale contacten.’
december 2013 • Tijding 03
‘Wat zou jij doen?’ vraagt hij, terwijl de schuimende
cappuccino voor ons staat. ‘Een jonge vrouw belt me –
nou ja, eerst belde haar moeder, om het gesprek wat
voor te koken. Ze gaat trouwen. Haar man is moslim.
Zij wil graag dat ik hen zegen op hun huwelijksdag.
Geen kerkdienst, geen gemeente, gewoon tijdens de
feestmaaltijd. Daar sta ik dan zo van te kijken. Ze heeft
geen gemakkelijk leven, ze heeft geen band met de kerk,
wel een Bijbel. Met overtuiging vraagt ze me de zegen
van God….’
De Huizer Courant ligt opengeslagen op tafel. ‘Geef mij
de buitenkerkelijke mens maar’ is de kop van een fors
interview, waarin Jan uit de doeken doet waarom hij met
een team vrijwilligers is begonnen met Ontmoetings-
diensten. Het had ook heel wat voeten in de aarde, sinds
hij acht jaar geleden met het idee op de proppen kwam.
‘De noodzaak is in de afgelopen tijd alleen maar
toegenomen.’
Verwonderd
Toen Jan in 2004 aantrad, had hij drie aandachts-
gebieden: het bevorderen van de missionaire bewust-
wording in de vier Hervormde wijkgemeenten, de
toerusting van gemeenteleden en vrijwilligers en het
directe missionaire contact met rand- en buiten-
kerkelijken. In de loop der tijd is het accent behoorlijk
verschoven. De agenda wordt vooral gevuld door die
laatste categorie. En het werk wordt gezegend. ‘Hoeveel
mensen er tot geloof gekomen zijn? Ettelijke tientallen.
Ik sta er soms beschaamd en verwonderd bij te kijken.’
Niet alleen daarom omschrijft hij zichzelf liever als
‘evangelist’ dan als ‘missionair werker’. ‘Die term is me te
versluierend. Evangelist heeft een link met ‘evangelie’, het
schept helderheid over mijn werk. Dat betekent niet dat ik
kwistig bijbelteksten strooiend door het leven ga. Ik wil
graag meelopen, op het tempo van de ander. Slechts
sporadisch bied ik zelf aan om met iemand te bidden of
de Bijbel te lezen. Voor je het weet krijgt dat iets gefor-
ceerds. Maar als ik, zoals eens gebeurde, een vrouw
begeleid die weet dat ze nog drie maanden te leven
heeft, is het een ander verhaal. ‘Ik heb een gat in mijn
leven’ zei ze, ‘en ik geloof dat God het vullen kan.’
Al vrij kort na zijn aantreden ontdekte Jan de zwakke
schakel in het evangelisatiewerk. ‘Er kwamen mensen tot
geloof, ze deden belijdenis en lieten zich dopen. Maar
de kerk slaagde er niet in om hen vast te houden. Het
niveau van de preken is te hoog, de taal staat te ver af
van henzelf en van het gewone leven. Negentig procent
haakte mede daardoor af van de kerk, niet van het geloof.
Ik herinner me een studiedag over dit verschijnsel, dat
zich ook elders voordeed. Hoe wordt een ‘zoeker’ een
‘discipel’; iemand die zijn of haar volwaardige plek
inneemt in de gemeente? Het is te hoog gegrepen. Veel
bekeerlingen zijn eenlingen. Eén keer heb ik het mogen
meemaken dat een heel gezin werd gedoopt, maar
door gaans is een gedoopte de enige christen in de directe
Terug van weggeweestDat is een bekend gezicht: Marius van Duijn, oud-columnist van Tijding.
Negen jaar pionierde hij voor de IZB in Eindhoven, waar onder zijn leiding
de zelfstandige wijkgemeente ‘Het Kruispunt’ ontstond. De afgelopen jaren
werkte hij als predikant in de Hervormde gemeente Rijnsburg en hij maakt
nu de overstap naar ‘De Haven’, de nieuwe misisonaire gemeente in Utrecht-
Kanaleneiland, onderdeel van de Protestantse Gemeente Utrecht.
'Wat denk je: zou God iets
met jou willen?'
Tijding • december 201304
sociale omgeving. ‘Sinds ik met geloof bezig ben, is het
een hel in huis’, vertelde iemand me. Een jongen, 22 jaar,
vroeg me eens: ‘Zou God het ook goedvinden als ik
’s avonds voor ik naar bed ga voor mijn eten bid?’
Aan tafel werd hem thuis die ruimte niet gegund.’
Bedenkingen
Omdat de aansluiting met de kerkelijke gemeente vaak
zo moeizaam verloopt, ontwikkelde Jan het plan voor de
Ontmoetingsdiensten. Wekelijks, op zondagochtend, om
10.30 uur, niét in een kerk, maar in een gebouw, dat voor
deze bijeenkomsten ‘De Brug’ is gedoopt. Maar voor het
zover was, zou er nog heel wat water door het Gooimeer
stromen… Wilde Jan soms gemeentestichter worden?
Zou het initiatief niet loszingen van de Hervormde
gemeente? Zou het geen uittocht op gang brengen uit
de andere wijkgemeenten? ‘Ik heb een kras op m’n tong
gepraat’, zegt Jan. Geld was gelukkig geen beletsel. Een
aantal jaren geleden ontving de Hervormde gemeente
een legaat, bestemd voor het missionaire werk. Aan
getalenteerde kaderleden ontbreekt het Jan ook niet. In
het team vrijwilligers zijn allerlei disciplines vertegen-
woordigd: een journaliste, een communicatie specialist,
een organisatiedeskundige, etc. Bedenkingen kwamen
ook van een aantal predikanten, met wie de verstand-
houding overigens altijd goed bleef. Maar het vergde
vasthoudendheid en geduld, om de intenties steeds
helder uiteen te zetten. ‘De discussies brachten mezelf
ook weleens in innerlijke strijd: zoek ik mezelf hierin, of
dien ik God? Geen moment heb ik overwogen om het
bijltje er bij neer te gooien.’
Toen na veel vijven en zessen de kogel door de kerk was,
ging het snel. Er werden twee ambtsdragers bevestigd,
speciaal voor het werk van de Ontmoetingsdiensten.
‘Het is een dienst, met een liturgie. Niet zomaar een
activiteit. Op aanraden van diverse collega’s kozen
we een wekelijkse frequentie.’
Gun mensen de tijd
Begin november was de eerste dienst, met
circa 25 bezoekers die tot de doelgroep behoren.
