Lerend Onderweg

OPLEIDINGS-OVERZICHTPABO

Routekaart voor aanstaande leraren primair onderwijsLerend onderweg

H O G E S C H O O L

Inhoudsopgave

Inleiding 7

Handleiding voor het gebruik van Lerend onderweg 9

Kritische situaties Relatie&gezag-P1periode1 12 Leeromgeving&organisatie-P1periode2 16 Ontwikkeling&uniciteit-P1periode3 22 Verantwoordelijkheid&relatie-P1periode4 28 Relatie&gezag-P2periode1 34 Leeromgeving&organisatie-P2periode2 38 Ontwikkeling&uniciteit-P2periode3 42 Zevenpedagogischethema’s-P2periode4 48 Persoonlijkevorming-P3/4 54 Pedagogischeverantwoordelijkheid-P3jongereenouderekind 58 Exemplarischonderwijs-P3jongere&ouderekind 64 Spelendoejesamen-P3jongere&ouderekind 68 Onderwijsconceptennaderbeschouwd-jongerekind 74 Schoolfoto-Degelukkigeschool-jongerekind 78 Specialisatieexpressiegeïntergreerd-ouderekind 84 Specialisatiezaakvakkengeïntergreerd-ouderekind 88 Minor 94

Niveaubeschrijvingen Propedeusebekwaam 98 Basisbekwaam 102 Liobekwaam 108 Startbekwaam 112Kijkwijzers Aardrijkskunde 119 Beeldendevorming 121 Bewegingsonderwijs 123 Geschiedenis 125 Godsdienst 127 ICT 129 Muziek 131 Natuuronderwijs 133

OPLEIDINGSOVER ZICHT DRIE STAR EDUC ATIEF PABO

Nederlands 135 Rekenen 137 Schrijven 139

Medewerkers

Verklarende woordenlijst

Inleiding

Hetopleidingsoverzichtiseenroutekaartvoorstudentendieopwegzijnomleraarteworden.Meteenroutekaartkunjebepalenwaarjenubent,welkewegjehebtafgelegdenwelkerichtingjemoetkiezenomhetdoeltebereiken.Datispreciesdebedoelingvanditopleidingsoverzicht.Hetkanjehelpenomjouw‘leerweg’tegaan.Opdieleerweghebjeintensiefcontactmetopleidingsdocenten,mentoren,veldopleidersenstudenten.Zijhelpenjouderoutekaartopeengoedemaniertegebruiken:omkritischnaarjezelftekijken,omleerdoelentebepalenendaarnaartoetewerken.Daaromisdezeroutekaartookvoorhénbedoeld.OverdevisievanDriestareducatiefopdezeleerwegkunjemeervindenindepublicatie‘Essentiesvanchristelijkleraarschap’.‘Lerendonderweg’iseenoverzicht,maarookeeninstrumentwaarindevisievanDriestareducatiefopdevoorbereidingophetchristelijkleraarschappraktischisuitgewerkt.

Wat is de bedoeling van ‘Lerend onderweg’?1.Hetisbelangrijkdatjijalstoekomstigeleraareengoedbeeldhebtvanwie

jijbent:alspersoonénalsleraar.Alsleraarbenjejeeigeninstrument.Ditopleidingsoverzichtisbedoeldalseenspiegelomgoednaarjezelftelerenkijkenenjouwpersoonlijkheidenleraarschapnaarelkaartoetelatengroeien.

2.Leerlingenmogenvanjouverwachtendatjehetbestevanjezelfgeeft.Daaromishetbelangrijkdatjevoortdurendwerktaanjouwontwikkeling(zieook‘Essentiesvanchristelijkleraarschap’,par.2.4).Ditopleidingsover-zichtiseenhulpmiddelomeenlerendehoudingbijjezelfteontwikkelen.

3.Omjouwgroeiinhetberoepzoveelmogelijktebevorderenishetookvanbelangomdeopleiding(dekennisenvaardighedendiejedaarinopdoet)endestage(praktijkervaring)metelkaarteverbinden.Metditopleidings-overzichtisdieverbindingduidelijkgemaakt:hetgeeftaanwatjeindeopleidingleertenistevenseenhulpmiddelbijhetvoorbereidenenuitvoe-renvanjelessenenhetreflecterendaarop.Ookgeeft‘Lerendonderweg’inzichtindestructuurvandeopleiding.

OpleidingTheorieInhoud

Begeleiding

Opleidingsoverzicht

StagePraktijk

Hoe is Lerend onderweg opgebouwd?Ditopleidingsoverzichtbestaatuitdriedelen:1.Kritischesituaties,bekwaamhedenenindicatoren,uitgewerktperperiode;2.Niveaubeschrijvingenperopleidingsfase;3.Kijkwijzersperschoolvak,uitgewerktinbekwaamhedenenindicatoren.Indetabelhieronderisdeopbouwschematischweergegeven.

Deel 1

Kritische situaties enbekwaamheden(per periode)

Deel 2

Niveaubeschrijvingen(per opleidingsfase) Propedeuse Basisbekwaam Liobekwaam Startbekwaam

Deel 3

Kijkwijzers(per schoolvak)

”Lerend onderweg”

Handleiding voor het gebruik van Lerend onderweg

Deel 1: Kritische situaties en bekwaamhedenDitonderdeelvanhetopleidingsoverzichtisvooralverbondenmetleerlijn2(hetpedagogisch-didactischprogramma).Hetisbedoeldomzichttekrijgenopwaarjestaatinjeontwikkelingenhoejedaarinverdergaat.Hierbijkunjejezelfdevolgendevragenstellen:

Beheersikdevereistebekwaamhedenendedaarinbeschrevenkennis,vaardighedenenhoudingvoldoende?

Hoeverbindikmijnleerervaringenuitdeopleidingendestagepraktijkmetelkaar?

Perperiodevindjedevolgendeonderdelen:

Kritische situatieDekritischesituatiegeefteenbeschrijvingvanhethandelenvaneenstudentineenbepaaldeonderwijssituatie.Desituatiebeschrijvingisgerelateerdaanhetonderwijsinleerlijn1,2en3,maarisuiteraardinwisselbaarvoorallerleianderemogelijkcontexten.Tijdensjestagewordtvanjeverwachtdatjeineendergelijkesituatiedevereistebekwaamhedenleertbeheersen.Dekritischesituatiewordtgebruiktbijeenvooruitblikofterugblikopeenmoduleen/ofstageperiode.Tevenshelptdezebijhetopgangbrengenvandereflectieofeenbegeleidingsgesprek.

Bekwaamheden en indicatorenInditonderdeeltrefjeeenbeschrijvingvandebekwaamhedenvoordele-raarprimaironderwijsaan.DebekwaamhedenzijngeordendopbasisvandeindelingvanSBL(StichtingBeroepskwaliteitLeraren).Iederebekwaamheidisuitgewerktineenaantalindicatorendieduidelijkmakenwelkgedragjemoetkunnenlatenzienenopwelkniveaujedebekwaamheiddienttebeheersen.DeinvullingvandeSBL-bekwaamhedenheeftinhoudelijkeeneigenaccentvandeopleidinggekregen.Aandezeinvullingleverenzevenpedagogischethema’s(relatie–gezag–leeromgeving–organisatie–ontwikkeling–uniciteit–verantwoordelijkheid)eenbijdrage.

Aandehandvandezebekwaamhedenenindicatorenkan: jejouwleerdoelenvoordekomendeles-enstageperiodebepalenenevalu-

eren; jedeonderwijsactiviteitenvoorbereiden;

jereflecterenopjouwervaringen; dementoren/ofstagebegeleiderobservereninhoeverrejijdevereisteof

beoogdebekwaamhedenbeheerst; dementoren/ofstagebegeleidereenbegeleidings-ofbeoordelingsgesprek

voeren.

Aandachtspunt:hetgevaarvanindicatorenisdatjeslechtsnaargedragkijkt.Eengoedeleraarwordjenietdooralleenmaarhetjuistegedragtevertonen.Gebruikdeindicatorendaaromnietalsafvinklijst,maaralshulpmiddelomtewerkenaanjouwpersoonlijkleraarschap.

Deel 2: NiveaubeschrijvingenDeniveaubeschrijvingengeveneensamenvattingvanhetniveaudatvanjouwordtverwachtaanheteindevaneenopleidingsfase.Deniveaubeschrijvingenzijnmetnamebedoeldals‘ijkpunt’.Dezespelenvooraleenrolindeeindbe-oordelingdoordestagebegeleiderofassessor.Erzijnvierniveaubeschrijvingen:

Propedeusebekwaam Basisbekwaam Liobekwaam Startbekwaam

Deel 3: KijkwijzersIndeel3isperschoolvakeenkijkwijzeropgenomen.Eenkijkwijzerbestaatuitéénofmeerbekwaamhedenmetbijbehorendeindicatoren.Iederekijkwijzerisalsuitvouwbladinditopleidingsoverzichtverwerkt.Opdezema-nierkanjijofjouwmentordealgemenebekwaamhedenenindicatorenvanéénperiodeinclusiefdekijkwijzervaneenvakineenoogopslagoverzien.Deindicatorenzijncumulatiefbeschreven,datwilzeggendatersteedsnieuwebekwaamhedenaandebekwaamhedendiejealbeheerst,wordentoege-voegd.Bekwaamhedenuiteeneerderniveaublijvendusmeefunctioneren.

P 1 per iode 1

relatie &

‘VandaagbenikmeesterMarien...Hoezullendekinderenopmijreageren?Zullenzemijeenleukemeestervinden?Enhoezalmijneerstelesverlopen?Nukanikeindelijktewetenkomenofditietsvoormeis!’Zomaarwatge-dachtenvanMarienopdeochtendvanzijneerstestagedagopdebasis-school.Inoverlegmetzijnstageschoolheefthijbesloteningroep5tebeginnen.Voorafgaandaandestageweekheefthijdeopdrachtenmetzijnmentorbesproken.Marienzitalachterindeklasalsdebelgaat.Bijhetbinnenkomenkijkendekinderenmeteenzijnkantuit.Sommigekin-derenmakenevencontactdoorhunhandoptestekenofnaarMarientelachen.DezeochtendhoeftMariennognietstedoen.Naeenuur,alsdeklasvolopaanhetrekenenisendejufdrukismethethelpenvankinderen,denkthij:‘Watzoudenaldiekinderenaanhetdoenzijn?Zalikeenseenrondjedoordeklaslopen?’‘sMiddagstijdenshetzelfstandigwerkengaatMarienzijneersteopdrachtuitvoeren.Hijgaateengesprekvoerenmeteenkleingroepjekinderen.Hijwilgraagmetdekinderendoorpratenoverhetprentenboek,waaruithijaandegroepheeftvoorgelezen:‘DerattenvangervanCressey’.Maarhoebeginjenuzo’ngesprek?Enhoezorgjeervoordatallekinderengoedmeedoen?OpdedonderdagvandeeerstestageweekheeftMarieneraleenaantallessenopzitten,waardoorhijalzichtheeftopzijnleervragen.Eéndaar-vanis:Hoezorgikervoordatdeleerlingenblijvendoenwatergedaanmoetworden?Marienbesluitdaaromtijdensdevoorbereidingopdebeeldendevormingslesookgoednatedenkenoverhetstellenvanregels.DetekenlesbereidtMarienvooruitdemethodevandesta-geschool,metbehulpvan‘OntwerpenvanOnderwijs’.Daarbijzoekthijgoedplaatmateriaal,waarmeehijeenbeeldelementkanverduidelijken.Marienheefttijdensdelesmoeiteomdeorganisa-tievandetekenlesteoverzien,ondanks

KRITISCHESITUATIEKRITISCHESITUATIE

dathijzorgvuldigzijnregelsheeftopgesteld.Voordathijnaarhuisgaatbespreekthijmetzijnmentoropwel-kewijzehijhettikspelvandevolgendedagkanorganisereneninvullingkangeven.Marienvindthetbelangrijkdatdeleerlingenoptimaalinbewegingkomenendatleerlingenerplezieraanbeleven.Marienkiestvooreenkorteinstructie,zo-datdeleerlingensnelkunnengaanbewegen.Metplezierkanhijterugkijkenopdezegymles,omdatdevoorafgesteldere-gelshemhielpenomhettikspelsoepeltelatenverlopen.AanheteindevandeeerstestageweekheeftMarieneenvoldaangevoel.Hijsteltzijnleervragenopenhooptdaarmeedeko-mendeperiodeverdertegaan.

BeKWaaMHeDeN

Interpersoonlijk bekwaamJe zorgt voor een goede relatie met kinderen in de groep.

Jemaaktcontactmetkinderen. Jesteltkinderenophungemak. Jekuntaangevenwaaromeenrelatiemetkinderenbelangrijkis

inhetonderwijsenvooralinhetchristelijkonderwijs.

Presenteren: Je ondersteunt je spreken met functionele non-verbale aspecten.

Jeverandertjehoudingregelmatig. Jegebruikt(eenaantal)passendegebaren. Jekijktdekinderenvoldoendeaan. Jemaakteenenthousiasteindruk.

Pedagogisch bekwaamJe geeft op pedagogisch verantwoorde wijze leiding aan een groep kinderen.

Jehanteertopeenconsequentemanierregels. Jesteltzelf(waarnodig)ookregels.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe kunt eenvoudige les- en groepsactiviteiten organiseren en uitvoeren.

Jeleidteen(kring)gesprek,waarbijjestructuurgeeftaanhetge-sprek

Jevertelteenverhaalofjeleesteenverhaal,(prenten)boekofge-dichtvooraanverschillendegroepen,metaandachtvoorspreek-tempo,stem-entaalgebruik,encontactmetdeleerlingen.

Jemaaktgebruikvaneenvoudigemethodelessen.

Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’.

Jegeefteen(methode)lesvolgens‘OntwerpenvanOnderwijs’. Jekuntdedriecomponenten(leerstof–leerling–leefwereld)van

‘OntwerpenvanOnderwijs’injelessenherkenneneninbeginseltoepassen.

Jezetdelesopvolgensdeindeling:start–kern–afsluiting. Jebeschrijftbijiederelesdebeginsituatievandegroepende

doelstellingvandeles. Jeformuleerteenleerdoelvoorjezelfengeeftaanhoejehier

concreetaangaatwerken.

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en over jouw bekwaamheid als leraar.

Jekunteenvoorjouwontwikkelingbetekenisvollesituatieselec-teren.

Jebentjebewustvanjouwpersoonlijkaandeelindezebeteke-nisvollesituatie.

Jekuntaangevenwatjeindeopleidinghebtgeleerdenhebtherkenden/oftoegepastindepraktijk.

Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer):• Bewegingsonderwijs• Beeldendevorming• Godsdienst• Informatica

P 1 per iode 2

leeromgeving &

Voorinhetlokaalvangroep6staateengrotedoosmetblokkenuitdebouwhoekvandekleuters.Deleerlingenkijkenalstiekemnaardestagi-aire:‘Zouhijmisschienietsgaandoenmetdieblokken?’Nadebijbellesishetinderdaaddenieuwemeester,meesterJoost,dienaarvorenloopt.Hijneemthetlesgevenovervanzijnmentor.Joostgeeftvandaageenrekenlesuitdemethode,waarinhetgaatoververschillendestandenvandezonendeschaduwendiedaarbijhoren.Eenlastigonderwerp!Joostheeftvantevorennagedachtopwelkewijzehijdezerekenleskanvormgeven,zodathetthemadichterbijdekinderenkomt.Hijheeftbe-slotenomblokkeneneenaantalzaklampenmeetenemen.Joostvraagtofdekinderenhunstoelwillenpakkenenineenkringwil-lenkomenzitten.‘Yes’,roependeleerlingendoorelkaar.Zepakkenhunstoelenstuivennaarhetmiddenvandeklas.Eenpaarjongensduwenwattafelsaandekantdieinwegstaan.Eenaantalmeidenrentnaarel-kaartoe,omdatzepersénaastelkaarindekringwillenzitten.Hetduurtwel10minutenvoordatdeleerlingenindekringzittenenderustenigs-zinsisweergekeerd.Joostzitrustigvoorindekring,doethetlichtuitenzegtverderniets.Hijzetwatblokkentegenelkaaraanenbeschijntdeblokkenvanallekantenmetdezaklamp.‘Zienjulliewatermetdeschaduwgebeurt?’,vraagtJoostaandeleerlingen.Deleerlingenknikken.Ja,datzienzewel.Naeenspannendenmooikwartiertjemogendeleerlingenterug-gaannaarhunplaatsenzelfaandeslaggaanmethetprobleemvandestandvandezonendeschaduwen.Joostorganiseerthetzodatdeleerlingenpergroepjerustigteruggaannaarhunplaats.Daarmeeverlooptheteenstukrustigerdanaanhetbeginvandeles.Veelkinderenkunnenzelf-standigaandeslag,maarnietiedereen.Dementorvan

organisatie

Joostwijsteenaantalkinderenaandienognadereuitlegno-dighebbenomookaandeslagtekunnengaan.Joostroepthetgroepjebijelkaarenlaatopnieuwzienhoedeaardedraait.

MethetformulerenvaneenleervraagaanheteindevandezelesheeftJoostgeenmoeite:Opwelkewijzezorgikernuvoordatdeorganisatievandekringbeterverloopt?Nadathijzelfbeschrevenheeftaanwelkepuntenhijdevolgendekeergaatwerken,steltzijnmentordevolgendevraag:‘Kanjetoelich-ten,Joost,waaromjijopdezewijzejouwleshebtingeleid?’Joostdenktdiepnaenprobeertantwoordtegeven,vanuitdegedachtedathetonderwijsvoorkinderenconcreterwordtdoorhetgebruikvanmaterialen.Zijnmentoradviseerthemdezereflectiepuntentebeschrijven,encomplimenteertJoostvervolgensmetdewijzewaarophijomgingmetdezwakkerekinderen.ErvolgteenfijngesprektussenJoostenzijnmentor.Zekomenmetelkaartotdeconclusiedathetjuistvooreenchristelijkeleerkrachteenplichtisomhetzwakkekindniettevergeten.

BeKWaaMHeDeN

Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met leerlingen, en tussen de leerlingen en de samenleving, tot stand. Jerealiseertjedatjejouweigenpersoonlijkheidenpersoonlijke

vormingweerspiegeltopdekinderen. Jebentjebewustvanjeeigenhoudingengedrag,éndeinvloed

daarvanopkinderen. Jestaatopenvoorwateromjeheengebeurt. Jespiegeltkinderenkritischopwateromhenheengebeurten

relateertditaandeBijbelenaandechristelijketraditie.

Presenteren: Je gebruikt ondersteunende middelen. Jegebruiktvoldoendehulpmiddelen(bord,plaat,voorwerpen,

etc.)diejeverhaalondersteunen.

Jegebruiktdehulpmiddelen/materialenhandig. Jeblijftjebijhetgebruikvanjehulpmiddelen/materialenrichten

opdekinderen.

Pedagogisch bekwaamJe geeft op pedagogisch verantwoorde wijze leiding aan een groep kinderen. Jehanteertopeenconsequentemanierregels.Jekeurthetkind

alspersoonnietaf. Jesteltgedragsgerichteregels. Jekuntdebetrokkenheidvankinderen(opverschillendemo-

menten,eninverschillendesituaties)verwoorden.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe kunt eenvoudige les- en groepsactiviteiten organiseren en uitvoeren. Jeleidteen(kring)gesprekmeteenvantevorenvastgestelddoel. Jekiestverhalen,(prenten)boekenenpoëziedieaansluitenbij

(deontwikkelingvan)jouwleerlingen,enbijdedoelstellingvandeles.Jekuntdezemetaandachtvoorsfeer,mimiekengebarenvertellenofvoorlezen.

Jemaaktgebruikvaneenvoudigemethodelessen.

Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Jegeefteen(methode)lesvolgens‘OntwerpenvanOnderwijs’. Jekuntdedriecomponenten(leerstof–leerling–leefwereld)

van‘OntwerpenvanOnderwijs’injelessenherkenneneninbe-ginseltoepassen.Detienwerkwoordenhebbeneenplaatsinhetschema.

Jeneemtinjeleerdoelpuntenopdiejeindetheorieinenbijdecollegesbestudeerdhebt.Jegeeftaanhoejedieconcreetvormgaatgeven.

Je ontwerpt lessen volgens de principes van de rijke leerom-geving. Je(her)kentdeaspectenbetrokkenheid,betekenisenbedoeling

inlessen. Jepastjeeigenactiviteitaan,waardoordebetrokkenheidvan/de

betekenisvoordekinderenwordtvergroot.

Jeverrijkteenleeromgevingdoorhetgebruikvanconcretema-terialen,dieuitnodigentotactiviteit.

Jemaaktgebruikvanmiddelendieuptodatezijn.

Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer):• Rekenen• Beeldendevorming• Muziek

Organisatorisch bekwaamJe draagt zorg voor een overzichtelijke, taakgerichte sfeer in de klas en in je lessen. Jebentinstaatomdeorganisatievaneeneenvoudigemethode-

lesvoortebereidenenteregelen. Jebentbekendmetdevolgendeaspectenvanklassenmanage-

ment,enpastdezeopbasaalniveautoe:• Jemaakteentijdsplanning.• Jesteltoporganisatiegerichteregels.• Jekiestbewustvooreeninrichting.• Jehanteertproceduresvoorklaarzettenenopruimen.• Jegeeftdekindereneentaakverdeling.• Jeevalueertmetdekinderen.

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en over jouw bekwaamheid als leraar. Jekunteenschetsgevenvanjouwzelfbeeldenberoepshouding. Jekunteenleerdoelformulerenm.b.t.jouwzelfbeeldenbe-

roepshouding. Jetoontaanhoejeplanmatighebtgewerktaanjouwleervraag

uitdevorigeperiode. Jehanteertdefasenvanhetreflectieproces:terugblikken,analyse-

ren,formulerenvanalternatieven,kiezenvaneenvervolgtraject. Jebeschrijftjouwwerkinbrengopeenobjectievewijze. Jedestilleertleervragenuitjouwwerkinbreng. Jemaaktgebruikvaninformatievancollega’senmedestudenten

indevormvanintervisie. Jeleverteenbijdrageaaneenveiligecontextindeintervisie-

groep.

