نقد فقهی ها بر ها و داعشی استدالل تکفیری

اولویت کشته

مسلماوان مخالف آوها )ویراست جدید(

فهرست

3 ..............................................................................فتبز ؽیپ

6 ...................................................................................... غا

8 ...................................................................................... پبغخ

42................................................................................... جیت

پیش گفتار

یىی اش زؾهب شؾهب اشیهب اهی ثهسا جهبزش ثهب

ػتسؼ عبزف ای تخسیف فبی آهش هب شیهی

بى خداهد هصیؽ ایه خسیف ع آیبت حی ثش، چت

زؼ اغال غتیص زا اش خبفهب اغهال شز آیه ؾهسیف ...

ازائه هی 26غهز ػهبآ آیه ..(حسفى الىلن عني هاعن

ع اش ثی ثسخهی ػهبب ببید. ب ای تخسیف سف

یه ازج زا ی آفسیهد وه اهب هی آزش ادیؿ خسغس ث

حك نسا ولوال آب فسهش: دت زش اغتزاجع ث آیب اػال

1... تا الثاطل

اغههتعبز جههبی ثهه غههسشداز ؾههیرب ثههصزي شز شز

عبصس ثسا ایجبش ج شاخی ثساشزوؿی شز ثی ػبب

تفػیس غه آیهبتی اش ثثب اغتفبش اش ی زؼ اغالف خش

اخه تهب لسآ آش ب ج شز ثی رات اغهالی پسش

ب ػب جهة لته ثب پیدایؽ ا تمبش ث تىفیس س

آب حدت اػجب ا اغهالی زا اش ه پبؾهید خرهس

جبزش ا زا ثب غر اغتعبز جبی ویب صییػه ثه

24ج اجالغ خرج . 1

2

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

تبخیس اداشد.

ثب تج ث حج ؾجبت شیی ثسضد تؿیع ىتهت اه

پبغههخیی ببهه شز غههرج جههب ضههسزت ثیهه

هب ث ای ؾجبت، عب ثی ا حش یب حش

ی ثب ىبز ساوص پبغخیی خممب فعب شز سص

ثی ا الدا ث تدی پبغخ ثسخی اش ؾهجبت هش ایه

.اغ

اغهتدال ،یىی اش تسی ؾهجبت ثهی اهی عبصهس

ػب وؿهی لته یص ثسا ب تىفیس فت ا‌جسیب

اولویت جهاد ااد ب ؾیعیب ا غ وؿزب ثب اش ب

اب »غز تث 143 ؾسیف ( اغتبش ث آی شمن قریب ب أ

الذي آها قبتلا الذي لكن هي الكفبر لجاا اكن للةا

.اغ « الل هع الوتقياعلوا أى

تسیج ی اغتدال ب اخساف صازا جا ػب اش

جبزش ثب صییػ وفهس جهبی ثه جه ثهب ػهبب

ظ غزی، ساق شیس وؿزب اغالی ؿ .

اغهال پبغخ ی ث ای ؾج ثس اغبظ جهبی شیهی

هب عب ثی اه حهش جاع زایی ا غ تغ

تدی ؾد اغ . ثصزت یه غا جاة ی

سوهص ،شز پبیب اش سوص ی پبغخیی ث غاالت شیهی

5

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

اشاز ربعبت عبه ثهی ،ربعبت پبغخیی ث ؾجبت

و شز تدی ای پبغهخ ؿهبزو ... یب ا حش

.و ی تؿىس لدزشایشاؾتد،

محمد حسه زماوی

علمیههای معاون بیه الملل حوزه

6

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

:سوال

غهق شاش جاهب ب خسف تىفیس ثب دف جسیب

جهبزش ثهب هج ، جبد ا غ وؿزب جهب

شیس ػبب ا اش ؾیعیب اه غه غیهس هبثی، زا

اش لسآ وهسی ا اداخت ثب اغتدال ث آی چهسخؽ شیه

سیىهب زا ثه جهبش آ ثسضد زضی صییػهتی زیىسش جبش

اه غه ضهد صییػه ؾیع ایسا اغهالی ثسضد

ثهسا چسا غا و اد. ای س شز پبغخ ث ای تجدی وسش

(جیدهد هسش غهص سفته شز مبثه اغهسائی ث وه

ين، حرني الجاب االکثر يرا الآر اى ال ر »اد و: فت

يت لن اهلل تعالا عي العد الآ ية هن الوايآى يرا

أغلة ايات الآر اى ال ر ين، ال رن أخرد مر ا هري

ال اي يي االصلنني الجاب عد أتا ت الصديق حرني

قدم قتال الو تديي علا يتح الآدس التا يتح ا تعرد

ث ای عهب وه پبغهخ ایه غها زا 1؛«.عو تي الخماب

خداد شز لسآ وسی شاش اغ آجهب وه خداهد اش شؾه

صشیه غخ فت آب شز ثیؿتس آیبت لسآ وسی بفمهب

، مل اش )س. اى. اى( CNNهصاحث تا ى اش سساى تىفس ا، شثى .1

خثسگصاز افغاى اسوا.

