Wat kunt u zelf doen:

Tips, tools en meer over fiets, auto, OV en flexibel reizen

Nationale benchmark zakelijke mobiliteit:

Zeshonderd organisaties bekennen kleur

Werkgevers vertellen hoe zij hun mobiliteit regelen:

Fontys, Coolblue, Eneco en de Volksbank

Laat zakelijke mobiliteit in uw voordeel werken

Reisgids

Inhoudsopgave

Dit kunt u zelf doen ......................................................................173.1 Benchmark:heteffectvanstimuleren .......................................18

3.2 Mobiliteitsscan ..............................................................................20

3.3 Fietsen ............................................................................................21

3.4 Openbaarvervoer ........................................................................23

3.5 Andersomgaanmetde(lease)auto ..........................................25

3.6 Parkeren ........................................................................................28

3.7 Samenhangendmobiliteitsbeleid ...............................................30

Benchmark ....................................................................................... 2 1.1 Zo reizen medewerkers .................................................................3

1.2 Zoregelenwerkgevershunmobiliteit .........................................4

Bijlage1Expertview:‘Wegaanandersnaarreizenkijken’ ...............38

Bijlage2:OverdeBenchmark ...............................................................41

Hoe verandert u het reisgedrag ...............................................32van uw medewerkers?

Met ondersteuning bereikt u nóg ............................................36meer met uw zakelijke mobiliteit

0102

03

0405Bijlagen

Inleiding

Waarom mobiliteit uw aandacht verdient ................................ 62.1 Benchmark:watvindenwerkgevers ............................................7

2.2 Aantrekkelijkewerkgeverzijnenblijven ......................................8

2.3 MinderCO²-uitstoot .....................................................................10

2.4 Kostenbesparing ...........................................................................12

2.5 Vitaleremedewerkers ..................................................................14

2.6 Veranderingen? Kansen! ..............................................................15

2.7 Anderetrendsdiereizenenwerkenbeïnvloeden ...................16

.............................................................................................................. 1

Hoegaanwerkgeversommethunmobiliteit,ofteweldewoonwerk-enzakelijkereizenvanhunmedewerkers?MetdeNationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit geeftNSZakelijkeenkijkjeindemobiliteitskeukenvanhonderdenNederlandseprivateenpubliekeorganisaties.

Mobiliteit?Hethoorterbij,maarishetbelangrijk?Voorveelwerkgeversnietecht.Terwijlmobiliteit vaak randvoorwaardelijk is voor werknemers om hun werk goed te kunnen uitvoeren.Daarbijkuntumobiliteitookvóórulatenwerkenalsmiddelomuwbedrijfsdoelstellingenzoalsduurzaamheid, goed werkgeverschap ofvitaliteit terealiseren.Ofdenkaankostenbesparing: gemiddeldvormtmobiliteittenslottedetweedeofderdekostenpostineenorganisatie.

Indezepublicatieleestudebelangrijksteresultatenvandebenchmark,zodatuuweigensituatiekuntvergelijkenmetdievanandereorganisaties.Zoblijktdeautonogsteedshetfavorietevervoermiddeltezijnbijeengrootdeelvandemedewerkers(53%)eneensamenhangendmobiliteitsbeleidontbreektvaak(26%vandewerkgeversheefteenmobiliteitsbeleid).

Debenchmarklaatzienwatanderendoenquamobiliteitsregelingen,huidigvervoerenofzeeenmobiliteitsbeleidhebben.Hoevierbekendewerkgevershunzakelijkemobiliteitindepraktijkvormgeven,leestuinhunquotesdietussendoorindetekststaan.

Wiltuookminder,andersenzuinigerreizenstimuleren?Leesdanvooraldetips.Ofhetnugaatomfietsen,andersomgaanmetdeauto,OV,parkerenofeensamenhangendmobiliteitsbeleid:laatuwzakelijkemobiliteitinuwvoordeelwerken.

Inleiding

1

DeNationaleBenchmarkZakelijkeMobiliteitisuitgevoerdindevormvaneenenquêtedieeind

2016door596personenisingevuld.Zijwerkeninuiteenlopendesectorenbijorganisatiesdie

meerdan50medewerkershebben(ziebijlage2voormeerinformatie).Deuitkomstengeven

eenbeeldvanwatwerkgeversaldoenaanmobiliteit.Dezebenchmarkisdeeersteineenserie

benchmarksophetgebiedvanzakelijkemobiliteit.

01. Benchmark

Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS

‘Ohja,mobiliteit…’

‘Uitdebenchmarkresultatenblijktdatwerkgeversnogrelatiefweinig

opmobiliteitsturen.Zegevenmedewerkersvaakallevrijheidom

zelfhunvervoermiddeltekiezen.Daarbijstaatdeautonogsteeds

bovenaan.Hetiszaakmedewerkerservanteovertuigendathet

beterisomvakertekiezenvooranderevormenentijdstippen

vanvervoer,bijvoorbeeldomdatdatduurzamerofgoedkoper

is.Duurzaamopererenengoedwerkgeverschapzijnvaakwel

onderdeelvandebedrijfsstrategie,maarmeestalontbreektdelink

metmobiliteit.’

2

1.1 Zo reizen medewerkers

Woon-werkverkeerWelkpercentagevandemedewerkers

maaktmeestalgebruikvandevolgende

vervoermiddeleninhetwoon-werkverkeer?

Zakelijk verkeer Welkdeelvandemedewerkersmaaktookweleensbinnenlandsezakelijkereizen?

Maarbij7%vandebedrijvenmaakt80tot100%vandemedewerkerszakelijkeritten.Bij

eenkwart(24%)vandebedrijvenreistmaar20tot40%zakelijk.

3%

1% Anders

21%

12%

(Brom-/E-)fiets

Trein

10%Bus/Metro/Tram

53%Auto/Motor Lopen

7%

15%

17%

24%

37% 20%

20% - 40%

60% - 80%

80% - 100%

40% - 60%

Bedrijven Medewerkers die zakelijk reizen

3

Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit

1.2 Zo regelen werkgevers hun mobiliteit

Vandeondervraagdewerkgeversheeft26%eensamenhangendmobiliteitsbeleidwaarbinnen

alleregelingenenafsprakenzijnsamengevoegdenafgestemddietemakenhebbenmethet

woonwerk-enzakelijkverkeervanmedewerkers.

Dit zijn de regelingen die het vaakst worden geboden98%Vandeorganisatiesheeft

éénofmeerregelingenvoor

hetwoon-werkverkeervanhun

medewerkers.Vermenigvuldigdmet

hetaantalmedewerkersperbedrijf

ontstaateenindicatievanhetgebruik

vandeverschillenderegelingen:

Dit zijn de extra’sNaastbovenstaanderegelingenbiedenwerkgeversonder

andereookdevolgendevoorzieningenenregelingenaan:

Gratis parkerenauto/motor bij bedrijf

Fiscale fietsregeling

Douche- en kleedruimte

Vergoeding parkeerkostenauto/motor elders

Vergoeding fietsenstalling op station

Geen van deze mobiliteitsregelingen

Pendeldienst tijdens spitsvan / naar OV-knooppunt

Anders

Mobiliteitsbudget

Reiskostenvergoeding

Leaseauto

OV-regeling

Mobiliteitskaart

78%

50%

48%

33%

9%

6%

2%

3%3%

2%

69%

8%

5%

4

Geen vergoeding10%

Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit

Bij6%vandeorganisatiesmetleaseauto’szijndezeallemaalelektrischen/ofhybride.23%van

deorganisatiesheeftgeenelektrischeen/ofhybrideauto’s.

6% volledig elektrische / hybride leaseauto’s

1%-25%

51%

0%

23%

26%-50%

15%

100%

6%

51%-75%

4%

76%-99%

1%

Deze mobiliteitskaarten krijgen medewerkers

86% 6% 1% 7%

(elektrische) fietsOV

stimuleert

stimuleert niet 61% 60%

23% 23%

16% 17% stimuleert in sterke mate

40% stimuleert fiets en OVEenaantalwerkgeversstimuleerthetgebruikvande(elektrische)

fietsenopenbaarvervoeronderhunmedewerkers:

NS-Business Card MobilityMixx XXIMO Overig

5

Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit

Watbetekenthetvoordeproductiviteitentevredenheidvanuwmedewerkersalszijindefile

ofineenovervolletreinstaanofgeenparkeerplaatskunnenvinden?Hoefitkomenzeophun

werk?Zittenzenogwelopeenautovandezaaktewachtenofhebbenzelievereene-bike?Valt

ertebesparenopdereiskosten?EnisdeCO²-uitstootvanhetbedrijfinlijntebrengenmetde

MVO-doelstellingen?

Vaakwordtmobiliteitnognietmeegenomenindebedrijfsdoelstellingenterwijlhetdaarweleen

grotebijdrageaankanleveren.Mobiliteit is immers in veel organisaties de tweede of derde

grootste kostenpost en verantwoordelijk voor een groot deel van de CO²-uitstoot. Aandacht

voormobiliteitkanudusveelopleveren.

