Post on 01-Nov-2014
description
Samenwerken onder architectuur
PinkRoccade architectenbijeenkomst 21 mei 2014
Danny Greefhorstdgreefhorst@archixl.nl
Agenda
• Samenwerken en de kenniswerker
• De architectuur van samenwerken
• Casus: samenwerken in het hoger onderwijs
• Persoonlijke reflectie op samenwerken
2
3
Samenwerken
Van Dale: “in onderling overleg werken”
Merriam-Webster:1: to work jointly with others or together especially in an intellectual endeavor2: to cooperate with or willingly assist an enemy of one's country and especially an occupying force3: to cooperate with an agency or instrumentality with which one is not immediately connected
4
De kenniswerker
5
De sociaal kenniswerker – co-creatie
6
De architectuur van samenwerken (1)
gestructureerd proces, 1 organisatie ongestructureerd proces, 1 organisatie
ongestructureerd proces, >1 organisatiegestructureerd proces, >1 organisatie
7
De architectuur van samenwerken (2)
gestructureerd proces, 1 organisatie ongestructureerd proces, 1 organisatie
ongestructureerd proces, >1 organisatiegestructureerd proces, >1 organisatie
collegialesamenwerking co-creatie
organisatieoverstijgendeco-creatie
organisatieoverstijgendesamenwerking
Operating model
8
9
De architectuur van samenwerken (3)
gestructureerd proces, 1 organisatie ongestructureerd proces, 1 organisatie
ongestructureerd proces, >1 organisatie
niet gestandaardiseerd, geïntegreerd gestandaardiseerd, geïntegreerd
gestructureerd proces, >1 organisatie
niet gestandaardiseerd, niet geïntegreerd gestandaardiseerd, niet geïntegreerd
collegialesamenwerking co-creatie
organisatieoverstijgendeco-creatie
diversificatie
coordinatie
unificatie
replicatie
organisatieoverstijgendesamenwerking
10
De architectuur van samenwerken (4)
niet gestandaardiseerd, niet geïntegreerd
gestandaardiseerd, geïntegreerdniet gestandaardiseerd, geïntegreerd
cross-selling
ketensamenwerking schaalvergroting
uitwisseling vanmensen
beperkt gestandaardiseerd, niet geïntegreerd
gemeenschappelijkediensten
beperkt gestandaardiseerd, beperkt geïntegreerd
gestructureerd proces, 1 organisatie ongestructureerd proces, 1 organisatie
ongestructureerd proces, >1 organisatiegestructureerd proces, >1 organisatie
collegialesamenwerking co-creatie
organisatieoverstijgendeco-creatie
organisatieoverstijgendesamenwerking
Architectuurprincipes voor samenwerking
• We opereren als een organisatienetwerk• Taken en verantwoordelijkheden zijn expliciet benoemd• De gemeenschappelijke processen en applicaties zijn gestandaardiseerd• Processen hebben een eigenaar• Gegevens hebben een eigenaar• Medewerkers interacteren namens een specifieke organisatie• Gegevens van individuele organisaties zijn duidelijk aanwijsbaar• Gegevens die worden uitgewisseld zijn nodig voor de samenwerking• Het koppelvlak tussen processen is expliciet• Gegevensuitwisseling is gebaseerd op open standaarden• Gegevensuitwisseling hanteert een gemeenschappelijke taal• Er zijn standaard serviceniveau’s gedefinieerd en hierop wordt gestuurd• Digitale co-creatie wordt ondersteund• Gegevens over gebruikers worden centraal beheerd• Identity management is federatief
11
12
Ketensamen-werking
Cross-selling
Gemeenschap-pelijke diensten
Uitwisseling van mensen
Schaalvergroting
Diversificatie
Unificatie
Coordinatie
Replicatie
Co-creatue
Organisatie-over-stijgende co-creatie
Opereren als organisatienetwerk X XTaken/verantwoordelijkheden expliciet X X XStandaard processen en applicaties x x X X XProcessen hebben eigenaar X X XGegevens hebben eigenaar X X XActeren namens specifieke organisatie X XGegevens van organisatie aanwijsbaar X XGegevens nodig voor samenwerking X X XExpliciete koppelvlakken in processen X X X XOpen standaarden X X X X XGemeenschappelijke taal X X X X X X X XStandaard serviceniveau’s X X X XOndersteunen digitale co-creatie X XCentraal beheer gebruikers X X X XFederatief identity management X X X X