P 1 per iode 3

ont wikkeling &

MetheelveelzinengoedeideeënisLiesbethdevorigekeeraanhaarstageingroep1en2begonnen.Debeoordelingvandementorwaspo-sitief:‘Liesbethmaaktgoedcontactmetdekinderen,enzeweetdekleutersophuneigenniveaueninhuneigenbelevingswereldaantespreken.’TochheeftLiesbethnogveelvragendiezegraagbeantwoordziet,zodatzetijdensdestagenogbeteropdekinderenkaninspelen.Hoerichtikeenhoekindieuitnodigttotleren?Welkeideeënhebbenkinde-renhierover?Waaromwordthetenekindwelgeprikkelddooreenbepaaldeactiviteitenhetanderekindniet?Hoelerenkindereneigenlijk?Hoekanikjongekinderentotspelbrengen?Welkeinbrenghebbenkindereninmijnles-sen?Enhoeverhoudtzichdieinbrengvankinderentotmijnvisieopleren?WatmoetikmetPatrickaanvangen,diemetiedereenruziemaaktendriftigenagressiefis?Kanikhierietsaanveranderen?Kanjeagressievekinderenwelandergedragaanleren?Inhoeverreisagressiefgedragge-netischbepaald,enspeeltdeomgevingookeenrol?Welkgedragisvoorvijfjarigennormaal?MoetikmezorgenmakenomKarin,diealtijdminstenseenkwartierzittedralenvoorzemethaarwerkjebegint?Geefikvoldoendecomplimenten?Hetisweleenomschakelingomvolgendeweekingroep7lestegeven.Tienjarigekinderenbenaderjenueenmaalandersdankleuters.Maarwatmaakteigenlijkhetverschil?Eénvandestageopdrachtenis:Geefeenleswoordenschatonderwijs.DitroeptvoorLiesbethspecifiekevragenop:Hoesluitikaanbijdetaalontwikkelingvaneentien-/elf-jarige,enwatzijngeschikteopdrachtenvooreenleerlinguitgroepzeven?

WillemlooptstageopeenPC-schoolinSteen-dam.Dezeschoolwordtbezochtdooreengemêleerdegroepkinderenmeteendiversesocialeenlevensbeschouwelijke

uniciteit

achtergrond.Tijdenseengespreknadebijbelvertellingbe-nadruktWillemdathetnodigisdatkinderenzelfuitdeBijbellezen.InzijnbelevingisdatdeStatenvertalinguit1637.Dekinderenblijkenuitdiversevertalingentelezen,engevenaandatvolgenshenzo’noudevertalingabsoluutnietmeerkanvoorjongeren.HoemoetWillemreagerenopkinderendieandersdenkendanhij?Enhoemoethijomgaanmeteenklas,waarinkinderenverschillendelevensovertuigingenhebben?

BeKWaaMHeDeN

Interpersoonlijk bekwaamJe gaat respectvol om met mensen die andere opvattingen hebben. Jestaatopenvooranderemeningen. Jeanalyseertverschilleninopvattingen. Jekuntjouwopvattingenverantwoorden. Jestuurtkindereninhetontwikkelenvaneigenopvattingen.

Presenteren: Je stemt je manier van spreken steeds af op de groep. Jehoudtrekeningmetdekinderenwatbetrefttaalgebruik. Jehoudtrekeningmetde(spreek)tijddiejehebt,hetduurtniet

tekortenniettelang. Jesluitaanbijdebelevingswereldvandekinderen. Jebetrektdekinderenerbijdoormiddelvanvragen. Dekinderenkunnenjouwverhaalmakkelijknavertellen.

Pedagogisch bekwaamJe zorgt voor een leef- en werkklimaat waarin kinderen zich wel-bevinden en veilig voelen. Jevormtjeeenbeeldvandesfeerindegroepenhebtoogvoor

hetindividuelekind. Jetoontoprechtebelangstellingvoordeinbrengvandekinderen

enwaardeertdieook. Jeverantwoordthoejedegroepofindividuelekinderenhebtaan-

gepaktopgrondvantheoretischeenmethodischeinzichtenophetterreinvandeontwikkelingspsychologieenvandeopvoed-kunde.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt speel-leeractiviteiten volgens de principes van ‘Ontwerpen van Onderwijs’ en je voert die met de kinderen uit. Jehebtoogvoordebasisbehoeften(relatie,competentieenau-

tonomie)vankinderen,hunverwachtingenenhoejedaarmeedientomtegaan.

Jerichtminstenstweehoekenin,waarmeejeaansluitbijdevijfkernactiviteiten(spelactiviteiten,lees-enschrijfactiviteiten,re-ken-enwiskundeactiviteiten,gespreks-enandereactiviteiten,constructieveactiviteiten)enverantwoordthoededrieb’sge-waarborgdzijn(betekenis,bedoeling,betrokkenheid).

Despeel-enleertakenzijnzoconcreetdatkinderenerdirectmeeaandeslagkunnen.

Jemaaktgebruikvanmodernemiddelen,waaronderICT. Jegeeftinhoudelijkenopbouwendcommentaarophetwerken

spelvandekinderen(product)enopdemanierwaaropzewer-kenenspelen(aanpak).

Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Jegeeftdezespeel-leeractiviteitenookvorminhoekenwerk. Jegeeftinhetschemaaanwelkeorganisatievormjekiestenwat

jemoetregelenvoordatdelesbegint. Jegeeftaanwelkeleer-enhulpmiddelenjenodighebt,enhoe

jeICTinzet.

Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Nederlands• Informatica

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. JekentdereflectievecyclusvanKorthagen. Jeherkentdelagenvanhetui-modelineengesprek.

Jereflecteertopjouweigenhandelenophetniveauvancontext,gedrag,vermogenenovertuigingen.

Jetoontaanhoejeplanmatighebtgewerktaanjouwleervraaguitdevorigeperiode.

verant woordeli jkheid &

P 1 per iode 4

WilcolooptstageopDeAkkeringroep6.Hetisdelaatstestagevanheteerstejaar.Opdinsdagmiddag,heefthijafgesproken,geefthijeenprac-ticumnatuuronderwijs.Opdeopleidingheefthijhiermeeervaringopge-daan,enhijwildezeopdrachtookgeveninzijnstage.Besteenlastigeopdracht,omdathetveelvoorbereidingvraagt,metallerleiverschillen-deopdrachtenenkleineonderzoekjes.Hijisvandaagalvroegbegon-nen.Nademiddagpauzewilhijdirectmethetpracticumbeginnen.Allesstaatklaar.Eenbeetjegespannenwachthijopdekinderen,totdatzebinnenkomen.Hijwilsnelbeginnen.Hijschriktalsopeenstweeleerlingenhuilenddeklasbinnenkomen!“Meester,wezijngeslagendoorThijsenRemco!”“Oh,datishelemaalnietwaar”,roepenAnnekeeneenpaaranderekinderendieeromheenstaan.VervolgensbegintRemcoookhardteroepen:“Hetisnietwaarhoor,meester!Wimhadmijnbalafgepakt,endanslaikhemtochge-woon!MaartoenopeenskwamGerarderookbij.”Wilcomerktalsneldatheteenuitdehandgelopenruzieisenweetnietgoedwaterpre-ciesaandehandis.Hijroeptsneldejongensbijelkaarenzegt:“Julliemogenelkaarnietslaan.Ganusnelzitten,wantwegaanietsleuksdoen.”NadeopeninggeeftWilcoeerstdeopdrachtomingroepjesnatedenkenoverbloemen.Hijlegtuitdatzeditvolgensdeplacematme-thodegaandoen.Danzijndekinderenimmersaltijdgoedbezig,endanzijnzesamenverantwoordelijkvoordeopdracht.NavijfminutenwordtopeensderustverstoorddoorRemcoenWim,dieomhethardstschreeuwen:“Jemoetophouden,jijbegon!”“Nee,niet,datisnietwaar!”Eenpaaranderekinderenbeginnenzicherookmeetebemoeien.Wilcozucht...Hijgeefteengrootsignaalaandeklas,kijktdejongensrechtaanenzegt:“RemcoenWim,willenjulliedaarmeestoppenenverdergaanmetjewerk?Vanmiddag

relatie

zullenwehetmetelkaaruitpraten.”VoordathijverdergaatmetdeleszetWilcodejongensuitelkaar.

Aanheteindvandemiddaghoorthijvandejongenshetheleverhaal.Deeneleerlingbegonteschelden,deandersloegeroplos.Endatomeenafgepaktebal!Naeenlanggesprekmetdejongensishetprobleemopgelost.Wilcobespreektmetzijnmentordathijhetlastigvindtomdeleerlingenophuneigenniveautebereiken.Hetistochimmersduidelijkdatjenietgaatslaanalsiemandwatafpakt?

BeKWaaMHeDeN

Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met de leerlingen tot stand. Jeluistertnaardekinderenenreageertophen. Jebenoemtjouweigenstijlvancommuniceren. Jepastdeverschillendeelementenvanbasiscommunicatietoe:• Volgen,toewenden,aankijken• Benoemen• Ontvangstbevestigingindividuengroep• Beurtverdeling• Inhoud• Leidinggeven

Je stimuleert een positieve omgang tussen kinderen onderling Jezietopwelkewijzekinderenmetelkaaromgaan,zowelpositief

alsnegatief. Jezietwelkegevolgenditheeftvoorhetwelbevindenvan(indivi-

duele)kinderen. Jebespreektmetleerlingendeomgangmetelkaarendesfeerin

degroep. Jestimuleertleerlingenomkritischnatedenkenoverhunopvat-

tingenenhungedrag,enomdaarindegroepovertecommuni-ceren.

Jestimuleertleerlingentotonderlingesamenwerking.

Presenteren: Je maakt bewust gebruik van de ruimte en van non-verbale uitingen. Jemaaktopeennatuurlijkemaniergebaren. Jegezichtsuitdrukkingpastbijwatjezegt. Jespreektrustigenduidelijk. Jespreektopeenlevendigemanier.

Pedagogisch bekwaamJe geeft op pedagogisch verantwoorde wijze leiding aan een groep kinderen. Jegeeftkinderenverantwoordelijkheidenspreekthendaarop

aan. Jehebteenvisieopautonomiediejedekinderenmeegeeften

kuntdievisievanuitjeidentiteitmotiveren.

Je zorgt voor een leef- en werkklimaat waarin kinderen zich welbevinden en veilig voelen. Jezietwatergebeurtinjouwgroep. Jespreektdegroepofdeindividuelekinderenaanopwaterge-

beurt. Daarbijstimuleerjegewenstgedrag. Jewaardeertdeinbrengvankinderen. Jecomplimenteerthenregelmatig. Jekuntdeaanpakdiejegekozenhebtmotiveren.

Je beïnvloedt de morele ontwikkeling van de kinderen. Jeanalyseerthetmoreleniveauendemoreleontwikkelingvan

degroep. Jevoedtkinderenoptotmoreelbewustzijn. Jecorrigeertongewenstgedragvanleerlingen. Jebenteenvoorbeeldvoordekinderen(opmoreelgebied). Jebentjeervanbewustdathetmoreelklimaatsubjectiefennor-

matiefbepaaldis. Jehoudtdaarbijrekeningmetdeidentiteitvandebasisschool. Jebrengtkinderengespreksvaardighedenbij.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Jeneemtinjedidactischeroutealternatieveroutesopwanneer

jevantevorennietpreciesweethoejesommigedoelenmetdekinderenwiltbereiken.Tijdenshetlesgevenkiesje,naargelangdeinputvandekinderen,deroutediejegaatgebruiken.

Bijwerkvormenvuljeconcreteactiviteitenvoordekinderenin.

Je past – waar nodig – de werkvorm ‘coöperatief leren’ toe. Jegeeftkinderenverantwoordelijkheidindesamenwerkingsvor-

men. Jemotiveertjouwkeuzevoordezewerkvormvanuitpedagogi-

scheopvattingen. Jepastverschillendecoöperatievewerkvormentoe.

Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Aardrijkskunde&Geschiedenis• Natuuronderwijs

Organisatorisch bekwaam Jekiestgoedeorganisatievormen,diehetleerdoelondersteu-

nen. Jekuntverschillendecoöperatievewerkvormenopeeneffectie-

vewijzeinzettenenorganiseren.

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw eigen bekwaamheid als leraar Jetoontaanhoejeplanmatighebtgewerktaanjouwleervraag

uitdevorigeperiode. Jekuntgoedevragenherkennenenstellen.Goedevragenzijn:

watdeed/dacht/voelde/wildeje;watdeden/dachten/voelden/wildendeleerlingen.

Jekuntjouweigenwerkinbrengofdievananderenbeoordelenophelderheid.Jevraagtdoorbijonduidelijkeverwijzingen,weg-latingenofuniverseleuitspraken.

Jebentjebewustwateenvraagdoetenherkentsuggestievevragendieterverantwoordingroepenofweerstandoproepen.

Jebrengtjouwberoepsopvattinginverbandmetdeessentiesvanchristelijkleraarschap.

relatie &

P 2 per iode 1

Jehebtvooreenbovenbouwgroepeenbuitenactiviteitgeorganiseerdrondomhetthema‘Leveninenomdesloot’.Jegaatmetdekinderennaareendichtbijgelegenpark.BijdespeeltoestellenziteenaantalMa-rokkaansejongerenopeenbankjeterokenentepraten.

Geval1:Eenpaarleerlingenmakendenigrerende/hatelijkeopmerkin-gen:“Ganaarjeeigenlandtoe...”

Dekinderengaaninzevengroepjesvanvieruiteen.Invijfvandezevengroepenwordtgoedgewerkt.Intweegroepjesloopthetnietlekker.

Geval2:Inééngroepjeiseenleerlingnogaldominanteneigengereid.Deanderegroepsledenkerenzichtegenhemenbeginnenhemtegentewerken:terwijlhijaanderandvandeslootbezigisgooienzeeensteeninhetwater.Hetjochwordtbehoorlijknat...Hetwasjealeerderopgevallendatdezejongenbuitendegroepviel.

Geval3:Inhetanderegroepjezijndeleerlingennatienminutenaluitgekekenophuntaak.Zekeilensteentjesoverhetwater.Nadatjezehebtterechtgewezen,beginnenzeijverigvisjestevangen.Hetwordenersteedsmeer...Zeschreeuwenvanopwinding,enandereleerlingenkomenookmaareenskijkenwatertezienis.

BeKWaaMHeDeN

Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met en tussen de leerlingen en tussen de leerlingen en de samenleving tot stand. Jereageertresponsiefophetgedragvankinderen. Jebekijktjouweigeninteractiestijl. Jecommuniceertopeengelijkwaardigewijzemetmensenuit

eenanderecultuuren/oflevensbeschouwing,enkuntjedaarbijverplaatseninde(geloofs)opvattingenvananderen.

Jeonderkenthetbelangvaneeneerlijkbeeldvandeander,enjestimuleertjegroepkinderenomanderecultureleachtergrondenteverkennen.

Jehebteenrespectvollehoudingtegenoverandersdenkenden,inhetbijzondertegenovervreemdelingen.

Pedagogisch bekwaamJe geeft op pedagogisch verantwoorde wijze leiding aan een groep kinderen. Jestimuleertgewenstgedrag. Jereageerteffectiefopprobleemgedrag. Jebentinstaatnegatievepatronentedoorbreken.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe kunt zowel in de groep als bij het individuele kind afstem-ming creëren tussen leerstof, kind en leerkracht. Jevormtjeeengoedbeeldvandematewaarindekinderende

leerstofbeheersen. Jestimuleerttaakgerichtgedrag. Bijafstemmingsproblemenhelpjekinderenverder. Jekiestgevarieerde,opdekinderenafgestemdespeel-enleerta-

ken. Jegeeftopbouwendcommentaarophetwerkvandekinderen

enopdemanierwaaropzewerken. Injeevaluatiemetdekinderenbetrekjedeontwikkelingvan

metacognitievevaardigheden,zoalsoriënteren,plannen,regule-renenreflecteren.

Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Injelesvoorbereidinggeefjeaanhoejedeleswiltafstemmen

opdeverschillentussenkinderen. Jeformuleertdoelenvolgensdemethode‘smart+c’. Injeevaluatiebetrekjealleaspectenvanhetonderwijs,enniet

alleenjelesdoelen. Injeevaluatiegeefjeookaanhoejijfeedbackgegevenhebtop

dekinderentijdensjeles. Injedidactischeroutegeefjeaandachtaandeontwikkelingvan

metacognitievevaardigheden.

Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Natuuronderwijs• Rekenen

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. Jebrengtjouwwerkervaringopeengoedemanierindegroepin

(indeik-vorm,vanuitdehulpvraag,meteenlerendehouding). Jesteltjemedestudentenvragendiedeanderverderhelpen,

daarbijmaakjegebruikvandereflectievecyclusvanKorthagen. Jeexpliciteertdeverbindingtussentheorieenpraktijk.

leeromgeving &

P 2 per iode 2

Riannelooptstageindebovenbouw.Zestaatvoordeopdrachteenrijkeleeromgevingteorganiserenindeklas.VanuitdelessenopdepaboweetRiannedateenleeromgevingnietzomaar‘rijk’is.Ookvanuithaareigenervaringmethetontwerpenenuitvoerenvaneenrijkeleeromgevingweetzedatjevantevorengoedoverdeleeromgevingnamoetdenken:Welkonderwerpsluitaanbijdebelevingswereldvandekinderenenhoekomikdaarachter?Zorgthetonderwerpvoorsamenhangtussenvakken?Kanikbijvoorbeeldzinvollelees-,schrijf-enspellingsactiviteitenbijhetonderwerpinzetten?

Riannebesluitover‘afval’tegaanwerken.Nuzijhetonderwerpgekozenheeftroeptditweereenaantalnieuwevragenop:Watweetikzelfvanhetonderwerpenhoekanikermeerovertewetenko-men?Kanikbijhetontwerpvanderijkeleeromgevingaansluitingzoekenbijdemethode?Waaromkiesikhierwelofnietvoor?HoekanikzinvolgebruikmakenvanICT?Kanikkinderenmetopensoft-warelatenwerken,enzoja,hoe?Iserindejeugdliteratuurietsoverditonderwerpgeschreven?Welkeorganisatievormenkiesik?Watdoeikklassikaalenwatkunnendekindereningroependoen?

HetlijktRiannezinvolomonderandereeencircuitintezetten.Watmoetikwetenoverhetontwerpenvaneencircuit?Hoeorganiseerikeencircuit,enhoebereidikditvoor?Opwelkemanierkanikhetonderwerpbetekenisvolmakeninhetcir-cuit?Hebbenallekindereninelkcircuitonder-deeleenuitdagendeopdracht?Watismijnrolalsleerkrachttijdenshetcircuit?

organisatie

NaafloopvandeuitvoeringevalueertRianneuitvoerighoedekindereninderijkeleeromgevinghebbengewerkt.Heefthetonderwerpvoorhenbetekenisgekregen?Hebbenze‘zinvolendiep’geleerd?

BeKWaaMHeDeN

Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met en tussen de leerlin-gen tot stand. Jekuntbenoemenwatsociaalinteractiefcommunicereninhoudt. Jekuntaangeveninhoeverrejijsociaalinteractiefcommuniceert

ineengroep.

Pedagogisch bekwaamJe zorgt voor een leef- en werkklimaat waarin kinderen zich welbevinden en veilig voelen Jebentbetrokkenopdekinderenenvergroothuneigenbetrok-

kenheid. Jekentdeuitgangspuntenvanhetchristelijkleraarschap. Jelegtuitopwelkewijzejehetwelbevindenvandekinderenop

hetooghebt. Jewaardeertkinderenomhunindividuelekwaliteiten. Jehoudtrekeningmetdeleefomgevingvanhetkindenjever-

woordtwaaromdezeinvloedheeftopjouwleeromgeving.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt lessen volgens de principes van de rijke leeromge-ving. Jekuntanalyserenwaaromeenleeromgevingrijkgenoemdwordt. Jekuntverantwoordenwaaromeenrijkeleeromgevinggoedis

voorkinderen. Derijkeleeromgevingisrealistischofverwijzendnaarpraktische

situaties(deleefwereldvanhetkind),dieookmeteenpedago-gischebedoelinggekozenzijn.

Jebentnieuwsgierignaardeideeënvandekinderenenvraagt

hieropeenactievewijzenaar. Jesluitaanbijdeideeënvandekindereninjeleeromgeving. Jebiedtruimtevoorverschillendemanierenvanwerken. Jebentgerichtop(deontwikkelingvan)zelfevaluatieenhetbe-

kwaamheidsgevoelvankinderen. Jemaakt–waarmogelijk–gebruikvanICT.

Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Jebreidtjedidactischerouteuitwanneerjegelijktijdigbezig

bentmetverschillendeactiviteiteninjeleeromgeving. Jeneemthetcircuitmodelopinjedidactischeroute. Ookneemjeopwatjeinelkehoekmetdekinderendoet.Jeon-

derscheidtbijdezehaltedandriekaarten:• Activiteitenvandeleerkracht• Middelenenmaterialen• Activiteitenvandeleerlingen

Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Natuuronderwijs• Nederlands• Godsdienst• Informatica

Organisatorisch bekwaamJe hanteert organisatievormen die met een pedagogische en/of didactische bedoeling gekozen zijn. Jeorganiseertcomplexereonderwijsleersituaties,waaronder:• hoekenwerk• circuitmodel• hetwerkenmetverschillendegroepssamenstellingen.

Jerijkeleeromgevingisgoedgeordend,toegankelijk,uitnodigendtotzelfredzaamheidentotplannendenopruimendgedrag.