Daarnaastzijnerdiversesituatiesentrendsdievaninvloedzijnopdemobiliteitvanuw

medewerkers,denkaanwegwerkzaamheden,deinvoeringvanflexibelwerken,eenophanden

zijndeverhuizingentechnologischeontwikkelingen,zoalsbijvoorbeelddeopmars

vanIT-ontwikkelingendiedelenvanvoertuigenmakkelijkermaakt.

02. Waarommobiliteit uw aandachtverdient

6

Dezedoelstellingenvindenwerkgeversbelangrijkbijhetnemenvan

mobiliteitsmaatregelenofhetopstellenvaneenmobiliteitsbeleid:

zeerbelangrijk belangrijk onbelangrijk zeeronbelangrijk

2.1 Benchmark: wat vinden werkgevers belangrijk?

Werkgevers met een mobiliteitsbeleid hechten meer belang aan bepaalde doelstellingenBij26%vandewerkgeverszijndeafsprakenenregelingenmetbetrekkingtotmobiliteitvastgelegd

ineenmobiliteitsbeleid.Voordehelftvanhenwasaantrekkelijkwerkgeverschapzeerbelangrijk

bijhetopstellenvanhunmobiliteitsbeleid,terwijlgemiddeldmaar30%vandewerkgeversditzeer

belangrijkvindt.OokhetverminderenvandeCO²-uitstoot(41%tegenover26%)envitalere(30%

tegenover24%)enproductievere(15%tegenover11%)medewerkersvindendezewerkgeverszeer

belangrijk.Kostenbesparingspeeldedaarentegenvoorheneenmindergroterol:minderdan25%

vindtditzeerbelangrijktegenovergemiddeld30%.

Lagerereiskosten

25%

29%

28%

17%

Vitaliteit

22%

19%

35%

24%

Minder C0²uitstoot

26%

20%

22%

32%

Hogere productiviteit

35%

26%

27%

11%

Aantrekkelijke werkgever

17%

19%

35%

Lagere indirecte kosten

28%

30%

26%

16%

7

30%

2.2 Mobiliteit kan helpen om een aantrekkelijke werkgever te zijn én blijven

Eenaantrekkelijkewerkgeverzijnenblijvenvoorhuidigeennieuwemedewerkers:hoekunt

udaarvoormobiliteitinzetten?Dooruwmedewerkerskeuzevrijheidtebiedeninhunmanier

vanreizenenwerken.

Hetvindenenbehoudenvanmedewerkersiséénvandegrootsteuitdagingenvoor

organisaties.Hoehaaltudebestemedewerkersbinnen?Enhoehoudtumedewerkers-in

wieuveelinvesteert-tevreden?Steedsmeermedewerkerszijnopzoeknaarmeereigen

verantwoordelijkheidenzelfstandigheid.Hetbiedenvankeuzevrijheidenflexibiliteitin

hunmaniervanreizenenwerken,maaktuaantrekkelijkeralswerkgeverenvergrootde

medewerkerstevredenheid.Medewerkersdiebijvoorbeeldzelfhunwerktijdenkunnen

bepalen,kunnenervoorkiezenomeerstthuistewerkenennadespitsnaarkantoortereizen.

Hoezorgtudatuwmedewerkersflexibelerkunnenreizen?Eenmobiliteitsbudgeten/of

mobiliteitskaartmaaktwisselentussenmeerderevervoermiddelenmakkelijker.Uleesthier

meeroverinhoofdstuk3.

Arno Veenman, adviseur Beleid en Innovatie bij Volksbank

‘Ikverwachtveelvandeflexibiliseringinwoon-werkverkeer.

Numoetjekiezenvoorautoófov.Alshetnieuwebeleidvan

krachtwordt,kunjeperdagkiezenhoejereistzonderfinanciële

consequenties.Ookhebbenwehetnieuwewerkeningevoerd.Onze

normisomvierwerkdagenvannegenuurperweektewerken.De

intentieisdatjetweedagenoplocatiewerktentweedagenthuis.’

8

Keuzevrijheid leaserijders Eenderdevandeleaserijderstussende26-35

jaarvindenhetprettigomvanmeerdanéén

vervoersmiddelgebruiktemakenvoorzakelijke

ritten.Eenkwartvanhenzietflexibiliteitalsvereiste

omhunwerkgoedtekunnendoen.Demeerderheid

vande46-tot55-jarigengevenjuistaandatzijgeen

behoeftehebbenomuitmeerderevervoersmiddelen

tekunnenkiezenvoorzakelijkeritten.

Inzicht in wat medewerkers willen

Flexibele werktijden67,7%vandewerknemersvindtflexibelewerktijdenbelangrijktotzeerbelangrijk.

9

Watwillenmedewerkersalshetgaatommeerflexibiliteitenwatlevertditualswerkgeverop?

Bron : Alphabet

Voordelenvanflexibelewerktijdenen–werkplekkenvoordewerkgever.

Flexibel werken

50%35%32%16%16%

Kostenbesparing

Meer tevreden werknemers

Meer verantwoordelijkheidsgevoel bij de werknemers

Productiviteitsverhoging

Aantrekkelijk werkgeverschap

Bron: Facto Online

Bron: TNO

Bianca van den Bosch, arbeidsvoorwaardenspecialist bij Eneco Groep (Eneco/Stedin)

‘Onsmobiliteitsbeleidisnietzozeergerichtopvoordelen.Hetpast

bijdeduurzamewerkgeverdieEnecoGroepwilzijnendatheeft

allestemakenmetgeloofwaardigheid.Wezeggentegenklanten

datweeenduurzaambedrijfzijn,danmoetenwedaarzelfooknaar

handelen.Metditbeleidlatenweziendatweduurzaamheidserieus

nemen–óókophetgebiedvanmobiliteit.’

CO²-uitstootHetreisgedragvanmedewerkersis

verantwoordelijkvooreengrootdeelvan

deCO²-uitstootvaneenorganisatie.Dit

kanoplopentotwel65%.Dooranders,

zuinigerenminderreizentestimuleren,

kuntudeCO²-uitstootreduceren.

2.3 Duurzaamheid: mobiliteit inzetten om CO²-uitstoot te verminderen

Uwopdrachtgeversenklantendenkenenhandelensteedsmilieubewuster.Ukooptzelf

wellichtalduurzaamin.UwwerkprocessenrichtuzodanigindatudeISO-normeringhaalt,

uwfootprintdaaltofuwCO²-uitstootvermindert.Doorduurzaamteondernementoontuzich

maatschappelijkbetrokkenendatdraagtbijaaneenpositiefimago:uprofileertzichalseen

duurzaameninnovatiefbedrijf.Duurzaamondernemenisuiteraardgoedvoorhetmilieuen

biedtvaakconcurrentievoordelenzoalsstijgingopdeCO²-prestatieladder.

OmdeCO²-uitstootveroorzaaktdoorreizenverdertereduceren,kuntuhetaantalreiskilometers

verminderen,andersreizenstimulerenenhetautogebruikschoner/zuinigermaken.Uleesthier

meeroverinhoofdstuk3.

65%

10

Bron: MVO Nederland

Inzicht in uitstootWiltuuwmedewerkersduurzamerlatenreizen,danishethandigomeenbeeldtehebbenvan

degemiddeldeCO²-uitstootperreizigerskilometer,afgelegdinverschillendevervoermiddelen:

Aantalpersonenperauto

Aantalpersonenperauto

Hybride

127

57

00

0

515

140

64

6535

703619

213110

59

224116

62

Elektrisch

DieselBenzine

OV

Twee

wie

lers

Tram

LopenFiets

Bus

Trein

E-FietsE-Scooter

Metro

Bron : MilieuCentraal

11

AantalpersonenperautoAantalpersonenperauto

2.4 Kostenbesparing: er valt veel te winnen in woonwerk- en zakelijke reizen

Dekostenvoorwoon-werkreizenenzakelijkereizenvormeninveelorganisatiesdetweedeof

derdegrootstekostenpost.Demoeitewaarddusomnaarkostenbesparingtekijken.

Ditkuntudoendooruwmedewerkerstestimulerenomvakergebruiktemakenvanandere

vervoermiddelendandeautoofvervoermiddelentedelen,maarukunthenookstimulerenom

zuinigerenminderterijden.Meerhieroverleestuinhoofdstuk3.

Mirjam de Jaeger, teamleider HR Operations bij Coolblue

‘Kostenefficiencyweegtzwaarenvanuitdieinsteekkan

mobiliteiteenrolspelen.Wezienmobiliteitalsmiddelomonze

bedrijfsvoeringbeter,makkelijkerofgoedkopertemaken.Daardoor

kunnenwevooronzeklantendebestedealrealiseren.’

12

Inzicht in de jaarlijkse reiskosten per medewerkerDitzijndegemiddeldejaarlijksekostenpervervoermiddel(afgerond,incl.kostenals

parkeerplaatsen,declaratie-enadministratiekosten,stallingetc.):

* Lease/tankpassen/ov-abonnementen etc. en servicedesk medewerkers (reisvragen).

Hoeveelexact?Meestalwordenmobiliteitskosten

versnipperddoordeheleorganisatie

verwerktenverrekend.Maarzelden

weetiemandexacthoehoogdeze

kosten zijn.