Modellen die bijdragen aan het realiseren van principes
• We opereren als een organisatienetwerk• Taken en verantwoordelijkheden zijn expliciet benoemd• De gemeenschappelijke processen en applicaties zijn gestandaardiseerd• Processen hebben een eigenaar• Gegevens hebben een eigenaar• Medewerkers interacteren namens een specifieke organisatie• Gegevens van individuele organisaties zijn duidelijk aanwijsbaar• Gegevens die worden uitgewisseld zijn nodig voor de samenwerking• Het koppelvlak tussen processen is expliciet• Gegevensuitwisseling is gebaseerd op open standaarden• Gegevensuitwisseling hanteert een gemeenschappelijke taal• Er zijn standaard serviceniveau’s gedefinieerd en hierop wordt gestuurd• Digitale co-creatie wordt ondersteund• Gegevens over gebruikers worden centraal beheerd• Identity management is federatief
13
Procesmodel
Informatiemodel
Applicatiemodel
Project Regie in de Cloud
Doelstelling: verkennen en bestendigen verdere samenwerking op het gebied van informatievoorziening in hoger onderwijs en onderzoek, met focus op kansen op het gebied van cloud
Informatiestrategie (WP1)
Catalogus (WP2)
Gewenste situatie• Relevante ontwikkelingen• Gezamenlijke ambities
Roadmap• Gezamenlijke initiatieven• Plateauplanning
Referentie-architectuur (WP2)
Architectuurvisie• Architectuurprincipes• Veranderthema’s• Criteria voor cloud
Referentiemodellen• Business• Applicatie• Technologie
Implementatie hulpmiddelen (WP4)
Datamanagementplannen (WP3)
Projectresultaten
Just do it
optimalisatie
aant
al p
artic
iper
ende
inst
ellin
gen
1. Kenniscentrum voor online onderwijs (3,3)2. Gezamenlijk business model voor online onderwijs (3,1)3. Gezamenlijke voorzieningen voor ontwikkeling en beheer
leer/toetsmateriaal (3,5)4. Gezamenlijke voorzieningen voor learning analytics (3,1)5. Gemeenschappelijk gegevensmodel voor verantwoording
(3,4)6. Datawarehouse in de community cloud (2,8)7. Centrale administratie van studentidentiteiten (3,5)8. Gestandaardiseerde uitwisseling studentgegevens (3,5)9. Geintegreerde nationale onderwijscatalogus (3,0)10. Resultaten uit bekostigd onderzoek vindbaar (3,6)11. Infrastructuur voor onderzoeksgegevens (3,5)12. Landelijk kenniscentrum voor VRE’s (3,0)13. Gemeenschappelijke indicatoren voor valorisatie (3,0)14. Bundeling van aanbesteding van applicaties (3,3)15. Gestandaardiseerde koppelvlakken (3,8)16. Gezamenlijke oplossingen voor onderwijslogistiek (3,1)17. IT infastructuur uitbesteed (3,1)18. Beperkt aantal landelijke rekencentra (2,9)19. Kenniscentrum met IT-specialisten (3,0)20. Servicebus in de community cloud (3,4)21. Kenniscentrum informatiebeveiliging (3,5)22. Rol-gebaseerde autorisatievoorziening (3,2)23. Gemeenschappelijke risicoclassificatie van gegevens (3,7)
1
3
2
Gezamenlijkevoorzieningen
Gezamenlijkeoptimalisatie
Gezamenlijkekennisopbouw
Gezamenlijkeinnovatie
9
114
10
innovatie
5 6
7
8
1213
14
15
16 17 18
19
20 21
22
23
3,9 -3,4 3,1-2,93,3-3,2
Enquête
Gezamenlijke ambities• Instellingen zijn goed geoutilleerd om (open) online onder- wijs in te zetten en te integreren in
het reguliere onderwijsaanbod. • Voor het toetsen en certificeren van onderwijs kunnen instellingen beschikken over een
betrouwbare en veilige e-infrastructuur voor auteursomgevingen, itembanken en het afnemen van digitale toetsen.
• Studenten en medewerkers hebben een digitale leer- en werkomgeving waarmee ze via alle kanalen toegang hebben tot voor hen relevante informatie en functionaliteit.