Voorafgaand aan de dienst is er een inloop met
koffie, zo ook na de dienst. Zang, bijbellezing,
preek en gebed, zijn de vaste elemen ten van
de dienst. Bezoekers kunnen gebeds intenties
noteren in een schrift. Bij de liederenkeuze wordt
er op gelet, dat zoekers ze kunnen meezingen.
Een muziek groep speelt een luisterlied en naar
aanleiding van de verkondiging is er de
mogelijkheid om te reageren. Allemaal vrij sober en toch
aansprekend, zo bleek na de eerste diensten.
Jan: ‘Mijn zoon, die ‘s zondags doorgaans naar De
Doorbrekers gaat, vond de eerste bijeen komst ‘heel chill’.
‘Als alle wijken in Huizen waren als deze, konden ze er
snel een kerk bijbouwen, zei hij.’
Er was een open, uitnodigende sfeer. Door de Oriëntatie-
cursus Christelijk Geloof (van René van Loon/IZB) heb ik
de waarde ontdekt van de vrijblijvende kennismaking.
Gun mensen de tijd en de ruimte om wat te verkennen,
zet ze niet meteen voor het blok. Diezelfde sfeer kenmerkt
de Ontmoetings diensten. Ik preekte over Mozes bij de
brandende braamstruik. ‘Zou jij wat met God willen? Wat
denk je: Zou God iets met jou willen? Ik vind het dan een
uitdaging om die vraag dicht bij het hart van de
aanwezigen te brengen.’
Door de wekelijkse frequentie is Jan genoodzaakt veel
van zijn werktijd te investeren in voorbereiding. Daarom
is besloten op korte termijn een vacature te plaatsen voor
een extra evangelist, in samenwerking met de IZB. Zo
enthousiast als hij erover zit te vertellen, zo nuchter
constateert hij: ‘Zo bijzonder is het niet, wat we doen.
Medewerkers van Missionair Werk en Kerkgroei, die
hier op bezoek waren, zeiden: ‘Vergelijk je het met
Amsterdam, is het alsof de klok tien jaar achterloopt.
Maar voor Huizen is de klok hier tien jaar vooruit.’
'Hoeveel mensen er tot geloof
gekomen zijn? Ettelijke tientallen'
december 2013 • Tijding 05
Aantal
Ja, ik ontvang graag de GRATIS digitale nieuwsbrief van de IZB-Ark Boekhandel
Naam
Straat en huisnummer
Postcode
Woonplaats
Telefoonnummer
E-mailadres
X 9789051944730 Van alzo hoge, J. van Eck (e 17,95)
X 9789023926894 Als Freyja zich laat zien, H. Vreekamp (e 19,90)
X 9789033877599 Dagboek 2014 (e 5,75)
X 9789065393739 HSV Jongerenbijbel (e 49,50 - vanaf 1 januari 2014 e 54,50)
X 9789023927334 Oefenruimte, Sake Stoppels (e 15,90)
X 9789033800399 Zet de deur van je huis maar open, Arjen en Annemarie ten Brinke (e 9,95)
Bestelbon
Bon opsturen in envelop
(postzegel is niet nodig) naar:
IZB-Ark
Antwoordnummer 70,
3800 VB Amersfoort
Of per e-mail naar:
boekhandel@izb.nl
b o e k
h a n d e l
Van alzo hogeJ. van Eck
ISBN 9789051944730
‘Gij komt van alzo hoge’, zingen we met Kerst. God de Zoon is ‘om ons mensen en om ons behoud neergekomen uit de hemelen’, belijden we. Ook de Bijbel spreekt van een ‘neer komen’ van God. Oud-legerpredikant dr. John van Eck schreef er een boek over, even rijk als origineel, aan de hand van de drie geloofsbelijdenissen: ‘Athanasius’, ‘Nicea’ en de ‘twaalf artikelen’. 128 blz.
Dagboek 2014ISBN 9789033877599
Dag in dag uit is een dagboekje met overdenkingen voor een heel jaar, uitgegeven door Ark Media en het Leger des Heils. De teksten zijn geschreven door diverse auteurs uit de breedte van kerkelijk Nederland. Korte, toegankelijke
teksten, ook geschikt voor beginnende bijbellezers of jonge christenen. 192 pagina’s.
Als Freyja zich laat zienHenk Vreekamp
ISBN 9789023926894
Emeritus-predikant Henk Vreekamp rondt zijn Veluwe- trilogie af met ‘Als Freyja zich laat zien’. Een moderne heidense vrouw gaat tijdens een wandeling het gesprek aan over de ‘code van het christendom’, het Apostolicum. Haar gesprekspartners zijn Joodse mannen, de twaalf apostelen. Zal zij het christelijk geloof verwelkomen? 366 pagina’s.
HSV JongerenbijbelISBN 9789065393739
De jongerenbijbel in de Herziene Staten-vertaling is een geweldig hulpmiddel bij het persoonlijk bijbellezen. Met kaarten, levens-beschrijvingen van Bijbelse personen, foto’s, toelichtingen, vragen. De bijbelroosters helpen je om de hele Bijbel door te lezen. Tot 31 december 2013 geldt een prijs van € 49,50. Per 1 januari 2014 wordt de verkoopprijs € 54,50.
17,95
49,50
5,75
OefenruimteSake Stoppels
ISBN 9789023927334
Sake Stoppels is een warm pleitbezorger van de gemeente die wordt gekenmerkt door discipelschap. Daarbij moet het er niet te vrijblijvend aan toegaan; hij komt met concrete, soms ook radicale voorstellen. Met
dit boek geeft hij een inspirerende aanzet voor de bezinning op een actueel thema. 176 pagina’s.
Zet de deur van je huis maar openArjen en Annemarie ten Brinke
ISBN 9789033800399
is een boek voor iedereen die het geloof handen en voeten wil geven in de dagelijkse leef-omgeving. Arjen en Annemarie ten Brinke hebben er hun ervaringen als missionaire pioniers in Wateringse Veld in verwerkt. Ze schrijven eerlijk en geestig over hun worstelingen en valkuilen. 96 pagina’s
15,90
9,95
henk vreekam
p als freyja zich laat zien
B O E K E N C E N T R U M
Als Freyjazich laat zien
h e n k v r e e kA m p
de code vanhet christend om
Se LÆSSA CreDA
1. Ic gelyfe2. on God,3. Fæder4. Ælmihtigne,5. Scyppend heofenan and eorðan;6. and ic gelyfe on hælend Crist,7. his ancennedan Sunu,8. urne Drihten,9. se wæs geeacnod of ðam halgan Gaste, and acenned of marian þam mædene,10. geðrowod under ðam pontiscan pilate,11. on róde ahángen,12. hé wæs dead and bebyrged,13. end hé niðer-astáh to helle,14. and hé arás of deaðe on ðam ðriddan dæge,15. and hé astáh úp to heofenum,16. and sitt nu æt swiðran Godes Ælmihtiges Fæder,17. Þanon hé wyle cuman18. to démenne ægðer ge ðam cucum ge ðam deadum.19. And ic gelyfe on ðone halgan Gast,20. and ða halgan gelaðunge, and halgena gemænnysse,21. and synna forgifennysse,22. and flæsces ærist,23. end þæt ece lif.24. Sy hit swa.
