Programma donderdag

11.00 Werken: Kennismaken en kennisdelen Opening door Jan van der Meer. Presentatie van Alliander over de behaalde resultaten tot nu toe. 13.00 Lunch 14.00 Ontwerpsessie: Opsplitsing in twee groepen Inhoudelijk schetsen, ontwerpen en aan de slag. Beide groepen denken met de input van Alliander na over zes belangrijke vragen. Terugkoppeling door de deelnemers. 16.30 Ontspannende groepsactiviteit 17.30 Borrel en diner 19.30 Discussie en leermoment Met bijdrages uit de MRA, Zuid-Holland en Gelderland. Eventueel doorwerken aan resultaten middagsessie. 21.00 Afsluiting en bootovertocht Overnachting hotel Holiday Inn (drankjes op eigen kosten)

Programma vrijdag Eigen tijd Ontbijt

08.45 Bootovertocht vanaf de jachthaven naar het Forteiland.

09.30 Werksessies

09.45 Drie sessies: Datacenters (Green IT), Aardwarmte en HTO (TNO) sessie 1, Proces naar organisatorische tafel (Peter Odermatt)

11.00 Pauze: Koffie en thee met versnapering 11.15 Drie sessies: Cascadering (TNO), Aardwarmte en HTO (TNO) sessie 2, Koude- infrastructuur /ruimte voor doordenken over één van bovenstaande

12.30 Lunch

13.30 Terug- en vooruit kijken

Ophalen informatie uit sessies. Met behulp van deze informatie gezamenlijk toewerken naar routekaart voor de komende twee maanden tot presentatie op18 maart en in stuurgroep

15.00 Deelname stuurgroep

Afsluiting onder leiding van Alliander. Evaluatie van afgelopen 30 uur: wat is er gebeurd en wat gaat er nog gebeuren tot aan 18 maart?

16.00 Borrel

17.00 Bootovertocht

Ondertekening Samenwerkingsovereenkomst MRA Warmte en Koude 4 juni 2015

500.000 woningequivalenten in 2040

Robuust, efficiënt, duurzaam, slim en open regionaal warmtenet

• Robuust en efficiënt: voorkomen van locked-in en must-run situaties, betere leveringszekerheid en minder hulpwarmtecentrales;

• Makkelijk te verduurzamen: fossiele warmtebronnen geleidelijk vervangen door duurzame bronnen zoals geothermie;

• Slim: opslag van warmte en verbinding met gas- en elektriciteitsnetten;

• Open of kan open worden: voorkomen van monopolieposities en toegang voor (kleinere) warmteproducenten.

Governance

Stand van zaken per 11 februari • Green Deal met Ministerie van EZ over experimenteerruimte

binnen Warmtewet • Experimenten met andere marktproposities (Nuon; Eneco) • Aardgasloze wijken (wetswijzigingen?) • Innoforte benadert woningcorporaties met andere modellen

• Lobby richting Den Haag via Groeiplan (27-11-2015) • Prijsvoordeel warmte (belastingverschuiving van elektra naar gas) • Transpotnet als nutsvoorziening • Meer bevoegdheden regio en gemeenten (aardgasloze wijken) • Open netten

• Communicatie: website www.warmteiscool.nl, filmpje en deelname campagne ‘Van gas los’

• MKBA warmte in de Metropoolregio Amsterdam (CE Delft)

MKBA van CE Delft

Projectalternatieven: ieder gericht op 6 PJ

11 Naam spreker/datum

PA 1:

Smart Skin PA 2:

Smart thermal grid PA 3:

Smart local grid &

Installations

PA 2: MRA-warmtenet + half miljoen WEQ

12

Resultaten voor MKBA MRA-niveau

13

-7

-6

-5

-4

-3

-2

-1

0

1

2

Kosten Baten Saldo Kosten Baten Saldo Kosten Baten Saldo

PA1 PA2 PA3

MLD

euro

, N

CW

• Voor halen ambitie is zeer zwaar isoleren bestaande bouw

maatschappelijk gezien veel minder kostenefficiënt dan

inzetten op benutten grootschalige warmtekansen

• Maatschappelijke business case:

• Investering PA2 verdient zich terug uit directe baten

• Vergelijkbare gasbesparing (6 PJ/jr)

• Iets minder CO2-besparing (0,3 Mton/jr)

• Hulpketels

• Derving rendement centrales

• Maar wel verreweg het beste rendement van geïnvesteerde

klimaateuro

Highlights van deze MKBA

14

2016 jaar van de warmtewende

• Deze maand rapport Ecorys met evaluatie warmtewet en marktmodellen

• Ministerie EZ organiseert dialoog met warmtesector

• Eind dit jaar nieuwe warmtewet

• Q2 Plan van Aanpak gemeente Amsterdam

Nu antwoord op volgende vragen:

Technische ronde tafel:

1. Waar liggen de 500.000 woningequivalenten die aangesloten kunnen worden?

2. Wat is het ideale tracé?

3. Welke (duurzame) bronnen zijn beschikbaar en waar liggen die?

4. Wat is zinvol om met elkaar te verbinden?

5. Hoe gaan we om met de verschillende temperaturen waarop geleverd wordt (cascadering)?

6. Wat moet de ontwikkelstrategie (fasering en scenario’s) zijn?

7. Wat zijn de innovatieve kansen die we kunnen benutten?

8. Wat doen we met koudelevering, en met CO2-levering van de kassen?

Hierna organisatorische ronde tafel

Organisatorische tafel:

1. Hoeveel kost het regionaal warmtenet en wie zijn beoogde financiers?

2. Welke rollen zijn er en hoe verdelen we die?

3. Wat is de meerwaarde van open netten en hoe gaan we daarmee om?

4. Onder welke voorwaarden gaan warmtebedrijven akkoord met openstellen van hun netten?

5. Hoe kunnen we de contracten tussen alle deelnemende partijen standaardiseren?

6. Wat moet de propositie zijn voor corporaties, bedrijven, huurders en particulieren?

7. Hoe organiseren we de vraagkant?

2e stakeholdersbijeenkomst 18 maart

Waar: Almere van 14.00 tot 17.00 uur (incl. borrel)

Programma wordt gemaakt i.s.m. gemeente Almere

Agenda:

- Werkbezoek Zoneiland Almere

- Ondertekening SOK door: Almere, SADC (Schiphol Area Development Company), Liander, Ouder-Amstel, TNO

- Presentatie en vaststellen Grand Design als werkdocument voor de organisatorische tafel (geen officiële besluitvorming noodzakelijk; komt later)

- Mogelijk ook procesvoorstel organisatorische ronde tafel