Zo werk je prett iger!

Psychisch verzuim voorkomen kán!

Vooraf

Problemen. Op het werk of privé. Die

hebben we allemaal wel eens. Uw

medewerkers dus ook. Soms zijn die

problemen niet één, twee, drie weer

opgelost, de medewerker krijgt psychische

en lichamelijke klachten en meldt zich

ziek. En dat is niet altijd nodig. Een goed

gesprek met de leidinggevende kan

verzuim vanwege psychische klachten

voorkomen. Dit blijkt uit een pilot bij een

aantal schoonmaak- en glazenwassers-

bedrijven. Aan de leidinggevende nu de

schone taak zo’n goed gesprek te

voeren. Aan u de taak hen daarin te

stimuleren en te faciliteren.

Deze folder vertelt u hoe.

Psychisch verzuim is ziekteverzuim vanwege

psychische klachten. Deze klachten worden

veroorzaakt door spanningen en problemen,

privé of op het werk. Veelvoorkomende

klachten zijn piekeren, slecht slapen en

concentratieproblemen. Vaak gaan

psychische klachten gepaard met fysieke

klachten als vermoeidheid, lusteloosheid,

hoofd- en spierpijn.

Al deze klachten hebben natuurlijk

gevolgen voor het dagelijks

functioneren. Ook op het werk.

Een medewerker met psychische

klachten maakt fouten, vergeet

dingen, heeft zijn hoofd er niet

altijd bij, is stiller dan anders,

barst zomaar in huilen uit, is

snel geïrriteerd en meldt zich

regelmatig voor korte tijd ziek,

meestal met vage klachten.

Psychisch verzuim

De voordelen van een goed gesprek zijn

legio. Aandacht, begrip en een luisterend

oor doen ieder mens goed. Zeker iemand

met psychische klachten. Uit de pilot

Voorkomen van psychisch verzuim die de

RAS uitvoerde bij een aantal schoonmaak-

en glazenwassersbedrijven, blijkt dat een

gesprek zo goed doet, dat een medewerker

zich minder snel ziek meldt. En dat niet

alleen. Ook de kwaliteit van het werk

verbetert. Medewerkers die zich gehoord

voelen, werken prettiger en presteren

beter. Voor u als directeur / manager een

belangrijk gegeven natuurlijk.

Het voeren van een goed gesprek

biedt trouwens ook voordelen voor

leidinggevenden. Goed contact tussen

leidinggevende en medewerker is voor

beiden belangrijk. De medewerker gaat

met meer plezier naar het werk; de

leidinggevende ontwikkelt een effectievere

stijl van leidinggeven. Ook komen

werkproblemen zo sneller op tafel. Want

al worden klachten vaak veroorzaakt

door privé-problemen, ook werkdruk,

problemen met de leiding of bijvoorbeeld

de sfeer in het team kunnen de oorzaak

zijn van spanningen.

Wat de oorzaak van de problemen van de

medewerker ook is, erover praten is heel

belangrijk. Met partner, familie, vrienden,

maar ook met de leidinggevende. Wat de

leidinggevende betreft, over het algemeen

zal het initiatief voor zo’n gesprek van

hem of haar moeten komen. De leiding-

gevende moet dus goed in de gaten

houden of een medewerker anders is

dan anders. En als dat zo is, hem of haar

uitnodigen voor een gesprek. Een goed

gesprek welteverstaan. Maar hoe doe je

dat? Eigenlijk is het allerbelangrijkste:

goed luisteren, de juiste vragen stellen,

meedenken over mogelijke oplossingen en

zo nodig verwijzen naar deskundige hulp.

Een goed gesprek Voordelen van een goed gesprek

Het voeren van het gesprek is natuurlijk een belangrijke taak van de leidinggevende.

U kunt hem of haar daarin stimuleren én faciliteren. Hoe doet u dat? Een paar ideeën:

• Benoem een projectleider die de preventie van psychisch verzuim coördineert.

• Bepaal het bedrijfsbeleid over psychisch verzuim, bespreek dit met de OR en

communiceer erover met uw leidinggevenden en medewerkers.

• Bespreek het onderwerp regelmatig met uw leidinggevenden.

