1Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Lelystad: 03-04-2013

Secundaire Bouwstoffen:Mogelijkheden en Risico’s

prof.dr.ir. Michiel Haas

2Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Afval of secundaire grondstof?

60.000.000.000 kg/jaar

3Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

30 x Arena geheel gevuld!

4Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Wat doen we daarmee?

• 83% van al het NL afval wordt hergebruikt of gerecycled• Europees gezien zijn we een van de koplopers

• ca. 10.000.000.000 kg wordt niet hergebruikt, maar thermisch verwerkt in Afval Energie Centrales (AEC’s)

• van al het verbrande materiaal blijft ca. 20% als bodemas over

• samen met afval uit omringende landen dat in NL verwerkt wordt, produceren onze 12 AEC’s ca. 1,2 – 1,3 miljoen ton AEC bodemas

• tot nu toe werd dat deels hergebruikt en deels gestort onder IBC omstandigheden (Isoleer – Bescherm – Controleer)

5Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Beleid om niet te storten …

6Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

… ruimte nodig voor mensen …

7Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

… of natuur ontwikkeling of…

8Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Wist u dat …?

• elke inwoner van Nederland per jaar 560 kilo afval produceert?

• een vuilniszak van tien kilo een gloeilamp van 60 Watt wel 99 uur kan laten branden en een spaarlamp van 11 Watt zelfs 538 uur?

• u met de energie uit één vuilniszak vier keer een lange douche kunt nemen en wel zeven keer een korte douche van vijf minuten?

• eenzelfde vuilniszak goed is voor minimaal vier maanden non-stop bellen met uw mobiele telefoon? Of 2 maanden 3 uur per dag computeren op uw laptop?

9Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Ladder van Lansink

10Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Waarom secundaire grondstoffen?

• bouw gebruikt wereldwijd ca. 40% van de grondstoffen• Nederland zit op vergelijkbare hoeveelheid

• Nederland heeft nauwelijks eigen grondstoffen• en grondstoffen worden wereldwijd langzaam schaarser,

dat begint bij de REE (Rare Earth Elements of zeldzame aardmetalen) en gaat door met de metalen en andere grondstoffen

• dus we moeten op zoek naar andere manieren om aan grondstoffen te komen, daartoe zijn er drie verschillende oplossingen:

11Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Mogelijke oplossingen zijn:

0-Materialen

12Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Mogelijke oplossingen zijn:

Circulaire economie

13Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Mogelijke oplossingen zijn:

Urban mining

14Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Verstandig hergebruik

… door hergebruik en hergebruik en …

15Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

• in een mobieltje zit:• 0,008 gram goud• 0,07 gram zilver• 0,006 gram palladium• met een waarde van € 0,50

… door urban mining …

16Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

… door recycling …

17Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

… en recycling …

18Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Wat doen we met onze overbodige gebouwen …

of …

19Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

… door verstandig om te gaan met onze

bestaande voorraad …

20Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

… door hergebruik van producten …

21Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

0-Materialen

• O-materialen zijn materialen zonder feitelijke milieubelasting, bijvoorbeeld:

… door nuttige toepassing van AEC bodemassen …

22Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Nuttige toepassing van AEC bodemassen.

23Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Wat zijn secundaire bouwstoffen?

• Bouwstoffen die afgescheiden zijn of bereid zijn uit reststoffen

• Voorbeelden zijn:

• Puingranulaat van beton• Elders vrijgekomen grond • Schoon gemaakte grond• Gereinigde AEC bodemassen

24Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

AEC bodemassen

• ontstaan als restfractie na verbranding van huishoudelijk afval en bedrijfsafvalstoffen

• er zijn 3 processen om de bodemassen op te werken:

• 1. traditionele proces (nog 20% van de hoeveelheid)• Alleen grove metaalfracties worden verwijderd, rest

ongereinigde bodemas• 2. droge fractionering via ADR Inashco (ca. 900.000

ton/jaar)• Meeste metalen worden verwijderd, restant ongereinigde

bodemas• 3. natte fractionering (ca. 100.000 ton/jaar)

• Gereinigde bodemassen bruikbaar als secundaire grondstof, klein restant (ca. 9%) slib niet meer bruikbaar

25Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Green Deal inzake AEC bodemas

26Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Green Deal

• vanaf 2017 moet 50% van de AEC bodemas een nuttige toepassing krijgen als secundaire bouwstof

• de upcycle techniek is voorhanden, nog moeilijk rendabel toe te passen

• de vrij toepasbare 50% van de AEC bodemas is voldoende schoon (geen speciale eisen) zodat deze toegepast kan worden als secundaire bouwstof

• Deze secundaire bouwstoffen kunnen gebruikt worden als:• Ophogingsmateriaal• Weg funderingsmateriaal• Toeslagstof in beton als grindvervanger

27Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Green Deal

• nog niet alle AEC kunnen de ongereinigde AEC bodemassen zelf reinigen, zodat ze toegepast kunnen worden als secundaire grondstof

• in deze bodemas is vervuiling aanwezig

• Werkvoorraad: nog niet geupcycelde AEC bodemassen worden naar Flevokust gebracht om daar geupcyceld te worden

• daarmee draagt Flevokust bij aan de Green Deal

28Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Wat zijn de risico’s hiervan?

• de milieu- en gezondheidsrisico’s van de Werkvoorraad zijn:• kans op uitloging • kans op stof en verwaaiing

• dat betekent dat hier voorzieningen voor getroffen moeten worden

• het bevoegd gezag zal in de milieuvergunning de eisen moeten formuleren zodat kans op uitloging en verwaaiing voldoen aan de wettelijke normen en daarmee risico’s uitgesloten worden

• het bevoegd gezag zal dat ook moeten controleren• te verwachten maatregelen zijn:

• waterdichte ondergrond ter voorkoming van uitloging• nat houden ter voorkoming van stof en verwaaien

29Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

Samenvatting

• we produceren een enorme reststoffenberg die we nog steeds afval noemen

• maar deze reststoffen kunnen in principe (nagenoeg) allemaal een nuttige toepassing krijgen

• en dat is nodig want we stevenen af op een maatschappij waar grondstoffen steeds schaarser zullen worden

• in dat kader kunnen we AEC bodemassen ook een nuttige toepassing geven

• het gebruik en de opslag daarvan brengt beheersbare risico’s met zich mee

30Faculty CiTG / section Materials & Environment / Chair Materials & Sustainability

VraGen?e.m.haas@tudelft.nl