Op een zomerse septemberavond ontvangt Freyja uit handen van een gemaskerde vrouw een op perkament geschreven tekst. ‘Ic gelyfe on God.’ Zo begint in oude Angelsaksische taal de oertekst van het christe-lijk geloof, het Apostolicum.
Freyja, genoemd naar de godin van de liefde, begrijpt weinig van deze code van het christendom. Dan kruisen Joodse mannen haar pad: de twaalf apostelen van Jezus Christus, die haar de geheimzinnige woorden uitleggen. Freyja, nieuwsgierig als zij is, luistert, vraagt, ergert zich, ver-keert in verwarring, verzet zich, raakt gefascineerd. Zal zij als heiden het christelijk geloof verwelkomen?Als Freyja zich laat zien is het derde boek van henk vreekamp dat zich afspeelt op de veluwe en waarin hij op zoek gaat naar de plaats van het christendom in de westerse cultuur. Ditmaal begint zijn wandeling bij de dorpskerk van epe om te eindigen in de ‘boskathedraal’ bij Apeldoorn.
Dr. h. vreekamp was hervormd predikant op de veluwe en predikant voor kerk en Israël. hij publiceerde talrijke boeken en artikelen, waar-onder Zwijgen bij volle maan en De tovenaar en de dominee, de beide vorige delen van de veluwe-trilogie.
heT kLeIne CreDO
1. Ik geloof2. in God,3. vader4. Almachtige5. Schepper van de hemel en de aarde;6. en ik geloof in de heiland Christus,7. zijn eniggeboren Zoon,8. onze heer,9. die was ontvangen door de heilige Geest, en gebaard door maria de maagd,10. geleden onder pontius pilatus,11. aan het kruishout gehangen,12. hij was dood en begraven,13. en hij steeg neer in de hel,14. en hij verrees uit de dood op de derde dag,15. en hij steeg op naar de hemel,16. en zit nu aan de rechterzijde van God, de Almachtige vader,17. vanwaar hij zal komen18. om iedereen te oordelen, zowel de levenden als de doden.19. en ik geloof in de heilige Geest,20. en de heilige gemeente, en de heilige gemeenschap,21. en vergeving van de zonden,22. en opstanding van het vlees,23. en daarna eeuwig leven.24. moge dit zo zijn.
9 789023 926894NUR 694, 708www.uitgeverijboekencentrum.nl
VREEKAMP_Freyja_WT.indd 1 07-10-13 11:22
19,90
c o l u m n
Naar Galilea gaan
In een gesprek met mijn mentor kreeg ik eens een wijs advies. Het gesprek ging over
het maken van keuzes en de leiding van God in je leven. Hij zei iets wat ongeveer op
het volgende neer kwam: ‘Je moet ook naar Galilea blijven gaan. Want Jezus ging ook
niet alleen maar naar Jeruzalem, hij begaf zich niet alleen in invloedrijke kringen en
verbleef ook niet de hele tijd bij de godsdienstige elite. Integendeel, Jezus ging steeds
weer naar Galilea. In die tijd toch een achtergebleven provincie, waar de mensen minder
ontwikkeld waren en waar altijd weer gedoe was’. Dit advies draag ik sinds die tijd bij me.
Ik geef het bij deze maar door, omdat ik denk dat het niet alleen voor predikanten een
goed advies is.
We zouden namelijk zomaar kunnen vallen voor de verleiding om alleen maar naar
‘Jeruzalem’ te gaan. En dan staat ‘Jeruzalem’ voor de plekken waar het interessant is, daar
waar je carrière kunt maken, daar waar dingen gebeuren. En het zou zomaar zo kunnen
zijn dat we dan niet meer de moeite nemen om naar ‘Galilea’ te gaan. ‘Galilea’ staat dan
voor de plekken die niet in aanzien staan en waar geen aanzien mee te behalen valt.
Jeruzalem en Galilea. Het centrum van de macht en de marge. De invloedrijke kringen en
de groepen aan de rand van de samenleving. De rijken en de armen. Jezus ging naar
zowel Jeruzalem als Galilea en Hij ging met het evangelie.
Het lijkt me dat Jezus’ volgelingen in de Lage Landen hetzelfde zouden moeten doen.
Zowel op de universiteit, als bij analfabeten. Zowel bij de mensen met werk en een goed
salaris, als bij hen die dat niet hebben. Zowel daar waar het interessant is, als daar waar ze
achterlopen. Daar waar we ons thuis voelen, en daar waar we buiten onze comfortzone
moeten gaan. Bij sterken en bij zwakken. Bij yuppen en in tehuizen voor dementerenden.
Bij witte-boorden-werkers en bij mensen die kapot zijn gegaan aan een verslaving. En
overal met het evangelie, want het evangelie is voor iedereen en het evangelie moet naar
iedereen.
Het gevaar is altijd – of we nu predikant zijn of niet – dat we Galilea niet meer
aandoen met het evangelie. We zouden ons er te goed voor kunnen voelen of
onszelf kunnen wijsmaken dat we belangrijker zaken te doen hebben.
De bedoeling is dat we in de voetsporen van Jezus gaan. Dat betekent dat
we ons in Jeruzalem niet schamen voor het evangelie, maar ook dat we
steeds weer naar Galilea gaan.
En hoe je ‘Jeruzalem’ en ‘Galilea’ nu precies vertaalt naar je eigen
leven? Tja – dat is precies de vraag waarvan ik hoop dat je daar over na
gaat denken….
Niels de Jong,
missionair predikant te Rotterdam-Centrum
www.noorderlichtrotterdam.nl
Gert van den Bos, missionair-diaconaal werker in
Capelle-Schollevaar, spreekt de zin haast terloops uit.
Het zou een mooi wandtegeltje kunnen zijn in z’n
werkkamer.