• Instellingen kunnen beschikken over betrouwbare en relevantie stuurinformatie voor verhoging van studiesucces en de kwaliteit van het onderwijs.
• Instellingen kunnen beschikken over een state-of-the-art e-infrastructuur voor het opslaan, transporteren, verwerken, visualiseren, delen, archiveren en ontsluiten van onderzoeksgegevens.
• Naast universiteiten kunnen ook hogescholen informatie over hun gepland, lopend en afgerond onderzoek delen.
• Onderzoeksresultaten zijn maximaal toegankelijk, doordat ze betekenisvol beschikbaar kunnen worden gesteld aan andere onderzoekers, bedrijven en de maatschappij.
• Medewerkers en studenten van instellingen kunnen drempelloos samenwerken met medewerkers van andere kennisinstel- lingen en bedrijven van klein tot groot, en zowel regionaal, nationaal als internationaal.
• De bedrijfsvoering en informatievoorziening van instellingen zijn efficient, veilig en duurzaam ingericht.
• Instellingen kunnen gegevens eenvoudig intern en met elkaar uitwisselen. • Instellingen kunnen mobiliteit van studenten over instellingen, tijdens of na hun opleiding
ondersteunen. • Instellingen realiseren maximale gemeenschappelijke inkoopkracht voor het inkopen van
clouddiensten.
17
Hoger Onderwijs Referentie Architectuur
Architectuurvisie
Referentiemodellen
Implementatie-hulpmiddelen
De route
Architecten
Kick-off
TU/e
SIG ResearchSupport
CIO beraad
Fontys
SIG Onderwijslogistiek
Leveranciers
UMCOMIT/KAAIWO
CvDURSIG DLWO
Algemene toepassingen architectuur:• Het geven van inzicht in
verbetermogelijkheden• Het geven van inzicht in de relevante
aspecten en complexiteit van een verandergebied
• Het geven van inzicht in de scope van projecten en de relaties met andere projecten
• Het geven van inzicht in koppelvlakken en mogelijke samenwerking binnen een instelling
• Het faciliteren van discussie en besluitvorming over eigenaarschap
Specifieke toepassingen HORA:• Het vergelijken van de inrichting van
verschillende instellingen• Het geven van inzicht in
mogelijkheden voor samenwerking• Het versnellen van het opstellen van
een instellingsarchitectuur• Eenduidiger communicatie naar
leveranciers
Toepassingsmogelijkheden HORA
Valorisatie
Onderwijsondersteuning Onderzoeksondersteuning
OnderzoekOnderwijs
Onderwijsontwikkeling
Onderwijsplanning
Onderwijsuitvoering
Roostering
Deelnemerwerving Inschrijving
Onderzoeksadministratie
Onderzoeksontwikkeling
Onderzoeksopzet
Onderzoekspublicatie
Toetsing
Deelnemercounseling
Diplomering
Kennisuitnutting
Onderzoeksuitvoering
Onderzoeksassistentie
Deelnemerbegeleiding
Informatieontsluiting
Informatielevering
Bedrijfsvoering
Human Resource
Management
Financieelmanagement
Facilitairmanagement
Communicatiemanagement
Inkoopmanagement
Contactmanagement
Juridischmanagement
Informatie en Technologiemanagement
Sturing
Beleid en planvorming
Verandermanagement
Verbetermanagement
VerantwoordingStrategie en governance
Informatiedoorlevering
Bedrijfsfunctiemodel
Informatieontsluiting
Onderzoeksondersteuning
ValorisatieOnderzoek
Onderwijsondersteuning
Onderwijs
Bedrijfsvoering
Sturing
Beleid en planvorming• Beleidsvorming en evaluatie• Enterprise architectuur• Tactische planning• Productportfoliomanagement
Verbetermanagement• Procesmanagement• Performancemanagement• Kwaliteitsmanagement• Operationeel management
Onderwijsontwikkeling• Opleidingsontwikkeling• Onderwijseenheidontwikkeling• Onderwijsmateriaalontsluiting• Opleidingsevaluatie• Onderwijseenheidevaluatie
Inschrijving• Aanmeldingsregistratie• Deelnemermatching• Deelnemerinschrijving• Deelnemerherinschrijving• Deelnemeruitschrijving