Bron: MT/ Workaway

Financiering,onderhoud,verzekering,belastingen

Parkeerplaatsenop kantoor

Benzinekosten

Parkeerkosten

Parkeerkosten

Kostendeclaraties

Kostendeclaraties

Kostendeclaraties

Administratiekosten *

Administratiekosten *

Administratiekosten *

Uitcheckboetes

€ 7.000 tot € 18.000

€ 2.000 tot € 4.000

Trein,metro,busabonnementen

KilometervergoedingWoon-werk

Kilometervergoedingzakelijk

Parkeerplaatsenop kantoor

€ 2.600

€ 1.800

€ 1.500

€ 1.500

€ 1.500

€ 840

€ 420

€ 420

€ 350

€ 210

€ 200

€ 200

Fietsenstalling en douches

Administratiekosten *

Fietsregeling € 250

€ 200

€ 105

€ 50

€ 35

13

Priv

éaut

o - z

akel

ijk ri

jden

Leas

eaut

oO

VFi

ets

€ 17

.970

€ 5.

770

€ 3.

280

€ 55

5

2.5 Anders reizen: vitalere medewerkers

Werkgeversénmedewerkershechtensteedsmeerbelangaanfysiekeenmentalefitheidomgoedtekunnenblijvenpresteren.Onderanderedeverhogingvandepensioenleeftijdendevergrijzingspelenhierbijeenrol.Methetoogophetwelzijnendegezondheidvanuwmedewerkershelpthetomanderreisgedragtestimuleren.

14

Doorfietsentestimuleren,houdtuuwmedewerkersenuworganisatievitaal.OokOV-forenzenlopenenfietsenmeeraanhetbegineneindevanhunrit.Zijervarennetalsfietsersminderfilestressdanautomobilisten.Dooruwmedewerkersmeerflexibiliteittebiedeninhunmaniervanwerken en reizen:

Steltuhenbeterinstaateengoedebalanstebewarentussenwerkenprivé.

Zorgtuvoormeermedewerkerstevredenheid.

Gezondheid en gelukFietserszijngemiddeld5kilolichter

danautomobilisten,bijOV-reizigers

scheelthetgemiddeld3kilomet

hunautorijdendecollega’s.(CROW

Fietsberaad/ The Lancet)

Wielopendofopdefietsnaarhet

werkgaat,isnietalleengezonder,

maarisookgelukkigerdande

forensindeauto.(Fietsen123)

Ookgebruikersvanhetopenbaar

vervoerzijngezonderdande

automobilisten.(Medical News

Today)

Inzicht in vitaliteit

Vanregelmatigeenhalfuurfietsenneemtde

fitheidtoemet13%(TNO).

Medewerkersdiedagelijksopdefietskomen,

verzuimen10%tot15%minderdanautorijders (TNO).

Werknemersdiegebruikmakenvandeauto

rapporterendemeestestressvanwegeonzekerheid

overdeduurvanhunrit(31%).Zijdiemethet

openbaarvervoerkomen,ervarenminderstress

(26%).Opvallend:wiezichtevoet,metdefietsof

meteencombinatievanvervoersmiddelennaarhet

werkbegeeft,ervaartdeminstetrajectstress(11%),

(Securex).

2.6 Veranderingen? Kansen!

Hetiszaakomtijdigintespelenopkomendeveranderingendieinvloedhebbenopuwzakelijke

mobiliteit.Zovoorkomtuveelonvredebijuwmedewerkersenbezoekersenkuntudeze

verandermomenteninuwvoordeellatenwerken.Beginbijvoorbeeldalvroegmetvoorlichting

geven,mobiliteitsregelingenaanpassen,reisadviezengevenenvooralternatievenzorgen.Over

watukuntdoenenhoeuhetgedragvanuwmedewerkerskuntbeïnvloeden,leestumeerin

hoofdstuk3en4.

Uverhuistnaareenlocatiemetveelminderparkeerplekken,erkomeningrijpende

wegwerkzaamhedenaandievoorveeloponthoudgaanzorgenofuvoertnieuwbeleidinzoals

flexibelewerkplekkenofeenparkeerbeleid.Ditzijnidealemomentenomaandeslagtegaanmet

mobiliteit:medewerkersziendenoodzaakomhunreisgedragaantepassenenstaanmeeropen

voorveranderingenopditgebied.Immers:alszeditnietdoen,staanzestraksindefileofvoor

eendichteslagboom.

15

2.7 Andere trends die invloed hebben op het woon-werk en zakelijk reizen

Nietalleenoporganisatieniveau,ookoplandelijkniveauzijnereenaantalontwikkelingendie

invloedhebbenopdemanierwaaropuwmedewerkersreizen:

Defilesnemenalleenaldekomendevierjaartoemet

maarliefst38%.Ookdespitsdrukteindetreinneemt

toeopveelpopulairetrajecten.Ditheeftinvloedopde

bereikbaarheidvanuwbedrijfenophoeaantrekkelijk

ubentalswerkgever.Verdergaandeverstedelijking

zorgtervoordatdefileszichverplaatsenvande

snelwegennaarhetstedelijkgebiedzelf,dezogeheten

lastmileofteweldelaatstekilometersnaarhetwerk.

Snelletechnologischeontwikkelingenspeleneveneens

eenrol.Denkalleenalaandeelektrischeautoen

deopmarsvane-bikesene-scooters,maarookaan

IT-ontwikkelingendiekilometerregistratie,administratie

endelenvanvoertuigengemakkelijkermaken.

Vanbezitnaargebruik.

UberenAirbnbzijn

weldebekendste

voorbeeldenvande

deeleconomie.Waarom

deleaseautoniet

delenmetmeerdere

medewerkers?Ofeen

deelfietsgebruiken

voordiezakelijke

afspraak?

Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS

‘Jongeregeneratiesdenkenermeeroveromhunleefstijlaante

passen.Flexibelewerktijdenenwerkplekkenkunnenhelpenomde

drukkespitsinautoofOVtemijdenenheteindevandeleaseautois

volgensmijnognietinzicht.’Leesinbijlage1deuitgebreideexpert

viewvanHansVerkerk.Hijgeefthierinzijnkijkopmeertrendsdie

vaninvloedzijnophetwerk-enreisgedragvanuwmedewerkers.’

16

Files

Bron : KiM

Technologische ontwikkelingen

Van bezit naar gebruik

Vandeondervraagdebedrijvenis22%tevredentotzeertevredenoverhetbehaalderesultaat

vanmobiliteitsplanof–regelingen.74%staathierneutraaltegenover.Wilt u ook minder, anders,

duurzamer of zelfs niet reizen stimuleren? Datkanmetonderstaandetips.Zogeefteenscan

voorafinzichtoverhoemedewerkersnureizenenwat de potentie is om anders te reizen. Ofu

nuaandeslaggaatmetfietsen,andersomgaanmetdeauto,OVofparkeren:laatuwzakelijke

mobiliteitinuwvoordeelwerken.Eensamenhangendmobiliteitsbeleidwaarinalleregelingenen

afsprakenopelkaarzijnafgestemdkanuverderhelpenomeenoptimaalresultaattebehalen.

03. Dit kunt u zelf doen

17

3.1 Benchmark: het effect van stimuleren

Resultaten voor woon-werkverkeer :meeraandachtvoorfietsenOVvermindertduidelijkhetautogebruik.

18

stimuleertwel stimuleertniet

Met deze faciliteiten ondersteunen bedrijven hun fietsbeleidBedrijvenmeteenfietsgerichtbeleid

biedenhiervoorvakereenfiscaleregeling,

vergoedenvakerdefietsenstallingophet

stationenhebbenvakereendouche-en

kleedruimtedanbedrijvendiefietsenniet

stimuleren.Anderzijdsontmoedigenzehet

gebruikvandeautodoormindervaakgratis

parkerenbijhetbedrijftebieden.

46%

7%

48%

81%

56%

12%

76%72%

Douche- en kleedruimte

FietsenstallingFiscale regeling

Parkeren

Het resultaat van actief fietsen stimulerenHetgebruikvanfietsen,e-bikesenbromfietsen

ligtgemiddeld9%hogerbijbedrijvendiefietsen

actiefstimuleren.Ookdaalthetautogebruikbij

dezebedrijvenmetgemiddeld14%.

Het resultaat van actief OV stimulerenBijbedrijvendieOV-gebruikactiefstimuleren,ishetOV-gebruik

meerdanverdubbeldtenkostevanhetautogebruikdatmet

gemiddeld21%daalt.Ditlevertheneenkostenbesparingin

dereiskostenvergoedingenopvan14%.Alshunbeleidgericht

isopmeerOV-gebruik,ondersteunenbedrijvenditdoor

meerOV-regelingen(14%tegenovergemiddeld5%)enmeer

mobiliteitskaarten(7%tegenovergemiddeld1%)aantebieden.