We spreken elkaar tijdens de ochtendspits, in de Wijkwinkel,
bij de ingang van het winkelcentrum, pal tegenover het
nS-station. het is een diaconaal toevluchtsoord, dit unieke
samenwerkingsproject van de kerk en de burgerlijke
gemeente. bewoners kunnen er terecht met vragen op het
gebied van belastingen, toeslagen, financiën, nuts
voorzieningen, etc. het project draait onder andere op
vrijwilligers uit de kerk. het is slechts een van de vele
voorbeelden van missionaire presentie, die zijn ontstaan
nadat de hervormde gemeente en de christelijke
Gereformeerde kerk de handen ineen sloegen, in 2000. er is
inmiddels een scala aan activiteiten voor diverse doel-
groepen: sportmiddagen, koffieochtenden, open maaltijden,
taallessen, een brei- en naai-café, etc. Tot afgelopen zomer
was René van loon, auteur van o.a. ‘kerk voor de buurt’ hier
predikant, en veel uit dat boek is afkomstig uit de praktijk
van capelle-Schollevaar.
Gert: ‘het is verbazing-
wekkend hoe
uitgestrekt
het netwerk van de kerk hier is, tot in de haarvaten
van de wijk. het werk van de kerk wordt gewaardeerd;
we hebben een goed imago. Wordt er iets opgezet, dan
wordt de kerk er haast vanzelfsprekend bij gehaald.’ een
voorbeeld is het ‘Preventieteam Veilig opgroeien
Schollevaar’, voor de leeftijd van 0-23 jaar. Jongerenwerkers
van onze gemeente beschouwt men daarbij als relevante
partners. ‘Terecht! dus leveren ze een constructieve
bijdrage.’ lachend laat hij erop volgen: ‘met een zak gebed.’
overigens is de scheiding tussen activiteiten binnen en
buiten de kerk vloeiend. ‘Wat goed is voor de wijk, is vaak
ook goed voor de kerk – en omgekeerd. of het nu gaat om
opvoeding, huwelijk en gezin, financiën; de kerk is geen
stormvaste burcht op een eiland.’
Is dat niet gevaarlijk, een kerk met zoveel goodwill? Wat als
het tij opeens keert? ‘dat vraag ik me ook weleens af. Wat
blijft er over als die sympathie voor bijvoorbeeld onze
diaconale activiteiten opeens wegvalt? de subsidies voor
voorzieningen als de Wijkwinkel zouden onder druk kunnen
komen te staan, in deze tijd van crisis.’
er is voorlopig werk genoeg om die vraag even te parkeren.
‘de twee gemeenten, die samen het missionaire project
begeleiden, zijn sterk in organiseren. neem het bethlehem-
event, met op twaalf locaties, in de wijk en het aangrenzende
bos, een uitbeelding van het kerstverhaal. dat is vorig jaar
met man en macht in een paar weken uit de grond
gestampt.
of de actie ‘Glimmend het nieuwe jaar in’, waarbij
we schoenen poetsen in het winkelcentrum. We
kunnen veel werk verzetten. los van de vraag
hoe voor komen dat al die activiteiten
zwerfkeien zijn, moeten we ons afvragen
hoe we investeren in duurzame relaties?
We zijn een open, uitnodigende
gemeente; mensen voelen zich er
welkom. maar de eerlijkheid gebiedt te
mensen
Wat je doet, brengt je in contact met mensen;
wie je bent,
in contactGodmet
brengt
zeggen dat
ons kerkgebouw
te klein zou zijn geweest, als
alle mensen met wie we contact hebben
opgebouwd, waren gebleven. kennelijk is het moeilijk voor
ons om ze op een goede manier vast te houden.’
als blijkt dat de kerkelijke gemeente daar ontoereikend voor
is, moet je wellicht andere vormen overwegen? ‘dat is een
actueel onderwerp voor ons. Wat doe je, als een aantal
mensen tot geloof komt, of in elk geval de weg van de
navolging met je op wil lopen, maar weinig heeft met ‘ons
soort manieren’ in de kerk. moeten we daar een tussenvorm
voor aanbieden, in een huiskamer of een café? of moet er
iets in ons ‘afsterven’? moeten we de samenkomst van de
gemeente niet anders inrichten, om zoekers tegemoet te
komen? Ze hebben geen trek om in te stappen in de trein van
een traditionele liturgie, met een ‘vleermuis’ op de kansel.
hoe kan het Woord van God ‘binnenkomen’, in de vormen
van deze tijd?
Ik hecht aan de goede band met de ‘moeder-
gemeente’, maar ik wil het gesprek aangaan
over tussenstations. en omdat ik niet graag
wil dat het ‘loszingt’ van de gemeente,
zetten we eerst de kaders uit.’
een ander aangelegen thema, is
‘discipelschap’. dat is in allerlei kerken en
missionaire organisaties actueel, om het
even of het nu gaat om nederland Zoekt,
Total church, de evangelische alliantie of de
IZb. ‘het staat hoog op de lijst van mijn
toerusting aan
gemeente leden.
Voordat we ons
storten op de
uitvoering van
projectplannen, gaat het
om de basis. Wie volgen we en
waarom? Waarin komt dat tot uiting in mijn leven? Waar
komt het tot bloei? lukt het om het goede onderwijs dat we
wekelijks krijgen, te vertalen naar de dagelijkse praktijk?
Wat zeg je, wat doe je, wat vraag je in contacten met
‘buiten staanders’? en hoe krijgt de confrontatie – die toch
ook eigen is aan het evangelie – een plek in die contacten?
hoe leef je het koninkrijk zo voor, dat het aantrekkelijk
wordt, vragen oproept, triggert en inspireert?‘
Tijdens de conferentie van new Wine, afgelopen zomer, trof
het me dat het ‘leren’ een belangrijk aspect is van discipel-
schap. Je bent volgeling, vertrouweling van Jezus, je
meester. het gaat om gerichtheid op hem, zijn woorden, zijn
manier van doen. hoe langer hoe meer ik op hem ga lijken,
des te meer kunnen mensen daar – zonder dat ik
arrogant wil zijn – een voorbeeld aan nemen.
Paulus zei: ‘Volg mij na, zoals ik christus
navolg.’ had hij niet veiliger kunnen zeggen:
‘Zullen we samen kijken hoe we christus
kunnen navolgen?’ – denk je dan al gauw.
Ik heb me voorgenomen om in de geest
van Paulus bewust in missionaire relaties
te laten zien hoe ik Jezus volg.