7

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

چهی اش وبفسا اصی ؾدید تس اغ . ػتد و خرس آب

اغه ،بی وه صدیكجاة ای غا شز ىسش اث ثىس

زا ثس فتج لدظ مد وسش و ثعد اش ا تغه ج ثب ستدا

. س ث خربة فتج ؾد

ب الاذي »: فسبید ی ثس اغبظ آی لسآ و تىفیسی ب أ

آها قبتلا الذي لكن هي الكفبر لجا كن للة اعلواا

1«يأى الل هع الوتق

ایهد ثهب وهبفسای وه ثه ؾهب ا وػبی و ایب آزش

صشیىتسد، پیىبز ویهد شؾه شزتهس، ؾهب زا اش شؾهب

خؿه صشیه غبف ىد ( آهب ثبیهد شز ؾهب ؾهد ت

.«لدزت( احػبظ ود ثداید خداد ثب پسیصبزا اغ

غیهس ،وبفسا اش وفبز ثس ش لػ ػتد؛ سیید: ی

هس شیهس ػبب شز فبصه شز جرسافیهبیی ػهتد

ػب بیب شاخ وؿزب اغالی ػتد و ث خهبرس

اش وهبفسا هس ا ثسخی اش مبید ؾسن آهش وفهس آیهص

ود وه اثتهدا ثبیهد ثهب ایه وهبفسا ی ثدتسد ای آی ثیب

یبش ؾد تبوید شازش و اثتدا ثبیهد ػب ب جید؛ چ آی

ثب شؾب وبفسای و ث ؾب صشیهه ػهتد جهبش وهسش

: وبفسا صشیهه جهبز( غهسع غهسا لكن هي الكفبر

.123سز تت آ 1.

8

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

را ا ثبید ثب ػبب ؿهسن جیهد . وبفسا شیس زف

یش صبز ث یط اغسائی شز ای ثعد ػتد.

شز زا ا جبیهب ػهتسش غ ایهص اغتدالای ثسخهی ثهی

جاب غبش ش ا غ شیب پیدا وسش ث ه ا وه

چب ؿر ثج هب یهبت اتخهبز ثهش ثه هی

آد ث جه وؿهتبز ػهبب ظه تىفیس شز ب س

.پسشاشد ی غی ؾیع

:پاسخ مقدمه؛

دید وؿتبزػبب ثه اتهب وفهس تغه خهد ثه پب ػة ث جدابة پبی راز ؾد اسش تب س

بثی اش ج س شا ؽ شز ساق ؾب ثب پیس اش تفىهس

تىفیههس خههد ثهه جههدابة ثههب ههع اؾههتیبق وؿههتبز ثهسا زحب ػبب زا ثسا خش جبیص ش ث یهط ثی

ثهب تجیرهبت ثی زغ خهدا وؿت ؾیعیب پیسا ا

غ زا وه اش بیه شا هؽ فسله پبی، احػبغبت ا ثیبثی ارال ی دازد، تخسیهه هش آهب زا شز مبثه لسآ احبشیث جه عیبزهب اػهبی لهساز شاش ثه

ود. شیس ػبب تسغیت ی وؿت ؾیعیب

ف : تا یشز پبغخ ث ای اش ب

ج ثب رسح ؾد،غز تث( 143 آچ شز ت آی . 1

شز شهس یب بفمهب صشیهه ػبب وفبز صشیه اغ

9

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

ثب ذوس ؾأ هص یبش ؾد. فػسا شز تفػیس آی وفبز یػتد

اد و شز ج ثهب تیج سفتاش آ ربجی ثیب شاؾت آ

صشیه تسوص ثبؾد ثهب وبفساز ثبید تج ػبب ث وفب

تسوص ث وفبز شزتس، اش وفبز صشیه غبف ؿد ج زا ث

صشیه ثه غه وفهبز شزتهس اشاه ثب وفبز صزت تدزیجی

فت ؾهد وه ایه آیه شز «اتػی» شز تفػیس شد. یص

ب شز اؾبز ثه جیهد ثهب زیه ب زغ خدا ج

1شازش. اؾبز ؾب

هبی وه :هی یػهد صبحت تفػیس وجیهس فخسزاش

ثهب ایه آیه ، زا صهبشز هش بخداد شغتز ج ثب ؿهسو

ؾسیف ػبب زا ث زا شزغ جید ازؾبش فسهش وه اش

4صشیه آغبش ود ث تدزیج ث برك شزتهس تمه ؾهد.