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. Jebrengtonderwoordenwatopditmomentjouweigenprofiel

isenwatdaarinjouwsterkeenzwakkekantenzijn.

ont wikkeling &

P 2 per iode 3

IndezeperiodelooptClaudiastageindeonderbouw.Opdeopleidingheeftzenagedachtoverhetwerkeninhoeken.Hetisdebedoelingdatdehoekaansluitbijdeontwikkelingvandekinderen.Voordatzedehoekgaatontwerpenbekijktzenogeenaantaltheorieënoverdeontwikkelingvankinderen.Daarnaastgaatzeopinternetopzoeknaarsitesdiegoedeinformatiegevenoverpedagogendieeenbelangrijkebijdragehebbengeleverdaandetheorievormingoverdeontwikkelingvankinderen.ClaudiabereidtzichvoorominhaarstageschoolteobserverenomtezienofzedaarindetheorieënvanPiagetenVygotskyherkent.Ookvindtzehetinteressantomnategaanwatzevandetheorievanhetbehavio-rismevindt,alszegoednaarkinderenkijkt.Zebesluitdaarbijextratelet-tenopkinderendiezichandersontwikkelendanhetgemiddeldekind.Claudiaheeftinhetateliereenbeeldgekregenvanhetwerkenmetjon-gekinderen.Tijdenshetatelierwerdookhetbelangvandetritssignale-ren,diagnosticerenenremediërenbenadrukt.Overalinhetlokaalzijnkinderenbezig:methoutenblokken,hamertjetik,tekenpapierofmeteencomputer,enookinhetboekenbad,delees-/schrijfhoek,hetwinkeltjeendehuishoek.‘Moeder’trektindehuishoekeenkantenjurkaanenbindteenzwarteslui-eromhaarhoofd.Moedertelefoneertmetdewinkeljuf,dieeenschortvoorheeft.Eenandergroepjekinderentekentvissen.“Hetzijnhaaien”,volgenséénvanhen,“eenwittehaaiisgroterdaneenwalvishaai.”Dedriecomputersbevattendiverseprogramma’s.Opdeenespelentweekindereneenmemoryspel.Opdeanderemaakteenandertwee-taleenzoektochtnaarridderRiesdooreenkasteel.Claudianeemtgoedinzichopwatzijziet,maarbeseftterdegedatgoedkijkennaarkinderenietsandersisdaneenobservatieinstru-menthanteren.Alleendankomjeechtietstewetenoverdeontwikkelingvan

uniciteit

kinderenenkunjetijdigsignalerenofeenkindachterlooptinzijn/haarontwikkeling.Claudiaheefterzininomopdezemaniermetkleuterstewer-kenineeninspirerendeleef-leeromgeving.TochblijftClaudiameteendilemmazitten:hoeverhoudtzichnuhetkindvol-genden-ontwikkelendonderwijsmethetvakonderwijs?Kanzespecifiekebeeldendevormingsopdrachtenneerleggenineenhoek?Ofkanzeeengeschiedenis/aardrijkskundehoekontwerpen?Pastdatbinnendezevormvanonderwijs?

TijdenshaarreflectieopdeobservatieopdrachtconcludeertClaudiadatzebekwaamisommeercomplexonderwijstege-venenteorganiseren,endaarbijprobeertzerekeningtehou-denmetdeontwikkelingvandeleerlingen.Voorhaarvolgen-destageprobeertzeleerpuntentebeschrijven:Hoekanikbijbeeldendevormingofgeschiedenisookrekeninghoudenmetdeontwikkelingvandeleerlingen,enmeercomplexon-derwijsgeven?

BeKWaaMHeDeN

Pedagogisch bekwaamJe stemt je onderwijsgedrag af op de ontwikkeling van de kin-deren. Jevormtjeeengoedbeeldvanhetsocialeklimaatineengroep

envanhetindividuelewelbevindenvankinderen. Jekuntvanelkkindinjegroepbeschrijvenhoehetzichontwik-

keltopfysiek,sociaal-emotioneel,moreelencognitiefgebied. Opbasisdaarvanontwerpjeeenplanvanaanpakofbenadering

omdiverseontwikkelingsgebiedenbijdekinderentebevorderen. Jenodigtdekinderenuittotactiviteit,naariedersgavenentalen-

ten. Jebentgerichtopdeontwikkelingvanzelfevaluatieenbekwaam-

heidsgevoelbijkinderen. Jesignaleertleer-,ontwikkelings-ofgedragsproblemenopbasis

vangegevens,verkregenuitobservatie.

��

Jebeoordeeltofenhoejedieproblemenkuntaanpakken,enjeweetwaarjeeventueelhulpkuntvinden,binnenenbuitendeschool.

Jeevalueertjeplanvanaanpakofjebenaderingensteltdiezo-nodigbij.

Jekuntjeopvattingent.a.v.ontwikkelingenuniciteitverant-woorden,enookhoejedegroepen/ofindividuelekinderenhebtaangepakt.Daarbijmaakjegebruikvanrelevantetheoreti-scheenmethodischeinzichten.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt lessen volgens de principes van een rijke leerom-geving en voert deze uit. Jenodigtkinderenuittotactiviteit(ineenhoek). Jedoetrechtaandeontwikkelingvandekinderen. Jekunthetontwerpvanjehoeken/activiteitenpedagogischen

didactischverantwoorden. Bijhetontwerphoudjerekeningmetdematewaarindekinde-

rendeleerinhoudbeheersen,enmetdemanierenwaaropzehunwerkaanpakken.

Je ontwerpt de activiteiten volgens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Injelesvoorbereidinggeefjeaanhoejewiltafstemmenopver-

schillentussenkinderen. Injedidactischeroutebeschrijfjedeextrazorgdiejeaankinde-

rengeeftopvierkaarten:• Activiteitenvandeleerkracht• Middelenenmaterialen• Activiteitenvandeleerlingen• Extrazorg

Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Aardrijkskunde/geschiedenis• Vormgevingentechniek• Beeldendevorming

��

Bekwaamheid in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. Jegeeftaandehandvandeincidentmethodetipsenadviezen

aanjemedestudenten. Jekijktkritischnaarjewerk. Jegebruiktreflectieenfeedbackvananderenomjeverderte

ontwikkelen.

��

zeven pedagogische

P 2 per iode 4

��

Chrislooptstageindebovenbouw.Verschillendeleerlingengaannadevakantienaarhetvwoenvindendatmaarwatinteressant.ChrisheeftvanuitdeBijbelgesprokenoverdescheppingvandewereld.DenadruklagopGodsmajesteitenalmacht.Hijheeftverteldvanuitdeovertui-gingdatGenesis1betrouwbareinformatiegeeftoverditwonder.DansteektJeroenzijnvingerop:“Meester,wanneerheeftGoddevliegenge-schapen?”Chrisstaatenigszinsverbaasdtekijken.WelkantwoordzouChrismoetengeven?HijzalmoetennagaanwaaromJeroenditvraagt,enaangevendatditsoortvragensomsgesteldwordenvanuiteenbepaaldevisieopdeSchrift.Indegeschiedenisisduidelijkeenlijnteleggenvan-uitRenaissanceenHumanismenaardeVerlichting,waardoorhetbegrij-pelijkwordtdatzulkevragennaarbovenkomen.

Jasmijnheeftdeopdrachtgekregenaanheteindvanhaartweedejaareenrijkeleeromgevingteontwerpen,waarinzijhaaridealenmeteengroepjestudentenkandelen.Deachterliggendejarenheeftzevaakrondomeenbepaaldpedagogischthemagewerktvanuitidentiteit,his-toriciteit,leerkrachtvaardigheden,enwatdatbetekentvoorhetwerkenmetkinderen.Jasmijnheefteenaantalpedagogeningedachtendiehaarinspirerenomonderwijstemaken.NustaatJasmijnvoordetaakomdieidealentedelenmetmedestudenten,endieconcreetvormtegevenineenrijkeleeromgeving.IneengroepjevanvierstudentenbrengtJasmijndeidealenin.Hetvaltnognietmeeommetelkaartoteeneensluidendevisietekomen.Zoudatlaterindepraktijkookzowerken?Naeenaantalvergaderingenheeftdegroepovereen-stemmingbereiktoverdeidealenwaarmeezeaanhetwerkzullengaan.Derijkeleeromgevingmoetkinderenuitdagenomzelfoponder-zoekuittegaan.Hetisnietdeleerkracht

thema’s

��

dieveelalvertelt.Nee,Jasmijnwilmethaargroepvooralruim-tegevenaanheteigeninitiatiefvankinderen.Voordeleer-krachtgeldtdatdiemeerdererollengaatvervullen.Zozalzijinstrueren,begeleidenencoachen.Kinderenkrijgenooksteedsmeerverantwoordelijkheden,waardoordezelfstandig-heidwordtvergroot.Zomogenkinderenookinhoudaan-dragendiehetthemaversterkt.Haargroepkiestervoorommetkleuterstegaanwerkenrond-omhetthema‘debloemenwinkel’.Eénvandemotievenomdittekiezenisdatditthemagoedaansluitbijhetjaargetijde.Samenbedenkenzewelkedoelstellingenjealsleerkrachtzoukunnenhebbenmetditthema(betekenis,bedoelingenenbetrokkenheid).Jasmijnoppert:“Latenwemetelkaareerstdenatuuringaan,zodatdekinderenzichverwonderenoverGodsschepping.Hetjongekindverkentspelenddewerkelijkheid,dusdiemoge-lijkheidmoetruimschootsaanwezigzijn.Hoezorgenweer-voordatwerechtdoenaandemogelijkhedenvankinderen?Webiedenkinderenverschillendewijzenaanwaaropkinde-reneenbloemvormkunnengeven.”Marijkeoppert:“Latenweeersteenskijkenwaarkinderenzelfmeekomen,datlijktmenogbeteromdezelfstandigheidmeervormtegevenenzijndekinderennogmeerbetrokken.”Enzobedenkthetgroepje,vanuithetthema‘debloem’,allerleiactiviteiten,enzorgenzeervoordatdevijfkernactiviteitenvanFreaJanssen-Vosaanbodkomen.Ineenhoekvanhetlokaalwordtdoordekindereneenbloemenwinkelgebouwd,nadatzeeerstbuitenindenatuurbloemenhebbenverzameld.Metelkaarhebbenzeineenkringoververschillendebloemendoorgepraat,nadatzeeerstdebloembekekenhebben.Erzijnnieuwenamenbedachtvoordebloemen.Dekinderenvindenhetgeweldigenspelenindeklasdatzebloemengaankopenenverkopen.Eenaantalkleuterswildenieuwebloemennamenopschrijven.Dejufbe-geleidtditgroepjeendekinderenschrijvenofstempelendeletters.Eengroepjekinderenmaakt‘echt’geldzodathetalle-maalnogmeergaatlijkenopdevolwassenwereldencultuur.

BeKWaaMHeDeN

Interpersoonlijk bekwaamJe brengt een goede communicatie met de leerlingen en tus-sen de leerlingen en de samenleving tot stand. Jehebtvoldoendekennisenvaardigheidophetgebiedvan

groepsprocessenencommunicatieomgoedeinteractiemetentussendekinderentotstandtebrengen.

Jeverwoordtjouwidealenophetgebiedvanderelatieenom-gangmetkinderen.

Jegeeftjeidealenvormindeomgangmeteengroepofinindivi-duelecontacten.

Jegeeftdekinderenleiding,maargeefthenookverantwoorde-lijkheid,engeeftheneigeninbreng.

Jebentjebewustvandekritischehoudingt.a.v.Bijbelsegeloofs-waarhedendieonzetijdmetzichmeebrengt.

Jekuntjouweigenpositiehierinbepalen,enkinderenhierinbege-leiden.

Jebrengteengoedesamenwerkingtotstandmetdekinderen,entussendekinderenonderling.

Pedagogisch bekwaamJe zorgt voor een harmonisch leef- en werkklimaat waarin kinde-ren zich welbevinden en zich veilig voelen. Jeverwoordtjepedagogischeidealen. Jegeeftjepedagogischeidealenvorminjeomgangmetkinderen. Jedaagtdekinderenuittotverschillendeleerervaringen(hoofd,

hart,handen). Jekomttegemoetaandebehoefteaanrelatie,enaandecompe-

tentieenautonomievankinderen. Jesteltvantevorenvastofdevoorwaardenvoorlerenaanwezig

zijn:• nieuwsgierigheid• emotionelevrijheid• zelfvertrouwen

Je‘viert’metjeklasdeverschillendieerzijn,enjestimuleerthetgebruikenvanelkaarssterkekanten.

Jespreektkinderenaanopongewenstgedragenjedurftercon-sequentiesaanteverbinden.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt een rijke leeromgeving en voert deze uit. Jeverantwoordtjekennisoverderijkeleeromgevingenbeschrijft

dezekritisch. Jegeeftjeeigenidealenvormineenrijkeleeromgeving. Jelaatkinderenverschillendeervaringenopdoen(hoofd,hart,

handen,leerstijlen,interesses). Jezetjekennisvanvakinhoudeninbijhetontwerpenvanrijkeleer-

omgevingen.

Je ontwerpt activiteiten/lessen/een rijke leeromgeving vol-gens het schema ‘Ontwerpen van Onderwijs’. Injelesvoorbereidinggeefjeaanhoejedeleswiltafstemmenop

verschillentussenkinderen. Injedidactischeroutebeschrijfjedeextrazorgdiejeaankinderen

geeftopvierkaarten:• Activiteitenvandeleerkracht• Middelenenmaterialen• Activiteitenvandeleerlingen• Extrazorg

Aandachtsgebieden in deze periode (voor indicatoren: zie kijkwijzer)• Muziek• Bewegingsonderwijs• Beeldendevorming

Bekwaamheid in reflectie en ontwikkelingJe onderzoekt, expliciteert en ontwikkelt jouw opvattingen over het leraarschap en jouw bekwaamheid als leraar. Jekuntaangevenwatvoorjoudekernvanhetwerkisopeenchris-

telijke/reformatorischeschool. Jekuntvanuitzevenpedagogischethema’sreflecterenopderijke

leeromgevingmetbehulpvanhetPedagogischAnalyseSchema(PAS).

Jereflecteertopjouweigenhandelenophetniveauvancontext,gedrag,vermogen,overtuigingen,identiteitenbetrokkenheid.

Jetoontaanhoejeverderbentontwikkeldnaaraanleidingvanjouwleervragenvanhetafgelopenjaar.

persoonli jke

P 3 / 4

��

vorming

Cultuur(over)dragerAlsleraarbenjecultuurdragerencultuuroverdrager.Jebentverworteldinverschillendetraditiesvanopvoedingenonderwijs,levensbeschou-wingengeloof.Datgeeftvoedingaanjeeigenontwikkelinginjetoe-komstigberoepvanleraar.Jebentzelfvertegenwoordigervandietradi-ties.Jegeeftwaardenennormendoorenmaaktverantwoordekeuzesinjeonderwijs.

Identiteits(over)dragerAlsleraarbenjeidentiteitsdragerenidentiteitsoverdrager.Jenormeertjeeigenstaanindezetijddoorjezelftespiegelenaanrelevantepersonenengebeurtenissenuithethedenenverleden.Alsleerkrachtweerspiegeljijopjouwbeurtnaardekinderenwiejijbent.Laatjeietszienvanjege-richtheidopGodenjebetrokkenheidopanderen(hetgrotegebod)?

BeKWaaMHeDeN

Interpersoonlijk bekwaamJegaatontmoetingenaanmetanderen,dewereldomjeheen,decultuurenhaargeschiedenis. Jehebtinzichtindechronologischeontwikkelingvan

onzecultuurenmaatschappij. Jebentinstaatjeinanderevisiesintelevenen

gaatdaargenuanceerdenbeargumenteerdmeeom.

��

Jevormtjeeeneigenmeningovereenspecifiekonderwerpuitdenatuurwetenschappen,filosofie,socialewetenschappen,kunstbeschouwingofliteratuur,onderanderedoorhetdoenvanonderzoek.

Jekuntoverdiverseonderwerpenophetgebiedvanpolitiek,re-ligie,kunst,literatuur,wetenschapentechniekingesprekgaanmetandersdenkenden.

Bekwaam in samenwerken met de omgevingJe denkt met een open houding na over en bent in dialoog met ontwikkelingen in cultuur en maatschappij. Dit is waarneem-baar in jouw lessen en de omgang met kinderen. Jehebtzichtophetdenkenindesamenlevingenopwelkein-

vloedditheeftopjouwdenkenenhandelenendatvandekin-deren.

Jehoudtmaatschappelijke,kerkelijkeenonderwijskundigeont-wikkelingenbijenjebenteropgerichtdatdezevoorkinderenvanuitchristelijkperspectiefbetekeniskrijgen.

Jegeeftleerlingeninzichtindesamenhangengebrokenheiddieindescheppingencultuuraanwezigzijn.

Jouwonderwijsnodigtkinderenuitzichteverbindenmethungodsdienstigeencultureletraditieenmetdegeschapenwerke-lijkheid.

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe denkt op existentiële wijze na over de werkelijkheid en over de wijze waarop je je tot die werkelijkheid verhoudt. Jekuntvanuitjechristelijkelevensovertuigingverwoordenwat

jedenktenwatditbetekentvoorjouweigenlevenswandelendeuitoefeningvanjeberoep.

Jelaatjezelfvormendoorvoorvallen,omstandigheden,debat-ten,gesprekkenencontactenenspiegeltdezeaanderijkdomvandechristelijketraditieencultuur.

��

Natuur-wetenschappen

Het Boek der Natuur Darwin (schepping en evolutie)

Bouwen aan de Torenvan Babel (macht vanweten-schap en techniek)

Filosofie Pascal Kierkegaard Wittgenstein / Levinas

Socialewetenschappen

Literatuur Gods evenbeeld The Waste Land Beslagen spiegel

Muziek Musica Poetica Van Mozart tot Mahler

Muziek van de 20e eeuw

Beeldendekunst

Rembrandts beel-den bij de Bijbel

Helden en anti-helden

Broeders in de kunst

Familieportret (onstaan mederne kerngezin)

Van tuchthuis totpsychotherapie

Jeugdcultuur

16e/17e eeuwZoeken naar zeker weten

18e/19e eeuwClaire et obscure

20e/21e eeuwMondiale kerk

20e/21e eeuwShadowlands

��

pedagogische

P 3 jongere & oudere k ind

��

1. Marjolein

Marjolein(5jaar)zitingroep2opeenchristelijkeschool(opgerefor-meerdegrondslag),waarveelrandkerkelijkekinderennaartoegaan.HaarvaderisvanTurkseafkomst,isafgestudeerdaaneenuniversiteit,maarheefttotnutoegeenwerkgevonden.HaarmoederisvanNederl-andseafkomst,iseveneensafgestudeerdaaneenuniversiteit,maarismedicijnverslaafd(slaapmiddelen)enwordtdoorhaarmanregelmatiggeslagen.Marjoleinishunenigkind,datmeestalzelfmoetzorgendatzegewassen,gekleedenmeteenontbijtindemaagopschoolkomt.Datluktdusvaakniet.DejufvanMarjoleinheeftdiversegesprekkenmetmoedergevoerd,waarbijvaakondertranenbeterschapwerdbeloofd,maarerisnietsvanterechtgekomen.Dejufheeftgevraagdofdevaderookeensbijeenge-sprekaanwezigwilzijn,maarhijhoudtzichnauwelijksmetMarjoleinbezigenisvoordejufonbereikbaar.(Hijverwijtzijnvrouwookdatzehemalleeneendochterheeftgeschonken,aldusdemoeder.)Dejufheeftadressenvanhulpverleningsinstellingenaandemoedergegeven,maarzijdoetdaaruiteindelijknietsmee.Alsdejuf’smorgensindekringbegint,wilnooitiemandnaastMarjoleinzitten,wantzestinkt,zeggendekinderen.Ditwaseerstwaar,maarnunietmeer.Dejufheeftnamelijkopkostenvandeschooleenwek-ker(zodatMarjoleinzelfoptijdnaarschoolkankomen)eneenviertalsetjesondergoedgekochtenbegintelkemorgenomhalf8metMarjoleinopschool.Zehelpthaarmetwassenenschoonondergoedaantrekken,endaarnaontbijtenzesa-men.Marjoleinbloeitoponderdeze“be-handeling”.MaarnunadertheteindvanhetschooljaarendejufdieMarjoleinin

verantwoordelijkheid

��

groep3zalkrijgen,kanenwildezesituatienietvoortzetten.DehuidigejufvanMarjoleinbrengtdesituatienogmaalsinhetteaminenvraagtwaternugedaanmoetworden.

Vraag:Watisjepedagogischeverantwoordelijkheidalsindividue-leleerkrachtenalsschoolteaminditgeval?

2. Henri

Henri(10jaar)zitingroep6opeenreformatorischeschool.Hijisinjuligeborenenheefteenextrajaaringroep2gezetenomdathijuitvielopdiverseontwikkelingsgebiedenmetbe-trekkingtotvoorbereidendlezen/rekenen.Ingroep3ginghetergmoeizaamenhierheefthijooktweejaargezeten.Dete-genzininschoolnamdaarsterktoeenHenriprobeerdedaaropallemanierenondertaalenrekenenuittekomen.Hijver-scheurdeboekenenschriften,begongekkestrekenuitteha-lenonderhetuitleggenvandezevakkenenliepsomszomaardoordeklas.OokwaszijnconcentratieverbenedenwatdejufvanhemverwachtteenzijnoemdehemeentypischeADHD-jongen.Henriiseengrote,sterkejongenengebruiktealtijdalgraagzijnknuisten,maarinhettweedejaaringroep3werdhijookagressieftegendejuf.Medeomdieredenlaatdeschoolhemsindsdietijdelkjaarmeegaanmetdegroepeniservoortaal/lezenenrekeneneenzorg-op-maat-programmavoorHenri.Ingroep4en5hadhijdezelfdemeester,metwiehijgoedkonopschieten.OpeigenniveauontwikkeldeHenrizichbijreke-nenentaalonderwijsweliswaarlangzaammaargestaag.OokindegroepginghetquasociaalgedragbestredelijkenHenrihadzelfseengroep(jongere)bewonderaarsomzichheenvanwegezijnspierkracht...NuzitHenrieenhalfjaaringroep6,maarhijlijktweerbijnate-rugbijaftezijn.Zijnagressietegenoverdeleerkracht(ervarenjuf)neemtweertoe.Ookwordthijnudoorsommigeklasge-notenénleerlingenuitgroep7/8gepestophetschoolplein.

InhetschoolteambespreektdehuidigeleerkrachtHenritij-densdeleerlingenbesprekingeneenooitgeopperdideeomhemteverwijzennaarhetSBOkomtweertertafel.Ingroep3isdaargeenwerkvangemaakt,omdatdeSBDbijvoorbaatalaangafdatHenrinietzouwordentoegelatendoordePCL,aangeziendeschoolnognietgenoeginhetwerkhadgesteldomhemtehelpen.

Vraag:Watisjepedagogischeverantwoordelijkheidalsindividu-eleleerkrachtenalsschoolteaminditgeval?