Voorbeeldig? Ik zou liever zeggen:
navolgenswaardig!’Gert van
den Bos
december 2013 • Tijding 09
Op een doordeweekse avond in november stroomt de
Grote Kerk van Sliedrecht vol. Zeshonderd mensen,
schat de koster, die inderhaast nog een paar potten
koffie zet. Bij zo’n opkomst voor een gemeenteavond
denk je onwillekeurig: er zal wel hommeles zijn…
Maar niets is minder waar. Met grote betrokkenheid
gaan de aan wezigen met elkaar in gesprek over
discipelschap in deze tijd.
Welkom in het dorp aan de rivier. Een stationnetje, een
weekmarkt, een haventje met hobbybootjes en een
smalle slingerdijk, met aan beide uiteinden een puistje
nieuwbouw. In het centrum staat een grote kerk, waar
elke zondagavond dubbele diensten worden gehouden.
‘Als we die niet hadden, zouden we mensen naar huis
moeten sturen. Vooral ook jongelui, die meestal laat
komen’, vertelt de koster. Oké. Dat maak je weleens
anders mee…
Het dorp telt vier wijkgemeenten, die over de kerkgang
dus bepaald niet te klagen hebben. Maar reken je ook niet
te snel rijk, concludeerde de algemene kerkenraad, toen
een aantal jaren geleden bleek dat minder dan de helft (!)
van de kaartenbakleden en hooguit een kwart (!) van de
catechisanten werd bereikt. ‘Schokkende cijfers’, zegt een
van de wijkpredikanten, oud-IZB-bestuurslid Henk van
der Veen. ‘We verheugen ons bij de voordeur van de kerk,
maar hebben we ook oog voor de afhakers bij de achter-
deur? En voor zovelen die buiten ons vizier zijn geraakt?
Wat staat ons te doen?’
Bruggen
Om nog wat nader in te zoemen op het dorpsportret:
vanouds loopt er een kanaal door Sliedrecht, zegt ds.
Joan Tanghé. ‘Aan de ene kant de bonders en aan de
andere kant de confessionelen.’
Het water was er breed en diep, afgaande op de verhalen
van oud-ouderlingen. Aan weerszijden van het kanaal
tierden de vooroordelen en karikaturen welig en een
algemene-kerkenraadsvergadering was altijd gedoe.
Tot zich bruggenbouwers aandienden. Zo’n brug is
bijvoor beeld de organisatie van gezamenlijke
samenkomsten in de week vóór Pasen, die uit
alle vier de wijkgemeenten veel mensen op de
been brengen. En nu, in de ‘heilzame schrik’
over de secularisatie in het dorp, wordt er
weer zo’n brug gebouwd.
Discipelschapop een dorp
Tijding • december 201310
Discipelschap
Geconfronteerd met de genoemde cijfers, besloot
de algemene kerkenraad na uitvoerig overleg een
missionaire werkgroep op pad te sturen, eind 2012.
Na enkele maanden voegden de IZB’ers Louis
Wüllschleger en Jurjen de Groot (respectievelijk
directeur en programmamanager Missionaire Vorming)
zich bij dit gezelschap. Samen analyseerden ze de lokale
situatie en stippelden een weg uit.
Er gebeurt best veel op het gebied van evangelisatie.
Elke denominatie heeft zo haar eigen activiteiten,
variërend van een tentweek tot straatevangelisatie en
laag drempelige diensten. Veel vrijwilligers zijn er bij
betrokken, maar toch knaagt het gevoel:
bereiken we onze doelgroepen?
En zit het missionaire
werk
echt in het hart van de gemeente? Is misschien de aanpak
van 3D (‘dagelijks dichtbij dienen’), van bijvoorbeeld het
IZB-project in Nieuwegein-Zuid iets voor ons? Moeten
we misschien een missionair werker benoemen? ‘We
kwamen er niet uit’, zegt Bert Sekeris, voorzitter van de
werkgroep. ‘Toen hebben we de bezinning over een
andere boeg gegooid. We zijn gaan dromen. Wat voor
gemeente willen we zijn? We hebben elkaar in het hart
gekeken.’ De term ‘Discipelschap’ dook op. ‘We dachten:
een nieuwe aanpak voor missionair werk. Maar we
kwamen er achter dat het helemaal niet nieuw is. ‘Maak
al de volken tot Mijn discipelen’, zegt Jezus. Het mag
gek klinken, maar het was voor ons een Aha-moment,
een ontdekking.’
Relatie
Met unanieme instemming aanvaardt de algemene
kerkenraad het eindrapport. Er wordt een gezamenlijke
vergadering aan gewijd, waarin ettelijke tientallen
ambtsdragers met elkaar in gesprek gaan over stellingen.
Deze stelling krijgt meeste bijval: ‘Discipelschap speelt
zich af in je hele leven, dus niet alleen tijdens een
evangelisatie-actie, maar ook tijdens het winkelen,
op de tennisclub, bij het schoolhek, in je familie…’
‘Ik moet zeggen dat ook ik me in de gesprekken wel eens
heb afgevraagd: ‘Hoe sta ik hier zelf in?’, zegt oud-diaken
Theo van der Poel. ‘Het is geen verloren zijn om die vraag
eens eerlijk onder ogen te zien. Eigenlijk is het een vraag
naar je relatie met Jezus Christus.’
De ambtsdragers benadrukken het belang van gebed.
‘Laten we dat met elkaar oppakken en regelmatig
gebedssamenkomsten houden om speciaal hiervoor te
bidden.’ En telkens is er in de gesprekken die verwon-
derde ondertoon: dat dit in Sliedrecht gebeurt….
in zo’n goede harmonie!’
Vruchtdragen
Begin november preken alle vier de predikanten over het
thema ‘discipelschap’. ‘Een discipel is een volgeling en
een vertrouweling van Jezus Christus, een kruisdrager en
een getuige’, schrijft Van der Veen in een samenvatting
van zijn preek in het kerkblad.
Een week later is er de bewuste gemeenteavond.
Ds. Tanghé spreekt over Johannes 15, het beeld van de
wijnstok en de ranken. ‘Absolute voorwaarde voor
groei is, dat Jezus’ leerlingen aan
‘Eigenlijk ishet een vraag naar
je relatie met Jezus Christus.’