و ساش اش شؾب صشیهه یشیهب آد اغالی شز زایبت

و ؾب ثی لسیظ ثی یس خیجهس ػتدارساف دی

اتي عثاس: هثل ت لسظ الضنس خثنس لال.»ی ثبؾد

3.«حا

، 2الىلث، التسل ل لم التصل، ج الغساط هحود تي أحود تي هحود. 1

م.1983ن/1403، 4ال ست، چ الىتاب از ، لثاى، تست،86ص

16الشاف ، التفسس الىثس، ج الساش التوو عوس تي هحود الدي فخس. 2

م.2000/ ن1421 ،1چ ال لو، الىتة از . تست،181ص

ال منل ال وا ، تفسنس اتن س رشزشنا هحود تي هحود الس أت. 3

14

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

شز لسآ وسی حتی شز یه هزش بفمهب ثه ها . 4

ای شزحبیػ .شؾ صشیه عسفی ؿد ادصدالی ثسا

بفمب شز یب ػبب شدی ی وسشد شز فسصه و

ب ختف غعی شز ترئ اخهتال شز جبعه ػهی زا

شاؾتد ثبثسای سچ ثسخی اش هس هب تىفیهس تهدز

ؾیعیب پیسا ىتت ا ثی ثسخی اش س هب اه

ثهب ایه حهب هی تها ؛غ زا ت ث فهبق هی وهد

ساغبظ لسآ وسی ای س هب زا شؾه لسیهت بیهد ث

. شجاش جبش وؿتبز آب زا صبشز

شز لهسآ 1 ی زغ آ و تعداش بفمهب شیهبش ثهش . 3

هبش ؾهد شز آ بفمهب « بفم»غز ا ثب ب وسی

سهص ثهب پیبجس اغال زش غسشؽ لساز سفت اد؛ ی

.یددبفمب ج

غهز ثس خالف ظس س تىفیس شا هؽ، خداهد شز . 2

جید ثب وفبز زا ثس جیهد ثهب بفمهب مهد وهسش تث

اب الا ابا »فسبید: ی اغ . آ جب و شز غز تث ب أ

التنسا شحنا ، تست، از112، ص4الىسن(، ج المسآى هصاا شلى السلن

ال ست.

.101سز تت، آ .... هي أل الود هس ا على الفاق1

11

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

1«بئس الوصزالكفبر الوبقي اللظ علن هأان ان

ا پیبجس ثب وبفسا بفمب جبش و ، ثهس آهب غهخ

.ثیس جبیبؿب ج اغ چ ثد غسؾتی شازد

شز ای آی خداد ث صساح ج ثب وفهبز زا ثهس جه ثهس

اش حیث زتج مد وسش اغه ؛ شز حهبی وه شیهدب ببفم

ایب ثس خالف آی یبش ؾد اغ .

زهب اض بشزحبی و خداد شز لسآ وسی ث. 5 زا (لتهب

ثه ػهبب ش اغه ، ػهج سشز تعب ثب وبفسا ث وبز ثه

خسف بفك حتی یه زش اض لتب اغتفبش ؿد اغ .

ش ؾد اغ وه سش ثسا بفمب ثىبز ثبفم یه ثبز اض ج

فػسا اتفبق ظس شازد ثسایى مصش اج فسی تب

تجیری اغ ج ظبی.