Verandermanagement• Programma en project-
portfoliomanagement• Programmamanagement• Projectmanagement• Innovatie
Onderzoeksontwikkeling• Onderzoeksvraagidentificatie• Onderzoekspartnering• Onderzoeksplanning• Financieringswerving
Toetsing• Toetsvoorbereiding• Toetsuitvoering• Toetsbeoordeling• Vaststelling verworven
competenties
Deelnemerwerving• Marktonderzoek• Marktbewerking• Informatieverstrekking• Prospectondersteuning
Verantwoording• Interne rapportages• Jaarverslaglegging• Accreditatie• Uitvoering Standard Evaluation Protocol• Overige externe rapportages• Integrale veiligheidsbewaking
Human Resource Management• Formatieplanning• Werving en selectie• Medewerkerontwikkeling• Medewerkerbeoordeling• Medewerkeradministratie• Tijdregistratie• Salaris- en declaratieverwerking• Ziekte en verzuimadministratie
Financieel management• Begrotingsconstructie• Grootboekbeheer• Activabeheer• Facturering• Debiteurenbeheer• Crediteurenbeheer• Betalingen• Vermogensbeheer
Facilitair management• Gebouwbeveiliging• Cateringbeheer• Schoonmaak• Afvalbeheer• Vastgoedontwikkeling• Gebouwbeheer• Goederenafhandeling• Bedrijfshulpverlening• Documentafhandeling en
archivering
Informatie en Technologiemanagement
• Functioneel beheer• Gegevensbeheer• Informatiebeveiliging• Identiteitenbeheer• Applicatie-ontwikkeling• Applicatiebeheer• IT-infrastructuurontwikkeling• IT-infrastructuurbeheer
Communicatiemanagement• Imago-ontwikkeling• Interne communicatie• Externe communicatie
Inkoopmanagement• Aanbesteden• Leveranciersbeheer• Contractbeheer• Bestellen
Contactmanagement• Contactbeheer• Servicemanagement• Relatiebeheer• Alumnibeheer
Juridisch management• Compliancebeheer• Juridisch adviseren• Juridische bescherming• Afhandeling bezwaren en beroepen• Klachtenafhandeling
Onderwijsuitvoering• Voorbereiding onderwijsactiviteit• Leergroepvorming• Uitvoering onderwijsactiviteit
Onderwijsplanning• Onderwijsadministratie• Onderwijseenheidinschrijving• Toetsinschrijving• Onderwijsactiviteitenplanning• Vraagprognostisering• Lesgroepvorming• Inzet en middelenplanning
Onderzoeksuitvoering• Literatuuronderzoek• Gegevenscollectie• Gegevensverwerking en -analyse• Onderzoeksprotocoltoetsing• Promovendusbegeleiding
Onderzoekspublicatie• Publicatiecreatie• Collegiale toetsing• Kennisoverdracht naar vakgenoten• Kennisoverdracht naar onderwijs
Onderzoeksopzet• Bronidentificatie• Onderzoeksprotocolontwikkeling• Onderzoeksinstrumentontwikkeling
Kennisuitnutting• Kennisoverdracht naar
maatschappij• Kennisoverdracht naar bedrijven• Octrooiwerving• Kennisvermarkting• Start-upbegeleiding
Deelnemercounseling• Studiekeuzebegeleiding• Persoonlijke situatiebegeleiding• Arbeidsmarktbegeleiding
Diplomering• Kwalificatiecontrole• Bindend studieadvies• Waardedocumentverstrekking
Roostering• Lesroosterconstructie• Toetsroosterconstructie• Roosterpublicatie• Roosterwijziging
Onderzoeksadministratie• Financieringsondersteuning• Onderzoeksregistratie• Vergunningswerving• Onderzoeksobjectwerving
Strategie en governance• Strategische planning• Enterprise governance• Organisatiemanagement• Enterprise risicomanagement
Deelnemerbegeleiding• Studieloopbaanbegeleiding• Stage en afstudeermatching• Stage en afstudeerbegeleiding
Informatielevering• Onderzoeksresultaatborging• Onderzoeksresultaatarchivering• Onderzoeksresultaatpreservering• Onderzoeksresultaatontsluiting
Onderzoeksassistentie• Onderzoeksgegevensbeheer• Impactanalyse
Informatiedoorlevering• Ontsluiting digitale databanken • Ontsluiting digitaal materiaal• Ontsluiting fysiek materiaal• Informatievaardigheids
ondersteuning