• Bestel de waaier Voorkomen van psychisch verzuim. Een praktisch hulpmiddel voor

direct leidinggevenden. Over hoe signalen te herkennen, hoe een goed gesprek te

voeren en wat te doen als iemand na psychisch verzuim weer terugkeert op de werk-

vloer. Met veel handige tips en gespreksvoorbeelden.

• En, last but not least: geef zelf het goede voorbeeld! Neem zelf ook de tijd voor een

goed gesprek als u ziet dat een van uw leidinggevenden dat nodig heeft.

Wat is úw rol?

‘Ons bedrijf is heel enthousiast over deze

aanpak van psychisch verzuim. Normaal

zijn leidinggevenden niet zo gemotiveerd

om aan dit soort zaken te werken, maar

ze werden enthousiast na het lezen van de

waaier en het volgen van de training. De

waaier helpt hen bij de voorbereiding van

een gesprek. Als casemanager neem ik

‘m er trouwens ook wel eens bij als ik een

een-op-een gesprek met leidinggevenden

voer. De pilot is inmiddels alweer een

tijdje geleden, maar ik merk nog steeds

dat leidinggevenden eerder signaleren dat

iemand niet lekker in zijn vel zit en mij

daar sneller over bellen!'

Zeven schoonmaak- en glazenwassers-

bedrijven - klein en groot - deden mee aan

de pilot Voorkomen van psychisch verzuim.

Tijdens de pilot hebben 130 leidinggevenden

de waaier Voorkomen van psychisch verzuim

in de praktijk getest. De reacties van de

deelnemers waren positief.

‘Een medewerker had regelmatig allerlei

lichamelijke klachten vanwege spanningen.

Als ik het daar met haar over had, ging

dat meestal in een ruzieachtige sfeer. De

laatste keer had ik de waaier van te voren

goed doorgelezen en begon ik het gesprek

met een vraag uit de waaier. Daarna heb

ik steeds rustig doorgevraagd. De mede-

werker vertelde hoe verdrietig ze was en

dat ze niet goed in haar vel zat. Ze gaf

aan dat ze door privé-problemen allerlei

lichamelijke klachten kreeg. Ik was zo blij

dat het nu wel een prettig gesprek was!

Die waaier heeft me echt geholpen!’

‘Het gesprek heeft zeker geholpen.

Natuurlijk zal de medewerker zelf aan

haar problemen moeten werken. Maar ik

merkte dat het hielp dat ik als leiding-

gevende daar een voorzet voor gaf. Ook

heb ik haar gewezen op de mogelijkheden

van bedrijfsmaatschappelijk werk of een

psycholoog.’

‘Psychische klachten komen steeds vaker

voor. De waaier helpt leidinggevenden

over de drempel te stappen om hierover in

gesprek te gaan met de medewerker.’

Pilot Voorkomen psychisch verzuim

• Waaier Voorkomen van psychisch

verzuim

Een waaier bestaande uit een aantal

losse kaarten met handige tips en gespreks-

voorbeelden speciaal voor leidinggevenden

(voorlieden, object- en rayonleiders).

• Opleidingsmodule Psychisch Verzuim

Voorkomen

Eendaagse cursus voor direct leiding-

gevenden. De cursus sluit aan bij de

module Coachend Leidinggeven.

Leidinggevenden oefenen gesprekken

en leren van elkaar.

Kijk voor meer informatie op www.zowerkjeprettiger.nl.

Een aantal hulpmiddelen

Colofon

Deze uitgave maakt deel uit van Zo werk je prettiger!,

de voorlichtingscampagne over het Arboconvenant

Schoonmaak- en Glazenwassersbranche. De campagne

wordt gecoördineerd door de Raad voor Arbeids-

verhoudingen Schoonmaak- en Glazenwassersbranche

(RAS) en is een initiatief van het ministerie van Sociale

Zaken en Werkgelegenheid, Ondernemersorganisatie

Schoonmaak- & Bedrijfsdiensten (OSB), FNV Bondgenoten

en CNV BedrijvenBond

Ontwikkeling:

Bent Coaching en Advies, Hoofddorp

Concept en realisatie:

DST Experience Communicatie, Baarn

© RAS, Tilburg, 2006

Aan deze uitgave kunnen geen rechten worden ontleend.