61%

47%

Autogebruik

21%

30%

Fietsgebruik

61%

40%

Autogebruik

9%

23%

OV-gebruik

19

Minder leaseauto’sInbedrijvenmeteenmobiliteitsbeleidwaarmeehetgebruikvanfietsofOVwordtgestimuleerd,

ligthetaantalleaseauto’szo’n7%lagerdanhetgemiddeldevan14%inanderebedrijven.

Het resultaat van actief OV-stimulerenOokwanneerbedrijvenhunmedewerkersstimuleren

omvoorzakelijkereizenmeermethetopenbaarvervoer

tereizen,betekentditeenruimeverdubbelingvanhet

OV-gebruikeneendalinginhetautogebruikvan21%.

Zakelijke reizen: OV-stimulering verlaagt het autogebruik nog sterker

stimuleertwel stimuleertniet

Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit

Legenda jaarlijkse reiskosten per medewerker

Bron: MT/ Workaway

Leaseauto € 17.970

Privéauto (zakelijke reizen)€ 5.770

OV€ 3.280

Fietsen€ 555

80%

59%

Autogebruik

15%

34%

OV-gebruik

Bedrijvendiesterkerwillensturenopmobiliteithebbenallereerst inzicht nodig: hoeveel

medewerkerskomenmetOV,fietsofautonaarhunwerkenwaarwonenze?Hoeveelwonen

eropfietsafstandenhoeveelmedewerkerskunnenmethetopenbaarvervoerkomen?Een

mobiliteitsscan geeftinzichtindepotentieomanderstereizenenindemogelijkekosten-en

CO²-besparingalsmedewerkersvakerandersreizen.Onderdeelvandegratismobiliteitsscanvan

NSiseenzogenoemdeverplaatsingsfactordieaangeefthoeveellangerofkortermedewerkers

onderwegzijnmetOVtenopzichtevanreizenmetdeauto.Dewerkgeverkanzelfinstellenwelke

reistijdacceptabelis.Indescanwordenookactuelegegevensverwerktoverfilesenvertragingenin

het OV.

3.2 Mobiliteitsscan

20

Fietsennaarhetwerkisgoedvoordegezondheid,portemonneeenhetmilieu.Maarveel

medewerkerskomentochperautoterwijlzijopfietsbareafstandvanhetwerkwonen.Bijna

dehelftvandewerknemers(47,7%)woontminderdan15kilometervanhunwerk,eenafstand

diemeteene-bikeprimatedoenis.Deverstokteautomobilisthaaltunietovermaarmet

fietsstimuleringbereiktuweldatmeermedewerkersvakerdeautozullenlatenstaan,ziedetips

hieronder.

Vergeetookhetlaatstestukjevandewoon-werkreisniet:hetnatransport(ookvaak‘lastmile’

genoemd)vanafeenOV-puntofP+Rnaardewerklocatie.Isditgoedgeregeld,dankanhetvoor

forenzeneenstukaantrekkelijkerzijnomtoch(vaker)deautotelatenstaanofdienietbijde

werklocatieteparkeren.Defietskandezelastmilegoedoverbruggenalsheteenkorteafstand

betreft(maximaal3kilometer).DenkhierbijaaneenOV-fietsabonnementofbedrijfsfietsvoor

OV-reizigersenP+Rparkeerders.

3.3 Fietsen

Céline van den Hout, beleidsmedewerker P&O bij Fontys

‘Vandegenenmetminderdan7,5kilometerwoon-werkafstand,

komt27%metdeauto.Vergelekenmetdegemiddeldewerknemer

diedichtbijzijnwerkwoont,isdateenhoogpercentage.De

belangrijksteoorzaakdaarvanisdatwijgeenrestrictiehebben

opparkeren.Daaromstimulerenwefietsen.Denieuwe

fietsenstallingenoogstenveelpositievereacties.Ookhebben

wedemogelijkhedenverruimdvoordeaanschafvaneenfiets.

Deautovergoedingtot10kilometerreisafstandbouwenwein

driejaarafenbetaaldparkereniseenoptiealshetingevoerde

mobiliteitsbeleidnietvoldoendeeffectheeft.’

21

Tips om fietsen te stimuleren

Meer doen aan fietsstimulering?

Begin bij de basis: zorg voor goede voorzieningenDebasisiseengoedefietsenstallingmetvoldoendecapaciteit.Liefstoverdekt,afgesloten,

dichtbijdeingang,veiligenmethandigefietsenrekken.Extravoorzieningen:douchesen

kleedruimtes,kluisjes,oplaadpuntenvoore-bikeseneenfietsreparatieset.

Geef ook fietsers een goede reiskostenvergoedingGeefeenonbelastereiskostenvergoedingtot19centpergefietstekilometer,óókaan

medewerkersdiebinnen10kilometerafstandwonen.Ditkannogsteedsonbelastbinnen

deWKR.

Bied alternatieven voor zakelijke ritten overdagUkuntdeelvoertuigen,zoalsfietsen,e-bikes,(e-)scooters,(elektrische)auto’sbeschikbaar

stellenaanuwmedewerkers.Zijkunnendezedangebruikenvoorhunzakelijkeritten,

enhoevendaardoor’sochtendsnietpersémetdeautonaarhetwerktekomenmaar

kunnenopdefietskomen.

1

2

3

Financier (deels) de aanschaf van een fietsDitkannogsteedsviaeenrenteloze

leningdietenlastekomtvandevrije

ruimtebinnendeWKR.

Doe mee aan stimuleringsacties en -programma’sProgramma’senactieszoalsrij2op5en

Tourymakenhetaantrekkelijkomvaker

tefietsen,onderanderedoore-bike

proeven,kortingen,apps,wedstrijdenenz.Maak inzichtelijk wat meer fietsen oplevertDe fietscalculator van de Fietsersbond

maaktmeteenduidelijkhoeveelcalorieën

enbrandstofkostenmedewerkers

besparendoormeertefietsen.

Doe een nulmetingHoereizenmedewerkersnu?Waarwonen

ze?Tot7,5kilometer(15kmmeteen

e-bike)isprimatefietsen.

Beloon fietskilometersSponsorbijvoorbeeldgefietstekilometers

viaFietsenScoortoflaatmedewerkers

puntensparenperkilometerviaTrappers.

Maak de fietsroute bekenderPromootfietsrouteplanners(bv.dievan

FietsersbondofANWB)enplaatsde

fietsrouteookopuwbedrijfssitevoor

bezoekers.

22

Reizenmethetopenbaarvervoerismilieuvriendelijkereninveelgevallengoedkoperdanmetde

auto.Ookkunnenmedewerkersmetnamebuitendespitstijdenonderwegwerken,hebbenze

geenlastvanfilesenindestadishetOVvaaksnellerdandeauto.

Reizenpertrein,tram,busen/ofmetrovaltuiteraardonderopenbaarvervoer.Maarvergeet

ookhetlaatstestukjevandewoon-werkreisniettusseneenOV-puntendewerklocatie.Isdit

aanvullendvervoergoedgeregeld,dankanhetvoorforenzeneenstukaantrekkelijkerzijnom

toch(vaker)methetopenbaarvervoertereizen.

3.4 Openbaar vervoer

Bianca van den Bosch, arbeidsvoorwaardenspecialist bij Eneco Groep (Eneco/Stedin)

‘Wemoedigenmedewerkersaanommeermethetopenbaarvervoer

tereizen.Sindsapril2016krijgendegenendieperOVnaarhun

werkgaaninplaatsvaneentrajectabonnementeenonbeperktOV

abonnementwaarmeezezowelzakelijkalsprivémogenreizen.Dat

isuitgebreiderdanstriktgenomennodigis,maardaarmeemakenwe

OV-reizenextraaantrekkelijk.Nahet‘zoet’vaneenOV-abonnement

volgdeeenhalfjaarlaterhet‘zuur’:deeersteverlagingvande

kilometervergoedingvoorwoon-werkreizen.Daarnaasthanterenwe

aleenaantaljaareenrestrictiefparkeerbeleid.Meermedewerkers

zijnsindsdezemaatregelenovergestaptopovmaarminderdan

gedacht.Misschienisdekilometervergoedingnogtehoog.Datgaan

webijdevolgendeverlagingenzien.Mensenzijnsterkgehechtaan

hunauto.Hetliefstzoudenwealleenpositievemaatregelentreffen,

maarwemerkendatontmoedigenhelpt.Ondanksdeweerstandzet

dattochmeermensenaantotverandering.Ikbenervanovertuigddat

zonderverlagingvandekilometervergoedingermindermedewerkers

overstappen,hoeaantrekkelijkhetOV-aanbodookis.Devraagisop

welkmomentdefinanciëleprikkelsterkgenoegwordt.’

23

Tips om OV-gebruik te stimuleren

Geef 100% OV-vergoedingAlleOV-kostenvoorwoonwerk-enzakelijkereizenzijnbelastingvrijtevergoeden,ook

alsditmeerkostdan19centperkilometer.OokkuntuautorijdersvoorwieOVeen

serieuzeoptieiseenlagerekilometervergoedingdan19centgevenomautorijdenminder

aantrekkelijktemaken.VerderkuntuOV-kostenookvergoedendooreenmobiliteitskaart

tegeven.DatiséénkaartvoorallezakelijkereizenmethetOVenvaakooknogvoor

OV-Fiets,deelautoenmeer.DekaartverlaagtdedrempelommethetOVtegaan,

medewerkershoevendekostennietzelfvoorteschieten.