5 april 2014: Tweede missionaire kerkenradendagKerkenraadsleden opgelet: de IZB en de afdeling Missionair Werk & Kerkgroei van de Protestantse Kerk in
Nederland dagen u uit om zaterdag 5 april 2014 met de (voltallige) kerkenraad op excursie te gaan. Kijk in
de keuken van een missionair project of een missionaire gemeente. U kunt kiezen uit een scala van
minstens 25 gemeenten en projecten die de rode loper uitrollen om met u van gedachten te wisselen en
ervaringen te delen. Het programma biedt ook ruimte voor onderlinge bezinning met uw collega-
ambtsdragers: wat ontdekken we hier? Hoe zouden we daar iets mee kunnen in onze context?
In 2012 werd voor de eerste maal zo’n dag belegd. Vijftig kerkenraden namen daaraan deel en uit de
evaluatie bleek dat de opzet erg werd gewaardeerd. ‘Plezierig', ‘leerzaam', ‘bemoedigend', en woorden van
gelijke strekking.
Als u interesse hebt, om het jaarlijkse uitje van uw kerkenraad te prikken op 5 april 2014, mail dan uw
gegevens naar info@izb.nl. Dan houden we u op de hoogte.
IZBals partner
Voor een langere periode samen optrekken met
een kerkenraad en een gemeente, in een missionair
traject, dat is een groeiend onderdeel in de dienst-
verlening van de IZB. Zoals in Sliedrecht, maar
ook in Hattem en Bussum. Adviseren, meedenken,
expertise ter beschikking stellen, trainen, toerusten,
praktische hulp bieden…
Elke situatie vraagt om een eigen aanpak. Als u
vrijblijvend een verkennend gesprek wenst over uw
gemeente, neemt u dan contact op met Jurjen de
Groot, programmamanager Missionaire Vorming,
j.degroot@izb.nl.
hun Meester verbonden blijven. Laten we in verbonden-
heid met Hem en met elkaar, met gevouwen handen
leerlingen van Jezus zijn, die niets liever willen dan
vruchtdragen, anderen bekend maken met de
liefde van Jezus voor zondige mensen.’
Ds. Louis Wüllschleger bepaalt de
aanwezigen bij kernbegrippen uit de
lessen die Jezus zijn discipelen in het
Mattheüs-evangelie te leren geeft:
barmhartigheid, zachtmoedigheid,
nederigheid, verlangen naar de weder-
komst. De zeshonderd aanwezigen gaan
onderling in gesprek over hun kijk op
discipel schap en dragen via reactie formulieren
en later via email tal van suggesties aan voor een
vervolg. Uit de opmerkingen blijkt een verlangen om
op de ingeslagen weg voort te gaan.
Terug naar de basis
Jurjen de Groot kijkt met dankbaarheid terug op het
proces van de afgelopen maanden. ‘Toen ik na zeven jaar
werken in Kenia terugvloog naar Nederland om bij de IZB
te gaan werken, dacht ik: nu verlaat ik het continent met
de bloeiende en groeiende kerk en keer ik terug naar
Nederland, met zijn tobbende, krimpende en kwijnende
geloofsgemeenschappen. En ik had een verlangen om te
dienen in een beweging terug naar de basis: waarom zijn
we kerk? Waar gaat het ons ten diepste om? Niet om een
paar enthousiastelingen die zich een slag in de rondte
werken voor missionair werk, maar om discipelschap
voor heel de gemeente, voor heel het leven, in woorden
en daden. Daar is Sliedrecht een mooi voorbeeld van.’
Tijding • december 201312
Wanneer je missionair werk doet, veel gesprekken voert
met mensen die christelijk geloof en kerkgang allerminst
vanzelfsprekend vinden, werkt het gunstig wanneer je zelf
door veel vragen bent heen gegaan. Hier ligt tegelijk een
probleem voor de kerk. In de kerk zijn niet zo heel veel
mensen die door stormen en afbraak heen het geloof als
het ware nieuw ontdekt hebben. Velen zijn in de
afgelopen vijftig jaar hun van huis uit aangeleerde manier
van geloven kwijt geraakt, terwijl er geen nieuwe gestalte
van christelijk geloof voor in de plaats kwam. Velen die
wel trouw bleven aan het overgeleverde geloof, zijn en
waren niet in staat de vragen en kritiek van moderne
mensen tot zich toe te laten. De schrijver van Zo zou je
kunnen geloven heeft een lange weg van loslaten en
opnieuw vinden afgelegd en dat is op elke bladzijde van
zijn boek te merken. Gelukkig is hij betrokken lid van de
kerk gebleven. Hij preekt zelfs ’s zondags en is bovendien
een heel knappe theoloog, die in staat is zijn gedachten
Wie bij missionair werk betrokken is, stuit voordurend op ongemakkelijke vragen. Er is in ieder
geval geen sprake van eenrichtingsverkeer, waarin de boodschap bij de ander gebracht wordt en
wijzelf buiten schot blijven. Door de confrontatie met hen die niet meer, niet of nog niet
geloven wordt voortdurend het eigen geloof en de eigen traditie bevraagd. Een uitstekend
hulpmiddel hierbij is het pas verschenen boek van Maarten Wisse, ‘Zo zou je kunnen geloven’.
helder onder woorden te brengen voor een breed publiek.
Voor zulke mensen mag de kerk in de missionaire context
van vandaag wel bijzonder dankbaar zijn. Zij zijn een
geschenk van God.
Vier soorten christendom
In het eerste deel van zijn boek beschrijft hij vier soorten
christendom: het traditionele, het gemoderniseerde, het
evangelicale en het buitenkerkelijke christendom. In de
beschrijving van alle vier deze gestalten merk je, dat hij
er zelf wel iets mee gehad heeft en nog heeft. Wat betreft
het traditionele christendom, zelf werd hij gepokt en
gemazeld in de Gereformeerde Gemeenten. Daar heeft
hij van over gehouden, dat de zonde zeer diep in de
menselijke natuur zit ingebakken, zodat we die niet met
een vrije wil tot het goede zomaar kunnen overwinnen.
Daar moet iets anders, daar moet Iemand anders aan te
pas komen. In het gemoder niseerde christendom spreekt
Geloven
begint bij de doop
december 2013 • Tijding 13
gerechtig heid alsmede over de altijd weer opduikende
frustratie van dit verlangen. Dat laatste noemt de Bijbel
het probleem van het kwaad, de zonde, de schuld. Op
welke wijze geeft het christelijk geloof hier een antwoord?
Niet door het aanbieden van een theorie, een
beschouwing, maar in de rituelen van doop en avond-
maal. In deze rituelen worden wij eens en telkens weer
verbonden met Jezus Christus, die kwaad, zonde en
schuld wegdroeg op het hout en die opstond om ons
deel te geven aan een leven, dat bestaat uit dienst aan
de gerechtigheid.