Informatieontsluiting
Onderzoek
Onderwijsondersteuning
Onderwijs
Bedrijfsvoering
Sturing
vordering
verplichtingjournaalpost
kostenplaats
activum
inkomende betaling
uitgaande betaling
dienstbetrekking
campagne
competentie(medewerker)
beoordeling
formatieplaats
gebouw
ruimte
voorwerp apparaat
applicatie
systeemsoftware
meldingorganisatie
werkactiviteit
leverancier
inkoopcontractwerkorder
medewerker
doelstelling indicatoronderwijsinstelling
organisatieonderdeel
beleidsuitgangspunt architectuur resultaat
werkproduct
toetsmateriaal
leermateriaal
rooster
stage/afstudeeropdracht
onderwijseenheid
onderwijseenheiddeelname
examen programma
toetsresultaat
onderwijsovereenkomst
leergroep
competentie(deelnemer)deelnemer
waardedocument
stage/afstudeer organisatie
opleiding
minor
leeractiviteit toetsactiviteit
werk
publicatie(gepubliceerd)
subsidieprogramma
onderz.geg.(gepubliceerd)
subsidieovereenkomst
samenwerkingsverband
expressie
manifestatie
item
uitleen
publicatie
onderzoeksgegevens
bedrijfseis
plan
onderzoeksobject
onderzoek
begroting
onderwijsprogramma
prospect
alumnus
inzetplanning
Valorisatie
Onderzoeksondersteuning
onderwijseenheidresultaat
lesgroeponderwijseenheiduitvoering
onderwijsactiviteit
individu
contact
configuratieitem
stage/afstudeeractiviteit
octrooi
Informatiemodel
InformatieontsluitingOnderzoeksondersteuning
Onderzoek
Onderwijsondersteuning
Onderwijs
Bedrijfsvoering
Sturing
Financieelsysteem
Personeelssysteem
Corporate LMS
Inzetplanningssysteem
Facilitairsysteem
KaartbeheersysteemBetaalsysteem
Servicemanagement
systeem
Inkoopsysteem
Salarisverwerkings
systeem
Tijdregistratiesysteem
Project Programma en Portfolio
managementsysteem
CRM systeem
Aanbestedingssysteem
Kwaliteitsmanagement
systeem
Architectuurbeheersysteem
Managementinformatiesysteem
Studentinformatiesysteem
Roostersysteem
Educatieveapplicatie
Learning content management
systeem
Plagiaatdetectiesysteem
Digitaal portfoliosysteem
Digitaaltoetssysteem
Stage enafstudeersysteem
Onderzoeksinformatiesysteem
Bibliotheeksysteem
Gegevensanalysesysteem
Onderzoeksgegevensbeheer
systeem
Onderzoeksmeetsysteem
Onderzoekspublicatierepository
Wetenschappelijkezoekmachine
Gezondheid Veiligheid en
Duurzaamheid systeem
Learning management
systeem
Onderzoeksgegevens
archief
Valorisatie
Softwareontwikkelomgeving
IT managementsysteem
Videomanagement
systeem
Promotievolg
systeem
Gegevensvisualisatie
systeem
Generieke applicaties
PortaalZoekmachine Enquetesysteem
Formulierengenerator
Onlinekennisbank
Narrowcastingsysteem
Samenwerkingssysteem
Officesuite
Web content management
systeem
Unifiedcommunications
systeem
E-mail systeemDocument
managementsysteem
Enterprise output management
systeem
Inputmanagement
systeem
Business process management
systeem
Videostreamingsysteem
25
Persoonlijke reflectie
• Samenwerken is moeilijk – een ieder denkt vooral vanuit eigen belang• Visie en win-win is belangrijk om samenwerking te laten slagen• Als je geen formeel mandaat hebt dan kun je alleen enthousiasmeren• Organisaties hoeven niet overal aan mee te doen – coalition of the willing• Schaalvergroting is niet automatisch goedkoper – processtandaardisatie• Standaardiseren doet pijn en werkt alleen onder sterke regie• Begin onderop met standaardiseren – eerst infrastructuur• Neem genoegen met kleine herbruikbare diensten – bijv. identity mgt.• Samenwerken over organisatiegrenzen is eigenlijk gewoon samenwerken• Architectuur voor samenwerking is eigenlijk gewoon architectuur• Zonder governance gaat architectuur niet slagen (geldt ook voor
architectuur voor samenwerking)
26
Vragen?