Geef een reisadvies op maatMedewerkerszijnzichvaaknietbewustvandemogelijkhedenvanhetopenbaarvervoer.

Geefeenpersoonlijkreisadviesaan(nieuwe)medewerkersopbasisvan9292.nl,NS

ReisplannerXtra,GoogleMapsofeenanderereisplanner.Daarmeemaaktuhunreistijden

optiesinzichtelijkenverlaagtudedrempelomgebruiktemakenvanhetOV.Neemhierinook

aanvullendevervoersmogelijkhedenmeezoalsparkerenineenP+RenverdermetfietsofOV.

Hanteer flexibele werktijden voor OV-reizigersDaardoorkunnenzebuitendespitsreizen.Ditverlaagtdedrempelvoorwerknemersdie

bestmethetOVwillenmaarnietinvollebussenoftreinenwillenreizen.Ookbelangrijk

isomtezorgenvoorgoedetechnischefaciliteitenomopanderelocatiesenonderwegte

werkenenteoverleggen.

1

2

3

Bied zo nodig aanvullend vervoer tussen OV-halte (of P+R) en werkDenkaantoegangtotOV-fiets,

bedrijfsvoertuigen,pendelbusoftaxi.

Bereken of OV sneller is VaakishetOVsnellerdandeautoin

de stad en in de spits. Check dit op

Goabout.com,ANWBRouteplanner(eigen

Onderwegapp)ofGoogleMaps.

Bied alternatieven voor zakelijke ritten overdagDenkaaneen(elektrische)deelauto,(e-)

scooter,fietsofe-bikezodatergeen

redenisom’sochtendsnietmethetOVte

komen.Bied medewerkers een proefabonnementOfdoeeenpilotmetprobeerkaarten.Dit

werktgoedopverandermomentenzoals

verhuizingen,fusies,nieuwparkeerbeleid

en in dienst treden.

Meer doen aan stimulering van OV-gebruik?

24

Tienjaargeledengingheteconomischgezienzogoeddatdeleaseautoeenstandaardonderdeel

werdvandearbeidsvoorwaarden.Dietijdisvoorbij.Werkgeversvindenhetsteedsminder

vanzelfsprekendom(nieuwe)medewerkerseenleaseautotebieden.Minder(quaaantallen

enkilometers),duurzamerenzuinigerzijndetoverwoordenalshetgaatomleaseauto’senhet

wagenparkbeheer.

Ookdevraagnaarleaseauto’sverandert.DegeneratieZdienudearbeidsmarktbetreedt,denkt

heelandersovermobiliteitdantienjaargeleden.Flexibiliteitenzelfbepalenwanneerenwaar

jewerkt,zijnvoorhenbelangrijkerdaneenleaseauto.Ookverstedelijkingspeelteenrol.Wie

middenineengrotestadwoont,zalhethebbenvaneenleaseautovakeralseenlast(geenen/of

dureparkeerplekken)ziendanalseenlust.

3.5 Anders omgaan met de (lease)auto

Arno Veenman, adviseur Beleid en Innovatie bij Volksbank

‘BijdeVolksbank(bekendvandemerkenASN,BLG,RegioBanken

SNS)werken3.400mensen,waarvaner365eenautovandezaak

hebben.DeanderenkunnenkiezenuiteenNS-BusinessCardofeen

kilometervergoedingvan9,5cent.Delagekilometervergoedingvoor

woon-werkverkeer,bedoeldomhetautogebruikterugtedringen,

geldtaljarenbijdeVolksbank.Daarzieiknietveelruimtemeer.

Wewillenweldevergoedingflexibelermakenommedewerkers

dagelijksekeuzetebieden–indehoopdatditmensendienormaal

metdeautokomengaatverleidenomvakerdetreintepakken.De

grootsteverschuivingverwachtikbijdeleaseauto’s.Devoorwaarden

vooreenautovandezaakblijvenongewijzigd,maarwehebben

in2016weleenanderedrastischekeuzegemaakt.Westreven

ernaardatalleauto’sdiebesteldworden100%elektrischzijn.Bijde

arbeidsvoorwaardelijkeleasewagensstellenwedatalsjeminderdan

zestigkilometervanjewerkwoont,jevolgendeautoelektrischmoet

zijn.EnzodradeOpelAmperaendenieuweTeslauitkomen,gaatdie

zestigkilometernormomhoog.’

25

Tips om zuiniger en duurzamer autorijden te stimuleren

Rij zuinigerDejuistebandenspanninglevertueenbrandstofbesparing

van2tot5%openbandenmeteenAA-labelgebruiken

minderbrandstof.MetdetipsvanHetNieuweRijden.nl zitten

medewerkersmeerontspannenachterhetstuurenbespaartu

tenminste6%opbrandstofkosten.

Rij samenLaatmedewerkerssamennaarkantoorrijdenenbespaarzoop

uwbrandstofkosten.Denkbijhetstimulerenvansamenrijden

aan:alternatievenvoorzakelijkerittenoverdag,gereserveerde

parkeerplaatsenvoorcarpoolers,goedeafsprakenoverde

reiskostenvergoedingenmaakhetmatchengemakkelijk.

BijvoorbeeldviaBeamrzenToogethr.

Rij duurzamerElektrischofhybriderijdenisstiller,betervoordeluchtkwaliteit

envermindertdeCO²-uitstoot.Eenelektrischeautoisvoordeligin

hetgebruik.Vergelekenmetbenzineofdieselbentuzo’n40tot

50%voordeligeruitquabrandstof.

Deel een autoHetscheeltualswerkgeverveelgeldalsmeerderemedewerkers

vanéénautogebruikmaken.Ofdatnudeleaseautoisdie

overdagdoormeerderecollega’swordtgebruikt(diverse

leasemaatschappijenbiedendezeoptie,onderandereAthlon,

AlphabetenArval),eenbedrijfsauto(bijvoorbeeldviaShare2Use

ofWeGo)ofeendeelauto(ookvaakpoolautogenoemd)vaneen

externeaanbieder(zoalsGreenwheels,ConnectcarenCar2Go).

1

2

3

4

26

27

Tips om minder autorijden te stimuleren

2

3

Flexibel werkenBieddemogelijkheidomthuis,onderwegofopanderelocaties

tewerken.Ditbeperktaantalenlengtevangemaakteritten.

Datvergtgoedeonderlingeafspraken,ICT-oplossingenen

eenmanagementstijldiestuurtopresultaatinplaatsvan

aanwezigheid.

MobiliteitsbudgetMeteenmobiliteitsbudgetbepalenmedewerkerszelfhoezereizen.

Zekrijgeneenmaandelijksbudgetendegemaaktevervoerskosten

wordendaarvanafgetrokken.Hetzogehetenbonus-malus

mobiliteitsbudgetgeeftdeleaserijdereenfinanciëleprikkelom

minderenzuinigerterijden,goedkopertetankenenvakermeteen

andervervoermiddeltereizen.Rijdtenverbruiktuwmedewerker

meerdangemiddeld?Danvoelthijdatinzijnportemonnee(de

malus).Blijfthijonderhetgemiddelde?Danhoudthijgeldover(de

bonus).Hetbudgetwerktdustweekantenop.

1 Stimuleer gebruik van andere vervoermiddelen naast de auto zoals fiets en OV

Geefookeenreiskostenvergoedingvoor

kilometersdiegemaaktzijnmetOVoffiets.U

kuntookdeautokilometervergoedingverlagen.

GeefeenOV-probeerkaart

voornieuwemedewerkers.

GeefeenmobiliteitskaartvoorhetOVen

eventueleanderevervoersdienstenzoals

OV-fiets,taxiendeelauto.

Werkgeversvindenhetsteedsmindervanzelfsprekendomiederemedewerkereen

parkeerplaatstegaranderen.Steedsmeerbedrijvenvoereneensturendparkeerbeleid,waarbij

alleeneenkleinegroepaanspraakkanmakenopeenparkeerplaats.Enooksteedsmeer

werkgeversvoerenbetaaldparkerenvoorhunmedewerkersin.Eenanderetrendisdebehoefte

aanflexibeleparkeercapaciteit.Vaneenkostenpostkunnenparkeerplaatsendanzelfseenbron

vaninkomstenworden.Meteenparkeerbeleidkuntuanderevormenvanvervoerstimuleren,

zoalsOVenfietsen,enookkostenenCO²-uitstootbesparen.

3.6 Parkeren

Ronald Timmermans, vastgoedadviseur en programmamanager mobiliteit bij Fontys

Mirjam de Jaeger, teamleider HR Operations bij Coolblue

‘Mochthetingevoerdebeleidniettothetgewensteresultaatleiden,

dangaanwebetaaldparkereninvoeren.Weverbiedenmensenniet

ommetdeautotereizen,alleenmoetenzeervoorgaanbetalenals

debereikbaarheidinhetgedingkomt.’