BeKWaaMHeDeN

Pedagogisch bekwaamJe neemt je pedagogische verantwoordelijkheid ook met be-trekking tot de opvoeding van individuele kinderen op school. Jekuntinconcretegevallenaangevenwatjouwpedagogische

verantwoordelijkheidisenwaardegrenzenliggen. Jekuntdewijzewaaropjijjepedagogischeverantwoordelijkheid

invultvanuitjelevensbeschouwingverantwoorden.

Je speelt adequaat in op gedragsproblemen die op school voorkomen. Jehebtkennisvandemeestvoorkomendegedragsproblemenin

hetprimaironderwijs(teweten:hyperactiviteit,concentratie-stoornissen,agressie,pesten,socialeangstenfaalangst).

Jebentopdehoogtevanverschillendetheorieënenverklarings-modellenrondgedragsproblemen(onderanderedieptepsycho-logie,leertheorieën,humanistischepsychologie,cognitievepsy-chologie).

Jekunteenhandelingsplanvoorleerlingenmetgedragsproble-menhanteren.

Jekentdestructuurvanhetspeciaalonderwijsendewegdaar-naartoe.

JehebteenvisieopWeerSamenNaarSchool(WSNS),LGF(rug-zak)enPassendOnderwijs.

Jekuntderelatietussenonderwijsvisieenaanpakvangedrags-problementoelichten.

Je treedt kinderen uit een problematische gezinssituatie lief-devol en professioneel tegemoet. Jebentervanopdehoogtemetwelkegezinsproblematiekjein

debasisschoolvanvandaagtemakenkrijgt.Jehebtspecifiekekennisvandedriehoofdproblematieken:• marginalegezinnen;• gezinnenwaarverwaarlozingc.q.fysieke,psychischeen/of

seksuelemishandelingvoorkomt;• eenoudergezinnendoorechtscheiding.

Jekuntdewetopleerlinggebondenfinanciering(LGF)toelichtenendaarjeeigenvisieopverwoorden.

Jekunteenprotocolkindermishandelinghanterenendege-wenstestappenvooreenhandelingsplanmetbetrekkingtoteenproblematischegezinssituatieuitvoeren.

Je neemt je pedagogische verantwoordelijkheid ten aanzien van gezond gedrag. Jekuntdenoodzaakenmogelijkhedenvanseksueleopvoeding

opdebasisschoolaangeven. Jeherkentsignalendiebijzoweljongerealsouderekinderen

kunnenwijzenopincest. Jeweetwelkstappenplanjemoethanterenbijhetinschakelen

vanhulpverleningbij(vermoedensvan)incest. Jeherkentpesters,meelopersengepestekinderenindegroep. Jetreedtalsleerkrachtadequaatopbijpesten. Jekunteenprotocol‘pesten’hanteren.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe komt tegemoet aan de leerbehoeften van hoogbegaafde kinderen. Jeherkenthoogbegaafdheidenkuntoorzakenvanhoogbe-

gaafdheidaangeven. Jeweetmaterialenvoorhoogbegaafdeleerlingentevindenen

dezezonodigzelftemaken.

Bekwaam in het samenwerken met collega’sJe geeft de gezamenlijke pedagogische verantwoordelijkheid die je als leerkrachten hebt, vorm op teamniveau. Jehebteengemakkelijktoegankelijkregistratiesysteemvanleer-

linggegevens. Jeoverlegtmetcollega’sinzakenwaarbijdepedagogischever-

antwoordelijkheidvandeheleschoolinhetgedingis. Jegeeftenontvangtcollegialeconsultatieophetgebiedvanpe-

dagogischeverantwoordelijkheid.

Bekwaam in het samenwerken met de omgevingJe voert op professionele wijze gesprekken met ouders. Ineenoudergesprekkunjeeengedragsprobleemofeenproble-

matischesituatieindegezin-schoolrelatiemetbetrekkingtoteenindividueelkindaandeordestellen.

Jekunteenhuisbezoekvoorbereidenenprotocolleren. Jekunteenslechtnieuwsgesprekvoorbereiden. Jeweetwelkeaspectenindecommunicatiemetoudersvanbe-

langzijn. Jebentjeervanbewustwaarjouwsterkekantenenvalkuilenlig-

genincommunicatiemetouders.

Je participeert in de professionele infrastructuur waarvan de school onderdeel is. Jeweetwelkehulpverleningsinstantiesjekuntinschakelenalsje

metproblematischegezinssituatiesofgedragsproblementema-kenhebtinjeklas.

Jekuntconstructiefoverlegvoerenmethulpverleningsinstantiesenspeciaalonderwijs,waarbijjeeigenverzameldegegevensin-brengt.

exemplar isch

P 3 jongere & oudere k ind

��

TerwijlPietopzijnfietsnaarhuisrijdt,maaltdieenevraagdoorzijnhoofd:hoebrengikhethooggebergtedichtbijvoorkinderenuitgroep6?OvereenaantalwekenwilPietaanditonderwerpaandachtbestedenenhierbijvooralgeologischeenbiologischeaspectennaarvorenhalen.Opeensdenkthijweeraanzijnvakantiehetafgelopenjaar.Hijwaslangseenafgravinggekomenwaarmensenbezigwareninstenentehakken.Hetblekenonderzoekerstezijndieopzoekwarennaarfossielen.Hijhadeenheelgesprekgehadmeteenvandeonderzoekersenheteindvanhetliedjewasdathijeenstukjesteenmeekreegwaareenafdrukvaneenvisachtigdiertjeoptezienwas.Hijweetnoghoehijsteedsmeeronderdeindrukraaktevanhetfeitdateendergelijkdiertjeergensmiddenineensteenmassaeenafdrukhadachtergelaten.Hoeishetmogelijk?ErbeginnensteedsmeerideeënbijPietopteborrelen.Eendergelijkefossielevondstbrengtgeologieenbiologiemisschienwelheelmooibijelkaar...Hoeweleenfossielnatuurlijkgeenlevendenatuurmeeris...Misschiendathijooknogaandachtzoukunnenbestedenaanscheppingenevolutie,dezondvloed,enzovoort.Langzamerhandontstaaneraller-leiprachtigeplannetjes.Maarerrijzenookvragen:“Isheteigenlijkwelmogelijkomhethoogge-bergtevanuiteenfossielevondstteontsluiten?Isdátnudegoedesleu-telervoor?”,zovraagtPietzichaf.Langzamerhandkomthijerachterdathijzichmisschienteveellaatleidendoordegedachtedatervanver-schillendevakkenietsinhetthemamoetzitten.Daardoordwingthijdeinhoud“fossiel”ineenharnas.Hijleestinhethandboekvanexemplarischonderwijs(p.47)dat“eengoede“Einstieg”(toegang,insteek)directvanhetvoorgelegdeprobleemnaardeelementaireproblematiekvoert...”.“Watiseigenlijkdeelementairepro-blematiekvanhetthemahooggebergte?”,zopeinstPiet.“Watmoetenkinderenhier-

onderwijs

��

vanweten?Enwatweetikerzelfeigenlijkvan?”...Pietgaatzichverdiepeninhetthema.Hijheeftnogeenboekinzijnboekenkaststaan.Daarinstaathetverhaalvaneenont-dekkingsreiziger,Hugi.

BeKWaaMHeDeN

GrondhoudingWerkenvolgensdeprincipesvanexemplarischonderwijsvraagtomeenbepaaldegrondhouding:jezietinogenschijnlijksimpeleofalledaagsedingenuitscheppingencultuuraanleidingenomoponderzoekuittegaan.Hetkandangaanomnatuurverschijnselen(bijvoorbeeldwaaromdeluchtroodwordtalsdezonondergaat)ofcultuurverschijnselen(bijvoorbeelddeboekdrukkunst,ontdek-kingsreizen,enzovoort).Jevindthetbelangrijkdatkinderenlerenomvragentestellenaandedingenomhenheen,datzenietoppervlakkig,maargrondigkij-ken,lerengenieten,zichverbazen,maarookontsteldzijn(bijvoor-beeldovernatuurgeweld).Opdergelijkemomentendurfjealsle-raargerusteveneenstiltetelatenvallenwanneererevennietstezeggenvalt.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe hebt inzicht in het genetisch principe. Jeweetwathetgenetischprincipebetekent. Jekuntinbeschrijvingenvanbestaandeexempelslatenzienhoe

ditbegripfunctioneert.

Je ontwerpt een miniatuur exempel rondom een exemplarisch thema in overeenstemming met de principes van exemplarisch onderwijs. Jekuntuitleggenwathetexemplarischprincipeinhoudtenkunt

kenmerkenbenoemen. Jeherkentkenmerkenvaneenexemplarischewerkwijzeineen

ontwerpofuitvoering.

��

Jekuntdezeinzettenomdekernvaninhoudentevinden. Jebegrijpt/beheerstdevaardighedendienodigzijnomvanuit

eenglobaalthematekomentoteenexemplarischevormgeving. Jekiesteenpassendfenomeendatgeschiktisomhetthemate

ontsluiten. Jeverwerktelementenuitdeesthetischedimensie. Indeaankledingvanhetexempelzorgjeervoordathetfeno-

meendeverbeeldingskrachtenhetinlevingsvermogenbijkin-derenprikkelt.

Je leidt een neo-socratisch gesprek. Jebentinstaatdeprincipesvanhetneo-socratischegesprekop

basaalniveautehanteren. Jegeeftleidingaanhetgesprekvankinderenrondomeenfeno-

meen. Jelaatkinderenmetelkaaringesprekgaan. Jesteltvragendieleidentotverdiepingvanhetleerproces. Jebevordertactiefhetsociaallerendoordatjekinderennalaat

denkenoverhetgesprekzelfenoverhunleerproces.

Je bevraagt het fenomeen. Jesteltvragenvanuithetfenomeen:welkevraagstelthetfeno-

meenaanmij? Jebenuthetgesprekalsrustpuntenplaatsvanontmoeting. Jezetdeeerstestappenomleerlingentelatenoefenenmethet

neo-socratischegesprek. Jehebtinzichtinhetpedagogischedoelvanhetvoerenvaneen

neo-socratischgesprek:zelfstandigheidindenkenenhetgerichtzijnopdeander.

��

spelen

P 3 jongere k ind

��

De voorbereidingDeborahzitinP3.Inmiddelsheeftzeeenaantalperiodesdespecialisa-tiejongerekindgevolgd.Zestaatnuvoordeopdrachteenweeklangingroep2rondeenthematewerken,opeenontwikkelingsgerichtema-nier.Watiseengoedthemavoorontwikkelingsgerichtonderwijs?Kanhetthemabetekenisvoorkinderenkrijgen?Ennodigthetthemakinderenuittotspel?UiteindelijkheeftDeborahvoorhetthema‘dekapper’gekozen.Zewilhetthemauitwerkeninhoeken.BijhetontwerpenvandehoekenstaatDeborahvooreenaantalvragen:Hoekomenverschillendevakge-biedenaandeorde?EnhoekanikdevijfactiviteitenvanOGOindehoekenuitwerken?Watisnuwerkelijkhetverschilmetprogrammagerichtonder-wijs,datikopmijnvorigestageschoolhebgezien?Enwatishetverschilmetervaringsgerichtonderwijs?

De uitvoeringEenvandehoekeniseenkapperswinkelgeworden.Alsnelgaandekin-dereninhunspelop.Hoebrengikdekinderenverderinhunspel?Ineenanderehoekzijnkinderendrukbezigmethetmakenvankapselsvooreenvoorbeeldboekindekapsalon.Eenvandekinderentekentopeenwitveleenrondje(hethoofd)entekentereenflinkekrullenbosom-heen.Deanderekinderendoenditna.Kanikmijnaanbodverrijken,zo-datkinderentotmeerbeeldendediversiteitkomen?Watkanik,geziendeontwikkelingvaneengroep2-leerling,verwachtenvandevormvaneenportrettekening?Indewaterhoekgaankinderenmetshampooaandeslag.Erliggentweeoudepoppenindehoek.Alsvanzelfgaandekinderenhethaarvandepoppenwassen.Ishierietsteontdekkenvoordekinderen?

doe je samen

��

Reflectie achterafWarenallekinderenbetrokkenbijhetspel?Warendeactiviteitenechtenhaddenzebetekenisvoordekinderen?Hebikopdegoe-demomentendekinderengestimuleerdenhetaanbodvanleer-materialenaangepast?IkbennuzelfmetOGOaandeslaggeweest;pasthetontwikke-lingsgerichtwerkenbijmij?Enwatkanikdaaroverzeggenvanuitmijnidentiteit?Welkeonderwijsvisiespreektmijhetmeestaan?

BeKWaaMHeDeN

Pedagogisch bekwaamJe bent in staat een pedagogische basis te creëren door een sensitieve en responsieve houding naar kinderen. Jebouwteenrelatieop. Jebiedtveiligheid. Jegaatechteinteractiesaan(oprechteinteresse,actieveluister-

houding,inhoudelijkereactie). Jehebthogeverwachtingenvankinderen. Jebehartigtdebelangenvankinderenenerzijdsendievande

maatschappijanderzijds(initiatievenenbelevingenerzijdsenbedoelingenanderzijds).

Jebouwtaanhetzelfvertrouwenvankinderen. Jetoontrespectvoorkinderenenhebtvertrouweninhen. Jezorgtervoor,alsmeerkunnendeenmeerwetendepartner,

datactiviteitennogbetekenisvollereninteressanterworden.

Je helpt kinderen verder in hun ontwikkeling. Jekuntontwikkelingbijkinderenzien. Jekunteenaantalontwikkelingslijnenhanteren. Jestemtjeaanbodafopdeontwikkelingvankinderen.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaam Je kunt thematiseren. JekiesteenOGO-verantwoordthemaengeeftditsamenmetde

kinderenverdervorm. Jekiestjethema’s–verdeeldovereenjaar–uitverschillende

bronnen:leefsituatieenomgeving,daarnaastookuitactualiteit. Jeweetbijhetthematiserenrekeningtehoudenmetdevolgen-

deaspectenvaneenthema:nabijheid,complexiteit,abstractie,verdieping.

Jekuntvakspecifiekeaspectenvaneenthemabenoemenenvormgeven.

Je kunt een rijke leeromgeving creëren. Jezorgtervoordatdevijfkernactiviteitenaanbodkomen:• Reken-wiskundeactiviteiten• Lees-schrijfactiviteiten• Gespreksactiviteiten• Spelactiviteiten• Constructieveenbeeldendeactiviteiten

Jekentdeleerlijnendiedeverschillendezaak-enexpressievak-kenhanterenenweethoedemoderneonderwijsmethodendaargebruikvanmaken.

Jegeeftdeleerinhoudinbetekenisvolle,echtecontextenvorm.

In je rol als leerkracht geef je de leidende activiteit vorm vol-gens het didactisch handelingsmodel. Jecreëertsituatiesdiespelalsleidendeactiviteitmogelijkmaken. Jehoudtbijdevormgevingvanonderwijsrekeningmetdeinitia-

tievenenbetekenisverleningvankinderen. Jehanteerthetdidactischhandelingsmodel:• Gezamenlijkoriënterenopdeactiviteit• Verbeterenenverdiepenvandeactiviteit• Verbredennaarandereactiviteit• Toevoegennieuwehandelingsmogelijkheden• Reflecterenopdeactiviteit

Jehelptenstimuleertkinderenteontdekkenenexperimente-ren/onderzoeken.

Jeweetjerolalscoach,begeleiderenleidervanactiviteitensen-sitiefenresponsiefvormtegeven.

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe kunt aangeven hoe jij je verhoudt tot het OGO-concept. JehebtkennisvanonderwijsconceptOGO. Jekuntvanuitjeidentiteitverbindingenenknelpuntenmethet

OGO-conceptaangeven. Jewerktvanuitjepersoonlijkontwikkelingsplanaaneigenleer-

vragen.

onder wijsconcepten

P 3 jongere k ind

��

nader beschouwd

Jebentuitgenodigdvooreengesprekovereenvacaturewaarinhetbe-stuuropzoekisnaareenenthousiastejufofmeester.Voordefunctieisvereistdatjeeenchristelijkelevensovertuiginghebtendatjedieover-tuigingkuntvertaleninjeonderwijsvisieenonderwijspraktijk.Jevindtheteenuitdagingomleerlingendiezorgtegevendiezenodighebben.Gewenstwordtdatjegoedkuntsamenwerkenendatjebereidbenttotverderescholing.

Voordatjedesollicitatiebriefdedeuruitdeed,hebjeeenbezoekge-brachtaandeschool.Ookmochtjeineenvandeklassenkijken.Hetvieljeopdatdekindereninrijtjeszittenendatderolvandeleerkrachtvoornamelijkdievaninstructeuris.Kinderenwerkenveelalindividueelopverschillendeniveausingedifferentieerdeleerroutes.Demethodestaatcentraalenvoorallezen,rekenenentaalonderwijskrijgenveelaandacht.

Doordetijdheenhebjezelfeeneigenvisiegekregenoponderwijs.Jouwvoorkeurgaatuitnaarontwikkelingsgerichtonderwijs,medeom-datjedenktdatjedaarmeemeerrechtdoetaandeverschillentussenkinderen.Tochwiljediebaanontzettendgraaghebben,ookomdatdeschoolzodichtbijstaat.Aandeanderekanthebjeindeschoolheteenenandergezienwatnietovereenkomtmetjouwonderwijsvisie.

Eindelijkbreektdanhetmomentaanwaaropjeken-nismaaktmethetbestuurenmetdedirectievandeschooltijdenshetsollicitatiegesprek.Jewordtuit-genodigdomplaatstenemenendevoorzittervanhetbestuurvraagtje:“Watisderedendatwejuistjoumoetenbenoemenindezevacature?”

��

Nadatjehebtgeantwoord,vraagtdedirecteur:“Jehebtken-nisgemaaktmetonzeschoolenjebentzelfsineenvandeklassengeweest.Spreektdezemaniervanwerkenjouaanenwaarom”Dedirecteurvervolgtz’nvragenronde:“Steldatwejoube-noemen,waarzoujeoverdriejaarwillenzijn?”“Welkecompetentieswiljeverderontwikkelen?”

BeKWaaMHeDeN

Pedagogisch bekwaam Jeverantwoordtjouwpedagogischeopvattingenenkuntaange-

venwelkonderwijsconceptbijjoupast.Daarbijgeefjeaanhoedezevenpedagogischethema’s(relatie,gezag,leeromgeving,organisatie,ontwikkeling,uniciteitenverantwoordelijkheid)injouwonderwijsfunctioneren.

Jekuntaangevenwelkeinvullingdepedagogischethema’sheb-beninverschillendeonderwijsvisies/onderwijsconcepten,name-lijkprogrammagerichtonderwijs,ervaringsgerichtonderwijs,exemplarischonderwijsenontwikkelingsgerichtonderwijs.

Jekuntdeverschillendeonderwijsvisiesen-conceptenhistorischduiden.

Jehebtkennisvandetheoretischeachtergrondenendeprakti-scheuitwerkingvandeverschillendeonderwijsvisiesen-concep-ten.

Bekwaam in reflectie en ontwikkeling Jebrengtjouwberoepsopvattingenwerkhoudinginverband

metde(onderwijskundigeenlevensbeschouwelijke)identiteitvandeschool.

Jekuntjouweigenactiviteitenenplannenoverprofessioneleontwikkelingverantwoorden,inrelatiemethetbeleidvanjetoe-komstigeschoolentegendeachtergrondvanactueleontwikke-lingeninonderwijs,wetenschapensamenleving.

Jekuntaangevenhoejejouweigenontwikkelingafkuntstem-menophetbeleidvanjetoekomstigeschool.

��

schoolfoto -

P 3 oudere k ind

��

De gelukkige school

Jebentuitgenodigdvooreengesprekovereenvacaturewaarinhetbe-stuuropzoekisnaareenenthousiastejufofmeester.Voordefunctieisvereistdatjeeenchristelijkelevensovertuiginghebtendatjedieover-tuigingkuntvertaleninjeonderwijsvisieenonderwijspraktijk.Jevindtheteenuitdagingomleerlingendiezorgtegevendiezenodighebben.Gewenstwordtdatjegoedkuntsamenwerkenendatjebereidbenttotverderescholing.

Voordatjedesollicitatiebriefdedeuruitdeed,hebjeeenbezoekge-brachtaandeschool.Ookmochtjeineenvandeklassenkijken.Hetvieljeopdatdekindereninrijtjeszittenendatderolvandeleerkrachtvoor-namelijkdievaninstructeuris.Kinderenwerkenveelalindividueelopverschillendeniveausingedifferentieerdeleerroutes.Demethodestaatcentraalenvoorallezen,rekenenentaalonderwijskrijgenveelaandacht.

Doordetijdheenhebjezelfeeneigenvisiegekregenoponderwijs.Jouwvoorkeurgaatuitnaarontwikkelingsgerichtonderwijs,omdatjedenktdatjedaarmeemeerrechtdoetaandeverschillentussenkinde-ren.Tochwiljediebaanontzettendgraaghebben,medeomdatdeschoolzodichtbijstaat.Aandeanderekanthebjeindeschoolheteenenandergezienwatnietovereenkomtmetjouwonderwijsvisie.

Eindelijkbreektdanhetmomentaanwaaropjekennismaaktmethetbestuurenmetdedirectievandeschooltij-denshetsollicitatiegesprek.Jewordtuitgenodigdomplaatstenemenendevoorzittervanhetbestuurvraagtje:“Watisderedendatwejuistjoumoetenbenoemenindezevacature?”Nadatjehebtgeantwoord,vraagtdedi-recteur:“Jehebtkennisgemaaktmet

��

onzeschoolenjebentzelfsineenvandeklassengeweest.Spreektdezemaniervanwerkenjouaanenwaarom”Dedirecteurvervolgtzijnvragenronde:“Steldatwejoube-noemen,waarzoujeoverdriejaarwillenzijn?”“Welkecom-petentieswiljeverderontwikkelen?”

BeKWaaMHeDeN

Pedagogisch bekwaamJe bevordert actief een veilig en harmonisch leef- en werkkli-maat waarin kinderen zich op sociaal-emotioneel en moreel vlak goed kunnen ontwikkelen. Jehebteengoedbeeldvanhetsocialeklimaatineengroep,van

hetindividuelewelbevindenvandekinderenenvandevorde-ringendiezijmakenophetgebiedvanzelfstandigheidenver-antwoordelijkheid.