ببفمه فػسا ػب، ثس ای اس اتفبق شازد و ج ثهب

اب اب » شز شی اغال تؿسیع ؿد اغ شز ذی آی الا أ

اش سچه اد وه فت 2«علن اللظ الوبقي الكفبر اب

اهب اش آیهد هی ظبس آ جة جهبش ثهب بفمهب ثه شغه

ىسش غ پیبجس شز ج ىسش ثب بفمب وؿهف هی

ثبثسای ثبید جه شز وی و مصش جبش غیسظبی اغ ،

.73سز تت، آ . 1

.73تت، . 2

14

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

رجهس شز 1حه ؾهش. آ ای آی ثس جبش ػهبی ااهب

زایهبت تعهدش شز ایه جبع اجیب فی تأی امسآ تفػیس

اش اث جبظ م ؾد اغ وه : » اال شی م وسش اغ

ثببفمه ؾؿیس اغ جبش ثهب غی جبش ثب وفبز ث غهی

اش اث جهبظ مه چیشثب د خؾسفتبز ثب آب.

بؾد اغ و جبش ثب وفبز ثب ج اغ جهبش ثهب بفمه

4ثب تد صخج وی.ب ای اغ و ثب آ

هی ػهبی زا ثه «غز تث» ؾسیف بتآی ،ثبثسای

شازهد بیی ثب یىهدیس و اختالف-غ ج ثب ػبب

شغهتز هداش -احیبب اش ب یىدیس بفك ؾسش ی ؾد

وه اش زغی اغه وفبزآ شغت اش ث سثطآی اغ ، ثى

خرهس ث جبع اغهالی ثخبرس صشیه ثشؿب غ آب

الغنة(، رهفاتح أ الىثس زن: فخسالدي هحود تي عوس زاش، التفسس. 1

م؛ اتي 2000 / ن1421، 1ال لو، چ الىتة از ، تست، 107ص16ج

از ، تنست، 372ص2ج ال ظنن، المنسآى وثس، اسواعل تي عوس، تفسنس

آ تأنل عني الثناى ق؛ طثس، هحود تي جسس، جناه 1401 الفىس،

ق؛ آلس، سد هحون ، 1405الفىس، از ، تست،183ص10المسآى ج

، تست،137ص10الوثا ج السث ال ظن المسآى تفسس ف الو ا زح

تا. طثاطثا، هحود حسني، تفسنس الونصاى، ال ست، ت التسا ا شح از

، لن، فتس اتشازات اسنمه 566-565ص19تسجو هس ودا، ج

ش.1374جاه هدزسي حش علو،

.183ص 10ج ،جاه الثاى ف تأل آ المسآىطثس، . 2

13

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

1.اغ تج حى اغالی

شز صهس اه اغهالی س وهبفس ثه صشیه تسی . 6

و غسشی ػبب ػتدیشیب صییػ ب حبضس

اغهالی ازش، صهس، غهزی، جهب( ب زا شز غ وؿز

.اد شاؾرب

قابتلا الاذي آیب رجك آی وسی زش اغتبش ایه هس

صییػ ب یشیهب غبصهت ثب ( جلكن هي الكفبر

یػ ؟ شز ای اجت

اش آیب ثػیج ای یهس جها پاساهسض امالثهی

و خؿ ؾب زا اش -اغالی غیس اغالیب غساغس وؿز

آبش افجبز ب جبی صییػ ب، آب زا تجدی ث ثت

وؿهی شز ثػه ثهساشز -اغه وهسش اغسائی غبصت ثسضد

اغههسائی غبصههت وؿههزب اغههالی شلیمههب خاغههت

شز آسیىب جبیتىهبز یػه ؟ جه هصاد شاخهی چهی

بػهب اش جاب ؤ غیز امالثی س ش س وؿهت

اش وفبز شؾب اغال ث یهط صییػه هب ؾد ی

د.ب ی خرس تبج سش زاح

، 14الوناز ، ج ؛ الحنا الىثنس، 368، ص10ج . الوغ، اتي لداهن، 1

، ازالفىس؛ حاش شعا الطالثي على حل ألفاظ فتح الو ي لشسح 297ص

، 4اتي السد هحوند شنطا الندهاط، ج لس ال ي تووات الدي، أت تىس

، ازالفىس. 194ص

12

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

آیب خداد زح ی خرس ثهصزي آفه ظهی ثهساشز

وؿی اش ثی زفت تا ا اغالی زا ثس اثس تهبشد شاخهی

لاب پیؽ ثیی فسش ثب ی حیبی خیؽ وه فسهش:

ای صادحس 1تبسعا تفشلا تذب رحكن زا ثهسا ایه

اغ ؟ چی زش ث ب ا ال ىسش

اظبز ػبیو وػبیلسآ وسی اش وبفس ابؾت . 7

ب الذي آها ئذا ضازبتن » :فسبید یشاؾت پسیص ش ب أ

ى سل الل تا ال تقلا لوي ألقى ئلكن السالم لست هإهب

ب ع الل هغبن كثز كذلك كاتن هاي تتغى عزض الحب ال

ا 4؛«قل وي الل علكن تا ئى الل كبى بوب تعولاى ازا

ثس هی وػبی و ایب آزش اید بی و شز زا خدا ب

زید(، تخمیك وید ثخبرس ثسا جبش ی ث غفس شازید

و غسبی بپبیداز شیهب غهبیی( ثه شغه آزیهد، ثه ای

ػهب »وهد ییهد: وػی و اظبز صهج اغهال هی

ب فساای ثهسا ؾهب( هصش خداغه . شیسا غی « یػتی

ؾب لجب چی ثشید خداد ثس ؾهب ه هبش هدای

پع ،ثؿىسا ای ع ثصزي،( تخمیك وید خداد ید(.ؾد

.شید آب اغ ث آچ اجب ی

.46سز افال، آ . 1

. 94: آ . السا ، 2

15

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

د وتهت تفػهیس آه م ثبثس یبش ؾد آی شز ؾأ ص

اى اش یبزا خهش زا ثه فسبهد شغتاغ : پیبجس اوس

فسغتبشد. اغهب « ث ضس»ثساى ج ثب « اغب ث شید»

تهج هش ى ش یىی اش ابی ای لجی اغال آزث

. زا ث لت زغبید پیهبجس اوهس ساب اغهب هبجسا زا ثه

صازؼ شاشد فتد: اى زغ خدا دیدى وه اغهب

ثه « ال ئلا ئال ا هحوا رسال ا »: ف چ سشى زا و

د خرهبة لت ای صازؼ زا ؾهید لت زغبید پیبجس

چ وسشى؟ اغب فه : اى ، «ال ئل ئال ا »ث اغب فسش: ثب

زغ خدا آ سش تب ثساى ای ؾهبشتی فه وه جهب

فسش: آیب ت شؽ زا ؾهىبفت پیبجس. خیؽ زا حفظ ود

بش ؾد یبشؾد اش شزؽ آب یبفت ؟ شز ای ب آی

اغب غد یبش وسش و شیس سص ثب وػ وه ؾهبشتی

1زاد جد. زا ثس شثب

زسل اهلل علا أساه لال: ت ث زسل اهلل صلى اهلل عل سلن سس .1

تي شد شلى ت عوس، فلما زجم هن دعى هس اس تي ه ه غو

ل جول أحوس، فلوا زآن أى شلى وف جثل، اتث أساه، فلوا تلغ

هس اس الىف ع ف غو، ثن ألثل شلن فمال: السمم علىن، أشد أى

فشد عل أساه فمتل هي أجل جول ال شل شال اهلل أى هحودا زسل اهلل

غوت. واى الث صلى اهلل عل سلن شذا ت ث أساه أحة أى ث

عل خسا، سأل ع أصحات الث صلى اهلل عل سلن، فلوا زج ا لن

16

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

ز ػج شاش فبق ث ػبب ا اش ا غ اش ای

ؾیعیبی و س تىفیس شا هؽ آهب زا وهبفسا بفمهب

بد، وبال ثی اغبظ مه ایه شغهتز لسآهی شاخی ی

ا عب فبق، اظبز اغال پب شاؾت وفس اغه اغ ؛ شیس

شز حبی و ا غه خهبف شا هؽ یهص ؾهیع ابیه

ؾبشتی زا ث شثب آزش اش صی لت ث آ ایب شاؾهت

ث تب ضسزیبت شی اغال ؤ ث آب ثب لت

زا شز پبیجد ػتد ثب وب صساح ؾجب مبیهد خهش

وتبثب ب ا اش تفػیس، فم ا تمبشات ثج هش

ثب یمی اغتدال خى عتمد ث تغ، ؾهفب ، شیهبزت

سألن ع، فج ل المم حدثى الث صلى اهلل عل سلن ملى: ا

زأت أساه لم زجل فمال السجل: ال شل شال اهلل هحود زسل اهلل ل

زسل اهلل، فشد عل فمتل ه سض عن. فلوا أوثسا عل، زف زأس

؟ لال: ا زسل اهلل شوا لالا "وف أت ال شل شال اهلل " شلى أساه فمال:

شممت "هت ذا، ت ذ تا. فمال ل زسل اهلل صلى اهلل عل سلن:

لال: ا زسل اهلل شوا للث تض هي جسد. فأصل "عي للث فظست شل؟

اهلل عص جل خثس را، أخثس شوا لتل هي أجل جول غو، فرله

مل: فوي الل علىن فلوا تلغ: حي مل: تثتغى عسض الحا الدا

لف أساه أى ال ماتل زجم مل ال شل شال اهلل ت د فتاب اهلل علىن، فح

جاه الثاى ذله السجل ها لم هي زسل اهلل صلى اهلل عل سلن ف.