‘Bijhetnieuwehoofdkantoorbleekbijvoorbeelddeparkeercapaciteit

tekrap.Wekondenwelplekkenkrijgenonderhetgebouw,maardie

zijnsuperduur.Dathebbenweopgelostdoorzevendeelauto’saan

teschaffen,datwasgoedkoperdanextraparkeerplekken.’

28

Meer doen met uw parkeerbeleid?

Tips om succesvol sturend parkeerbeleid in te voeren

Geen parkeerrecht als medewerker op minder dan 10 kilometer afstand woontDezemedewerkerskunnenbijvoorbeeldopdefietsofmethetOVkomen.

Bied en stimuleer het gebruik van alternatieven voor de (lease)autoDenkaanfiets,OV,samenrijden,alternatievenvoorzakelijkerittenoverdagenflexibele

werktijdenen–locaties.Ditvermindertdeparkeerdruk.

Maak het parkeerbeleid transparant: wie wel en wie nietWiekrijgtwaaromwelofgeenparkeerplaats.Stelzeerduidelijkespelregelsop,

bijvoorbeeldopbasisvanreisafstand,reistijd,samenrijden,eventueelinvoerenvan

betaaldparkerenencreërenvanplekkenvoorelektrischeauto’s.

1

2

3

Parkeren is nooit gratis Eenparkeerplaatskostgemiddeld

€1.000,-perjaar.Geefinzichtin

dekostenenlaatzienhoevaak

parkeerplaatsenbezetzijn.

Houd rekening met meer fietsersZiefietsstimulering.

Durf keuzes te makenHetisgemakkelijkeromnaeen

evaluatiehetaantalpassente

vergroten,danteverkleinen.

Probeer de piektijden te beïnvloedenBijvoorbeelddooroverlegmomenten,

spreek-enbezoekurenslimmerte

spreidenenflexibelewerktijdenen-dagen

toe te staan.

Beloon medewerkers voor niet-parkerenHiermeelaatudekeuzeaande

medewerker,maaruvoertde‘druk’wel

op.Denkaaneengeldelijkeofmateriële

beloningvoormedewerkersdiehun

parkeerplaats/parkeerpasinleveren.

Laat medewerkers indien mogelijk parkeren op afstandBijvoorbeeldopeenP+Rterreinofelders

gehuurdeparkeerruimte.Zorgweldathet

aanvullendvervoergoedgeregeldis.

29

Vandeondervraagdewerkgeversheeft30%eenmobiliteitsbeleid.Binnenorganisatieszijn

allerleiregelingenvankrachtdietemakenhebbenmethetwoonwerk-enzakelijkverkeer

vanmedewerkers.Denkaanalleregelingenrondombijvoorbeeldreiskostenvergoedingen,

leaseauto’senparkeren.Maarookaanandereafsprakendievaninvloedzijnopdemanier

waaropmedewerkersreizenzoalsafsprakenrondomflexibelewerktijdenenelderswerken,

duurzaamheid,gezondheidenMVO.Samenvormendezeregelingenenafsprakenhet

mobiliteitsbeleid.

Diverseredenenkunnenervoorzorgendatuuwmobiliteitsbeleidwiltaanpassen.Denk

aan een fusie of overnamewaardoorerbinnendeorganisatieverschillendereiskosten-

ofleaseregelingenvankrachtzijn.Omdatditvoorongelijkheidenextrawerkzorgt,wilt

uderegelingengelijktrekkenineensamenhangendmobiliteitsbeleid.Maarookeen

bedrijfsverhuizingofgroeivandeorganisatiekanervoorzorgendatubehoefteheeft

aaneengemoderniseerdentoekomstbestendigmobiliteitsbeleid.Netalsveranderende

organisatiedoelstellingen waardoorbijvoorbeeldduurzaamheidofkostenefficiencyeen

veelduidelijkerplekmoetkrijgenbinnenuwmobiliteitsbeleid.

3.7 Samenhangend mobiliteitsbeleid

30

Gelijktrekkenvanbestaanderegelingenlevert

dooreeneerlijkerverdelingvandelustenen

lastenenhetscheppenvanduidelijkheidmeer

medewerkerstevredenheidop.

Eensamenhangendmobiliteitsbeleiddraagtbijaan

hetbehalenvanorganisatiedoelstellingenzoals

duurzaamheidenMVO.

Ookkaneensamenhangendmobiliteitsbeleidmet

duidelijkekeuzeskostenenadministratiefwerk

besparen.

Een samenhangend, uniform en gemoderniseerd mobiliteitsbeleid levert veel voordelen op:

Ronald Timmermans, vastgoedadviseur en programmamanager mobiliteit bij Fontys Hogescholen

‘Bijcollega-onderwijsinstellingenheeftvaakofHRofdeDienst

Huisvesting&FacilitaireZakenhetvoortouw.Hetvaltmijopdat

mobiliteitsbeleiddanminderzodenaandedijkzet.Alsjefietsgebruik

stimuleert,maarjezetgeenfatsoenlijkestallingenneer,komjeniet

zover.Enjekuntslagbomenplaatsenvoorbetaaldparkeren,maar

alsjeniksaandearbeidsvoorwaardendoet,bereikjeookminder.

Daaromzijnbijonsbeideafdelingenbijhetnieuwemobiliteitsbeleid

betrokken.Wevolgendaarbijdriebeleidslijnen.Teneersteeen

goedebereikbaarheidwantdieisessentieelvoordecontinuïteit

vanonsonderwijs.Datbetekentdatweingrijpenoplocatieswaar

debereikbaarheidonvoldoendeis.Tentweedemaatschappelijk

verantwoordemobiliteit.Wezienduslieverdatmensenmetdefiets,

lopendofmetOVnaarschoolkomen.Entenderdedestructurele

bereikbaarheidwaarbijweperlocatiebekijkenwatdebestemanieris

omertekomen.’

31

Echtegedragsveranderinginmobiliteitstaatbijveelwerkgeversnogindekinderschoenen.Ze

ondernemenvaakalleenactiebijdwingendegebeurtenissenzoalseenverhuizingenvaakgaat

hetdanomeenfinanciëleprikkel.Hetwerk-enreisgedragvanuwmedewerkersveranderen,is

eenprocesdattijdkost.Veel(reis)gedragisgeautomatiseerd,wedenkenernietmeeroverna.

Dekeuzevooreenbepaaldemaniervanreizenisvooralgebaseerdopsentimenten,enslechts

beperktoprationeleargumenten.Wedoendedingenvooralomdatwezealtijdzodoen,omdat

zeleukofgemakkelijkzijnénomdatanderenhetookzodoen.

Wiltuuwmedewerkersstimulerenomopanderemanierentereizen,danishetnemenvan

maatregelen-zoalshetgevenvaneenfietskilometervergoedingofmobiliteitskaart-pashet

begin.Hoeverandertuvervolgenshetingesletenreisgedragvanmedewerkers?Daarzijn

verschillendemogelijkhedenvoor.Zoblijktdatwanneeruautomobilistenwiltstimulerenomte

gaanfietsen,hetbeterisomhentebelonenvoorhetgebruikvandefiets,danvoordeaanschaf

ervan.Maarhetisooknoodzakelijkomvoorafgoednatedenkenoveruwdoelgroepenhet

huidigeengewenstegedrag.Watwerktwelenwatjuistniet?

04. Hoe verandert u het reisgedrag van uw medewerkers?

32

Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS

Arno Veenman, adviseur Beleid en Innovatie bij Volksbank

Wedstrijd‘CO²verminderen’

‘Wiegewendisaandeauto,staptnietspontaanindebusoftrein.

Hetblijktlastigomgewoontenvanwerknemerstedoorbreken.

Eenkleindeelvandebedrijvenlegtmaatregelenopom

gedragsveranderingtebewerkstelligen.Zevoerenbijvoorbeeld

betaaldparkereninofverlagendekilometervergoeding.Datkan

zeereffectiefzijn,maarhetroeptookweerstandop.Werkgevers

diedezewegnietwillenvolgen,adviseerikeenpositievereinsteek.

Opbasisvanhet‘LowCarDiet’vanmilieuorganisatieUrgendaheeft

NShetprogramma‘Mee!’ontwikkeld.Hiermeekunnenafdelingen

binneneenbedrijfdecompetitieaangaanomeenmaandlang

zominmogelijkCO²uittestoten.Hetwedstrijdelementprikkelt

enhetmaaktmedewerkersbewustvanhunmobiliteitsgedrag.

Achterliggendegedachteismensenzoverkrijgendatzeeenkeerov

willenuitproberen.’

‘Wegaanexplicietaandachtvragenvoorandersnaarhetwerk

reizen,ondermeerviaeen“Weekvanduurzaamreizen”.Ikheb

gelezendatalsjeietstwintigkeerdoet,jeeraangewendraakt.Dat

geldtmisschienookvoorov-reizen.’

Bianca van den Bosch, arbeidsvoorwaardenspecialistbij Eneco Groep (Eneco/Stedin)

‘Voorbeeldgedragkanhetverschilmaken.Alsjebijeenoverleghoort

datcollega’smetdetreinzijngekomenendatprimaging,terwijleen

anderdoordefilestelaatkomt,zetdatmensenaanhetdenken.