Jeondersteuntkinderenbijhetnemenvandeverantwoordelijk-heidomditklimaatmetelkaartecreëren.

Jestimuleertdekindereninhetoppakkenvanverantwoordelijk-heden,vooralwanneerdatnietvanzelfgaat.

Jesignaleertproblemenindeontwikkelingvankinderenenweethoejedaarmeeomkuntgaan.

Jestemtjeonderwijsafopdeontwikkelingeneigenheidvankinderen.

Jekuntjouwaanpakverantwoordenopgrondvanpedagogi-scheinzichtenenopvattingen.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe ontwerpt een rijke leeromgeving op grond van een onder-wijsconcept (Ontwikkelingsgericht Onderwijs, exemplarisch onderwijs) en voert deze uit. Jemaaktopgrondvaneenonderwijsconcepteenpassendont-

werpvoorjeonderwijsenbrengtditinpraktijk. Jekiestleertakendiepassenbijhetonderwijsconcept,gevarieerd

zijnenafgestemdopdekinderen. Jekiestleerinhoudendiedenatuurlijkeleergierigheidvankinde-

renprikkelenenhenbijdebeoogdeleervragenbrengen. Jestaatopenvoorinitiatievenvankinderenenstemtjouwon-

derwijsgedragdaaropaf. Jehoudtrekeningmetindividueleverschillen(leerstijl,leerbe-

hoefte,ontwikkeling)enbiedtruimtevoorverschillendemanie-renvanwerken.

Jeleertdekinderenaanzichzelfenanderenleervragentestellenenwelkestappenzekunnennemenomdezeleervragenoptelossen.

Organisatorisch bekwaamJe organiseert – werkend vanuit OGO of exemplarisch onder-wijs - complexe leersituaties. Kinderenwetenwaarzeaantoezijnenwetenwelkeruimteze

hebbenvooreigeninitiatief. Jehanteertorganisatievormen,leermiddelenenleermaterialen

dieleerdoelenenleeractiviteitenondersteunen. Jekuntjouworganisatorischeaanpakverantwoordenopgrond

vanjouwpedagogisch-didactischeuitgangspunten.

Bekwaam in het samenwerken met collega’s (medestu-denten)Je levert een constructieve bijdrage aan het goed functioneren van de (fictieve) school en aan ontwikkeling en verbetering van onderwijs. Jecommuniceertenwerktgoedsamenmetmedestudentenen

leverteenconstructievebijdrageaanoverlegensamenwerking. Jehelptmeeomdezeschoolgoedtelatenfunctionerenen

draagtbijaandeontwikkelingenverbeteringvandeschool. Jewerktmetmedestudentensamenaanhetverbeterenenver-

nieuwenvanhetonderwijsofdeorganisatie(onderanderedoormiddelvanonderzoek).

Jespreektmedestudentenaanenbentookzelfaanspreekbaar,alshetgaatomhetvragenofgevenvanhulpbijhetwerk.

Bekwaam in reflectie en ontwikkeling Jekuntaangevenhoejijjeverhoudttotdeverschillendeonder-

wijsconcepten(OGO,EXO,ErvaringsgerichtOnderwijs,Program-magerichtOnderwijs).

Jekuntvanuitchristelijkperspectiefverbindingenenknelpuntenvandeverschillendeonderwijsconceptenaangeven.

Jewerktvanuitjepersoonlijkontwikkelingsplanaaneigenleer-vragen.

Jebrengtjouwberoepsopvattingenwerkhoudinginverbandmetde(onderwijskundigeenlevensbeschouwelijke)identiteitvandeschool.

Jekuntjouweigenactiviteitenenplannenoverprofessioneleontwikkelingverantwoorden,inrelatiemethetbeleidvanjetoe-komstigeschoolentegendeachtergrondvanactueleontwikke-lingeninonderwijs,wetenschapensamenleving.

Jekuntaangevenhoejejouweigenontwikkelingafkuntstem-menophetbeleidvanjetoekomstigeschool.

specialisatie expressie

P 3 oudere k ind

��

VoorbereidingKeesheeftzichthuismetpleziervoorbereidopzijnstage.Dezeweekmoethijmetdekinderenbijdevakkentekenenenhandvaardigheidwerkenrondomeenthema.Opdepaboheefthijzichhieropvoorbereiddooreenthemaoptezet-ten,waarhijdevakkentekenen,handenarbeidenmuziekaanwilkop-pelen.Deverhaallijnstartmeteenintrowaarinhijkinderenmeeneemtinhetweidsepolderlandschapdichtbijdeschool.Inhetweilandgaanzeluisterennaardewind,devogelgeluiden.Zegaanophunrugliggenenkijkennaardewolken.Aldieindrukkenmoetenkinderenopeenbeeldendemaniergaanverwerken.

UitvoeringDekinderenhaddeneenfantastischemiddag.Zegenotenvandevrij-heid.Maarnudekinderen,weerterugindebasisschool,aanhetwerkmoetengaanmetbeeldendeactiviteiten,blijkthetnognietzomakke-lijktezijnomkinderenophetgoedespoortezetten.Erzijnkinderendieietsdoenmet“poldergeluiden”metbehulpvanmu-ziekinstrumenten.Andereleerlingenmakenprachtigelandschapsschil-deringen,mooiewolkenluchten,metzonnetjes.TochmistKeesiets.Ditsoorttekeningenzoudenkinderenookkunnenmakenalszeniethetweilandinwarengegaan.Watwildehijeigenlijkbereikenmetzijnles?Watwildehijzijnkinderenbijbrengen?

evaluatieMetdiezelfdevraagkomtzijnmentornaafloopvandezedag.Hetwaseengeweldigedagvoordekinderen.Maarwáthebbenzenupreciesgeleerd?Zijnzeverdergekomen?Keeskomttotdeslotsomdathijzich

geïntegreerd

��

datvantevorenonvoldoendeheeftafgevraagd.Wijzerdoordezeervaringbedenkthijeenvervolgbijditthema.

Hijbegintzijnvervolgactiviteitmeteengesprekindekring.Daaringeefthijkinderendegelegenheidtelatenzienofho-renwelkebeeldendeofmuzikaleproductenzehebbenge-maakt.Naaraanleidingvandezeproductenbevraagthijdekinderenactiefopwatzemethunproductenwillenzeggen,watdebetekeniservanis.Daarbijlegthijsteedsdelinkmethunervaringeninhetweiland.Hijhelptkinderenomelkaarhieroptebevragen.Vervolgenslaathijdekinderenookna-denkenoverhoezehunervaringennogbeterzoudenkunnenverbeelden/verklanken.Hijlaathennadenkenovermateriaal-gebruik(bijbeeldendevorming)vormen,ritme,enklank(bijmuziek)enhoezedezeggingskrachtvanhunproductenopeenhogerplanzoudenkunnenbrengen.

BeKWaaMHeDeN

Pedagogisch bekwaamJe bent gericht op de veelzijdige ontwikkeling van kinderen (onder andere cultureel, esthetisch) en kunt de expressievak-ken zinvol benutten. Jestimuleerthetbeeldendenmuzikaalesthetisch(ver)werken

endaarmeeookdeontwikkelingvankindereninmuzikaal/beel-dendesthetischopzicht.

Jesluitaanbijhetniveauenbegripvankinderenenstimuleerthentotverdereontwikkeling.

Jewerktaandemoreleontwikkelingvankinderendoorheninontmoetingtebrengenmetbeeldendeofmuzikaleuitingenuitandereculturenenbegeleidthenbijhetlerenwaarderenvanenomgaanmetdiversiteit.

��

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe bent in staat om met behulp van de vakken muziek, tekenen en handenarbeid de kijk van de kinderen op de wereld en de cultuur te verbreden en te verdiepen. Jeweethoejedeleerinhoudenbetekenisvolkuntlatenzijnin

hetlevenvankinderen. Jebentjezelfervanbewustdatjekindereninleidtinbetekenis-

senenbezigbentmetontsluitingvandewerkelijkheid. Jebentvertrouwdmetdeopbouwvandeleerinhoudeninleer-

lijnenenmetdesamenhangdaartussen.

Je ontwerpt onderwijs rondom een thema waarin de expres-sievakken inhoudelijk met elkaar samenhangen. JewerkteenthemauitvolgensdeprincipesvanOGO. Jebentinstaatomhetcirkelmodel(beeldendevorming)metde

woordenmateriaal,vorm,betekenis,onderzoek,werkwijze,be-schouwingtehanterenomzototeenevenwichtigeeninhouds-vollelestekomen.

Jebentinstaathetklank-vorm-betekenismodel(muziek)tehanteren.Hiermeekunjeevenwichtigeeninhoudsvollelessenvoordebasisschoolmaken.

Jestemtdeonderwijsactiviteitenafophetniveauvandekinde-renenmaaktgebruikvanjekennisoverontwikkelingslijnenvandeexpressievakken.

Jemaaktgebruikvandidactischehulp-enleermiddelen,waar-onderICT,ookinhetkadervanSLO(beeldendevorming:zeskernwoorden,muziek:drie+vijfkernwoorden).

Je kunt je onderwijs afstemmen op de ontwikkeling (beeldend en muzikaal) van kinderen. Jevormtjezelfeengoedbeeldvanhetontwikkelingsniveauvan

deleerlingen,hunbeeldendeenmuzikaleuitingsmogelijkhedenenhunaanpak,doorgerichteobservatie.Opbasisvandezeob-servatiesenjekennisoverontwikkelingslijnen,kunjeleerlingenuitdagenomeenstapverdertekomeninhunontwikkeling.

Indeobservatieenbegeleidingvankinderenanalyseereninter-venieerjeindeactiviteitopgrondvankennisronddeontwikke-lingslijnenenopgrondvaninzichtinhetkind.

��

specialisatie zaak vakken

P 3 oudere k ind

��

HelmawerktopeenschoolinBodegraven.Iedereochtendfietstzevan-uitNieuwerbruglangsdeOudeRijnnaarhaarschool.Halverwegederouteligteenoudverdedigingswerk.Zewistheteigenlijkallang,maarhaderzichnooitinverdiept.Nuzevoorheteerstingroep7lesgeeftoverde17eeeuw,ontdektzeineenvoetnootvandemethodeeenver-wijzingnaareenbelangrijkegebeurtenisdieheeftplaatsgevondenendiedeaanleidingwasvoordebouwvanhetverdedigingswerk(1672,deinvalvanhetFranseleger).Zeraaktgeïnteresseerdenbesluitoponder-zoekuittegaan.Opeenzaterdagmiddagbezoektzehetverdedigings-werk,deWierickerschans.ZemaakteenwandelingoverdehogekadesvandeWiericke,verdieptzichinliteratuuroverdietijdenraaktsteedsmeergeboeid.ZeontdektdatdeWierickeeenbelangrijkonderdeelwasvandeHollandseWaterlinie.OpmerkelijkdatgeografischeelementenenkenmerkenvanhetHollandslandschapzo’nbelangrijkerolspeeldenindegeschiedenis!ZebesluitominhaarlessenaardrijkskundeengeschiedenisietstegaandoenrondomdeHollandseWaterlinieendeWierickerschans.Maarhoe?HoekanzeervoorzorgendatkinderennetzogeboeidrakendoordeWierickerschansalszijzelf?Enhoekanzehaaronderwijszodaniginrich-tendatkinderenookéchtietsleren,dathetmeerisdaneenbezoekjeaanhetforteneenpaarleukeverwerkingsactiviteiten?Zemaakteenopzetvooreenserievanlessen.DestartbestaatuiteenfietstochtnaardeWiericke.Zittendinhetgras,aanderandvanhetwa-ter,verteltzeaandekinderenhetverhaalvandeinvalvanhetFranseleger.SamenmetdekinderenbedenktzeoplossingenvoorhoezehetFranselegertotstaankunnendwingen.Terugopschoolbrengendekinderendepositiesvanhetvijandelijkelegerinkaartmetbehulpvanhistorischekaartenenbedenkenze

geïntegreerd

��

eenstrategieomhetlegertotstaantebrengen.Langzamerhandmakendekinderenkennismetdehelehisto-rische,geografischeenpolitiekekaartvanHollandinde17eeeuw.Hetprojectwordtsteedsomvangrijker.Helmalaatdekinde-rennuookopeencreatievemaniermethetthemabeziggaan.Uitgangspuntvoordeactiviteitendiezedekinderenaanbiedt,issteedsdevraagofzebijdragenaaneenbeterbegripvandehistorischeengeografischecontext.Ineenoudezandtafelvandekleuterschoolwordteenmaquettegemaaktvanhetge-biedrondomdeWierickerschansindetijdvande17eeeuw.

TijdenshetwerkeninhetgebiedronddeWierickerschansontdektHelmadaterindeWierickeveelwaterdierenleven.Kinderenkijkengefascineerdalszeeenschoolvisseninhetzonlichtvoorbijzienschietenofkarpersbovendewaterspie-gelzienspringen.Errijpteenideevooreennieuwproject,maarnuvooralrondomhetvakbiologie...

BeKWaaMHeDeN

GrondhoudingJehebtvanuitjezelfbelangstellingvoorobjecten,verschijnselen,etceterainheteigenheemvankinderen,diedetoegangspoort/openmakerkunnenzijnwaardoorkinderendewereldverkennen.Datbetekentdatjeindeleefomgeving(heteigenheemvandekinderen)elementenzietdieaanleidinggeventothetverkennenenonderzoekenvanonderwerpenofthema’suitvakgebieden.Jemoetdaarvoorheteigenheemvandekinderenkennenofjeerinwillenverdiepen.Jevraagtjedaarbijaf:Hoekanikdeomgevinglerenkennenopeenmanierdierechtdoetaanhaareigenheid,diemooiis?Hoeleerikdedingenkennenzoalszewerkelijkzijn?Depersoonlijkebetrok-kenheidbijdeinhoudeneenreflectieveinstellingzijnhierbijvoor-waarden.Indereflectiegaathetomhetzoekennaarvormendiebeterrechtdoenaandeinhoud.

Jezoektinhetgebruikvandemethodeindienmogelijkeennauweaansluitingbijditeigenheemenzoektnaarmogelijkhedenomdekinderenerookietsaantelatenbeleven(relatiemetdewerkelijk-heid,nietalleenboekjeskennis).Jekuntinheteigenheemdíeelementenselecterendiezichvoorbasisschoolkinderenlatenontsluitenenwaarmeehijhenkaninlei-deninbetekenissen.Opdiemanierzoekjeernaarhetkindaantesprekenindetotaliteitvanhetmens-zijn.Hetgaatdanommaterieelhandelen,cognitieveactiviteitenenbetrokkenheidopeenthema.Thema’sdiehierbijpassenvanuithetopleidingsplan,zijn:ontmoe-tingvanverschijnselen,totaliteitvanhetmens-zijn,betrokkenheid.

Pedagogisch bekwaamJe bent gericht op de veelzijdige ontwikkeling van kinderen (onder andere cultureel, historisch) en kunt de zaakvakken hierbij zinvol benutten. Jewerktaandemoreleontwikkelingvankinderendoorhunte

lerenopeenverantwoordemanieromtegaanmetnatuurencultuur,hunrespectbijtebrengenvoorcultureelerfgoed.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJe bent in staat thema’s in het eigen heem te verkennen en te selecteren die de mogelijkheid in zich hebben om daaromheen met verschillende vakken in samenhang te werken (inhoudelij-ke samenhang, reële situatie). Eigenniveau:jehebtzichtopderijkdomendemogelijkheden

vanheteigenheemenhoediemetdevakkenaardrijkskunde,geschiedenisennatuuronderwijsvoorkinderenontslotenkun-nenworden.

Inhetaanbodvandeleerstofmaakjegebruikvanjekennisronddeontwikkelingslijnen.

Je kunt deze thema’s voor leerlingen ontsluiten. Indevormgevingvanhetonderwijsdoejerechtaandeeigen-

heidvanhetthema.Jekuntdeze‘ontsluitingswijze’doorinten-sieveomgangmet/verdiepinginhetfenomeenbenoemen.

Jelaatkinderensamenhangenstructuurinwerkelijkheid(na-tuur,cultuur,historie)ontdekken.

Jedaagtkinderenuittotleren.

Jelaatkinderenpraktischeenverdiependekennisopdoen. Jebenteropgerichtdatkindereneeninnerlijkebetrokkenheid

krijgenopdewereld(vormingsdoel).

Je werkt aan de verbreding en verdieping van de kijk van kinde-ren op de wereld (het eigen heem) met behulp van de vakken aardrijkskunde, geschiedenis en natuuronderwijs. Jeleertkinderenhistorische,geografisch-geologischeennatuur-

lijkeaspectenvandewerkelijkheidtezienenverbandenaantebrengen.

Jekuntjouwkennisoveressentiesenontwikkelingslijnenvaneenvaktoepassenindevormgevingvanonderwijsactiviteiten.

��

Interpersoonlijk bekwaam Jehebteengoedontwikkeldaanvoelingsvermogen,bentsensitiefenres-

ponsief. Jebentaandachtigbetrokken,ontvankelijkenbeschikbaar(zieberoeps-

beelduit‘Essentiesvanchristelijkleraarschap’). Jezoektnaarmogelijkhedenomteleren(alsleerkracht,metcollega’s,met

leerlingen)ineenechteontmoetingmetdeanderenhetandere.Respect,integriteitenbetrokkenheidzijnkenmerkendvoorjouwhoudingalsleraar.

Jebentpositiefstimulerendinhetcontactmetleerlingenencollega’s.

Pedagogisch bekwaam Jekijktvanuiteenbreedperspectiefnaardewerkelijkheid(onderwijs-en

werksituaties,leerlingen,leerinhouden,etcetera)enhebtoogvoordecomplexiteit/veelomvattendheiddaarvan.

Jeverwoordtjouwvisieenwerkwijzetenaanzienvandeveelzijdigevor-mingvankinderenopgrondvansteekhoudende,pedagogischeargumen-ten.Jeintegreertdaarbijrelevantetheoretischeenmethodischeinzichten.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaam Jebentgerichtopdeveelzijdigevormingvankinderenovereenkomstigde

pedagogischeprincipesenbentinstaatdezetevertalenindekeuzevanvakinhoudenenvakdidactischeaanpakken.

Jebentinstaatomeengoedeinteractietotstandtebrengenenteonderhouden(metleerlingen,metcollega’s).Jebevorderthetactiefmeedenken,naarelkaarluisteren,doorvragenenvanelkaarlerenenbenthierinzelfeenvoorbeeld.

BEKWAAMHEDENBEKWAAMHEDEN

��

Bekwaam in het samenwerken met collega’sJe vindt het belangrijk dat jouw werk en dat van je medestuden-ten en/of collega’s op school goed op elkaar zijn afgestemd, zowel waar het gaat om de praktische kant van vakinhoud & didactiek als wat betreft de achterliggende pedagogisch visie. Je levert een bijdrage aan het goed functioneren van de school-organisatie en de onderlinge samenwerking. Jeleverteen(onderzoeksmatige)bijdrageaandeontwikkeling

enverbeteringvanonderwijsvanuiteengemeenschappelijke,christelijk-pedagogischevisie.

Jeluistertactiefnaarmedestudenten/collega’sengeeftgepastengerichtfeedbackdiehenhelptinhunontwikkeling(bijvoor-beeldbinnencollegialeconsultatieofintervisie).

Jehebtinzichtinsocialepatronen,incommunicatieeninteractieineengroep.

Jegeeftgerichtefeedbackaanmedestudentenoverdesfeerindegroependeomgangmetelkaar.

Bekwaam in het samenwerken met de omgeving Jeonderhoudtgoedecontactenmetmensenindeomgeving

vandeschool(ouders,bestuursleden,inspectie,begeleiders,educatievedienstverlenersenadviseurs,etcetera).

Jeneemtactiefdeelaanverschillendevormenvanoverlegmetmenseneninstellingenbuitendeschool.

Jebentinstaatjouwopvattingenenwerkwijzealsleraarduide-lijkteverwoordenaanoudersenanderebelanghebbendenaandehandvangehanteerdecriteriazoalsdeSBL-competenties.

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJe hebt een onderzoekende en reflectieve houding. Daarbij hoort zelfonderzoek, onderzoek van de eigen praktijk, uitwis-seling en (visie)ontwikkeling ten aanzien van goed christelijk leraarschap. Jewerktplanmatigenactiefaandeontwikkelingvanjebe-

kwaamheidopbasisvaneengoedeanalysevanjeontwikkelingbinnendeminorenmaaktdaarbijgebruikvaninformatieenfeedbackvankinderenencollega’s.

Jekuntjouwonderwijskundigekeuzespedagogischverantwoor-dentenopzichtevanhetgeheelvanactueleontwikkelingenophetgebiedvanpedagogiekendidactiek.

��

Jebentopdehoogtevandeontwikkelingeninbinnen-enbui-tenland,metnametenaanzienvanhetgekozeninteressegebied(deminor).

Bekwaam in onderzoekJe hebt een permanent onderzoekende en op innovatie gerich-te houding. Jezoektactiefnaarinformatieoverspecialepraktijkenenuit-

komstenvanpraktijkgerichtonderzoek,experimenteertmetnieuwewerkwijzen,reflecteerthierop,ookmetcollega’s,enont-wikkelt(eigen)professionelekennis.

Jekentmethodologischecriteriavanverantwoordonderzoekenpastdezetoe.

Jebentinstaatenigszinscomplexesituatiesteanalyseren,syste-matischgegevensdaaroverteverzamelen(metgebruikvanhulpmiddelen,technieken)enprobleemoplossendtehandelen.

Jebentinstaatoverresultatenvanonderzoektecommuniceren,zodatzetengoedekomenaandekennisontwikkelingvanhet(school)team.

Devolgendeminorenwordenaangeboden:• JongManagement• Exemplarischonderwijs• Nederlands• Rekenen• Zorg• Bewegingsonderwijs

Voor specifieke bekwaamheden per minor: zie moduleboek.

��

propedeuse

P 2 per iode 4

��

NIVEAUBESCHRIJV INGNIVEAUBESCHRIJV ING

bekwaam

Jekunteenrelatieopbouwenmeteenklasengroep.Jeknooptmakkelijkeengesprekjeaanmetkinderen.Jebenthelderoverwatjewelennietwiltenjebentjebewustvanverbaleennon-verbalecommunicatie.Leerlingenvoelenzichbijjouophungemak.Jeweetwaaromeenrelatiemetkinderenbelangrijkisenwatditmetchristelijkonderwijstemakenheeft.Alsjijvoordeklasstaat,hebjijdeleiding.Dekinderenvoelendatjijgezagsdragerbent.Jegebruiktdaarvoorheldereregelsenmaaktafsprakendiepedagogischver-antwoordzijn.Jekunthetbelangvaneenrelatiemeteengroepenjouwge-zagspositiedaarinverwoorden,ookvanuitchristelijkperspectief.