الدز الوثز فى تفسس الوأثز، . 142، ص5ف تفسس المسآى، الطثس، ج

. 149، ص: 1 . تفسس المو، ج20، ص: 2 ج

17

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

تجسن ث مدغبت العی اغال ثش یچهب شز ثیهب ایه

مبید حتی پب پب وبز تمی زا ث یهب یهبزش

ود. بظس ی ثب صدا ثد بثیب زا ش ت ث

تعسیههف ػههب وههبفس زا ثبیههد اش احبشیههث زغهه . 8

شاید ایب ثه ی د: آیبی فسبیثؿبغی. پیبجسخدا

خدا یب چیػ ؟ فتد : خدا زغؽ ب تسد. فسهش:

وه جش دازش ای و خدایی جص خدا یب ؾبشت ث ای

الب هبش ا رهب ت ث خد فسغتبش خداغ یص ؾبش

1.وػت اا شوبت زش ب ز ب خع

س ؾخصی ثه و زای یبش ؾد ث صساح شال شازش

الب بش ا رب شوهبت، یبی خدا زغب پیبجس

وبال ثدیی اغ وه .زش خع الدا ود ػب اغ

پیسا ىتت ؾیعیب تبی ا غ خبف شا ؽ یص

ثه اصه ازوهب اغهال یص ای اد ا ثی

ایب ا تمبش شازد.