Peerpressureneemttegenargumentenwegenhelptgewoonten

doorbreken.’

33

Hoe en waarom?Probeereersttebegrijpenendanpasaandeslagtegaan:kenuwdoelgroepenweetwat

henbeweegt.Wiereistmetwelkvervoermiddelenwaarom?Voorwieiseenoverstapop

eenandervervoermiddeleenreëleoptie?Eenmobiliteitsscangeeftmeerinzichthierin.

Gebruik verandermomentenDejuistetimingiseennietteonderschattenfactorvoorhetsuccesvan

gedragsbeïnvloeding.Uslaagtergemakkelijkerinomouderoutinesblijvendteveranderen

alserbijdedoelgroepurgentieisomoverhunreisgedragnatedenken.Denkbijvoorbeeld

aanwegwerkzaamheden,verhuizingoffusie,invoeringvanflexibelewerktijdenen

werkplekkenofnieuw(parkeer)beleid.

Maak het makkelijkHoegemakkelijkerhetisomtekiezenvoorhetnieuwegedrag,hoemeermensendit

(vrijwel)automatischzullendoen.Hoemeermoeitemenervoormoetdoen,hoeminder

snelmensenhungedragzullenaanpassen.Denkbijvoorbeeldaaneenpersoonlijk

reisadviesopmaat.

1

2

3

11 Tips om mensen te verleiden tot ander reisgedrag

5 De juiste prikkelMotiverenvanmensenisbelangrijk,maarookmotiverenkanopvelemanieren.Belonen

meteenfinanciëleprikkeliseréénvan:denkhierbijaaneenmobiliteitsbudget,een

beloningindiendewerknemerafzietvaneenparkeerplaats,eenrentelozeleningalsmen

opdefietsnaarhetwerkkomtenzovoorts.Maar:overschatheteffecthiervanniet.

We kunnen niet tegen ons verliesWeerstandenzijnvaakvoorspelbaarenzijn,alsuzetijdigsignaleert,metdejuiste

interventiestebeperken.Ditverhoogtdeeffectiviteitvanmaatregelenaanzienlijk.Zoheeft

-psychologischgezien-ietskwijtrakenwatjebezit,veelmeerimpactdanietswinnenwat

jenogniethad.Eenleaseautocombinerenmetanderevervoermiddelenzoalsdeelauto,

e-bikeenmobiliteitskaartzalduspositieverontvangenwordendanmeteenalleleaseauto’s

dedeuruitdoen.

4

Begin kleinKleinschaligheidisookvanbelang.Overhetalgemeenblijkenkleinschaligeproevenonder

minofmeerhomogenegroepen(zoalsafdelingen,leaserijders)totbetereresultaten

teleidendangrootschaligerprogramma’szoalsdiewaarallemedewerkersvanalle

vestigingendedoelgroepvormen.

6

34

SchouderklopjeAlsuoudegewoontesopgeeft,ishetheelbelangrijkdatugesterktwordtinhetgevoeldat

uopdegoedewegzit.Feedbackisdaarvooronmisbaar.Laatuwwaarderingblijken,laat

wetenwatervoorpositieveresultatenbereiktzijndierelevantzijnvooruwmedewerkers.

7

Sociale beïnvloeding: gedrag is besmettelijkMensendoengraagwatanderendoen,enhelemaalwatanderendoendieophenlijken.

Datzijngeenweloverwogenbeslissingen,maarisgrotendeelseenonbewustproces.Daar

kuntuopinspelendoorbijvoorbeeldtelatenziendateengrotemeerderheidvande

medewerkersalmeedoet,eencompetitie-elementintebrengenofdoorsuperpromotors

in te zetten.

9

Inleven Demanierwaaropumaatregelenintroduceerteneenstapsgewijzeinvoeringzijncruciaal,

evenalsbegripvanhetmanagementvoorwaterwerkelijkopdewerkvloerleeft.Denkbij

faciliteringvanhetgewenstegedragendecommunicatieerovervanuitdedoelgroepenen

hungedrag,ennietvanuitdemaatregeloforganisatie.

8

Begrijpen – uitvoeren – metenWelkedoelgroep(en)kiestu?Steekuwenergieindoelgroependieinstaatenbereid

zijnomhunreisgedragaantepassen.Umoetinzichthebbeninhunhuidigegedragen

bepalenwelkgedraggewenstis,welkresultaatofdoeluspecifieknastreeft.Opbasisvan

deverzameldeinformatiekuntuonderbouwdmaatregelenkiezen.Voor,tijdensenna

afloopmeetenevalueertuenstuurtuindiennodigbij.

Een goed begin is het halve werk

10

11Bepaalbijdestartwatu

wiltbereiken(doelen).

Bepaalwaarmogelijkookopwelke

gedragstheorie/uitgangspuntenuw

maatregelengebaseerdzijn.

Bepaaluwdoelgroep(en)ende

belangrijkekenmerkenvandeze

doelgroepen.

Bepaalhoeudevoortgangenresultaten

meetenevalueert(nulmeting,test,leer

ervan,pasaan).

Bepaalwelkepartijenunodighebtomuw

doelentebereikenenbetrekhenerbij.

Bepaalhetjuistemomentommetde

maatregeltestarten(verandermomenten).

35

Bron: Grip op gedrag

Indevorigehoofdstukkenlasudatmeeraandachtvooruwzakelijkemobiliteituveelkan

opleveren.Zoalskostenbesparing,minderCO²-uitstootenvitalereentevredenermedewerkers.

Metdetipskuntunuzélfaandeslaggaanmethetstimulerenvanminder,andersenduurzamer

reizen.Uiteraardstaanwijvooruklaaralsudaarbijwelwatadviesofondersteuningkunt

gebruiken.

05. Met ondersteuning bereikt u nóg meer met uw zakelijke mobiliteit

Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS

‘Bedrijvenzittenechtniettewachtenopiemanddiezetreinkaartjes

komtverkopen.Wijzoekennaarwaardendiedewerkgeverzelf

belangrijkvindt.Alsdatduurzaamheidis,komjeonherroepelijk

opmobiliteitomdatjedaarmeedeCO²-uitstootvanjebedrijf

drastischkuntverlagen.Wileenwerkgeverdatregelenvia

busabonnementenofdoormensentestimulerenomopdefiets

tekomen?Maarookanderedoelenalsproductiviteitsverhoging,

kostenreductieenaantrekkelijkwerkgeverschapkunnenhet

uitgangspuntvormen.Wijverkopenprimairmobiliteitsoplossingen

enhetisuiteraardprimaalsonzeproductendaarinpassen.Maar

wijdenkenvanuitonzeruimepraktijkervaringookgraagmeeover

andereoplossingen.’

36

Komtuerzelfnietuitofwiltugraagondersteuningof

adviesopmobiliteitsgebied?Kuntubijvoorbeeldwel

wathulpgebruikenbijhetopstellenvaneenintegraal

mobiliteitsbeleid of parkeerbeleid ofhetuitvoeren

vaneen mobiliteitsscan?Mobiliteitsadviseursgevenu

inzichtindemogelijkhedenenaanknopingspuntenvoor

slimmerreizen.Zijkijkennaarhethuidigereisgedrag,

depotentieomanderstereizen,huidigeregelingenen

arbeidsvoorwaardenenuwbedrijfsdoelstellingen.

Ookkunnenzijhet hele veranderproces begeleiden

enuincontactbrengenmetdevoorumeestgeschikte

aanbieders.Veelaanbiederskunnenuookeengrootdeel

vanhet administratieve werk uit handen nemen wat

komtkijkenbijzakelijkemobiliteitenkunnenuhelpenom

hiermee kosten te besparen. NS adviseert u graag hierin.

Neemvoormeerinformatie,

adviesenondersteuning

contactopmetdeadviseurs

vanNSZakelijk.

10%vandeondervraagdeorganisatiesisgeadviseerdofondersteundbijhetopstellen/

optimaliserenvanhunmobiliteitsplan,ditiseenderdevandebedrijvendieeenmobiliteitsplan

hebben.55%vanhenschakeldeeenadviesbureauin,21%deleasemaatschappijen9%kreeg

hulpinhetkadervaneenvandeBeterBenuttenprojecten.

10%

Mobiliteitsadviseur

Benchmark: 90% van de bedrijven doet het zelf

Geadviseerd of ondersteund bij het opstellen/optimaliseren van hun mobiliteitsplan

55%

9%

21%15%

Adviesbureau

BeterBenutten

Leasemaatschappij

Andere partij

ns.nl/zakelijk

nszakelijk@ns.nl

030 - 300 11 11

37

Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit

Expert view Hans Verkerk, Hoofd Woonwerk en Zakelijke reizigers bij NS Nietalleenoporganisatieniveau,ookoplandelijkniveauzijnereenaantalontwikkelingendie

invloedhebbenopdemanierwaaropuwmedewerkersreizen.HansVerkerk,signaleertde

volgendetrends:

Bijlage 1‘We gaan anders naar reizen kijken’

Mobiliteit steeds vaker middel om bedrijfsdoel te realiseren Bedrijvendieeenmobiliteitsvisieontwikkelenlatenzichnietalleenleidendoordewensenvan

werknemers.Zekijkenooknaarkostenbesparing,bereikbaarheidvanlocaties,eengroener

imagoendegezondheidvanmedewerkers.Vaakvoertéénvandiefactorendeboventoon.