Mooie dingen worden in dit verband gezegd over de
doop, die ten diepste volwassenendoop is, verbonden
met geloof en bekering, maar die we aan onze kinderen
niet hoeven te onthouden. We mogen hen van jongs af
voorleven wat leven in verbinding met Jezus Christus
inhoudt. Mooie dingen worden gezegd over het avond-
maal, dat minstens maandelijks gevierd zou moeten
worden. Van de preek heeft de schrijver helaas minder
verwachting. Voor mij is dat extra reden om door te gaan
met het werk voor Areopagus, de preekbeweging van de
IZB. Blijkbaar moet nog meer duidelijk worden, dat het
ook in de preek evenals in doop en avondmaal gaat om
de reële tegenwoordigheid van de levende Christus in en
door wie wij nieuwe mensen mogen zijn.
Dr. Wim Dekker
N.a.v. Maarten Wisse,
Zo zou je kunnen geloven,
Uitg. Van Wijnen, Franeker
2013, 176 blz., e 14,95.
hem het accent op het doen van gerechtigheid aan en in
het evangelicale christendom het feit, dat God iemand is,
die een persoonlijke relatie met ons wil. Wat betreft het
buitenkerkelijke christendom: hij gaat heel ver in zijn
begrip voor hen, die het binnen de muren van de kerk
niet uithielden. Hij ziet veel ontkerkelijking in de heden-
daagse maatschappij als reactie op machts misbruik, dat
zeer veel kwaad heeft gedaan. ‘Ik denk ook, dat dat
machtsmisbruik vele malen breder en dieper zit dan de
meeste kerk gangers zich realiseren. Het zit in de blikken
van de kerkmensen, het zit in de vanzelf sprekendheid van
hun handelen, van hun spreken en hun schrijven…
Waar ik naar zoek is een nieuwe nederige kerk, waar
mensen verwelkomd worden, niet zo dat ze na een paar
weken gesocialiseerd volgens de geldende gewoontes
mee gaan doen, maar misschien nog jaren of tot het
einde van hun leven maar half gesocialiseerd kunnen
blijven’ (p. 90).
Wat is de kern?
In het tweede deel van het boek zet de schrijver uiteen
wat volgens hem de kern is van het christelijk geloof. In
die uiteenzetting komen twee dingen samen. Wisse
inventariseert de sterke punten, maar ook de leemtes in
de vier soorten christendom. Het resultaat zou kunnen
zijn, dat deze stromen niet naast en tegenover elkaar
hoeven blijven te staan. Tegelijk wordt het gesprek
gevoerd met moderne zoekers op de markt van
zingeving. Het antwoord is dat het christelijk geloof gaat
over het menselijk verlangen naar het goede, naar de
‘Vitamine G’ officieel pioniersplek‘Vitamine G’ heeft officieel de status van pioniersplek van Missionair Werk en Kerkgroei (PKN). De nieuwe vorm
van kerkzijn is een initiatief van ds. Gerard Kansen in Hilversum, die via de intervisiegroep aan de IZB is
verbonden. De ‘G’ verwijst naar God, Geest, Geloof en Gebed.
In september 2011 begon de christelijke gemeenschap als aanvulling op het bestaande aanbod van kerkdiensten
in de stad. Twee keer per maand, op zondagmorgen om 12 uur is er een kerkdienst met een meer ‘evangelische’
liturgie. Inhoudelijk beoogt Vitamine G een combinatie van de theologische diepgang van de protestantse traditie
met het levende en missionaire van de evangelische traditie’, schreef Gerard. Hij is blij met de (financiële) steun
vanuit de landelijke kerk, voor het initiatief. ‘We begonnen met een klein clubje van 8 mensen. Afgelopen zondag
waren er zeventig, waaronder een substantieel aantal jongeren. We naderen nu het kantelpunt, waarbij er meer
mensen om 12.00 uur in de kerk zitten, dan in de ochtenddienst om 10.00 uur. En dat komt dan niet doordat
mensen de overstap hebben gemaakt. Vitamine G trekt nieuwe Hilversummers, nieuwe gelovigen en mensen
potentiële afhakers, die deze manier van kerkzijn wél inspirerend vinden.’
‘Waar ik naar zoek is een
nieuwe nederige kerk’
Tijding • december 201314
Colofon75e jaargang nr. 4 – december 2013 Tijding is een gratis kwartaal-uitgave van de IZB – vereniging voor zending in Nederland en wordt toegezonden aan de leden. IZB-lidmaatschap: aanmelden bij de IZB. De contributie is e 10,- per jaar. Opzegging lidmaatschap voor 1 november. De IZB is een missionaire organisatie binnen de Protestantse Kerk in Nederland en stimuleert, adviseert en ondersteunt gemeenten en gemeenteleden in het evangelisatiewerk door middel van toerusting, materialen en missionaire werkers. Bestuurds. M.J. Tekelenburg, voorzitterds. R.F. de Wit, secretarisA.P. van der Kooy, penningmeesterds. M.C. Batenburgprof.dr.ir. J.H. van Bemmelmw. drs. Z.A. Jansen-Smitdr. H. de Leededs. A. van Lingenmw. J.E. van Velzen-Vermaasds. J. van Walsum Directieds. L. Wüllschleger. IZBJohan van Oldenbarneveltlaan 103818 HB Amersfoorttel.: 033-4611949e-mail: info@izb.nlinternet: www.izb.nlING: 980 980Rabobank: 30 22 06 191IBAN: NL26 RABO 0302 2061 91BIC: RABONL2U Uw steunSteun de zending in Nederland door uw gebed, uw IZB-lidmaatschap, uw gift en door al uw boeken te bestellen bij de IZB-boekhandel: www.izb-ark.nl, tel. 033-4613225.U kunt de IZB ook op laten nemen in uw testament. Graag willen wij u helpen om dat te regelen. U kunt hiervoor vrijblijvend een afspraak maken met Stefan Poldervaart 06-83697407 of s.poldervaart@izb.nl RedactieSjaak van den Berg Koos van Noppen
Foto’sCover: Mannes van der BurgPag. 7, 10, 12: Sjaak BootPag. 13: Marijke van der GiessenPag. 15: Dineke van der Wouden Overname artikelenOvername van artikelen is toegestaan met bronvermelding.
Sjaak van den Berg,
Missionair predikant van
wijkgemeente Martinikerk
in Groningen.