بهد: ی صفخبت وتبثهب زائهی خػتثب بی ث . 9

ؾهی هی صخیج ثخبز صخیج ػ ثب ای زای اج

شهد ثه سج ثب ػبب هی ف اش و پیبجس اوس

ػهب اظهبز ؾهبشتی وهسش ب سی اداش و

ها هش اغه ش شوبت زا اشاآ ود اوتفهب بش ز

االواى ، تاب ا ا الخوس هي االواى.صحح الثخاز وتاب . 1

18

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

هأز د:بیه فس هی . ایؿهب ػب ثس آب ربثم ی وهد

ؾد ثب سش ثج تب آى ای شد و عجش ث حهك

جص خدا یىتب یػ خد پیبجس خداغ بش ثسپب شازهد

شوبت ثدد. پع اس ایب زا اجب شاشد خب ااؿهب

1 .س ث حك اغال خفظ اغ حػبة آب ثب خداغ

شز زای شیس ثخبز اش رسیك اهع ثه بهه مه

وػ وه بهد هب هبش فسشد:ش و پیبجس اوس

ثخاد ث رسف لج ثبیػتد اش ؾ ذثج ؾد ب ثخهزش

پع ا ػب اغ شز پب خدا زغ اغ ، د خدا زا

4.شزثبز ا ؿىید

ای زایبت زایبت ؿبث شیس، ی ثیهبس آهد وه

وهبفس یهب جهبز وهسش تا وػ زا و ؾبشتی ثس شثب

ؿسن لداش ش ث ای ثبه جهب هب ا زا حهال

ؾسش؛ ثى ثب فت ؾهبشتی احىهب ظهبس اغهال ثهس ا

أهست أى ألاتل الاس حتى شدا أى ال شل شال اهلل أى هحودا زسل . »1

اهلل موا الصم ؤتا الصوا فإذا ف لنا ذلنه عصنوا هن هنا ن

صنحح الثخناز، وتناب «أهالن شال تحك اإلسمم حسناتن علنى اهلل

، از اتي وثس. 25ا الاها الصم، حاالواى، تاب: فاى تات

هي صلى صالتب استقل قلتب أكل ذبحتب ذلك الوسلن الذ ل ذها » . 2

، تناب «ا ذه رسل ال تحقزا ا ذهت ، وتاب الصم صحح الثخاز

، ح وثس. ، از اتي384فضل استمثال المثل

19

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

سشش. ی تستت

شز ؾسیع اغال حتی وفبز تب لتی خبزة ؿد . 14

الدا اغال اخساج پیبجس ثس ضد ث پیىبز ش اهد ه

شز غهز ثب شله د یػ شز ای اد جبش ثب آب ؿس

و غیبق ی آیهبت ایه غهز ، اش ث شغ ی آیدتث

ؿسوبی و ثب ا اغال ث هبحك، ثهب شؾهی جه

ید ه ی ث تعجیس شیس خبزة ػتد، غخ راؾتد،

ا باازا أال تقبتلى قهب كثا أوبن و » س.یش س ب

الزسل ن بؤكن أل هز أتخشن بلل أحق أى تخشا ئى

آیب ثب سی و پیبب خش زا ؾىػهتد ، 1«كتن هإهي

سفتهد ، پیىهبز هی ویهد؟ تصی ثه اخهساج پیهبجس

شزحبی و آب خػتی ثبز پیىبز ثب ؾب زا( آغبش وسشد آیهب اش

تسغهید؟ ثهب ایىه خداهد غهصاازتس اغه وه اش ا ی آب

غسع شز آی ثعد شغتز ثه جه .!ثتسغید، اس ؤ ػتید

شز جهت آهب ج ثهب شیساشد؛ ی ثب رریبسا اش وفبز زا

4 اش آشاز اذی وفبز خاد ؾد. بد آزاؽ ؤباب

خصهـ وفهبز غهز تثه آیهبت لتهب ثبثسای غیبق

اغ ، اب وبفسا حتهی ؿهسوبی وه شز س تجبش رریب

حب ج ثب ػبب یػتد ث شدی خهش ؿهر شز

.13سز ت آ . 1

.14آ سز تت. 2

44

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

وؿهتبز بب اد لسآ وهسی اجهبش جه حب صج ثب ػ

«اال اهری بهدت ه اؿهسوی ... »آب زا داش اغه .

ف ای آیبت . خرب ثصزی و س شا ؽ شز( 2تث آی

د تفىیه ثی ش س آیبت اغ لسآ ستىت ؾد اغ

آ ثب سوػی وه وهبفسؼ هی س خیب وسش اد و رجك ل

آ زا هسشش آوه لهس خربئی اغه یشای ثبید جید ا

قبتلا » و شز آیبت شیس لسآ ثیب ؾد اغ ، چبشاػت،

« سل الل الذي قبتلكن ال تعتا ئى الل ال حب الوعتي

جد ، جسش ویهد اش ی شز زا خدا ، ثب وػبی و ثب ؾب

.شا تعد ودب زا شغ ی شازد ، و خدحد تجبش ىی

ای ثهش وه ب شز جپیبجس اوسب اش غ . 11

فمه ثه جه لته حتی شز ج ثهب وفهبز تجهبشا

وسش ی هب تعهسد شیهس ی ججیب تجبشس اوتفب

آب ؾسدا بش هبی وه ی ؾد. پیبجس اوهس

ثسا ج تجسؾؿ زا شز غب « ف جد اسحب ث »

ثب وػبی و ث خدا وفس»ثب لجی وت فسغتبش؛ تصی فسش:

زشد ، جسش وید ی افساط ىیهد، حیه هس ىیهد، ی

هبی وه ثهب شؾه ؿهسن ،ی ثچه ا زا ىؿهید

ثسخزش وسشید، آب زا ث غ خص ش هت ویهد. پهع هس

شغه اش آهب یهد ، اش آهب ثسریس هد جبث وسشزا ا ؾبودا

زا ؾهب پع اهس . ید. غسع آب زا ث اغال ش ت ویدثسشاز

41

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

1.ید آب زا زب و یداجبث وسشد، اش آب ثسریس

ث فسبد غهسبؽ شغهتز «اثثىس»چی خیف ا

خیب ىید، افساط ىید، ثچ وچهه زا ىؿهید، » و: شاش

4«زا ىؿید، ی خی زا جسید ػشاید...ب شپیسس

یص بی وه غهسبیبؽ « س ث خربة»خیف ش

ی زا ثسا ج شز » ... ش : سوه فسغتد ث آب چهی تصهی

زشد ثجید افساط ىیهد... ی زا خدا ثب وػبی و وفس

3ی پیسسش ش ثچ ا زا ىؿید.

ا ب س افسارهی تىفیهس شا هؽ زا شید ثبید او

بد وؿت شب، پیس سشا وشوب سشی و شز خبه

ثهب اهد ىهسش ػخب الدا ث شزیس سص خش ؿػت

ب تصی غهبشبز خفهب اه غه پیهبجساوس

شازش؟ .