Ookeeningrijpendeveranderingkandeaanleidingvormen,bijvoorbeelddeverhuizingvan

hethoofdkantoor.Alsdenieuwelocatieinhethartvaneenstadscentrumligt,vraagtdatom

actiefparkeerbeleid.Verkerk:‘Opzo’nmomentmaatregelendoorvoerenismakkelijkeromdat

medewerkersdantochalhunreisgewoontenmoetenveranderen.’

Zitten is het nieuwe rokenDefitheidvanwerknemersgaatdekomendejareneengrotererolspelenbijbedrijven,vermoedt

Verkerk.Doorhieroptefocussenhopenwerkgevershetziekteverzuimtebeperken.Eenartikelin

deVolkskrantbestempeldeonlangszittenalshetnieuweroken.Eengrootdeelvandewerkende

bevolkingleidteenzittendleven.Datisnietvoldoendetecompenserenmettweekeerinde

weekintensiefsporten.‘Volgensdenieuwsteinzichtenkunjebeterelkedagwatmeerbewegen,’

volgensVerkerk.‘ReizenmetOVdwingtmensendaartoeomdatjealtijdweleenstukjemoet

lopenoffietsen.’

38

Jongere generaties leven bewusterDeverstedelijkingentreknaarderandstadneemttoe.Stadsbesturenzettendeluchtkwaliteit

enleefbaarheidsteedshogeropdeagenda.Debehoefteaanduurzaamheidzalmetname

vanuitwerknemerskantmeergewichtkrijgen,verwachtVerkerk:‘Jongeregeneraties,dienunog

wegvallentegendegrotegroepbabyboomers,hebbenerdenkikmeervooroveromhunleefstijl

aantepassen,alishetmaaromdatklimaatveranderingenduidelijkermerkbaarworden.Ze

willenwetenwaterinhunvoedselzitenvanwelkematerialenhunmeubelszijngemaakt.Ook

aanhunleefomgevingstellenzehogereeisenendatzethetautogebruikmogelijkverderonder

druk.’

Flexibele werktijdenReizigersdiegeregeldmetdetreingaan,zijndaaroverhetalgemeen(redelijk)tevredenover.‘Bij

mensendiedatnietdoenhebbenweeenimagoprobleem,’erkentVerkerk.‘Zedenkenbijzonder

negatiefoverNS.Datkanbijvoorbeeldkomenomdatzeeenslechteervaringhebbengehadin

hetOVofomdathunideevantreinreizendateertvanjarengeleden.Datbeeldkunnenwealleen

veranderenalszeeennieuwepogingwillenwagenenervarendathetzoslechtnietis.’Dekritiek

opovervolletreinenindespitskenthijuiteraard.‘Maarhoeveelnieuwetreinstellenerstraksook

bijkomen,wehebbennooitgenoegcapaciteitomiedereencomfortabeltevervoerenalsmensen

massaalopdezelfdetijdstippenblijvenreizen.’

Hetnieuwewerkengaatdeoplossingnietbrengen,meenthij:‘Dehelftvanalleachtmiljoen

werkendeninNederlandisparttimer.Zijwerkenbijvoorkeuropmaandag,dinsdagen

donderdagengaandanextravroegnaarkantooromeenflexplektebemachtigenofomdater

opdiedagenvergaderingenzijn.Opwoensdagblijvenoudersmetjongekinderenvaakthuis

eniedereenneemtliefstdevrijdagvrij.Zohoudjepiektijdenmettjokvolletreinen.’Hijpleit

vooreenanderedagindeling:‘Wehoevennietmassaalthuistewerken,maareerstthuisjemail

afhandelenenvakeropwoensdagofvrijdagwerkenmaaktalveelverschil.Ofvierkeerzesuur

werkeninplaatsvandriekeeracht,wantdankunjedespitsmijden.Ikrealiseermedatzoiets

eenomschakelingindenkenvraagtbijzowelwerknemersalswerkgevers.’

39

Voorrang voor het OV en de fietsNederlandduurzamermakenenvoorkomendatdeinfrastructuurdichtslibt–metalle

bijbehorendeeconomischeschade–iseengezamenlijkeverantwoordelijkheidvanbedrijven,

werknemersendeoverheid.JekuntdannietomOVenfietsheen.Wiedaaraantwijfelthoeft

alleenmaarnaardedagelijksefileberichtenteluisteren.OV-gebruikstimulerenzonder

werknemersdeautouittejagen,betekentalgauwOVaanbiedenbovenopeenleaseregeling

ofkilometervergoeding.Datvindenveelwerkgeverstekostbaar.Begrijpelijk,vindtVerkerk:‘De

variabelekostenvoorlease-rijdendalendaninderdaadminderdandebesparingdiejebereikt

doormeerOV-gebruik.Aandeanderekantliggendekostenvooreenlease-regelingmaarenkele

centenperkilometerlager.Daarbijkomtdatbijna90%vandeNederlandsewerknemerseen

kilometervergoedingontvangtvan19totsomswel38cent,terwijleenOV-kilometer13tot14

cent kost.

Blijft de leaseauto een bindmiddel? Nederlandblijftleaseautolandzolangdeoverheidhetgebruikervanfiscaalnietminder

aantrekkelijkmaakt.Mensendieeenmaaleenautovandezaakhebben,ervarendatinderegel

alseenverworvenrecht.Geefzeeensongelijk,aldusVerkerk.‘Datbespaartjeeenhoopgeld.

Bovendienzienveelwerknemersdeautovandezaakalsstatussymbool.’Zolangwerkgeversmet

deleaseautoeen(fiscaal)gunstigearbeidsvoorwaardekunnenbieden,schrikkenzeervoorterug

aanhetbeschikbaarstellendaarvantemorrelen.Menisbangdatgoedewerknemersweglopen

naardeconcurrent.Hetbedrijfsbelanggaatdusvóórhetmaatschappelijkbelang.

Tochrealiserenooksteedsmeerwerknemerszonderleaseautozichdatzeopeen

kilometervergoedingvan19centgeldtoeleggen.Eenprivéautokostimmersalgauw

meerdandertigcentperkilometer.Maarhijmaaktzichgeenillusies:‘Gemakisvoorveel

mensenbelangrijkerdangeld.Alleenbijzzp-erszienwemeercalculerendgedragomdatzij

meestalvolledigvooreigenrekeningreizen.Bijstart-upsenhippebedrijveniseenkentering

zichtbaar.Daarwerkenveeljongerendieplezierinhetwerkbelangrijkervindendandebeste

arbeidsvoorwaardenophetgebiedvanmobiliteit.Demeestenhebbennoggeengezinen

woneninhetcentrumvaneenstad.Daarisautobeziteerderonhandigdanprettig.Bijjongere

generatiesleeftzingevingbovendiensterker;zehebbennogveeltoekomstvoorzich.Wellicht

datditoplangeretermijntoteenstructureledalinginhetaantalleaseauto’sgaatleiden.

40

596personenvuldendeNationaleBenchmarkZakelijkeMobiliteitin.Zijwerkeninuiteenlopende

sectoren bij organisaties die meer dan 50 medewerkers hebben.

In deze sectoren zijn de ondervraagde werkgevers actief

Deze functie hebben de respondentenBijhetbenaderenvanbedrijvenisgevraagdnaardeverantwoordelijkevoorhetmobiliteitsbeleid.

Devragenlijstisin86%vandegevalleningevulddooreenPZ/P&O/HRfunctionaris.

Bijlage 2Over deze benchmark

Aantal medewerkersDe596bedrijvenvertegenwoordigensamen395.600medewerkers.

Omvangorganisatie

Minder dan 100

100 t/m 199

200 t/m 499

500 t/m 999

1000ofmeer

Totaal

Aantal organisaties

94(16%)

143(24%)

197(33%)

92(15%)

70(12%)

596 (100%)

Aantalmedewerkers

5600(1%)

20.300(5%)

59.600(15%)

61.900(16%)

248.200(63%)

395.600 (100%)

Zakelijkeen/offinanciële

dienstverlening

24%Onderwijs

9%(Semi-)

Overheden

14%Gezondheidszorg

13%Bouwentransport

5%Handelenindustrie

17%Anders

18%

41

Bron: Nationale Benchmark Zakelijke Mobiliteit

Neem voor meer informatie, advies en ondersteuning contact op met

de adviseurs van NS Zakelijk:

Maart 2017 / Dit is een uitgave van NS Zakelijk

Colofon

Redactie

NSZakelijk,Syndesmo

Opzet onderzoek

Branches&Trends

Uitvoeringonderzoek

Prospex

Design

&Morgen

ns.nl/zakelijk

nszakelijk@ns.nl

030 - 300 11 11

Deinformatieinditrapportmagnietzondertoestemmingofbronvermeldingovergenomenworden. Versie 20 maart 2017