Jehebtoogvoordeeigen-aardighedenvaniederkind(uniciteit).Kinderenvoelendatjeoprechtgeïnteresseerdbentinhenalspersoon.Jedoetmoeiteomkinderenrechttedoenentothunrechttelatenkomen.Jeverdieptjeinhunleefwereldenlegtrelatiesmetdieleefwereldinjeonderwijs.Demanierwaaropjemetkinderenomgaat,kunjeaandehandvaneenchristelijkmens-beeldverantwoorden.Jespreektkinderenaanophunverantwoordelijkheid. Jekiestbewustwelkeverantwoordelijkhedenjekinderengeeftenwelkeniet,enwaarom.Jebentopdehoogtevanopvoedings-enontwikkelingstheorie-enoverkinderenindebasisschoolleeftijd.

Jebentinstaatomeeneenvoudigeleeromgevingtecreëren.Jekuntlatenzienhoedebovenstaandebegrippen(relatie,gezag,uniciteit,verantwoordelijkheidenleeromgeving)daarinfunc-tioneren.Jekuntaangevenwelkeroldebegrippen‘be-trokkenheid–betekenis–be-doeling’speleninhetontwerpendeuitvoeringvanjelessen.Ditdoejedooreenvoudigelesactiviteitenteontwerpenvolgensdeprincipesvan‘Ont-werpenvanOnderwijs’,endie

��

uittevoeren.Ookkunjemethodelessenm.b.v.dedriecomponenten(leerstof–leerling–leefwereld)van‘OntwerpenvanOnderwijs’voorbereidenenaankinderengeven.Daarbijmaakjegebruikvanverschillendewerkvormen,zoalsvertellen,eenonderwijsleergesprekofsamenwerkendleren.Deaanpakvandelesendebenaderingvanleerlingenkunjemotiverenvanuitdebestudeer-detheorie.Jehebtdeorganisatierondomdelessenoporde.Dithoudto.a.indatjeeentijdsplanningmaaktenjedaaraanhoudt,materialenklaarlegt,hetopruimengoedregelt,enjeconsequentaanregelsenafsprakenhoudt.

Jeweethoeleerlingenlerenenhoejedatleerproceskuntondersteunen(ookdoorevaluatievandatproces).Jebentinstaattereflecterenopjeeigenleer-proces,enjekuntleervragenstellen.

Interpersoonlijk bekwaam Jemaaktcontactmetdekinderen,enjezorgtervoordatzijcontactkunnen

makenmetjou. Jezorgtervoordatkinderenzichophungemakvoelenindegroep. Jezietwatergebeurtindegroep. Jeluistertnaarkinderenenreageertophen. Jekuntjeverbaleennon-verbalecommunicatiehantereninovereenstem-

mingmetwatjewiltbereiken. Jegeeftkinderenverantwoordelijkheideneeneigeninbreng. Jebrengteengoedesamenwerkingtotstandmetdekinderen,entussende

kinderenonderling. Jegaatrespectvolommetmensendieandereopvattingenhebben.

Pedagogisch bekwaam Jesteltregelsvoordegroepenhanteertdezeopconsequentewijze. Jesteltgedragsgerichteregels. Jebenadertdegroeppositief. Jegeeftkinderenverantwoordelijkheidenspreekthendaaropaan. Jespeelttijdensjelesseninopdeleefwereldvankinderen. Jelaatkinderensamenwerken,inovereenstemmingmethunsociaal-emotio-

neleontwikkeling. Jestimuleertkinderenomkritischnatedenkenoverhungedrag. Jebenteenvoorbeeldvoordekinderen(opmoreelgebied). Jekuntdeaanpakdiejegekozenhebtmotiveren.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaam Jeontwerptactiviteitenvolgens‘OntwerpenvanOnderwijs’metbehulp

vandedriecomponentenendetienwerkwoorden. Jezetdelesopvolgensdeindeling‘start–kern–afsluiting’. Jekuntmethodelessenvormgevenvolgens‘OntwerpenvanOnderwijs’. Jekuntjemethodelessenontwerpenvolgenseenaantalprincipesvaneen

rijkeleeromgeving,namelijkmetgebruikvanconcretematerialen,enuit-nodigendtotactiviteit.

Jekiestgevarieerde,opdekinderenafgestemdespeel-enleertaken,ge-bruikmakendvanmodernemiddelen.

Jeneemtinjedidactischeroutealternatieveroutesop,wanneerjevantevo-rennietpreciesweethoejesommigedoelen(metdekinderen)wiltbereiken.

Jegeeftinhoudelijkenopbouwendcommentaarophetwerkvandekinde-ren,enopdemanierwaaropzewerken.

Jespeeltbijdevoorbereidingenuitvoeringvanjelesseninophoekinderenleren,wathunleerbehoeftenzijn,enophoehunontwikkelingverloopt.

Jekuntverschillendesamenwerkingsvormenenmanierenvangroepswerktoepassen,waaronderhoekenwerkencoöperatiefleren.

Uitdelessendiejegeeftblijktdatjedeleerinhoudenvandeverschillendevak-envormingsgebiedenopbasaalniveaubeheerst.

Organisatorisch bekwaam Injeklassenmanagementzijndevolgendeaspectenoporde:• heldereplanningentijdsbewaking• consequenthanterenvanregelsenprocedures• inrichting• klaarzettenenopruimen• taakverdeling• evaluatie

Jegebruiktorganisatievormendiedeleerdoelenenleeractiviteitenonder-steunen.

Bekwaam in reflectie en ontwikkeling Jebrengtonderwoordenwatvoorjouinhetleraarschapbelangrijkis,envan-

uitwelkeprofessioneleopvattingenjewerkt. Jereflecteertvoorafopdatgenewatjeindepraktijkgaatdoen. Jekijktkritischnaarjezelfenjekuntsterkeenzwakkekantenbenoemen. Jeformuleertleervragenendoelenvoorjepersoonlijkeontwikkeling,en

werktdaarplanmatigaan. Jekijktkritischnaarjewerkengebruiktfeedbackvananderenomdatverder

teontwikkelen.

Ineen(korte)periodebouwjeeenrelatieopmeteenklas.Jehebteensociaal-interactievehouding.Ditmerkendekinderenaanje,omdatzezichdoorjougezienengehoordweten.Ookreageerjegerichtopwatzijzeggen.Jehebtmerkbaarplezierinhetwerkenmetkinderen.Jelaatnietalleenziendatjein-vesteertineengoederelatiemetkinderen,jeweetookwaaromeenrelatiemetkinderenbelangrijkis,envooralinhetchristelijkonderwijs.Jouwrelatiemetdeklasisandersdandievandekinderenonderling,omdatjegezaghebtenditookuitstraalt.Kinderenmerkenditookaanje,omdatjegewenstgedragstimuleertenongewenstgedragcorrigeert.Uiteraardgajedaarpedagogischmeeom;jehoudthetkindinhetoog.Ookvanuitchristelijkperspectiefkunjeaangevenwaaromeengoedegezagsverhoudingmeteengroepkinderenvanwaardeis.

Jelaatziendatjeooghebtvoordeuniciteitvanhetkind,doordatjemetjeaanpakinspeeltopwatdeleerlingen,metverschillendegavenentalenten,aankunnen.Ookblijktdituitjouwkennisvandeleefwereldvanleerlingen,enuitdatjeweethoejedaarmee,zowelmetindividuelekinderenalsmeteengroep,omkuntgaan.Deleerlingenbenaderjevanuiteenpositieveinstelling,jebentwerkelijkinhunideeëngeïnteresseerd.Jeweetdatjouwvisieopunici-teitnietlosstaatvaneenbepaaldmensbeeld.Jekuntdanookvanuiteenchris-telijkmensbeeldjevisieophetkindverwoorden.

Jeweetingrotelijnenhoedeontwikkelingvankinderenindebasisschoolleeftijdver-loopt.Tijdensjeonderwijsac-tiviteitenspeeljeinopdieontwikkeling.

Jespreektkinderenaanophunverantwoordelijkheid.

bekwaam

Jebentjebewustwelkeverantwoordelijkheidjekinderengeeft,enwaarom.Daarbijbenjeduidelijkinwatjevankinderenverwacht.Jebentinstaateenrijkeleeromgevingtecreëren,volgensdeprincipesvanKeesVreugdenhil.Ditdoejedooreenvoudigelesactiviteitenvolgensdeprincipesvan‘Ontwer-penvanOnderwijs’tearrangerenenuittevoeren.Ookpasjedaarinjekennisvan(historische)pedagogentoe.Jekuntjelessenseriesvormgeven.Daarbijkunjegebruikmakenvanverschillendewerkvormen,diehetleerprocesvandeleerlingenondersteunen.Jehanteertmeercomplexeorganisatievormen,zo-alspractica,hoekenwerkencoöperatievewerkvormen.Jeweethoeleerlingenleren,jestimuleerthen,jedaagthenuitenhelpthenverder.Jekuntvanuitjouwvisieopchristelijkleraarschapuitleggenwelkekeuzesjebijdeinrichtingvanjouwleeromgevingmaakt.Jebentinstaattereflecterenopjeeigenleer-procesenjekuntopverschillendeniveausgoedeleervragenstellen.

Interpersoonlijk bekwaam Jemaaktgoedcontactmetindividuelekinderen,enmeteengroep:• Kinderenvoelenzichbijjouophungemak.• Jereageertresponsiefopkinderen.

Jegeeftdekinderenleiding,maarvergrootookhunverantwoordelijkheid,engeeftheneeneigeninbreng.

Jebrengteengoedesamenwerkingtotstandmetdekinderen,entussendekinderenonderling.

Jeverwoordtjouwidealenophetgebiedvanrelatieenomgangmetkin-deren.

Jecommuniceertgelijkwaardigenrespectvolmetmensenuiteenanderecultuur.

Jehebtkennisvananderegodsdiensten,enonderkenthetbelangvandeontwikkelingvaneeneerlijkbeeldvandeander.

Pedagogisch bekwaam Jehebtkennisophetgebiedvanafstemming,enjekuntafstemmingcreë-

rentussenleerstof,kindenleerkracht. Jehebteensociaalinteractievehouding:• Jebentnieuwsgierignaarideeënvandekinderen.• Jevraagtactiefnaardekinderen.• Jeevalueertmetdekinderen.• Jewaardeertinbrengvankinderenencomplimenteertregelmatig.

Jestimuleertgewenstgedragenoefentinvloeduitopgroepsgedrag. Jereageerteffectiefopprobleemgedrag.

Injeontwerpvaneenveiligeleef-enleeromgevingsluitjeaanbijdeleef-wereldvankinderen.

Jehebtkennisvandesociaal-emotioneleontwikkelingvankinderen. Jebentgerichtopdeontwikkelingvanzelfevaluatieenbekwaamheidsge-

voelbijkinderen. Jegeeftjouwpedagogischeidealenvormindeomgangmeteengroep,of

inindividuelecontacten. Jekuntverschillentussenoudereenjongerekinderenbenoemen,enje

handelendaaropaanpassen. Jekuntvanuiteenchristelijkmensbeeldjevisieophetkindverwoorden.

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaam Jekuntdeessentiesvandevakconceptendiejeindeafgelopentweejaar

hebtmeegekregenbenoemen. Jebentinstaatdegebruikteschoolmethodentehanterentijdensjestage. Jekuntvanuitspecifiekevakkennis:• lessenseriesvormgeven(eventueelmetopensoftware),waarbijjederela-

tiemetdeschoolmethodeaankuntgeven.• leerlingeninhunleerprocesstimuleren,uitdagenenhelpen.• goedeverwerkingenbijjeonderwijsmaken.• strategischenbetekenisvolonderwijzen,gebruikmakendvandefantasie,

interessesenvoorkeurenvankinderen.• rekeninghoudenmetdeontwikkelingsaspectenvandeleerlingen.

Jekuntbenoemenenherkennenwateenrijkeleeromgevingis,enver-woordtdaarbijookjouweigenvisie.• Jekuntditookineenhoekenontwerpvormgeven.

Jekunteengevarieerde,rijkeleeromgevingontwerpen,dievoldoetaandepedagogisch-didactischeeisen.• Daarbijgebruikjejouwkennisvan(historische)pedagogen.• DaarbijpasjedeelementenvaneenrijkeleeromgevingvanKees

Vreugdenhiltoe. Jemaaktbijdeleeromgeving‘krachtig’gebruikvan‘Ontwerpenvan

Onderwijs’.

Organisatorisch bekwaam Jekuntcomplexereonderwijsleersituatiesorganiseren,enjekeuzedaar-

vanpedagogischendidactischmotiveren.Hetgaatom:• hoekenwerk• coöperatievewerkvormen

• practica• rijkeleeromgeving

Jekiestorganisatievormendiedeleerdoelenenleeractiviteitenondersteu-nen,enjekuntjouwkeuzeverantwoorden.

Bekwaam in reflectie en ontwikkeling Jereflecteertvanuitdezevenpedagogischethema’sopderijkeleeromge-

ving. Jebeheersthetreflectieniveauvolgensdebekwaamheidseisen. Jekuntjouwberoepsopvattinginverbandbrengenmetdeessentiesvan

christelijkleraarschap. Jekijktkritischnaarjewerk,enjegebruiktfeedbackvananderenomjezelf

teontwikkelen.

bekwaam

Interpersoonlijk bekwaamJegeeftopeengoedemanierleiding.Jeschepteenvriendelijkesfeerenbrengteenopencommunicatietotstand.Dekinderenbenaderjeliefdevolengeduldig.Jebentiemandvanwiedeleerlingenencollega’swetendatzijopjeaankunnenenjekomtjeafsprakenna.Jeondersteuntleerlingenbijhetnemenvandeverantwoordelijkheidomeendergelijkklimaatmetelkaartecreëren.Jezoektindeinteractiemetheneengoedebalanstussen: Leidenenbegeleiden Sturenenvolgen Confronterenenverzoenen Corrigerenenstimuleren

Pedagogisch bekwaamJebentmetjouwhelepersoonlijkheidbeschikbaarvoorleerlingen,ookopcrucialemomentenalseenleerlingjouwhulpnodigheeft.Jebiedtleerlingenineenveiligeleeromgevinghouvastenstructuurbijdekeuzesdiezijmoetenmaken.Daarbijzoekjenaareenbalanstussenhetbevestigenvandeleerlingenhetrealiserenvanonderwijsdoelstellingen.Ookstimuleerjeleerlingenomzichverderteontwikkelen.Ditbetekentdatjeervoorzorgtdat: jeopeenliefdevollewijzegezaguitoefent; deleerlingenmerkendatjeopenstaatvoorhen; jejezelfactiefinhunwereldverdiept,ontdektwatvoorhenbetekenisheeft

enhenhelptvanuitditper-spectiefzichttekrijgenophunbestemming;

jeleerlingenleertomgaanmeteigengevoelens,wen-senenopvattingen;

jehetzelfvertrouwenendesocialeweerbaarheidvandeleerlingenbevordert;

jeleerlingenleertrespectte

tonenvoordemeningenengevoelensvananderen; leerlingeninitiatievenkunnennemen,verantwoordebeslissingenlerenne-

menenzelfstandigkunnenwerken; leerlingenuitgedaagdwordenomverantwoordelijkheidtenemenvoorel-

Vakinhoudelijk en didactisch bekwaamJecreëerteenrijkeleeromgevingwaarinjedewerkelijkheidvoorleerlingenontsluit.Jewijdtdeleerlingenininhetechteleven,hetlevenmetGod.Daaringeefjedeleerlingenzichtopdezinvanhetbestaan.Dithoudtindatje: jouwpedagogischeopvattingenkuntverantwoordenenaankuntgeven

vanuitwelkeonderwijsvisie/welkonderwijsconceptjijwerkt; onderwerpenkiestdieeenrijkdomaanvormingsmogelijkhedeninzich

hebben; eenpassiehebtvoordeinhoudenenbetekenisseninjouwonderwijs; jevoortdurendverdieptindevakgebiedenwaarinjelesgeeftenweetmet

deogenvandeleerlingennaarhetvaktekijken; eropgerichtbentleerlingeninzichttegevenindesamenhangdieinde

scheppingencultuuraanwezigis; afdaaltnaarhetniveauvanjouwleerlingen,echtnaarhenluistertenzoekt

naardeeigenheid,kwaliteiteneninteressesvaniedereleerling; leerlingenmotiveertvoorhunleertaken,henuitdaagtomerhetbestevan

temakenenhenhelptomzemetsuccesafteronden; leerlingenleertleren,ookvanelkaar.

Organisatorisch bekwaamJezorgtvooreenoverzichtelijke,ordelijkeentaakgerichtesfeerinjouwgroep.Jezorgterdusvoordatleerlingen: wetenwaarzeaantoezijnenwelkeruimtezehebbenvooreigeninitiatief; wetenwatzemoetendoen,hoeenmetwelkdoelzedatmoetendoen.

Bekwaam in het samenwerken met collega’sJelevertjouwbijdrageaaneengoedpedagogischendidactischklimaatindeschool,aangoedeonderlingesamenwerkingenaaneengoedeschoolor-ganisatie.Datwilzeggendatje: goedmetcollega’scommuniceertensamenwerkt; eenconstructievebijdragelevertaanvergaderingenenanderevormen

vanschooloverlegenaandewerkzaamhedendiemoetenwordenuitge-voerdomdeschoolgoedtelatenfunctioneren;

eenbijdragelevertaandeontwikkelingenverbeteringvanjouwschool.

Bekwaam in het samenwerken met de omgevingJelevertinhetbelangvandeleerlingenjouwbijdrageaaneengoedesamen-werkingmetmenseneninstellingenindeomgevingvandeschool.Datwilzeggendatje: goedecontactenonderhoudtmetdeouders/verzorgersvandeleerlingen; goedecontactenonderhoudtmetmenseneninstellingendieooktema-

kenhebbenmetdeleerlingen; observatiesenadviezenvanexternenalshulpmiddeleninzetbijhetverbe-

terenvanjouweigenpedagogisch-didactischhandelen.

Bekwaam in reflectie en ontwikkelingJedenktregelmatignaoverjouwberoepsopvattingenenprofessionelebe-kwaamheid.Jestreefternaarjeberoepsuitoefeningbijdetijdtehoudenenteverbeteren.Ditbetekentdatje: goedweetwatjebelangrijkvindtinjouwleraarschapenvanwelkewaarden,

normenenpedagogisch-didactischeopvattingenjeuitgaat; jesterkekantenenjevalkuileneerlijkkuntbenoemen; jezelfdoorcollega’sofleerlingeneenspiegelvoorlaathouden; problematischesituatiesaangrijptalsleersituatieeninvolgendesituaties

dezeleerervaringentoepast; opeenplanmatigemanieraanjouwverdereontwikkelingwerkt; jouwontwikkelingafstemtophetbeleidvanjouwschoolendekansenbe-

nutdiedeschooljoubiedtomjeverderteontwikkelen.

star t

bekwaam

Levensbeschouwelijk identificatiefiguurJebenteenchristelijkeleraarenbrengtinjeonderwijspraktijktotuitdrukkingwatditchristen-zijnvoorjouinhoudt.Jebentjezelfbewustvanjouwrolalslevensbeschouwelijkidentificatiefiguurengids.JehebtontzagvoorGodswoordenenwerken,jegaatmetliefdeenrespectommetleerlingen,colle-ga’s,oudersenalleswattotGodsscheppingbehoort(Essentiesvanchristelijkleraarschap,paragraaf2.1).Jehoudingwordtgekenmerktdoorontvankelijk-heid,geduldenwijsheid.

CultuurdragerAlsleraaroefenjebewustenonbewustinvloeduitopdemanierwaaropkin-derenmetdecultuurinaanrakingkomenendaarmeelerenomgaan.Jebe-seftwelkeplaatsjijalsbemiddelaartussenkindencultuurinneemt.Jeweetwelketerreinenvandezewerkelijkheideenkindmoetlerenkennenomvol-waardigdeelnemeraandesamenlevingteworden.Buitenjouomzijnernogtalvaninvloedendiebepalendzijnvoordevormingvanleerlingen.Jekunthieropadequaatanticiperenenreageren.

Onderwijspedagoog en -didacticusJebentjezelfalsleraarterdegebewustvanjepedagogischeverantwoorde-lijkheid.Jijbenthetdieleerlingenbewustinleidtindewerkelijkheidenhenmeerlaatontdekkenvanhetgeheimendebetekenisdaarvan.Jemaaktkeuzesvoorinhou-denendidactischewerkvor-menvanuithetzichtopwatwerkelijkvanbelangisvoordevormingvanjongemensentotvolwassenburgersvanonzesamenleving.Jekieston-derwijsinhoudendievoldoen-dediepgangenreikwijdtehebbenenkuntdezevoor

kinderenontsluiten.Jekuntdekeuzesdiejijmaaktinjouwonderwijspraktijkbeargumenterenopgrondvaneenduidelijke,consistentevisieoponderwijsenjedaarinverhou-dentotnieuweonderwijskundigeinzichtenenontwikkelingen.‘Omleerlingeninhethartteraken,verstajedekunstbetekenisvolleontmoe-tingentelatenplaatsvindentussenleerlingen,hetvakenjouwpersoon(...)Zokanereenhartelijkebetrokkenheidopbloeienenkomterruimtevoorver-wonderingoverGodsgrootheid.Wanneerleerlingenzoleskrijgen,wordthunnatuurlijkenieuwsgierigheidgeprikkeldenwordenzeuitgedaagdtotverschillendevormenvanleren.Zezullenookvreugdebelevenaanhunei-genontwikkelingendaardoorgraagverderleren’(Essentiesvanchristelijkle-raarschap,paragraaf1.2.3).