Kwalijke dampen
C.S. Lewis, van wie onlangs zijn 50e sterfdag werd herdacht, was een
scherpzinnig denker, een van de grote apologeten van de twintigste
eeuw. Hij was een zeer goede literatuurwetenschapper en bovendien
een begenadigd verteller. Zijn apologetische inzichten werden gevoed
door kennis van allerlei verhalen over goden en volksgeloof, en ook
door zijn eigen biografie. Hij was in zijn jeugd vervreemd geraakt van
het christelijk geloof, maar hervond de weg naar God. Er wordt dit jaar
veel aandacht besteed aan Lewis. Geheel terecht. De meeste bijeen-
komsten en artikelen zijn uiteraard gewijd aan zijn werken voor
volwassenen. Hij heeft echter meer gedaan.
Voor kinderen schreef hij de Narnia-reeks, die grote bekendheid
verwierf door een veelheid aan vertalingen en verfilmingen. In een deel
van de reeks, in het boek De Zilveren Stoel, raken kinderen verzeild in
een onderaards rijk dat onder de macht staat van een kwaadaardige
heks. Deze heks wil niet dat haar onderdanen weet hebben van het rijk
Narnia en van Aslan. De kinderen zijn in het gezelschap van een
Moeraswiebel, met de naam Puddelglum. Op een kwaad moment
wordt het gezelschap verhoord door de heks. De heks verdooft hun
verstand door giftige kruiden op het vuur te strooien. Vervolgens zaait
ze twijfel over de bovenwereld en het bestaan van de zon. Het is hen
niet meer duidelijk of ze werkelijk ooit in de zon hebben gelopen.
Uiteindelijk trapt Puddelglum het vuur uit en wordt de verstikkende
vertwijfeling verbroken. De kinderen kunnen zich weer verweren en
komen los.
Aan dit verhaal moest ik denken bij de inauguratie van prof.dr. Herman
Paul, bijzonder hoogleraar secularisatiestudies (namens IZB en GZB), in
september van dit jaar. De hoofdlijn van zijn betoog is dat secularisatie-
verhalen een grote invloed hebben op het beleid en het (zelf)beeld van
de kerk. In het kort komt deze verhalen hier op neer: de kerk gaat
verdwijnen; hoe geleerder mensen zijn, des te minder kunnen ze
geloven. Deze verhalen hebben een grote kleefkracht en werken
somber heid in de hand. Ten diepste werken ze er aan mee dat kerk-
mensen het geloof in God verliezen. Dit, terwijl het wetenschappelijk
fundament onder de verhalen allang is verdwenen. De verhalen over de
macht van de secularisatie hebben dus een verdovend effect op de kerk
en haar leden, vergelijkbaar met de dampen die uit het vuur van de
heks opstijgen. Zoals de kinderen in hun verdoving het geloof verloren
in het bestaan van Aslan en van de zon en van de wereld boven, zo is
de kerk al minder rekening gaan houden met het bestaan van haar
levende Heer. Ze gaat mee met het betoog dat geen rekening houdt met
het bestaan van God en met alles wat Hij in het verleden deed en in het
heden doet. Ik merk vaak dat mensen er onbewust vanuit gaan dat het
allemaal minder moet gaan omdat dit nu eenmaal met onze cultuur
gegeven is. De verhalen werken dan als selffulfilling prophecies, zichzelf
vervullende profetiën.
Het betoog van Paul werkt als een scheut frisse lucht die helpt om de
situatie wat helderder in ogenschouw te nemen. We hebben een
levende Heer die alle macht heeft in hemel en op aarde en met ons is
tot aan de voltooiing van de wereld. De rest is bijzaak.
c o l u m n
‘Hoe geleerder
mensen zijn,
des te minder
kunnen ze
geloven’
december 2013 • Tijding 15
De oplossing van de puzzel in het
vorige nummer was:
Verhalen over zending
Deze puzzelaars kunnen de vlag
uitsteken. Gefeliciteerd!
Lucas den Boef uit Papendrecht; Jaëlle Ploeg uit Barneveld; Daniël Smits uit Alphen a/d Rijn; Noortje Hopman uit Wierden; Lisa Zaanen uit Hoogblokland en Samuel Langelaar uit Woudenberg
En dit zijn
de winnaars...
Ontmoetingsdiensten in Huizen.Wat zijn dat voor bijeenkomsten? Waar worden ze gehouden? Wanneer
worden ze gehouden? Wie mogen er komen? Wat wordt er gedaan?
Het antwoord op deze vragen en nog veel meer lees je in deze Tijding.
Ook de nieuwe puzzel gaat deze keer over dit missionaire werk.
Wat moet je doen?In de puzzel zitten dertig woorden verstopt. Die moet je opzoeken en
vervolgens invullen in de daarvoor aangegeven vakjes. Om je te
helpen hebben we alvast de eerste letters van de woorden ingevuld en
het aantal letters per woord aangegeven. En nog een tip: de woorden
staan allemaal horizontaal.
Als je alle woorden gevonden en ingevuld hebt, hoef je alleen nog
maar de juiste letters bij de juiste cijfers in te vullen en je hebt de
oplossing gevonden. Succes ermee!
Het juiste antwoord mag je opsturen naar IZB, Johan van Oldenbarnevelt-laan 10, 3818 HB Amersfoort of mail naar g.vandebeek@izb.nl. Misschien heb je wel een prijs!
Oplossing:
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18
B
B 16
B 9
B 15
B
B 1
C 3
D
D 7
D
E 12
G
G 17
G
G 10
G 13
H 2
K
K
K 11
O 4
P 8
p
S
T 14
V
V 5
Z 18
Z
Z 6
d r e t h u l p v e r l e n e r s o p j k l m
d o r p s d f g v o e d s e l b a n k c v b n
a s z e g e n d e r t y u i o p a g e b e d s
d f g h j k l z x v r i j w i l l i g e r s c
v o n t m o e t i n g s d i e n s t b n m q w
e r b e z o e k t y g e m e e n t e l e d e n
u i o p k e r k a s d f g h j c o n t a c t k
l z x c v b n m q B ij b e l w e r t y u i o p
t o e r u s t i n g a s d f g h j g e l o o f
k l z x c v e v a n g e l i e b b i d d e n n
m q b e l ij d e n i s e r t z o e k e r y u i
o d i s c i p e l p a s k o f f i e d f g h j
k l z x c v b g e m e e n t e s t i c h t e r
g e l d n m q w e r p r e d i k a n t t y u i
o p b e z o e k e r s a s z a n g d f g h j k
l z x c B ij b e l l e z i n g v b n m q w e r
t d i e n s t y u i o p a s d f g p r e e k h
j k k e n n i s m a k i n g l z s f e e r x c