جهی ثهس «اثهثىس »ثه ىهسش ب اغتدال شا ؿی. 14

هبرز وه شیهسا ؛یص ثػیبز غػه اغه ج ثب ستدا

یص تصسیج وسش اد، اثثىس ثب ستدی جید ثهب ب تىفیس

بفمب دی. خیف ا ثب وػبی جیهد اغه وه خهش

، سني اتن ا وتناب جنا ح 1731صحح هسلن وتاب الجنا السنس ح . 1

2613.

.1790، سي وثس تم شواز 336ص 6الثدا الا اتي وثسج . 2

.689، ص 5، وصل ال وال ج 107ص 1عى االخثازاتي لتث ج . 3

44

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

اغهش ،د ی جت ثش اهد. حتهی وػهبی اه ػهی

. آهب ادستد ؾدثیی ریخ ی ب ػب ؿدد و

و شز جههت زغهه زبؿههشز شههب زغهه خههدا لبئهه ثهه

ثشد و خش آ ح ست شز ااخهس هس سهی زا اوس

شیهسا تهسی خرهس ثهسا ؛ ثسا جید ثب آهب فسغهتبش

. اس اغتدال آب شزغ ثبؾهد، ث حػبة ی آددػبب

ثشهد، «وبفس»و اثثىس لج اش جید ثب ػی ریخ

زف . ثد ؾه ای بفمهب ی ثبید ث ج بفمب دی

پع اش زح پیبجس ػهج ثه جش شاؾتد تعداشؾهب

اهب اثهثىس ثه جهب ؾبغهبیی لج افصایؽ پیدا وسش ثش.

وؿت آب ث ج ستهدا زفه . حتهی شز جهی وه ثهب

شاشخجهس اثه اثتداو وسش ثب ای اغتدال ثش بعی شوبت

اش شیه ح ههست ا ػههتدستهد ایهه هس اش وه هد ثش

ثسؿت اد اس چی صازؾی ث ی زغید، خد

جید. ثب آب ی

شا ؿی ب تىفیس ب هبثی ثبیهد ثداهد وه . 13

ػبب پیس شیس هرات ا ه اش ؾهبفعی هب، حفهی هب،

حجی ب ؾیعیب وبفسد ه هبفك، شیهسا بىی بف

آب ثب صساح ؾبشتی زا ثس شثب هی زاهد اش هك

لت ث آ حیبی ثش لسآ جدأ عبش ا تمهبش

صبشلب شاؾت فسائ ؾسیع اغالی زا بهد هبش، زش،

خع، شوبت، حج، ... زا ثجب ی آزد.

43

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

ظس آب ثب بثی شز ؿس ی چد فمی اختالف

بد شیبزت پیبجس سای ـ تغ ؾفب اجیبآ ایهبآ

ای فم اختالف شز ف صـ شیی اخهتالف اجتهبش

اغ و جت وفس ی ؾهش. ثهسی اغهبظ ثهی جه

رات فسق اغالی ث شیه اختالفهبت میهدتی فمهی

لب هد ثس اغهبظ ایه ی ثبؾد.حسا ؾس ی جبیص یػ

وه وی اغ و فمبآ اغال شزثبز اختالفبت اجتبش

«.جتد اصیت اجسا خرئ اجهس احهد »ی ید:

اهب »تمیهد اش «هب ؾهبفعی »جهس «هب هبثی »اس ث ظس

»تمید اش «ب حفی» جس «ؾبفعی جهس «اهب اثحیفه

«اب به»تمید اش «ب بىی» جس ؾیعیب تمید اش اهب

جس جش ای ثبؾد،شز ػبئ اختالفی جعفسصبشق لته

ت وفس یػ ، ثى ثبید ض احتسا ث جهب هب

سد یىدیس ث فتب ی ثسا تجیهی عهبزف العهی

ؾسیع اغال پسشاخ .

42

ها ... ها و داعشی نقد فقهی استدالل تکفیری

نتیجه

آثس اغبظ آیهبت لهس ظهز اش وهبفسا صشیهه، وهسی

وػبی ػتد و شی اغال زا لج داؾهت ثهب ػهبب

لصد جه شاؾهت شز ثهی ػهبب ػهتد وه اوه

شز فػری تجبش یشیبصییػ ب آ صداق ثبزش

اثهدا صهداق ،هبثی غیهس غی ؾیع اب ػبب ػتد.

ؾهب ث هی جه غز تث 143سیف وبفس جش آی ؾ

.آب ی ؾش

اػال.