ProfessionalJekuntprojectmatig(methodischenplanmatig)werken:jesteltrealistischedoelen,plantactiviteitenenvoertdievolgensplanninguit.Jeverzameltenanalyseertrelevanteinformatie,reflecteertopdeuitvoeringenleertvandeervaringendiejeopdeed.Jehebteenpermanentonderzoekendeenopverbeteringgerichtehouding.Jebentjeervanbewustdatjenietkuntstilstaanopdeleerwegendathetambtvanleraareenonophoudelijklerenvanjevraagt.Jewerktvoortdurendaanverbeteringenuitbreidingvanjekennis(overvakinhoudenenleraar-schap).Nieuwopgedanekennispasjetoeenintegreerjeinjouwhandelen.

Collega en teamlidJesteltjezelfleerbaarop,bentbereidomvancollega’steleren.Ookbenjeinstaatomcollega’seenspiegelvoortehouden.Jecommuniceertduidelijkenvriendelijkmetcollega’s,leidinggevendenenexternen.

Een praktische uitwerking van de startbekwaamheid van een leer-kracht basisonderwijs is gegeven in de minorbeschrijving en de niveaubeschrijving liobekwaam.

Lerend onderweg, de reis gaat verder...

De top is bereikt!Moe,maarvoldaankiesjeeenrotsblokalszitplaats.Wateengeweldiguit-zichtnazo’nlangetocht!Vooraldelaatstemetersnaarbovenwarenzwaar;eensteilstukjeklimmen,zondergelegenheidomuitterusten.Maarhetuit-zichtmaaktdezeklimtochtmeerdandemoeitewaard.Enwatdachtjevanaldieprachtigeontdekkingenonderweg?

een inspanning geleverd...Zeker,jehebtdetopnietcadeaugekregen.Erwarennogalwathobbelstene-men.Somswerdhetpadonderbrokendooreenkolkendewatermassa.Springendoverstenenvondjehetpadweer.Afentoemoestjejezelfgoedvasthoudenomnietinhetravijntevallenentwijfeldejeofditnuwelietsvoorjewas...Vallenenopstaanhoordenerhelemaalbij.Hetwasookgenietenonderweg.Metdegroepwarenerveelgesprekken,ge-zelligheidenplezier.Voorbijgangersverleiddenjemethunenthousiastever-halenomafentoeeenextratopmeetepakken.

Zoeken naar de goede routeRegelmatigpaktejedekaarterbijomtekijkennaarhetvervolgvandereis.Hetgebeurdeookweleensdatdekaartniettoereikendwasenjemeteenkompasjeeigenroutemoestuitstippelen.Datwarengeeneenvoudigemo-menten,maardezeleverdenvaakwaardevolleervaringenop.Overigenshoefdejenietallesalleenuittevinden.Inspirerendereisleidersgingenjevoorenbegeleiddenjeopjouwtocht.AlleeninafhankelijkheidvandéGidskonjegoedekeuzesmaken.Ookontdektejewelkegavenenmogelijkhedenjijzelfhebtgekregen.Jekwamerachterwaarjegoedenbentenwatjemindergemakkelijkafgaat.Kortom,jewaslerendonderweg!

TenslotteNu,genietendvanderust,hebjetijdomdeinhoudvanjerugzakeenstebe-kijken.Bladerenddoor‘Lerendonderweg’maakjedebalansopvanwatjehebtgeleerdenhoejebentgevormd;persoonlijk,pedagogisch-didactisch,vakinhoudelijk,alsprofessional,alscollegaenteamlid.Straksgaatdereisverder,eennieuweperiodebreektaan.Delevenswegalsleerweg,altijdlerendonderweg,opzoeknaarnieuwevergezichten!

1. Jegeefteenleswaarbijdeaardrijkskundemethodecentraalstaat.Delesheefteenduidelijkerelatiemetdeomgevingvandeleerschool.

2. Jegebruiktdekaartalsstandaardhulpmiddelbijelkelesaandeleerlingenvangroep58.

3. Jemaakteeneenvoudigeverwerkingsopdrachtmetvragenopéénniveau(bijvoorbeeldopenvragenofmeerkeuzevragen).

4. Jegebruiktnaasthetboekanderaanschouwingsmateriaal.5. Jezorgtervoordatdeaardrijkskundelesgekleurdwordtdoordegeografischeziens

wijze.Daarbijzijndevolgendewerkwoordenvanbelang:waarnemenenbeschrijven,verklaren,herkennenentoepassen,waarderen.

6. Jemaakteengevarieerdeverwerkingsopdrachtwaarbijdegeografischezienswijzeaandeordekomt.

7. Jezorgtvoortweeverschillendewerkvormen.Denko.a.aansamenwerkenendiscussiëren.

8. Jemaakteenverwerkingsopdrachtopminstenstweeniveaus,rekeninghoudendmetdetaalvaardigheidvandeleerlingen.

9. Jemaakteenserieaardrijkskundelessen(project)metdemethodealsbasis.10.Jemaaktgebruikvanverschillendewerkvormendie,waarmogelijk,gerichtzijnopde

verschillendeniveausindegroep.11. Jezorgtdatersprakeisvanvakkenintegratie.12.Jemaakteenrijkeleeromgeving.13. Jemaaktverwerkingsopdrachtendienietalleengevarieerdzijn,maardieookgericht

zijnopverschillendeniveausindegroep.

kijkwijzer aardrijkskunde

Bekwaamheden Jemaaktmaximaalgebruikvanondersteunendematerialenzoalskaarten. Jekuntverschillendewerkvormenhanteren. Jekuntverwerkingsopdrachtenmakenmeteengrotevariatieaansoorten

vragen. Jekunteenserielessengevenmetdegeografischezienswijzealsbasis.

kijkwijzer aardrijkskunde

119 120

kijkwijzer beeldende vorming

1. Jebetrektkinderenvanuiteenaangepastemethodelesopeenleukemanierbijhetlesonderwerpenmotiveerthentotdeopdracht.

2. Jegebruiktbeeldmateriaalomderijkdomaanbeeldendemogelijkhedenvanhetonderwerptelatenzien.

3. Jegeefteenkorteenheldereintroductievandeopdracht.4. Jegeefteenkorteenheldereinstructieoverhetgebruikvanmaterialenenvanver

schillendetechnieken.5. Jehebtoogvoordepersoonlijkeverwerkingvandekinderenindegegevenopdracht.6. Jegaatopeenleukemanierinopdereactiesvandekinderentijdenseenbeschou

wingsgesprek.

7. JekuntzelfeenlesBeeldendeVormingopzetten,waarindesamenhangvanbeeldaspecten,materiaalgebruikentechniekendekinderentotgoedbeeldendwerkbrengt.

8. Jebetrektzoveelmogelijkdekinderenbijjeuitleg.9. Jebegeleidtkinderenbijhetmakenvanbeeldendwerk,jestimuleerthenenjedaagt

zeuit.10.Jebenoemtenwaardeertindenabeschouwingspelregels/vondsteninhetwerkvan

dekinderen.11. Ineenbeschouwingsgesprekopenjedekinderendeogenvoordebeeldendeesthe

tischemogelijkhedendiedekunstenaarofhetkindgebruiktomzichuittedrukken.

12.JestemtjelesBeeldendeVormingafopdeverschillendeniveausinjegroep,enjebrengtdezeinverbandmeteendoorgaandeleerlijn.

13. Ineenbeschouwingsgespreknodigjedekinderendoormiddelvanvragenuitomhetbeeldendwerkvanmedeleerlingenofkunstenaarsteinterpreterenentebeoordelen.

Bekwaamheden Jebentjebewustvanjeeigenrelatiemetdebeeldendesthetischever

schijnselenvandenatuuralsgeschapenwerkelijkheidendecultuur. Jebentinstaatomvanuitdenatuurencultuurdebeeldendethetischedi

mensiesamenmetkinderenteontsluitenenjedaaroverteverwonderen. Jestimuleertkinderenombeeldendwerktemaken,metdaarineennatuur

lijkesamenhangtussenbeeldaspecten,materiaalgebruikentechnieken. Jekuntmetkindereneenbeeldendprocesopstarten,begeleidenenaf

ronden. Jevoertmetkindereneengesprekoverbeeldenuitdenatuur,dedirecte

omgevingendekunst,enleerthenhierdooreendiversiteitaanbeeldentewaarderen,endeopgedanekennistoetepasseninhuneigenwerk.

kijkwijzer beeldende vorming

121 122

kijkwijzer bewegingsonderwijs

U 1 De opbouw in bekwaamheden verloopt via de volgende stappen: organiseren (loopt’t), bewe-

gen (lukt’t), beter bewegen (leert’t).1. Inhetlesschemageefjeeenplattegrondweervandeopstellingindezaal,inclusief

leerlingenenlesgever.2. Inhetlesschemaomschrijfjedematerialenindeplattegrond:aantallenensoort.3. Jeleidtdelesintensiefin(warmingup),passendbijdekern.Alleleerlingendoenmee.4. Jegeefteeneffectieveinstructievandekernvandeles:plaatje(voorbeeld),praatje

(kort),daadje(lang).5. Jesteltrelevante(wie,wat,hoe)controlevragen,naaraanleidingvandeinstructie.6. Jemaakt–waarnodig–eenvoudigeaanpassingen,waardoordelesgoedloopt.7. Jestimuleert,motiveert,corrigeert,helptengeeftaanwijzingen.8. Jebetrektdeleerlingenbijhetvlotinrichtenvandebolsen(organisatie).9. Jebiedtruimtevoorhetspelendekind.10.Jevraagtaanheteindvandeleswatdeleerlingenmakkelijkenmoeilijkvonden,en

watdaardevolgendelesaangedaankanworden.

11. Jepleegtinterventies(opdrachtofsituatieaanpassen),waardoorhetbewegingsgedragvandeleerlingenpositiefwordtbeïnvloed.

12.Jebiedtactief(helpen)enpassief(vangen)hulpinbewegingssituatiesdiedaaromvragen.

13. Jegeeftleidingbijingewikkeldere(bal)spelsituaties.1

14.Jemaaktgebruikvanminimaal1leskaartbijeenBOLS.2

Niveau 3 heeft alleen betrekking op de lessen bij kleuters. Deze bekwaamheden gelden voor de specialisten jk.15. JegeeftindelessenBewegingsonderwijsruimtevoorhetexperimenterenvanspelen

deleerlingen.16.JepastOGOprincipestoeinhetwerkenmetdeleerlingeninvrijelesseninhetspeel

lokaal.17. Jemaaktzelfconcretelesdoelen(omschreveninconcreetgedrag),diewordentoege

pastindegegevenles.

1 GeldtvoorstudentendiehetkeuzeVDAbijRelatieenGezaggevolgdhebben.

2 GeldtvoorstudentendiehetkeuzeVDAOrganisatie2gevolgdhebben.

kijkwijzer bewegingsonderwijs

Bekwaamheden Jebentinstaatomalleorganisatorischeaspectenrondhetgevenvaneen

goedeenintensievelesBewegingsonderwijsefficiëntuittevoeren. Jebentinstaateensituatie,waarinhetbewegenvandeleerlingennietop

timaalis,aantepassen. Jebiedtwaarnodigleerhulp.

123 124

kijkwijzer geschiedenis

1. Jeverweefthistorischeinformatieopeennatuurlijkewijzeinhetverhaal.2. Jekiesteenhistorischehoofdpersoonwaarindekinderenzichkunneninleven.3. Uitjelesblijktdatjejevoldoendeverdiepthebtindeachtergrondenvanjeonderwerp.4. Bijeenhistorischewandplaatsteljevragenwaardoorkindereneenbeeldkrijgenvan

dehistorischecontext.5. Jemaaktkinderenervanbewustdatdewortelsvanhethedeninhetverledenliggen.NB:Bijvertellen:maakgebruikvanjouwzelfgemaaktechecklist(VDAVertellen).

6. Jelaatkinderenkennisopdoenoverhetverledenaandehandvanhistorischevoorwerpenenafbeeldingen.

7. Jelaatkinderenmetelkaaronderzoekdoenmetbehulpvanverschillendehistorischebronnenrondoméénthema.

8. Jepasteenvariatievanwerkvormentoeindeverwerkingvanjeles.9. Jekuntbeeldvormersgebruikenwaarbijkindereneenzoconcreetencompleetmoge

lijkbeeldvandehistorischewerkelijkheidkrijgen.10.Jestimuleertkinderenomeenbeeldvandehistorischewerkelijkheidteontwikkelen.NB:Bovenstaandeindicatorenzijnopniveau2bedoeldvoortoepassingineenafzonder

lijkegeschiedenisles.

11. Jehoudtrekeningmethetontwikkelingsniveauvantijdsbesefbijkinderen.12.Jekuntdeindicatorenvanniveau1en2toepassenineenlessenseriegeschiedenis.13. Jemaaktkinderenervanbewustdatjeeengebeurtenisvanuitverschillendestandpun

tenkuntbekijken.14. JemaaktkinderenopeennatuurlijkemanierbewustvanGodshandindegeschiedenis.

kijkwijzer geschiedenis

Bekwaamheden Jekuntonderwijssituatiesinrichtenwaarinkinderenactiefengerichteen

beeldvandehistorischewerkelijkheidkunnenontwikkelen. Jemaaktkinderenbewustvanderelatietussenhedenenverledenenvan

demanierwaaropdehistorieinvloedheeftophundagelijksleven.

125 126

kijkwijzer godsdienst

Dagopening en bijbelvertelling1. JebereidteenbijbelvertellingvoormetbehulpvanhetStappenplan ter voorbereiding

van een bijbelles.Jeschemazieterverzorgduitengeeftblijkvaneengedegenvoorbereiding.

2. Jeneemtdedagopeningvoorjerekening.3. Jevraagtdevertellingvanvorigekeerterugmetbehulpvankennis,inzicht,entoe

passingsvragen.4. Jezorgtervoordatkinderenineeneerbiedigeluisterhoudingzitten.5. JegeeftdeBijbelsegegevenstrouwweer.6. JevertaalthetBijbelgedeelteconcreetnaarhetlevenvandekinderen(toepassing).7. Jegebruikteengeografischekaartbijjevertelling.8. Jegeeftnadevertellinggelegenheidtothetstellenvanvragen9. Jebetrektdekinderenbijdekeuzevaneenpsalmofgeestelijklied.10.JehebteerbiedvoorGodsWoord.Datblijktuitjesprekenoverenjebetrokkenheid

bijhetWoordvanGod.

Bijbelvertelling11. Jegaatingesprekmetdekinderenoverdebetekenisvandebijbelvertelling.12.JegebruikteenaspectuithetBijbelgedeeltealsinleidingopjevertelling.13. Jebordplan(kernwoordenofkerntekst)staatvantevorenopbord,zieterverzorgduit

enjezetditfunctioneelin.14.JeintroduceertdeBijbelvertellingaandehandvaneenobjectofeenactuelegebeur

tenis,dieverbandhoudtmethetthemavanhetBijbelgedeelte.

Leergesprek met de hele groep kinderen over een godsdienstig thema15. Jehoudterrekeningmeedaterallerleisoortenleerlingenindeklaszitten:kerkelijke

achtergrond,angstigeleerlingen,brutaleleerlingen,leerlingenzondervaderofmoeder.16.Jebespreekthoedeleerlingeninhuneigenlevenmethetthemaomgaan.17. JelegteenlijnnaardeBijbel:watzegtdeBijbelhierover?18.Jelegteenlijnnaarhethartvandekinderen(toepassing),zodatzedeBijbelsegege

vensconcreetinhuneigenlevenkunnentoepassen.

Bijbelleesles19. Jewerkbladvoordekinderenzieterverzorgdenaantrekkelijkuit,enbestaatuitken

nis,inzichtentoepassingsvragen.20.JelichtdecontextvanhetBijbelgedeeltetoe.

Berijmd Psalmvers aanleren bij het oudere kind21. JelichtdehistorischecontextvandePsalmzodanigtoedatdekinderenzichtkrijgen

opdeachtergrondvanditPsalmvers.22.Jebespreektdemoeilijkewoorden,zodatkinderendeinhoudvanhetPsalmversbe

grijpen,samenkunnenvatten,enkunnenaangevenwatdebetekenisvanhetPsalmversvooronsis.

Bijbelvertelling23.Jeintegreertaspectenvandegeloofsleer(eengedeelteuitdebelijdenisgeschriften)

injebijbelles.Ditblijktuitjevoorbereiding,jevertellingen/ofhetgesprekvoorofnadevertelling.

Zendingsverhaal en -geschiedenis24.Jeleidteenzendingsverhaalinmetbehulpvanplaten,zodatkindereneenbeeldkrij

genvanhetlandwaarhetzichafspeelt(jongerekind).25.Jeplaatstdezendingsgeschiedenis(eenwaargebeurdverhaal)tegeneencultureleen

geografischeachtergrond,zodatdekindereneengoedbeeldkrijgenvanhetlandwaardegeschiedeniszichafspeelde(ouderekind).

26.Jebetrektinjelesookdeactuelesituatievanhetdesbetreffendeland(ouderekind).27. Jemaakteenconcretetoepassingbijjevertelling,waardoorhetvoordekinderenduide

lijkerwordtwatzemetditverhaalkunneninhuneigenbelevingsenleefwereld.28.Jeverwerkinglaathetverbandzienmetjevertelling,bijvoorbeeldeenkleurplaatof

vouwplaat(jongerekind).29.Jewerkbladvoordekinderenzieterverzorgdenaantrekkelijkuit,enhetbestaatuit

kennis,inzichtentoepassingsvragen(ouderekind).

kijkwijzer godsdienst

Bekwaamheden Jebentjebewustvanjeroepingenplichtomkinderenvoortegaaninhet

levenmetGod,vanuitZijnWoord.Jekuntopbasisvanbijbelstheologischekennisdaarindejuistekeuzesmaken.

JekuntBijbelonderwijsenonderwijsindegeschiedenisvandekerkvormgeven,rekeninghoudendmetdeontwikkelingvankinderen.

127 128

kijkwijzer ICT

1. Jeondersteuntjeuitlegmeteensmartboardwaarbijafbeeldingen,schematischetekeningenenkortefilmswordengebruikt.Deuitlegwordtdaardoorinteressanterenduidelijker.

2. Jegebruiktdigitalebronnenindeles,dievoorleerlingentoegankelijkzijn,zoalsbijvoorbeeldplattegronden,kaartenenbeeldvormersalsschilderijen.

3. Jekuntnagaaneninterpreterenwelkespelbelevingleerlingenbij(computer)spellenhebben.

4. Leerlingenwordenbegeleidbijdeoplossingvaneenprobleemenhetverzamelen,verwerkenenpresenterenvaninformatied.m.v.eenwebquestofeenanderetoepassingsopdracht.

5. Deleerlingenkomendoormiddelvaneeneigenmediaproductie(aandehandvandemethodeMediaMaatje)totzelfexpressieenhoudenrekeningmeteendoelgroep.

6. DoormiddelvanICTkunnenleerlingeninaanrakingkomenmetrijkeleeromgevingendieandersbuiten(hun)bereikzoudenliggen.

7. Deuitleg,dieondersteundwordtdooreensmartboard,heefteenduidelijkeenlogischeopbouwenerisinteractiemetdeleerlingenindeklas.

8. Leerlingenkunnendigitalebronnenraadplegen,interpreteren,gebruikenenofhuneigenbronnenproducerenm.b.v.digitalefoto’s,video,Quickmaps,GoogleEarth,enzovoort.

9. Leerlingenwordenaangezettotnadenkenoverdewaardevan(computer)spellenenwijzevanspelen.

10.Leerlingengebruikeneenbegrippennetwerkm.b.v.KidspirationenPowerPointbijhetverwerkenenpresenterenvaninformatie.Zijreflecterendaarnaophun(strategische)aanpakenresultaat.

11. Leerlingenreflecterenn.a.v.eendoorhengemaaktemediaproductieoverimagoenauthenticiteitbijpersonages,ofdewerkingvanreclame,ofbeeldvormingdoorhetnieuws.

12.DoormiddelvanICTwordenleeromgevingentoegankelijkereninzichtelijkerenwordtmanipulerenenexperimenterengefaciliteerd.

kijkwijzer ICT

Bekwaamheden Jeverrijkteenvakinhouddoordedigitalepresentatievanafbeeldingen,

schematischetekeningen,kortefilmse.d.

Jelaatkinderenkennisopdoenuithetverledenenhedenaandehandvanauthentieke,maargedigitaliseerdebronnendieleerlingenookzelfkunnenbestuderenengebruiken.

Vanuitdekennisdiejealsopvoederhebtoverdefactorendieeen(computer)spelaldanniet(eenpedagogische)kwaliteitgeven,kunje(computer)spellendiedeleerlingthuisenofopschoolspelenwaarderen.Ookkunhierovermetheningesprekgaanendatkoppelenaanhunmoreleontwikkeling.

JegebruiktICTvoorhettrainenvanmetacognitievevaardighedenalsorienteren,plannen,regulerenenreflecterenenalshulpmiddelbijhetinformatieverzamelen,verwerkenenpresenteren.

Jegebruikteenmediaproductiealsreclame,fictie,ofnieuwsomleerlingentelatennadenkenoverimagoenauthenticiteitbijpersonages,ofdewerkingvanreclame,ofbeeldvormingdoorhetnieuws.

Jekuntmetbehulpvanopen,halfopenenofgeslotensoftwareeenonderwijsarrangementopzettendataansluitbijhetniveauendebelevingswereldvankinderen,gekenmerktwordtdooreenrijkeleeromgevingenaantoonbaaraansluitbijeenvakdidactiekenofeenonderwijsvisie.

129 130

kijkwijzer muziek

1. Jemaaktcontactmetdegroep.2. Jekentliederenofspreektekstendiejeaanleertuithethoofd.3. Jezorgtervoordatkinderenopdejuistetoonengelijktijdigbeginneneneindigen.4. Jepastdeweggeeftechniekcorrecttoe.5. Jegeeftduidelijkeenzoveelmogelijknonverbaleinstructie.6. Jehoudtgenoegvaartinjeles.7. Jepastdedidactischevormgevingvanjeles(bijvoorbeeldfasering)soepelaanom

hetgewensteresultaattebereiken.8. Jehoudtrekeningmetdemogelijkhedenvandekinderstemenkiesteengeschiktre

pertoire.9. Jekentdenamenvandeschoolinstrumentenenkuntzesoepelenopdejuistewijze

bespelen.10.Jegebruiktdemuzikaleterminologiecorrect:maat,ritme,herhaling,contrast,variatie,

klankhoogte,klankduur,klankkleur,klanksterkte,enzovoort.11. Jepastmuzikalemiddelendieeenrolspelenbijhetontwerpenvanuitklank,vormen

betekenisadequaattoe.12.Jekuntbewegingenpresenterenenkinderendoorjouwvoorbeeldstimuleren.13. Jevolledigemuzieklesbestaatuit:inleiding,kern1,kern2(behalvebijgroep1)enaf

sluiting.

14.Jekuntmethetjuistehandgebaarliederenintweeendriedeligemaatsoortenleiden,hettempoendeinzettenvandeverschillendepartijenvaneencanonaangeven.

15. Jekuntliedbegeleidingenenspeelstukjesspelenendoorkinderenlatenuitvoeren.Tijdenseenuitvoeringdaarvankunjekwaliteitsverhogendesuggestiesgeven.

16.Jestimuleertkinderenomdatgenewatzeluisterendontdekthebben,zichtbaartemakenbijvoorbeeldmetbewegingen,woordenofbeeldendematerialen.

17. Jehanteertpassendemuzikalewerkvormenenopdrachtendiekinderenactiverentoteenkwaliteitsverhogingvanhetzingen,luisteren,maken,lezen/noterenenbewegen.

18.Jekuntmuzikaleprestatiesvankinderen(zingen,bewegen,instrumentenbespelen)beoordelenopzuiverheidentimingenkuntfoutencorrigeren.

19. Jehebtaandachtvoorindividuelekinderenenkuntzonodig‘zorgopmaat’geven(bijvoorbeeldbij‘brommers’).

20.Jekuntjelesmuzikaalaanpassenaanhetniveauvandegroependekinderenindividueelhelpen.

21. Jezetnotatievormenspelendenzingendinomkindereninzichttelatenkrijgenindetaalvandemuziek.

22.Jekunteencanonopverschillendemanierenaanbiedenenverrijken.23.Jeweetmuziekteverbindenmetandereschoolvakken.24.Jekunteenmuziektestontwikkelenenuitvoerenenderesultateninzichtelijkmaken.25.Jekuntmetdeklaseenproductneerzettenwaarinmuziek,tekenenenhandvaardig

heideenplaatshebben.

kijkwijzer muziek

Bekwaamheden vanuit de domeinen: zingen, luisteren, maken, lezen/noteren en bewegen Jegeeftleidingaanhetaanlerenenzingenvanliederenenbesteedtdaar

bijgerichtaandachtaanexpressie,zuiverheid,adem,resonansenarticulatie.

Luisteren:Jelaatjongeofouderekinderenmetbehulpvanmuzikaleactiviteitengeconcentreerdluisterennaarmuziek.Jemaaktkinderenbewustvanklank,vormenbetekenisaspectenindemuziek.

Jelaatkinderenmuziekmakendoormiddelvanimprovisatievanuitdeklank,vormenbetekenisaspecten.

Jelaatgroepenkindereninstrumentalespeelstukjesofbouwstenenontwerpenen/ofuitvoerenmetaandachtvoorklank,vormenbetekenisen

m.b.v.grafischeentraditionelenotatie. Jelaatgroepenkinderenklank,vormenbetekenisaspectenvanmuziek

metpassendebewegingenuitdrukken.Jekuntdaarbijverschillendewerkvormenhanteren.

131 132

kijkwijzer natuuronderwijs

1. Jehanteert(onderdelenvan)het5stappenplanbijelkeactiviteit.2. Jekunteenpracticumorganiserenmetondersteuningvananderen–medestudent,

docentpaboofmentor.3. Jemaaktduidelijkdatjevoorbereidinggoedis–materialenklaar,opdrachten,

groepsindelingentijdsplanning.4. Jegeefteenduidelijkeenenthousiasmerendeinstructie.5. Jebegeleidtdekinderentijdenszelfstandigwerkofgroepswerk,waarbijjedekinde

renstimuleerttotontdekkenentotsamenwerking.6. Jemaaktkinderenmedeverantwoordelijkvoordematerialenoforganismen.7. Jehoudttegelijkoverzichtoverdegroep.8. Jebespreekthetwerknaaandehandvandeopdrachten.

9. Jeorganiseerteenbuitenactiviteit(o.a.eennatuurpad)rondomdeschool.10.Jekoppeltdebuitenactiviteitaanbinnenlessen.11. Jebeheersthetgevenvaneenmethodeles,métconcreetmateriaal.12.Jeontwerptopdrachtendieeenberoepdoenopdenieuwsgierigheid.13. Jedoeteenberoepophetprobleemoplossendvermogenvandekinderen.14.Jeweeteentechnischprobleempakkendteintroduceren.15. Jekunteentechnieklesgevenvolgensdemethodeontwerpenmakengebruiken.16.Jelaatkinderendemogelijkhedendieindescheppingliggenervaren.17. Jelaatkinderenhunontdekkingenverslaanenaanelkaarpresenteren.

Jongere kind18.Jeverrijkteenhoekmetmaterialenuitdenatuur.19. JezetnaastdevijfkernactiviteitenvanOGOooknatuuractiviteitenalsonderzoek –echtdoen–enbuitenwerk/excursiein.20.Jebeheerstdewerkvormobservatieendemonstratiekring.

Oudere kind21. Jefascineertkinderenmeteennatuurkundigeproefofmeteendemonstratie.22.Jenodigtkinderenuittotzelfstandigontdekken.

kijkwijzer natuuronderwijs

Bekwaamheden Jebentjebewustvanjeeigenrelatiemetdescheppingenjebeleving

daarvan. Jebentinstaatomdierelatieenbelevingookbijkinderenteversterken:

verwondering,verantwoordelijkheid,zorg,enkennisvandeschepping. Jebentinstaatommetbehulpvanconcreetmateriaalkinderentotont

dekken,onderzoekenenexperimenterentebrengen. Jebentinstaatdaarbijeenjuisteorganisatievormtekiezenentehanteren:

leerenkringgesprek,practicum,(ontdek)hoek,buitenwerk,observatie/demonstratiekring.

Jepastiniederelesnatuuronderwijshet5stappenplantoe:1.Introductie2.Spontaneverkenning3.Onderzoekenvastleggenvanresultaten4.Verslaglegging5.Verdieping

133 134

kijkwijzer nederlands

1. Jelessenzijnvanuitgoedgeformuleerdelesdoelenoptaalgebiedopgezet,waarbijje,indienvantoepassing,demethodezinvolgebruikt.

Bij voorlezen of vertellen2. Jehebteenlevendigestemwaarkinderengraagnaarluisteren.Bijdialogengebruik

jepassendestemmenenondersteunendemimiekengebaren.3. Jekuntmeteentekstofverhaaldoelgerichtmeerderetaligeactiviteiten(mondelinge

communicatie,uitbreidingwoordenschat,taalbeschouwingetc.)bijkinderenstimuleren.

Leerkrachtgedrag4. Jezorgtervoordatiedereengemotiveerdaaneengesprekdeelneemt.5. Taalaanbod:Jezorgtvooreenrijkeninteractieftaalaanbod.6. Taalruimte:Jestimuleertdeinteractievankinderennaaraanleidingvantekstenofver

halendoorhetstellenvanvragen,enjegeeftleidingaanditgesprek.7. Feedback:Jeluistertactiefnaardekinderenenjegeeftgerichtefeedbackdieleidttot

nieuwetaalactiviteiten.

8. Jezettaalroutinesopeenbetekenisvolleenresponsievewijzein.9. Jebenutmomentenvaninteractie(bijvoorbeeldgesprekken)alseengelegenheidom

meerderetaligeactiviteitenendoelenterealiseren.10.Jemotiveertkinderentotschriftelijkeactiviteitenvanuiteenrijkenactiverendtaalaan

bod.11. Jebesteedtaandachtaanstrategieënvoorhetverwervenenverwerkenvaninformatie,

hetstructurerenvanteksten,publieksgerichtschrijven,hetstellenvanleesenschrijfdoelenenhetonderscheidenvanverschillentussenteksten.

12.Jegaatinhettaalonderwijsuitvanverschillentussenleerlingen,samenhangendmetsocialegroepering,leeftijd,cultuur,leerstijlendergelijke,enjekuntmetdezeverschillenrekeninghoudenbijdeinrichtingvanadaptief,intercultureeleninteractieftaalonderwijs.

13. Intaalactiviteitenbenjegerichtbezigdetaalontwikkelingvanalleleerlingentebevorderenvanuitdekennisdiejehebtoverontluikendegeletterdheidendeleesenschrijfontwikkelingvankinderen.

kijkwijzer nederlands

Bekwaamheden Jekuntlessen(series)ontwerpenengeven,zowelvanuitmethodenalsdaar

buiten,waarindeontwikkelingvangeletterdheid(lezenenschrijven)enmondelingtaalgebruikoptimaalgestimuleerdwordtbijkinderenvangroep1t/m8,hierbijaansluitendbijdeverschillendeniveaus.

Jebentinstaateenuitnodigendetaalleeromgevingtescheppenvoorhetjongeofhetouderekind,waarintaalonderwijsgeïntegreerdisinanderevakken,enwaarinjeugdliteratuurverbondenismetvakenvormingsgebieden.

Jebiedthetonderwijsindeverschillendetaaldomeinenzoveelmogelijkinsamenhangaan.Jebeschiktoverdevakdidactischebekwaamheiddienodigisvoorhetvergrotenvandeluister,spreek,leesen(creatieveeninformatieve)schrijfvaardigheid,dewoordenschatenhettaalbeschouwendvermogenvandeleerlingen.Hetgaathierbijomtaalalsobjectenomtaalalsinstrument.

135 136

kijkwijzer rekenen

Construeren – ConcretiserenA.1.1 Jegeefteenduidelijkeenpreciezetaakinstructie.A.2.1 Jecreëerteenvoorkinderenbetekenisvollesituatie,waarinzinvollerekenactiviteiten

aanwezigzijn.A.2.2 Jedaagtkinderenuittotrekenend.m.v.openenrijkeproblemen.

Niveau’s – ModellenB.1.1 Jeherkentverschillendeniveausinhetrekenenvankinderen.

B.2.1 Jezeteenmodelinomeensituatieofsomteverduidelijken.B.2.2 Jezetmaterialeninomeensituatieofsomteverduidelijken.B.2.3 Jekuntdedrieslag:‘situatiemodelsom’herkennenbijdeoplossingenvankinderen.

Reflectie – Eigen productieC.1.1 Jelaatdekinderenzelfnadenkenoveroplossingen.C.1.2 Jeinventariseertklassikaaldeverschillendeoplossingenvandekinderen.C.2.1 Bijhetbesprekenvanoplossingenstimuleerjeallekinderentotactiefmeedenken.

Interactie – Sociale contextD.2.1 Jeherkentbruikbareenminderbruikbareoplossingsstrategieënvankinderen.D.2.2 Jekiest–o.a.opbasisvanhetgeconstateerdeniveauvandekinderen–welkeop

lossingenjeuitgebreidofminderuitgebreidbespreekt.

Construeren – ConcretiserenA.3.1 Jestimuleerteigenconstructiesvankinderenenwaardeertdie.A.4.1 Jemaaktgebruikvandeomgevingvandekinderenvoorrekenactiviteiten.

Niveau’s – ModellenB.3.1 Jemaaktbijdebesprekingvaneenrekenprobleemgebruikvanverschillendeuitleg

varianten.B.3.2 Tijdensdebesprekingbrengjekinderenopeenhogerniveaudoorgebruiktema

kenvandedrieslag‘situatiemodelsom’.

Interactie – Sociale contextD.3.1 Jedaagtdekinderenuittotonderlingeinteractie,zodatkinderenmetelkaartoteen

hogerniveaukomen.D.4.1 Jestimuleertenbegeleidtdeonderlingeinteractietussenleerlingen.D.4.2 Jekunteenbesprekingopzo’ninteractievewijzeuitvoeren,datkinderenopeen

hogerniveaugebrachtworden.

Construeren – ConcretiserenA.5.1 Jebrengtdesamenhangtussendeleerstofendewereldomonsheeninbeeld.

Interactie – Sociale contextD.5.1 Jehanteertverschillendegesprekstechnieken(spiegelen,doorvragen,introspectie,

retrospectie)omdiagnostischteonderwijzen.

Verstrengelen – StructurerenE.5.1 Jepastdeleerlijnenvandeverschillenderekenonderwerpentoeinjelessen.E.5.2 Jebrengtdesamenhangbinnendeleerstofinbeeld(bijvoorbeeld:kommagetallen

ontstaanuitbreuken).E.5.3 Jekunteensamenhangend,geïntegreerdentoepasbaargeheelaanrekenenwis

kundigekennis,inzichtenenvaardighedentotstandbrengen.

kijkwijzer rekenen

Bekwaamheden Jebiedtdeleerstofinprobleemgeoriënteerdeenherkenbareconcretesitu

aties(contexten)aan. Jestimuleertleerlingentotniveauverhogingdoorhetgebruikenvanonder

meermaterialen,visuelemodellen,schema’sensymbolen. Jegeeft(open)opdrachten,diestimulerentothetzelfbedenkenvanoplos

singen. Jebrengtreflectievanleerlingentotstanddoorhetlatenmakenvaneigen

producties. Jescheptmogelijkhedenvoorinteractietussendeleerlingen.Jeneemtzelf

ookdeelaandediscussies,somsterughoudend,maarsomsneemjenadrukkelijkenbewustdeleiding.

Jebrengtdesamenhangbinnendeleerstofendesamenhangtussendeleerstofendewereldomonsheeninbeeld.

Jekunteensamenhangend,geïntegreerdentoepasbaargeheelaanrekenenwiskundigekennis,inzichtenenvaardighedentotstandbrengen(of:jekuntalleprincipesvanrealistischrekenonderwijsmetelkaarinverbandbrengenentegelijkinjelestoepassen).

137 00138

Schrijven: YES!• Jehebteenvoorbeeldophetbordgeschrevenofjedoetdattijdensdeles,metbehulp

vandecompleteliniatuur(7½57½cmof64½6cmof4½34½cm;afhankelijkvandegroepwaarinjestageloopt).

• Jehoudtjetijdensdeinstructieaanhetdoelvandeleszoalsbeschrevenindemethode.

• Wanneerdekinderenaanhetwerkzijn,loopjerondengeefjewaarnodiggerichteinstructieopeenontspannenenpositievemanier.

• Blijkteenprobleemoffoutveelvoortekomen,dankiesjeervoornogeenkeerklassikaal,metgebruikvanhetbord,hetknelpuntuitteleggenenvoorte(laten)doen.

• Tijdensdelesobserveer(enwaarnodigcorrigeer)jedekinderenoppengreepenzithouding.

• Jehelptdekinderenteontspannendoormiddelvaneenversjeofeenontspanningsoefeningwaardoorerweerverdergewerktkanworden.

• Jebiedtdekinderendieklaarzijneenextraschrijfactiviteitaan.• Jereflecteertsamenmetdekinderenophetgeschrevene,waarbijzedemogelijkheid

krijgeneigeneneventueelandermanswerktewaarderenentecorrigeren.

Schrijven saai? Dan zal ik je eens wat laten zien!• Jeweetietsextra’svandeschrijflestemaken,waarbijhetdoelvandemethodelesniet

uithetoogwordtverloren.• Jelaatgebruikmakenvanandere/verschillende/uitdagende(schrijf)materialenen

schriftdragers.• Jeweetdeopdrachtuittebouwen,zodatdelestijdvolledigwordtgebruiktdoorde

leerlingen.• Metjelesideesluitjeaanbijdeleefwereldvandegroep.

‘Ik kan het niet.’ Wie zegt dat?• Jerichtjelesinmethetoogopdeeinddoelenvandegroepwaarinjelesgeeft(voorbe

reidendschrijven/aanvankelijkschrijven/voortgezetschrijven/handschriftontwikkeling).

• Jekuntfoutenanalyserenmetbehulpvankijkwijzers.• Jegeeftnaaraanleidingvangeanalyseerdefoutenhandschrifthulp,bijvoorbeeldander

schrijfmateriaal,gerichteinstructie,motorischeoefeningen.Jeoverlegtmetjementor.Jesluitaanbijdeleefwereldvanhetkind.

• Jeweetjeleerlingentestimulerenomtekomentoteengoedleesbaarhandschriftdatvlotgeschrevenwordt.

Jeonderkentdesamenhangvanhandschriftontwikkelingmetanderevakkenenvaardighedenenjeweetdaargebruikvantemaken.

kijkwijzer schrijven

Bekwaamheden Jebeheersthetmethodischschriftdatgebruiktwordtopjestageschool;

ditmethodischschriftgebruikjetijdensdeschrijflessenopbordenpapier. Jebeheersthetlerarenhandschrift;ditpasjetoeopbordenpapierbijhet

overigeschrijfwerktenbehoevevandeklaswaarinjestageloopt. Jebeheerstdelosseleesletter. Jekunteenschrijflesgevenvolgensdemethodediegebruiktwordtopde

stageschool;wordtergeenmethodegebruikt,danbenjeinstaatomzelfeenschrijflesopniveautebedenkenmetbehulpvanopdeopleidingaangereikteideeën.

Jebentinstaattereflecterenopjeeigenhandschriftenopdatvandekinderen.

Metbehulpvankijkwijzersenhetanalyserendaarvankunjeeenbepaaldematevanhandschrifthulpbieden.

Medewerkers

Aandetotstandkomingvanditopleidingsoverzichthebbenmeegewerkt:

WerkgroepW.Lindhout(projectleiding)P.RuitC.J.B.Ritmeester(projectleiding)W.C.MoenMScMevr.drs.W.Reijnoudt-KleinDrs.M.E.RoeleveldMevr.drs.A.vanVreeswijk-vanVeldhuizen(eindredactie)

Docenten van de vakgroepenAardrijkskunde/GeschiedenisBeeldendeVormingBewegingsonderwijsGodsdienstIctMuziekNatuuronderwijsNederlandsOpvoedkundeRekenenSchrijven

Verklarende woordenlijst

Kritische situatie | Eenbeschrijvingwaarindebekwaamhedenvandeaan-staandeleraarzichtbaarwordenindecontextvaneenonderwijssituatie.Dezespecifiekecontextnodigtdeaanstaandeleraaruittotreflectie.

Bekwaamheid | Eenbeschrijvingvanhetvermogenomopbasisvanaanwezi-gekennis,vaardighedenenhoudingenadequaattehandelenincomplexeberoepssituatiesenhetvermogenomkeuzesenbeslissingendietijdensdathandelengemaaktwordentekunnenverantwoordeneneroptekunnenre-flecteren.

Indicator | Eenindicatoriseenconcreteinvullingvaneenbepaaldebe-kwaamheid.Eenindicatormaaktduidelijkwaaraanjehetbeheersenvandiebekwaamheidherkent.

SBL-bekwaamheden |BekwaamhedendiezijngeformuleerddoorStichtingBeroepskwaliteitLeraren.Dezebekwaamhedenzijnrichtinggevendvoor–inditgeval–hetgeheleprimaironderwijs.InhetmodelvandeStichtingBeroepskwaliteitLerarenwordtuitgegaanvanvierduidelijkteonderschei-denberoepssituatiesdiekenmerkendzijnvoorhetberoepvanleraar:hetwerkenmetleerlingen,metcollega’s,metdeomgevingvandeschoolenmetzichzelf.Daarnaastwordenvierberoepsrollenonderscheidendiebinnendeviertypensituatiesfunctioneren.HetonderstaandeoverzichtgeeftinzichtindewijzewaaropdecompetentiesvanSBLzijngeordend.

Beroepssituaties: met leerlingen met collega’s met de omgeving met zichzelf

Beroepsrollen:

Interpersoonlijk

Pedagogisch

Vakinhoudelijken didactisch

Organisatorisch

1Interpersoonlijk

compentent

2Pedagogischcompentent

5Competent in het

samenwerkenmet collega’s

6Competent in het

samenwerkenmet de omgeving

7Competent in

reflectie enontwikkeling3

Vakinhoudelijken didactischcompentent

4Organisatorisch

compentent

Lerend Onderweg

Documents

Transcript of Lerend Onderweg

Onderweg november 2016

Eindrapport Lerend netwerk duaal leren 2 - Syntra Vlaanderen · 2018-12-07 · 15.11.2018 Eindrapport Lerend netwerk duaal leren 2.0 pagina 3 van 18 1 INLEIDING Het Lerend Netwerk

Lerend Netwerk Ondernemen 3.0. - Sessie 1

Infosessie VOV lerend netwerk EvidenceBased L&D beleid

Verbeteren Lerend vermogen Brandweer

INHOUDSTAFEL...lerend groeien, van groeiend en lerend onderweg zijn. Een plekje waar het belangrijk is dat elk kind zichzelf durft te zijn, zichzelf mag zijn, zichzelf individueel

Handouts onderweg-3

RAPPORT ONDERZOEK JAARSTUKKEN 2018 - Public …...We zullen daarom lerend onderweg moeten gaan en ook de moed moeten hebben om waar nodig zaken bij te stellen. Tegelijk zijn ze volop

Brochure Onderweg 2bis

Nr. 2 2020 juli...hen onderweg gaan naar het doel dat God met ieder van ons heeft. Ik mag bij mensen zijn in vreugde en verdriet. Ik mag troostend, bemoedigend, lerend nabij zijn.

Onderweg voor werk_graphic_v4

Onderweg - duinzichtkerk.protestantsekerk.net · Bijdragen Onderweg: NL69INGB0000246128 t.n.v. Beheersstichting Duinzichtkerk/ Vredeskapel onder vermelding van ‘Bijdrage Onderweg’.

Kleutersprokkels...van groeiend en lerend onderweg zijn. Een plekje waar het belangrijk is dat elk kind zichzelf durft te zijn, zichzelf mag zijn, zichzelf individueel en in de groep

Social Selling - Voka Lerend Netwerk Sales

Marleen Rikkerink: leiding geven aan lerend vernieuwen

Samen onderweg …

Onderweg december 2016

Tijdschrift lucht: luchtvervuiling onderweg

Presentatie voka Lerend Netwerk 2010 10 07

onderweg - NT2 1-17.pdf · Onderweg bestaatuit: cursistenboekincl.1cd website Onderweg iseenvervolgop: Op weg,ISBN 9789085064305. Opweg 3 Onderweg Voorbereiding op het inburgeringsexamen